សិក្សា - La Reine Media

ពេលវេលារបស់ចក្រវាលកាលពីទើបកើត ដើរយឺតជាងបច្ចុប្បន្នប្រាំដង

ជាលើកដំបូងហើយដែលក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រប្រើប្រាស់វត្ថុអវកាសខ្វាសា (quasar) ធ្វើជា «នាឡិកា» សម្រាប់វាស់សភាពរីកមាឌនៃពេលវេលាក្នុងចក្រវាល និងបានបញ្ជាក់ថា Eistein ពិតជាបានគិតត្រូវ។

យោងតាម AFP ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 03 កក្កដា ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រឱ្យដឹងថា ពេលវេលាក្នុងចក្រវាលសម័យដំបូងហាក់ដើរយឺតជាងប្រាំដង ធៀបនឹងបច្ចុប្បន្ន។ នេះគឺជាលើកដំបូងដែលពួកគេប្រើប្រាស់ខ្វាសា (quasar) ដែលជាបាតុភូតកញ្ជ្រោលនៃពន្លឺ និងឧស្ម័ននៅចំកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ី ធ្វើជា «នាឡិកា» សម្រាប់វាស់ល្បឿនរបស់ពេលវេលា។

ទ្រឹស្ដីទំនាក់ទំនង (Relativity) របស់លោក Einstein បានព្យាករថា ដោយសារតែចក្រវាលកំពុងរីកមាឌ ទើបមនុស្សនឹងមើលឃើញចក្រវាលដ៏សែនឆ្ងាយ ផ្លាស់ទីក្នុងល្បឿនយឺត។

ចក្រវាលត្រូវបានចាត់ទុកថា មានអាយុប្រហែល 13.8 ពាន់លានឆ្នាំ។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ កន្លងមកបានប្រើប្រាស់បាតុភូតផ្ទុះផ្កាយ ធ្វើជា «នាឡិកាចក្រវាល» ដើម្បីបញ្ជាក់ថា ពេលវេលាកាលពីមានអាយុស្មើនឹងពាក់កណ្ដាលបច្ចុប្បន្ន ដើរយឺតជាងទ្វេដង។

លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីបំផុតបង្ហាញថា ជាងមួយពាក់លានឆ្នាំក្រោយហេតុការណ៍ផ្ទុះ Big Bang (ព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទុះកកើតចក្រវាល) ពេលវេលាហាក់ដើរទៅមុខក្នុងល្បឿនស្មើនឹង 1/5 ដង នៃពេលវេលាបច្ចុប្បន្ន។ បាតុភូតនេះត្រូវបានហៅថា ការរីកមាឌរបស់ពេលវេលានៃចក្រវាល៕

July 5, 2023

ដំណេកពេលថ្ងៃត្រង់ជួយឱ្យខួរក្បាលមានសុខភាពល្អ និងក្មេងជាងវ័យ

យោងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីបំផុតរបស់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ការដេកនៅពេលថ្ងៃត្រង់នឹងជួយឱ្យខួរក្បាលរីកចម្រើន សុខភាពល្អ ហើយមនុស្សមានកម្លាំងដូចនៅក្មេងជាងវ័យពី 3 ទៅ 7 ឆ្នាំ។

ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៃសាកលវិទ្យាល័យ College London (ចក្រភពអង់គ្លេស) និង សាកលវិទ្យាល័យសាធារណរដ្ឋ នៃប្រទេសអ៊ុយរូហ្គាយ ថ្មីៗនេះបានបញ្ចប់ការវិភាគទិន្នន័យដែលបានពីមនុស្ស 35,080 នាក់ដែលបានចូលរួមនៅឯធនាគារជីវសាស្ត្ររបស់អង់គ្លេស។

លទ្ធផលនៃការវិភាគទិន្នន័យខាងលើ បាននាំទៅរកការសន្និដ្ឋានថា ដំណេកនៅពេលថ្ងៃត្រង់គឺជាគន្លឹះដើម្បីរក្សាទម្ងន់របស់ខួរក្បាល នៅពេលចាស់។ វានឹងជួយឱ្យខួរក្បាលរីកចម្រើន សុខភាពល្អ ហើយមនុស្សមានកម្លាំងដូចនៅក្មេងជាងវ័យពី 3 ទៅ 7 ឆ្នាំ។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សាស្ត្រាចារ្យ Simon Smith អ្នកជំនាញខាងដំណេក និងសុខភាពរបស់សាកលវិទ្យាល័យ Queensland (អូស្ត្រាលី) បានឱ្យដឹងថា លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះមិនមែនមានន័យថា ដំណេករយៈពេលខ្លីនៅថ្ងៃត្រង់ សុទ្ធតែមានប្រយោជន៍ពេញលេញដូចបានរៀបរាប់ខាងលើនោះឡើយ។

សាស្ត្រាចារ្យ Simon Smith បញ្ជាក់ថា បញ្ហា «ស្វិតខួរក្បាលនៅតែអាចកើតឡើងទៅតាមស្ថានភាពសុខភាពជាក់ស្ដែង មានដូចជា មនុស្សញៀននឹងស្រា ជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល និងជំងឺភ្លេចភ្លាំង (Alzheimer) ក៏ដូចជាការចាស់ទៅតាមអាយុជាដើម៕

June 30, 2023

រកឃើញវត្ថុអវកាសចម្លែកដែល «ក្ដៅជាងព្រះអាទិត្យ» ទៅទៀត

ក្រុមតារាវិទូបានរកឃើញកូនផ្កាយពណ៌ប្រផេះមួយដួងដែលក្ដៅខុសពីធម្មតា កំពុងវិលជុំវិញផ្កាយមួយដួងដែលមានចម្ងាយពីផែនដីប្រហែល 1,400 ឆ្នាំពន្លឺ (មួយឆ្នាំពន្លឺស្មើនឹង 9.46 ទ្រីលានគីឡូម៉ែត្រ)។

យោងតាមលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវបង្ហោះលើថ្នាលទិន្នន័យ arXiv ដែលគ្រោងនឹងប្រកាសលើទស្សនាវដ្ដី Nature Astronomy កូនផ្កាយពណ៌ប្រផេះដែលទើបត្រូវបានរកឃើញ មានសីតុណ្ហភាពប្រមាណ 7,730 អង្សាសេ ខ្ពស់ជាងឆ្ងាយបើធៀបនឹង 5,500 អង្សាសេរបស់ព្រះអាទិត្យ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 20 មិថុនា របស់ Newsweek។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអន្តរជាតិដែលដឹកនាំដោយតារាវិទូ Na’ama Hallakoun មកពីវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្ត្រ Weizmann របស់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល បានដាក់ឈ្មោះឱ្យវត្ថុអវកាសថ្មីនេះថា WD0023-317B។

កូនផ្កាយប្រផេះគឺជាវត្ថុអវកាសពាក់កណ្ដាលផ្កាយ ពាក់កណ្ដាលភព ដែលជួនកាលក៏ត្រូវបានគេហៅថា «ផ្កាយបរាជ័យ»។ ពួកវាគឺជាដុំឧស្ម័នយក្សដែលតែងមានម៉ាសធំជាងពី 13 ទៅ 80 ដង ធៀបនឹងភពព្រហស្បតិ៍ ធ្វើឱ្យវាមិនទាន់មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការរក្សាដំណើរការប្រតិកម្មនុយក្លេអែរចាំបាច់ ដែលនេះនាំឱ្យវាមិនអាចក្លាយជាផ្កាយពិតប្រាកដដូចព្រះអាទិត្យ។

កូនផ្កាយប្រផេះធម្មតា តែងតែមានសីតុណ្ហភាពចន្លោះពី 480 ទៅ 1,930 អង្សាសេ ទាបជាងឆ្ងាយបើធៀបនឹង WD3323-317B ដូច្នេះ វត្ថុអវកាសថ្មីនេះបានបំបែកកំណត់ត្រារបស់កូនផ្កាយប្រផេះដែលធ្លាប់ត្រូវបានរកឃើញនាពេលកន្លង។ WD3323-317B មានម៉ាសធំជាងពី 75 ទៅ 88 ដង ធៀបនឹងម៉ាសរបស់ភពព្រហស្បតិ៍ និងវិលជុំវិញផ្កាយមេ 2.3 ម៉ោងក្នុងមួយជុំ។

កូនផ្កាយប្រផេះ WD3323-317B ដែលមានកម្ដៅខ្ពស់ខ្លាំងបែបនេះ គឺមកពីវាគោចរជិតផ្កាយមេរបស់វាខ្លាំងពេក។

ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវសង្ឃឹមថា ការរកឃើញថ្មីនេះអាចជួយឱ្យពួកគេយល់កាន់តែច្បាស់អំពីបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់បណ្ដាភពឧស្ម័នខ្នាតយក្សដូចជាភពព្រហស្បតិ៍ជាដើម៕

June 22, 2023

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របង្កើតបានទម្រង់ដំបូងរបស់ទារកដោយមិនបាច់មានមេជីវិត

ក្រុមអ្នកជំនាញប្រើប្រាស់កោសិកាដើមដើម្បីបង្កើតអំប្រ៊ីយ៉ុង (ទម្រង់ដំបូងរបស់ទារកក្នុងស្បូន) គំរូ ដោយមិនបាច់មានស៊ុតមេជីវិតញី ឬមេជីវិតឈ្មោល ដើម្បីស្វែងយល់អំពីដំណាក់កាលដំបូងរបស់ទារកក្នុងផ្ទៃ។

លោកស្រី Magdalena Zernicka-Goetz សាស្ត្រាចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យ Cambridge និងវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យា California បានអធិប្បាយអំពីលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវថ្មីខាងលើ កាលពីថ្ងៃទី 14 មិថុនា 2023 នៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក។

លោកស្រី Magdalena ថ្លែងថា «យើងអាចបង្កើតបានអំប្រ៊ីយ៉ុងគំរូ ដែលដូចទៅនឹងទារកក្នុងផ្ទៃមនុស្សដំណាក់កាលដំបូង តាមរយៈការរៀបចំឡើងវិញនូវកោសិកាដើមរបស់អំប្រ៊ីយ៉ុង»។

លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវខាងលើនឹងផ្ដល់ព័ត៌មានដ៏មានតម្លៃទាក់ទងនឹងផលប៉ះពាល់នៃបញ្ហាតំណពូជ និងមូលហេតុនៃការរលូតកូនច្រើនដងដោយគ្មានកត្តាពីខាងក្រៅ។ ក៏ប៉ុន្តែ សេចក្ដីលំអិតនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនេះមិនទាន់ត្រូវបានប្រកាសលើទស្សនាវដ្ដីនៅឡើយ។

June 15, 2023

រោងចក្រដំបូងគេបង្អស់នៅក្នុងទីអវកាស ចាប់ផ្ដើមដំណើរការ

(សហរដ្ឋអាម៉េរិក) – ក្រុមហ៊ុន Varda Space Industries នឹងផលិតឱសថ រួមនឹងវត្ថុធាតុផ្សេងៗទៀតនៅលើគន្លងតារាវិថីផែនដី តាមរយៈកាប៊ីនដែលហោះអមនឹងផ្កាយរណប។

ក្រុមហ៊ុន Varda Space Industries នៅរដ្ឋ California ប្រកាសថា បានទទួលជោគជ័យក្នុងការបាញ់បង្ហោះ W-Seres 1 ដែលជាផ្កាយរណបដំបូងរបស់ខ្លួន ឡើងទៅកាន់គន្លងគោចរផែនដី។ ក្រុមហ៊ុននេះកំពុងឆ្ពោះទៅរកការផលិតវត្ថុធាតុជាច្រើននៅក្នុងទីអវកាស។ វត្ថុធាតុទាំងនេះមិនអាចបង្កើតឡើងនៅលើផែនដី ឬអភិវឌ្ឍឆាប់រហ័សជាមួយនឹងគុណភាពខ្ពស់ជាង ធៀបនឹងនៅក្នុងស្ថានភាពគ្មានទំនាញផែនដី។

ផ្ទាំងសូឡារបស់រោងចក្រដំបូងក្នុងអវកាសនេះ បានបែរទៅរកព្រះអាទិត្យ និងចាប់ផ្ដើមពន្លាតខ្លួន។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងរបស់ Varda បន្ទាប់ពីផ្កាយរណបបានហោះចូលដល់គន្លងគោចរ នៅក្នុងបេសកកម្ម Transporter-8 របស់ SpaceX កាលពីថ្ងៃទី 13 មិថុនា 2023។

ផ្កាយរណប W-Series 1 ត្រូវបានបំពាក់កាប៊ីនទម្ងន់ 90 គីឡូក្រាម ដែលត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីស្រាវជ្រាវឱសថ។ កាប៊ីននេះនឹងផ្ដាច់ខ្លួន មុនពេលចាប់ផ្ដើមហោះហើរក្នុងអវកាស ប៉ុន្តែនៅតែភ្ជាប់ជាមួយនឹងបណ្ដាញថាមពល កម្លាំងរុញច្រាន និងទំនាក់ទំនងចាំបាច់ដើម្បីកំណត់ទិស។ ក្នុងភារកិច្ចដំបូង បណ្ដាញខាងលើត្រូវបានផ្គត់ផ្គង់ដោយក្រុមហ៊ុន Rocket Lab។ បន្ទាប់មក ការពិសោធនឹងត្រូវបានធ្វើឡើងដោយរ៉ូបូតក្នុងកាប៊ីន។

សកម្មភាពរបស់ Varda គឺយោងទៅតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រដែលបញ្ជាក់ថា ប្រូតេអ៊ីនក្នុងអវកាសអាចកកើតរចនាសម្ព័ន្ធល្អជាងធៀបនឹងនៅលើផែនដី ដោយសារតែបរិស្ថានមាន និងគ្មានទំនាញផែនដី។

បេសកកម្មដំបូងរបស់ Varda នឹងផ្ដោតទៅលើការអភិវឌ្ឍ ritonavir ក្នុងអវកាស។ Ritonavir គឺជាថ្នាំដែលតែងត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ប្រឆាំងនឹង HIV ដែលជាវីរុសបង្កឱ្យមានជំងឺអេដស៍ ប៉ុន្តែប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ វាក៏ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីព្យាបាលជំងឺកូវីដ-19។

ក្រោយពីការពិសោធរបស់ Varda បានបញ្ចប់ កាប៊ីននេះនឹងត្រូវបានផ្កាយរណបរុញទម្លាក់មកកាន់ផែនដី និងចុះចតដោយប្រើប្រាស់ឆត្រយោង មុនពេលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រប្រមូលយកវត្ថុធាតុឱសថ។

ក្រុមហ៊ុន Varda ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអតីតវិស្វករអេឡិចត្រូនិចអាកាសចរណ៍របស់ SpaceX លោក Will Bruye និង Delian Asparouhov។ គោលដៅរបស់ពួកគេគឺបង្កើតផលិតផលនានានៅក្នុងអវកាស ដែលរោងចក្រនៅលើផែនដីមិនអាច ឬពិបាកធ្វើបានល្អ៕

June 15, 2023

សត្វត្រសក់សមុទ្រជួយទប់ស្កាត់ជំងឺទឹកនោមផ្អែមកម្រិតពីរ និងផលវិបាករបស់ជំងឺនេះ

យោងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយរបស់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអូស្ត្រាលី សត្វត្រសក់សមុទ្រ (sea cucumber) ដែលមានឈ្មោះបច្ចេកទេសថា Holothuroidea មានផ្ទុកសារជាតិដែលជួយពន្យារការវិវត្តទៅរកជំងឺទឹកនោមផ្អែមកម្រិតពីរ និងកាត់បន្ថយផលវិបាកនានារបស់ជំងឺទឹកនោមផ្អែម។

ការសិក្សាស្រាវជ្រាវកន្លងមកធ្លាប់បានបញ្ជាក់ថា សត្វសមុទ្រខាងលើនេះអាចធ្វើឱ្យឈាមរាវ បញ្ចុះសម្ពាធឈាម និងអាចទប់ទល់នឹងបញ្ហារលាក ប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម ប្រឆាំងជំងឺមហារីក និងព្យាបាលរបួស។ ពេលនេះ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យអូស្ត្រាលីខាងត្បូង បានរកឃើញថា សារជាតិនានានៅក្នុងសត្វត្រសក់សមុទ្រ ក៏មានសមត្ថភាពទប់ស្កាត់ជំងឺទឹកនោមផ្អែមកម្រិតពីរផងដែរ។

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រខាងលើយកសត្វត្រសក់សមុទ្រប្រភេទ Holothuria scabra ទៅស្ងោរឱ្យឆ្អិន រួចកែច្នៃទៅតាមវិធីផ្សេងៗ រួមមាន ប្រឡាក់អំបិលរួចហាលថ្ងៃ, ហាលថ្ងៃមិនបាច់ប្រឡាក់អំបិល និងហាលថ្ងៃរួចឆ្អើរ។ បន្ទាប់មក ពួកគេយកអាហារកែច្នៃទាំងនេះទៅកិនជាម្សៅ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រចម្រាញ់យកខូឡាជែន (collagen) ពីសត្វត្រសក់សមុទ្រ រួចបន្ថែមទៅលើអាហារកែច្នៃទាំងនេះ។

សត្វត្រសក់សមុទ្រ (sea cucumber) ដែលមានឈ្មោះបច្ចេកទេសថា Holothuroidea

ជាលទ្ធផល ត្រសក់សមុទ្រប្រឡាក់អំបិលនិងហាលស្ងួត (ងៀត) មានសមត្ថភាពខ្ពស់ជាងគេក្នុងការទប់ស្កាត់ការផលិត AGE នៅក្នុងរាងកាយរបស់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ AGE គឺជាផលិតផលស្ករចុងក្រោយ (ស្ករអាក្រក់) បន្ទាប់ពីប្រូតេអ៊ីន និង/ឬជាតិខ្លាញ់រួមផ្សំជាមួយជាតិស្ករក្នុងឈាមនៅក្នុងដំណើរការមួយដែលហៅថា glycation៕

June 14, 2023

បច្ចេកវិទ្យា «ផលិត និងបាញ់បញ្ជូនអគ្គិសនីពីអវកាសមកកាន់ផែនដី» កំពុងទាក់ទាញការវិនិយោគនៅអង់គ្លេស

បណ្ដាសាកលវិទ្យាល័យ និងក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យានៅប្រទេសអង់គ្លេសនឹងទទួលបានប្រាក់ 5.4 លានដុល្លារអាម៉េរិកពីរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធផលិតអគ្គិសនីនៅទីអវកាស។

បច្ចេកវិទ្យាទាញយកថាមពលពីព្រះអាទិត្យតាមរយៈផ្ទាំងសូឡានៅលើផ្កាយរណប និងបាញ់បញ្ជូនអគ្គិសនីមកកាន់ផែនដី មានសក្ដានុពលធំធេងនៅក្នុងការពង្រឹងសន្តិសុខថាមពលរបស់ប្រទេសអង់គ្លេស។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 12 មិថុនា 2023 របស់គេហទំព័រ Guardian។

ក្នុងចំណោមសាកលវិទ្យាល័យ និងស្ថាប័ននានាដែលទទួលបានប្រាក់វិនិយោគ 5.4 លានដុល្លារអាម៉េរិកពីការប្រកួតអភិវឌ្ឍថាមពលព្រះអាទិត្យនៅទីអវកាសរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេស ក៏មានសាកលវិទ្យាល័យ Cambridge និងសាកលវិទ្យាល័យ Queen Mary ផងដែរ។ ស្ថាប័នទាំងនេះកំពុងអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធគ្មានខ្សែដែលអនុញ្ញាតឱ្យទាញយកថាមពលព្រះអាទិត្យ និងបាញ់បញ្ជូនអគ្គិសនីពីអវកាសមកកាន់ផែនដី។

បច្ចេកវិទ្យាខាងលើនេះកំពុងតែទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ពីរដ្ឋាភិបាលនានានៅលើពិភពលោក។ កាលពីដើមខែមិថុនា 2023 សហរដ្ឋអាម៉េរិកប្រកាសថា បានទទួលជោគជ័យក្នុងការធ្វើតេស្តទាញយកថាមពលព្រះអាទិត្យនៅទីអវកាស និងបាញ់បញ្ជូនមកកាន់ស្ថានីយទទួលនៅលើដី។

ការផលិតអគ្គិសនីពីអវកាសនឹងមានប្រៀបជាងឆ្ងាយបើធៀបនឹងការផលិតនៅលើផែនដី ព្រោះថា ក្នុងអវកាស កម្ដៅរបស់ព្រះអាទិត្យមិនរងការរំខានពីវដ្ដរបស់ថ្ងៃ និងយប់។ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់អង់គ្លេសកាលពីឆ្នាំ 2021 បង្ហាញថា ថាមពលព្រះអាទិត្យនៅទីអវកាសអាចឱ្យប្រទេសនេះផលិតអគ្គិសនីបានរហូតដល់ 10 GW ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដែលស្មើនឹង ¼ នៃតម្រូវការប្រើប្រាស់របស់អង់គ្លេស នៅឆ្នាំ 2050៕

June 14, 2023

ផ្កាយតឿពណ៌ស (White dwarf) មួយដួង កំពុងក្លាយជា «ដុំពេជ្រ» អវកាសខ្នាតយក្ស

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញកូនផ្កាយពណ៌សមួយដួងដែលមានផ្ទុកសមាសធាតុចម្បងជាកាបូន និងអុកស៊ីសែន កំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលកកជាដុំត្បូង និងមានចម្ងាយពីផែនដីត្រឹមតែ 104 ឆ្នាំពន្លឺប៉ុណ្ណោះ (មួយឆ្នាំពន្លឺស្មើនឹង 9.46 ទ្រីលានគីឡូម៉ែត្រ។

សីតុណ្ហភាព និងម៉ាសរបស់ផ្កាយនេះបង្ហាញថា វាកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលប្រែក្លាយជាត្បូងពេជ្រអវកាសដ៏រឹង។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់ទំព័រ Science Alert កាលពីថ្ងៃទី 11 មិថុនា 2023។

វត្ថុធាតុនៅលើផ្កាយតឿពណ៌សនេះ បាន និងកំពុងរងសម្ពាធខ្ពស់ខ្លាំង ប៉ុន្តែមិនបែកធ្លាយ ហើយកំពុងទាញចូលទៅក្នុងស្នូលរបស់វា។ យោងតាមក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ ផ្កាយនេះនឹងប្រែទៅជាពណ៌ខ្មៅនៅពេលបាត់បង់កម្ដៅទាំងស្រុង ហើយក្លាយជាដុំកាបូនរឹងកកចូលគ្នា នៅក្នុងរយៈពេល 1.000 ទ្រីលាន (1000 000 000 000 000) ឆ្នាំទៀត។

ការសិក្សាស្រាវជ្រាវខាងលើដែលត្រូវបានធ្វើឡើងដោយក្រុមតារាវិទូនៅសាកលវិទ្យាល័យ Queensland ខាងត្បូងរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលី បង្ហាញថា ផ្កាយនេះទទួលរងឥទ្ធិពលពីប្រព័ន្ធផ្កាយបីដែលមានឈ្មោះថា HD 190412។ HD 190412 ក្រោយមកក៏ត្រូវបានប្ដូរឈ្មោះទៅជា 190412 C ហើយក្លាយជាប្រព័ន្ធផ្កាយបួន៕

June 13, 2023

ពិធីរាជាភិសេករបស់រាជទាយាទប្រទេសហ្សកដានី ជាមួយនឹងសមាជិករាជវង្សអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត

រាជសុណិសា Rajwa Al-Saif គ្រងឈុតរ៉ូបអាពាហ៍ពិពាហ៍ Elie Saab នៅក្នុងរាជពិធីអភិសេកជាមួយរាជទាយាទ Hussein របស់រាជាណាចក្រហ្សកដានី។

ក្រោយការត្រៀមអស់ជាច្រើនខែ រាជពិធីអភិសេករបស់រាជបុត្រទាំងពីរអង្គនេះក៏ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងបរិវេណសួននៅព្រះបរមរាជវាំង Zahran ក្នុងរាជធានីអាម៉ាន់ របស់ប្រទេសហ្ស៊ដានី កាលពីថ្ងៃទី 01 មិថុនា 2023។ យោងតាម Vogue ព្រះនាង Rajwa Al-Saif គ្រងឈុតរ៉ូប Elie Saab ពណ៌ស ត្រូវបានរចនាដោយឡែកដែលចំណាយប្រាក់អស់រាប់ម៉ឺនដុល្លារអាម៉េរិក និងជួតឈ្នួតសាមញ្ញប្រវែងជាងពីរម៉ែត្រ គ្រាដែលមកុដ និងក្រវិលធ្វើពីត្បូងពេជ្រ។

រាជទាយាទ Hussein និងព្រះរាជសុណិសា Rajwa សុទ្ធតែមានជន្មាយុ 29 វស្សា (ខ្លះថា 28 វស្សា)។ ព្រះនាង Rajwa ប្រសូតនៅរាជធានីរីយ៉ាដ នៅក្នុងត្រកូលស្ដុកស្ដម្ភ និងជារាជវង្សរបស់ រាជាណាចក្ររ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ ព្រះនាងធ្លាប់បានសិក្សាផ្នែកស្ថាបត្យកម្មនៅសាកលវិទ្យាល័យ Syracuse នៅ New York សហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ចំណែកព្រះអង្គម្ចាស់ Hussein បានក្លាយជារាជទាយាទតាំងពីឆ្នាំ 2009 ក្រោយពីមហាក្សត្រ Abdullah II បានដកហូតព្រះរាជតួនាទីនេះពីព្រះអង្គម្ចាស់ Hamzah bin Hussein ដែលជាអនុជមិតាតែមួយ និងមាតាទីទៃ កាលពីឆ្នាំ 2004។

រាជាភិសេកនេះត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅរាជវាំងដែលមានអាយុកាល 500 ឆ្នាំ ដោយមានរាជវត្តមានរបស់សមាជិករាជវង្សហ្ស៊កដានី និងភ្ញៀវអញ្ជើញ 140 អង្គ និងនាក់ ក្នុងនោះក៏មានជំទាវទីមួយរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក Jill Biden, ស្វាមី និងមហេសី Kate Middleton របស់អង់គ្លេស រួមនឹងសមាជិករាជវង្សព្រុយណេ ហូឡង់ បែលហ្ស៊ិក និងដាណឺម៉ាកជាដើម៕

June 2, 2023

អាចម៍ផ្កាយដែលគោចរអមនឹងផែនដីតាំងពីឆ្នាំ 100 មុនគ្រិស្តសករាជ

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រប្រទះឃើញអាចម៍ផ្កាយ 2023 FW13 ដែលមានអង្កត់ផ្ចិតប្រហែល 15 ម៉ែត្រ បានក្លាយជា «អ្នកជិតខាង» របស់ផែនដីតាំងពីរាប់ពាន់ឆ្នាំមុនរហូតដល់ដល់បច្ចុប្បន្ន។

អាចម៍ផ្កាយ 2023 FW13 ស្ថិតក្នុងប្រភេទ «quasi-moon» ឬ «quasi-satellite» (ស្ដង់ដាព្រះចន្ទ ឬ ស្ដង់ដាផ្កាយរណប) ដែលមានន័យថា វាគោចរជុំវិញព្រះអាទិត្យទៅតាមពេលវេលាដូចទៅនឹងផែនដី ប៉ុន្តែទទួលរងឥទ្ធិពលតិចតួចបំផុតពីកម្លាំងទំនាញរបស់ផែនដី។ នេះបើតាម Live Science ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 31 ឧសភា 2023។

យោងតាមណាសា អង្កត់ផ្ចិតរបស់ 2023 FW13 ត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រគណនាឃើញថា ប្រហែល 15 ម៉ែត្រ។ នៅក្នុងគន្លងតារាវិថីជុំវិញព្រះអាទិត្យ អាចម៍ផ្កាយ 2023 FW13 ក៏វិលជុំវិញផែនដី ក្នុងគម្លាតប្រហែល 14 លានគីឡូម៉ែត្រ។ ចំណែកព្រះចន្ទរបស់មនុស្សដែលមានអង្កត់ផ្ចិត 3,474 គីឡូម៉ែត្រ មានគន្លាតពីផែនដីជិតបំផុតត្រឹម 364,000 គីឡូម៉ែត្រ។

ស្ថានីយសង្កេតតារា Pan-STARRS ដែលមានទីតាំងនៅលើកំពូលភ្នំភ្លើង Haleakala ក្នុងរដ្ឋ Hawaii បានប្រទះឃើញ 2023 FW13 កាលពីខែមីនា ឆ្នាំ 2023។ វត្តមានរបស់អាចម៍ផ្កាយនេះ ក្រោយមកក៏ត្រូវបានបញ្ជាក់ដោយតេឡេស្កុបកាណាដា-បារាំង-ហាវាយ និងតេឡេស្កុបចំនួនពីរទៀតនៅ Arizona។ ថ្ងៃទី 01 មេសា 2023 មជ្ឈមណ្ឌលអាចម៍ផ្កាយនៃសហព័ន្ធតារាសាស្ត្រអន្តរជាតិ (IAU) បានបញ្ចូល 2023 FW13 ទៅក្នុងបញ្ជីជាផ្លូវការ។

ការគណនាមួយចំនួនបង្ហាញថា 2023 FW13 បានធ្វើជា «អ្នកជិតខាង» របស់ផែនដីយ៉ាងហោចក៏ចាប់ពីឆ្នាំ 100 មុនគ្រិស្តសករាជ។ Adrien Coffinet តារាវិទូដំបូងគេដែលបានចាត់ 2023 FW13 ទៅក្នុងប្រភេទស្ដង់ដាព្រះចន្ទ អះអាងថា អាចម៍ផ្កាយនេះនឹងបន្តផ្លាស់ទីទៅតាមគន្លងគោចរបច្ចុប្បន្នរហូតដល់ប្រហែលឆ្នាំ 3700។

«ដំណឹងល្អគឺថា គន្លងគោចរបែបនេះនឹងមិននាំឱ្យមានហេតុការណ៍ប៉ះទង្គិចជាមួយផែនដីនោះទេ» Alan Harris តារាវិទូនៅវិទ្យាស្ថានអវកាសវិទ្យាឱ្យដឹងដូច្នេះ។

2023 FW13 មិនមែនជាអាចម៍ផ្កាយប្រភេទស្តង់ដាព្រះចន្ទតែមួយគត់របស់ផែនដីនោះឡើយ។ អាចម៍ផ្កាយ Kamo’oalewa ដែលត្រូវបានរកឃើញកាលពីឆ្នាំ 2016 ក៏ត្រូវបានចាត់ចូលក្នុងប្រភេទនេះ។ Kamo’oalewa គោចរក្បែរផែនដីនៅក្នុងគន្លងជុំវិញព្រះអាទិត្យ។ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវកាលពីឆ្នាំ 2021 បង្ហាញថា Kamo’oalewa អាចជាបំណែកមួយរបស់ព្រះចន្ទកាលពីអតីតកាល។

យោងតាមទិន្នន័យខាងលើ យើងអាចចាត់ទុកបានថា បច្ចុប្បន្ន ផែនដីរបស់មនុស្សមានព្រះចន្ទរហូតដល់បីដួងទៅហើយ៕

June 1, 2023

Tag: សិក្សា