កាឡាក់ស៊ី - La Reine Media

យានអវកាស Voyager 1 និង 2 នឹងហោះឆ្ពោះទៅណា បន្ទាប់ពីចប់ភារកិច្ច?

ប្រព័ន្ធដែលមិនមែនជាឧបករណ៍បច្ចេកទេសនៅលើយានអវកាស Voyager 1 និង Voyager 2 ត្រូវបានបិទខ្លះហើយ ដោយសង្ឃឹមថា នឹងជួយឱ្យពួកវាធ្វើសកម្មភាពរហូតដល់ឆ្នាំ 2030 ហើយក្រោយមក ពួកវាអាចនឹងដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយផែនដី។

យានអវកាស Voyager 1 និង 2 របស់ណាសា ដែលត្រូវបានបាញ់បង្ហោះមុនក្រោយគ្នា 16 ថ្ងៃ ក្នុងឆ្នាំ 1977 ត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីអាចបំពេញបេសកកម្មបាន 5 ឆ្នាំ។ យានមួយគូនេះបានសិក្សាស្រាវជ្រាវភពព្រហស្បតិ៍ ភពសៅរ៍ ភពអ៊ុយរ៉ានុស ភពណេបទូន និងព្រះចន្ទជាច្រើនទៀត។

ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយធ្វើសកម្មភាពបានជិត 46 ឆ្នាំ មកដល់ពេលនេះ យានអវកាសមួយគូនេះបង្កើតបានកំណត់ត្រាដ៏អស្ចារ្យ នៅពេលបានហោះឆ្លងផុតព្រំដែននៃតំបន់ឥទ្ធិពលរបស់ព្រះអាទិត្យ។ ពួកវានៅតែបន្តបញ្ជូនទិន្នន័យមកកាន់ផែនដី បើទោះស្ថិតក្នុងបរិស្ថានអន្តរតារា ដែលជាតំបន់អាថ៌កំបាំងនៅចន្លោះផ្កាយនានា។ ទោះជាពេលខ្លះជួបបញ្ហាបច្ចេកទេស ដាច់ទំនាក់ទងនឹងផែនដី ប៉ុន្តែដំណើរហោះហើរក្នុងទីអវកាសរបស់ពួកវា ទំនងជាអាចបន្តទៅមុខយូរទៀត។ នេះបើតាម Business Insider ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 04 សីហា។

ណាសាផលិតយាន Voyager គឺដើម្បីស្រាវជ្រាវផ្នែកខាងក្រៅរបស់ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។ ក្រោយពីចប់បេសកកម្មសំខាន់ ពួកវាបន្តហោះហើរផ្សងព្រេងក្នុងកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ និងថតបានទិដ្ឋភាពចក្រវាលដ៏សែនអស្ចារ្យ។

កាលពីថ្ងៃទី 14 កុម្ភៈ 1990 Voyager 1 ថតបានរូបភាព «Pale Blue Dot» (ចំណុចពណ៌ខៀវ) ពីចម្ងាយ 6.4 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ នោះគឺជារូបភាពនិមិត្តរូប និងជារូបថតឆ្ងាយបំផុតស្ដីពីផែនដី។

ក្នុងទសវត្សរ៍កន្លង Voyager 1 បានស្រាវជ្រាវតំបន់អន្តរតារា ជាទីដែលមានធូលី ឧស្ម័ន និងគ្រាប់ដែលមានផ្ទុកអគ្គិសនីយ៉ាងក្រាស់។ Voyager 2 បានទៅដល់តំបន់អន្តរតារាក្នុងឆ្នាំ 2018 ក្រោយ Voyager 1 6 ឆ្នាំ។ ការស្រាវជ្រាវរបស់ពួកវាទាក់ទងនឹងឧស្ម័ននៅតំបន់អន្តរតារា បានជួយឱ្យក្រុមតារាវិទូយល់ដឹងអំពីទីអវកាសដ៏អាថ៌កំបាំងនេះ។

នៅក្នុងគន្លាតប្រហែល 23.8 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រពីផែនដី Voyager 1 កំពុងហោះហើរក្នុងបរិស្ថានអន្តរតារាដ៏ងងឹត។ វាគឺជាយានអវកាសរបស់មនុស្សដែលបានហោះទៅឆ្ងាយពីផែនដីបំផុត។ ដោយសារតែហោះក្នុងទិសដៅផ្សេងគ្នា ដូច្នេះ Voyager 2 បច្ចុប្បន្នមានគម្លាតពីផែនដីប្រហែល 19.8 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។

ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ដោយមានការប្រឹងប្រែងដើម្បីគ្រប់គ្រងថាមពល ក្រុមវិស្វករបានបិទប្រព័ន្ធមួយចំនួនដែលមិនមែនជាឧបករណ៍បច្ចេកទេសនៅលើយានទាំងពីរនេះ ក្នុងនោះមានដូចជាប្រព័ន្ធកម្ដៅសម្រាប់ឧបករណ៍វិទ្យាសាស្ត្រជាដើម ដោយសង្ឃឹមថា ពួកវាអាចនឹងបំពេញភារកិច្ចបានដល់ឆ្នាំ 2030។ បន្ទាប់ពីនោះ ពួកវាទំនងជាអស់លទ្ធភាពក្នុងការរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយផែនដី។

ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយពីអស់ថាមពល Voyager នឹងនៅតែបន្តហោះហើរអណ្ដែតត្រសែតក្នុងតំបន់អន្តរតារា។ ណាសាឱ្យដឹងថា ប្រហែល 300 ឆ្នាំទៀត Voyager 1 នឹងហោះចូលដល់ពពក Oort ជាតំបន់ដែលមានរូបរាងមូលនៅខាងក្រៅគន្លងគោចររបស់ភពភ្លុយតូ និងមានផ្ទុកផ្កាយដុះកន្ទុយត្រជាក់ចំនួនរាប់ពាន់លានដុំ។ Voyager នឹងត្រូវចំណាយពេល 30,000 ឆ្នាំទៀតដើម្បីហោះទៅដល់ចំណុចចុងក្រោយបង្អស់របស់ពពក Oort និងប្រហែល 40,000 ឆ្នាំទៀតដើម្បីទៅដល់ AC+ 79 3888 ជាផ្កាយមួយដួងដែលស្ថិតក្នុងកញ្ចុំផ្កាយ Camelopardalis។

ចំណែក Voyager 2 វិញ ប្រហែល 296,000 ឆ្នាំទៀត នឹងហោះឆ្លងកាត់ Sirius ជាផ្កាយមួយដួងដែលភ្លឺជាងគេក្នុងរាត្រីនៅលើផែនដី។ ណាសាឱ្យដឹងថា យាន Voyager ប្រហែលជាហោះអណ្ដែតត្រសែតជារៀងរហូតនៅក្នុងកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ៕

August 8, 2023

អាចម៍ផ្កាយប្រវែង 180 ម៉ែត្រហោះក្បែរផែនដី «លាក់ខ្លួន» ពេញមួយឆ្នាំ

បច្ចេកវិទ្យា និងបច្ចេកទេសថ្មីបានជួយឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររកឃើញអាចម៍ផ្កាយមួយដុំដែលមានលទ្ធភាពបង្កគ្រោះថ្នាក់ ធ្លាប់ហោះក្បែរផែនដីដោយមិនត្រូវបានគេមើលឃើញនាពេលកន្លង។

ទំព័រ Live Science នាថ្ងៃទី 02 សីហា បានចុះផ្សាយថា ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទើបតែបានរកឃើញអាចម៍ផ្កាយមួយដុំប៉ុនអគារខ្ពស់កប់ពពក លាក់ខ្លួននៅក្បែរផែនដី ដោយប្រើប្រាស់រូបមន្ត និងបច្ចេកទេសនៃការគណនាថ្មីដែលត្រូវបានអភិវឌ្ឍឡើងដើម្បីស្វែងរកអាចម៍ផ្កាយដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ផែនដី។ អាចម៍ផ្កាយដែលមានប្រវែង 180 ម៉ែត្រ និងមានឈ្មោះថា 2022 SF289 នេះ មានទំហំធំ និងគោចរជិតផែនដី ល្មមអាចត្រូវបានចាត់ចូលក្នុងក្រុមអាចម៍ផ្កាយដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ទ្រង់ទ្រាយធំដល់ផែនដី បើសិនជាប៉ះទង្គិច។

យោងតាមណាសា 2022 SF289 បានហោះកាត់មុខផែនដីកាលពីខែកញ្ញា 2022 ក្នុងគម្លាត 7.2 លានគីឡូម៉ែត្រ។ ក៏ប៉ុន្តែ កន្លងមក ក្រុមតារាវិទូអន្តរជាតិដែលប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសចាស់ មិនបានរកឃើញអាចម៍ផ្កាយនេះ ដោយសារតែវាត្រូវបានបិទបាំងដោយពន្លឺពីកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ។

បច្ចុប្បន្ន ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញ 2022 SF289 នៅពេលធ្វើការសាកល្បងប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសថ្មី ដែលមានឈ្មោះថា HelioLinc3D នៅក្នុងការពិនិត្យមើលទិន្នន័យចាស់៕

August 3, 2023

ESA បង្ហាញ «សារអាថ៌កំបាំង» ពីទីតាំងឆ្ងាយពីផែនដីជិត 1,500 ឆ្នាំពន្លឺ

សញ្ញាសួរពណ៌ក្រហមដ៏ចម្លែក ត្រូវបានអវកាស «ផ្ដល់ជាសញ្ញា» មកកាន់មនុស្សនៅលើផែនដី តាមរយៈរូបភាពដ៏អាថ៌កំបាំងដែលតេឡេស្កុបអវកាស James Webb ទើបតែផ្ដិតយកបាន។

នោះគឺជាវត្ថុអវកាសដ៏ធំមួយដែលមានរូបរាងដូចទៅនឹងសញ្ញាសួរ ស្ថិតនៅខាងក្រោមផ្កាយក្មេងពីរដួងនៅក្នុងកញ្ចុំផ្កាយ Vela (Vela Supercluster)។ នេះបើតាមសេចក្ដីប្រកាសថ្មីរបស់ក្រុមអ្នកធ្វើការជាមួយតេឡេស្កុបអាម៉េរិក James Webb មកពីទីភ្នាក់ងារអវកាសអឺរ៉ុប (ESA)។

ដំបូងឡើយ ក្រុមរបស់ ESA នៅ James Webb សង្កេតមើលចំណុចលម្អិតរបស់ផ្កាយក្មេងមួយគូដែលមានឈ្មោះថា Herbig-Haro 46/47 ដែលកំពុងត្រូវឡោមព័ទ្ធដោយថាសវត្ថុធាតុដែលចិញ្ចឹមពួកវាឱ្យធំធាត់ក្នុងរយៈពេលរាប់លានឆ្នាំ។

នៅខាងក្រោមផ្កាយពីរដួងខាងលើ ពួកគេបានប្រទះឃើញអ្វីមួយដ៏អាថ៌កំបាំង និងគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល៖ សញ្ញាសួរមួយបង្ហាញខ្លួនដូចទៅនឹងមនុស្សលើភពដទៃកំពុងបញ្ជូនសញ្ញាដល់មនុស្សនៅលើផែនដី។

បច្ចុប្បន្ន អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថា សញ្ញាសួរដ៏ធំមហិមានេះគឺជាអ្វីនៅឡើយ ប៉ុន្តែពណ៌ និងរូបរាងរបស់វា បាននាំឱ្យតារាវិទូនានាមានយោបល់មួយចំនួន។

នៅលើទំព័រ Space តំណាងរបស់តេឡេស្កុប James Webb យល់ថា វាអាចជាកាឡាក់ស៊ីដែលនៅសែនឆ្ងាយ ឬបណ្ដាកាឡាក់ស៊ីកំពុងប៉ះទង្គិចគ្នា នាំឱ្យមានរូបរាងខុសធម្មតា។ ចំណែកពណ៌ក្រហមរបស់សញ្ញាសួរនេះ កើតឡើងដោយសារវានៅឆ្ងាយ និងបន្តផ្លាស់ទីទៅឆ្ងាយ ព្រោះចក្រវាលកំពុងរីកមាឌ។

បើទោះសញ្ញាសួរនេះបង្ហាញខ្លួននៅក្បែរវត្ថុអវកាសដែលមានចម្ងាយ 1,470 ឆ្នាំពន្លឺពីផែនដី ប៉ុន្តែគម្លាតពិតរបស់សញ្ញាសួរនេះ អាចឡើងដល់រាប់ពាន់លានឆ្នាំ។

ចំណែកអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមកពីសាកលវិទ្យាល័យរដ្ឋ Illinois វិញ យល់ថា សញ្ញាសួរនេះគឺជាកាឡាក់ស៊ីពីរកំពុងច្របាច់បញ្ចូលគ្នា ក្នុងនោះចំណុចដូចផ្លែសន្ទូចនៅខាងលើគឺកើតឡើងដោយសារកាឡាក់ស៊ីធំមួយត្រូវបានកាច់ឱ្យកោង៕

August 2, 2023

ឃ្លាំងពេជ្រអាយុកាលជិត 13 ពាន់លានឆ្នាំ បង្ហើបពីភាវៈរស់ក្រៅផែនដី

តេឡេស្កុបអវកាសទំនើបបំផុតលើពិភពលោកបានរកឃើញឃ្លាំងពេជ្រមួយ នេះបើនិយាយទៅតាមទាំងន័យត្រង់ និងន័យធៀប។

យោងតាមទំព័រ Space តេឡេស្កុប James Webb របស់ណាសា បានរកឃើញធូលីកាបូនដូចពេជ្រនៅក្នុងបណ្ដាកាឡាក់ស៊ីដែលទំនងជាបានកកើតឡើងតែប៉ុន្មានរយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពី Big Bang ដែលជាហេតុការណ៍ចាប់កំណើតរបស់ចក្រវាល។

ការរកឃើញនេះអាចជះឥទ្ធិពលដល់ទ្រឹស្ដីដែលទាក់ទងនឹងការវិវត្តរបស់គីមីនៅក្នុងចក្រវាល។ កន្លងមក អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជឿថា ដំណើរការនៃការកកើត និងបែងចែកធាតុរឹងដូចជាកាបូនជាដើម ស៊ីពេលវេលាច្រើន មិនអាចមាននៅក្នុងបណ្ដាកាឡាក់ស៊ីវ័យក្មេង។

ការរកឃើញថ្មីនេះបានចាប់ផ្ដើមពីការពិនិត្យមើលឆ្លងកាត់ពេលវេលា និងលំហអវកាសនៃកាឡាក់ស៊ីបុរាណចំនួន 10។ អំពីទ្រឹស្ដី រូបភាពដែលមនុស្សមើលឃើញវត្ថុអវកាសមួយ គឺមានអត្រាយឺតដូចទៅនឹងពេលវេលាដែលពន្លឺពីវត្ថុអវកាសនោះធ្វើដំណើរដល់ភ្នែករបស់មនុស្ស។

ដោយការមើលទៅទីតាំងដែលមានចម្ងាយរាប់ពាន់លានឆ្នាំពន្លឺ James Webb បាននាំមកនូវរូបភាពកាលពី 12.8 ពាន់លានឆ្នាំមុន ជាពេលដែលកាឡាក់ស៊ីទាំងនេះនៅក្មេង និងស្ថិតក្នុងចក្រវាលក្មេងខ្ចី។ ធូលីកាបូនដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានមើលឃើញ បានរីកចម្រើនទៅជាម៉ូលេគុលអ៊ីដ្រូកាបូនក្រអូប (PAH) ដែលជាប្រការមិនអាចជឿបានថា មាននៅក្នុងអំឡុងពេលជិត 13 ពាន់លានឆ្នាំមុន។

ការសិក្សាស្រាវជ្រាវកន្លងមកបានបញ្ជាក់ថា ចក្រវាលក្រោយពី Big Bang ភ្លាមៗ នៅមានភាព «ឯកា» ខ្លាំងណាស់ ដោយវាភាគច្រើនមានតែអ៊ីដ្រូសែន និងអេល្យូម។

យោងតាមទ្រឹស្ដីនានាដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ទូលំទូលាយ បណ្ដាធាតុដែលរឹងជាងអ៊ីដ្រូសែន និងអេល្យូម សុទ្ធតែកកើតឡើងក្នុងដំណាក់កាលក្រោយៗមកទៀត បន្ទាប់ពីការកកើតផ្កាយរាប់លានជំនាន់។ ស្នូលរបស់ផ្កាយនានាគឺជា «ឡ» ប្រតិកម្ម បង្កើតធាតុធ្ងន់ៗជាងមុន នៅពេលពួកវាផ្ទុះស្លាប់។

កាបូនក៏ជា «ឆ្អឹងខ្នងរបស់ភាវៈរស់»។ វាអាចកកើតនៅក្នុងកាឡាក់ស៊ីចាស់ៗទាំង 10 ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទើបតែរកឃើញ។ នេះបើតាមការស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមកពីសាកលវិទ្យាល័យ Cambridge (អង់គ្លេស) ដែលបាននិយាយខាងលើ។

ប្រការនេះអាចឱ្យយើងចាប់ផ្ដើមងាកទៅជឿថា ភាវៈរស់ក្នុងយុគសម័យដំបូងៗទំនងជាបានចាប់ផ្ដើមត្រូវបាន «ភ្ញាស់» ក្នុងចក្រវាលតាំងពីយូរឡុង ជាងអ្វីដែលមនុស្សបានគិត។ ចំណែកជីវិតនៅលើផែនដីក៏ប្រហែលជាស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលវ័យក្មេងនៅឡើយ បើធៀបនឹងជីវិតនៅតាមបណ្ដាភពក្នុងប្រព័ន្ធផ្កាយនានារបស់កាឡាក់ស៊ីបុរាណៗ៕

July 21, 2023

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកំពុង «គយគន់» ទិដ្ឋភាពប្រហោងខ្មៅហែកស៊ីផ្កាយ កាលពី 10 ពាន់លានឆ្នាំមុន

វត្ថុអវកាសដែលមានឈ្មោះថា J221951 គឺជាមួយក្នុងចំណោមវត្ថុអវកាសដែលភ្លឺចែងចាំងជាងគេដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រធ្លាប់បានរកឃើញ។ វាមានចម្ងាយពីផែនដីរហូតដល់ 10 ពាន់លានឆ្នាំពន្លឺ។ នេះបើយោងតាម Live Science។

នៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីបំផុត ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមកពីសាកលវិទ្យាល័យ Queen’s Belfast (អង់គ្លេស) បានព្យាយាមរកប្រភពរបស់ពន្លឺចែងចាំងខ្លាំង ដែលតេឡេស្កុប Hubble និង Neil Gehrels Swift របស់ណាសាបានរកឃើញ។

ដំបូងឡើយ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រយល់ច្រឡំថា J221951 គឺជាបាតុភូតផ្ទុះដែលបង្កឡើងដោយការបុកគ្នារបស់ផ្កាយពីរដួង។ ក្រោយមក ទិន្នន័យបន្ថែមពី Hubble និង Neil Gehrels Swift បានបង្ហាញថា J221951 ស្ថិតនៅត្រង់ជួរជាមួយនឹងកាឡាក់ស៊ីមួយដែលមានចម្ងាយពីផែនដីរហូតដល់ 10 ពាន់លានឆ្នាំពន្លឺ។

និយាយឱ្យស្រួលស្ដាប់ គឺថា មនុស្សកំពុងតែមើលទៅកាន់អតីតកាលរបស់កាឡាក់ស៊ីមួយដែលមានវត្តមាននៅពេលចក្រវាលទើបមានអាយុត្រឹមតែជាង ¼ នៃអាយុកាលបច្ចុប្បន្ន និងគយគន់ព្រឹត្តិការណ៍ជះពន្លឺដ៏មហិមាមួយកើតឡើងកាលពី 10 ពាន់លានឆ្នាំមុន។

វត្ថុអវកាសខាងលើត្រូវបានកំណត់អត្តសញ្ញាណថាជាប្រហោងខ្មៅខ្នាតយក្ស ដែលទើបបញ្ចេញសកម្មភាពនៅក្នុងហេតុការណ៍ផ្ទុះដ៏ខ្លាំងក្លាមួយ ទើបវាបញ្ចេញពន្លឺជាទម្រង់ quasar (quasar គឺជាស្នូលកាឡាក់ស៊ីសកម្មដែលមានពន្លឺខ្លាំង)។ ប្រហោងខ្មៅតែងតែបញ្ចេញពន្លឺបែបនេះនៅពេលវាកំពុងហែកស៊ីផ្កាយណាមួយដែលចូលមកក្បែរ។

បើទោះជាវត្ថុអវកាសខាងលើកើតឡើងដោយមូលហេតុអ្វីក៏ដោយ ទិដ្ឋភាពពាន់ឆ្នាំមានម្ដងមួយនេះនៅតែជាឱកាសដ៏សែនល្អ ជួយឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមើលឃើញប្រហោងខ្មៅ ព្រោះនៅពេលអសកម្ម ប្រហោងខ្មៅនឹងងងឹតសូន្យសុង ហើយមនុស្សមិនអាចមើលឃើញ៕

July 12, 2023

ពេលវេលារបស់ចក្រវាលកាលពីទើបកើត ដើរយឺតជាងបច្ចុប្បន្នប្រាំដង

ជាលើកដំបូងហើយដែលក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រប្រើប្រាស់វត្ថុអវកាសខ្វាសា (quasar) ធ្វើជា «នាឡិកា» សម្រាប់វាស់សភាពរីកមាឌនៃពេលវេលាក្នុងចក្រវាល និងបានបញ្ជាក់ថា Eistein ពិតជាបានគិតត្រូវ។

យោងតាម AFP ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 03 កក្កដា ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រឱ្យដឹងថា ពេលវេលាក្នុងចក្រវាលសម័យដំបូងហាក់ដើរយឺតជាងប្រាំដង ធៀបនឹងបច្ចុប្បន្ន។ នេះគឺជាលើកដំបូងដែលពួកគេប្រើប្រាស់ខ្វាសា (quasar) ដែលជាបាតុភូតកញ្ជ្រោលនៃពន្លឺ និងឧស្ម័ននៅចំកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ី ធ្វើជា «នាឡិកា» សម្រាប់វាស់ល្បឿនរបស់ពេលវេលា។

ទ្រឹស្ដីទំនាក់ទំនង (Relativity) របស់លោក Einstein បានព្យាករថា ដោយសារតែចក្រវាលកំពុងរីកមាឌ ទើបមនុស្សនឹងមើលឃើញចក្រវាលដ៏សែនឆ្ងាយ ផ្លាស់ទីក្នុងល្បឿនយឺត។

ចក្រវាលត្រូវបានចាត់ទុកថា មានអាយុប្រហែល 13.8 ពាន់លានឆ្នាំ។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ កន្លងមកបានប្រើប្រាស់បាតុភូតផ្ទុះផ្កាយ ធ្វើជា «នាឡិកាចក្រវាល» ដើម្បីបញ្ជាក់ថា ពេលវេលាកាលពីមានអាយុស្មើនឹងពាក់កណ្ដាលបច្ចុប្បន្ន ដើរយឺតជាងទ្វេដង។

លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីបំផុតបង្ហាញថា ជាងមួយពាក់លានឆ្នាំក្រោយហេតុការណ៍ផ្ទុះ Big Bang (ព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទុះកកើតចក្រវាល) ពេលវេលាហាក់ដើរទៅមុខក្នុងល្បឿនស្មើនឹង 1/5 ដង នៃពេលវេលាបច្ចុប្បន្ន។ បាតុភូតនេះត្រូវបានហៅថា ការរីកមាឌរបស់ពេលវេលានៃចក្រវាល៕

July 5, 2023

ប្រហោងខ្មៅមហាយក្សនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីរបស់មនុស្ស «ហែកស៊ី» ផ្កាយទើបកើត

Sagittarius A* ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនឹកស្មានថាបាន «ដេកលង់លក់» នៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីដែលមានផ្ទុកផែនដី ពេលនេះបែរជាបញ្ចេញសញ្ញាដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាច។

យានអវកាស IXPE របស់ណាសាថតបាន «សញ្ញាពីឋាននរក» ដែលបញ្ជាក់ថា ប្រហោងខ្មៅរបស់កាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ (Milky Way) មិនបានដេកលង់លក់ទាំងស្រុងដូចអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានគិតឡើយ។

Sagittarius A* គឺជាប្រហោងខ្មៅនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីមីលគេវ៉េដែលបានឆ្លងផុតដំណាក់កាលលេបត្របាក់ដ៏កាចសាហាវ។ វាមានម៉ាសធំជាងព្រះអាទិត្យប្រហែលនឹង 4.1 លានដង និងស្ថិតក្នុងក្រុមប្រហោងខ្មៅដែលធំជាងគេក្នុងចក្រវាល។

Sagittarius A* ស្ថិតនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ

ក៏ប៉ុន្តែ ថ្មីៗនេះមានភស្ដុតាងកាន់តែច្រើនបង្ហាញថា ប្រហោងខ្មៅនេះនៅតែ «ចាប់ស៊ី» វត្ថុអវកាសទាំងឡាយណាដែលគោចរមកក្បែរមាត់របស់វា។

យានអវកាស IXPE កត់ត្រាបានពន្លឺចែងចាំងឡើងខុសធម្មតារបស់ពពកបង្កបង្កើតផ្កាយ (Molecular cloud) ស្ថិតនៅក្បែរចំណុចកណ្ដាលរបស់ប្រហោងខ្មៅ Sagittarius A* និងបានដឹងថា វាកំពុងបញ្ចេញពន្លឺខ្លាំងជាងការគ្រោងទុក។

ការវិភាគបានបង្ហាញថា ពន្លឺនេះពុំមែនពពកបង្កបង្កើតផ្កាយជាអ្នកបញ្ចេញ ប៉ុន្តែវាគ្រាន់តែជាចំណាំងប្លាតពន្លឺពីហេតុការណ៍ផ្ទុះរបស់ Sagittarius A*។

ការគណនារបស់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របារាំងបានបង្ហាញថា ហេតុការណ៍ផ្ទុះនេះទើបតែកើតឡើងអំឡុងសតវត្សរ៍ទី XIX និងអូសបន្លាយពេលប្រហែលមួយឆ្នាំកន្លះ។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថា វត្ថុអវកាសដែលត្រូវបានប្រហោងខ្មៅខាងលើហែកស៊ីគឺជាអ្វីនៅឡើយ ប៉ុន្តែបើតាមទ្រឹស្ត្រី វាអាចជាផ្កាយដែលទើបចាប់កំណើតពីពពកម៉ូលេគុលនៅក្បែរប្រហោងខ្មៅនោះ។

June 27, 2023

ភាពយន្តរឿង «Guardians of the Galaxy Vol. 3» បន្តរកបានប្រាក់ចំណូលលើសពីការរំពឹងទុក

ការថយចុះនៃប្រាក់ចំណូលបានពីការលក់សំបុត្រកាលពីចុងសប្ដាហ៍ទីពីរ របស់ភាពយន្តរឿង «Guardians of the Galaxy Vol. 3» (ក្រុមការពារកាឡាក់ស៊ី វគ្គបី) ស្ថិតក្នុងកម្រិតល្អជាង បើធៀបនឹងរាល់ភាពយន្តរបស់Marvel រាប់ចាប់ពីឆ្នាំ 2018។

នៅពេលដំណើរផ្សងព្រេងទីបី ហើយក៏ជាលើកចុងក្រោយរបស់អ្នកដឹករឿង James Gunn ជាមួយនឹង Star-Lord, Gamora, Rocket Raccoon រួមនឹងអ្នកដទៃ ត្រូវបានចាប់បញ្ចាំងកាលពីចុងសប្ដាហ៍កន្លង «ក្រុមការពារកាឡាក់ស៊ី វគ្គបី» រកចំណូលបាន 118.4 លានដុល្លារអាម៉េរិកក្នុងរយៈពេលបីថ្ងៃដំបូង នៅអាម៉េរិកខាងជើង និង 289 លានដុល្លារនៅទូទាំងសកលលោក។

នោះគឺជាតួលេខមួយដែលមិនអន់ប៉ុន្មានឡើយ ប៉ុន្តែនៅទាបជាងធៀបនឹង 146.5 លានដុល្លាររបស់ «Guardians of the Galaxy Vol. 2» កាលពីឆ្នាំ 2017 ហើយអាចធ្វើឱ្យផលិតករភាពយន្ត Disney/Marvel ព្រួយបារម្ភ។ ក៏ប៉ុន្តែ ពេលនេះពួកគេអាចធូរស្រាលក្នុងចិត្ត នៅពេលដឹងថា «Guardians of the Galaxy Vol. 3»កំពុងតែបញ្ជាក់ថា អាចរកបានប្រាក់ចំណូលក្នុងកម្រិតល្អសម្រាប់រយៈពេលយូរអង្វែង នៅពេលបន្តនាំមុខគេនៅសប្ដាហ៍ទីពីរ ដោយមានអត្រាធ្លាក់ចុះកម្រិតទាបជាងគេ។

ជាក់ស្ដែង គិតមកដល់បច្ចុប្បន្ន «Guardians of the Galaxy Vol. 3» រកចំណូលបាន 216.6 លានដុល្លារអាម៉េរិកនៅទីផ្សារអាម៉េរិកខាងជើង និង 530.9 លានដុល្លារនៅទូទាំងពិភពលោក។ តួលេខនេះក៏មានន័យថា «Guardians of the Galaxy Vol. 3» បានយកឈ្នះលើភាពយន្ត Marvel រឿង “Ant-Man and the Wasp: Quantumania” (ដែលរកបាន 475.8 លានដុល្លារពីរាល់ការបញ្ចាំងនៅរោងកុន ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំនេះ) ក្រោយពីបញ្ចាំងជាផ្លូវការបានជាងមួយសប្ដាហ៍។

«ក្រុមការពារកាឡាក់ស៊ី វគ្គបី» គឺជាខ្សែភាពយន្តស្ដីពីកំពូលអ្នកក្លាហានអាម៉េរិក ដែលផលិតឡើងទៅតាមសាច់រឿង «ក្រុមកំពូលអ្នកក្លាហានការពារកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ» របស់ Marvel Comics។ «Guardians of the Galaxy Vol. 3» ត្រូវបានផលិតដោយ Marvel Studios និងចាក់បញ្ចាំងដោយ Walt Disney Studios Motion Pictures។ នៅក្នុងវគ្គបីនេះ ក្រុមពិសេសដែលយើងធ្លាប់បានស្គាល់ មានការផ្លាស់ប្ដូរមួយចំនួន។ Peter Quill នៅតែមានការឈឺចាប់ព្រោះតែបាត់បង់ Gamora ប៉ុន្តែនៅតែបំពេញកាតព្វកិច្ចជាអ្នកប្រមូលកម្លាំងរបស់ក្រុមដើម្បីការពារចក្រវាលទាំងមូល។ ពួកគេត្រូវរ៉ាប់រងភារកិច្ចដ៏លំបាក ហើយបើសិនជាបរាជ័យ បេសកកម្មរបស់ពួកគេអាចនឹងត្រូវបានបញ្ចប់៕

May 19, 2023

ការប្រៀបធៀបទំហំរបស់ប្រហោងខ្មៅ (Black Hole) ខ្នាតយក្សនៅក្នុងចក្រវាលដែលមនុស្សបានរកឃើញ

ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (ណាសា-NASA) កាលពីថ្ងៃទី 02 ឧសភា បានចែករំលែកវីដេអូមួយស្ដីពីបណ្ដាប្រហោងខ្មៅខ្នាតយក្សដែលមានម៉ាសធំជាងព្រះអាទិត្យចាប់ពី 100,000 ដងដល់ 66 ពាន់លានដង។

ព្រះអាទិត្យគឺជាវត្ថុតែមួយគត់នៅក្នុងទិដ្ឋភាពដំបូង ហើយវាតូចទៅៗនៅពេលកាមេរ៉ាថយក្រោយឆ្ងាយទៅៗ។ ប្រហោងខ្មៅធំជាងម៉ាសព្រះអាទិត្យ 100,000 ដង ស្ថិតក្នុងកាឡាក់ស៊ី J1601 មានស្រមោលកណ្ដាលតូចជាងព្រះអាទិត្យ។

ស៊ុមទិដ្ឋភាពបន្តគឺជាគន្លងគោចររបស់ភពពុធ (Mercury)។ ប្រហោងខ្មៅនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ី Circinus មានម៉ាសធំជាងព្រះអាទិត្យមួយលានដង។

បន្ទាប់មកគឺជាគន្លងគោចររបស់ផែនដី។ ប្រហោងខ្មៅនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ី M32 ដែលជាកាឡាក់ស៊ីរណបរបស់កាឡាក់ស៊ី Andromeda មានម៉ាសធំជាងព្រះអាទិត្យពីរលានដង។

ប្រហោងខ្មៅ Sagittarius A* នៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ មានម៉ាសធំជាងបួនលានដង ធៀបនឹងម៉ាសព្រះអាទិត្យ។

កាឡាក់ស៊ី NGC 7727 មានប្រហោងខ្មៅធំៗចំនួនពីរ ក្នុងនោះ ប្រហោងខ្មៅតូចជាងគេមានម៉ាសធំជាងព្រះអាទិត្យ 6 លានដង។

https://www.youtube.com/watch?v=jU1DsipURcM

វីដេអូបង្ហាញពីទំហំរបស់ប្រហោងខ្មៅ (Black Hole) ខ្នាតយក្សនៅក្នុងចក្រវាលដែលមនុស្សបានរកឃើញ

តមកទៀត យើងហោះឆ្លងកាត់គន្លងគោចររបស់ភពព្រហស្បតិ៍ (Jupiter), ភពណេបទូន (Neptune) និងខ្សែក្រវាត់អាចម៍ផ្កាយ (Kuiper)។ បន្ទាប់មកគឺជាប្រហោងខ្មៅដែលធំជាងគេរបស់ NGC 7727 ដែលធំជាង 150 លានដងធៀបនឹងម៉ាសព្រះអាទិត្យ។

ចំណែកប្រហោងខ្មៅរបស់កាឡាក់ស៊ី Andromeda អាចមានម៉ាសធ្ងន់ជាងព្រះអាទិត្យ 140 លានដង។ កាឡាក់ស៊ី Cygnus A មានប្រហោងខ្មៅដែលធំជាង 2.5 ពាន់លានដងធៀបនឹងម៉ាសព្រះអាទិត្យ។

ពេលនេះយើងនឹងហោះឆ្លងកាត់ពពកផ្កាយដុះកន្ទុយដែលព័ទ្ធជុំវិញប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ (Oort cloud)។ ប្រហោងខ្មៅ M87 ដែលធ្ងន់ជាងម៉ាសព្រះអាទិត្យ 5.4 ពាន់លានដងគឺជាប្រហោងខ្មៅដំបូងគេដែលត្រូវបានថតដោយផ្ទាល់។

ប្រហោងខ្មៅ TON 618 ស្ថិតក្នុងកាឡាក់ស៊ីមួយដែលនៅឆ្ងាយសែនឆ្ងាយ រហូតដល់ពន្លឺរបស់វាត្រូវការពេល 10 ពាន់លានឆ្នាំទើបមកដល់ផែនដី។ ដោយមានម៉ាសធំជាង 66 ពាន់លានដងនៃម៉ាសព្រះអាទិត្យ TON 618 គឺជាប្រហោងខ្មៅធំបំផុតដែលមនុស្សធ្លាប់បានរកឃើញនៅក្នុងចក្រវាលដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអាចសង្កេតឃើញ។

May 3, 2023

រកឃើញកាឡាក់ស៊ីមួយដែលមានអាយុកាលចាស់ជាងគេបង្អស់ក្នុងចក្រវាល(វីដេអូ)

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទើបតែបានរកឃើញកាឡាក់ស៊ីដែលមានរូបរាងដូចថាសមួយ និងមានចម្ងាយពីផែនដីប្រមាណជា12.5ពាន់លានឆ្នាំពន្លឺ ដែលនេះជិតស្មើនឹងសម័យដំបូងនៃការកកើតចក្រវាល។

នៅក្នុងលម្ហអវកាសដែលមានអាយុកាល13.8ពាន់លានឆ្នាំពន្លឺ កាឡាក់ស៊ីស្ទើរតែទាំងអស់បានកកើតឡើងបន្តិចម្ដងៗក្នុងរយៈពេលរាប់ពាន់លានឆ្នាំ និងបានពង្រីកមាឌរហូតដូចបច្ចុប្បន្ន គឺវាហាក់បានហួសពេលបន្តិចហើយ។ ឧទាហរណ៍ដូចជា កាឡាក់ស៊ី Milky Way របស់មនុស្ស វាបានឆ្លងកាត់ព្រឹត្តិការណ៍ “ច្របាច់បញ្ចូលគ្នា” ជាច្រើនលើកមកហើយក្នុងរយៈពេល6ពាន់លានឆ្នាំដំបូងរាប់ចាប់ពីការផ្ទុះ Big Bang (Big Bang គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទុះដ៏មហិមាក្នុងលម្ហអវកាស ដែលជាយុគសម័យដំបូងបំផុតនៃការចាប់កំណើតរបស់ចក្រវាល)។

ក៏ប៉ុន្តែ របកគំហើញថ្មីមួយត្រូវបានធ្វើឡើងនៅឯ Atacama Large Millimiter Array (ALMA) ដែលជាស្ថានីយសង្កេតតារាដោយរលកវិទ្យុធំបំផុតក្នុងពិភពលោក ក្នុងប្រទេសឈីលី បានធ្វើឱ្យរបកគំហើញកាលពីអតីតកាលស្ដីអំពីការចាប់់កំណើតរបស់កាឡាក់ស៊ី ហាក់ងាកចេញពីភាពជាក់ស្ដែងបន្តិច។ នៅក្នុងរបាយការណ៍ដែលត្រូវបានចុះផ្សាយនៅលើទស្សនាវដ្ដី Nature កាលពីថ្ងៃទី20ឧសភាកន្លងទៅ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានឱ្យដឹងថា ពួកគេបានរកឃើញកាឡាក់ស៊ីមួយដែលមានរូបរាងដូចថាស និងត្រូវបានដាក់ឈ្មោះឱ្យថា DLA0817g ឬ Wolfe Disk ដែលវាបានចាប់កំណើតតាំងពីដំណាក់កាលដំបូងនៃការចាប់កំណើតរបស់ចក្រវាល។

“ដោយមាន ALMA ពេលនេះយើងរកឃើញភ័ស្ដុតាងយ៉ាងច្បាស់ដែលបង្ហាញថា កាឡាក់ស៊ី DLA0817g មានវត្តមានតាំងពី 1.5ពាន់លានឆ្នាំមុន បន្ទាប់ពីការផ្ទុះ Big Bang” នេះបើតាម Marcel Neeleman ដែលជាប្រធានក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៃវិទ្យាស្ថានតារាសាស្ត្រ Max Planck នៅក្នុងតំបន់ Heidelberg ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។ នេះគឺជាកាឡាក់ស៊ីរូបថាសមានវ័យចំណាស់បំផុតដែលមិនធ្លាប់បានរកឃើញពីមុនមក។

កាឡាក់ស៊ី DLA0817g មានចម្ងាយ12.5ពាន់លានឆ្នាំពន្លឺពីភពផែនដី និងមានទម្ងន់ ឬម៉ាស់ធ្ងន់ជាងព្រះអាទិត្យចំនួន72ពាន់លានដង។ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានបញ្ជាក់ថា កាឡាក់ស៊ីនេះកំពុងតែវិលក្នុងល្បឿន272គីឡូម៉ែត្រក្នុង1វិនាទី ពោលគឺប្រហាក់ប្រហែលនឹងល្បឿនរបស់កាឡាក់ស៊ី Milky Way របស់យើង។

រកឃើញកាឡាក់ស៊ីមួយដែលមានអាយុកាលចាស់ជាងគេបង្អស់ក្នុងចក្រវាល

លោក Neeleman ថ្លែងថា “ស្ទើរតែទាំងអស់នៃកាឡាក់ស៊ីវ័យចំណាស់ដែលយើងបានរកឃើញកន្លងមក សុទ្ធតែកកើតឡើងបន្ទាប់ពីការ “ច្របាច់បញ្ចូលគ្នា” ដ៏ខ្លាំងក្លារវាងបណ្ដាកាឡាក់ស៊ីតូចៗ និងពពកឧស្ម័នយក្សនានា។ នោះគឺជាក្រុមដ៏ច្របូកច្របល់។ រូបមន្តនេះមិនអាចបង្កើតបានជា “ថាសវិលត្រជាក់” និងមានរបៀបរៀបរយដូចអ្វីដែលយើងបានឃើញនៅក្នុងកាឡាក់ស៊ី DLA0817g នោះទេ”។

យោងទៅតាមការវិភាគនៅលើកុំព្យូទ័រ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រយល់ថា ប្រព័ន្ធវត្ថុធាតុងងឹតដ៏មហិមាក្នុងអវកាស នាសម័យកកើតដំបូង អាចជាអ្នកបង្កើតឱ្យមានកាឡាក់ស៊ីត្រជាក់នានា។

“យើងគិតថា Wolfe Disk មានការវិវឌ្ឍន៍តាមរយៈការប្រមូលផ្ដុំនៃឧស្ម័នត្រជាក់ដែលកើតមានឡើងពីបណ្ដាញវត្ថុធាតុងងឹត។ ប៉ុន្តែ សំណួរសួរថា តើធ្វើបែបណាទើបផ្ទាំងឧស្ម័នដ៏មហិមាដូច្នេះអាចកើតឡើងបាន ខណៈដែលវានៅតែអាចរក្សាថាសយក្សឱ្យវិលក្នុងល្បឿនប្រកបដោយស្ថិរភាពបែបនេះ?”។

Neeleman និងក្រុមការងារបានរកឃើញកាឡាក់ស៊ី DLA0817g នេះ នៅពេលពួកគេពិនិត្យទៅលើពន្លឺនានានៃវត្ថុអវកាសដែលនៅសែនឆ្ងាយ និងភ្លឺខ្លាំង (quasar)។ ពន្លឺពី quasar ត្រូវបានស្រូបយកនៅពេលវាធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ “ផ្ទាំងឧស្ម័នអ៊ីដ្រូសែនយក្ស” ដែលព័ន្ធជុំវិញកាឡាក់ស៊ី។ នោះគឺជាវិធីប្រយោលដែលជួយឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររកឃើញកាឡាក់ស៊ីដែលនៅសែនឆ្ងាយពីភពផែនដី៕

ប្រភព៖ សារព័ត៌មានបរទេស

May 22, 2020

Tag: កាឡាក់ស៊ី