អង្គការសហប្រជាជាតិ

«អ៊ីស្រាអែលទទួលបានការទទួលស្គាល់ពីអាម៉េរិកក្រោយពីរពាន់ឆ្នាំ» ព្រោះតែមនោសញ្ចេតនា

Eddie Jacobson មិនធ្លាប់ស្នើសូមជំនួយពីមិត្តជិតស្និទ្ធដែលជាប្រធានាធិបតីអាម៉េរិក Harry Truman ម្ដងណាឡើយ ប៉ុន្តែនៅខែមីនា 1948 លោក Eddie បានសូមជំនួយបន្ទាន់ជាលើកដំបូង។

ក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅឯការិយាល័យរាងពងក្រពើ (The Oval Office) ក្នុងសេតវិមាន កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី 13 មីនា 1948 លោក Eddie Jacobson បានស្នើសូមឱ្យប្រធានាធិបតីអាម៉េរិក Truman ជួបពិភាក្សាជាមួយនឹង លោក Chaim Weizmann ដែលជាអតីតមេដឹកនាំរបស់អង្គការហ្ស៊ីយ៉ូនពិភពលោក (World Zionist Organization) និងជាមេដឹកនាំផ្នែកស្មារតីរបស់ចលនានេះ ដើម្បីទទួលស្គាល់រដ្ឋជ្វីហ្វ (អ៊ីស្រាអែល) ជាលើកដំបូងក្រោយរយៈពេលជិត 2,000 ឆ្នាំ។

«លោកត្រូវតែជួបបណ្ឌិត Weizmann។ លោកត្រូវតែគាំទ្ររដ្ឋជ្វីហ្វមួយដែលឯករាជ» លោក Jacobson ដែលជាអ្នកជំនួញអាម៉េរិកដើមកំណើតជ្វីហ្វ បាននិយាយដូច្នេះជាមួយលោក Truman ដែលជាប្រធានាធិបតីទី 33 របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។

សំណើនេះធ្វើឱ្យប្រធានាធិបតី Truman មិនសប្បាយចិត្ត និងខឹងសម្បា។ យោងតាមប្រវត្តិវិទូនានា លោក Truman ធ្លាប់រិះគន់ជនជាតិជ្វីហ្វនៅក្នុងការពិភាក្សាលក្ខណៈបុគ្គលជាច្រើនលើក។ ក្រោយមក លោក Jacobson ក៏សម្លឹងឃើញរូបសំណាកមួយដែលឆ្លាក់រូបប្រធានាធិបតី Andrew Jackson នៅលើខ្នងសេះ ដែលដាក់តាំងក្នុងបន្ទប់ ហើយក៏សម្រេចចិត្តស្នើសូមម្ដងទៀត។

«Harry លោកមានវីរបុរសមួយរូប គឺ Andrew Jackson។ ខ្ញុំក៏មានវីរបុរសមួយរូបដែរ នោះគឺ Chaim Weizmann» លោក Jacobson និយាយដូច្នេះ និងបន្តថា «គាត់គឺជាជនជាតិជ្វីហ្វដ៏អស្ចារ្យបំផុតក្នុងសម័យរបស់គាត់។ Weizmann មានវ័យចំណាស់ និងរាងកាយស្គមខ្សោយ ប៉ុន្តែបានធ្វើដំណើរផ្លូវឆ្ងាយដើម្បីជួបលោក បែបនេះហើយ តើលោកមិនយល់ព្រមជួបគាត់ទៀតទេអី? ប្រការនេះមិនដូចលោកបន្តិចទាល់តែសោះ»។

លោក Truman យកម្រាមដៃគោះលើតុ រួចបង្វិលកៅអីមកវិញ។ លោកក៏បានផ្លាស់ប្ដូរការសម្រេចចិត្ត។ «បានហើយ លោកទំពែកក្បាលរឹង។ លោកឈ្នះ។ ខ្ញុំនឹងជួប Weizmann»។

ការយល់ព្រមខាងលើបាននាំឱ្យមានជំនួបជាសម្ងាត់វាងលោក Truman និង Weizmann នាប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក ក្នុងនោះ ប្រធានាធិបតីអាម៉េរិកបានសន្យាថា នឹងគាំទ្រដល់កិច្ចខិតខំបង្កើតរដ្ឋអ៊ីស្រាអែល។

ប្រធានាធិបតីអាម៉េរិក Harry S. Truman (ឆ្វេង) និងលោក Eddie Jacobson នៅ Kansas រដ្ឋ Missouri កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ 1947

មនោសញ្ចេតនាមរវាងលោក Truman និង Jacobson បានចាប់ផ្ដើមនៅឯទីក្រុង Kansa រដ្ឋ Missouri ។ Jacobson កើតឆ្នាំ 1891 ហើយធំដឹងក្ដីនៅតំបន់ Lower East Side ក្នុងទីក្រុង New York City មុនពេលរើទៅរស់នៅក្នុងទីក្រុង Kansas។ ឪពុកម្ដាយរបស់លោក Jacobson គឺជាជនជាតិជ្វីហ្វដ៏ក្រីក្រ មកពីលីទុយអានី (Lithuania)។

ឆ្នាំ 1906 Jacobson ដែលមានវ័យ 15 ឆ្នាំ និងបានឈប់រៀន កំពុងតែផ្ញើវិក្កយបត្រទូទាត់ប្រាក់ទៅឱ្យហាងទំនិញមួយនៅក្បែរធនាគារជាតិ Union ក៏បានជួប Truman ដែលពេលនោះជាបុគ្គលិកឃ្លាំងប្រាក់ និងមានអាយុ 22 ឆ្នាំ។ ពួកគេបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងនឹងគ្នាជាថ្មីនៅឆ្នាំ 1917 ក្នុងតំបន់ Fort Sill រដ្ឋ Oklahoma ជាទីដែលពួកគេត្រូវបានបង្វឹកដើម្បីចូលរួមធ្វើសកម្មភាពក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទីមួយ។ ពួកគេបានក្លាយជាមិត្ត និងរួមគ្នាគ្រប់គ្រងអាហារដ្ឋានមួយក្នុងបន្ទាយ ដើម្បីរៃអង្គាសប្រាក់សម្រាប់ទិញសម្ភារៈប្រើប្រាស់ឱ្យមិត្តរួមក្រុម។

ក្រោយសង្គ្រាម ពួកគេក៏បានសហការគ្នារកស៊ី។ នៅឆ្នាំ 1919 លោក Truman និងលោក Jacobson ក៏បានសម្រេចចិត្តបើកហាងលក់សម្លៀកបំពាក់មួយនៅកណ្ដាលក្រុង Kansas។

ឆ្នាំ 1935 លោក Truman បានក្លាយជាតំណាងរាស្ត្រនៅសភាជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋ Missouri សហរដ្ឋអាម៉េរិក។ Truman និង Jacobson នៅតែរក្សាទំនាក់ទំនងនឹងគ្នា។ Jacobson បបួល Truman ទៅបរបាញ់ និងស្ទួចត្រីក្នុងទន្លេ Missouri ជាញឹកញាប់។

ក្រោយមក Harry Truman ក៏ក្លាយជាអនុប្រធានាធិបតីអាម៉េរិក នៅក្នុងរដ្ឋការលោក Franklin D. Roosevelt នៅឆ្នាំ 1945។ ក្នុងខែមេសា 1945 លោក Truman ក៏ក្លាយជាប្រធានាធិបតី ពេលលោក Roosevelt បានទទួលមរណភាព។

រាជាណាចក្រអ៊ីស្រាអែលរបស់ជនជាតិជ្វីហ្វ ត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីសតវត្សរ៍ទី 11 មុនគ្រិស្តសករាជ។ ឆ្នាំ 586 មុនគ្រិស្តសករាជ ចក្រភពបាប៊ីឡូន (Babylon) ដណ្ដើមបានដែនដីនេះ ហើយតំបន់នេះក្រោយមកក៏ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ចក្រភពពែរ្ស (អ៊ីរ៉ង់) និងចក្រភពរ៉ូម។ ចាប់ពីឆ្នាំ 641 ជនជាតិអារ៉ាប់ក៏គ្រប់គ្រងដែនដីនេះក្នុងរយៈពេល 1,300 ឆ្នាំ។ វត្តមានរបស់ជនជាតិជ្វីហ្វលើទឹកដីនេះក៏ថយចុះច្រើន ខណៈដែលពួកគេមួយចំនួនរត់ទៅរស់នៅក្នុងដែនដីដទៃ មានដូចជា អឺរ៉ុបជាដើម។ ឆ្នាំ 1516 ចក្រភពអូតូម៉ង់ (Ottoman) ក៏វាយយកបានដែនដីនេះ និងបានហៅវាថា ប៉ាលេស្ទីនអាតូម៉ង់។

ចលនាហ្ស៊ីយ៉ូននិយម (Zionist Movement) បានងើបឡើងចាប់ពីឆ្នាំ 1881 គ្រាដែលសហគមន៍ទាំងឡាយរបស់ជនជាតិជ្វីហ្វដែលរស់នៅឆ្ងាយពីទឹកដី មានបំណងវិលត្រលប់ចូល «ដែនដីអ៊ីស្រាអែល» និងមានបំណងបង្កើតរដ្ឋជ្វីហ្វ។ ជនជាតិជ្វីហ្វពីអឺរ៉ុប និងរុស្ស៊ីជាដើម បានត្រលប់ទៅរស់នៅក្នុងអតីតទឹកដីរបស់ខ្លួនដែលប៉ាលេស្ទីនរបស់អូតូម៉ង់កំពុងគ្រប់គ្រង។

ផែនទីរបស់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាលេស្ទីន ចាប់ពីឆ្នាំ 1947ដល់បច្ចុប្បន្ន

ក្រោយសង្គ្រាមលើកទីមួយបានបញ្ចប់ អង់គ្លេសបានផ្ដួលអាតូម៉ង់ និងដណ្ដើមបានតំបន់ខាងលើ ហើយហៅវាថា ដែនដីគ្រប់គ្រងមានកាលកំណត់ប៉ាលេស្ទីន។ ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ជនជាតិជ្វីហ្វនៅលើដែនដីនេះមានកាន់តែច្រើន ធ្វើឱ្យក្ដីស្រមៃស្ដីពីការបង្កើតរដ្ឋជ្វីហ្វ ត្រូវបានជំរុញបន្ថែម។

ថ្ងៃទី 29 វិច្ឆិកា 1947 អង្គការសហប្រជាជាតិបានអនុម័តផែនការបែងចែកទឹកដីប៉ាលេស្ទីនជាប្រទេសពីរដាច់ពីគ្នា គឺប្រទេសជ្វីហ្វ (អ៊ីស្រាអែល) និងអារ៉ាប់ (ប៉ាលេស្ទីន)។ អង្គការសហប្រជាជាតិប្រគល់របបអន្តរជាតិពិសេសទៅឱ្យទីក្រុង Jerusalem។ ភាគីខាងជ្វីហ្វបានយល់ព្រមតាមផែនការនេះ ខណៈអារ៉ាប់បានបដិសេធ។

ដើម្បីទាក់ទាញការគាំទ្ររបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ក្រុមមេដឹកនាំចលនាហ្ស៊ីយ៉ូននិយម ក៏បានទាក់ទងលោក Jacobson ដើម្បីពឹងឱ្យលោកបញ្ចុះបញ្ចូល ស្នើសូមឱ្យប្រធានាធិបតី Truman ជួប Weizmann។

ក្រសួងការបរទេសអាម៉េរិក កាលនោះកំពុងរងសម្ពាធពីក្រុមអ្នកគាំទ្រអារ៉ាប់ និងមានគម្រោងដកថយពីផែនការបែងចែកទឹកដីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ក៏ប៉ុន្តែ ចុងក្រោយ លោក Truman ក៏បានសម្រេចចិត្តគាំទ្រទាំងស្រុងទៅវិញ បន្ទាប់ពីបានជួបលោក Weizmann។

ថ្ងៃទី 14 ឧសភា 1948 អ៊ីស្រាអែល ក៏ប្រកាសឯករាជ។ 11 នាទីក្រោយ ប្រធានាធិបតី Truman ក៏ប្រកាសទទួលស្គាល់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល។ លោក Weizmann បានក្លាយជាប្រធានាធិបតីដំបូងរបស់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល៕

October 30, 2023

អាម៉េរិក រុស្ស៊ី ចិន ខ្វែងគំនិតគ្នារឿងសង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល – ហាម៉ាស

សហរដ្ឋអាម៉េរិក រុស្ស៊ី និងចិន យល់ឃើញផ្ទុយគ្នានៅពេលក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខកោះប្រជុំបន្ទាន់ ពិភាក្សាអំពីសង្គ្រាមរវាងអ៊ីស្រាអែល និងកងទ័ពហាម៉ាសរបស់ប៉ាលេស្ទីន។

សមាជិកចំនួន 15 របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីថ្ងៃទី 08 តុលា បានបើកកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់រយៈពេលប្រហែល 90 នាទី នៅទីស្នាក់ការកណ្ដាលនៃអង្គការសហប្រជាជាតិនៅបុរីនីវយ៉ាក ដើម្បីស្ដាប់បេសកជនសន្តិភាពមជ្ឈិមបូព៌ា រាយការណ៍អំពីស្ថានការណ៍សង្គ្រាមហាម៉ាស – អ៊ីស្រាអែល។

ក្នុងកិច្ចប្រជុំបិទទ្វារ អាម៉េរិកបានអំពាវនាវឱ្យមានការថ្កោលទោសខ្លាំងក្លាទៅលើយុទ្ធនាការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសសំដៅលើអ៊ីស្រាអែលកាលពីថ្ងៃទី 07 តុលា។ «ប្រទេសមួយចំនួនបានថ្កោលទោសហាម៉ាស ប៉ុន្តែមិនមែនទាំងអស់» ឯកអគ្គរដ្ឋទូតរងអាម៉េរិកនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Robert Wood បានប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំនោះដូច្នេះ។

«គ្រប់គ្នាអាចស្មានបានថា អ្នកណាខ្លះដែលមិនថ្កោលទោសហាម៉ាស ដោយមិនចាំបាច់បញ្ចេញឈ្មោះ» លោក Wood បន្ថែមដូច្នេះ ដែលហាក់ចង់សំដៅទៅលើរុស្ស៊ី។

ក្រុមអ្នកការទូតឱ្យដឹងថា ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ទំនងជានឹងមិនចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមនៅក្រោយកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់នេះ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមត្រូវការមតិយល់ស្របពីសមាជិកទាំង 15 របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ខណៈដែលឯកអគ្គរដ្ឋទូតរងអាម៉េរិក លោក Wood ឱ្យដឹងថា នេះមិនមែនជាអាទិភាពរបស់អាម៉េរិកនាពេលបច្ចុប្បន្ន។

សហរដ្ឋអាម៉េរិកប្រកាសគាំទ្រអ៊ីស្រាអែល ថ្កោលទោសហាម៉ាស និងអំពាវនាវឱ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខថ្កោលទោសផងដែរ គ្រាដែលចិន និងរុស្ស៊ី មិនយល់ស្របនឹងការយល់ឃើញរបស់អាម៉េរិក។

កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធហាម៉ាសរបស់ប៉ាលេស្ទីនដែលគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្គាហ្សា (Gaza) កាលពីថ្ងៃទី 07 តុលា បានបាញ់ស្រោចរ៉ុក្កែតរាប់ពាន់គ្រាប់ និងវាយសម្រុកព្រមគ្នាតាមផ្លូវគោក ផ្លូវអាកាស ផ្លូវទឹកទៅលើទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។

រដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែល ក្នុងថ្ងៃដដែលនោះក៏បានប្រកាសសង្គ្រាម ចេញបញ្ជាឱ្យទ័ពអាកាសបើកការវាយប្រហារដោយយន្តហោះចម្បាំងរាប់សិបគ្រឿងទៅលើគោលដៅនានានៅតំបន់ហ្គាហ្សា។

ភាគីអ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃទី 09 តុលាបានឱ្យដឹងថា ប្រជាជនប្រទេសនេះជាង 700 នាក់បានស្លាប់ រាប់ចាប់តាំងពីហាម៉ាសបើកការវាយប្រហារ។ ចំណែកភាគីគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្គាហ្សាវិញ រាយការណ៍ថា មនុស្សយ៉ាងតិច 413 នាក់បានស្លាប់នៅក្នុងតំបន់នេះ៕

October 9, 2023

មនុស្សស្លាប់ដោយសារទឹកជំនន់នៅលីប៊ីកើនលើសមួយម៉ឺនមួយពាន់នាក់

ក្រុមមន្ត្រីលីប៊ីបានអំពាវនាវឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតបន្ទាន់ បន្ទាប់ពីចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារទឹកជំនន់នៅទីក្រុងជាប់សមុទ្រ Derna កាលពីថ្ងៃទី 11 កញ្ញា បានកើនឡើងដល់ជាង 11,000 នាក់។

អង្គការអឌ្ឍចន្ទក្រហមលីប៊ី កាលពីថ្ងៃទី 14 កញ្ញា បានឱ្យដឹងថា មនុស្ស 11,300 នាក់ត្រូវបានបញ្ជាក់ថាបានស្លាប់ក្នុងគ្រោះមហន្តរាយទឹកជំនន់នេះ ក្នុងនោះមានសាកសពជិត 2,000 នាក់ត្រូវបានទឹកជំនន់គួចចូលទៅសមុទ្រ។ ក្រុមមន្ត្រីនៅទីក្រុង Derna ជឿថា ចំនួនមនុស្សដែលបានស្លាប់អាចកើនដល់ 20,000 នាក់។

អង្គការឧតុនិយមពិភពលោក (WMO) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិយល់ថា ការបាត់បង់ជីវិតមនុស្សដ៏ធំធេងអាចចៀសវាងបាន បើសិនលីប៊ីមានស្ថាប័នឧតុនិយមដែលមានប្រសិទ្ធភាព។ «បើសិនស្ថាប័នឧតុនិយមដំណើរការធម្មតា ពួកគេអាចប្រកាសអាសន្ន។ ស្ថាប័នគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍បន្ទាន់គួរណាស់តែបានធ្វើការឈ្លៀសមនុស្ស» Petteri Taalas ប្រធាន WMO ថ្លែងដូច្នេះ។

ភ្លៀងធំដែលកើតឡើងដោយសារព្យុះ Daniel កាលពីដើមសប្ដាហ៍នេះបានធ្វើឱ្យទំនប់ទឹកចំនួនពីរនៅកំណាត់ខាងលើនៃទន្លេដែលហូរឆ្លងកាត់ទីក្រុង Derna ត្រូវបាក់ នាំឱ្យទឹកជំនន់ហូរចូលទីក្រុងដែលមានប្រជាជនប្រមាណ 90,000 នាក់ និងបានបំផ្លាញ និងកួចយកស្ទើរគ្រប់អ្វីៗទាំងអស់ទៅកាន់សមុទ្រ៕

September 15, 2023

សូមប្រយ័ត្នពេលទិញថ្នាំស៊ីរ៉ូព្យាបាលផ្ដាសាយ-ក្អកឱ្យកូនលេប

អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានព្រមានអំពីថ្នាំស៊ីរ៉ូព្យាបាលជំងឺផ្ដាសាយ Cold Out ដែលកំពុងត្រូវបានដាក់លក់ក្នុងទីផ្សារ ពិសេសគឺនៅប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ដោយសារមានផ្ទុកជាតិពុលក្នុងកម្រិតខ្ពស់។

កាលពីថ្ងៃទី 07 សីហា WHO បានឱ្យដឹងថា ថ្នាំស៊ីរ៉ូក្អកកំពុងដាក់លក់នៅអ៊ីរ៉ាក់ ដែលបន្ទប់ពិសោធន៍ Fourrts នៅប្រទេសឥណ្ឌា ផលិតឱ្យក្រុមហ៊ុន Dabilife Pharma មានផ្ទុកសារធាតុពុលកម្រិតខ្ពស់។ ជាក់ស្ដែង ទំនិញនេះមានផ្ទុក diethylene glycol 0.25% និង ethylene glycol 2.1% ខណៈបរិមាណសុវត្ថិភាពដែលត្រូវបានអនុញ្ញាតសម្រាប់សារធាតុទាំងពីរនេះគឺ 0.1%។ WHO បន្ថែមថា អ្នកផលិត និងអ្នកចែកចាយមិនអាចធានាអំពីសុវត្ថិភាព និងគុណភាពរបស់ផលិតផល។

នេះគឺជាសេចក្ដីប្រកាសថ្មីបំផុតនៅក្នុងការព្រមានជាច្រើនដែលត្រូវបានស្ថាប័នសុខាភិបាលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិលើកឡើងអំពីប្រភេទថ្នាំគុណភាពទាបដែលនាំចេញពីប្រទេសឥណ្ឌា និងត្រូវបានដាក់លក់លើពិភពលោក។ មុននោះ មានថ្នាំស៊ីរ៉ូយ៉ាងតិច 5 ប្រភេទ ស្ថិតក្នុងការស៊ើបអង្កេត ដោយមានជាប់ទាក់ទងនឹងក្រុមហ៊ុនផលិតនៅឥណ្ឌា។

Propylene glycol មិនពុល ប៉ុន្តែ diethylene glycol (DEG) និង Ethylene glycol (EG) គឺមានពិតជាគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំង។ អ្នកស្រាវជ្រាវអះអាងថា ពេលចូលដល់ក្នុងរាងកាយ ពួកវានឹងធ្វើឱ្យខ្សោយតម្រងនោម និងស្លាប់ បើសិនមិនបានព្យាបាលទាន់ពេល។ បរិមាណដែលអាចបង្កឱ្យស្លាប់គឺអាស្រ័យលើទម្ងន់របស់រាងកាយ។ ក្មេងតូចងាយរងគ្រោះជាងមនុស្សធំ៕

August 8, 2023

អាយុរបស់មនុស្សនឹងកើនឡើងដល់ 120 ដោយសារតែបច្ចេកវិទ្យា និងការយល់ដឹង

(ស៊ុយអែត) – អាយុរបស់មនុស្សគ្រោងនឹងកើនឡើងដល់ 120 ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ខាងមុខ ដោយសារតែបច្ចេកវិទ្យា និងចំណេះដឹងដែលបានពីវិបត្តិសុខភាពកូវីដ-19។ល។

បណ្ឌិត Ignat Kulkov នៅសាកលវិទ្យាល័យ Malardalen (MDU) ឱ្យដឹងថា អាយុរបស់មនុស្សអាចឡើងដល់ពី 100 ទៅ 120 នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ 2070 យ៉ាងហោចណាស់នៅក្នុងបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍ។ នេះគឺជាលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់លោក Kulkov និងសហការីនៅប្រទេសហ្វាំងឡង់ បារាំង និងអង់គ្លេស ហើយត្រូវបានប្រកាសលើទស្សនាវដ្ដីវិទ្យាសាស្ត្រ Futures កាលពីថ្ងៃទី 30 កក្កដា 2023។

យោងតាមបណ្ឌិត Kulkov ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ មានមនុស្សកាន់តែច្រើនដែលពាក់ឧបករណ៍តាមដានសុខភាព។ ឧបករណ៍ទាំងនេះតែងត្រូវបានភ្ជាប់ជាមួយនឹងមន្ទីរពេទ្យ ជួយឱ្យវេជ្ជបណ្ឌិតអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងណែនាំប្រកបដោយភាពសុក្រឹតសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ និងអ្នកជំងឺ ដែលនាំឱ្យពួកគេកែលំអការរស់នៅ ប្ដូរទម្លាប់មិនល្អសម្រាប់សុខភាពតាំងពីក្មេង ដូច្នេះពួកគេនឹងមានអាយុវែងជាងធម្មតា។

ក្រៅពីនេះ ការរីកចម្រើនរបស់វិស័យដទៃក៏អាចជួយឱ្យមនុស្សរស់បានយូរជាងមុន។ ឧទាហរណ៍ដូចជា វិបត្តិសុខភាពសកលកូវីដ-19 បានជួយឱ្យមនុស្សជាតិយល់ដឹងបន្ថែមអំពីការតាមដានវីរុសប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ បច្ចេកវិទ្យា រួមនឹងវិធីសាស្ត្រព្យាបាលបែបទំនើបនានាក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងសម័យកូវីដផងដែរ។

តាមជាក់ស្ដែង អាយុរបស់មនុស្សបាន និងកំពុងកើនឡើងនៅក្នុងរយៈពេល 200 ឆ្នាំកន្លង។ កាលពីខែវិច្ឆិកា 2022 មូលនិធិប្រជាជននៃអង្គការសហប្រជាជាតិ បានព្យាករថា អាយុជាមធ្យមរបស់មនុស្សនៅទូទាំងសកលលោកកើតដល់ 77.2 ឆ្នាំនៅឆ្នាំ 2050 ដោយសារតែការរីកចម្រើននៃវិស័យវេជ្ជសាស្ត្រ ដែលក្នុងនោះមានទាំងវ៉ាក់សាំង និងថ្នាំរម្ងាប់មេរោគ ខណៈដែលអនាម័យ ការរស់នៅ ក៏ដូចជាអាហារ និងជីវជាតិក៏ត្រូវបានកែលំអ៕

August 1, 2023

ក្រុមរដ្ឋប្រហារនេហ្សេត្រូវអាហ្វ្រិកខាងលិចដាក់ទណ្ឌកម្ម ខណៈស្ថានទូតបារាំងរងការវាយប្រហារ

កាលពីថ្ងៃទី 30 កក្កដា បណ្ដាប្រទេសនៅអាហ្វ្រិកខាងលិច បានចាប់ផ្ដើមដាក់ទណ្ឌកម្ម និងគំរាមថានឹងប្រើប្រាស់កម្លាំងបាយ បើសិនក្រុមយោធាដែលធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅប្រទេសនីហ្សេ មិនប្រគល់អំណាចត្រលប់មកប្រធានាធិបតី Mohammed Bazoum ក្នុងរង្វង់មួយសប្ដាហ៍ ស្របពេលដែលក្រុមអ្នកគាំទ្រអាជ្ញាធរយោធា វាយប្រហារលើស្ថានទូតបារាំងនៅរដ្ឋធានីនីញ៉ាម៉េ។

ក្រុម ECOWAS ដែលមាន 15 ប្រទេស បានធ្វើប្រតិកម្មទៅនឹងអំពើរដ្ឋប្រហារលើកទី 7 នៅតំបន់ Sahel នៅក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បន្ទាប់ពីហ្វូងមនុស្សនៅនីញ៉ាម៉េរបស់ប្រទេសនីហ្សេ ដុតទង់ជាតិបារាំង និងគប់ដុំថ្មលើក្បួនរថយន្តអ្នកការទូតរបស់បារាំង នាំឱ្យប៉ូលិសប្រើប្រាស់ផ្សែងបង្ហូរទឹកភ្នែកដើម្បីទប់ទល់។

រូបភាពនានាបង្ហាញថា ជញ្ជាំងរបស់ស្ថានទូតបារាំងត្រូវគេដុត ហើយមនុស្សជាច្រើនត្រូវបានលើកដាក់លើរថយន្តសង្គ្រោះ នៅពេលពួកគេរងរបួស។

នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលបន្ទាន់មួយនៅប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ា ដែលពិភាក្សាអំពីរដ្ឋប្រហារ ក្រុមមេដឹកនាំនៃសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់បណ្ដាប្រទេសនៅអាហ្វ្រិកខាងលិច បានអំពាវនាវសូមឱ្យស្ដារធម្មនុញ្ញភាព និងបានព្រមានថា នឹងមានវិធានការតបត បើសិនប្រការនេះមិនត្រូវបានអនុវត្ត។

ECOWAS និងសម្ព័ន្ធភាពសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុអាហ្វ្រិកខាងលិច ដែលមានសមាជិកចំនួន 8 បានឱ្យដឹងថា ព្រំដែនរបស់នីហ្សេនឹងត្រូវបិទជាបន្ទាន់ ជើងហោះហើរពាណិជ្ជកម្មត្រូវបានហាមឃាត់ ការដោះដូរហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបានផ្អាក ខណៈដែលទ្រព្យសម្បត្តិជាតិត្រូវបានបង្កក និងជំនួយនានាក៏ត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់។

ចំណែកក្រុមមន្ត្រីយោធាដែលជាប់ទាក់ទិននឹងអំពើរដ្ឋប្រហារ នឹងត្រូវបានហាមឃាត់ការដើរហើរ ស្របពេលដែលទ្រព្យរបស់ពួកគេក៏ត្រូវបង្កក។

អំពើរដ្ឋប្រហារនៅនីហ្សេនេះ ត្រូវបានបណ្ដាប្រទេសក្បែរខាង និងដៃគូអន្តរជាតិ ដែលមានអាម៉េរិក អង្គការសហប្រជាជាតិ សហភាពអាហ្វ្រិក សហភាពអឺរ៉ុប និងបារាំងជាដើម ថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំងក្លា។ ពួកគេសុទ្ធតែប្រកាសមិនទទួលស្គាល់ក្រុមមេដឹកនាំថ្មីនៅនីហ្សេ ដែលនាំមុខដោយមេរដ្ឋប្រហារ ឧត្ដមសេនីយ Abdourahamane Tiani។

ចំណែកមេបញ្ជាការកំពូលរបស់ក្រុមហ៊ុនយោធាឯកជនរុស្ស៊ី Wagner លោក Yevgeny Prigozhin បានលើកជាសំណើថា ការងារស្ដារស្ថិរភាពនៅនីហ្សេ ទុកឱ្យខ្មាន់កាំភ្លើងរបស់លោកជាអ្នកចាត់ចែង៕

July 31, 2023

អង្គការសហប្រជាជាតិព្រមានអំពីយុគសម័យ «ដុតកម្លោចទូទាំងសកលលោក»

អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Antonio Guterres យល់ថា យុគសម័យឡើងកម្ដៅទូទាំងសកលលោកបានបញ្ចប់ ហើយពិភពលោកចាប់ផ្ដើមចូលដល់ «យុគសម័យដុតកម្លោច»។

«អាកាសធាតុប្រែប្រួលកំពុងកើតមានឡើងយ៉ាងអាក្រក់ ប៉ុន្តែនោះគ្រាន់តែជាការចាប់ផ្ដើមប៉ុណ្ណោះ» លោក Guterres ប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី 27 កក្កដាដូច្នេះ និងបន្តថា «នៅតែអាចគ្រប់គ្រងកំណើនសីតុណ្ហភាពទូទាំងសកលលោកក្នុងកម្រិត 1.5 អង្សាសេ និងចៀសផុតពីសេណារីយោស្ដីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុអាក្រក់បំផុត។ ប៉ុន្តែ យើងត្រូវតែធ្វើសកម្មភាពឱ្យបានខ្លាំងក្លាជាបន្ទាន់»។

ការព្រមាននេះត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របញ្ជាក់ថា បីសប្ដាហ៍កន្លងទៅនេះគឺជាពេលដែលផែនដីមានកម្ដៅខ្ពស់បំផុតមិនធ្លាប់មានពីមុន។ ខែកក្កដាឆ្នាំនេះ កំពុងស្ថិតក្នុងជំហានក្លាយទៅជាខែដែលមានអាកាសធាតុក្ដៅជាងគេបង្អស់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់មនុស្សជាតិ។

លោក Guterres ក៏បានអំពាវនាវសូមឱ្យអ្នកនយោបាយ ធ្វើសកម្មភាពជាបន្ទាន់។ «ខ្យល់អាកាសមិនអាចដកដង្ហើមបាន កម្ដៅមិនអាចទ្រាំបាន ផលចំណេញពីឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល និងការអង្គុយនៅស្ងៀម មិនធ្វើសកម្មភាព គឺជារឿងដែលមិនអាចទទួលយកបាន។ មេដឹកនាំត្រូវតែជាអ្នកដើរនាំមុខគេ។ មិនអាចពន្យារពេល មិនអាចប្រើលេស មិនអាចរង់ចាំអ្នកផ្សេងធ្វើមុន ព្រោះថា មិនមានពេលទៀតនោះទេ»។

អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិអះអាងថា ការប្រើប្រាស់ថាមពលកកើតឡើងវិញប្រកបដោយភាពខ្លាំងក្លា និងការកែសម្រួលក្នុងវិស័យមួយចំនួន មានវិស័យដឹកជញ្ជូនជាដើម បង្ហាញថា មានភាពជឿនលឿន ប៉ុន្តែសុទ្ធតែមិនទាន់បានឆ្ងាយ និងលឿនគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ ហើយនៅតែត្រូវការបន្ថែមល្បឿនបន្តទៀត៕

July 28, 2023

ប្រតិកម្មដំបូងរបស់ប្រធានាធិបតីនីហ្សេ បន្ទាប់ពីត្រូវកងទ័ពធ្វើរដ្ឋប្រហារ

ប្រធានាធិបតីនីហ្សេ លោក Mohamed Bazoum សរសេរលើបណ្ដាញសង្គមអំពាវនាវសូមឱ្យប្រជាជនជួយការពារសមិទ្ធផលរបស់ប្រទេសជាតិ ក្រោយពីកងទ័ពប្រទេសនេះប្រកាសធ្វើរដ្ឋប្រហារផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។

«បណ្ដាសមិទ្ធផលដែលយើងបានចំណាយអស់កម្លាំងជាច្រើនទើបដណ្ដើមបាននេះ នឹងត្រូវបានការពារ។ ជនជាតិនីហ្សេដែលស្រលាញ់ប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាព ប្រាកដជានឹងធ្វើដូច្នេះ» លោក Bazoum បង្ហោះសារលើបណ្ដាញសង្គម X (ឈ្មោះថ្មីរបស់ Twitter) នៅថ្ងៃនេះដូច្នេះ។

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស Hassoumi Massoudou ក៏បានបង្ហោះសារអំពាវនាវសូមឱ្យប្រជាជនគ្រប់រូបដែលគាំទ្រប្រជាធិបតេយ្យ នាំគ្នាចេញធ្វើសកម្មភាពដើម្បីធ្វើឱ្យអំពើរដ្ឋប្រហារត្រូវបរាជ័យ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតដែលជ្រើសរើសដោយប្រជាពលរដ្ឋគឺជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់។

លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរបស់ប្រទេសនីហ្សេក៏បញ្ជាក់ថា ប្រធានាធិបតី និងគ្រួសារបច្ចុប្បន្ន «មានសុខភាពល្អ» និងកំពុងត្រូវបានកងទ័ពឃុំខ្លួននៅឡើយ។

មុននោះ វរសេនីយ៍ឯក Amadou Abdramane អ្នកនាំពាក្យរបស់កងទ័ពប្រទេសនីហ្សេ ប្រកាសនៅលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ជាតិកាលពីថ្ងៃទី 26 កក្កដា ឆ្នាំ 2023 ថា «យើងជាកងកម្លាំងការពារជាតិ និងសន្តិសុខ បានសម្រេចចិត្តបញ្ចប់របបរបស់ប្រធានាធិបតី Mohamed Bazoum»។

លោក Amadou Abdramane បានចោទថា អាជ្ញាធរស៊ីវិលគ្រប់គ្រងបែបធូររលុង និងបានធ្វើឱ្យស្ថានការណ៍សន្តិសុខកាន់តែអាក្រក់ឡើងៗ។ កងកទ័ពនេហ្សេប្រកាសថា នឹងបិទច្រកព្រំដែន និងដាក់បម្រាមគោចរនៅទូទាំងប្រទេស រហូតដល់ពេលមានប្រកាសថ្មី។ កងកម្លាំងនេះក៏បានព្រមានថា នឹងធ្វើការប្រឆាំង បើសិនមានការអន្តរាគមន៍ពីបរទេស។

អង្គការសហប្រជាជាតិក៏បានថ្កោលទោសចំពោះការផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋាភិបាលដោយអំពើខុសច្បាប់នៅប្រទេសនីហ្សេ។ «អគ្គលេខាធិការបានអំពាវនាវឱ្យបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវរាល់សកម្មភាពបំផ្លាញគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យនៅនីហ្សេ» អ្នកនាំពាក្យរបស់អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ឱ្យដឹងដូច្នេះ។

ទន្ទឹមនឹងនេះ សហរដ្ឋអាម៉េរិក អង់គ្លេស បារាំង អាល្លឺម៉ង់ និងធនាគារពិភពលោក (WB) ជាដើម ក៏បានប្រកាសថ្កោលទោសចំពោះអំពើរដ្ឋប្រហារខាងលើផងដែរ។

July 27, 2023

តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង និងបក្សកាន់អំណាច វាយតប់គ្នាពេលប្រជុំក្នុងសភានៅកូសូវ៉ូ

តំណាងរាស្ត្រនៅកូសូវ៉ូ សាចទឹកទៅលើមេដឹកនាំស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ នាំឱ្យមានហេតុការណ៍វាយតប់គ្នានៅក្នុងសភា ក្នុងកិច្ចប្រជុំស្ដីពីសំឡេងជជែកគ្នាដែលកំពុងមានភាពចម្រូងចម្រាស។

វីដេអូដែលថតបាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំសភាកូសូវ៉ូ កាលពីថ្ងៃទី 13 កក្កដា បង្ហាញថា តំណាងរាស្ត្រមួយរូបរបស់បក្សប្រឆាំង កាន់ដបទឹកសុទ្ធ និងជះទឹកទៅលើលោក Albin Kurti ដែលជាប្រធានស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ និងអនុប្រធាន។

សកម្មភាពនេះ ភ្លាមៗនោះក៏បានធ្វើឱ្យមានអំពើហិង្សា នៅពេលក្រុមតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង និងបក្សកាន់អំណាចសម្រុកទៅកាន់វេទិកា រុញច្រាន និងវាយតប់គ្នា។ អំពើហិង្សានេះបានបន្តរហូតដល់ក្រុមប៉ូលិស និងក្រុមអង្គរក្សរបស់លោក Kurti ចូលមកធ្វើអន្តរាគមន៍។

ហេតុការណ៍ខាងលើបានកើតឡើងនៅពេលដែលក្រុមតំណាងរាស្ត្រកូសូវ៉ូ បើកកិច្ចប្រជុំស្ដីពីសំឡេងដែលត្រូវបានសារព័ត៌មានចុះផ្សាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ទាក់ទិននឹងការជជែកគ្នាកាលពីខែមិថុនា 2022 រវាងលោកស្រី Mimoza Kusari-Lila ប្រធានបក្សកាន់អំណាច Alternativa និងតំណាងរាស្ត្រជនជាតិសែប៊ី Slavko Simic។

ក្នុងសំឡេងដែលថតបានខាងលើ លោកស្រី Kursari-Lila ឱ្យដឹងថា ធ្លាប់បានជជែកជាមួយ Milan Radojcic ដែលជាមន្ត្រីជនជាតិសែប៊ីមួយរូបត្រូវបានសហរដ្ឋអាម៉េរិកដាក់ទណ្ឌកម្មព្រោះតែប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និងបទល្មើសដែលមានអង្គការចាត់តាំង។ Radojcic ក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរកូសូវ៉ូតាមចាប់ខ្លួនផងដែរ។

កូសូវ៉ូគឺជាតំបន់ផ្ដាច់ខ្លួនដែលស្ថិតនៅភាគនិរតីនៃប្រទេសសែប៊ី និងមានផ្ទៃក្រឡាប្រហែល 10,800 គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ តំបន់នេះមានប្រជាជនចំនួន 1.8 លាននាក់ ដែលភាគច្រើនគឺជាជនជាតិអាល់បានី។ កូសូវ៉ូបានប្រកាសឯករាជ្យកាលពីឆ្នាំ 2008 ប៉ុន្តែសែប៊ីមិនទទួលស្គាល់។

ជនជាតិសែប៊ីប្រហែល 120,000 នាក់ដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ភាគខាងជើងកូសូវ៉ូ មិនទទួលស្គាល់អាជ្ញាធរនៅ Pristina ដោយពួកគេនៅតែស្មោះស្ម័គ្រផ្នែកនយោបាយជាមួយនឹងសែប៊ី។ ភាគច្រើននៃបណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិច បានទទួលស្គាល់ឯករាជ្យរបស់កូសូវ៉ូ ប៉ុន្តែតំបន់នេះមិនទាន់ទទួលបានកៅអីនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយសារតែមានការជំទាស់ពីរុស្ស៊ី និងចិន។

July 14, 2023

អាម៉េរិកកម្ចាត់មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់របស់ IS នៅប្រទេសស៊ីរី

សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានឱ្យដឹងថា បានកម្ចាត់មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់មួយរូបរបស់អង្គការភារវកម្មរដ្ឋអ៊ីស្លាមនៅប្រទេសស៊ីរី ក្រោយពីការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសដោយយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក (UAV)។

ការវាយប្រហារតាមអាកាសកាលពីថ្ងៃទី 07 កក្កដា បានកម្ចាត់ Osam al-Muhajer មេដឹកនាំរបស់ក្រុមដែលហៅខ្លួនឯងថា អង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម (IS) នៅភាគខាងកើតប្រទេសស៊ីរី។ នេះបើតាមបញ្ជាការដ្ឋានកងទ័ពអាម៉េរិក (CENTCOM) ប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី 09 កក្កដា 2023។

«យើងបាននិយាយយ៉ាងច្បាស់ថា យើងនៅតែសន្យាថាកម្ចាត់ IS ទាំងអស់នៅទូទាំងតំបន់។ IS នៅតែជាការគំរាមកំហែង មិនត្រឹមតែក្នុងតំបន់ ប៉ុន្តែនៅឆ្ងាយជាងនេះទៅទៀត» មេដឹកនាំរបស់ CENTCOM លោក Michael Kurilla បញ្ជាក់ដូច្នេះ។

យោងតាម CENTCOM ក្នុងការវាយប្រហារខាងលើ ពុំមានជនស៊ីវិលណាម្នាក់បានស្លាប់ ប៉ុន្តែកងកម្លាំងនេះ «កំពុងវាយតម្លៃរបាយការណ៍អំពីការបាត់បង់ធនធានមនុស្ស»។

CENTCOM ឱ្យដឹងថា យុទ្ធនាការវាយប្រហារត្រូវបានធ្វើឡើងដោយ UAV MQ-9 Reaper ជាយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើកមួយគ្រឿងដែលត្រូវបានយន្តហោះចម្បាំងរុស្ស៊ីរំខានជិតពីរម៉ោងមុននោះ។ រុស្ស៊ីគឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តសំខាន់របស់ប្រធានាធិបតីស៊ីរី Bashar al-Assad។

របាយការណ៍មួយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីខែកុម្ភៈ បានឱ្យដឹងថា IS មានសមាជិក និងអ្នកគាំទ្រប្រហែលពី 5,000 ទៅ 7,000 នាក់នៅស៊ីរី និងអ៊ីរ៉ាក់ ក្នុងនោះមានជិតពាក់កណ្ដាលគឺជាខ្មាន់កាំភ្លើង។ ការគំរាមកំហែងពី IS និងសាខារបស់ក្រុមនេះចំពោះសន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិគឺមានខ្ពស់ខ្លាំងនៅពាក់ កណ្ដាលចុងឆ្នាំ 2022។

កាលពីចុងឆ្នាំ 2022 IS ប្រកាសថា បានតែងតាំង Abu al-Hussein al-Husseini al-Quraishi ជាមេដឹកនាំកំពូល បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំមុននោះត្រូវបានធ្វើឃាតនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសស៊ីរី៕

July 10, 2023

ទាហានណាតូរាប់រយនាក់ទៅកាន់តំបន់ផ្ដាច់ខ្លួនកូសូវ៉ូនៅស៊ែប៊ី

ទាយានរាប់រយនាក់របស់សម្ព័ន្ធមិត្តយោធាណាតូ (NATO) ត្រូវបានបញ្ជូនទៅជួយពង្រឹងការរក្សាសន្តិសុខរបស់សម្ព័ន្ធមិត្តនេះនៅកូសូវ៉ូ (Kosovo) ក្រោយពីមានហេតុការណ៍ប៉ះទង្គិចគ្នានៅភាគខាងជើងនៃតំបន់ផ្ដាច់ខ្លួន។

«កងកម្លាំងបន្ថែមរបស់ណាតូ ចាប់ផ្ដើមធ្វើដំណើរទៅកាន់កូសូវ៉ូ បន្ទាប់ពីមានហេតុការណ៍ប៉ះទង្គិចគ្នាកាលពីសប្ដាហ៍កន្លងដែលបានធ្វើឱ្យទាហានណាតូប្រហែល 30 នាក់រងរបួស។ ទាហានប្រហែល 500 នាក់មកពីទ័ពជើងគោករបស់តួកគី ដើរតួនាទីសំខាន់ជាងគេនៅក្នុងកងកម្លាំងជំនួយបន្ថែម» អ្នកនាំពាក្យរបស់ណាតូ Oana Lungescu កាលពីថ្ងៃទី 05 មិថុនា បានប្រកាសដូច្នេះ។

មុននោះ កាលពីថ្ងៃទី 30 ឧសភា អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការណាតូ លោក Jens Stoltenberg បានឱ្យដឹងថា សម្ព័ន្ធយោធានេះនឹងបញ្ជូនទាហាន 700 នាក់បន្ថែមទៀតទៅកាន់កូសូវ៉ូ ដើម្បីពង្រឹងកម្លាំងដែលមានចំនួន 4,000 នាក់នៅតំបន់ផ្ដាច់ខ្លួនកូសូវ៉ូ។ លោក Jens Stoltenberg ប្រកាសថា ណាតូបានត្រៀមខ្លួនរួចហើយសម្រាប់ការផ្ដល់កម្លាំងជំនួយបន្ថែម។

ការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងបាតុករដើមកំណើតស៊ែប៊ី ជាមួយប៉ូលិសកូសូវ៉ូ និងកងកម្លាំងរបស់ណាតូ បានកើតឡើងនៅខាងមុខសាលាស្រុក Zvecan នៃតំបន់កូសូវ៉ូ កាលពីថ្ងៃទី 29 ឧសភា។ កងទ័ពណាតូ ដំបូងឡើយបានព្យាយាមបំបែកក្រុមបាតុករចេញពីកម្លាំងប៉ូលិស ហើយក្រោយមកប្រើប្រាស់ខែល និងដំបងឆក់ដើម្បីរំសាយបាតុកម្ម។

បាតុករមួយចំនួនបានគប់ដុំឥដ្ឋ គ្រាប់បែកសាំងសំដៅទៅកាន់ទាហានណាតូ ប៉ុន្តែ មិនយូរប៉ុន្មាន ក្រុមបាតុករក៏ត្រូវបានរុញច្រានចេញឆ្ងាយពីខាងមុខសាលាស្រុក។ ការប៉ះទង្កិចគ្នានេះបានបណ្ដាលឱ្យទាហានណាតូជាង 30 នាក់ និងបាតុករជាង 50 នាក់ ត្រូវរងរបួស។

ក្រោយហេតុការណ៍កាលពីថ្ងៃទី 29 ឧសភាក្នុងតំបន់ Zvecan បាតុករដើមកំណើតស៊ែប៊ីរាប់រយនាក់ ក៏បន្តប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅខាងមុខសាលាក្រុង ជាទីដែលមានការរឹតបន្តឹងសន្តិសុខកម្រិតខ្ពស់។

ប្រជាជនដើមកំណើតស៊ែប៊ី នៅកូសូវ៉ូ នាំគ្នាតវ៉ា មិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតក្នុងតំបន់កាលពីខែមេសានៅភាគខាងជើងនៃតំបន់ផ្ដាច់ខ្លួន ជាទីដែលបានអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមមន្ត្រីដើមកំណើតអាល់បានី គ្រប់គ្រងក្រុមប្រឹក្សាក្នុងតំបន់ បើទោះអត្រានៃអ្នកទៅបោះឆ្នោតមានមិនដល់ 3.5%។

កូសូវ៉ូដែលមានផ្ទៃដីទំហំប្រហែល 10,800 គីឡូម៉ែត្រការ៉េ គឺជាតំបន់ផ្ដាច់ខ្លួននៅភាគនិរតីរបស់ប្រទេសស៊ែប៊ី។ កូសូវ៉ូប្រកាសឯករាជ្យកាលពីឆ្នាំ 2008 ប៉ុន្តែ ស៊ែប៊ីមិនទទួលស្គាល់ និងបានប្រកាសថា កូសូវ៉ូជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន។ កូសូវ៉ូមានប្រជាជន 1.8 លាននាក់ ក្នុងនោះភាគច្រើនគឺជាជនជាតិអាល់បានី។

ជនជាតិស៊ែប៊ីប្រហែល 123,000 នាក់ដែលរស់នៅក្នុងភាគខាងជើងតំបន់កូសូវ៉ូ មិនទទួលស្គាល់អាជ្ញាធរនៅ Pristina។ ពួកគេស្មោះស្ម័គ្រក្នុងផ្នែកនយោបាយជាមួយនឹងស៊ែប៊ី ដែលជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដល់សហគមន៍នេះ។ ចំណែកប្រទេសលោកខាងលិចវិញ ភាគច្រើនទទួលស្គាល់ឯករាជ្យរបស់កូសូវ៉ូ ប៉ុន្តែតំបន់ផ្ដាច់ខ្លួននេះមិនទាន់ទទួលបានកៅអីនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយសារតែមានការជំទាស់ពីរុស្ស៊ី និងចិន៕

June 6, 2023

ជនសង្ស័យសម្លាប់មនុស្សជាង 2,000 នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្រោយរត់គេចច្រើនឆ្នាំ

ជនសង្ស័យ Fulgence Kayishema ដែលត្រូវប៉ូលិសស្វែងរកព្រោះតែបានសម្លាប់មនុស្សជាង 2,000 នាក់នៅក្នុងយុទ្ធនាការប្រល័យពូជសាសន៍នៅ រវ៉ាន់ដា ឆ្នាំ 1994 ត្រូវបានចាប់ខ្លួន។

Fulgence kayishema អតីតមន្ត្រីប៉ូលិសអាយុជាង 60 កាលពីថ្ងៃទី 24 ឧសភា 2023 ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅក្នុងចំការទំពាំងបាយជូរនៅទីរួមស្រុកមួយក្នុងតំបន់ផលិតស្រាទំពាំងបាយជូរដែលមានចម្ងាយពីរដ្ឋធានី Cape Town របស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ជិត 50 គីឡូម៉ែត្រទៅទិសខាងកើត។

ជនសង្ស័យនេះត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងយុទ្ធនាការមួយដែលមានកិច្ចសហការរវាងអាជ្ញាធរអាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងអង្គការសហប្រជាជាតិ។ យោងតាមប៉ូលិសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង Kayishema បានសារភាពថាខ្លួនឈ្មោះ Donatien Nibashumba និងមិនព្រមទទួលស្គាល់ឈ្មោះពិត។ ក៏ប៉ុន្តែ រហូតដល់ព្រលប់ថ្ងៃដដែល ជននេះនិយាយថា «ខ្ញុំបានរង់ចាំការចាប់ខ្លួននេះជាយូរមកហើយ»។

Kayishema ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចប្រកាសចាប់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ 2001។ សមត្ថកិច្ចបានឱ្យដឹងថា ជននេះបានប្រើប្រាស់ឈ្មោះ និងលិខិតស្នាមក្លែងក្លាយជាច្រើនដើម្បីចៀសវាងការចាប់ខ្លួនក្នុងអំឡុងពេលរត់គេច និងលាក់ខ្លួន។ សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានប្រកាសផ្ដល់រង្វាន់ 5 លានដុល្លារសម្រាប់អ្នកទាំងឡាយណាដែលបានផ្ដល់ព័ត៌មានឈានទៅដល់ការចាប់បាន Kayishema។

កាលពីឆ្នាំ 1994 ជនជាតិ Tutsi និង Hutu ជាង 800,000 នាក់បានស្លាប់នៅក្នុងអំពើប្រល័យពូជសាស្ត្រនៅប្រទេសរវ៉ាន់ដា ដែលធ្វើឡើងក្នុងរយៈពេលបីខែ។ តុលាការបានចោទប្រកាន់ Kayishema ថា បានចូលរួមដោយផ្ទាល់ក្នុងការរៀប និងអនុវត្តគម្រោងសម្លាប់មនុស្សជាង 2,000 នាក់នៅវិហារកាតូលិក Nyange កាលពីថ្ងៃទី 15 មេសា 1994 នៅពេលអំពើសម្លាប់រង្គាលទើបតែចាប់ផ្ដើម។

ដីកាតុលាការបានឱ្យដឹងថា Kayishema ដែលពេលនោះគឺជាមន្ត្រីស៊ើងអង្កេត បានទិញសាំងដើម្បីដុតវិហារដែលមានជនភៀសខ្លួនជាច្រើននៅខាងក្នុង។ ជននេះ និងបក្ខពួកក៏ត្រូវបានចោទប្រកាន់ថា បានប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រដើម្បីកម្ទេចវិហារបន្ទាប់ពីមានករណីអគ្គិភ័យ។

នៅពេលយុទ្ធនាការប្រល័យពូជសាសន៍ដែលបានបញ្ចប់កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ 1994 Kayishema ក៏រត់ចូលសាធារណរដ្ឋកុងហ្កោ ជាមួយនឹងប្រពន្ធកូន និងបងថ្លៃ។ បន្ទាប់ពីបានរត់ទៅកាន់ប្រទេសជាច្រើននៅទ្វីបអាហ្វ្រិក ជននេះក៏បានទៅកាន់ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងនៅឆ្នាំ 1999 និងប្រើប្រាស់ឈ្មោះក្លែងក្លាយដើម្បីសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅ Cape Town។

Fulgence kayishema ពេលត្រូវបានចាប់ខ្លួន ។ រូបភាពពី Gistmania

ចាប់តាំងពីបានទៅដល់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ជនសង្ស័យបានពឹងអាស្រ័យលើបណ្ដាញជំនួយមួយដែលរួមមានទាំងក្រុមអតីតសមាជិកកងទ័ពរវ៉ាន់ដា ជាក្រុមមនុស្សដែលបានស្វែងរកវិធីលាក់បាំងសកម្មភាព និងកន្លែងស្នាក់នៅរបស់ Kayishema។

Kayishema គ្រោងនឹងត្រូវបានកាត់ទោសនៅក្នុងតុលាការមួយនៅ Cape Town នៅថ្ងៃទី 26 ឧសភានេះ មុនពេលអាចត្រូវបាននាំខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសរវ៉ាន់ដា។

«Kayishema បានរត់គេចខ្លួនជាង 20 ឆ្នាំ។ ការចាប់ខ្លួននេះបានធានាថា ចុងក្រោយជននេះក៏ត្រូវទទួលទោសសមស្របសម្រាប់អំពើឧក្រិដ្ឋរបស់ខ្លួន» Serge Brammertz ប្រធានរដ្ឋអាជ្ញានៃយន្តការដោះស្រាយរឿងក្ដីនៅសេសសល់របស់តុលាការអន្តរជាតិ (IRMCT) នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ថ្លែងដូច្នេះ និងបន្ថែមថា «អំពើប្រល័យពូជសាសន៍គឺជាទោសធ្ងន់ធ្ងរបំផុតចំពោះមនុស្សជាតិ»៕

May 26, 2023

Tag: អង្គការសហប្រជាជាតិ