ព្រះអាទិត្យ - La Reine Media

ភ្នំភ្លើងធំជាងគេក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យធ្លាប់ជាកោះនៅកណ្ដាលសមុទ្រ

July 29, 2023 by សឿន សំណាង

ភ្នំភ្លើង Olympus Mons ដែលមានកម្ពស់ 25 គីឡូម៉ែត្រ នៅលើផ្ទៃភពអង្គារ ទំនងជាធ្លាប់ស្ថិតនៅកណ្ដាលមហាសាគរ។ ពេលភពអង្គារនៅក្មេង និងពេញដោយទឹកកាលពីរាប់ពាន់លានឆ្នាំមុន ភ្នំភ្លើងខ្នាតធំ Olympus Mons ទំនងជាមានរូបរាងដូចទៅនឹងភ្នំភ្លើង Stromboli ឬ Savai’l នៅលើផែនដី ប៉ុន្តែធំជាងឆ្ងាយ។ ការវិភាគថ្មីត្រូវបានប្រកាសលើទស្សនាវដ្ដី Earth and Planetary Science Letters ដែលបង្ហាញអំពីចំណុចប្រហាក់ប្រហែលគ្នារវាងភ្នំភ្លើង Olympus Mons និងបណ្ដាកោះភ្នំភ្លើងសកម្មនៅលើផែនដី ផ្ដល់អំណះអំណាងថ្មីស្ដីពីអតីតកាលដែលពេញដោយទឹករាវរបស់ភពអង្គារ។ នេះបើតាម Science Alert ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 27 កក្កដា 2023។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមកពីសាកលវិទ្យាល័យ Paris-Saclay នៅប្រទេសបារាំង បានឱ្យដឹងថា ផ្នែកខាងលើនៃចង្កេះភ្នំដែលមានកម្ពស់ 6 គីឡូម៉ែត្រ ព័ទ្ធជុំវិញភ្នំភ្លើង Olympus Mons ទំនងជាបានកើតឡើងដោយសារកំអែភ្នំភ្លើងហូរចូលទៅក្នុងទឹករាវ នៅពេលរចនាសម្ព័ន្ធនេះគឺជាកោះភ្នំភ្លើងដែលធ្វើសកម្មភាពអំឡុងពេលប្រហែលនៅចុងយុគសម័យ Noachian និងដើមយុគសម័យ Hesperian។ Olympus Mons គឺជាភ្នំភ្លើងដែលមានរូបរាងដូចខែលបុរាណ … Read more

យានសម្រាប់បើកបរលើឋានព្រះចន្ទរបស់ Toyota និង Mitsubishi កំពុងត្រូវបានអភិវឌ្ឍ

July 26, 2023 by សឿន សំណាង

Toyota Motor និង Mitsubishi Heavy Industries បានប្រកាសសេចក្ដីលំអិតអំពីគម្រោងអភិវឌ្ឍបណ្ដាយានដំណើរការដោយថាមពលព្រះអាទិត្យ សម្រាប់បើកបរលើឋានព្រះចន្ទ។ យានទាំងនេះអាចត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់គម្រោង Artemis ដែលដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ក្នុងបំណងនាំមនុស្សឡើងទៅកាន់ឋានព្រះចន្ទជាថ្មីនៅឆ្នាំ 2025។ នេះនឹងជាលើកដំបូងដែលមនុស្សឡើងទៅដើរលើឋានព្រះចន្ទ រាប់ចាប់ពីឆ្នាំ 1972។ យានបើកបរលើដីគ្រោងនឹងត្រូវបាននាំឡើងទៅកាន់ឋានព្រះចន្ទនៅឆ្នាំ 2029។ កាលពីថ្ងៃទី 21 កក្កដា 2023 ក្រុមហ៊ុន Toyota Motor និង Mitsubishi Heavy Industries (MHI) បានធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ ជាមួយនឹងទីភ្នាក់ងារអវកាសជប៉ុន (JAXA) នៅតូក្យូ។ ថ្ងៃទី 21 កក្កដា ក៏ជាថ្ងៃដែល Apollo 11 ចុះចតលើផ្ទៃព្រះចន្ទកាលពី 54 ឆ្នាំមុន។ Toyota ចាប់ផ្ដើមសហការជាមួយ JAXA កាលពីឆ្នាំ 2019 ដើម្បីអភិវឌ្ឍរថយន្តសម្រាប់បើកបរលើឋានព្រះចន្ទ ដែលមានឈ្មោះថា Lunar Cruiser។ យាននេះត្រូវបានអភិវឌ្ឍឡើងដើម្បីបើកបរលើភូមិសាស្ត្រដែលមានឧបសគ្គច្រើន មានដូចជាវាលខ្សាច់ និងផ្លូវនៅតំបន់ភ្នំជាដើម។ … Read more

រកឃើញ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» មានសីតុណ្ហភាពអាចរស់នៅបាន

July 25, 2023 by សឿន សំណាង

«ផែនដីខ្នាតយក្ស» នេះ ស្ថិតក្នុងចំណោមភពដែលអាចទ្រទ្រង់ជីវិត និងត្រូវបានសង្កេតមើលជាលើកដំបូងដោយតេឡេស្កុបអវកាស Kepler របស់ណាសា កាលពីឆ្នាំ 2009។ ដើមឡើយ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជឿថា មិនមានភាវៈរស់ណាមួយនៅក្នុងភពដទៃក្រៅពីផែនដី។ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់ពីផលិតបានឧបករណ៍ទំនើបៗ មនុស្សចាប់ផ្ដើមយល់ថា វត្តមានរបស់មនុស្សភពដទៃប្រាកដជាមាន ហើយអាចមានច្រើនលើសពីការនឹកគិតទៅទៀត។ គិតមកដល់បច្ចុប្បន្ន អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» ជាង 4,000 នៅក្នុងចក្រវាលដែលមនុស្សអាចសង្កេតឃើញ។ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» ចង់សំដៅលើបណ្ដាភពដែលមានបរិស្ថានស្រដៀងនឹងផែនដី របស់មនុស្ស ប៉ុន្តែមានទំហំធំជាង។ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» Kepler-22b Kepler-22b គឺជាមួយក្នុងចំណោម «ផែនដីខ្នាតយក្ស» ដែលមនុស្សបានរកឃើញ។ Kepler-22b ត្រូវបានសង្កេតមើលជាលើកដំបូងកាលពីឆ្នាំ 2009 ដោយតេឡេស្កុបអវកាស Kepler របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (ណាសា)។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដែលបានរកឃើញ Kepler-22b មានឈ្មោះថា William Burrucci។ Kepler-22b ស្ថិតក្នុងកញ្ចុំផ្កាយ Cygnus ដែលមានចម្ងាយពីផែនដីប្រមាណ 638 ឆ្នាំពន្លឺ និងមានអង្កត់ផ្ចិតធំជាងផែនដី 2.4 ដង ហើយមួយឆ្នាំរបស់វាស្មើនឹង 290 … Read more

ទីក្រុងរបស់អង់គ្លេសជិតសាងសង់ប្រព័ន្ធថ្មផ្ទុកអគ្គិសនីធំជាងគេលើលោក

July 25, 2023 by សឿន សំណាង

អាជ្ញាធរបានអនុម័តលើគម្រោងសាងសង់ប្រព័ន្ធថ្មផ្ទុកថាមពលអគ្គិសនីធំជាងគេលើពិភពលោក នៅឯរោងចក្រផលិតអគ្គិសនីចាស់មួយ ក្នុងទីក្រុង Manchester ប្រទេសអង់គ្លេស ដើម្បីរក្សាថាមពលអគ្គិសនីសម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់ដល់គ្រួសារចំនួន 36,000 គ្រួ នៅក្នុងរយៈពេលមួយសប្ដាហ៍។ ក្រុមហ៊ុនថាមពល Carlton Power នឹងត្រូវការស្វែងរកទុន 963 លានដុល្លារអាម៉េរិក ដើម្បីអនុវត្តគម្រោង និងជ្រើសរើសអ្នកផ្គត់ផ្គង់។ រោងចក្រថ្មផ្ទុកអគ្គិសនីគឺជាវិធីដែលឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការប្រើប្រាស់អគ្គិសនីជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារតែអគ្គិសនីពីប្រភពនានាដែលងាយនឹងរអាក់រអួលកាន់តែមានច្រើនឡើងៗ ក្នុងនោះមានដូចជារោងចក្រផលិតអគ្គិសនីពីកម្លាំងខ្យល់ និងកម្ដៅព្រះអាទិត្យជាដើម។ ប្រព័ន្ធថ្មផ្ទុកអគ្គិសនីអាចទាញយកអគ្គិសនីមករក្សាទុកនៅក្នុងថ្ងៃដែលសម្បូរពន្លឺព្រះអាទិត្យ ឬខ្យល់ ដោយការចំណាយទាប ហើយក្រោយមកក៏ផ្គត់ផ្គង់នៅពេលចាំបាច់។ តាមគម្រោង មូលដ្ឋាននេះនឹងផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនី 2,080 ម៉េហ្គាវ៉ាត់ ដែលប្រហាក់ប្រហែលនឹងរោងចក្រអគ្គិសនីខ្នាតមធ្យម នៅក្នុងមួយម៉ោង។ បច្ចុប្បន្ន គម្រោងនេះទទួលបានការអនុញ្ញាតពីអាជ្ញាធររួចហើយ។ តាមផែនការ ដំណើរការសាងសង់ប្រព័ន្ធថ្មផ្ទុកអគ្គិសនីនេះនឹងចាប់ផ្ដើមនៅត្រីមាសទីមួយរបស់ឆ្នាំក្រោយ។ ប្រព័ន្ធនេះក៏នឹងដំណើរការពាណិជ្ជកម្មចាប់ពីត្រីមាសទីបួនឆ្នាំ 2025។ បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសអង់គ្លេសចង់អភិវឌ្ឍបណ្ដាញផលិតអគ្គិសនីពីកម្លាំងខ្យល់លើសមុទ្រដែលមានថាមពល 50 ជីហ្គាវ៉ាត់នៅឆ្នាំ 2030។ ក៏ប៉ុន្តែ ពួកគេត្រូវការបច្ចេកវិទ្យាដែលមានស្ថិរភាព ដើម្បីរក្សាទុកអគ្គិសនីសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ក្នុងពេលមិនមានខ្យល់។ ដូច្នេះ គម្រោងខាងលើពិតជាសមស្រប និងអាចឆ្លើយតបតាមតម្រូវការ៕

ផ្កាយមុខពីរដ៏ចម្លែក ធ្វើឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទាល់ពាក្យបកស្រាយ

July 20, 2023 by សឿន សំណាង

ក្រុមតារាវិទូបានរកឃើញផ្កាយចម្លែកមួយដួងដែលមានមុខពីរផ្សេងគ្នា ក្នុងនោះ មុខម្ខាងៗសុទ្ធតែបង្កើតឡើងពីធាតុផ្សំខុសដាច់ពីគ្នា។ កូនផ្កាយក្រិនពណ៌សគឺជាសំណល់របស់ផ្កាយដូចព្រះអាទិត្យ បន្ទាប់ពីបាត់បង់ស្រទាប់ខាងក្រៅ បន្សល់ទុកតែស្នូលខាប់រឹង។ បរិយាកាសរបស់ពួកវាតែងរួមមានឧស្ម័នអ៊ីដ្រូសែន ឬអេល្យូម ជាឧស្ម័នចម្បងដែលមានបរិមាណច្រើនជាងគេប្រហែល 1,000 ដង ធៀបនឹងសមាសធាតុដទៃ។ ប៉ុន្តែ នៅក្នុងលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលបានចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 19 កក្កដា ឆ្នាំ 2023 លើទស្សនាវដ្ដី Nature ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញកូនផ្កាយក្រិនពណ៌សមួយដួងដែលមិនសមស្របនឹងការបរិយាយខាងលើ ហើយវាគឺជាផ្កាយចម្លែក និងមិនទាន់ត្រូវបានយល់ច្បាស់។ ផ្កាយចម្លែកនេះ មានមុខពីរ ក្នុងនោះ មុខម្ខាងផ្ទុកពេញដោយអ៊ីដ្រូសែន ខណៈមុខម្ខាងទៀតផ្ទុកអេល្យូម។ នេះគឺជាការរកឃើញថ្មីបំផុតស្ដីពីផ្កាយដែលបែងចែកសមាសធាតុផ្សេងដាច់ដោយឡែកពីគ្នាយ៉ាងច្បាស់ដូច្នេះ។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានដាក់ឈ្មោះឱ្យផ្កាយមុខពីរនេះថា Janus។ Janus ត្រូវបានរកឃើញដោយស្ថានីយតារាសាស្ត្រ Zwicky Transient Facility (ZTF)។ សហគមន៍អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់យល់ច្បាស់អំពីមូលហេតុដែលនាំឱ្យ Janus បែងចែកសារធាតុដាច់ដោយឡែកពីគ្នាទាំងស្រុកបែបនេះនៅឡើយ។ ប៉ុន្តែ ពួកគេគិតថា ប្រហែលមកពីដែនទំនាញដ៏ខ្លាំងក្លារបស់ផ្កាយនេះ។ បើសិនដែនទំនាញនៅចំហៀងម្ខាងនេះរបស់វា ខ្លាំងជាងចំហៀងម្ខាងទៀត នោះអ៊ីដ្រូសែន និងអេល្យូមនឹងត្រូវបានរារាំងមិនឱ្យស្ថិតនៅលាយឡំគ្នា នាំឱ្យផ្នែកម្ខាងនេះមានអ៊ីដ្រូសែនច្រើនជាងលើសលុប ធៀបនឹងផ្នែកម្ខាងទៀត៕

អាចម៍ផ្កាយធំប៉ុនអគារ 20 ជាន់ ហោះកាត់មុខផែនដី «រំលងភ្នែក» អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ

July 20, 2023 by សឿន សំណាង

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញ 2023 NT1 ដែលជាអាចម៍ផ្កាយមានបណ្ដោយប្រហែល 60 ម៉ែត្រ កាលពីថ្ងៃទី 15 កក្កដា 2023 ពីរថ្ងៃបន្ទាប់ពីវាបានហោះកាត់ពីមុខផែនដី ដែលនេះត្រូវបានចាត់ទុកថា បាន «រំលងភ្នែក» របស់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ។ យោងតាមណាសា អាចម៍ផ្កាយ 2023 NT1 កាលពីថ្ងៃទី 13 កក្កដា ស្ថិតក្នុងចម្ងាយពីផែនដីប្រហែល ¼ នៃចម្ងាយពីព្រះចន្ទមកកាន់ផែនដី។ នេះមានន័យថា វាស្ថិតនៅយ៉ាងជិត នៅពេលគេនិយាយដល់ទីអវកាសដ៏ធំធេង។ 2023 NT1 ធ្វើដំណើរក្នុងល្បឿន 86,000 គីឡូម៉ែត្រ/ម៉ោង។ ក៏ប៉ុន្តែ ដោយសារតែ 2023 NT1 ហោះសំដៅមកពីទិសរបស់ព្រះអាទិត្យ ដូច្នេះពន្លឺរបស់ផ្កាយនេះក៏ធ្វើឱ្យកែវយឺតអវកាសមិនអាចមើលឃើញបានឆាប់រហ័សដូចធម្មតា។ មកដល់ថ្ងៃទី 15 កក្កដា តេឡេស្កុបនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូងរបស់ប្រព័ន្ធតេឡេស្កុប ATLAS ដែលមានតួនាទីស្វែងរកអាចម៍ផ្កាយដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ផែនដីមុនពេលកើតហេតុការណ៍ច្រើនថ្ងៃ ក៏បានរកឃើញថា 2023 NT1 កំពុងគោចរចាកចេញទៅឆ្ងាយពីផែនដី។ តេឡេស្កុបជាង 10 ផ្សេងទៀត ក្រោយមកក៏បានមើលឃើញអាចម៍ផ្កាយនេះ។ បើទោះជាបង្កការភ្ញាក់ផ្អើល ប៉ុន្តែ … Read more

ស្ថានីយថាមពលព្រះអាទិត្យអាចបាញ់បញ្ជូនអគ្គិសនីទៅឱ្យឋានព្រះចន្ទ

July 19, 2023 by សឿន សំណាង

ក្រុមវិស្វកររបស់ប្រទេសស្វ៊ីស កំពុងរៀបគម្រោងសាងសង់ស្ថានីយផលិតអគ្គិសនីពីកម្ដៅព្រះអាទិត្យដែលអាចផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីជាបន្តបន្ទាប់ទៅឱ្យមូលដ្ឋាននៅលើឋានព្រះចន្ទ ក្នុងទម្រង់រលកមីក្រូវ៉េវ។ ក្រុមវិស្វករនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនហ៊ុនស្វ៊ីស Astrostrom បានបង្ហាញសេចក្ដីលំអិតអំពីស្ថានីយអគ្គិសនីព្រះចន្ទ – ផែនដីខ្នាតធំ (GE⊕-LPS)។ ស្ថានីយនេះរួមមានផ្ទាំងសូឡារាងអក្សរ V ជាច្រើនផ្ទាំង ត្រូវបានរៀបជារាងគូទខ្យងនៅក្នុងផ្ទៃក្រឡាមួយគីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដែលអាចបាញ់បញ្ជូនថាមពលឡើងដល់ 23 ម៉េហ្គាវ៉ាត់ (MW) ទៅកាន់មូលដ្ឋានរបស់មនុស្សនៅលើផ្ទៃរបស់ឋានព្រះចន្ទ។ យោងតាមការស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមវិស្វករខាងលើ ទាំងស្ថានីយ GE⊕-LPS ទាំងផ្ទាំងសូឡា អាចត្រូវបានផលិតឡើងដោយប្រើប្រាស់វត្ថុធាតុដែលមាននៅលើឋានព្រះចន្ទ។ ស្ថានីយផលិតអគ្គិសនីនឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងសម្រាប់អ្នកស្នាក់នៅយូរអង្វែង ហើយស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ Lagrange ត្រង់ចន្លោះផែនដី និងព្រះចន្ទ ក្នុងរយៈកម្ពស់ 61,350 គីឡូម៉ែត្រពីផ្ទៃព្រះចន្ទ។ «នៅពេលគម្រោងដូច GE⊕-LPS បានបញ្ជាក់អំពីប្រសិទ្ធភាពនៃដំណើរការផលិត និងដំឡើងផ្កាយរណបថាមពលព្រះអាទិត្យ យើងនឹងអាចបង្កើនវិសាលភាពក្នុងការផលិតផ្កាយរណបថាមពលព្រះអាទិត្យពីវត្ថុធាតុដែលមាននៅលើឋានព្រះចន្ទ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ដល់ភពផែនដី» Sanjay Vijendran ប្រធានគម្រោងស្រាវជ្រាវថាមពលព្រះអាទិត្យក្នុងទីអវកាស SOLARIS របស់អង្គការ ESA ឱ្យដឹងដូច្នេះ៕

ប្រទេសដែលប្រជាជនប្រើប្រាស់ផ្ទាំងសូឡាច្រើនជាងគេលើពិភពលោក

July 17, 2023 by សឿន សំណាង

អត្រានៃការដំឡើងផ្ទាំងសូឡាលើដំបូលផ្ទះនៅប្រទេសអូស្ត្រាលី ជិតឈានដល់កម្រិតកំពូលបំផុត នៅពេលគ្រួសារនានាស្វែងរកវិធីដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាតម្លៃថាមពល។ អូស្ត្រាលីបច្ចុប្បន្នមានអត្រាប្រើប្រាស់ផ្ទាំងសូឡាខ្ពស់ជាងគេលើពិភពលោក ដោយគ្រួសារជិត 1/3 នៅទូទាំងប្រទេសនេះ ប្រើប្រាស់ថាមពលព្រះអាទិត្យ។ សូម្បីតែនៅក្នុងរដូវរងា អគ្គិសនីជាង 25% ដែលប្រើប្រាស់នៅក្នុងបណ្ដារដ្ឋភាគខាងកើត ក៏បានមកពីផ្ទាំងសូឡា។ យោងតាមស្ថិតិរបស់ Green Energy Market (GEM) គ្រួសារ និងក្រុមហ៊ុននានានៅអូស្ត្រាលី បានបន្ថែមផ្ទាំងសូឡាដែលផ្ទាល់ថាមពលអគ្គិសនី 1.46 ជីហ្គាវ៉ាត់នៅក្នុងពាក់កណ្ដាលដើមឆ្នាំនេះ ខ្ពស់ជាង 20% ធៀបនឹងដំណាក់កាលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំកន្លង។ គិតតែក្នុងខែមិថុនា 2023 អគ្គិសនីជិត 250 ម៉េហ្គាវ៉ាត់ ត្រូវបានបន្ថែមពីផ្ទាំងសូឡានៅលើដំបូលផ្ទះ ខ្ពស់ជាង 13.2% បើធៀបនឹងខែមិថុនាឆ្នាំ 2022។ មន្ត្រីនៅ GEM ឱ្យដឹងថា តម្លៃអគ្គិសនីកើនឡើងក្នុងឆ្នាំកន្លង បានជំរុញឱ្យប្រជាជននាំគ្នាសម្រុកទៅទិញផ្ទាំងសូឡា។ ការកើនឡើងនេះអាចជួយឱ្យវិស័យថាមពលបំបែកកំណត់ត្រាស្ដីពីការបន្ថែមអគ្គិសនី 3.2 ជីហ្គាវ៉ាត់ទៅក្នុងបណ្ដាញអគ្គិសនីរបស់អូស្ត្រាលី កាលពីឆ្នាំ 2021៕

រោងចក្រផលិតអគ្គិសនីដោយកម្ដៅថ្ងៃ 1,000 ម៉េហ្គាវ៉ាត់ តភ្ជាប់នឹងបណ្ដាញអគ្គិសនីនៅប្រទេសចិន

July 10, 2023 by សឿន សំណាង

រោងចក្រផលិតអគ្គិសនីពីថាមពលព្រះអាទិត្យថ្មីនៅ Tianjin មានកម្លាំង 1,000 ម៉េហ្គាវ៉ាត់ អាចផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីដល់ពលរដ្ឋ 1.5 លានគ្រួសារ។ យោងតាមសារព័ត៌មានចិន រោងចក្រផលិតអគ្គិសនីដោយផ្ទាំងសូឡា Huadian Tianjin Haijing ត្រូវបានតភ្ជាប់ជាមួយនឹងបណ្ដាញអគ្គិសនីនៅ Tianjin កាលពីថ្ងៃទី 08 កក្កដា 2023។ សកម្មភាពរបស់រោងចក្រដែលមានកម្លាំង 1,000 ម៉េហ្គាវ៉ាត់ (MW) នេះ រួមមាន រូបមន្តឧស្សាហកម្មរួមផ្សំនឹងការផលិតអគ្គិសនីពីផ្ទាំងសូឡា ការផលិត halogen លើផ្ទៃទឹក និងក្នុងទឹក ទន្ទឹមនឹងការកែលំអសមត្ថភាពផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីនៅភាគខាងជើងប្រទេសចិន។ ស្ថិតនៅតំបន់ស្រែអំបិល Changlu រោងចក្រ Huadian Tianjin Haijing គ្រប់ដណ្ដប់លើផ្ទៃដីប្រហែល 1,333 ហិកតា និងអាចផ្គង់ផ្គង់អគ្គិសនីស្អាត 1.5 ពាន់លានគីឡូវ៉ាត់ម៉ោងជារៀងរាល់ឆ្នាំ អាចឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការប្រើប្រាស់របស់មនុស្ស 1.5 លានគ្រួសារ និងកាត់បន្ថយឧស្ម័នកាបូនឌីអុកស៊ីដបានប្រហែល 1.25 លានតោន ធៀបនឹងការប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្ម។ យោងតាម Yang Fan ប្រធានគម្រោងខាងលើ រោងចក្រនេះនឹងជួយជំរុញការកែប្រែរចនាសម្ព័ន្ធថាមពលស្អាតនៅភាគខាងជើងប្រទេសចិន។ … Read more

បើសិនយកទឹកទាំងអស់របស់ផែនដី ទៅជះលើព្រះអាទិត្យ តើនឹងមានរឿងអ្វីកើតឡើង?

July 5, 2023 by សឿន សំណាង

ការពន្លត់ភ្លើងដោយប្រើប្រាស់ទឹកពិតជាមធ្យោបាយមួយសម្រាប់ករណីអគ្គិភ័យនៅលើផែនដី ប៉ុន្តែអណ្ដាតភ្លើងនៅលើព្រះអាទិត្យគឺជារឿងដោយឡែក ហើយការយកទឹកទាំងអស់របស់ផែនដី ទៅជះលើព្រះអាទិត្យនឹងកើតមានហេតុការណ៍ដែលស្ទើរគ្រប់គ្នានឹកស្មានមិនដល់។ យោងតាមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ចម្លើយគឺថា យើងមិនអាចយកទឹកទៅពន្លត់ភ្លើងព្រះអាទិត្យឱ្យថមថយកម្ដៅបានឡើយ។ ព្រោះថា ព្រះអាទិត្យមិនមែនជាអណ្ដាតភ្លើងដែលឆេះដោយសារអុកស៊ីសែនដូចនៅលើផែនដីនោះទេ។ នៅក្នុងលំហដែលពុំមានអុកស៊ីសែន ព្រះអាទិត្យរក្សាវត្តមានរបស់ខ្លួនបានគឺមកពីប្រតិកម្មនុយក្លេអែរដែលប្រែក្លាយអ៊ីដ្រូសែនទៅជាអេល្យូម។ ដូច្នោះហើយ បើសិនយើងជះទឹកទៅលើព្រះអាទិត្យគឺស្មើនឹងការបន្ថែមឥន្ធនៈឱ្យផ្កាយមួយដួងនេះកាន់តែឆេះខ្លាំងឡើង និងធ្វើឱ្យធ្ងន់ជាងមុនថែមមួយកម្រិតទៀត នាំឱ្យភពនានានៅក្បែរព្រះអាទិត្យប្រឈមនឹងការឆេះខ្លោចឆាប់ជាងធម្មតា។ បើទោះជាបន្ថែមទឹកឱ្យព្រះអាទិត្យយ៉ាងណាក៏ដោយ ផ្កាយនេះក៏នៅតែត្រូវអស់ថាមពល នៅប្រហែល 5 ពាន់លានឆ្នាំទៀត បន្ទាប់ពីឆេះអស់អ៊ីដ្រូសែនដែលមាន 73% និងអេល្យូមដែលមាន 25%។ ក៏ប៉ុន្តែ មុននឹងក្លាយជាកូនផ្កាយពណ៌ស ហើយបន្តចុះត្រជាក់រហូតក្លាយជាកូនផ្កាយពណ៌ប្រផេះ ព្រះអាទិត្យនឹងរីកមាឌ លេបយកភពពុធ និងភពសុក្រ។ ចំណែកភពអង្គារក៏ត្រូវខ្ទាតចេញពីតំបន់ទទួលឥទ្ធិពលពីព្រះអាទិត្យ ខណៈដែលជីវិតនៅលើផែនដីក៏ត្រូវសាបសូន្យសុង៕

ភពខ្នាតយក្សមួយទើបតែលេចមុខឡើង ក្រោយការរីកមាឌរបស់ផ្កាយមេ

July 1, 2023 by សឿន សំណាង

ភពខ្នាតធំមួយដែលត្រូវបានដាក់ឈ្មោះថា Halla ទើបតែបានបង្ហាញខ្លួនដោយគោចរជុំវិញ Bakedu ដែលជាវត្ថុអវកាសទើបតែលេចឡើងជាផ្កាយយក្សក្រហម ហើយគួរណាស់តែបានលេបត្របាក់ភពនេះរួចហើយ។ Halla ដែលជាភពខ្នាតយក្សដូចទៅនឹងភពព្រហស្បតិ៍ ត្រូវបានរកឃើញនៅពេលក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រពិនិត្យមើលដំណាក់កាល Bakedu រីកមាឌ និងក្លាយជាផ្កាយខ្នាតយក្សពណ៌ក្រហម។ ផ្កាយនានានៅក្នុងចក្រវាលដែលដូចព្រះអាទិត្យរបស់មនុស្ស នៅពេលអស់ថាមពលនឹងប៉ោងឡើង រីកមាឌជាលើកចុងក្រោយ ក្លាយជាផ្កាយយក្សក្រហម ដោយធំជាងមុន 1.5 ដង។ ក្រោយមក វានឹងត្រូវដួលរលំ ក្លាយជាកូនផ្កាយពណ៌ស។ ក្នុងអំឡុងពេលរីកមាឌជាលើកចុងក្រោយ ផ្កាយទាំងនេះអាចលេបត្របាក់យកបណ្ដាភពដែលនៅក្បែរវា។ ព្រះអាទិត្យរបស់មនុស្សក៏ត្រូវបានព្យាករថា នឹងលេបយកភពចំនួនបីដែលនៅក្បែរ រួមមាន ភពពុធ ភពសុក្រ និងផែនដី នៅពេលវារីកមាឌ។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅជុំវិញផ្កាយ Bakedu ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររបស់វិទ្យាស្ថានតារាសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យ Hawaii (សហរដ្ឋអាម៉េរិក) បានប្រទះឃើញ Halla បង្ហាញខ្លួនបន្ទាប់ពីហេតុការណ៍រីកមាឌដល់កម្រិតកំពូលរបស់ផ្កាយក្រហម Bakedu។ ភព Halla «នៅមានជីវិត» និងស្ថិតនៅក្នុងលំហដែលមុននោះផ្កាយ Bakedu បានគ្របដណ្ដប់ទាំងស្រុង។ ការសង្កេតថ្មីបំផុតបានបញ្ជាក់ថា ភពខាងលើនៅតែគោចរលើគន្លងប្រកបដោយស្ថិរភាពក្នុងរយៈពេលជាងមួយទសវត្សរ៍ និងនៅតែមាន «ជីវិត» ជាមួយនឹងផ្កាយមេដែលកំពុងព្យាយាមលេបយកវា។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់យល់ច្បាស់ថា ហេតុអ្វីបានជា Halla … Read more

ប្រហោងខ្មៅមហាយក្សនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីរបស់មនុស្ស «ហែកស៊ី» ផ្កាយទើបកើត

June 27, 2023 by សឿន សំណាង

Sagittarius A* ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនឹកស្មានថាបាន «ដេកលង់លក់» នៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីដែលមានផ្ទុកផែនដី ពេលនេះបែរជាបញ្ចេញសញ្ញាដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាច។ យានអវកាស IXPE របស់ណាសាថតបាន «សញ្ញាពីឋាននរក» ដែលបញ្ជាក់ថា ប្រហោងខ្មៅរបស់កាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ (Milky Way) មិនបានដេកលង់លក់ទាំងស្រុងដូចអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានគិតឡើយ។ Sagittarius A* គឺជាប្រហោងខ្មៅនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីមីលគេវ៉េដែលបានឆ្លងផុតដំណាក់កាលលេបត្របាក់ដ៏កាចសាហាវ។ វាមានម៉ាសធំជាងព្រះអាទិត្យប្រហែលនឹង 4.1 លានដង និងស្ថិតក្នុងក្រុមប្រហោងខ្មៅដែលធំជាងគេក្នុងចក្រវាល។ ក៏ប៉ុន្តែ ថ្មីៗនេះមានភស្ដុតាងកាន់តែច្រើនបង្ហាញថា ប្រហោងខ្មៅនេះនៅតែ «ចាប់ស៊ី» វត្ថុអវកាសទាំងឡាយណាដែលគោចរមកក្បែរមាត់របស់វា។ យានអវកាស IXPE កត់ត្រាបានពន្លឺចែងចាំងឡើងខុសធម្មតារបស់ពពកបង្កបង្កើតផ្កាយ (Molecular cloud) ស្ថិតនៅក្បែរចំណុចកណ្ដាលរបស់ប្រហោងខ្មៅ Sagittarius A* និងបានដឹងថា វាកំពុងបញ្ចេញពន្លឺខ្លាំងជាងការគ្រោងទុក។ ការវិភាគបានបង្ហាញថា ពន្លឺនេះពុំមែនពពកបង្កបង្កើតផ្កាយជាអ្នកបញ្ចេញ ប៉ុន្តែវាគ្រាន់តែជាចំណាំងប្លាតពន្លឺពីហេតុការណ៍ផ្ទុះរបស់ Sagittarius A*។ ការគណនារបស់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របារាំងបានបង្ហាញថា ហេតុការណ៍ផ្ទុះនេះទើបតែកើតឡើងអំឡុងសតវត្សរ៍ទី XIX និងអូសបន្លាយពេលប្រហែលមួយឆ្នាំកន្លះ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថា វត្ថុអវកាសដែលត្រូវបានប្រហោងខ្មៅខាងលើហែកស៊ីគឺជាអ្វីនៅឡើយ ប៉ុន្តែបើតាមទ្រឹស្ត្រី វាអាចជាផ្កាយដែលទើបចាប់កំណើតពីពពកម៉ូលេគុលនៅក្បែរប្រហោងខ្មៅនោះ។