Tag: ដី

  • ផ្កាយ​ដុះ​កន្ទុយ​ដែល​​​មិន​ធ្លាប់​បាន​ដឹងពី​មុន នឹង​បង្ហាញ​ខ្លួន​ឱ្យ​មនុស្ស​គយគន់​ឆាប់​ៗ​នេះ

    ផ្កាយ​ដុះ​កន្ទុយ​ដែល​​​មិន​ធ្លាប់​បាន​ដឹងពី​មុន នឹង​បង្ហាញ​ខ្លួន​ឱ្យ​មនុស្ស​គយគន់​ឆាប់​ៗ​នេះ

    នៅ​ក្នុង​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ​របស់​ខែ​សីហា និង​ដើម​ខែ​កញ្ញា 2023 ដុំបាល់​ភ្លើង​ពណ៌​ខៀវ​ដ៏​ចម្លែក​នឹងបង្ហាញ​ខ្លួន ​ភ្លឺ​ច្បាស់​ពេល​មើល​ពី​ផែនដី​។ នេះ​គឺជា​លើក​ដំបូង ហើយ​អាច​ជា​លើក​ចុង​ក្រោយ​ដែល​មនុស្ស​អាច​មើល​ឃើញ​វា​ដោយ​ភ្នែក​​ទទេ​។

    យោង​តាម​ Sky & Telescope ដុំបាល់​ភ្លើង​ពណ៌​ខៀវ​នេះ​គឺជា​ផ្កាយ​ដុះ​កន្ទុយ​ C/2023 P1 Nishimura ឬ​ហៅ​ថាផ្កាយ​ដុះ​កន្ទុយ​ Nishimura​ ដែល​ទើប​ត្រូវ​បាន​អ្នកចូល​ចិត្ត​​តារា​សាស្ត្រ​​ជនជាតិ​ជប៉ុន​ប្រទះ​ឃើញ​លើក​ដំបូង​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 12 សីហា​ 2023​។

    ពន្លឺ​របស់​ផ្កាយ​ដុះ​កន្ទុយ C/2023 P1 Nishimura ​កើន​ឡើង​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ក្នុង​ពេល​វា​ហោះ​សំដៅ​មក​កាន់​ព្រះ​អាទិត្យ​ ហើយ​វា​ក៏​កាន់​តែ​មក​ក្បែរ​ផែនដី​។

    (រូបខាង​ក្រោម) គន្លង​គោចរ​របស់​ផ្កាយ​ដុះកន្ទុយ Nishimura (ពីឆ្វេង​មក​ស្ដាំ) ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ដែល​អាច​មើល​ឃើញ​ដោយ​កែវយឹត​ (22 សីហា ដល់ 18 ឬ 20 កញ្ញា) ក្នុង​នោះ​ មាន​ថ្ងៃ​ខ្លះ​អាច​មើល​ឃើញ​ដោយ​ភ្នែក​ទទេ​។ វា​នឹង​ផ្លាស់​ទី​ពី​កញ្ចុំ​ផ្កាយ​ Gemini ឆ្លង​កាត់​ Cancer, Leo និង​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​កញ្ចុំ​ផ្កាយ Virgo។

    អ្នក​ជំនាញ​របស់ Sky & Telescope ព្យាករ​ថា មនុស្ស​អាច​មើល​ឃើញ​ផ្កាយ​ដុះ​កន្ទុយ​នេះ​ដោយ​ភ្នែក​ទទេ​ចាប់​ពី​ចុង​ខែ​សីហា ខណៈ​ដែល​ណាសា​យល់​ថា អំឡុង​ពេល​ដែល​ល្អ​បំផុត​សម្រាប់​ការ​គយគន់​ដុំ​បាល់​ភ្លើង​ខៀវ​នេះ ​គឺ​នៅ​ដើម​ខែ​កញ្ញា​ នៅ​ពេល​ថ្ងៃ​រះ ឬ​ថ្ងៃ​លិច​។

    ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​និយាយ​ថា ផ្កាយ​ដុះ​កន្ទុយ​ Nishimura ​នឹង​មាន​ពន្លឺ​ថយ​ចុះ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ ហើយ​នឹង​មិន​អាច​មើល​ឃើញ​ចាប់​ពី​ថ្ងៃទី 5 កញ្ញា​ មុន​នឹង​ហោះ​ដល់​ចំណុច​ក្បែរ​ព្រះ​អាទិត្យ​បំផុត​ ហើយ​ក៏​​​អាច​ជា​ទី​អវសាន​របស់​វា​ នៅ​ថ្ងៃទី 18 កញ្ញា 2023​៕

  • ចន្ទពេញ​វង់​ធំជាងគេបង្អស់​​ប្រចាំឆ្នាំ​ 2023 ជិត​បង្ហាញ​ខ្លួន

    ចន្ទពេញ​វង់​ធំជាងគេបង្អស់​​ប្រចាំឆ្នាំ​ 2023 ជិត​បង្ហាញ​ខ្លួន

    ចន្ទ​ពេញ​បូណ៌មីថ្ងៃ​ទី​ 30 សីហា នឹង​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ផែនដីបំផុត​ ហើយ​បង្កើត​បាន​ជា​ចន្ទ​ពេញ​វង់​​មាន​ពន្លឺភ្លឺ​ជាង​គេ​​បង្អស់​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2023​ ដែល​យើងសូម​​ហៅ​ថា «មហា​ចន្ទ»។

    ចន្ទ​ពេញ​វង់​ដ៏ធំ និង​ភ្លឺ​បំផុត​ប្រចាំ​ឆ្នាំ 2023 ដែល​នឹង​រះ​នៅយប់​​ថ្ងៃទី 30 សីហា ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​​រហ័សនាម​ថា «ព្រះ​ចន្ទ​ខៀវ»។ នេះ​គឺជា​លទ្ធផល​ដែល​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​បាតុភូត​ព្រះ​ចន្ទ​បី​កើត​ឡើង​ក្នុង​ពេល​ដំណាល​គ្នា​។ យោង​តាម​ Live Science រហ័សនាម​ «ព្រះចន្ទ​ខៀវ» មិន​ជាប់​ទាក់ទង​នឹង​ពណ៌​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​នោះទេ ប៉ុន្តែ​នេះ​កើត​ចេញ​ពី​ការ​ពិត​ដែល​ថា វា​ជា​ចន្ទ​ពេញ​បូណ៌មី​លើក​ទីពីរ​ក្នុង​ខែ​សីហា។ នេះ​គឺ​ជា​លើក​ទីពីរ​ដែល​មហា​ចន្ទ​​បង្ហាញ​ខ្លួន​ក្នុង​ខែ​តែ​មួយ​ (យប់​ថ្ងៃ​ទី 01 សីហា និង​ទៀបភ្លឺ​ថ្ងៃ​ទី 31 សីហា 2023)​។

    «ព្រះចន្ទ​ខៀវ» មាន​ពីរ​ប្រភេទ ក្នុង​នោះ​ មួយ​ប្រភេទ​កើត​ឡើង​ទៅ​តាម​ប្រតិទិនដែល​បង្ហាញ​ខ្លួន​ពី​ពីរ​ទៅ​បី​ឆ្នាំ​ម្ដង។ ប្រភេទ​ទីពីរ​គឺ​កើត​ឡើង​ទៅ​តាម​រដូវ​ ដោយ​​កើត​ឡើង​នៅ​ពេល​ឆ្នាំ​សូរិយាគតិ​មាន​ចន្ទ​ពេញ​វង់ 13 ដង មិន​មែន​ 12 ដង​ដូច​ធម្មតា​។

    មហា​ចន្ទ​​កើត​ឡើង​នៅ​ពេល​វា​ពេញ​បូណ៌មី​ ហើយ​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ផែនដី​បំផុត។ ​គន្លង​តារាវិថី​​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​ជុំវិញ​ផែនដី​មាន​រាង​ដូច​ពង​ក្រពើ​ ដូច្នេះ​ជា​រៀង​រាល់​ខែ​ ព្រះចន្ទ​តែង​តែ​គោចរ​ឆ្លង​កាត់​តំបន់​ជិត​ផែនដី​បំផុត​ និង​តំបន់​ឆ្ងាយ​ពី​ផែនដី​បំផុត​។

    ចន្ទ​ពេញបូរណ៌មី​​លើក​ទី​ពីរ​ក្នុង​ខែ​សីហា គឺជា​មហា​ចន្ទ​ទីបី​​ និង​ស្ថិត​នៅ​ជិត​ផែនដី​បំផុត​​ក្នុង​ចំណោម​មហា​ចន្ទ​ទាំង​បួន​ក្នុង​ឆ្នាំ 2023​។

  • វិស័យ​អវកាស​ឥណ្ឌា​៖ តាំង​ពី​ដឹក​រ៉ុក្កែត​តាម​កង់ រហូត​ដល់​បាន​ឡើង​ដល់​ឋានព្រះចន្ទ

    វិស័យ​អវកាស​ឥណ្ឌា​៖ តាំង​ពី​ដឹក​រ៉ុក្កែត​តាម​កង់ រហូត​ដល់​បាន​ឡើង​ដល់​ឋានព្រះចន្ទ

    អង្គការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​ឥណ្ឌាបាន​ទទួល​ជោគ​ជ័យ​ក្រោយ​ពី​ការ​ប្រឹង​ប្រែង​មិន​ឈប់​ឈរ​រយៈ​ពេល​យូរ​ រាប់​ចាប់​តាំង​ពី​ការ​ដឹក​ជញ្ជូន​គ្រឿង​ផ្គុំ​របស់​រ៉ុក្កែត​ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​កង់ និង​រទេះ​គោ​ រហូត​ដល់​បច្ចេក​វិទ្យា​ទំនើប​នាំ​ទៅ​រក​បេសក​កម្ម​ចន្ទ្រាយាន-3 (Chandrayaan-3)។

    ​ថ្ងៃទី 23 សីហា 2023 គឺជា​ថ្ងៃ​ដ៏​អស្ចារ្យ​សម្រាប់​ឥណ្ឌា និង​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​។ យាន​អវកាស​ចន្ទ្រាយាន-3 របស់​អង្គការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​ឥណ្ឌា (ISRO) បាន​ចុះ​ចត​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​នៅ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ នាំ​ឱ្យ​ឥណ្ឌា​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​ទី​បួន​បន្ទាប់​ពី​សូវៀត អាម៉េរិក និង​ចិន ដែល​ធ្លាប់​បាន​បញ្ជូន​យានស្វ័យ​ប្រវត្ត​​ទៅ​ចុះ​ចត​នៅ​ទី​នេះ​។ នេះ​បើ​តាម​ទំព័រ Space News។

    ជោគ​ជ័យ​ខាងលើ​ក៏​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ចន្ទ្រាយាន-3 ក្លាយ​ជា​យាន​អវកាស​ដំបូង​គេ​ដែល​បាន​ចុះចត​នៅ​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​ ជា​ទី​ដែល​មាន​ទឹកកក​ និង​រ៉ែ​មាន​តម្លៃ​ជា​ច្រើន​។​ ជោគ​ជ័យ​របស់​យាន​អវកាស​ឥណ្ឌានឹង​ដើរ​តួនាទី​សំខាន់​​ក្នុង​ការ​ប្រមូល​ទិន្នន័យ​នានា​សម្រាប់​ជួយ​ដល់​បេសក​កម្ម​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ក្នុង​អនាគត​។ ឥណ្ឌា​ទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យ​នេះ​បន្ទាប់​ពី​បេសកកម្ម Luna-25 របស់​រុស្ស៊ី​បាន​បរាជ័យ​ក្នុងការ​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​។

    ចន្ទ្រាយាន​-1 ដែល​ជា​យាន​អវកាស​ដែល​ធ្លាប់​ហោះ​ជុំវិញ​ព្រះចន្ទ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2008 គឺជា​ការ​ប្រឹង​ប្រែង​ដំបូង​របស់​ឥណ្ឌា ដើម្បី​បាញ់​បង្ហោះ​យាន​ចេញ​ពី​ផែនដី​។ នោះ​ក៏​ជា​បេសក​កម្ម​ដំបូង​ដែល​បាន​រក​ឃើញ​ទឹក​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ ដែល​នេះ​បាន​ជះឥទ្ធិពល​ធំធេង​ដល់​គម្រោង​អវកាស​របស់​អាម៉េរិក និង​ចិន​។ ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​ក៏​ជា​ទីតាំង​ចុះ​ចត​នៃ​​បេសក​កម្ម​ Artemis-3 របស់​អាម៉េរិក​ផងដែរ​។

    ចាប់​ពី​ការ​ដឹក​ជញ្ជូន​គ្រឿង​ផ្គុំ​​របស់​រ៉ុក្កែត​ដោយ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​កង់ និង​រទេះ​គោ រហូត​ដល់​បេសក​កម្ម​ចន្ទ្រាយាន-3 រឿង​រ៉ាវ​ស្ដី​ពី​វឌ្ឍនភាព​របស់ ISRO គឺ​ដូច​ទៅ​នឹង​ខ្សែ​ភាព​យន្ត​។ «ជោគ​ជ័យ​ដ៏​មហា​ធំធេង​នេះ​គឺជា​ភ័ស្ដុតាង​បង្ហាញ​អំពី​ការ​ប្រឹង​ប្រែង​មិន​ឈប់​ឈរ​នៃ​​ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​របស់​យើង​» នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ឥណ្ឌា លោក Narendra Modi ធ្លាប់​បាន​សរសេរ​ដូច្នេះ​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​។

    ប្រវត្តិរបស់​ ISRO មាន​ចំណុច​ពិសេស​មួយ នោះ​​គឺ​ភាព​ធន់​ ច្នៃ​ប្រឌិត និង​សហការ​។ ISRO ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​កាល​ពី​ឆ្នាំ 1969 និង​រក្សា​កម្មវិធី​ស្រាវជ្រាវ​អវកាស​តាំង​ពី​ឆ្នាំ 1988​ ហើយ​បាន​ផ្ដល់​ទិន្នន័យ​ដ៏មាន​តម្លៃ​ទាក់​ទង​នឹង​ទិដ្ឋភាព​ផែនដី​។ កាមេរ៉ា​ PAN របស់​ពួក​គេ​ធ្លាប់​ជា​កាមេរ៉ា​ស៊ីវិល​ដែល​មាន​កម្រិត​ភាព​ច្បាស់​ខ្ពស់​បំផុត​ មុន​ពេល​ផ្កាយ​រណប​ Ikonos របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​ DigitalGlobe នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ បាញ់​បង្ហោះ​កាល​ពី​ឆ្នាំ 1999​។

    ISRO បាន​បាញ់​បង្ហោះ​យាន​អវកាស​ចំនួន 124 លើក ក្នុង​នោះ​ក៏​​មាន​យាន​ 3 គ្រឿង​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ និង​ 1 គ្រឿង​ទៅ​កាន់​ភព​អង្គារ​ ព្រម​ទាំង​បាន​ជួយ​ដល់​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​ផ្កាយ​រណប​ 424 គ្រឿង​ពី​​ប្រទេស​​នានា​ផងដែរ​។ រ៉ុក្កែត PSLV របស់​ឥណ្ឌា​គឺជា​ជម្រើស​ដំបូង​សម្រាប់​បេសក​កម្ម​ហោះ​ហើរ​ទៅ​កាន់​ទី​អវកាស​ ដោយ​ធ្លាប់​ដាក់​ពង្រាយ​ផ្កាយ​រណប 104 គ្រឿង​ក្នុង​មួយ​ជើង​កាល​ពី​ឆ្នាំ​ 2017 ដែល​ជា​កំណត់​ត្រា​ពិភព​លោក រហូត​ដល់​បេសកកម្ម​ Transporter-1 របស់ SpaceX យក​ឈ្នះ​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2021​។

    ឆ្នាំ 2018 ISRO បាន​ដំឡើង​ប្រព័ន្ធ​កំណត់​ទិស​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា NavlC ដើម្បី​ជំនួស​ GPS របស់​អាម៉េរិក និង​ប្រព័ន្ធ​កំណត់​ទិស​របស់​រុស្ស៊ី ចិន សហភាព​អឺរ៉ុប និង​ជប៉ុន​។


    បណ្ដា​បេសកកម្ម​ ចន្ទ្រាយាន ឬ​ចន្ត្រាយាន (Chandrayaan) បាន​បង្ហាញ​ថា ឥណ្ឌា​កំពុងក្លាយ​ជា​​ម្ចាស់​មួយ​របស់​​វិស័យ​បច្ចេកវិទ្យា​ដឹក​ជញ្ជូន​ធុន​ធ្ងន់​។ ជោគ​ជ័យ​កន្លង​មក​បាន​បញ្ជាក់​ថា ឥណ្ឌា​មាន​លទ្ធភាព​គ្រប់​គ្រាន់​ដើម្បី​អនុវត្ត​គម្រោង​នានា​នៅ​ឋានព្រះ​ចន្ទ​ក្នុងពេល​អនាគត​៕

  • រ៉ូបូត​ស្វ័យប្រវត្ត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​របស់​ឥណ្ឌា ចាប់ផ្ដើម​ចល័ត​លើ​ដី

    រ៉ូបូត​ស្វ័យប្រវត្ត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​របស់​ឥណ្ឌា ចាប់ផ្ដើម​ចល័ត​លើ​ដី

    បន្ទាប់​ពី​ស្ថានីយ​ Vikram បាន​ចុះ​ចត​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ រ៉ូបូត​​ស្វ័យ​ប្រវត្ត​ Pragyan ក៏​ចាប់​ផ្ដើម​ចាក​ចេញ​ពី​ស្ថានីយ​ Vikram នៅ​វេលា​ម៉ោង 23 និង 13 នាទី ថ្ងៃ​ទី 23 សីហា​ (ពេល​វេលា​នៅ​កម្ពុជា)​។

    មក​ដល់​ម៉ោង​ជិត 10 ព្រឹក​ ថ្ងៃ​ទី 24 សីហា (ម៉ោង​នៅ​កម្ពុជា) អង្គការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​ឥណ្ឌា (ISRO) ប្រកាស​ថា រ៉ូបូត​ Pragyan បាន​ចាក​ចេញ​ពី​ស្ថានីយ Vikram និង​ចាប់​ផ្ដើម​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​។

    រ៉ូបូត​ Pragyan មាន​ទំហំ​ប្រហាក់ប្រហែល​នឹង​សុនក​មួយ​ក្បាល​ និង​មាន​ទម្ងន់​ 26 គីឡូក្រាម​។ តាម​ផែនការ វា​នឹង​ប្រមូល​សំណាក​ដី​នៅ​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​ជា​លើក​ដំបូង​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​។ ការ​ស្រាវជ្រាវ​របស់​រ៉ូបូត​នេះ​អាច​ដើរ​តួនាទី​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ស្វែង​យល់​អំពី​វិធី​ទាញ​យក​ទឹក​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ ដែល​នេះ​គឺជា​គោលដៅ​ចម្បង​ដែល​ប្រទេស​នានា​កំពុង​ចាប់​អារម្មណ៍​។

    រ៉ូបូត​ Pragyan ​​ដែល​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ថាមពល​ព្រះ​អាទិត្យ​ ​នឹង​ស្រាវជ្រាវ​អំពី​ផ្ទៃ​របស់​ព្រះចន្ទ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​មួយ​ថ្ងៃ​លើ​ឋាន​នេះ​ (ប្រហែល​នឹង 14 ថ្ងៃ​នៅ​លើ​ផែនដី​) មុន​ពេល​រាត្រី​ព្រះ​ចន្ទ​មក​ដល់ ធ្វើ​ឱ្យ​ពួក​វា​អស់​ថាមពល​។

    ស្ថានីយ​ចុះ​ចត​ Vikram របស់​យាន​អវកាស​ចន្ទ្រាយាន-3 បាន​ចុះ​ចត​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​លើ​តំបន់​ក្បែរ​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​វេលា​ម៉ោង 19 និង 34 នាទី ថ្ងៃ​ទី 23 សីហា​ (ម៉ោង​នៅកម្ពុជា)​។ ជោគ​ជ័យ​របស់​ចន្ទ្រាយាន​-3 បាន​នាំ​ឱ្យ​ឥណ្ឌា​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​ទីបួន​លើ​ពិភពលោក​ដែល​មាន​យាន​​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​បាន​សម្រេច​ បន្ទាប់​ពី​សូវៀត អាម៉េរិក និង​ចិន​៕

  • យន្តហោះ​ដឹក​មេ​ក្រុម​ទាហាន​ស៊ី​ឈ្នួល Wagner ដែល​បាន​ធ្លាក់ «មិន​ធ្លាប់​ជួប​បញ្ហា​សុវត្ថិភាព​»

    យន្តហោះ​ដឹក​មេ​ក្រុម​ទាហាន​ស៊ី​ឈ្នួល Wagner ដែល​បាន​ធ្លាក់ «មិន​ធ្លាប់​ជួប​បញ្ហា​សុវត្ថិភាព​»

    ប្រភេទ​យន្តហោះ Legacy 600 ដែល​ត្រូវ​បាន​មេ​ក្រុម​ទាហាន​ស៊ីឈ្នួល​ Wagner ប្រើប្រាស់​ជា​ញឹក​ញាប់​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ មិន​ធ្លាប់​កើត​មាន​គ្រោះ​ថ្នាក់​ស្លាប់​មនុស្ស​ឡើយ នៅ​មុន​ករណី​ធ្លាក់​នៅ​រុស្ស៊ី​។

    សារព័ត៌មាន​រុស្ស៊ី TASS កាល​ពី​ថ្ងៃទី 23 សីហា បាន​រាយការណ៍​ថា មេក្រុម​ទាហាន​ស៊ី​ឈ្នួល​ Wagner លោក Yevgeny Prigozhin មាន​ឈ្មោះ​ក្នុង​បញ្ជី​អ្នក​ដំណើរ​លើ​យន្តហោះឯកជន​ Embraer Legacy 600 ដែល​បាន​​ធ្លាក់​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ Tver។ ក្រសួង​ស្ថានការណ៍​បន្ទាន់​រុស្ស៊ី​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា មនុស្ស​ទាំង​ 10 នាក់​លើ​យន្តហោះ​នេះ​បាន​បាត់​បង់​ជីវិត​។

    ទិន្នន័យ​ពី​ទំព័រ​តាម​ដាន​​ជើង​ហោះ​ហើរ Flightradar24 បង្ហាញ​ថា យន្តហោះ Embraer Legacy 600 ដែល​មាន​លេខ​សម្គាល់ RA-02795 បាន​បាត់​ខ្លួន​ពី​រ៉ាដា​វេលា​ម៉ោង 18 និង 11 នាទី ថ្ងៃ​ទី 23 សីហា (ម៉ោង​ 22 និង 11 នាទី នៅ​កម្ពុជា)​។ វីដេអូ​មួយ​ដែល​បាន​បង្ហោះ​លើបណ្ដាញ​សង្គម​បង្ហាញ​ថា​ យន្តហោះ​នេះ​បាក់​ស្លាប​ម្ខាង​ និង​ធ្លាក់​បុក​ដី​។

    លោក Prigozhin (ស្ដាំ) និង​លោក Putin

    Grey Zone ដែល​ជា​ទំព័រ​ Telegram ផ្សារ​ភ្ជាប់​នឹង Wagner ប្រកាស​ថា លោក Prigozhin បាន​បាត់​បង់​ជីវិត​។ មេបញ្ជាការ​ជាន់​ខ្ពស់​របស់ Wagner លោក Dmitry Utkin ដែល​ជា​ដៃស្ដាំ​របស់​លោក Prigozhin ក៏​មាន​ឈ្មោះ​ក្នុង​បញ្ជី​អ្នក​ដំណើរ​លើ​យន្តហោះ​នេះ​ផងដែរ​។ គណៈកម្មការ​ស៊ើប​អង្កេត​រុស្ស៊ី​ប្រកាស​ថា បាន​បើក​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​លើ​ករណី​ធ្លាក់​យន្តហោះ​នេះ​ហើយ។

    យោង​តាម​ទំព័រ​ International Aviation HQ យន្តហោះ Legacy 600 ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឱ្យ​ប្រើ​ប្រាស់​ចាប់​ពី​ឆ្នាំ 2002 ក្នុង​នោះ​ជិត 300 គ្រឿង​ត្រូវ​បាន​លក់​ រហូត​ដល់​ឈប់​ផលិតនៅ​ឆ្នាំ 2020​។ ក្នុង​រយៈ​ពេល​ជាង 20 ឆ្នាំ ក្នុង​ចំណោម​យន្តហោះ Legacy 600 មាន​តែ​មួយ​ករណី​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​បាន​ជួប​គ្រោះ​ថ្នាក់​៕

  • បន្ទាប់​ពី​យាន​អវកាស​​បាន​​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​​ដោយ​ជោគ​ជ័យ ឥណ្ឌា​រៀប​ផែនការ​សម្រាប់​បេសក​កម្ម​មាន​​មនុស្ស​

    បន្ទាប់​ពី​យាន​អវកាស​​បាន​​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​​ដោយ​ជោគ​ជ័យ ឥណ្ឌា​រៀប​ផែនការ​សម្រាប់​បេសក​កម្ម​មាន​​មនុស្ស​

    ក្នុង​ពេល​ដែល​ឥណ្ឌា​កំពុង​អបអរ​សាទរ​ចំពោះ​យាន​អវកាស​ចន្ទ្រាយាន​-3 (Chandrayaan-3) ចុះ​ចត​បាន​ជោគ​ជ័យ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 23 សីហា 2023 នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ប្រទេស​នេះ​បញ្ជាក់​ថា ឥណ្ឌា​គ្រោង​នឹង​នាំ​មនុស្ស​ឡើង​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​នា​ពេល​ដ៏​ខ្លី​ខាងមុខ​។

    ស្ថានីយ​ចុះ​ចត Vikram របស់​យាន​អវកាស​ចន្ទ្រាយាន​-3 បាន​ឆ្លង​ផុត​រាល់​ឧបសគ្គ​ដើម្បី​ចុះ​ចត​ក្បែរ​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​កាល​ពី​ព្រលប់​ថ្ងៃទី 23 សីហា​ នាំ​ឱ្យ​ឥណ្ឌា​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក​មាន​យាន​ចុះ​ចត​លើ​តំបន់​នេះ​ និង​ជា​ប្រទេស​ទីបួន​ដែល​មាន​យាន​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ បន្ទាប់​ពី​សូវៀត អាម៉េរិក និង​ចិន​។

    យោង​ទៅ​លើ​ជោគ​ជ័យ​របស់​ចន្ទ្រាយាន​-3 ឥណ្ឌា​នឹង​បន្ត​បោះ​ជំហាន​ទៅមុខ​ តាម​រយៈ​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​​យាន​ដឹក​មនុស្ស​ដំបូង​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​។ «ឥណ្ឌា​កំពុង​ស្ថិត​នៅ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ» នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ឥណ្ឌា លោក Narendra Modi ថ្លែង​អំពី​ការ​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​កាល​ពី​ម្សិល​មិញ​ដូច្នេះ​។ លោក Modi បន្ថែម​ថា ប្រទេស​នេះ​នឹង​ពិនិត្យ​មើល​លទ្ធភាព​បង្កើត​បេសកកម្ម​មាន​មនុស្ស​នា​ពេល​ខាងមុខ​។

    នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា លោក Narendra Modi ថ្លែងអំពីការចុះចតលើឋានព្រះចន្ទកាលពីម្សិលមិញ

    យោង​តាម Times of India មុន​នោះ ឥណ្ឌា​ក៏​បាន​ប្រកាស​អំពី​គម្រោង​នៃ​​បេសកកម្ម​មាន​អវកាសចរ​នៅ​លើ​គន្លង​តារាវិថី​ផែនដី​សម្រាប់​ឆ្នាំ​ 2024​ បន្ទាប់​ពី​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​យាន​គ្មាន​មនុស្ស​ Gaganyaan-1 និង Gaganyaan-2 ឡើង​ទៅ​កាន់​ទីអវកាស​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​ 2023​ នេះ។

    អវកាសចរ​ឥណ្ឌា លោក Rakesh Sharma

    គិត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន ពលរដ្ឋ​ឥណ្ឌា​ដំបូង​គេ​ និង​តែ​ម្នាក់​គត់​ដែល​ធ្លាប់​បាន​ហោះ​ឡើង​ទៅ​កាន់​ទីអវកាស​ នោះ​គឺ​អវកាសចរ​ Rakesh Sharma។ ឆ្នាំ 1982 Sharma ត្រូវ​បាន​ជ្រើ​ស​រើស​សម្រាប់​បេសកកម្ម​អវកាស​រវាង​សូវៀត និង​ឥណ្ឌា​។ ថ្ងៃ​ទី 03 មេសា 1984 លោក Sharma ​រួម​នឹង​អ្នក​អវកាស​​សូវៀត​ពីរ​រូប​​ទៀត​បាន​ឡើង​ទៅ​កាន់​ស្ថានីយ​អវកាស​ Salyut 7 ​តាម​រយៈ​យាន​ Soyuz T-11 ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ពិសោធ​មួយ​ចំនួន​។ ក្រោយ​ពី​ចប់​បេសក​កម្ម​ អ្នក​អវកាស​ខាងលើ​ក៏​បាន​ចុះ​ចត​លើ​ទឹក​ដី​កាហ្សាក់ស្ថាន​នៅ​ថ្ងៃទី 11 មេសា 1984​៕

  • ឥណ្ឌា​គឺជា​ប្រទេស​ទីបួន​​នៅ​លើពិភព​លោក​ដែល​ «ដាក់​ជើង​ម្ខាង» ឡើង​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ​?

    ឥណ្ឌា​គឺជា​ប្រទេស​ទីបួន​​នៅ​លើពិភព​លោក​ដែល​ «ដាក់​ជើង​ម្ខាង» ឡើង​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ​?

    យាន​អវកាស​ចន្ទ្រាយាន-3 (Chandrayaan-3) ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី 14 កក្កដា ហើយ​គ្រោង​នឹង​ចុះ​ចត​លើ​ព្រះចន្ទ​នៅ​ថ្ងៃទី 23 សីហា​នេះ​។ ឥណ្ឌា​អាច​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​ទីបួន​លើ​ពិភពលោក​ដែល​ «ដាក់​ជើង​ម្ខាង» ដល់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​។

    ខាង​ក្រោម​នេះ​គឺជា​ព័ត៌មាន​សំខាន់​ៗ​ស្ដី​ពី​បេសក​កម្ម​ចន្ទ្រាយាន-3 ៖

    -យាន​អវកាស​​៖ ចន្ទ្រាយាន-3 (Chandrayaan-3)

    -បេសកកម្ម​៖ ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​

    -ស្ថាប័ន​គ្រប់​គ្រង​៖ ទីភ្នាក់​ងារ​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​ឥណ្ឌា (ISRO)

    -ការ​ចំណាយ​​៖ ប្រហែល 75 លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក

    -ថ្ងៃ​បាញ់​បង្ហោះ​៖ ថ្ងៃទី 14 កក្កដា 2023 ម៉ោង​ 16 និង 05 នាទី​ (ពេល​វេលា​នៅ​កម្ពុជា)

    -ទីតាំង​បាញ់​បង្ហោះ​៖ SLP, មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស​ Satish Dhwan នៃ​សាធារណរដ្ឋ​ឥណ្ឌា

    កាមេរ៉ាលើយានអវកាសចន្ទ្រាយាន-3 (Chandrayaan-3) ថតព្រះរូបព្រះចន្ទកាលពីថ្ងៃទី 20 សីហា 2023

    -គោលដៅ​៖ គ្រោង​នឹង​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​​នៅ​ថ្ងៃ​ទី 23 សីហា 2023​ វេលាម៉ោង​ 19 និង 34 នាទី​​ (ម៉ោង​នៅ​កម្ពុជា)

    ផ្ទៃ​ព្រះចន្ទ

    -ភារកិច្ច​​៖ យាន​ចុះ​ចត​ Vikram នឹង​បញ្ចេញ​យាន​ស្វ័យ​ប្រវត្ត​ Pragyan នៅ​ក្នុង​តំបន់​ក្បែរ​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​ ​និង​មាត់ភ្នំ​ភ្លើង Manzinus ដែល​នៅ​ក្បែរ​នោះ​ ដើម្បី​​​ពិសោធ និង​ស្រាវ​ជ្រាវ​​ផ្នែក​​វិទ្យាសាស្ត្រ​រយៈ​ពេល​ពីរ​សប្ដាហ៍​។

  • ព្រៃបុរាណ​ក្នុង​រណ្ដៅ​​ធម្មជាតិ​ខ្នាត​យក្ស​ជម្រៅ​រាប់​រយ​ម៉ែត្រ​នៅ​ប្រទេស​ចិន​

    ព្រៃបុរាណ​ក្នុង​រណ្ដៅ​​ធម្មជាតិ​ខ្នាត​យក្ស​ជម្រៅ​រាប់​រយ​ម៉ែត្រ​នៅ​ប្រទេស​ចិន​

    ព្រៃ​បុរាណ​​ដ៏ធំ​មួយ​ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​​​​ក្នុង​រណ្ដៅ​ជម្រៅ​ជិត 200 ម៉ែត្រ​ ស្ថិត​ក្នុង​ឧស្យានភូមិ​សាស្ត្រ​សកល​​ Leye Fengshan របស់​ប្រទេស​ចិន​។

    ​ទំព័រ Mail កាល​ពី​ថ្ងៃទី 21 សីហា 2023 បាន​រាយការណ៍​ថា អ្នក​​ស្រាវជ្រាវ​មួយ​ក្រុម​បាន​ប្រទះ​ឃើញ​​ព្រៃ​បុរាណ​មួយក្នុង​ឧទ្យាន Leye Fengshan កាល​ពី​ខែ​ឧសភា​ 2022​។ ឧស្យានភូមិ​សាស្ត្រ​សកល Leye Fengshan​ (Leye Fengshan Global Geopark) ជា​ទី​ដែល​មាន​រណ្ដៅ​ធម្មជាតិ​​បុរាណ​ខាងលើ​​ ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​ស្វយ័ត​ជនជាតិ​ Zhuang Guangxi នៅ​​ភាគ​អាគ្នេយ៍​ប្រទេស​ចិន​។

    ការ​រកឃើញ​ខាងលើ​នេះ ធ្វើ​ឱ្យ​ចំនួន​រណ្ដៅ​ធម្មជាតិ​ខ្នាត​យក្ស​របស់​តំបន់​ ឧទ្យាន Leye Fengshan កើន​ឡើង​ដល់​ 30​។

    Zhang Yuanhai ដែល​ជា​វិស្វករ​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​ភូគព្ភ​សាស្ត្រ​ថ្ម​កំបោរ​នៃ​នាយកដ្ឋាន​ស្រាវជ្រាវ​ភូមិ​សាស្ត្រ​ចិន​ ឱ្យ​ដឹង​ថា តំបន់​ព្រៃ​ក្នុង​រណ្ដៅ​ធម្មជាតិ​ដែល​ទើប​ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​នេះ ​ត្រូវ​បាន​ការ​ពារ​ទាំង​ស្រុង និង​មាន​រូង​​ភ្នំ​ចំនួន​បី​នៅ​ត្រង់​ជញ្ជាំង​រណ្ដៅ​។ រណ្ដៅ​ធម្មជាតិ​នេះ​មានបណ្ដោយ​​ប្រវែង 306 ម៉ែត្រ, ទទឹង 150 ម៉ែត្រ និង​ជម្រៅ 192 ម៉ែត្រ​។ ​រណ្ដៅ​នេះ​មាន​ចំណុះ​ឡើង​ដល់​ជាង 5 លាន​ម៉ែត្រគុប​ ស្ថិត​ក្នុង​ក្រុម​រណ្ដៅ​ធម្មជាតិ​ខ្នាត​យក្ស​។

    សមាជិក​ក្រុម​ស្រាវ​ជ្រាវ​ខាងលើ​ឱ្យ​ដឹង​ថា រុក្ខជាតិ​ដុះ​ដេរដាស​ខាង​ក្នុង​រណ្ដៅ​ និង​ដើម​ឈើ​បុរាណ​ដុះ​នៅ​បាត​រណ្ដៅ​មាន​កម្ពស់​ដល់​ជិត 40 ម៉ែត្រ​។ ដើម្បី​​ស្រាវ​ជ្រាវ​ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ត្រូវ​ចុះ​ទៅ​កាន់​ជម្រៅ​ជាង 100 ម៉ែត្រ​ និង​ដើរ​ច្រើន​ម៉ោង​​មុន​នឹង​ទៅ​ដល់​មាត់​រណ្ដៅ​​។

    ទម្រង់​រូប​រាង​របស់​មាត់​រណ្ដៅ​បាន​ផ្ដល់​ភាព​ងាយ​ស្រួល​សម្រាប់​ពន្លឺ​ព្រះ​អាទិត្យ​ចាំង​ចូល​ទៅ​ខាង​ក្នុង​ ជួយ​ឱ្យ​រុក្ខជាតិ​លូត​លាស់​បាន​ល្អ

    ឧទ្យាន​ភូមិសាស្ត្រ​កើត​ឡើង​ពី​ថ្ម​កំបោរ ក្នុង​នោះ​ រណ្ដៅ​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​ស្រទាប់​ថ្មខាងលើ​ត្រូវ​ទឹក​ក្រោម​ដី​បំផ្លាញ​។ ​ទម្រង់​រូប​រាង​របស់​មាត់​រណ្ដៅ​បាន​ផ្ដល់​ភាព​ងាយ​ស្រួល​សម្រាប់​ពន្លឺ​ព្រះ​អាទិត្យ​ចាំង​ចូល​ទៅ​ខាង​ក្នុង​ ហើយ​តំបន់​ព្រៃ​ក្នុង​រណ្ដៅ​នេះ​អាច​​រីក​ចម្រើន​បន្ត​ទៀត​៕

  • ឥណ្ឌា​ប្រកាស​​កាល​​បរិច្ឆេទ​នៃ​ការ​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​របស់​យាន​អវកាស​​​ Chandrayaan-3

    ឥណ្ឌា​ប្រកាស​​កាល​​បរិច្ឆេទ​នៃ​ការ​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​របស់​យាន​អវកាស​​​ Chandrayaan-3

    អង្គការ​ស្រាវជ្រាវ​អវកាស​ឥណ្ឌា (ISRO) បាន​ប្រកាស​ថា ស្ថានីយ​ចុះ​ចត​របស់​បេសក​កម្ម​ Chandrayaan-3 នឹង​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​វេលា​ម៉ោង 19 និង 34 នាទី ថ្ងៃទី 23 សីហា 2023 (ម៉ោង​នៅ​កម្ពុជា)​។

    ដំណើរ​ការ​ចុះចត​នឹង​ត្រូវ​បាន​ផ្សាយ​ផ្ទាល់​លើ​គេហ​ទំព័រ​ផ្លូវការ​របស់​ ISRO និង​លើ​ទូរទស្សន៍​ជាតិ​ឥណ្ឌា Doordarshan រួម​នឹង​បណ្ដាញ​សង្គម​ Facebook និង YouTube ជា​ដើម​។ នេះ​បើ​តាម​អង្គការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​ឥណ្ឌា​ ប្រកាស​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 20 សីហា​។

    «សមិទ្ធផល​នេះ​នឹង​ជា​ជំហាន​សំខាន់​មួយ​សម្រាប់​វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេក​ទេស និង​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​ឥណ្ឌា ដែល​ជា​និមិត្ត​រូប​នៃ​​វឌ្ឍនភាព​របស់​ប្រទេស​ជាតិ​ក្នុង​វិស័យ​ស្រាវជ្រាវ​អវកាស​» ISRO លើក​ឡើង​ដូច្នេះ​។

    រ៉ុក្កែត LVM3 នាំ​ស្ថានីយ​ចុះ​ចត Vikram ​របស់​បេសក​កម្ម Chandrayaan-3 ហោះ​ឡើង​ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស Satish Dhawan នៅ​វេលា​ម៉ោង​ 16 និង 05 នាទី ថ្ងៃទី​ 14 កក្កដា 2023 (ពេល​វេលា​​នៅ​កម្ពុជា)។ យាន​ Chandrayaan-3 បាន​ហោះ​ដល់​គន្លងតារា​វិថី​ព្រះ​ចន្ទ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 05 សីហា 2023​។

    Vikram នាំ​យក​រ៉ូបូត​ Pragyan មួយ​គ្រឿង​ទៅ​តាម​ខ្លួន​​។ យាន​មួយ​គូ​ដែល​ដំណើរ​ដោយ​ថាមពល​ព្រះ​អាទិត្យ​នេះ​នឹង​ស្រាវជ្រាវ​អំពី​ផ្ទៃ​របស់​ព្រះចន្ទ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​មួយ​ថ្ងៃ​លើ​ឋាន​នេះ​ (ប្រហែល​នឹង 14 ថ្ងៃ​នៅ​លើ​ផែនដី​) មុន​ពេល​រាត្រី​ព្រះ​ចន្ទ​មក​ដល់ ធ្វើ​ឱ្យ​ពួក​វា​អស់​ថាមពល​។

    ស្ថានីយ​ Vikram បាន​ទៅ​ដល់គន្លងគោចរ​ដែល​មាន​​ចម្ងាយ​ពី​ព្រះ​ចន្ទ​ពី 25 ទៅ 134 គីឡូម៉ែត្រ​ កាលពី​ថ្ងៃទី 20 សីហា​ 2023​។ ស្ថានីយ​នេះ​នឹង​ត្រូវ​ឆ្លង​កាត់​ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្ត​ និង​​រង់​ចាំ​ព្រះ​អាទិត្យ​រះ​នៅ​តំបន់​ក្បែរ​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទដែល​ត្រូវ​បាន​​កំណត់​​ជា​ទីតាំង​ចុះ​ចត​។ តំបន់​ដែល​អាច​មាន​ទឹក​ក្នុង​ទម្រង់​កក​នេះ​ក៏​ជា​គោលដៅ​របស់​យាន​អវកាស​រុស្ស៊ី Luna-25 ផងដែរ​ ប៉ុន្តែ​វា​បាន​​ធ្លាក់​ទៅ​បុក​ដី​ព្រះ​ចន្ទ​ មិន​អាច​ចុះ​ចត​នៅ​ថ្ងៃទី 21 សីហា ​ទៅ​តាម​ផែនការ​។ Vikram បំពាក់​ឧបករណ៍​វិទ្យាសាស្ត្រ​ចំនួន​បួន​គ្រឿង​​​សម្រាប់ការ​ពិសោធ​វិទ្យាសាស្ត្រ​៕

  • រុស្ស៊ី​បរាជ័យ​ក្នុង​បេសកកម្ម​បញ្ជូន​យាន​ទៅ​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ

    រុស្ស៊ី​បរាជ័យ​ក្នុង​បេសកកម្ម​បញ្ជូន​យាន​ទៅ​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ

    បេសកកម្ម​ព្រះច​ន្ទ​ដំបូង​របស់​ប្រទេស​រុស្ស៊ីក្រោយ​រយៈ​ពេល 47 ឆ្នាំ​​ បាន​ទទួល​បរាជ័យ​ ​ពេល​យាន​ Luna-25 បាត់​បង់​ការ​គ្រប់​គ្រង​ក្នុងគ្រា​ចុះ​ចត និង​បាន​ធ្លាក់​បុក​ផ្ទៃ​ព្រះចន្ទ​។

    យោង​តាម​សារព័ត៌មាន Reuters ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​រុស្ស៊ី Roscosmos ប្រកាស​ថា បាន​ដាច់​ទំនាក់​ទំនង​ជា​មួយ​នឹង​យាន​ Luna-25 វេលា​ម៉ោង​ 18 និង 57 នាទី ថ្ងៃ​ទី 19 សីហា 2023 (ម៉ោង​នៅ​កម្ពុជា) ពេល​យាន​នេះ​ជួប​បញ្ហា​ពេល​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​គន្លង​គោចរ មុន​ពេល​ចុះ​ចត​​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ។ តាម​គម្រោង Luna-25 នឹង​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​ថ្ងៃទី 21 សីហា​នេះ​។ «យាន​អវកាស​ហោះ​ហើរ​ក្នុង​គន្លង​គោចរ​ដែល​មិន​អាច​ស្មាន​ត្រូវ​ និង​ឈប់​ដំណើរ​ការ​ដោយ​សារ​តែប៉ះ​ទង្គិច​នឹង​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ» Roscosmos ឱ្យ​ដឹង​ដូច្នេះ​។

    Roscosmos បាន​បង្កើត​គណៈកម្មការផ្ទៃ​ក្នុង​ពិសេស​មួយ​ដើម្បី​​ស៊ើប​អង្កេត​រក​មូលហេតុ​នៅ​ពី​ក្រោយ​បរាជ័យ​របស់​យាន Luna-25 ដែល​ជា​បេសកកម្ម​វិល​ត្រលប់​មក​ប្រកួត​ប្រជែង​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ​។ បរាជ័យ​នេះ​បាន​បង្ហាញ​នូវ​ជំហាន​ថយ​ក្រោយ​របស់​រុស្ស៊ី រាប់​ចាប់​ពី​សង្គ្រាម​ត្រជាក់​ ដែល​កាលនោះ​​ សូវៀត (រុស្ស៊ីបច្ចុប្បន្ន) បាន​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​​ដំបូង​គេ​ដែល​បាញ់​បង្ហោះ​ផ្កាយ​រណប​ Sputnik 1 ឡើង​ទៅ​កាន់​គន្លង​តារា​វិថី​​ផែនដី​ក្នុង​ឆ្នាំ 1957 និង​អ្នក​អវកាស​ Yuri Gagarin បាន​ក្លាយ​ជា​មនុស្ស​ដំបូង​គេ​ដែល​បាន​ហោះ​ទៅ​កាន់​ទីអវកាស​ក្នុង​ឆ្នាំ 1961​។ Luna-25 គឺជា​បេសក​កម្ម​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ដំបូង​របស់​រុស្ស៊ី បន្ទាប់​ពី​ Luna-24 ក្នុង​ឆ្នាំ 1976​។

    យាន​ Chandrayaan-3 របស់​ឥណ្ឌា

    រុស្ស៊ី​កំពុង​រត់​ប្រណាំង​ជាមួយ​នឹង​ឥណ្ឌា ជាប្រទេស​ដែល​បាន​បាញ់​បញ្ជូន​យាន​អវកាស​ទៅ​កាន់​តំបន់​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​។ តាម​គម្រោង​របស់​អង្គការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​ឥណ្ឌា (ISRO) យាន​ Chandrayaan-3 នឹង​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​ថ្ងៃទី 23 សីហា​ខាងមុខ​។

    យាន​ Luna-25 បាន​ចាក​ចេញ​ពី​គន្លង​តារាវិថី​ផែនដី​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​ ប៉ុន្តែ​បរាជ័យ​របស់​វា​មាន​ន័យ​ថា រុស្ស៊ី​អាច​នឹង​មិន​មែន​ជា​ប្រទេស​ដំបូង​គេ​ដែល​យក​បាន​សំណាក​ទឹកកក​នៅ​តំបន់​ប៉ូល​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​៕

  • ភព​មួយ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះអាទិត្យ​ទើប​តែ​បាត់​បង់​អស់​ពពក​៖ មូលហេតុ​គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​!

    ភព​មួយ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះអាទិត្យ​ទើប​តែ​បាត់​បង់​អស់​ពពក​៖ មូលហេតុ​គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​!

    យោង​តាម​បណ្ដា​រូប​ថត​ថ្មី​បំផុត​ពី​​ណាសា ភព​មួយ​ដែល​មានពណ៌​ខៀវ​ដ៏ស្រស់ស្អាត​ និង​ស្ថិត​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​ ទើប​តែ​ បាន​បាត់​បង់​ពពក​។

    ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​ប្រចាំ​សាកល​វិទ្យាល័យ California នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ បាន​ពិនិត្យ​ទិន្នន័យ​ដែល​តេឡេស្កុប​របស់​ណាសា​ថត​​ភព​ណិបទូន​ពី​ឆ្នាំ 1994 ដល់​ឆ្នាំ 2022 និង​បាន​រកឃើញ​ប្រការ​ដ៏​ចម្លែក​៖ ពី​ឆ្នាំ 2019 នៅ​ជុំវិញ​តំបន់រយៈទទឹង​មធ្យម​ ភាព​បិទ​បាំង​របស់​ពពក​ក្រាស់​ចាប់​ផ្ដើម​ព្រិល​បន្តិច​ម្ដងៗ​។ មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​ ភព​ពណ៌​ខៀវ​នេះ​បាន​ប្រែ​ប្រួល​ឱ្យ​យើង​ឃើញ​យ៉ាង​ច្បាស់​ ដោយ​សារ​តែ​ពពករបស់​វា​​បាន​បាត់​បង់​ទាំង​ស្រុង​។

    បន្ទាប់​ពី​សម្រេច​ចិត្ត​ស្វែង​យល់​ស៊ី​ជម្រៅ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ក៏បាន​រក​ឃើញ​មូលហេតុ​ដ៏គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ នោះ​គឺ​ ព្រះ​អាទិត្យ​ និង​វដ្ដ​ 11 ឆ្នាំ​របស់​វា​។

    យោង​តាម​ទំព័រ​ Space លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ខាងលើ​បង្ហាញ​ថា មិន​ត្រឹម​តែ​បណ្ដា​ភព​ក្បែរ​នោះ​ទេ​ ព្រះ​អាទិត្យ​ក៏​មាន​ថាមពល​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បី​ជះឥទ្ធិពល​ដល់​ភព​ដែល​នៅ​ឆ្ងាយ​ៗ​ដូច​ណិបទូន​ផងដែរ​។

    វដ្ដ 11 ឆ្នាំ​របស់ព្រះ​អាទិត្យ​រួម​មាន​ដំណាក់​កាល​ធ្វើសកម្មភាព​កម្រិត​ទាប និង​ដំណាក់​កាល​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ក្លា​ដូច​បច្ចុប្បន្ន​។ ដំណាក់​កាល​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ក្លា​នេះ​កំពុង​តែធ្វើ​ឱ្យ​​តំបន់​អវកាសដែល​​រង​ឥទ្ធិពល​ពី​ផែនដី (​​ម៉ាញេតូស្វៀរ (magnetosphere)) ត្រូវ​រង​គ្រាប់​ផ្ទុក​ថាមពល​កម្រិត​ខ្ពស់​ បង្ក​ឱ្យ​មាន​ព្យុះ​ដែន​ទំនាញ​។

    សម្រាប់​ភព​ណិបទូន អ្វី​ដែល​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​ធំបំផុត​ គឺ​អំឡុង​ពេល​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ពី​ដំណាក់​កាល​មួយ​ទៅ​ដំណាក់​កាល​មួយ​នៅ​ក្នុង​វដ្ដ 11 ឆ្នាំ​របស់​ព្រះ​អាទិត្យ​ ដោយ​បង្កើត​វិទ្យុសកម្ម​ភាព​អ៊ុលត្រា​វីយូឡេ​ខ្ពស់​ជាង​ធម្មតា​។ វិទ្យុសកម្ម​នេះ​សាយភាយ​ពាស​ពេញ​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ ប៉ះ​ពាល់​ដល់​បណ្ដា​ភព​ដែល​មាន​បរិយាកាស​ពិសេស​ ដែល​ភព​ណិបទូន​ក៏​ស្ថិត​ក្នុង​ចំណោម​នោះ​។

    ប្រតិកម្មរស្មី​សំយោគ​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​វិទ្យុសកម្ម​អ៊ុលត្រាវីយូឡេ​កម្រិត​ខ្ពស់ បាន​បង្កើត​ស្រទាប់​ពពក​យ៉ាង​ក្រាស់ ដែល​ណាសា​ធ្លាប់​បាន​ឃើញ​នៅ​លើ​ភព​ណិបទូន​។ ក្រោយ​មក ស្រទាប់​ពពក​ក្រាស់​នេះ​ក៏​ស្ដើង​បន្តិច​ម្ដង​ៗ​ទៅ​តាម​ពេល​វេលា​ និង​រង់​ចាំ​ដំណាក់​កាល​មួយ​ទៀត​ក្នុង​​វដ្ដ​ 11​ ឆ្នាំ​របស់​ព្រះ​អាទិត្យ​ ដើម្បី​ឡើង​ក្រាស់​ជា​ថ្មី​។

    បច្ចុប្បន្ន ព្រះ​អាទិត្យ​កំពុង​ឆ្ពោះ​ទៅ​ជិត​ដល់​ដំណាក់​កាល​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ក្លា​ក្នុង​​វដ្ដ 11 ឆ្នាំ​។​ ពេល​វា​ឡើង​ដល់​ចំណុច​កំពូល ប្រហែល​ឆ្នាំ 2025 ឬ​ឆាប់​ជាង​នេះ ព្រះ​អាទិត្យ​នឹងផ្លាស់ប្ដូរ​ប៉ូល​ម៉ាញេទិច​ និង​ងាក​មក​ដំណាក់​កាល​ «ស្លូត»។ ពេល​នោះ ព្យុះ​ដែន​ទំនាញ​ ឬ​ព្យុះ​ម៉ាញេទិច​នឹង​កាត់​បន្ថយ​ផលប៉ះពាល់​មក​លើ​ផែនដី គ្រាដែល​ភព​ណិបទូន​​ក៏​នឹង​មាន​ពពក​ក្រាស់​សា​ជាថ្មី​៕

  • រូបភាព​ភ្នំភ្លើង​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ដែល​ថត​ដោយ​យានអវកាស​រុស្ស៊ី Luna-25

    រូបភាព​ភ្នំភ្លើង​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ដែល​ថត​ដោយ​យានអវកាស​រុស្ស៊ី Luna-25

    រូបភាព​ដំបូង​ដែល​ថត​ដោយ​យាន​ស្រាវជ្រាវ​ព្រះ​ចន្ទ​របស់​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ត្រូវបាន​ប្រកាស​កាលពី​ថ្ងៃទី 17 សីហា ឆ្នាំ 2023 (ពេលវេលា​ក្នុងស្រុក)។

    យោងតាម​ទីភ្នាក់ងារ​អវកាស​រុស្ស៊ី Roscosmos យានអវកាស Luna-25 បាន​បញ្ជូន​បណ្ដា​រូបភាព​ស្ដីពី​មាត់​ភ្នំភ្លើង​នៅ​តំបន់​ប៉ូល​ឆ្ងាយ​របស់​ព្រះ​ចន្ទ មកកាន់​ផែនដី។ តាម​គម្រោង យាន​ស្រាវជ្រាវ​ព្រះ​ចន្ទ​ដំបូង​របស់​រុស្ស៊ី​ក្រោយ​រយៈពេល 47 ឆ្នាំ គ្រោង​នឹងធ្វើ​ការពិសោធ ស្រាវជ្រាវ​ផ្ទៃ​របស់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ចាប់ពី​សប្ដាហ៍​ក្រោយ។

    បណ្ដា​រូបភាព​ស្ដីពី​មាត់​ភ្នំភ្លើង Zeeman បង្ហាញថា ភ្នំភ្លើង​នេះ​មាន​កម្ពស់​ជិត 8 គីឡូម៉ែត្រ ធៀប​នឹង​ផ្ទៃរាប​របស់​ព្រះ​ចន្ទ។ ភ្នំភ្លើង​នេះ កន្លងមក​មិនត្រូវ​បាន​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​សង្កេតមើល​នោះទេ ដោយសារតែ​វា​ស្ថិតនៅ​មួយ​ចំហៀង​ដែល​តែងតែ​បែរខ្នង​ដាក់​ផែនដី។

    Roscosmos បញ្ជាក់ថា យាន Luna-25 ក៏បាន​វាស់វែង​កាំរស្មី​ហ្គា​ម៉ា និង​នឺ​ត្រុ​ង​ពី​ផ្ទៃ​របស់​ព្រះ​ចន្ទ ក៏ដូចជា​តួលេខ​ប្លា​ស្មា​ក្នុង​ទី​អវកាស​ជុំវិញ​ព្រះ​ចន្ទ រួម​នឹង​ឧស្ម័ន និង​ធូលី​លើ​គន្លង​តារាវិថី​របស់​ឋាន​នេះ​ផងដែរ។

    Luna-25 គឺជា​យាន​ស្រាវជ្រាវ​ព្រះ​ចន្ទ​ដំបូង​ដែល​អភិវឌ្ឍ ផលិត និង​ដំណើរការ​ទាំងស្រុង​ដោយ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​បច្ចុប្បន្ន។ គម្រោង​ដែល​ត្រូវបាន​បង្ហាញ​កាលពី​ថ្ងៃទី 11 សីហា​នេះ មាន​គោលដៅ​ក្លាយជា​យានអវកាស​ដំបូង​ដែល​ចុះចត​ដោយថ្នមៗនៅ​តំបន់​ប៉ូល​ខាងត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ ដែល​គ្រោង​នឹងធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃទី 21 សីហា​ខាងមុខ។

    រូបភាពភ្នំភ្លើង Zeeman នៅប៉ូលខាងត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ ដែល​ថត​ដោយ​ Luna-25

    គោលដៅ​ចម្បង​របស់​គម្រោង​នេះ​គឺ​ការពិសោធ​ដី​ព្រះ​ចន្ទ​ដើម្បី​ស្វែងរក​ទឹកកក ប៉ុន្តែ Roscosmos ក៏បាន​ឱ្យដឹងថា ពួកគេ​ក៏​ចង់​សាកល្បង​បច្ចេកវិទ្យា​ចុះចត​ដោយថ្នមៗ រួម​នឹង​ស្រាវជ្រាវ​ស្រទាបដី​ខាងលើ​របស់​ឋាន​មួយ​នេះ​ផងដែរ។

    ការបាញ់​បង្ហោះ Luna-25 គឺជា​សញ្ញា​បង្ហាញថា រុស្ស៊ី​បាន​វិល​ត្រលប់​ទៅកាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​វិញ ក្រោយ​ការខកខាន​អស់ 47 ឆ្នាំ។ កម្មវិធី Luna ដំបូង​ត្រូវបាន​ចាប់ផ្ដើម​ក្នុងសម័យ​សូ​វៀត ដែល​សម្រេច​បេសកកម្ម​ព្រះ​ចន្ទ​បាន​ចំនួន 24 លើក ចាប់ពី​ខែកញ្ញា 1958 ដល់​ខែសីហា 1976៕