យានអវកាស - La Reine Media

យានអវកាសអឺរ៉ុបរកឃើញតម្រុយទាក់ទងនឹង «ភាពចម្លែកខុសគេ» នៃបរិយាកាសព្រះអាទិត្យ

យានអវកាសមួយគ្រឿងដែលកំពុងតែធ្វើសកម្មភាពជុំវិញព្រះអាទិត្យ បានរកឃើញចម្លើយសម្រាប់សំណួរដែលសួរថា «តើព្រះអាទិត្យគឺជាវត្ថុអវកាសដែលខុសគេក្នុងចំណោមតារានៅក្នុងចក្រវាល?»។

ច្រើនទសវត្សរ៍កន្លង ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានដឹងថា ព្រះអាទិត្យហាក់បីដូចជាខុសពីគេ ធៀបនឹងផ្កាយនានាដែលធ្លាប់ត្រូវបានសង្កេត។ ព្រះអាទិត្យបានបំបែករាល់ទម្រង់ស្ដីពីផ្កាយ ព្រោះវាមានបរិយាកាសដែលក្ដៅមិនសមហេតុផល។

សីតុណ្ហភាពក្នុងបរិយាកាសខាងលើរបស់ព្រះអាទិត្យ (ស្រទាប់កូរ៉ូណា – corona) អាចឡើងដល់ជាង 1.1 លានអង្សាសេ ស្របពេលដែលតំបន់ហ្វូតូសហ្វៀ (Photosphere) ដែលជាស្រទាប់លើបំផុតរបស់ព្រះអាទិត្យដែលនៅខាងក្រោម និងមានចម្ងាយ 1,600 គីឡូម៉ែត្រពីបរិយាកាសកូរ៉ូណា បែរជាមានកម្ដៅត្រឹមតែ 5,500 អង្សាសេទៅវិញ។

តាមធម្មតា បរិយាកាសរបស់ផ្កាយមួយដួងត្រូវបានដុតកម្ដៅដោយសារប្រតិកម្មនុយក្លេអែរនៅខាងក្នុងស្នូលរបស់វា។ ដូច្នេះ ស្រទាប់បរិយាកាសខាងលើរបស់ផ្កាយ មិនអាចមានកម្ដៅខ្ពស់ជាង 200 ដង ធៀបនឹងស្រទាប់ខាងក្រោមឡើយ។ ស្រទាប់បរិយាកាសកូរ៉ូណារបស់ផ្កាយ គួរណាស់តែត្រូវត្រជាក់ជាងស្រទាប់ហ្វូតូសហ្វៀ។

ប្រការនេះបង្ហាញថា នៅមានអ្វីមួយដែលមនុស្សមិនទាន់ដឹង កំពុងតែដុតកម្ដៅផ្កាយមេរបស់ផែនដី។ នោះជាសំណួរដែលមិនមានចម្លើយនៅក្នុងរយៈពេល 80 ឆ្នាំកន្លង។

ថ្មីៗនេះ យានអវកាសព្រះអាទិត្យ (SO) របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអឺរ៉ុប (ESA) បានរកឃើញអ្វីមួយយ៉ាងចម្លែក៖ រលកម៉េញេទិចប្រេកង់ខ្ពស់ ដែលភាយពាសពេញស្រទាប់បរិយាកាសកូរ៉ូណា។

ពីតំបន់ដែលមានចម្ងាយ 42 គីឡូម៉ែត្រពីព្រះអាទិត្យ យាន SO បានប្រើប្រាស់តេឡេស្កុប EUI របស់បែលហ្ស៊ិក ដើម្បីថតយករូបភាពស្រទាប់បរិយាកាសខាងលើរបស់ព្រះអាទិត្យ ជាមួយនឹងកម្រិតភាពច្បាស់ខ្ពស់មិនធ្លាប់មាន។ ហើយពួកគេក៏បានឃើញរលកម៉ាញេទិចតូចៗដែលសាយភាយកាត់តាមពន្លឺប្លាស្មាក្នុងស្រទាប់បរិយាកាសដ៏ក្ដៅនេះ។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏បន្តវិភាគលើការស្រាវជ្រាវកន្លង និងបានដឹងថា ទម្រង់រលកម៉ាញេទិចប្រេកង់ខ្ពស់ដែលកើតឡើងដដែលៗក្នុងល្បឿនលឿន អាចដុតកម្ដៅស្រទាប់បរិយាកាសកូរ៉ូណារបស់ព្រះអាទិត្យក្នុងកម្រិតខ្ពស់គួរឱ្យកត់សម្គាល់។

ក៏ប៉ុន្តែ អ្វីដែលបានរកឃើញនេះមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកំពុងតែបន្តស្វែងរកចម្លើយដែល «ក្បោះក្បាយ» ជាងនេះ ដើម្បីយល់ច្បាស់អំពីរបៀបដែលស្រទាប់បរិយាកាសកូរ៉ូណារបស់ព្រះអាទិត្យត្រូវបានដុតកម្ដៅ និងបង្កើតបានជាបរិយាកាសព្រះអាទិត្យដែលមានលក្ខណៈខុសគេបែបនេះ៕

August 9, 2023

បើមានមនុស្សស្លាប់ក្នុងទីអវកាស តើនឹងមានរឿងអ្វីកើតឡើង ហើយត្រូវដោះស្រាយយ៉ាងណា?

វិធីចាត់ចែងសាកសពនៅពេលមានមនុស្សស្លាប់ក្នុងទីអវកាស គឺអាស្រ័យលើគម្លាតជាមួយនឹងផែនដី រួមនឹងកត្តាជាច្រើនផ្សេងទៀត។

ចាប់តាំងពីមនុស្សលោកបានចាប់ផ្ដើមស្រាវជ្រាវទីអវកាសកាលពីជាង 60 ឆ្នាំមុន មកដល់បច្ចុប្បន្នមានមនុស្សចំនួន 20 នាក់បានបាត់បង់ជីវិត រួមមាន 14 នាក់នៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់យាន Space Shuttle របស់ណាសា ក្នុងឆ្នាំ 1986, 3 នាក់ក្នុងបេសកកម្ម Soyuz 11 កាលពីឆ្នាំ 1971 និង 3 នាក់ក្នុងហេតុការណ៍ឆេះប្រព័ន្ធបាញ់បង្ហោះរ៉ុក្កែត Apollo 1 ក្នុងឆ្នាំ 1967។

ក្នុងគ្រាដែលណាសាកំពុងមានគម្រោងនាំមនុស្សឡើងទៅកាន់ឋានព្រះចន្ទក្នុងឆ្នាំ 2025 និងភពអង្គារក្នុងទសវត្សរ៍ក្រោយ បូករួមនឹងការរីកចម្រើននៃវិស័យទេសចរណ៍អវកាស ដែលអាចនឹងមានមនុស្សកាន់តែច្រើនធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីអវកាស ក៏មានសំណួរមួយត្រូវបានលើកឡើង នោះគឺថា «បើមានមនុស្សស្លាប់ក្នុងទីអវកាស តើនឹងមានរឿងអ្វីកើតឡើងចំពោះសាកសព?»។

ទាក់ទងនឹងសំណួរខាងលើ Emmanuel Urquieta សាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជសាស្ត្រអវកាស និងវេជ្ជសាស្ត្របន្ទាន់នៅសាកលវិទ្យាល័យ Baylor ជាអ្នកជំនាញក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវរកវិធីសាស្ត្រថែទាំសុខភាពសម្រាប់អ្នកអវកាស បានបង្ហើបឱ្យដឹងអំពីវិធីដោះស្រាយករណីបែបនេះ។

បើសិនមានមនុស្សស្លាប់ក្នុងបេសកកម្មនៅលើគន្លងតារាវិថីកម្រិតទាបរបស់ផែនដី ដូចនៅក្នុងស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិ (ISS) ជាដើម ក្រុមអវកាសចរអាចដាក់សាកសពក្នុងកាប៊ីនយានអវកាស និងនាំត្រលប់មកកាន់ផែនដីក្នុងរយៈពេលតែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ ករណីបែបនេះនឹងមិនចោទជាបញ្ហាធំឡើងសម្រាប់សាកសព។

ស្ថានការណ៍នឹងខុសគ្នា បើសិនមានអវកាសចរស្លាប់ក្នុងដំណើរទៅកាន់ភពអង្គារដែលមានចម្ងាយជិត 483 លានគីឡូម៉ែត្រពីផែនដី។ ក្នុងករណីនេះ ក្រុមហោះហើរនឹងមិនអាចត្រលប់មកកាន់ផែនដី រួចក៏បន្តធ្វើដំណើរទៅកាន់ភពអង្គារទៀតបានទេ។ ជំនួសមកវិញ សាកសពទំនងជានឹងត្រូវត្រលប់មកកាន់ផែនដីជាមួយនឹងក្រុមហោះហើរនៅចុងបញ្ចប់នៃបេសកកម្ម ពោលគឺប្រហែលពីរឆ្នាំក្រោយ។ ក្រុមហោះហើរនឹងរក្សាសាកសពក្នុងកាប៊ីនដោយឡែក ឬក្នុងថង់សម្រាប់ដាក់សាកសព។ តាមទ្រឹស្ដី សីតុណ្ហភាព និងសំណើមក្នុងយានអវកាស នឹងជួយរក្សាសាកសពមិនឱ្យរលួយ។

ក៏ប៉ុន្តែ វិធីសាស្ត្រខាងលើអនុវត្តបានសម្រាប់តែមនុស្សដែលបានស្លាប់ក្នុងបរិស្ថានដែលមានសម្ពាធបរិយាកាសល្អដូចនៅក្នុងស្ថានីយអវកាសប៉ុណ្ណោះ។ បើសិនមានមនុស្សស្លាប់លើដីភពអង្គារ ការបូជាសពដោយការដុតគឺជារឿងពិបាក ដោយសារក្រុមហោះហើរត្រូវការថាមពលដើម្បីធ្វើកិច្ចការចាំបាច់ដទៃ។ ចំណែកការបញ្ចុះសពវិញក៏មិនមែនជាគំនិតល្អ ព្រោះថា បាក់តេរី និងមេរោគជាច្រើនក្នុងរាងកាយសាកសព អាចបំពុលបរិស្ថានរបស់ដីនៅភពអង្គារ។ ជំនួសមកវិញ ក្រុមអវកាសចរប្រហែលជាត្រូវរក្សាសាកសពក្នុងថង់ មុននឹងនាំយកមកកាន់ផែនដី៕

August 8, 2023

យានអវកាស Voyager 1 និង 2 នឹងហោះឆ្ពោះទៅណា បន្ទាប់ពីចប់ភារកិច្ច?

ប្រព័ន្ធដែលមិនមែនជាឧបករណ៍បច្ចេកទេសនៅលើយានអវកាស Voyager 1 និង Voyager 2 ត្រូវបានបិទខ្លះហើយ ដោយសង្ឃឹមថា នឹងជួយឱ្យពួកវាធ្វើសកម្មភាពរហូតដល់ឆ្នាំ 2030 ហើយក្រោយមក ពួកវាអាចនឹងដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយផែនដី។

យានអវកាស Voyager 1 និង 2 របស់ណាសា ដែលត្រូវបានបាញ់បង្ហោះមុនក្រោយគ្នា 16 ថ្ងៃ ក្នុងឆ្នាំ 1977 ត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីអាចបំពេញបេសកកម្មបាន 5 ឆ្នាំ។ យានមួយគូនេះបានសិក្សាស្រាវជ្រាវភពព្រហស្បតិ៍ ភពសៅរ៍ ភពអ៊ុយរ៉ានុស ភពណេបទូន និងព្រះចន្ទជាច្រើនទៀត។

ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយធ្វើសកម្មភាពបានជិត 46 ឆ្នាំ មកដល់ពេលនេះ យានអវកាសមួយគូនេះបង្កើតបានកំណត់ត្រាដ៏អស្ចារ្យ នៅពេលបានហោះឆ្លងផុតព្រំដែននៃតំបន់ឥទ្ធិពលរបស់ព្រះអាទិត្យ។ ពួកវានៅតែបន្តបញ្ជូនទិន្នន័យមកកាន់ផែនដី បើទោះស្ថិតក្នុងបរិស្ថានអន្តរតារា ដែលជាតំបន់អាថ៌កំបាំងនៅចន្លោះផ្កាយនានា។ ទោះជាពេលខ្លះជួបបញ្ហាបច្ចេកទេស ដាច់ទំនាក់ទងនឹងផែនដី ប៉ុន្តែដំណើរហោះហើរក្នុងទីអវកាសរបស់ពួកវា ទំនងជាអាចបន្តទៅមុខយូរទៀត។ នេះបើតាម Business Insider ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 04 សីហា។

ណាសាផលិតយាន Voyager គឺដើម្បីស្រាវជ្រាវផ្នែកខាងក្រៅរបស់ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។ ក្រោយពីចប់បេសកកម្មសំខាន់ ពួកវាបន្តហោះហើរផ្សងព្រេងក្នុងកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ និងថតបានទិដ្ឋភាពចក្រវាលដ៏សែនអស្ចារ្យ។

កាលពីថ្ងៃទី 14 កុម្ភៈ 1990 Voyager 1 ថតបានរូបភាព «Pale Blue Dot» (ចំណុចពណ៌ខៀវ) ពីចម្ងាយ 6.4 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ នោះគឺជារូបភាពនិមិត្តរូប និងជារូបថតឆ្ងាយបំផុតស្ដីពីផែនដី។

ក្នុងទសវត្សរ៍កន្លង Voyager 1 បានស្រាវជ្រាវតំបន់អន្តរតារា ជាទីដែលមានធូលី ឧស្ម័ន និងគ្រាប់ដែលមានផ្ទុកអគ្គិសនីយ៉ាងក្រាស់។ Voyager 2 បានទៅដល់តំបន់អន្តរតារាក្នុងឆ្នាំ 2018 ក្រោយ Voyager 1 6 ឆ្នាំ។ ការស្រាវជ្រាវរបស់ពួកវាទាក់ទងនឹងឧស្ម័ននៅតំបន់អន្តរតារា បានជួយឱ្យក្រុមតារាវិទូយល់ដឹងអំពីទីអវកាសដ៏អាថ៌កំបាំងនេះ។

នៅក្នុងគន្លាតប្រហែល 23.8 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រពីផែនដី Voyager 1 កំពុងហោះហើរក្នុងបរិស្ថានអន្តរតារាដ៏ងងឹត។ វាគឺជាយានអវកាសរបស់មនុស្សដែលបានហោះទៅឆ្ងាយពីផែនដីបំផុត។ ដោយសារតែហោះក្នុងទិសដៅផ្សេងគ្នា ដូច្នេះ Voyager 2 បច្ចុប្បន្នមានគម្លាតពីផែនដីប្រហែល 19.8 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។

ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ដោយមានការប្រឹងប្រែងដើម្បីគ្រប់គ្រងថាមពល ក្រុមវិស្វករបានបិទប្រព័ន្ធមួយចំនួនដែលមិនមែនជាឧបករណ៍បច្ចេកទេសនៅលើយានទាំងពីរនេះ ក្នុងនោះមានដូចជាប្រព័ន្ធកម្ដៅសម្រាប់ឧបករណ៍វិទ្យាសាស្ត្រជាដើម ដោយសង្ឃឹមថា ពួកវាអាចនឹងបំពេញភារកិច្ចបានដល់ឆ្នាំ 2030។ បន្ទាប់ពីនោះ ពួកវាទំនងជាអស់លទ្ធភាពក្នុងការរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយផែនដី។

ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយពីអស់ថាមពល Voyager នឹងនៅតែបន្តហោះហើរអណ្ដែតត្រសែតក្នុងតំបន់អន្តរតារា។ ណាសាឱ្យដឹងថា ប្រហែល 300 ឆ្នាំទៀត Voyager 1 នឹងហោះចូលដល់ពពក Oort ជាតំបន់ដែលមានរូបរាងមូលនៅខាងក្រៅគន្លងគោចររបស់ភពភ្លុយតូ និងមានផ្ទុកផ្កាយដុះកន្ទុយត្រជាក់ចំនួនរាប់ពាន់លានដុំ។ Voyager នឹងត្រូវចំណាយពេល 30,000 ឆ្នាំទៀតដើម្បីហោះទៅដល់ចំណុចចុងក្រោយបង្អស់របស់ពពក Oort និងប្រហែល 40,000 ឆ្នាំទៀតដើម្បីទៅដល់ AC+ 79 3888 ជាផ្កាយមួយដួងដែលស្ថិតក្នុងកញ្ចុំផ្កាយ Camelopardalis។

ចំណែក Voyager 2 វិញ ប្រហែល 296,000 ឆ្នាំទៀត នឹងហោះឆ្លងកាត់ Sirius ជាផ្កាយមួយដួងដែលភ្លឺជាងគេក្នុងរាត្រីនៅលើផែនដី។ ណាសាឱ្យដឹងថា យាន Voyager ប្រហែលជាហោះអណ្ដែតត្រសែតជារៀងរហូតនៅក្នុងកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ៕

August 8, 2023

យានអវកាស Voyager 2 ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញជាមួយផែនដី

យានអវកាសរបស់អាម៉េរិកដែលបានហោះដល់តំបន់អន្តរតារា និងបានដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយណាសាមុននេះ បានចាប់ផ្ដើមបញ្ជូនទិន្នន័យមកកាន់ផែនដីវិញហើយ កាលពីថ្ងៃទី 04 សីហា។

យានអវកាស Voyager 2 ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញជាមួយផែនដី និងកំពុងដំណើរការធម្មតា។ បេសកកម្មយូរឆ្នាំ Voyager 2 របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (ណាសា-NASA) ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះកាលពីឆ្នាំ 1977 ហើយបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅចម្ងាយ 19.9 ពាន់លានគឺឡូម៉ែត្រពីផែនដី។ យាននេះបានដាច់ទំនាក់ទំនងនឹងណាសា បន្ទាប់ពីកូដបញ្ជាមួយចំនួនបានធ្វើឱ្យអង់តែនរបស់ Voyager 2 ងាកចេញពីផែនដីកាលពីថ្ងៃទី 28 សីហា។ នេះបើតាមការផ្សាយរបស់ Live Science។

កាលពីថ្ងៃទី 01 សីហា ក្រុមអ្នកជំនាញរបស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (NASA) បានទទួលរលកសញ្ញាដែលអាចឱ្យពួកគេភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញ។ Voyager 2 ត្រូវបានដំឡើងកម្មវិធីដែលអាចបង្វែរទិសរបស់អង់តែនដោយឯកឯងច្រើនដងក្នុងមួយឆ្នាំ ក្នុងករណីមានបញ្ហា។ ការបង្វែរអង់តែនដោយស្វ័យប្រវត្តតម្រង់មកកាន់ផែនដីលើកបន្ទាប់នឹងធ្វើឡើងនៅក្នុងខែតុលាឆ្នាំនេះ។

យានអវកាស Voyager 1 និង Voyager 2 បច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅចម្ងាយ 19.9 ពាន់លានគឺឡូម៉ែត្រពីផែនដី

យានអវកាស Voyager 1 និង Voyager 2 ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះកាលពីខីសីហា និងកញ្ញា ឆ្នាំ 1977 ក្នុងនោះ Voyager 2 ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះមុន។ យានទាំងពីរនេះសុទ្ធតែបានហោះកាត់ពីមុខបណ្ដាភពដែលនៅជាយប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ មុនពេលឆ្លងកាត់ព្រំដែនឆ្ងាយបំផុតរបស់តំបន់ហេលីអូស្ពែរ (Heliosphere) ជាស្រទាប់ក្រៅបង្អស់នៃបរិយាកាសព្រះអាទិត្យដែលបែងចែកប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យពីតំបន់អន្តរតារា។

យាន Voyager 1 បានទៅដល់តំបន់អន្តរតារាមុន ដោយបានឆ្លងកាត់ហេលីអូស្ពែរកាលពីខែសីហា 2012។ បច្ចុប្បន្ន យាននេះកំពុងស្ថិតឆ្ងាយពីផែនដី 23.8 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ Voyager 1 និង Voyager 2 នៅសល់ថាមពលដែលអាចឱ្យប្រើប្រាស់បានរហូតដល់យ៉ាងតិចត្រឹមឆ្នាំ 2025។

Voyager 1 និង Voyager 2 នឹងនៅតែអាចបន្តបំពេញបេសកកម្មផ្ញើសារទៅកាន់ភាវៈរស់នៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្កាយនានា បន្ទាប់ពីពួកវាអស់ថាមពល ដោយសារតែមានបំពាក់ថាសដែលផ្ទុកសារពីមនុស្សលោក ក្នុងនោះមានទាំងសំឡេងនានា និងផែនទីផ្កាយរបស់ផែនដីជាដើម៕

August 5, 2023

តើមនុស្សអាចរស់បានយូរប៉ុនណានៅក្នុងទីអវកាស បើសិនមិនមានឈុតការពារខ្លួន?

នៅពេលស្ថិតក្នុងទីអវកាសដោយមិនបានពាក់ឈុតការពារ មនុស្សអាចបាត់បង់ស្មារតីដោយសារតែកង្វះអុកស៊ីសែន ក្រោយរយៈពេលប្រហែលពី 10 ទៅ 15 នាទី ហើយក៏បាត់បង់ជីវិតយ៉ាងឆាប់រហ័ស។

សម្លៀកបំពាក់អវកាសអនុញ្ញាតឱ្យមនុស្សចេញមកខាងក្រៅយានអវកាសក្នុងរយៈពេលខ្លី តាមរយៈការផ្គត់ផ្គង់ខ្យល់អុកស៊ីសែន ទឹក សម្ពាធ និងការការពាររាងកាយ។ ប៉ុន្តែ បើសិនមិនបានប្រើប្រាស់ឈុតសម្លៀកបំពាក់អវកាស តើមនុស្សនឹងត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាអ្វីខ្លះ ហើយអាចរស់បានយូរប៉ុនណា?

យោងតាម Stefaan de Mey បុគ្គលិកផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្រនៅទីភ្នាក់ងារអវកាសអឺរ៉ុប (ESA) ក្នុងរយៈពេលខ្លី ប្រហែលពី 10 ទៅ 15 វិនាទី មនុស្សនឹងបាត់បង់ស្មារតី ដោយសារតែកង្វះអុកស៊ីសែន។ ក្នុងទីអវកាស អុកស៊ីសែនក្លាយជាបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ។ «អុកស៊ីសែនចាប់ផ្ដើមរីកឡើង និងធ្វើឱ្យបែកសួត ឈាមប្រែជាពុះ និងបែកពពុះ នាំឱ្យស្ទះសរសៃឈាម បង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត» Mey ឱ្យដឹងដូច្នេះ។

កង្វះសម្ពាធទាំងស្រុងក៏ធ្វើឱ្យមានបញ្ហាជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត។ ធាតុរាវរបស់រាងកាយ មានដូចជាទឹកមាត់ និងទឹកភ្នែកជាដើមនឹងត្រូវពុះ។ រាងកាយមនុស្សនឹងប៉ោងឡើង ប៉ុន្តែស្បែកអាចទប់ទល់នឹងការប្រែប្រួលសម្ពាធ។ ក្នុងករណីសំណាងល្អបំផុត អ្នកនឹងមានពេលច្រើនវិនាទី មុនពេលប្រើប្រាស់អស់អុកស៊ីសែនក្នុងសរសៃឈាម ហើយអ្នកក៏ចាប់ផ្ដើមបាត់បង់ស្មារតី។ ដោយសារមិនអាចកែប្រែស្ថានការណ៍ អាការស្លាប់ខួរក្បាលនឹងកើតឡើងក្រោយរយៈពេលតែប៉ុន្មាននាទីប៉ុណ្ណោះ លើកលែងតែអ្នកត្រូវបានគេសង្គ្រោះទាន់ពេល។

ក្រៅពីការផ្ដល់អុកស៊ីសែន និងសម្ពាធ ឈុតសម្លៀកបំពាក់អវកាសក៏ការពារមនុស្សពីការគំរាមកំហែង និងហានិភ័យនានា ក្នុងនោះរួមមាន កម្ដៅដល់ 120 អង្សាសេ ត្រជាក់ដល់ -150 អង្សាសេ និងវិទ្យុសកម្មដែលអាចឱ្យកើតជំងឺមហារីក ឬអាចម៍ផ្កាយបុកទម្លុះរាងកាយជាដើម៕

August 5, 2023

អាម៉េរិកជិតបាញ់បង្ហោះយានអវកាសដែលមានបច្ចេកវិទ្យាទំនើបបំផុតលើពិភពលោក

យានអវកាសទំនើបបំផុតរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកនេះ អាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងរយៈពេលប្រហែល 300 ឆ្នាំ នៅលើគន្លងតារាវិថីផែនដី។

បច្ចុប្បន្ន នៅចំពោះមុខការប្រកួតប្រជែងគ្នាក្នុងការគ្រប់គ្រងទីអវកាស គ្រាដែលបច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗកំពុងត្រូវបានបង្កើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ បណ្ដាប្រទេសរីកចម្រើនក៏ចាប់ផ្ដើមអភិវឌ្ឍយានអវកាសដែលអាចប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនដំណើរការដោយថាមពលនុយក្លេអែរ។

កាលពីថ្ងៃទី 26 កក្កដា 2023 សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានប្រកាសថា កំពុងរៀបគម្រោងបាញ់បង្ហោះយានអវកាសដែលប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីននុយក្លេអែរដំបូងលើពិភពលោក ឡើងទៅកាន់គន្លងតារាវិថីផែនដី នៅឆ្នាំ 2027។

យោងតាមកិច្ចព្រមព្រៀង ណាសា និងទីភ្នាក់ងារគម្រោងស្រាវជ្រាវទំនើបសម្រាប់ការពារជាតិ (DARPA) ដែលជាស្ថាប័នរបស់ក្រសួងការពារជាតិអាម៉េរិក កំពុងតែរកវិធីអភិវឌ្ឍម៉ាស៊ីនរ៉ុក្កែតដែលប្រើថាមពលនុយក្លេអែរ ដែលអាចបង្កើនលឿននៃដំណើរផ្សងព្រេងក្នុងទីអវកាស និងជួយឱ្យមនុស្សឡើងទៅកាន់ភពអង្គារបានឆាប់រហ័ស។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់ Washington Post។

ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី 26 កក្កដា ណាសា និង DARPA ក៏បានប្រកាសថា ពួកគេសម្រេចបានកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយនឹង Lockheed Martin ក្នុងការអភិវឌ្ឍ ផលិត និងសាកល្បងដំណើរការរ៉ុក្កែតប្រើថាមពលនុយក្លេអែរនេះហើយ។ បើសិនគ្រប់យ៉ាងដំណើរការល្អ Lockheed Martin នឹងទទួលបានប្រាក់ជិត 500 លានដុល្លារ ក្នុងនោះមានពាក់កណ្ដាលបានពីណាសា និងពាក់កណ្ដាលទៀតបានពី DARPA។

បន្ទាប់ពីយានអវកាសត្រូវបានដំឡើងម៉ាស៊ីនរ៉ុក្កែតនុយក្លេអែររបស់ Lockheed Martin វានឹងត្រូវបាននាំឡើងទៅកាន់កម្ពស់ពី 700 ទៅ 2,000 គីឡូម៉ែត្រ។ យានអវកាសនេះនឹងស្ថិតនៅលើគន្លងតារាវិថីផែនដីប្រហែល 300 ឆ្នាំ គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីឱ្យវិទ្យុសកម្មដ៏គ្រោះថ្នាក់របស់វា រលាយដល់កម្រិតសុវត្ថិភាព៕

August 2, 2023

ណាសារកឃើញរលកសញ្ញារបស់យានអវកាសស្ថិតក្រៅប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ

ក្រុមវិស្វកររបស់ណាសា បានទទួលរលកសញ្ញាពី Voyager 2 ដែលនេះនាំមកនូវក្ដីសង្ឃឹមនៅក្នុងការតភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញជាមួយនឹងយានអវកាសនេះបានឆាប់ជាងច្រើនខែ ធៀបនឹងការគ្រោងទុក។

ជាងមួយសប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីបានដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងយានអវកាសអន្តរតារា Voyager 2 ក្រុមអ្នកជំនាញរបស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (NASA) ក៏ទទួលបានរលកសញ្ញាដែលអាចឱ្យពួកគេភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញ។ ការទទួលបានរលកសញ្ញានេះកើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី 01 សីហា នៅពេល Voyager 2 កំពុងផ្លាស់ទីឆ្លងកាត់លំហអវកាសក្នុងតំបន់អន្តរតារា និងមានចម្ងាយពីផែនដីចំនួន 19.9 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។

អ្នកជំនាញរបស់ណាសា និយាយថា «សញ្ញា «ចង្វាក់បេះដូង» នេះ បង្ហើបឱ្យដឹងថា យាន Voyager 2 នៅតែធ្វើសកម្មភាព»។

ក្រោយពីរលកសញ្ញាត្រូវបានបញ្ជាក់ ណាសានឹងសាកល្បងបញ្ជូនកូដបញ្ជាយានទៅកាន់ Voyager 2 ដើម្បីឱ្យវាបង្វែរទិសរបស់អង់តែនតម្រង់មកកាន់ផែនដី។ តាមធម្មតា កូដបញ្ជាយាននេះត្រូវការពេលប្រហែល 18.5 ម៉ោង ទើបទៅដល់យាន Voyager 2 ហើយថែមប្រហែល 18.5 ម៉ោងទៀត ដើម្បីឱ្យមនុស្សអាចទទួលបានទិន្នន័យពីយាននេះ។

បើសិនការសាកល្បងខាងលើមិនបានជោគជ័យ យាន Voyager 2 នឹងតម្រង់ទិសអង់តែនរបស់វាឡើងវិញដោយខ្លួនឯងនៅថ្ងៃទី 15 តុលា 2023 ទៅតាមការកំណត់នៅក្នុងកម្មវិធីដែលបំពាក់លើយាន។

ណាសាឱ្យដឹងថា ពួកគេបានដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងយាន Voyager 2 តាំងពីថ្ងៃទី 21 កក្កដា 2023 បន្ទាប់ពីកូដបញ្ជាយានមួយចំនួនបានធ្វើឱ្យអង់តែនរបស់យានអវកាសនេះ ត្រូវបែរល្អៀងពីមុខព្រួញមកកាន់ផែនដីប្រហែល 2 ឌឺក្រេ។ កំហុសនេះធ្វើឱ្យណាសាមិនអាចទទួលទិន្នន័យដែលបញ្ជូនមកពី Voyager 2។ យានអវកាសនេះ បច្ចុប្បន្នកំពុងគោចរតែលតោលនៅក្នុងលំហអវកាសងងឹត ក្រោយពីបានហោះផុតពីតំបន់ព្រំដែនខាងក្រៅរបស់ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ 2018។

យានអវកាស Voyager 1 និង Voyager 2 ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះកាលពីខីសីហា និងកញ្ញា ឆ្នាំ 1977 ក្នុងនោះ Voyager 2 ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះមុន។ យានទាំងពីរនេះសុទ្ធតែបានហោះកាត់ពីមុខបណ្ដាភពដែលនៅជាយប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ មុនពេលឆ្លងកាត់ព្រំដែនឆ្ងាយបំផុតរបស់តំបន់ហេលីអូស្ពែរ (Heliosphere) ជាស្រទាប់ក្រៅបង្អស់នៃបរិយាកាសព្រះអាទិត្យដែលបែងចែកប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យពីតំបន់អន្តរតារា។

យាន Voyager 1 បានទៅដល់តំបន់អន្តរតារាមុន ដោយបានឆ្លងកាត់ហេលីអូស្ពែរកាលពីខែសីហា 2012។ បច្ចុប្បន្ន យាននេះកំពុងស្ថិតឆ្ងាយពីផែនដី 23.8 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ Voyager 1 និង Voyager 2 នៅសល់ថាមពលដែលអាចឱ្យប្រើប្រាស់បានរហូតដល់យ៉ាងតិចត្រឹមឆ្នាំ 2025។

Voyager 1 និង Voyager 2 នឹងនៅតែអាចបន្តបំពេញបេសកកម្មផ្ញើសារទៅកាន់ភាវៈរស់នៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្កាយនានា បន្ទាប់ពីពួកវាអស់ថាមពល ដោយសារតែមានបំពាក់ថាសដែលផ្ទុកសារពីមនុស្សលោក ក្នុងនោះមានទាំងសំឡេងនានា និងផែនទីផ្កាយរបស់ផែនដីជាដើម៕

August 2, 2023

យានអវកាសនៅក្រៅប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយណាសា

បន្ទាប់ពីបានធ្វើឱ្យអង់តែនរបស់យានអវកាស Voyager 2 បែរទិសចេញពីផែនដីដោយអចេតនា ណាសាក៏ត្រូវដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងយានដែលកំពុងស្ថិតក្នុងតំបន់អន្តរតារាមួយគ្រឿងនេះ យ៉ាងតិចក៏រហូតដល់ថ្ងៃទី 15 តុលា។

ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (ណាសា) បានដាច់ទំនាក់ទំនងជាបណ្ដោះអាសន្នជាមួយនឹងយានអវកាស Voyager 2 ជាយានដែលហោះឆ្ងាយពីផែនដីបំផុតលំដាប់ទីពីរ ដោយបច្ចុប្បន្នកំពុងផ្លាស់ទីឆ្លងកាត់លំហអវកាសក្នុងតំបន់អន្តរតារា និងមានចម្ងាយពីផែនដីចំនួន 19.9 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ ណាសាឱ្យដឹងថា ពួកគេបានដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងយាននេះតាំងពីថ្ងៃទី 21 កក្កដា 2023 បន្ទាប់ពីកូដបញ្ជាយានមួយចំនួនបានធ្វើឱ្យអង់តែនរបស់ Voyager 2 ត្រូវបែរល្អៀងពីមុខព្រួញមកកាន់ផែនដីប្រហែល 2 ឌឺក្រេ។

កំហុសខាងលើនេះធ្វើឱ្យណាសាមិនអាចទទួលទិន្នន័យដែលបញ្ជូនមកពី Voyager 2។ យានអវកាសនេះ បច្ចុប្បន្នកំពុងគោចរតែលតោលនៅក្នុងលំហអវកាសងងឹត ក្រោយពីបានហោះផុតពីតំបន់ព្រំដែនខាងក្រៅរបស់ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ 2018។

យោងតាមណាសា បញ្ហាដាច់ទំនាក់ទំនងនេះគ្រាន់តែជារឿងបណ្ដោះអាសន្ន។ Voyager 2 ត្រូវបានកំណត់ឱ្យកែតម្រូវទិសរបស់អង់តែនច្រើនដងក្នុងមួយឆ្នាំ ដើម្បីរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងផែនដី ក្នុងគ្រាដែលវាហោះកាន់តែឆ្ងាយ។ តាមការគ្រោងទុក Voyager 2 នឹងធ្វើការកែតម្រង់ទិសរបស់អង់តែនម្ដងទៀត នៅថ្ងៃទី 15 តុលាឆ្នាំ 2023 ពេលនោះទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្សជាមួយនឹងយាននេះនឹងត្រូវបានភ្ជាប់ឡើងវិញ។

យានអវកាស Voyager 1 និង Voyager 2 ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះកាលពីខីសីហា និងកញ្ញា ឆ្នាំ 1977 ក្នុងនោះ Voyager 2 ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះមុន។

ថាសដែលផ្ទុកសារពីមនុស្សលោកនៅលើយានអវកាស Voyager

យានទាំងពីរនេះសុទ្ធតែបានហោះកាត់ពីមុខបណ្ដាភពដែលនៅជាយប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ មុនពេលឆ្លងកាត់ព្រំដែនឆ្ងាយបំផុតរបស់តំបន់ហេលីអូស្ពែរ (Heliosphere) ជាស្រទាប់ក្រៅបង្អស់នៃបរិយាកាសព្រះអាទិត្យដែលបែងចែកប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យពីតំបន់អន្តរតារា។

យាន Voyager 1 បានទៅដល់តំបន់អន្តរតារាមុន ដោយបានឆ្លងកាត់ហេលីអូស្ពែរកាលពីខែសីហា 2012។ បច្ចុប្បន្ន យាននេះកំពុងស្ថិតឆ្ងាយពីផែនដី 23.8 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ យោងតាមណាសា យាន Voyager 1 និង Voyager 2 នៅសល់ថាមពលដែលអាចឱ្យប្រើប្រាស់បានរហូតដល់យ៉ាងតិចត្រឹមឆ្នាំ 2025។

បើទោះអស់ថាមពលក៏ដោយ ពួកវានៅតែអាចបន្តបំពេញបេសកកម្មផ្ញើសារទៅកាន់ភាវៈរស់នៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្កាយនានា។ ព្រោះថា នៅលើយានទាំងនេះមានបំពាក់ថាសដែលផ្ទុកសារពីមនុស្សលោក ក្នុងនោះមានទាំងសំឡេងនានា និងផែនទីផ្កាយរបស់ផែនដីផងដែរ៕

August 1, 2023

រកឃើញ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» មានសីតុណ្ហភាពអាចរស់នៅបាន

«ផែនដីខ្នាតយក្ស» នេះ ស្ថិតក្នុងចំណោមភពដែលអាចទ្រទ្រង់ជីវិត និងត្រូវបានសង្កេតមើលជាលើកដំបូងដោយតេឡេស្កុបអវកាស Kepler របស់ណាសា កាលពីឆ្នាំ 2009។

ដើមឡើយ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជឿថា មិនមានភាវៈរស់ណាមួយនៅក្នុងភពដទៃក្រៅពីផែនដី។ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់ពីផលិតបានឧបករណ៍ទំនើបៗ មនុស្សចាប់ផ្ដើមយល់ថា វត្តមានរបស់មនុស្សភពដទៃប្រាកដជាមាន ហើយអាចមានច្រើនលើសពីការនឹកគិតទៅទៀត។

គិតមកដល់បច្ចុប្បន្ន អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» ជាង 4,000 នៅក្នុងចក្រវាលដែលមនុស្សអាចសង្កេតឃើញ។ «ផែនដីខ្នាតយក្ស» ចង់សំដៅលើបណ្ដាភពដែលមានបរិស្ថានស្រដៀងនឹងផែនដី របស់មនុស្ស ប៉ុន្តែមានទំហំធំជាង។

«ផែនដីខ្នាតយក្ស» Kepler-22b

Kepler-22b គឺជាមួយក្នុងចំណោម «ផែនដីខ្នាតយក្ស» ដែលមនុស្សបានរកឃើញ។ Kepler-22b ត្រូវបានសង្កេតមើលជាលើកដំបូងកាលពីឆ្នាំ 2009 ដោយតេឡេស្កុបអវកាស Kepler របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (ណាសា)។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដែលបានរកឃើញ Kepler-22b មានឈ្មោះថា William Burrucci។

Kepler-22b ស្ថិតក្នុងកញ្ចុំផ្កាយ Cygnus ដែលមានចម្ងាយពីផែនដីប្រមាណ 638 ឆ្នាំពន្លឺ និងមានអង្កត់ផ្ចិតធំជាងផែនដី 2.4 ដង ហើយមួយឆ្នាំរបស់វាស្មើនឹង 290 ថ្ងៃនៅលើផែនដី។

Kepler-22b វិលជុំវិញផ្កាយមេដែលមានឈ្មោះថា Kepler-22។ Kepler-22 តូចជាងព្រះអាទិត្យរបស់មនុស្សបន្តិច ប៉ុន្តែមានកម្ដៅប្រហាក់ប្រហែលនឹងព្រះអាទិត្យ។ ភព Kepler-22b ត្រូវបានគណនាឃើញថា មានអាយុប្រហែល 4 ពាន់លានឆ្នាំ។

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទើបតែបានរកឃើញថា ភព Kepler-22b ស្ថិតនៅចម្ងាយពីផ្កាយមេប្រហែលនឹង 85% នៃចម្ងាយពីផែនដីរបស់មនុស្ស ទៅព្រះអាទិត្យ។ នេះមានន័យថា សីតុណ្ហភាពនៅលើភព Kepler-22b អាចស្មើនឹង 22 អង្សាសេ ប្រហាក់ប្រហែលនឹងផែនដី ដែលអនុញ្ញាតឱ្យមានវត្តមានទឹករាវហូរនៅលើផ្ទៃ។ Kepler-22b អាចជា «ផ្ទះទីពីរ» ដ៏សមស្របសម្រាប់មនុស្សជាតិ។ ព្រោះថា ថ្មីៗនេះ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញថា Kepler-22b មានបរិយាកាសក្រាស់។

ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីអាចទៅដល់ Kepler-22b?

បើសិនគិតទៅតាមល្បឿនរបស់មីស៊ីលទំនើបនាបច្ចុប្បន្នរបស់មនុស្ស (10 គីឡូម៉ែត្រ/វិនាទី) យើងនឹងត្រូវចំណាយពេលហោះហើរជាង 18 លានឆ្នាំ ទើបទៅដល់ភព Kepler-22b ហើយនេះគឺជារយៈពេលដ៏សែនយូរសម្រាប់ជីវិតមនុស្ស។

យានអវកាសដែលមានល្បឿនលឿនបំផុតនាបច្ចុប្បន្នគឺយានព្រះអាទិត្យ Parker របស់ណាសា ព្រោះថា នៅពេលទៅកាន់តែជិតព្រះអាទិត្យ ល្បឿនរបស់វាអាចកើនដល់ 692,000 គីឡូម៉ែត្រ/ម៉ោង ប្រហែលនឹង 192 គីឡូម៉ែត្រ/វិនាទី។ ក្នុងល្បឿននេះ វានឹងចំណាយពេលប្រហែលមួយលានឆ្នាំ ទើបទៅដល់ភព Kepler-22b។

នៅពេលប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា និងយានបច្ចុប្បន្ន មនុស្សនឹងមិនអាចធ្វើដំណើរទៅដល់ភព Kepler-22b ឡើយ។ ដូច្នេះ មនុស្សត្រូវការបច្ចេកវិទ្យា និងយានអវកាសទំនើបជាងនេះរាប់លានដង ទើបអាចមានឱកាសទៅជាន់ដីរបស់ភព Kepler-22b នាពេលអនាគត៕

July 25, 2023

អ្នកអវកាសដែល «ឯកាបំផុត» ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ

ជាង 50 ឆ្នាំបន្ទាប់ពីបេសកកម្ម Apollo 11 អ្នកអវកាស Michael Collins នៅតែត្រូវបានគេរម្លឹកថាជាអ្នកក្លាហានស្ងាត់ស្ងៀម ដែលមានរហ័សនាមថា «មនុស្សឯកាបំផុត»។

កាលពីឆ្នាំ 1969 ក្នុងពេល Neil Armstrong និង Buzz Aldrin ចុះដើរលើឋានព្រះចន្ទជាលើកដំបូងរបស់មនុស្សជាតិ លោក Michael Collins អង្គុយម្នាក់ឯងនៅក្នុងបន្ទប់បញ្ចាការ Columbia របស់យានអវកាស Apollo 11 និងហោះពីក្រោយតំបន់ងងឹតរបស់ព្រះចន្ទ។

លោក Collins ទទួលខុសត្រូវក្នុងការបញ្ជាម៉ូឌុល Eagle នាំមិត្តរួមក្រុមពីរនាក់ចុះចតលើឋានព្រះចន្ទ។ នៅពេលនោះ រាល់ទំនាក់ទំនងជាមួយផែនដីត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់ ដោយសារតែមានការរារាំងពីព្រះចន្ទ ធ្វើឱ្យ Collins ត្រូវដាច់ទំនាក់ទំនងទាំងស្រុងជាមួយនឹងមនុស្សនៅលើផែនដី ហើយក៏ឆ្ងាយពីផ្ទះរាប់សែនគីឡូម៉ែត្រ។

លោក Collins និយាយថា «នៅខាងក្រៅកញ្ចក់យាន ខ្ញុំអាចមើលឃើញតែដួងតារា គឺមានតែប៉ុណ្ណឹង»។ លោកបន្តថា អារម្មណ៍ពេលនោះ គឺដូចទៅនឹងលោកកំពុងអង្គុយលើកូនទូកតូចមួយដែលកំពុងអណ្ដែតលើផ្ទៃទឹកមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ក្នុងរាត្រីងងឹតសូន្យសុង។

អ្នកអវកាស Michael Collins ថតរូបម៉ូឌុល Eagle របស់យានអវកាស Apollo 11 រួមនឹងព្រះចន្ទ និងផែនដី

លោក Collins បានស្ថិតនៅលើយាន Columbia អស់រយៈពេល 21 ម៉ោង គ្រាដែល Buzz Aldrin និង Neil Armstrong ចុះចត និងដើរលើឋានព្រះចន្ទ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក Collins ធ្លាប់បាននិយាយថា លោកនៅតែពេញចិត្តនឹងអារម្មណ៍ឯកានោះ៕

July 21, 2023

Tag: យានអវកាស