ព្រះអាទិត្យ - La Reine Media

រកឃើញភពមួយចម្ងាយ 120 ឆ្នាំពន្លឺ ក្នុងតំបន់អាចរស់នៅបាន «អាចមានមហាសមុទ្រ»

September 13, 2023 by សឿន សំណាង

ភព K2-18 b មានទំហំធំជាងពីរដងធៀបនឹងផែនដី និងគោចរក្នុងតំបន់ដែលអាចរស់នៅបាននៅជុំវិញផ្កាយមេដែលមានចម្ងាយ 120 ឆ្នាំពន្លឺពីព្រះអាទិត្យ (មួយឆ្នាំពន្លឺមានចម្ងាយ 9.46 ទ្រីលានគីឡូម៉ែត្រ)។ តេឡេស្កុបអវកាស James Webb (JWST) របស់អាម៉េរិក បានរកឃើញភស្តុតាងស្ដីពីម៉ូលីគុលដែលមានផ្ទុកកាបូននៅក្នុងបរិយាកាសរបស់ភព K2-18 b ដែលត្រូវបានសង្ស័យថាមានមហាសមុទ្រ។ ភព K2-18 b នេះគឺជាគោលដៅដ៏ទាក់ទាញសម្រាប់អ្នកតារាសាស្ត្រ ព្រោះពួកគេកំពុងស្វែងរកភាវៈរស់នៅខាងក្រៅប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។ យោងតាម Space ដែលបានចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 11 កញ្ញា 2023 ការសិក្សាស្វែងយល់ និងសង្កេតដោយតេឡេស្កុបអវកាស Hubble មុននោះបង្ហើបឱ្យដឹងថា ភពខាងលើនេះអាចជាភពដែលមានមហាសមុទ្រទឹករាវ។ K2-18 b មានម៉ាសធំជាងផែនដីប្រហែល 8.6 ដង និងស្ថិតក្នុងតំបន់ដែលអាចរស់នៅបានរបស់ប្រព័ន្ធផ្កាយក្រហម K2-18។ ភពនេះមានកាំធំជាងផែនដីពី 2 ទៅ 3 ដង និងមានចម្ងាយពីព្រះអាទិត្យរបស់មនុស្ស 120 ឆ្នាំពន្លឺ។ លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីបង្ហាញថា ដានរបស់កាបូនឌីអុកស៊ីត និងមេតានក្នុងបរិយាកាសរបស់ភព K2-18 b … Read more

ឥណ្ឌាបាញ់បង្ហោះយានអវកាសស្រាវជ្រាវព្រះអាទិត្យដោយជោគជ័យ

September 2, 2023 by សឿន សំណាង

អង្គការស្រាវជ្រាវអវកាសឥណ្ឌា (ISRO) បានបាញ់បង្ហោះយានស្រាវជ្រាវព្រះអាទិត្យ Aditya-L1 ចេញពីមជ្ឈមណ្ឌលអវកាស Satish Dhawan បានដោយជោគជ័យ កាលពីវេលាម៉ោង 13 និង 20 នាទី ថ្ងៃទី 02 កញ្ញា (ពេលវេលានៅកម្ពុជា)។ ការបាញ់បង្ហោះនេះនឹងនាំយកយាន Aditya-L1 ឡើងទៅកាន់គន្លងតារាវិថីកម្រិតទាបរបស់ផែនដី។ ក្រោយមក យាននេះនឹងបញ្ឆេះម៉ាស៊ីនរ៉ុក្កែតហោះឆ្ពោះទៅកាន់តំបន់ Lagrange 1 (L1) ដែលនៅចន្លោះផែនដី និងព្រះអាទិត្យ។ ពី Lagrange L1 យាន Aditya-L1 អាចសង្កេតស្រាវជ្រាវព្រះអាទិត្យបានដោយមិនមានការរំខានពីឧបសគ្គនានាដែលរារាំងចក្ខុវិស័យរបស់វា។ បេសកកម្មនេះមានគោលដៅវិទ្យាសាស្ត្រជាច្រើន រួមមានការស្វែងយល់អំពីអាថ៌កំបាំងនៃសីតុណ្ហភាពលើព្រះអាទិត្យ ការសង្កេតមើលអាកាសធាតុរបស់ព្រះអាទិត្យ រួមនឹងការស្រាវជ្រាវអំពីរង្វង់ដែនទំនាញនៃបាតុភូតជះរស្មីជុំវិញព្រះអាទិត្យ។ល។

ឥណ្ឌានឹងបង្ហោះយានអវកាសទៅស្រាវជ្រាវព្រះអាទិត្យឆាប់ៗនេះ

August 28, 2023 by សឿន សំណាង

បន្ទាប់ពីបានចុះចតលើឋានព្រះចន្ទដោយជោគជ័យ ឥណ្ឌាក៏បានកំណត់កាលបរិច្ឆេទសម្រាប់ការអនុវត្តបេសកកម្មអវកាសបន្ទាប់ នោះគឺជាការស្រាវជ្រាវព្រះអាទិត្យ។ យោងតាមអង្គការស្រាវជ្រាវអវកាសឥណ្ឌា (ISRO) យានអវកាស Aditya-L1 ដែលជាស្ថានីយសង្កេតតារាជំនាញខាងស្រាវជ្រាវព្រះអាទិត្យដំបូងរបស់ឥណ្ឌា បានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដើម្បីហោះឡើងពីព្រលានយានអវកាសក្នុងតំបន់ Sriharikota របស់ប្រទេសនេះ។ «យើងគ្រោងបាញ់បង្ហោះនៅសប្ដាហ៍ដំបូងរបស់ខែកញ្ញា» Reuters កាលពីថ្ងៃទី 28 សីហាបានដកស្រង់សម្ដីរបស់ប្រធាន ISRO ឱ្យដឹងដូច្នេះ។ យាន Aditya-L1 មានភារកិច្ចស្រាវជ្រាវខ្យល់ព្រះអាទិត្យ ជាបាតុភូតដែលអាចជះឥទ្ធិពលដល់ផែនដី និងតែងតែធ្វើឱ្យមានពន្លឺអូរ៉ូរ៉ានៅលើផែនដី។ ទិន្នន័យពីយានរបស់ឥណ្ឌានេះនឹងជួយឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រយល់ច្បាស់បន្ថែមទៀតអំពីឥទ្ធិពលរបស់ព្រះអាទិត្យមកលើអាកាសធាតុរបស់ផែនដី។ រ៉ុក្កែត PSLV របស់ឥណ្ឌា នឹងនាំយាន Aditya-L1 ឡើងទៅកាន់ទីអវកាស។ យាននេះនឹងហោះហើរ 1.5 លានគីឡូម៉ែត្រក្នុងរយៈពេលប្រហែលបួនខែ មុននឹងទៅដល់គន្លងគោចរជុំវិញចំណុច Lagrange 1 (L1) ជាទីដែលវត្ថុហោះហើរនានាមានទំនោរនៅស្ងៀម ដោយសារតែតុល្យភាពទំនាញ។ កាលពីឆ្នាំ 2019 ឥណ្ឌាបានអនុម័តថវិកាប្រហាក់ប្រហែលនឹង 46 លានដុល្លារអាម៉េរិកសម្រាប់ Aditya-L1។ ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្ន ISRO មិនទាន់ឱ្យដឹងសេចក្ដីលំអិតអំពីបច្ចុប្បន្នភាពនៃថវិកាសម្រាប់គម្រោងនេះនៅឡើយ៕

ភពមួយក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យទើបតែបាត់បង់អស់ពពក៖ មូលហេតុគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល!

August 19, 2023 by សឿន សំណាង

យោងតាមបណ្ដារូបថតថ្មីបំផុតពីណាសា ភពមួយដែលមានពណ៌ខៀវដ៏ស្រស់ស្អាត និងស្ថិតក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ទើបតែ បានបាត់បង់ពពក។ ក្រុមអ្នកជំនាញប្រចាំសាកលវិទ្យាល័យ California នៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក បានពិនិត្យទិន្នន័យដែលតេឡេស្កុបរបស់ណាសាថតភពណិបទូនពីឆ្នាំ 1994 ដល់ឆ្នាំ 2022 និងបានរកឃើញប្រការដ៏ចម្លែក៖ ពីឆ្នាំ 2019 នៅជុំវិញតំបន់រយៈទទឹងមធ្យម ភាពបិទបាំងរបស់ពពកក្រាស់ចាប់ផ្ដើមព្រិលបន្តិចម្ដងៗ។ មកដល់បច្ចុប្បន្ន ភពពណ៌ខៀវនេះបានប្រែប្រួលឱ្យយើងឃើញយ៉ាងច្បាស់ ដោយសារតែពពករបស់វាបានបាត់បង់ទាំងស្រុង។ បន្ទាប់ពីសម្រេចចិត្តស្វែងយល់ស៊ីជម្រៅ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏បានរកឃើញមូលហេតុដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល នោះគឺ ព្រះអាទិត្យ និងវដ្ដ 11 ឆ្នាំរបស់វា។ យោងតាមទំព័រ Space លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវខាងលើបង្ហាញថា មិនត្រឹមតែបណ្ដាភពក្បែរនោះទេ ព្រះអាទិត្យក៏មានថាមពលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជះឥទ្ធិពលដល់ភពដែលនៅឆ្ងាយៗដូចណិបទូនផងដែរ។ វដ្ដ 11 ឆ្នាំរបស់ព្រះអាទិត្យរួមមានដំណាក់កាលធ្វើសកម្មភាពកម្រិតទាប និងដំណាក់កាលធ្វើសកម្មភាពខ្លាំងក្លាដូចបច្ចុប្បន្ន។ ដំណាក់កាលធ្វើសកម្មភាពខ្លាំងក្លានេះកំពុងតែធ្វើឱ្យតំបន់អវកាសដែលរងឥទ្ធិពលពីផែនដី (ម៉ាញេតូស្វៀរ (magnetosphere)) ត្រូវរងគ្រាប់ផ្ទុកថាមពលកម្រិតខ្ពស់ បង្កឱ្យមានព្យុះដែនទំនាញ។ សម្រាប់ភពណិបទូន អ្វីដែលបង្កផលប៉ះពាល់ធំបំផុត គឺអំឡុងពេលផ្លាស់ប្ដូរពីដំណាក់កាលមួយទៅដំណាក់កាលមួយនៅក្នុងវដ្ដ 11 ឆ្នាំរបស់ព្រះអាទិត្យ ដោយបង្កើតវិទ្យុសកម្មភាពអ៊ុលត្រាវីយូឡេខ្ពស់ជាងធម្មតា។ វិទ្យុសកម្មនេះសាយភាយពាសពេញប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ប៉ះពាល់ដល់បណ្ដាភពដែលមានបរិយាកាសពិសេស ដែលភពណិបទូនក៏ស្ថិតក្នុងចំណោមនោះ។ ប្រតិកម្មរស្មីសំយោគក្នុងដំណាក់កាលវិទ្យុសកម្មអ៊ុលត្រាវីយូឡេកម្រិតខ្ពស់ បានបង្កើតស្រទាប់ពពកយ៉ាងក្រាស់ ដែលណាសាធ្លាប់បានឃើញនៅលើភពណិបទូន។ ក្រោយមក ស្រទាប់ពពកក្រាស់នេះក៏ស្ដើងបន្តិចម្ដងៗទៅតាមពេលវេលា … Read more

«រោងចក្រ» មួយរបស់ចក្រវាល ផលិតលោហធាតុធ្ងន់ស្មើផែនដីមួយពាន់ដង

August 17, 2023 by សឿន សំណាង

ករណីផ្ទុះមួយដែលមានចម្ងាយពីផែនដី 3 ពាន់លានឆ្នាំពន្លឺ បង្កើតចេញលោហធាតុគ្រប់ប្រភេទដែលមានទម្ងន់សរុបលើសពីភព ព្រះចន្ទ និងអាចម៍ផ្កាយក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យបូកបញ្ចូលគ្នាទៅទៀត។ ឆ្នាំ 2021 ស្ថានីយសង្កេតតារា Neil Gehrels បានរកឃើញករណីច្របាច់បញ្ចូលគ្នារវាងវត្ថុអវកាសក្រាស់ៗចំនួនពីរដែលហៅថា kilonova និងត្រូវបានដាក់ឈ្មោះឱ្យថា GRB 211211A។ នេះគឺជាឧទាហរណ៍ជិតបំផុតស្ដីពីព្រឹត្តិការណ៍តារាសាស្ត្រកម្រចួបនេះដែលមនុស្សមិនបានរកឃើញជាមួយនឹងរលកទំនាញ។ GRB 211211A ប្លែកពីគេ ដោយសារតែពន្លឺហ្គាម៉ា (GRB) ដែលវាបញ្ចេញ អូសបន្លាយពេលមួយនាទី។ កន្លងមក ថេរវេលាដូចគ្នានេះតែងតែអមជាមួយនឹង GRB ពីហេតុការណ៍ផ្ទុះផ្កាយនានាដែលហៅថាស៊ូពើណូវ៉ា ជំនួសឱ្យការច្របាច់បញ្ចូលគ្នារវាងផ្កាយនឺត្រុង។ ទំព័រ IFL Science រាយការណ៍កាលពីថ្ងៃទី 15 សីហាថា លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវចំនួនបួនត្រូវបានប្រកាសដំណាលគ្នាលើទស្សនាវដ្ដី Nature បរិយាយអំពីការរកឃើញខាងលើ និងដំណើរការដែលអាចបង្កើតបានជាព្រឹត្តិការណ៍បែបនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ជាងគេនៃហេតុការណ៍នេះ អាចជាបរិមាណវត្ថុធាតុធ្ងន់ៗដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងពីការផ្ទុះដ៏អស្ចារ្យ ក្នុងនោះមានទាំងលោហធាតុកម្រ មានដូចជា មាស និងប្លាទីនជាដើម។ ជាធម្មតា ផ្កាយមួយដួងតែងច្របាច់អ៊ីដ្រូសែនបញ្ចូលគ្នាឱ្យក្លាយជាអេល្យូម រួចក៏ប្រែក្លាយអេល្យូមទៅជាសារធាតុដទៃៗនៅក្នុងវដ្ដរបស់វា។ ពេលស្លាប់ទៅ ផ្កាយដែលមានម៉ាសតូចទាបនឹងបង្កើតសារធាតុថ្មីៗ ប៉ុន្តែវត្ថុធាតុភាគច្រើនទាមទារឱ្យមានវិធីកកើតដ៏ខ្លាំងក្លា។ សារធាតុដូចអាលុយមីញ៉ោម និងប៉ូតាស្យូមកកើតពីហេតុការណ៍ផ្ទុះផ្កាយមួយដួងដោយឡែកពីគ្នា (ស៊ូពើណូវ៉ា) … Read more

សូរ្យគ្រាស «រង្វង់មូលភ្លើង» ឆ្នាំ 2023 នឹងកើតឡើងនៅខែតុលា

August 15, 2023 by សឿន សំណាង

បាតុភូតសូរ្យគ្រាស «រង្វង់មូលភ្លើង» នេះ នឹងអាចមើលឃើញពីរដ្ឋចំនួន 8 របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅថ្ងៃទី 14 តុលាឆ្នាំនេះ។ នៅថ្ងៃទី 14 តុលា 2023 បាតុភូតសូរ្យគ្រាសរូបរាងចិញ្ចៀន ឬហៅថា «រង្វង់មូលភ្លើង» នឹងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់អាម៉េរិកខាងជើង ហើយមនុស្សភាគច្រើនមានឱកាសមើលឃើញបាតុភូតនេះម្ដងក្នុងជីវិត នៅរដ្ឋមួយចំនួន 8 របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ក្នុងអំឡុងពេលបាតុភូតនេះកើតឡើង ប្រជាជនដែលស្ថិតនៅអាម៉េរិកខាងជើង អាម៉េរិកកណ្ដាល និងអាម៉េរិកខាងត្បូង នឹងមើលឃើញសូរ្យគ្រាសមួយផ្នែកក្នុងរយៈពេលប្រហែលបីម៉ោង ប៉ុន្តែបាតុភូតរង្វង់មូលភ្លើង បង្ហាញខ្លួនតែប៉ុន្មាននាទីប៉ុណ្ណោះ ។ សូរ្យគ្រាសរាងរង្វង់មូលភ្លើងខុសពីសូរ្យគ្រាសពេញវង់ដែលនឹងកើតឡើងក្នុងថ្ងៃទី 08 មេសា ឆ្នាំ 2024 នៅម៉ិកស៊ិក សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងកាណាដា។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រឱ្យដឹងថា ចំពោះបាតុភូតសូរ្យគ្រាសរាងរង្វង់មូលភ្លើង មនុស្សមិនអាចមើលឃើញស្រមោលងងឹត និងមានសីតុណ្ហភាពទាបជាង ប៉ុន្តែអ្វីដែលទទួលបានគឺ «រង្វង់មូលភ្លើង»។ បាតុភូតសូរ្យគ្រាសរាងរង្វង់មូលភ្លើង គឺជាលទ្ធផលដែលកើតឡើងនៅពេលព្រះចន្ទគោចរមកដល់ចំណុចចន្លោះព្រះអាទិត្យ និងផែនដី ហើយស្ថិតនៅឆ្ងាយពីផែនដីជាងធម្មតា ដោយសារតែគន្លងគោចររបស់ព្រះចន្ទមានរាងស្រដៀងនឹងពងក្រពើ។ ក្នុងបាតុភូតខាងលើ ព្រះចន្ទនឹងបាំងពន្លឺដែលជះពីព្រះអាទិត្យមកកាន់ផែនដីប្រមាណ 91%។ ដូច្នេះពន្លឺនៅសល់ 9% ទៀតក៏បង្កើតបានជារូបរាងរង្វង់មូលភ្លើង៕

យានអវកាសអឺរ៉ុបរកឃើញតម្រុយទាក់ទងនឹង «ភាពចម្លែកខុសគេ» នៃបរិយាកាសព្រះអាទិត្យ

August 9, 2023 by សឿន សំណាង

យានអវកាសមួយគ្រឿងដែលកំពុងតែធ្វើសកម្មភាពជុំវិញព្រះអាទិត្យ បានរកឃើញចម្លើយសម្រាប់សំណួរដែលសួរថា «តើព្រះអាទិត្យគឺជាវត្ថុអវកាសដែលខុសគេក្នុងចំណោមតារានៅក្នុងចក្រវាល?»។ ច្រើនទសវត្សរ៍កន្លង ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានដឹងថា ព្រះអាទិត្យហាក់បីដូចជាខុសពីគេ ធៀបនឹងផ្កាយនានាដែលធ្លាប់ត្រូវបានសង្កេត។ ព្រះអាទិត្យបានបំបែករាល់ទម្រង់ស្ដីពីផ្កាយ ព្រោះវាមានបរិយាកាសដែលក្ដៅមិនសមហេតុផល។ សីតុណ្ហភាពក្នុងបរិយាកាសខាងលើរបស់ព្រះអាទិត្យ (ស្រទាប់កូរ៉ូណា – corona) អាចឡើងដល់ជាង 1.1 លានអង្សាសេ ស្របពេលដែលតំបន់ហ្វូតូសហ្វៀ (Photosphere) ដែលជាស្រទាប់លើបំផុតរបស់ព្រះអាទិត្យដែលនៅខាងក្រោម និងមានចម្ងាយ 1,600 គីឡូម៉ែត្រពីបរិយាកាសកូរ៉ូណា បែរជាមានកម្ដៅត្រឹមតែ 5,500 អង្សាសេទៅវិញ។ តាមធម្មតា បរិយាកាសរបស់ផ្កាយមួយដួងត្រូវបានដុតកម្ដៅដោយសារប្រតិកម្មនុយក្លេអែរនៅខាងក្នុងស្នូលរបស់វា។ ដូច្នេះ ស្រទាប់បរិយាកាសខាងលើរបស់ផ្កាយ មិនអាចមានកម្ដៅខ្ពស់ជាង 200 ដង ធៀបនឹងស្រទាប់ខាងក្រោមឡើយ។ ស្រទាប់បរិយាកាសកូរ៉ូណារបស់ផ្កាយ គួរណាស់តែត្រូវត្រជាក់ជាងស្រទាប់ហ្វូតូសហ្វៀ។ ប្រការនេះបង្ហាញថា នៅមានអ្វីមួយដែលមនុស្សមិនទាន់ដឹង កំពុងតែដុតកម្ដៅផ្កាយមេរបស់ផែនដី។ នោះជាសំណួរដែលមិនមានចម្លើយនៅក្នុងរយៈពេល 80 ឆ្នាំកន្លង។ ថ្មីៗនេះ យានអវកាសព្រះអាទិត្យ (SO) របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអឺរ៉ុប (ESA) បានរកឃើញអ្វីមួយយ៉ាងចម្លែក៖ រលកម៉េញេទិចប្រេកង់ខ្ពស់ ដែលភាយពាសពេញស្រទាប់បរិយាកាសកូរ៉ូណា។ ពីតំបន់ដែលមានចម្ងាយ 42 គីឡូម៉ែត្រពីព្រះអាទិត្យ យាន SO បានប្រើប្រាស់តេឡេស្កុប … Read more

យានអវកាស Voyager 2 ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញជាមួយផែនដី

August 5, 2023 by សឿន សំណាង

យានអវកាសរបស់អាម៉េរិកដែលបានហោះដល់តំបន់អន្តរតារា និងបានដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយណាសាមុននេះ បានចាប់ផ្ដើមបញ្ជូនទិន្នន័យមកកាន់ផែនដីវិញហើយ កាលពីថ្ងៃទី 04 សីហា។ យានអវកាស Voyager 2 ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញជាមួយផែនដី និងកំពុងដំណើរការធម្មតា។ បេសកកម្មយូរឆ្នាំ Voyager 2 របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (ណាសា-NASA) ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះកាលពីឆ្នាំ 1977 ហើយបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅចម្ងាយ 19.9 ពាន់លានគឺឡូម៉ែត្រពីផែនដី។ យាននេះបានដាច់ទំនាក់ទំនងនឹងណាសា បន្ទាប់ពីកូដបញ្ជាមួយចំនួនបានធ្វើឱ្យអង់តែនរបស់ Voyager 2 ងាកចេញពីផែនដីកាលពីថ្ងៃទី 28 សីហា។ នេះបើតាមការផ្សាយរបស់ Live Science។ កាលពីថ្ងៃទី 01 សីហា ក្រុមអ្នកជំនាញរបស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (NASA) បានទទួលរលកសញ្ញាដែលអាចឱ្យពួកគេភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញ។ Voyager 2 ត្រូវបានដំឡើងកម្មវិធីដែលអាចបង្វែរទិសរបស់អង់តែនដោយឯកឯងច្រើនដងក្នុងមួយឆ្នាំ ក្នុងករណីមានបញ្ហា។ ការបង្វែរអង់តែនដោយស្វ័យប្រវត្តតម្រង់មកកាន់ផែនដីលើកបន្ទាប់នឹងធ្វើឡើងនៅក្នុងខែតុលាឆ្នាំនេះ។ យានអវកាស Voyager 1 និង Voyager 2 ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះកាលពីខីសីហា និងកញ្ញា ឆ្នាំ 1977 ក្នុងនោះ Voyager 2 … Read more

តេឡេស្កុប James Webb ថតបាន «រូបភាពអនាគត» របស់ព្រះអាទិត្យ

August 4, 2023 by សឿន សំណាង

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានបង្ហើបឱ្យដឹងអំពីយុគសម័យចុងក្រោយនៃជីវិតរបស់ផ្កាយមួយដួង តាមរយៈរូបភាពដែលថតបានដោយតេឡេស្កុបអវកាស James Webb។ តេឡេស្កុបអវកាស James Webb ថតបានរង្វង់មូលដ៏ស្រស់ស្អាតរបស់នេប៊ូឡាមួយមានឈ្មោះថា Messier 57 (M57) ដែលមានចម្ងាយពីផែនដីប្រហែល 2,200 ឆ្នាំពន្លឺ (មួយឆ្នាំពន្លឺស្មើនឹង 9.46 ទ្រីលានគីឡូម៉ែត្រ)។ រង្វង់មូលរបស់នេប៊ូឡាគឺជាផ្នែកដែលនៅសល់ និងបញ្ចេញពន្លឺ របស់ផ្កាយមួយដួងដែលបានស្លាប់។ នៅចំកណ្ដាលរង្វង់មូលនេះមានចំណុចពណ៌សតំណាងឱ្យកូនផ្កាយ ដែលជាស្នូលរបស់ផ្កាយដែលបានស្លាប់បន្ទាប់ពីបានរីកមាឌ។ នៅពេលផ្កាយទាំងឡាយដែលមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលនឹងព្រះអាទិត្យ អស់ថាមពលសម្រាប់ប្រតិកម្មនុយក្លេអែរ ពួកវានឹងមិនអាចទប់ទល់នឹងទំនាញពីខាងក្នុងខ្លួនរបស់ពួកវា ហើយក៏បាត់បង់តុល្យភាពដែលធ្លាប់បានរក្សាឱ្យពួកវាស្ថិតនៅរាប់ពាន់លានឆ្នាំកន្លង។ ពេលដែលស្នូលរបស់ផ្កាយត្រូវបែកធ្លាយ ស្រទាប់ខាងក្រៅដែលជាកន្លែងប្រតិកម្មនុយក្លេអែរ ក៏ត្រូវបក់បំប៉ើងទៅទីអវកាស។ ក្នុងគ្រាដំបូង បាតុភូតនេះនឹងធ្វើឱ្យផ្កាយដូចព្រះអាទិត្យ រីកមាឌយ៉ាងធំ និងឆាប់រហ័ស ប្រៀបបានទៅនឹងការផ្ទុះ។ ស្រទាប់វត្ថុធាតុខាងក្រៅរបស់ផ្កាយដែលបានរីកមាឌនេះ ចុងក្រោយក៏ចុះត្រជាក់ និងភាយទៅឆ្ងាយពីចំណុចកណ្ដាល បង្កើតបានជាពពកដែលមានរូបរាងផ្សេងៗ មានដូចជា រូបរាងមូល រាងដូចភ្នែក ឬរង្វង់មូលដូច M57ជាដើម៕

ណាសារកឃើញរលកសញ្ញារបស់យានអវកាសស្ថិតក្រៅប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ

August 2, 2023 by សឿន សំណាង

ក្រុមវិស្វកររបស់ណាសា បានទទួលរលកសញ្ញាពី Voyager 2 ដែលនេះនាំមកនូវក្ដីសង្ឃឹមនៅក្នុងការតភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញជាមួយនឹងយានអវកាសនេះបានឆាប់ជាងច្រើនខែ ធៀបនឹងការគ្រោងទុក។ ជាងមួយសប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីបានដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងយានអវកាសអន្តរតារា Voyager 2 ក្រុមអ្នកជំនាញរបស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (NASA) ក៏ទទួលបានរលកសញ្ញាដែលអាចឱ្យពួកគេភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញ។ ការទទួលបានរលកសញ្ញានេះកើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី 01 សីហា នៅពេល Voyager 2 កំពុងផ្លាស់ទីឆ្លងកាត់លំហអវកាសក្នុងតំបន់អន្តរតារា និងមានចម្ងាយពីផែនដីចំនួន 19.9 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ អ្នកជំនាញរបស់ណាសា និយាយថា «សញ្ញា «ចង្វាក់បេះដូង» នេះ បង្ហើបឱ្យដឹងថា យាន Voyager 2 នៅតែធ្វើសកម្មភាព»។ ក្រោយពីរលកសញ្ញាត្រូវបានបញ្ជាក់ ណាសានឹងសាកល្បងបញ្ជូនកូដបញ្ជាយានទៅកាន់ Voyager 2 ដើម្បីឱ្យវាបង្វែរទិសរបស់អង់តែនតម្រង់មកកាន់ផែនដី។ តាមធម្មតា កូដបញ្ជាយាននេះត្រូវការពេលប្រហែល 18.5 ម៉ោង ទើបទៅដល់យាន Voyager 2 ហើយថែមប្រហែល 18.5 ម៉ោងទៀត ដើម្បីឱ្យមនុស្សអាចទទួលបានទិន្នន័យពីយាននេះ។ បើសិនការសាកល្បងខាងលើមិនបានជោគជ័យ យាន Voyager 2 នឹងតម្រង់ទិសអង់តែនរបស់វាឡើងវិញដោយខ្លួនឯងនៅថ្ងៃទី 15 តុលា … Read more

ផ្ទាំងឆត្រខ្នាតយក្សបាំងផែនដីពីព្រះអាទិត្យដើម្បីទប់ទល់នឹងការឡើងកម្ដៅជាសកល

August 2, 2023 by សឿន សំណាង

អ្នកស្រាវជ្រាវអាម៉េរិកមួយរូបស្នើឱ្យមានការប្រើប្រាស់ផ្ទាំងឆត្រខ្នាតយក្សដែលភ្ជាប់ជាមួយនឹងអាចម៍ផ្កាយដើម្បីកាត់បន្ថយកម្ដៅពីព្រះអាទិត្យជះមកលើផែនដី ដែលអាចជួយទប់ទល់នឹងបញ្ហាឡើងកម្ដៅនៅទូទាំងសកលលោក។ ផែនដីកំពុងតែឡើងកម្ដៅយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏កំពុងតែអភិវឌ្ឍដំណោះស្រាយដើម្បីបន្ធូរបន្ថយផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ Istvan Szapudi ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានតារាសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យ Hawaii បានលើកឡើងនូវដំណោះស្រាយថ្មីសម្រាប់បញ្ហាខាងលើ នោះគឺផ្ទាំងឆត្រខ្នាតយក្សបាំងពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដែលភ្ជាប់ទៅនឹងអាចម៍ផ្កាយ។ បច្ចុប្បន្ន ការស្រាវជ្រាវរកបច្ចេកទេសសម្រាប់ប្រើប្រាស់ដំណោះស្រាយរបស់ Istvan Szapudi អាចចាប់ផ្ដើមបាន និងអាចមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងរង្វង់តែប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ខាងមុខ។ Szapudi បានបរិយាយអំពីដំណោះស្រាយរបស់ខ្លួននៅលើទស្សនាវដ្ដី Proceedings of the National Academy of Sciences, Phys.org កាលពីថ្ងៃទី 31 កក្កដា 2023។ គំនិតស្ដីពីឆត្របាំងព្រះអាទិត្យ កន្លងមកក៏ធ្លាប់ត្រូវបានលើកឡើង ប៉ុន្តែគេត្រូវការផ្ទាំងឆត្រដ៏ធ្ងន់ និងធំមហិមាដើម្បីអាចទប់ទល់នឹងកម្លាំងទំនាញ ក៏ដូចជាទប់ទល់នឹងកម្លាំងខ្យល់បក់បំប៉ើងពីព្រះអាទិត្យ។ ដំណោះស្រាយរបស់ Szapudi គឺ ការប្រើប្រាស់វត្ថុមានទម្ងន់ផ្ទុយដែលត្រូវចងភ្ជាប់ទៅនឹងផ្ទាំងឆត្រ ជួយឱ្យទម្ងន់របស់ផ្ទាំងឆត្រ និងវត្ថុផ្ទុយ ថយចុះប្រហែល 3.5 លានតោន ទាបជាងមួយរយដងបើធៀបនឹងការគណនាអំពីផ្ទាំងចត្រមិនមានវត្ថុសម្រាប់តោង។ គំនិតរបស់ Szapudi គឺការប្រើប្រាស់អាចម៍ផ្កាយដែលមនុស្ស «ចាប់បាន» ធ្វើជាវត្ថុមានទម្ងន់ផ្ទុយ ចៀសវាងការដែលត្រូវបាញ់បង្ហោះច្រើនលើកពីផែនដី។ រចនាសម្ព័ន្ធដូចខាងលើនឹងអាចត្រូវបានធ្វើឡើងយ៉ាងរហ័ស និងមានតម្លៃទាបជាង បើធៀបនឹងការផលិត … Read more

យានអវកាសនៅក្រៅប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយណាសា

August 1, 2023August 1, 2023 by សឿន សំណាង

បន្ទាប់ពីបានធ្វើឱ្យអង់តែនរបស់យានអវកាស Voyager 2 បែរទិសចេញពីផែនដីដោយអចេតនា ណាសាក៏ត្រូវដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងយានដែលកំពុងស្ថិតក្នុងតំបន់អន្តរតារាមួយគ្រឿងនេះ យ៉ាងតិចក៏រហូតដល់ថ្ងៃទី 15 តុលា។ ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (ណាសា) បានដាច់ទំនាក់ទំនងជាបណ្ដោះអាសន្នជាមួយនឹងយានអវកាស Voyager 2 ជាយានដែលហោះឆ្ងាយពីផែនដីបំផុតលំដាប់ទីពីរ ដោយបច្ចុប្បន្នកំពុងផ្លាស់ទីឆ្លងកាត់លំហអវកាសក្នុងតំបន់អន្តរតារា និងមានចម្ងាយពីផែនដីចំនួន 19.9 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ ណាសាឱ្យដឹងថា ពួកគេបានដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងយាននេះតាំងពីថ្ងៃទី 21 កក្កដា 2023 បន្ទាប់ពីកូដបញ្ជាយានមួយចំនួនបានធ្វើឱ្យអង់តែនរបស់ Voyager 2 ត្រូវបែរល្អៀងពីមុខព្រួញមកកាន់ផែនដីប្រហែល 2 ឌឺក្រេ។ កំហុសខាងលើនេះធ្វើឱ្យណាសាមិនអាចទទួលទិន្នន័យដែលបញ្ជូនមកពី Voyager 2។ យានអវកាសនេះ បច្ចុប្បន្នកំពុងគោចរតែលតោលនៅក្នុងលំហអវកាសងងឹត ក្រោយពីបានហោះផុតពីតំបន់ព្រំដែនខាងក្រៅរបស់ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ 2018។ យោងតាមណាសា បញ្ហាដាច់ទំនាក់ទំនងនេះគ្រាន់តែជារឿងបណ្ដោះអាសន្ន។ Voyager 2 ត្រូវបានកំណត់ឱ្យកែតម្រូវទិសរបស់អង់តែនច្រើនដងក្នុងមួយឆ្នាំ ដើម្បីរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងផែនដី ក្នុងគ្រាដែលវាហោះកាន់តែឆ្ងាយ។ តាមការគ្រោងទុក Voyager 2 នឹងធ្វើការកែតម្រង់ទិសរបស់អង់តែនម្ដងទៀត នៅថ្ងៃទី 15 តុលាឆ្នាំ 2023 ពេលនោះទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្សជាមួយនឹងយាននេះនឹងត្រូវបានភ្ជាប់ឡើងវិញ។ យានអវកាស Voyager 1 … Read more