ដី - La Reine Media

អាយុរបស់មនុស្សនឹងកើនឡើងដល់ 120 ដោយសារតែបច្ចេកវិទ្យា និងការយល់ដឹង

(ស៊ុយអែត) – អាយុរបស់មនុស្សគ្រោងនឹងកើនឡើងដល់ 120 ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ខាងមុខ ដោយសារតែបច្ចេកវិទ្យា និងចំណេះដឹងដែលបានពីវិបត្តិសុខភាពកូវីដ-19។ល។

បណ្ឌិត Ignat Kulkov នៅសាកលវិទ្យាល័យ Malardalen (MDU) ឱ្យដឹងថា អាយុរបស់មនុស្សអាចឡើងដល់ពី 100 ទៅ 120 នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ 2070 យ៉ាងហោចណាស់នៅក្នុងបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍ។ នេះគឺជាលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់លោក Kulkov និងសហការីនៅប្រទេសហ្វាំងឡង់ បារាំង និងអង់គ្លេស ហើយត្រូវបានប្រកាសលើទស្សនាវដ្ដីវិទ្យាសាស្ត្រ Futures កាលពីថ្ងៃទី 30 កក្កដា 2023។

យោងតាមបណ្ឌិត Kulkov ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ មានមនុស្សកាន់តែច្រើនដែលពាក់ឧបករណ៍តាមដានសុខភាព។ ឧបករណ៍ទាំងនេះតែងត្រូវបានភ្ជាប់ជាមួយនឹងមន្ទីរពេទ្យ ជួយឱ្យវេជ្ជបណ្ឌិតអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងណែនាំប្រកបដោយភាពសុក្រឹតសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ និងអ្នកជំងឺ ដែលនាំឱ្យពួកគេកែលំអការរស់នៅ ប្ដូរទម្លាប់មិនល្អសម្រាប់សុខភាពតាំងពីក្មេង ដូច្នេះពួកគេនឹងមានអាយុវែងជាងធម្មតា។

ក្រៅពីនេះ ការរីកចម្រើនរបស់វិស័យដទៃក៏អាចជួយឱ្យមនុស្សរស់បានយូរជាងមុន។ ឧទាហរណ៍ដូចជា វិបត្តិសុខភាពសកលកូវីដ-19 បានជួយឱ្យមនុស្សជាតិយល់ដឹងបន្ថែមអំពីការតាមដានវីរុសប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ បច្ចេកវិទ្យា រួមនឹងវិធីសាស្ត្រព្យាបាលបែបទំនើបនានាក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងសម័យកូវីដផងដែរ។

តាមជាក់ស្ដែង អាយុរបស់មនុស្សបាន និងកំពុងកើនឡើងនៅក្នុងរយៈពេល 200 ឆ្នាំកន្លង។ កាលពីខែវិច្ឆិកា 2022 មូលនិធិប្រជាជននៃអង្គការសហប្រជាជាតិ បានព្យាករថា អាយុជាមធ្យមរបស់មនុស្សនៅទូទាំងសកលលោកកើតដល់ 77.2 ឆ្នាំនៅឆ្នាំ 2050 ដោយសារតែការរីកចម្រើននៃវិស័យវេជ្ជសាស្ត្រ ដែលក្នុងនោះមានទាំងវ៉ាក់សាំង និងថ្នាំរម្ងាប់មេរោគ ខណៈដែលអនាម័យ ការរស់នៅ ក៏ដូចជាអាហារ និងជីវជាតិក៏ត្រូវបានកែលំអ៕

August 1, 2023

យានអវកាសនៅក្រៅប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយណាសា

បន្ទាប់ពីបានធ្វើឱ្យអង់តែនរបស់យានអវកាស Voyager 2 បែរទិសចេញពីផែនដីដោយអចេតនា ណាសាក៏ត្រូវដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងយានដែលកំពុងស្ថិតក្នុងតំបន់អន្តរតារាមួយគ្រឿងនេះ យ៉ាងតិចក៏រហូតដល់ថ្ងៃទី 15 តុលា។

ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (ណាសា) បានដាច់ទំនាក់ទំនងជាបណ្ដោះអាសន្នជាមួយនឹងយានអវកាស Voyager 2 ជាយានដែលហោះឆ្ងាយពីផែនដីបំផុតលំដាប់ទីពីរ ដោយបច្ចុប្បន្នកំពុងផ្លាស់ទីឆ្លងកាត់លំហអវកាសក្នុងតំបន់អន្តរតារា និងមានចម្ងាយពីផែនដីចំនួន 19.9 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ ណាសាឱ្យដឹងថា ពួកគេបានដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងយាននេះតាំងពីថ្ងៃទី 21 កក្កដា 2023 បន្ទាប់ពីកូដបញ្ជាយានមួយចំនួនបានធ្វើឱ្យអង់តែនរបស់ Voyager 2 ត្រូវបែរល្អៀងពីមុខព្រួញមកកាន់ផែនដីប្រហែល 2 ឌឺក្រេ។

កំហុសខាងលើនេះធ្វើឱ្យណាសាមិនអាចទទួលទិន្នន័យដែលបញ្ជូនមកពី Voyager 2។ យានអវកាសនេះ បច្ចុប្បន្នកំពុងគោចរតែលតោលនៅក្នុងលំហអវកាសងងឹត ក្រោយពីបានហោះផុតពីតំបន់ព្រំដែនខាងក្រៅរបស់ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ 2018។

យោងតាមណាសា បញ្ហាដាច់ទំនាក់ទំនងនេះគ្រាន់តែជារឿងបណ្ដោះអាសន្ន។ Voyager 2 ត្រូវបានកំណត់ឱ្យកែតម្រូវទិសរបស់អង់តែនច្រើនដងក្នុងមួយឆ្នាំ ដើម្បីរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងផែនដី ក្នុងគ្រាដែលវាហោះកាន់តែឆ្ងាយ។ តាមការគ្រោងទុក Voyager 2 នឹងធ្វើការកែតម្រង់ទិសរបស់អង់តែនម្ដងទៀត នៅថ្ងៃទី 15 តុលាឆ្នាំ 2023 ពេលនោះទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្សជាមួយនឹងយាននេះនឹងត្រូវបានភ្ជាប់ឡើងវិញ។

យានអវកាស Voyager 1 និង Voyager 2 ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះកាលពីខីសីហា និងកញ្ញា ឆ្នាំ 1977 ក្នុងនោះ Voyager 2 ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះមុន។

ថាសដែលផ្ទុកសារពីមនុស្សលោកនៅលើយានអវកាស Voyager

យានទាំងពីរនេះសុទ្ធតែបានហោះកាត់ពីមុខបណ្ដាភពដែលនៅជាយប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ មុនពេលឆ្លងកាត់ព្រំដែនឆ្ងាយបំផុតរបស់តំបន់ហេលីអូស្ពែរ (Heliosphere) ជាស្រទាប់ក្រៅបង្អស់នៃបរិយាកាសព្រះអាទិត្យដែលបែងចែកប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យពីតំបន់អន្តរតារា។

យាន Voyager 1 បានទៅដល់តំបន់អន្តរតារាមុន ដោយបានឆ្លងកាត់ហេលីអូស្ពែរកាលពីខែសីហា 2012។ បច្ចុប្បន្ន យាននេះកំពុងស្ថិតឆ្ងាយពីផែនដី 23.8 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ យោងតាមណាសា យាន Voyager 1 និង Voyager 2 នៅសល់ថាមពលដែលអាចឱ្យប្រើប្រាស់បានរហូតដល់យ៉ាងតិចត្រឹមឆ្នាំ 2025។

បើទោះអស់ថាមពលក៏ដោយ ពួកវានៅតែអាចបន្តបំពេញបេសកកម្មផ្ញើសារទៅកាន់ភាវៈរស់នៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្កាយនានា។ ព្រោះថា នៅលើយានទាំងនេះមានបំពាក់ថាសដែលផ្ទុកសារពីមនុស្សលោក ក្នុងនោះមានទាំងសំឡេងនានា និងផែនទីផ្កាយរបស់ផែនដីផងដែរ៕

August 1, 2023

YouTube លុបវីដេអូរាប់ពាន់របស់ឆានែលនៅវៀតណាម ដោយជឿថា បានរំលោភគោលការណ៍

YouTube បានលុបវីដេអូចំនួនរាប់ពាន់ដែលនិយាយអំពីតួអង្គ Wolfoo ដោយសារមានការតវ៉ាថា បានរំលោភកម្មសិទ្ធិបញ្ញារបស់ Peppa Pig ប៉ុន្តែខាងក្រុមហ៊ុនវៀតណាមថា មិនបានធ្វើខុសគោលការណ៍។

Sconnect ជាក្រុមហ៊ុនផលិតវីដេអូរបស់វៀតណាម ដែលនៅពីក្រោយតួអង្គភាពយន្តគំនូរជីវចល Wolfoo យល់ថា YouTube បានលុបវីដេអូទាំងនេះដោយខុសច្បាប់ បណ្ដាលឱ្យឆានែលនានារបស់ក្រុមហ៊ុននេះ ត្រូវបាត់បង់វីដេអូជាង 3,000 និងចំនួនអ្នកចូលមើលរាប់ពាន់លានលើក។

ក្នុងរបាយការណ៍ដែលបានផ្ញើលទៅកាន់អាជ្ញាធរវៀតណាមកាលពីចុងខែកក្កដា Sconnect ឱ្យដឹងថា បណ្ដាវីដេអូរបស់ពួកគេត្រូវបានបណ្ដាញសង្គមរបស់ Google លុបចោលដោយលើកហេតុផលថា បានរំលោភលើគោលការណ៍កម្មសិទ្ធិបញ្ញាស្ដីពីរូបភាព និងសំឡេង។ ភាគីដែលបានរាយការណ៍ទៅ YouTube គឺ Entertainment One (EO) ដែលជាក្រុមហ៊ុននៅពីក្រោយតួអង្គគំនូរជីវចលជ្រូក Peppa។

យោងតាម Sconnect ទាំង EO ទាំង YouTube សុទ្ធតែមិនបានលើកឡើងភ័ស្ដុតាងច្បាស់លាស់ដែលបង្ហាញថា បណ្ដាវីដេអូ Wolfoo បានរំលោភលើគោលការណ៍កម្មសិទ្ធិរូបភាព និងសំឡេងនៅក្នុងវីដេអូរបស់ Peppa Pig។ ក្រៅពីនេះ សំឡេង និងរូបភាពទាំងនេះក៏សុទ្ធតែមាននៅក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។

ក្រុមហ៊ុនវៀតណាមខាងលើឱ្យដឹងថា បានផ្ញើការតវ៉ានេះទៅកាន់តំណាង YouTube តាំងពីខែមិថុនា ប៉ុន្តែក្រោយរយៈពេលជាងមួយខែ នៅតែមិនទាន់ទទួលបានចម្លើយ។ ចំណែកចំនួនវីដេអូដែលត្រូវបានលុប និងមិនអាចស្ដារឡើងវិញបាន នៅតែបន្តកើនឡើង គ្រាដែលឆានែលជាច្រើនមិនអាចបង្ហោះវីដេអូថ្មី បង្កឱ្យមានការខាតបង់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។

យោងតាមការគណនានៅលើទំព័រ SocialBlade ឆានែល Wolfoo Family របស់ Sconnect បានបត់បង់ចំនួនអ្នកចូលមើលអស់ប្រហែល 2.4 ពាន់លានលើក ក្រោយពីវីដេអូនានារបស់ឆានែលនេះត្រូវបានលុបកាលពីខែឧសភា 2023។

ក្នុងពេលដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមកំពុងរកដំណោះស្រាយ ភាគីខាង YouTube និង EO មិនទាន់បញ្ចេញប្រតិកម្មអ្វីនៅឡើយ ទាក់ទងនឹងការតវ៉ារបស់ Sconnect៕

August 1, 2023

ប្រហោងខ្មៅខ្នាតយក្សបាញ់ចង្កោមថាមពលកម្រិតខ្ពស់សំដៅចំផែនដី

បេសកកម្មមួយរបស់ណាសា ធ្វើការសង្កេតមើលប្រហោងខ្មៅ (Black Hole) ខ្នាតយក្សមួយដែលបាញ់ចង្កោមរលកថាមពលកម្រិតខ្ពស់សំដៅចំផែនដីពីចម្ងាយ 400 លានឆ្នាំពន្លឺ។

បណ្ដាប្រហោងខ្មៅធំៗដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាព ហើយមានថាសវត្ថុធាតុវិលជុំវិញ គេហៅថា Accretion disk (ថាសបន្ថែមថាមពល) ដែលជាប្រភព «ចំណី» សម្រាប់ការពង្រីកមាឌរបស់ប្រហោងខ្មៅ។ វត្ថុធាតុខ្លះដែលប្រហោងខ្មៅមិនអាចលេបបានទាំងអស់ ក៏ត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់ប៉ូលនានា ហើយក្រោយមកក៏បាញ់ចេញទៅក្រៅក្នុងល្បឿនជិតស្មើនឹងល្បឿនពន្លឺ។

ដំណើរការខាងលើនេះ បង្កើតបានជាវិទ្យុសកម្មអេឡិចត្រូម៉ាញ៉េទិចដែលមានពន្លឺភ្លឺខ្លាំង និងមានថាមពលខ្ពស់។ នៅក្នុងករណីដែលណាសាទើបតែបានរកឃើញនាពេលថ្មីៗនេះ ចង្កោមពន្លឺកំពុងជះមកកាន់ផែនដីនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រហៅថា blazar។ នេះបើតាម Live Science ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 30 កក្កដា 2023។

រូបភាពបង្ហាញពីចង្កោមពន្លឺដែលជះពី blazar Markarian 421

Blazar ដែលមានឈ្មោះថា Markarian 421 ស្ថិតនៅក្នុងកញ្ចុំផ្កាយ Ursa Major ត្រូវបានសង្កេតដោយបេសកកម្ម Imaging X-ray Polarimetry Explorer (IXPE) របស់ណាសា ដែលត្រូវបានបាញ់បង្ហោះកាលពីឆ្នាំ 2021។

ចង្កោមពន្លឺ blazar ខាងលើ អូសបន្លាយយ៉ាងវែងនៅក្នុងទីអវកាសក្នុងរយៈចម្ងាយរាប់លានឆ្នាំពន្លឺ ប៉ុន្តែដើមហេតុដែលបង្កើតវាឡើង មិនទាន់ត្រូវបានដឹងច្បាស់នៅឡើយ។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏គ្រោងនឹងបន្តសង្កេតមើល Markarian 421 ក៏ដូចជាកំណត់អត្តសញ្ញាណរបស់ balzar ដទៃទៀតដែលមានចំណុចពិសេសដូចគ្នា Markarian 421 ដើម្បីស្វែងយល់អំពីយន្តការនៅពីក្រោយបាតុភូតនេះ៕

July 31, 2023

ព្យុះកំណាចនៅប្រទេសចិន បង្កទឹកជំនន់គួរឱ្យភ័យខ្លាច

ភាគខាងជើងប្រទេសចិនបានប្រកាសអាសន្នកម្រិតខ្ពស់បំផុត នៅពេលភ្លៀងធំបង្អោរចុះ ធ្វើឱ្យលិចលង់ទីក្រុងប៉េកាំង និងតំបន់ក្បែរខាង បណ្ដាលឱ្យរថយន្តរាប់សិបគ្រឿងត្រូវហូរទៅតាមខ្សែទឹក។

ជើងរថយន្តក្រុងរាប់រយនៅរដ្ឋធានីប៉េកាំង ប្រទេសចិន ថ្ងៃនេះត្រូវបានផ្អាកដំណើរការ បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរបានប្រកាសអាសន្នកម្រិតខ្ពស់បំផុត គ្រាដែលមានភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំង ដោយសារតែព្យុះ Doksuri បន្តវាយប្រហារលើប្រទេសនេះ។

អ្នកលេងបណ្ដាញសង្គមនៅប្រទេសចិន បានចែករំលែកបន្តគ្នានូវវីដេអូបង្ហាញពីគ្រោះធម្មជាតិមួយនេះ។ ក្នុងវីដេអូ គេឃើញដងផ្លូវក្នុងទីក្រុងក្លាយជាជ្រោះ គួរឱ្យភ័យខ្លាច។

ទឹកជំនន់ក៏បានហូរចូលចំណតរថភ្លើងអគ្គិសនីក្រោមដីនៅទីក្រុងប៉េកាំង។ ក្រុមហ៊ុនផ្លូវដែកបានឱ្យបុគ្គលិកយកអាហារទៅជូនអ្នកដំណើរដែលកំពុងជាប់នៅក្នុងចំណត។

មនុស្សជាង 31,000 នាក់ត្រូវបានឈ្លៀងទៅកាន់ទីសុវត្ថិភាព ការដ្ឋានសំណង់ប្រហែល 4,000 កន្លែងត្រូវបានផ្អាក អគារជិត 20,000 រងការខូចខាត ខណៈទីតាំងសម្រាប់ទេសចរណ៍សំខាន់ៗក្នុងទីក្រុងត្រូវបានបានបិតជាបណ្ដោះអាសន្ន។ នៅទីក្រុងប៉េកាំង មានមនុស្សពីរនាក់បានស្លាប់ដោយសារជំនន់ទឹកភ្លៀង។

អាកាសយានដ្ឋានពីរកន្លែងនៅរដ្ឋធានីប្រទេសចិនក៏បានលុបចោលជើងហោះហើរជាង 180 ជើង និងពន្យារពេលរាប់រយជើង កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី 31 កក្កដានេះ។ គិតមកដល់ថ្ងៃនេះ ដងផ្លូវចំនួន 358 នៅប៉េកាំងបានទទួលរងឥទ្ធិពលពីព្យុះ Doksuri។

ព្យុះ Doksuri ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ភាគខាងជើងប្រទេសចិនតាំងពីថ្ងៃទី 28 កក្កដា នាំឱ្យអាជ្ញាធរប្រកាសឱ្យប្រជាជនរាប់លាននាក់ស្ថិតនៅក្នុងផ្ទះ។ ព្យុះនេះបានក្លាយជាសម្ពាធទាបទៅហើយ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរប៉េកាំង និងខេត្តក្បែរខាង ថ្ងៃនេះនៅតែបន្តប្រកាសអាសន្នកម្រិតក្រហម។

យោងតាមអ្នកជំនាញ នេះអាចជាទឹកជំនន់អាក្រក់ជាងខែកក្កដាឆ្នាំ 2012 ទៅទៀត នៅពេលមានមនុស្ស 79 នាក់បានស្លាប់ និងរាប់ម៉ឺននាក់នៅទូទាំងប្រទេស ត្រូវឈ្លៀសទៅរកទីសុវត្ថិភាព៕

July 31, 2023

រុស្ស៊ីនឹងប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអែរ បើសិនអ៊ុយក្រែនឈ្នះសង្គ្រាម

អនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិរុស្ស៊ី Dmitry Medvedev ព្រមានថា មូស្គូ «មិនមានជម្រើសផ្សេង» ក្រៅតែពីអាវុធនុយក្លេអែរ បើសិនការវាយបករបស់អ៊ុយក្រែន ទទួលបានជោគជ័យ។

«កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់រុស្ស៊ី បានរុញច្រានការវាយបករបស់សត្រូវ ការពារពលរដ្ឋ និងទឹកដីរុស្ស៊ី។ … បើសិន…យុទ្ធនាការវាយបករបស់អ៊ុយក្រែន ដែលគាំទ្រដោយណាតូ ទទួលបានជោគជ័យ និងគ្រប់គ្រងទឹកដីមួយផ្នែករបស់រុស្ស៊ី ពេលនោះយើងខ្ញុំនឹងត្រូវបង្ខំចិត្តប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអែរ ទៅតាមគោលការណ៍នានានៃបទបញ្ជារបស់ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី» អនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិរុស្ស៊ី Dmitry Medvedev បានឱ្យដឹងនៅលើទំព័រ Telegram ដូច្នេះ កាលពីថ្ងៃទី 30 កក្កដា 2023។

លោក Medvedev ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ដែរថា «ជាធម្មតាទេ នោះក៏ព្រោះតែមិនមានជម្រើសផ្សេង»។

លោក Medvedev ត្រូវបានគេយល់ថា កំពុងនិយាយដល់គោលការណ៍មួយផ្នែកស្ដីពីនុយក្លេអែររបស់រុស្ស៊ី ដែលក្នុងនោះមានការចែងថា អាវុធនុយក្លេអែរអាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងសកម្មភាពបង្កហេតុដែលប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ី។

អ៊ុយក្រែនកំពុងតែប្រឹងប្រែងរំដោះទឹកដីដែលរុស្ស៊ីបានវាយយកទៅកាន់កាប់នាពេលកន្លង តាមរយៈការវាយបកដែលបានចាប់ផ្ដើមពីខែមិថុនា 2023។ អ៊ុយក្រែនឱ្យដឹងថា កងទ័ពប្រទេសនេះកំពុងតែសម្រេចបានជោគជ័យមួយចំនួននៅក្នុងយុទ្ធនាការវាយបក បើទោះមានភាពយឺតយ៉ាវ។

សង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន នៅតែបន្តកើតមាន ហើយក៏មិនទាន់មើលឃើញសញ្ញានៃទីបញ្ចប់ ដោយសារតែភាគីទាំងពីរនៅតែវាយរុញច្រានគ្នាជាបន្តបន្ទាប់៕

July 31, 2023

ភ្នំភ្លើងធំជាងគេក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យធ្លាប់ជាកោះនៅកណ្ដាលសមុទ្រ

ភ្នំភ្លើង Olympus Mons ដែលមានកម្ពស់ 25 គីឡូម៉ែត្រ នៅលើផ្ទៃភពអង្គារ ទំនងជាធ្លាប់ស្ថិតនៅកណ្ដាលមហាសាគរ។

ពេលភពអង្គារនៅក្មេង និងពេញដោយទឹកកាលពីរាប់ពាន់លានឆ្នាំមុន ភ្នំភ្លើងខ្នាតធំ Olympus Mons ទំនងជាមានរូបរាងដូចទៅនឹងភ្នំភ្លើង Stromboli ឬ Savai’l នៅលើផែនដី ប៉ុន្តែធំជាងឆ្ងាយ។ ការវិភាគថ្មីត្រូវបានប្រកាសលើទស្សនាវដ្ដី Earth and Planetary Science Letters ដែលបង្ហាញអំពីចំណុចប្រហាក់ប្រហែលគ្នារវាងភ្នំភ្លើង Olympus Mons និងបណ្ដាកោះភ្នំភ្លើងសកម្មនៅលើផែនដី ផ្ដល់អំណះអំណាងថ្មីស្ដីពីអតីតកាលដែលពេញដោយទឹករាវរបស់ភពអង្គារ។ នេះបើតាម Science Alert ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 27 កក្កដា 2023។

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមកពីសាកលវិទ្យាល័យ Paris-Saclay នៅប្រទេសបារាំង បានឱ្យដឹងថា ផ្នែកខាងលើនៃចង្កេះភ្នំដែលមានកម្ពស់ 6 គីឡូម៉ែត្រ ព័ទ្ធជុំវិញភ្នំភ្លើង Olympus Mons ទំនងជាបានកើតឡើងដោយសារកំអែភ្នំភ្លើងហូរចូលទៅក្នុងទឹករាវ នៅពេលរចនាសម្ព័ន្ធនេះគឺជាកោះភ្នំភ្លើងដែលធ្វើសកម្មភាពអំឡុងពេលប្រហែលនៅចុងយុគសម័យ Noachian និងដើមយុគសម័យ Hesperian។

Olympus Mons គឺជាភ្នំភ្លើងដែលមានរូបរាងដូចខែលបុរាណ កម្ពស់ 25 គីឡូម៉ែត្រ និងលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីដែលធំប៉ុនប្រទេសប៉ូឡូញ។ នេះមិនត្រឹមតែជាភ្នំភ្លើងធំបំផុត ប៉ុន្តែក៏ជាភ្នំភ្លើងខ្ពស់បំផុតផងដែរ នៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។ ជើងភ្នំភ្លើងនេះមិនដូចទៅនឹងជើងភ្នំធម្មតានៅលើដីគោក ព្រោះថា នៅក្នុងរយៈកម្ពស់ប្រហែល 6 គីឡូម៉ែត្រ មានជញ្ជាំងថ្មឈរត្រង់ ព័ទ្ធស្ទើរតែជុំភ្នំ និងចាក់ចុះត្រង់ទៅក្រោម។ ប្រភពនៃជញ្ជាំងថ្មភ្នំចាក់ចុះត្រង់នេះ នៅតែជារឿងអាថ៌កំបាំងនៅឡើយ។

បច្ចុប្បន្ន ភពអង្គារគឺជាទីឋានដ៏សែនសោះកក្រោះ គ្មានទឹក និងពេញដោយខ្សាច់ ធូលី។ ទឹកនៅលើផ្ទៃរបស់ភពនេះ នៅមានខ្លះដែរ តែនៅក្នុងទម្រង់ទឹកកក។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ បានរកឃើញភ័ស្ដុតាងជាបន្តបន្ទាប់ដែលបង្ហាញថា ទឹករាវធ្លាប់គ្របដណ្ដប់ពាសពេញផ្ទៃភពអង្គារ៕

July 29, 2023

ផ្កាយដុះកន្ទុយមានរាងដូច UFO កំពុងហោះសំដៅមកកាន់ផែនដី

ផ្កាយដុះកន្ទុយធំប៉ុនទីក្រុង និងមានឈ្មោះថា 12P/Pons – Brooks កំពុងតែហោះសំដៅមកកាន់តំបន់ក្បែរផែនដីបំផុត នៅលើគន្លងគោចរ 71 ឆ្នាំនៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។

ផ្កាយដុះកន្ទុយមានភ្នំភ្លើងមួយដួង ដែលកំពុងហោះមកកាន់ផែនដី មានរូបរាងស្រដៀងនឹងថាសហោះ (UFO) បន្ទាប់ពីមានហេតុការណ៍ផ្ទុះ ធ្វើឱ្យវាភ្លឺដូចទៅនឹងកូនផ្កាយមួយដួង និងស្រោចកំអែភ្នំភ្លើងត្រជាក់ទៅក្នុងទីអវកាស។ នេះគឺជាលើកដំបូងហើយដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានមើលឃើញផ្កាយដុះកន្ទុយនេះផ្ទុះកំអែភ្នំភ្លើង នៅក្នុងអំឡុងពេលជិត 70 ឆ្នាំមកនេះ។

12P/Pons – Brooks (12P) គឺជាផ្កាយដុះកន្ទុយមានភ្នំភ្លើងត្រជាក់។ ដូចទៅនឹងផ្កាយដុះកន្ទុយដទៃ 12P មានស្នូលរឹងដែលផ្ទុកសមាសធាតុទឹកកក ធូលី និងឧស្ម័ន ហើយជុំវិញវាគឺជាពពកឧស្ម័នដែលហៅថាក្បាលផ្កាយដុះកន្ទុយ។ ប៉ុន្តែ ខុសពីផ្កាយដុះកន្ទុយដទៃ ឧស្ម័ន និងទឹកកកនៅខាងក្នុងស្នូលរបស់ 12P មានបរិមាណច្រើនរហូតដល់អាចផ្ទុះយ៉ាងខ្លាំងក្លា បាញ់ចេញវត្ថុធាតុត្រជាក់ដែលហៅថា កំអែទឹកកក ពីស្នាមប្រេះនៅលើសម្បករបស់ស្នូល។

កាលពីថ្ងៃទី 20 កក្កដា តារាវិទូជាច្រើនរូបបានសង្កេតឃើញថា មានហេតុការណ៍ផ្ទុះធំមួយនៅលើផ្កាយដុះកន្ទុយ 12P ដែលធ្វើឱ្យវាភ្លឺជាងធម្មតារហូតដល់ប្រហែល 100 ដង។ ការភ្លឺឡើងនេះកើតឡើងនៅពេលសម្បករបស់ 12P ស្រាប់តែប៉ោងឡើងដោយសារតែឧស្ម័ន និងសមាសធាតុទឹកកកដែលកញ្ជ្រោលចេញពីខាងក្នុង នាំឱ្យចំណាំងប្លាតពន្លឺពីព្រះអាទិត្យនៅលើ 12P ជះមកកាន់ផែនដីច្រើនជាងមុន។

នៅថ្ងៃទី 26 កក្កដា សម្បករបស់ 12P រីកប៉ោងឡើងរហូតដល់មានអង្កត់ផ្ចិត 230,000 គីឡូម៉ែត្រ ធំជាង 7,000 ដង ធៀបនឹងស្នូលដែលមានអង្កត់ផ្ចិតតែ 30 គីឡូម៉ែត្រ។ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រការដែលគួរចាប់អារម្មណ៍គឺថា សម្បកដែលប៉ោងឡើង ធ្វើឱ្យវាមានរូបរាងស្រដៀងនឹងស្នែង ឬថាសហោះ (UFO) ដែលមានកន្ទុយដូចនៅក្នុងខ្សែភាពយន្តបែបវិទ្យាសាស្ត្រ និងសង្គ្រាមអវកាស។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិយាយថា 12P នឹងហោះមកដល់តំបន់ក្បែរព្រះអាទិត្យបំផុតនៅថ្ងៃទី 14 មេសាឆ្នាំ 2024 និងមកក្បែរផែនដីនៅថ្ងៃទី 02 មិថុនា 2024 ហើយអាចឱ្យមនុស្សមើលឃើញដោយភ្នែកទទេនៅពេលរាត្រី៕

July 29, 2023

សហរដ្ឋអាម៉េរិកប្រកាសកញ្ចប់ជំនួយជាអាវុធសម្រាប់តៃវ៉ាន់

ប្រធានាធិបតីអាម៉េរិក ប្រកាសអំពីកញ្ចប់ជំនួយយោធាតម្លៃ 345 លានដុល្លារ សម្រាប់កោះតៃវ៉ាន់ ប៉ុន្តែមិនទាន់បង្ហើបឱ្យដឹងសេចក្ដីលំអិត។

នៅក្នុងប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី 28 កក្កដា របស់សេតវិមាន ប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន ឱ្យដឹងថា បានផ្ដល់សិទ្ធិឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាម៉េរិក ចាត់ចែងប្រាក់ 345 លានដុល្លារដែលបានពីក្រសួងការពារជាតិអាម៉េរិក សម្រាប់ជាកញ្ចប់ជំនួយយោធាសម្រាប់កោះតៃវ៉ាន់។

John Kirby អ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអាម៉េរិក ក្នុងថ្ងៃដដែលបាននិយាយថា ប្រទេសនេះកំពុងតែអនុវត្តកាតព្វកិច្ចជាមួយនឹងតៃវ៉ាន់ និងជួយពួកគេក្នុងការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពការពារជាតិ»។

ប្រទេសចិនមិនទាន់មានប្រតិកម្មអ្វីនៅឡើយ ទាក់ទងនឹងរឿងនេះ។ ប៉ុន្តែកន្លងមក អាជ្ញាធរចិនតែងតែជំទាស់ទៅនឹងការផ្គត់ផ្គង់អាវុធទៅឱ្យកោះតៃវ៉ាន់ ពីសំណាក់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។

នេះគឺជាលើកដំបូងហើយដែលរដ្ឋាភិបាលអាម៉េរិក ដកអាវុធ សម្ភារៈយោធា និងថវិកាពីមន្ទីរបញ្ចកោណដោយផ្ទាល់ ដើម្បីផ្ដល់ឱ្យតៃវ៉ាន់ ទៅតាមសិទ្ធិចាត់ចែងធនធានរបស់ប្រធានាធិបតី (PDA)។ មុននោះ សភាអាម៉េរិកបានផ្ដល់សិទ្ធិឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្រើប្រាស់យន្តការ PDA ដើម្បីផ្ដល់ជំនួយផ្នែកយោធាដល់តៃវ៉ាន់ ក្នុងទំហំគិតជាទឹកប្រាក់ឡើងដល់មួយពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក។

ចិនដីគោកតែងតែចាត់ទុកថា កោះតៃវ៉ាន់គឺជាខេត្តមួយរបស់ខ្លួនដែលរង់ចាំតែការបង្រួបបង្រួម ហើយថា នឹងប្រើប្រាស់កម្លាំងបាយ បើសិនជាចាំបាច់។

សហរដ្ឋអាម៉េរិកមិនមានទំនាក់ទំនងការទូតជាផ្លូវការជាមួយនឹងតៃវ៉ាន់ ប៉ុន្តែគឺជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់អាវុធធំជាងគេរបស់កោះនេះ។ អាម៉េរិកកំពុងជំរុញកិច្ចការធ្វើទំនើបកម្មយោធារបស់ចិនដីកោះ (តៃវ៉ាន់) ដើម្បីរារាំងការវាយប្រហារពីចិនដីគោក៕

July 29, 2023

ចិនចាប់ផ្ដើមបង្ហោះផ្កាយរណបអ៊ីនធើណិតបំពាក់ផ្ទាំងសូឡា ដើម្បីប្រជែងនឹងអាម៉េរិក

ថ្មីៗនេះ ប្រទេសចិនបានបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណប Lingxi-03 ដែលមានស្លាបបំពាក់ផ្ទាំងសូឡាមហាស្ដើង និងស្ថិតក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍផ្កាយរណប 13,000 គ្រឿង ដើម្បីប្រកួតប្រជែងនឹង SpaceX របស់អាម៉េរិក។

ផ្កាយរណប Lingxi-03 ដែលត្រូវបានអភិវឌ្ឍដោយក្រុមហ៊ុន GalaxySpace នៅទីក្រុងប៉េកាំង ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះពីមជ្ឈមណ្ឌលបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណប Taiyuan ក្នុងខេត្ត Shanxi ភាគកណ្ដាលប្រទេសចិន ដោយរ៉ុក្កែត Long March 2D កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី 23 កក្កដា។

ផ្ទាំងសូឡាដែលត្រូវបានបំពាក់លើស្លាបផ្កាយរណប អាចកាច់កោង កម្រាស់ប្រហែល 1 មិល្លីម៉ែត្រ ដែលស្មើនឹង 5% នៃកម្រាស់របស់ផ្ទាំងសូឡាធម្មតា។ ផ្ទាំងសូឡារបស់ផ្កាយរណបនេះមានប្រវែង 9 ម៉ែត្រ និងទទឹង 2.5 ម៉ែត្រ នៅពេលលាតសន្ធឹង។

GalaxySPace គឺជាក្រុមហ៊ុនដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ 2018 និងជាក្រុមហ៊ុនដំបូងគេនៅប្រទេសចិន ដែលផ្គត់ផ្គង់អ៊ីនធើណិតពីផ្កាយរណប។ តាមផែនការ ក្រុមហ៊ុននេះនឹងបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបអ៊ីនធើណិតជាបន្តបន្ទាប់ចំនួន 13,000 គ្រឿង ដើម្បីអាចប្រកួតប្រជែងនឹងក្រុមហ៊ុនអាម៉េរិក SpaceX ដែលបច្ចុប្បន្នមាន ផ្កាយរណប Starlink ជាង 4,500 គ្រឿង កំពុងដំណើរការនៅលើមេឃ។

នាពេលអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខ ផែនដីនឹងមានផ្កាយរណបច្រើនជាង 60,000 គ្រឿង ហោះហើរលើគន្លងតារាវិថី ដែលភាគច្រើនគឺជាផ្កាយរណបរបស់អាម៉េរិក ពិសេសគឺ Starlink របស់ SpaceX៕

July 28, 2023

ជន្លេនបុរាណ «ដេកលក់» 46,000 ឆ្នាំ ពេលនេះបានភ្ញាក់ដឹងខ្លួនឡើងវិញ

(រុស្ស៊ី) – ជន្លេនបុរាណមួយប្រភេទបានងើបពីដំណេកបន្ទាប់ពីដេកកកអស់រយៈពេលរាប់ម៉ឺនឆ្នាំនៅក្នុងហ្វូស៊ីលរូងកំប្រុកតាំងពីយុគសម័យទឹកកកចុងក្រោយបង្អស់។

ជន្លេនខ្នាតតូចមួយប្រភេទនៅមានជីវិត បន្ទាប់ពីបានដេកក្នុងស្រទាប់ទឹកកកក្នុងដីដែលមានអាយុកាលរាប់ម៉ឺនឆ្នាំនៅស៊ីបេរី យូរជាងរាប់ម៉ឺនឆ្នាំ បើធៀបនឹងប្រភេទជន្លេនដែលត្រូវបានធ្វើឱ្យរស់ឡើងវិញមុននោះ។ ជន្លេននេះស្ថិតក្នុងប្រភេទ Panagrolaimus kolymaensis។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញវាកំពុងដេកជារង្វង់មូលនៅក្នុងហ្វូស៊ីលរូងរបស់សត្វកំប្រុកដែលយកពីដីដែលកករាប់ម៉ឺនឆ្នាំ ក្បែរទន្លេ Kolyma នៅភាគឦសាននៃបូលខាងជើង កាលពីឆ្នាំ 2002។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមួយក្រុមក៏ធ្លាប់បានជួយឱ្យជន្លេនដែលកករស់ឡើងវិញម្ដងហើយកាលពីឆ្នាំ 2018 ប៉ុន្តែមិនបានដឹងអំពីអាយុកាល និងប្រភេទរបស់វា។

«នៅទីនេះ យើងបានបញ្ជាក់ថា ជន្លេនរាងមូលរស់នៅក្នុងដី ប្រភេទ Panagrolaimus kolymaensis បានផ្អាកដំណើរការក្នុងរយៈពេល 46,000 ឆ្នាំនៅក្រោមដីដែលកករាប់ម៉ឺនលានឆ្នាំនៅស៊ីបេរី» អ្នកស្រាវជ្រាវមកពីប្រទេសរុស្ស៊ី និងអាល្លឺម៉ង់ ឱ្យដឹងដូច្នេះ។

រាងកាយរបស់សត្វជន្លេនមូល និងខ្លាឃ្មុំទឹក (Tardigrades) អាចស្ថិតនៅស្ងៀមមួយកន្លែង ដែលហៅថា cryptobiosis (ដេកកក) ដើម្បីទប់ទល់នឹងស្ថានភាពកក ឬបាត់បង់ជាតិទឹកទាំងស្រុង។ ក្នុងករណីនេះ ពួកវាកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់អុកស៊ីសែន និងកម្ដៅដែលកើតពីដំណើរការស្រូបយកជីវជាតិពីអាហារ ដល់ថ្នាក់មិនអាចត្រូវបានគេដឹង។

ជន្លេនខាងលើបានដេកកកក្នុងដីតាំងពីចុងយុគសម័យទឹកកកចុងក្រោយ (ពី 2.6 លាន ដល់ 11,700 ឆ្នាំមុន)។ បណ្ដាប្រភេទជន្លេនបុរាណអាចរស់ឡើងវិញ បើសិនពួកវារួចផុតពីស្រទាប់ទឹកកកក្រោមដី។

July 28, 2023

អង្គការសហប្រជាជាតិព្រមានអំពីយុគសម័យ «ដុតកម្លោចទូទាំងសកលលោក»

អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Antonio Guterres យល់ថា យុគសម័យឡើងកម្ដៅទូទាំងសកលលោកបានបញ្ចប់ ហើយពិភពលោកចាប់ផ្ដើមចូលដល់ «យុគសម័យដុតកម្លោច»។

«អាកាសធាតុប្រែប្រួលកំពុងកើតមានឡើងយ៉ាងអាក្រក់ ប៉ុន្តែនោះគ្រាន់តែជាការចាប់ផ្ដើមប៉ុណ្ណោះ» លោក Guterres ប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី 27 កក្កដាដូច្នេះ និងបន្តថា «នៅតែអាចគ្រប់គ្រងកំណើនសីតុណ្ហភាពទូទាំងសកលលោកក្នុងកម្រិត 1.5 អង្សាសេ និងចៀសផុតពីសេណារីយោស្ដីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុអាក្រក់បំផុត។ ប៉ុន្តែ យើងត្រូវតែធ្វើសកម្មភាពឱ្យបានខ្លាំងក្លាជាបន្ទាន់»។

ការព្រមាននេះត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របញ្ជាក់ថា បីសប្ដាហ៍កន្លងទៅនេះគឺជាពេលដែលផែនដីមានកម្ដៅខ្ពស់បំផុតមិនធ្លាប់មានពីមុន។ ខែកក្កដាឆ្នាំនេះ កំពុងស្ថិតក្នុងជំហានក្លាយទៅជាខែដែលមានអាកាសធាតុក្ដៅជាងគេបង្អស់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់មនុស្សជាតិ។

លោក Guterres ក៏បានអំពាវនាវសូមឱ្យអ្នកនយោបាយ ធ្វើសកម្មភាពជាបន្ទាន់។ «ខ្យល់អាកាសមិនអាចដកដង្ហើមបាន កម្ដៅមិនអាចទ្រាំបាន ផលចំណេញពីឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល និងការអង្គុយនៅស្ងៀម មិនធ្វើសកម្មភាព គឺជារឿងដែលមិនអាចទទួលយកបាន។ មេដឹកនាំត្រូវតែជាអ្នកដើរនាំមុខគេ។ មិនអាចពន្យារពេល មិនអាចប្រើលេស មិនអាចរង់ចាំអ្នកផ្សេងធ្វើមុន ព្រោះថា មិនមានពេលទៀតនោះទេ»។

អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិអះអាងថា ការប្រើប្រាស់ថាមពលកកើតឡើងវិញប្រកបដោយភាពខ្លាំងក្លា និងការកែសម្រួលក្នុងវិស័យមួយចំនួន មានវិស័យដឹកជញ្ជូនជាដើម បង្ហាញថា មានភាពជឿនលឿន ប៉ុន្តែសុទ្ធតែមិនទាន់បានឆ្ងាយ និងលឿនគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ ហើយនៅតែត្រូវការបន្ថែមល្បឿនបន្តទៀត៕

July 28, 2023

Tag: ដី