ក្រាស់ - La Reine Media

ហេតុអ្វីអាកាសធាតុកាន់តែក្ដៅឡើងៗ?

October 9, 2024May 2, 2024 by សឿន សំណាង

ក្នុងរង្វង់ 100ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ការកើនឡើងកម្ដៅរបស់ផែនដីកាន់តែបង្ហាញច្បាស់ឡើងៗ ធ្វើឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមានការព្រួយបារម្ភ។ ក្នុងអនាគត កម្ដៅផែនដីក៏នឹងកើនឡើងបន្តទៀត ហើយបន្សល់ទុកនូវផលវិបាកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ដូច្នេះតើបាតុភូតផែនដីឡើងកម្ដៅកើតឡើងដោយសារកត្តាអ្វីខ្លះ? ការឡើងកម្ដៅផែនដីបង្កផលវិបាកអ្វីខ្លះ? តើមនុស្សត្រូវដោះស្រាយបញ្ហានេះដោយរបៀបណា? ផែនដីឡើងកម្ដៅបណ្ដាលមកពីកត្តាពីរសំខាន់ រួមមាន កត្តាធម្មជាតិ និងកត្តាមនុស្ស កត្តាធម្មជាតិ ការបញ្ចេញឧស្ម័នមេតានច្រើនហួសពីប៉ូលខាងជើង និងបណ្ដាតំបន់ដែលមានសំណើមកម្រិតខ្ពស់ កំពុងរួមចំណែកធ្វើឱ្យកម្ដៅផែនដីកើនឡើង។ ឧស្ម័នមេតានគឺជាឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់មួយប្រភេទដែលអាចរក្សាកម្ដៅក្នុងបរិយាកាស។ បាតុភូតភ្នំភ្លើងផ្ទុះ បង្កើតបានជាធូលីយ៉ាងច្រើនក៏ជាមួយក្នុងចំណោមមូលហេតុដែលនាំឱ្យអាកាសធាតុក្ដៅ។ នៅពេលសីតុណ្ហភាពមធ្យមរបស់ផែនដីកើនឡើង ផ្ទាំងទឹកកកនៅឯប៉ូលទាំងពីររបស់ផែនដីក៏ត្រូវរលាយ និងធ្វើឱ្យស្រទាប់ទឹកកកកាបូនឌីអុកស៊ីត (CO2) ដែលនៅជ្រៅក្រោមទឹកកកត្រូវលេចឡើង ហើយក៏សាយភាយទៅក្នុងបរិយាកាសផែនដី គ្រាដែលព្រៃឈើលើផែនដីដែលមានតួនាទីស្រូបយកឧស្ម័ននេះក៏ចេះតែហិនហោចទៅៗ។ ពេលនេះ បរិមាណកាបូនឌីអុកស៊ីតបានកើនឡើងដល់កម្រិតខ្ពស់ខ្លាំង លើសពីសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងរបស់ធម្មជាតិ ទើបផែនដីត្រូវឡើងកម្ដៅជាបន្តបន្ទាប់។ កត្តាមនុស្ស មនុស្សបានធ្វើឱ្យផែនដីឡើងកម្ដៅបន្តិចម្ដងៗរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន តាមរយៈការបំភាយឧស្ម័នពីសកម្មភាពផលិត ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ទៅក្នុងបរិស្ថានធម្មជាតិ។ បច្ចុប្បន្ន បាតុភូតផែនដីឡើងកម្ដៅ ភាគច្រើនគឺដោយសារមនុស្ស។ សកម្មភាពដុតឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល ដែលរួមមាន ប្រេងសាំង ឬធ្យូងថ្មជាដើម ដែលបង្កើតឱ្យមានឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ បាន និងកំពុងរក្សាកម្ដៅនៅក្នុងបរិយាកាស។ ផលវិបាកដែលកើតឡើងពីបាតុភូតផែនដីឡើងកម្ដៅ បាតុភូតកម្ដៅផែនដីកើនឡើង នឹងនាំឱ្យកើតមានផលវិបាកជាច្រើនរៀបមិនអស់ ក្នុងនោះមានជាអាទិ៍ អាកាសធាតុក្ដៅអូសបន្លាយពេលយូរជាងមុន នាំឱ្យមានគ្រោះរាំងស្ងួត ឆេះព្រៃ ព្យុះធូលី … Read more

រកឃើញ «សមុទ្រអវកាស» មានទឹកច្រើនជាងបីដង ធៀបនឹងផែនដី

March 12, 2024 by សឿន សំណាង

នៅទីឋានដែលភពមួយ ឬច្រើនជិតកកើតឡើង ក្រុមអ្នកតារាសាស្ត្របានរកឃើញទឹកក្នុងបរិមាណច្រើនជាងបីដង បើធៀបនឹងទឹកទាំងអស់នៅក្នុងមហាសមុទ្រលើភពផែនដី។ ដោយការប្រើប្រាស់ស្ថានីយតារាសាស្ត្រ ALMA ដែលជាឧបករណ៍សង្កេតរលកវិទ្យុអានុភាពខ្លាំងបំផុតលើពិភពលោក និងមានទីតាំងនៅលើសមុទ្រខ្សាច់ Atacama របស់ប្រទេសស៊ីលី (Chile) ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញ «សមុទ្រអវកាស» ដ៏មហិមា ស្ថិតនៅតំបន់មួយដែលមានចម្ងាយពីផែនដី 450 ឆ្នាំពន្លឺ នៅក្នុងបណ្ដុំផ្កាយ Taurus។ នោះគឺជាកូនផ្កាយវ័យក្មេងមួយដួង ត្រូវបានព័ទ្ធជុំវិញដោយថាសធូលីដែលបង្ហាញថា ភពថ្មីដំបូងជិតកកើតឡើង និងត្រូវបានហៅថា HL Tauri ហើយនៅទីនោះមានផ្ទុកទឹកក្នុងបរិមាណដ៏ច្រើន នឹកស្មានមិនដល់។ តាមការគណនារបស់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ បរិមាណទឹកនៅទីនោះអាចស្មើនឹងទឹកទាំងអស់នៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក អាត្លង់ទិក មហាសមុទ្រឥណ្ឌា អង់តាកទិក និងមហាសមុទ្រខាងត្បូង (Southern Ocean) បូកចូលគ្នា រួចគុណនឹងបី។ យោងតាមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមកពីសាកលវិទ្យាល័យ Milan ប្រទេសអ៊ីតាលី ការរកឃើញនេះបង្ហាញថា វត្តមានរបស់ទឹកអាចជះឥទ្ធិពលយ៉ាងដូចម្ដ៉េច ដល់ការរីកចម្រើនរបស់ប្រព័ន្ធផ្កាយ។ អ្វីដែលយើងកំពុងមើលឃើញនៅក្នុងបណ្ដុំផ្កាយ Taurus អាចជារូបភាពដូចប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យកាលពី 4.5 ពាន់លានឆ្នាំមុន គ្រាដែល «ពន្លក» របស់ភពផែនដី ក៏ដូចជាបណ្ដាភពជាបងប្អូន កំពុងកកើតពីថាសធូលីដ៏សែនក្រាស់។ ពិសេសជាងនេះ យើងក៏ទំនងជាកំពុងសម្លឹងមើលទៅលើរូបភាពកាលពីវ័យក្មេងជាង … Read more

រដូវរងា «កំពុងវិលមកវិញ»៖ ជិតដល់ចុងខែមីនា នឹងមានរដូវត្រជាក់ថ្មី ចំពេលវេលាពិសេស!

March 9, 2024 by សឿន សំណាង

បើទោះជាក្នុងខែនេះ អាកាសធាតុនៅតំបន់ភាគច្រើន បាន និងកំពុងឡើងកម្ដៅ ប៉ុន្តែ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកឧតុនិយមបានណែនាំថា គ្រប់គ្នាពុំគួរប្រញាប់បត់ទុកសម្លៀកបំពាក់ក្រាស់ៗនោះទេ។ Mark Margavage អ្នកជំនាញផ្នែកឧតុនិយមអាម៉េរិក ថ្មីៗនេះអះអាងថា «រដូវត្រជាក់ទីពីរ (របស់ឆ្នាំ 2023 – 2024) កំពុងវិលមកវិញ»។ អ្នកជំនាញខាងលើនិយាយថា បណ្ដារូបមន្ត ឬកម្មវិធីម៉ូដែលព្យាកររបស់កុំព្យូទ័រល្បីៗ ដែលមានដូចជា GFS និង EPS ជាដើម សុទ្ធតែយល់ថា នឹងមានរដូវ «ផ្ទុះប៉ូលខាងជើង» មួយ កើតឡើងក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ។ រដូវ «ផ្ទុះប៉ូលខាងជើង» គឺជាខ្យល់អាកាសត្រជាក់ខ្លាំង ដែលតែងតែមានប្រភពពីតំបន់ Siberia របស់ទ្វីបអាស៊ី ធ្វើដំណើរចុះមកទិសខាងត្បូង ហើយអាចប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសជាច្រើននៅអឌ្ឍគោលខាងជើង។ លោក Margavage ឱ្យដឹងថា ប្រព័ន្ធព្យាករបែបបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AIFS) ក៏បានព្យាករដូច GFS និង EPS ផងដែរ។ ប្រព័ន្ធនេះបានបញ្ជាក់ថា មួយក្នុងចំណោមបណ្ដារដូវ «ផ្ទុះប៉ូលខាងជើង» ដែលខ្លាំងក្លាបំផុតរបស់រដូវរងាឆ្នាំ 2023 – 2024 … Read more

អឺរ៉ុបខាងជើងរងអាកាសធាតុត្រជាក់បំផុតមិនធ្លាប់មានក្នុងរង្វង់ច្រើនទសវត្សរ៍មកនេះ

January 5, 2024 by សឿន សំណាង

បណ្ដាប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងជើង កំពុងស្ថិតក្នុងអាកាសធាតុត្រជាក់ជាងរដូវរងាមុនៗ ដោយសីតុណ្ហភាពធ្លាក់ចុះរហូតដល់រាប់សិបអង្សាសេក្រោមសូន្យ ធ្វើឱ្យព្រឹលធ្លាក់យ៉ាងក្រាស់ ប៉ះពាល់ដល់ចរាចរណ៍ និងការរស់នៅ។ ប្រទេសស៊ុយអែត កាលពីថ្ងៃទី 03 មករា 2024 បានឆ្លងកាត់រាត្រីត្រជាក់បំផុតរាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1999 ស្របពេលស្ថានីយឧតុនិយមនៅតំបន់ខាងជើងរបស់ប្រទេស វាស់ឃើញ -43.6 អង្សាសេ។ «នេះក៏ជាកម្រិតទាបបំផុតដែលកើតមាននៅក្នុងទីតាំងជាក់ស្ដែងនេះ រាប់ពីពេលចាប់ផ្ដើមវាស់ស្ទង់កាលពីឆ្នាំ 1888» អ្នកជំនាញផ្នែកឧតុនិយមរបស់ប្រទេសស៊ុយអែត (SMHI) ឱ្យដឹងដូច្នេះ។ ស្ថានីយឧតុនិយមដទៃទៀតនៅតំបន់ភាគខាងជើងប្រទេសនេះក៏វាស់ឃើញ -40 អង្សាសេ។ អាកាសធាតុត្រជាក់ខ្លាំងបែបនេះធ្វើឱ្យដំណើរការរបស់រថភ្លើងអគ្គិសនីមានការរអាក់រអួល ខណៈរថយន្តក្រុងក្នុងតំបន់ក៏ត្រូវផ្អាកដំណើរការច្រើនថ្ងៃ។ កាលពីថ្ងៃទី 03-04 មករា 2024 រថយន្តរាប់រយគ្រឿងបានជាប់គាំងនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវល្បឿនលឿន នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសស៊ុយអែត និងដាណឺម៉ាក ដោយសារតែព្រឹល។ កងទ័ពស៊ុយអែតត្រូវបានបញ្ជូនទៅជួយដល់ពលរដ្ឋនៅតាមទីរួមស្រុកនានាដែលស្ថិតក្នុងតំបន់ភាគខាងត្បូងប្រទេស។ រថភ្លើងជាច្រើនខ្សែក៏ត្រូវអាក់ខានដំណើរការនៅហ្វាំងឡង់ ដែលជាប្រទេសជិតខាងរបស់ស៊ុយអែត។ វេលាទៀបភ្លឺនៃថ្ងៃទី 05 មករា សីតុណ្ហភាពនៅតំបន់ពាយព្យ Enontekio គឺ -42.1 អង្សាសេ ដែលជាកម្រិតទាបបំផុតនៅក្នុងរដូវរងានេះ។ អាជ្ញាធរហ្វាំងឡង់ឱ្យដឹងថា ប្រទេសនេះមានអាកាសធាតុ -42 អង្សាសេតែបីដងគត់នៅក្នុងសតវត្សរ៍នេះ។

ព្រលានយន្តហោះរបស់រុស្ស៊ីរងការវាយប្រហារពី UAV

August 30, 2023 by សឿន សំណាង

អភិបាលខេត្ត Pskov ឱ្យដឹងថា ព្រលានយន្តហោះនៅទីក្រុង Pskov បានរងការវាយប្រហារពីយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក (UAV) បណ្ដាលឱ្យយន្តហោះដឹកជញ្ជូនច្រើនគ្រឿងត្រូវខូចខាត។ «ក្រសួងការពារជាតិកំពុងដោះស្រាយការវាយប្រហារពី UAV មកលើព្រលានយន្តហោះ Pskov» Mikhail Vedernikov អភិបាលខេត្ត Pskov នៅភាគពាយព្យប្រទេសរុស្ស៊ី ឱ្យដឹងដូច្នេះ។ លោកក៏បានបង្ហោះវីដេអូស្ដីពីការវាយប្រហារនេះនៅលើបណ្ដាញសង្គមផងដែរ។ ក្រសួងការពារជាតិរុស្ស៊ីមិនទាន់បញ្ចេញប្រតិកម្មអ្វីនៅឡើយ។ «យោងតាមព័ត៌មានដំបូង ពុំមានករណីស្លាប់» លោក Vedernikov និយាយដូច្នេះ និងបន្ថែមថា ទំហំនៃការខូចខាតកំពុងត្រូវបានវាយតម្លៃ។ សារព័ត៌មាន TASS ដកស្រង់ប្រភពព័ត៌មានពីស្ថាប័នសង្គ្រោះបន្ទាន់ឱ្យដឹងថា យន្តហោះដឹកជញ្ជូនធុនធ្ងន់ Ilyushin II-76 ចំនួនបួនគ្រឿង បានរងការខូចខាត។ ចំណែកដែនអាកាសនៅតំបន់ព្រលានយន្តហោះ Vnukovo របស់រដ្ឋធានីមូស្គូ ត្រូវបានបិទខ្ទប់ក្នុងរយៈពេលខ្លី។ សារព័ត៌មានរុស្ស៊ី Readovka បានផ្សាយថា យន្តហោះ UAV ប្រហែល 15 គ្រឿងរបស់អ៊ុយក្រែន ដែលហោះសំដៅទៅកាន់ព្រលានយន្តហោះ Pskov ត្រូវបានបាញ់ទម្លាក់។ ទំព័រ Telegram Mash និយាយថា UAV … Read more

ភពមួយក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យទើបតែបាត់បង់អស់ពពក៖ មូលហេតុគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល!

August 19, 2023 by សឿន សំណាង

យោងតាមបណ្ដារូបថតថ្មីបំផុតពីណាសា ភពមួយដែលមានពណ៌ខៀវដ៏ស្រស់ស្អាត និងស្ថិតក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ទើបតែ បានបាត់បង់ពពក។ ក្រុមអ្នកជំនាញប្រចាំសាកលវិទ្យាល័យ California នៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក បានពិនិត្យទិន្នន័យដែលតេឡេស្កុបរបស់ណាសាថតភពណិបទូនពីឆ្នាំ 1994 ដល់ឆ្នាំ 2022 និងបានរកឃើញប្រការដ៏ចម្លែក៖ ពីឆ្នាំ 2019 នៅជុំវិញតំបន់រយៈទទឹងមធ្យម ភាពបិទបាំងរបស់ពពកក្រាស់ចាប់ផ្ដើមព្រិលបន្តិចម្ដងៗ។ មកដល់បច្ចុប្បន្ន ភពពណ៌ខៀវនេះបានប្រែប្រួលឱ្យយើងឃើញយ៉ាងច្បាស់ ដោយសារតែពពករបស់វាបានបាត់បង់ទាំងស្រុង។ បន្ទាប់ពីសម្រេចចិត្តស្វែងយល់ស៊ីជម្រៅ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏បានរកឃើញមូលហេតុដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល នោះគឺ ព្រះអាទិត្យ និងវដ្ដ 11 ឆ្នាំរបស់វា។ យោងតាមទំព័រ Space លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវខាងលើបង្ហាញថា មិនត្រឹមតែបណ្ដាភពក្បែរនោះទេ ព្រះអាទិត្យក៏មានថាមពលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជះឥទ្ធិពលដល់ភពដែលនៅឆ្ងាយៗដូចណិបទូនផងដែរ។ វដ្ដ 11 ឆ្នាំរបស់ព្រះអាទិត្យរួមមានដំណាក់កាលធ្វើសកម្មភាពកម្រិតទាប និងដំណាក់កាលធ្វើសកម្មភាពខ្លាំងក្លាដូចបច្ចុប្បន្ន។ ដំណាក់កាលធ្វើសកម្មភាពខ្លាំងក្លានេះកំពុងតែធ្វើឱ្យតំបន់អវកាសដែលរងឥទ្ធិពលពីផែនដី (ម៉ាញេតូស្វៀរ (magnetosphere)) ត្រូវរងគ្រាប់ផ្ទុកថាមពលកម្រិតខ្ពស់ បង្កឱ្យមានព្យុះដែនទំនាញ។ សម្រាប់ភពណិបទូន អ្វីដែលបង្កផលប៉ះពាល់ធំបំផុត គឺអំឡុងពេលផ្លាស់ប្ដូរពីដំណាក់កាលមួយទៅដំណាក់កាលមួយនៅក្នុងវដ្ដ 11 ឆ្នាំរបស់ព្រះអាទិត្យ ដោយបង្កើតវិទ្យុសកម្មភាពអ៊ុលត្រាវីយូឡេខ្ពស់ជាងធម្មតា។ វិទ្យុសកម្មនេះសាយភាយពាសពេញប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ប៉ះពាល់ដល់បណ្ដាភពដែលមានបរិយាកាសពិសេស ដែលភពណិបទូនក៏ស្ថិតក្នុងចំណោមនោះ។ ប្រតិកម្មរស្មីសំយោគក្នុងដំណាក់កាលវិទ្យុសកម្មអ៊ុលត្រាវីយូឡេកម្រិតខ្ពស់ បានបង្កើតស្រទាប់ពពកយ៉ាងក្រាស់ ដែលណាសាធ្លាប់បានឃើញនៅលើភពណិបទូន។ ក្រោយមក ស្រទាប់ពពកក្រាស់នេះក៏ស្ដើងបន្តិចម្ដងៗទៅតាមពេលវេលា … Read more

«រោងចក្រ» មួយរបស់ចក្រវាល ផលិតលោហធាតុធ្ងន់ស្មើផែនដីមួយពាន់ដង

August 17, 2023 by សឿន សំណាង

ករណីផ្ទុះមួយដែលមានចម្ងាយពីផែនដី 3 ពាន់លានឆ្នាំពន្លឺ បង្កើតចេញលោហធាតុគ្រប់ប្រភេទដែលមានទម្ងន់សរុបលើសពីភព ព្រះចន្ទ និងអាចម៍ផ្កាយក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យបូកបញ្ចូលគ្នាទៅទៀត។ ឆ្នាំ 2021 ស្ថានីយសង្កេតតារា Neil Gehrels បានរកឃើញករណីច្របាច់បញ្ចូលគ្នារវាងវត្ថុអវកាសក្រាស់ៗចំនួនពីរដែលហៅថា kilonova និងត្រូវបានដាក់ឈ្មោះឱ្យថា GRB 211211A។ នេះគឺជាឧទាហរណ៍ជិតបំផុតស្ដីពីព្រឹត្តិការណ៍តារាសាស្ត្រកម្រចួបនេះដែលមនុស្សមិនបានរកឃើញជាមួយនឹងរលកទំនាញ។ GRB 211211A ប្លែកពីគេ ដោយសារតែពន្លឺហ្គាម៉ា (GRB) ដែលវាបញ្ចេញ អូសបន្លាយពេលមួយនាទី។ កន្លងមក ថេរវេលាដូចគ្នានេះតែងតែអមជាមួយនឹង GRB ពីហេតុការណ៍ផ្ទុះផ្កាយនានាដែលហៅថាស៊ូពើណូវ៉ា ជំនួសឱ្យការច្របាច់បញ្ចូលគ្នារវាងផ្កាយនឺត្រុង។ ទំព័រ IFL Science រាយការណ៍កាលពីថ្ងៃទី 15 សីហាថា លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវចំនួនបួនត្រូវបានប្រកាសដំណាលគ្នាលើទស្សនាវដ្ដី Nature បរិយាយអំពីការរកឃើញខាងលើ និងដំណើរការដែលអាចបង្កើតបានជាព្រឹត្តិការណ៍បែបនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ជាងគេនៃហេតុការណ៍នេះ អាចជាបរិមាណវត្ថុធាតុធ្ងន់ៗដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងពីការផ្ទុះដ៏អស្ចារ្យ ក្នុងនោះមានទាំងលោហធាតុកម្រ មានដូចជា មាស និងប្លាទីនជាដើម។ ជាធម្មតា ផ្កាយមួយដួងតែងច្របាច់អ៊ីដ្រូសែនបញ្ចូលគ្នាឱ្យក្លាយជាអេល្យូម រួចក៏ប្រែក្លាយអេល្យូមទៅជាសារធាតុដទៃៗនៅក្នុងវដ្ដរបស់វា។ ពេលស្លាប់ទៅ ផ្កាយដែលមានម៉ាសតូចទាបនឹងបង្កើតសារធាតុថ្មីៗ ប៉ុន្តែវត្ថុធាតុភាគច្រើនទាមទារឱ្យមានវិធីកកើតដ៏ខ្លាំងក្លា។ សារធាតុដូចអាលុយមីញ៉ោម និងប៉ូតាស្យូមកកើតពីហេតុការណ៍ផ្ទុះផ្កាយមួយដួងដោយឡែកពីគ្នា (ស៊ូពើណូវ៉ា) … Read more

ចំនួនមនុស្សស្លាប់ក្នុងហេតុការណ៍ឆេះព្រៃនៅ Hawaii អាចកើនដល់ 200 នាក់

August 15, 2023 by សឿន សំណាង

អភិបាលរដ្ឋហាវ៉ៃ (Hawaii) របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ឱ្យដឹងថា តួលេខអ្នកស្លាប់ក្នុងករណីឆេះព្រៃនៅលើកោះ Maui រដ្ឋហាវ៉ៃ បានកើតដល់ 99 នាក់ ហើយអាចកើនឡើងទ្វេដងទៀតក្នុងរង្វង់ 10 ថ្ងៃខាងមុខ។ «កម្លាំងសង្គ្រោះទើបតែស្វែងរកនៅក្នុងតំបន់តូចមួយនៅក្បែរឆ្នេរសមុទ្រ Lahaina ក្នុងនោះមានសាកសពពី 10 ទៅ 20 នាក់ត្រូវបានរកឃើញជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ចំនួនមនុស្សស្លាប់ត្រូវបានបញ្ជាក់ថា 99 នាក់។ តួលេខនេះនឹងកើនឡើងច្រើន អាចទ្វេដងក្នុងរង្វង់ 10 ថ្ងៃទៀត» អភិបាលរដ្ឋហាវៃ លោក Josh Green កាលពីថ្ងៃទី 14 សីហា ឱ្យដឹងដូច្នេះ។ កាលពីថ្ងៃទី 08 សីហា ភ្លើងព្រៃចំនួន 3 ករណី បានកើតឡើង និងឆាបឆេះពេញទីរួមស្រុកទេសចរណ៍ Lahaina និងតំបន់មួយចំនួនផ្សេងទៀត ធ្វើឱ្យគ្រប់យ៉ាងនៅទីនេះស្ថិតក្នុងអណ្ដាតភ្លើង។ ដោយសារតែរុក្ខជាតិស្ងួតក្រាស់ បូករួមនឹងខ្យល់ខ្លាំង នាំឱ្យអណ្ដាតភ្លើងធ្វើដំណើរយ៉ាងលឿន ធ្វើឱ្យប្រជាជនជាច្រើនរត់គេចមិនទាន់ពេល។ គិតមកដល់ថ្ងៃនេះ អ្នកដែលកំពុងបាត់ខ្លួនមានចំនួនប្រហែល 1,300 នាក់ ស្របពេលដែលប្រជាជនរងគ្រោះជាច្រើនបានទាក់ទងមកកាន់សមត្ថកិច្ច។

យានអវកាស Voyager 1 និង 2 នឹងហោះឆ្ពោះទៅណា បន្ទាប់ពីចប់ភារកិច្ច?

August 8, 2023August 8, 2023 by សឿន សំណាង

ប្រព័ន្ធដែលមិនមែនជាឧបករណ៍បច្ចេកទេសនៅលើយានអវកាស Voyager 1 និង Voyager 2 ត្រូវបានបិទខ្លះហើយ ដោយសង្ឃឹមថា នឹងជួយឱ្យពួកវាធ្វើសកម្មភាពរហូតដល់ឆ្នាំ 2030 ហើយក្រោយមក ពួកវាអាចនឹងដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយផែនដី។ យានអវកាស Voyager 1 និង 2 របស់ណាសា ដែលត្រូវបានបាញ់បង្ហោះមុនក្រោយគ្នា 16 ថ្ងៃ ក្នុងឆ្នាំ 1977 ត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីអាចបំពេញបេសកកម្មបាន 5 ឆ្នាំ។ យានមួយគូនេះបានសិក្សាស្រាវជ្រាវភពព្រហស្បតិ៍ ភពសៅរ៍ ភពអ៊ុយរ៉ានុស ភពណេបទូន និងព្រះចន្ទជាច្រើនទៀត។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយធ្វើសកម្មភាពបានជិត 46 ឆ្នាំ មកដល់ពេលនេះ យានអវកាសមួយគូនេះបង្កើតបានកំណត់ត្រាដ៏អស្ចារ្យ នៅពេលបានហោះឆ្លងផុតព្រំដែននៃតំបន់ឥទ្ធិពលរបស់ព្រះអាទិត្យ។ ពួកវានៅតែបន្តបញ្ជូនទិន្នន័យមកកាន់ផែនដី បើទោះស្ថិតក្នុងបរិស្ថានអន្តរតារា ដែលជាតំបន់អាថ៌កំបាំងនៅចន្លោះផ្កាយនានា។ ទោះជាពេលខ្លះជួបបញ្ហាបច្ចេកទេស ដាច់ទំនាក់ទងនឹងផែនដី ប៉ុន្តែដំណើរហោះហើរក្នុងទីអវកាសរបស់ពួកវា ទំនងជាអាចបន្តទៅមុខយូរទៀត។ នេះបើតាម Business Insider ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 04 សីហា។ ណាសាផលិតយាន Voyager គឺដើម្បីស្រាវជ្រាវផ្នែកខាងក្រៅរបស់ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។ ក្រោយពីចប់បេសកកម្មសំខាន់ … Read more

រកឃើញ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» មានសីតុណ្ហភាពអាចរស់នៅបាន

July 25, 2023 by សឿន សំណាង

«ផែនដីខ្នាតយក្ស» នេះ ស្ថិតក្នុងចំណោមភពដែលអាចទ្រទ្រង់ជីវិត និងត្រូវបានសង្កេតមើលជាលើកដំបូងដោយតេឡេស្កុបអវកាស Kepler របស់ណាសា កាលពីឆ្នាំ 2009។ ដើមឡើយ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជឿថា មិនមានភាវៈរស់ណាមួយនៅក្នុងភពដទៃក្រៅពីផែនដី។ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់ពីផលិតបានឧបករណ៍ទំនើបៗ មនុស្សចាប់ផ្ដើមយល់ថា វត្តមានរបស់មនុស្សភពដទៃប្រាកដជាមាន ហើយអាចមានច្រើនលើសពីការនឹកគិតទៅទៀត។ គិតមកដល់បច្ចុប្បន្ន អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» ជាង 4,000 នៅក្នុងចក្រវាលដែលមនុស្សអាចសង្កេតឃើញ។ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» ចង់សំដៅលើបណ្ដាភពដែលមានបរិស្ថានស្រដៀងនឹងផែនដី របស់មនុស្ស ប៉ុន្តែមានទំហំធំជាង។ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» Kepler-22b Kepler-22b គឺជាមួយក្នុងចំណោម «ផែនដីខ្នាតយក្ស» ដែលមនុស្សបានរកឃើញ។ Kepler-22b ត្រូវបានសង្កេតមើលជាលើកដំបូងកាលពីឆ្នាំ 2009 ដោយតេឡេស្កុបអវកាស Kepler របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (ណាសា)។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដែលបានរកឃើញ Kepler-22b មានឈ្មោះថា William Burrucci។ Kepler-22b ស្ថិតក្នុងកញ្ចុំផ្កាយ Cygnus ដែលមានចម្ងាយពីផែនដីប្រមាណ 638 ឆ្នាំពន្លឺ និងមានអង្កត់ផ្ចិតធំជាងផែនដី 2.4 ដង ហើយមួយឆ្នាំរបស់វាស្មើនឹង 290 … Read more

កំពូលភ្នំទឹកកកអាយុកាលរាប់ពាន់ឆ្នាំនៅអឺរ៉ុបបាក់រលំ

June 27, 2023 by សឿន សំណាង

(ស្វ៊ីស) – មួយផ្នែកនៃកំពូលភ្នំ Fluchthorn ដែលស្ថិតក្នុងជួរភ្នំ Silvretta Alps បានបាក់រលំកាលពីថ្ងៃទី 11 មិថុនា បណ្ដាលឱ្យថ្មជាង 100,000 ម៉ែត្រគូប ធ្លាក់ទៅលើជ្រលងភ្នំនៅខាងក្រោម។ ហេតុការណ៍បាក់រលំនេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីប្រទេសស្វ៊ីសបានរងអាកាសធាតុក្ដៅខ្លាំងក្នុងមួយរយៈពេលយូរ។ នេះអាចបណ្ដាលមកពីស្រទាប់ដីដែលមានទឹកកកស្ថិតនៅរាប់ពាន់ឆ្នាំកន្លង ត្រូវរលាយ។ សហគមន៍អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រព្រមានថា ករណីដូចគ្នានេះនឹងអាចកើតឡើងជាបន្តទៀតនៅពេលអាកាសធាតុត្រជាក់ប្រែជាក្ដៅ ធ្វើឱ្យស្រទាប់ដីមានទឹកកកក្រាស់ៗតាំងពីបុរាណ ត្រូវរលាយ។ នេះបើតាម Live Science ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 26 មីថុនា 2023។ សមត្ថកិច្ចឱ្យដឹង ពុំមានអ្នករងរបួស ឬស្លាប់ក្នុងហេតុការណ៍ខាងលើ ប៉ុន្តែ កំពូលភ្នំខ្ពស់ជាងគេរបស់ Fluchthorn បានបាត់បង់កំពស់ប្រហែល 100 ម៉ែត្រ។ ករណីបាក់រលំនេះកើតឡើងនៅផ្នែកខាងលិច នៅក្នុងជ្រលងភ្នំ Futschol។ កំពូលនៅកណ្ដាលដែលមានកម្ពស់ 3,397 ម៉ែត្រ បច្ចុប្បន្នគឺខ្ពស់ជាងគេបំផុតរបស់ Fluchthorn ដែលនេះមានន័យថា កំពូលភ្នំនេះទាបជាងមុនប្រហែល 19 ម៉ែត្រ។ កំពូលភ្នំស្ទើរតែទាំងអស់ដែលមានកម្ពស់លើសពី 2,500 ម៉ែត្រនៅជួរភ្នំ Alps សុទ្ធតែគ្របដណ្ដប់ និងចាក់ចូលជ្រៅក្នុងកន្លែងចន្លោះរវាងផ្ទាំងថ្មធំៗ … Read more

កុមារបួននាក់វង្វេងក្នុងព្រៃអាម៉ាហ្សូនមួយខែក្រោយពីយន្តហោះធ្លាក់ «នៅមានជីវិត»

May 30, 2023 by សឿន សំណាង

កងទ័ពកូឡុំប៊ី បានឱ្យដឹងថា សប្ដាហ៍កន្លងពួកគេបានរកឃើញដានថ្មីរបស់កុមារបួននាក់ដែលវង្វេងក្នុងព្រៃក្នុងរយៈពេលជិតមួយខែ ក្រោយពីហេតុការណ៍ធ្លាក់យន្តហោះកាលពីពាក់កណ្ដាល់ខែឧសភា។ កុមារបួននាក់អាយុ 13 ឆ្នាំ, 9 ឆ្នាំ, 4 ឆ្នាំ និង 11 ខែ បានវង្វេងក្នុងព្រៃ បន្ទាប់ពីយន្តហោះពួកគេជិះបានធ្លាក់នៅភាគអាគ្នេយ៍នៃប្រទេសកូឡុំប៊ី ដែលបានបណ្ដាលឱ្យអ្នកបើកបរ មេដឹកនាំជនជាតិដើម និងម្ដាយរបស់ក្មេងទាំងបួននាក់ខាងលើ ត្រូវបាត់បង់ជីវិតកាលពីថ្ងៃទី 15 ឧសភា 2023។ រូបភាពពីផ្កាយរណបបង្ហាញអំពីផ្លូវដែលកុមារទាំងនោះបានដើរឆ្លងកាត់។ កម្លាំងសង្គ្រោះបានរកឃើញវត្ថុមួយចំនួននៅកន្លែងដែលកុមារទាំងនោះបានជ្រក និងផ្លែឈើដែលពួកគេបានហូប។ កាលពីសប្ដាហ៍កន្លង កម្លាំងសង្គ្រោះក៏បានរកឃើញស្បែកជើងមួយគូ និងខោទឹកនោមផងដែរ។ មេបញ្ជាការក្រុមសង្គ្រោះ លោក Pedro Sanchez កាលពីថ្ងៃទី 29 ឧសភា បានឱ្យដឹងថា «យោងទៅតាមអ្វីដែលបានរកឃើញ យើងសន្មតថា ក្មេងទាំងនេះនៅមានជីវិត។ បើសិនពួកគេបានស្លាប់ នឹងងាយរកឃើញ ព្រោះពួកគេលែងផ្លាស់ទី ហើយសុនកជំនាញនឹងហិតដឹងក្លិន»។ ទាហាន និងជនជាតិដើមប្រហែល 200 នាក់ដែលដឹងច្បាស់ភូមិសាស្ត្រ កំពុងតែស្វែងរកនៅក្នុងតំបន់ព្រៃទំហំ 320 គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ Sanchez ឱ្យដឹងថា ពិតជាចម្លែកណាស់នៅពេលកុមារទាំងនេះមិនឈប់ផ្លាស់ទី បើទោះទ័ពអាកាសបានណែនាំឱ្យនៅមួយកន្លែង … Read more