Tag: អវកាស

  • ការ​បាញ់​បង្ហោះ​យាន​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ​​របស់​ឥណ្ឌា នឹង​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ

    ការ​បាញ់​បង្ហោះ​យាន​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ​​របស់​ឥណ្ឌា នឹង​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ

    យោងតាម​អង្គការ​ស្រាវជ្រាវ​អវកាស​ឥណ្ឌា (ISRO) បេសកកម្ម Chandrayann 3 បាន​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ធំ​រួចរាល់​ហើយ​នៅមុន​កាលបរិច្ឆេទ​នៃ​ការបាញ់​បង្ហោះ​ដែល​គ្រោង​នឹងធ្វើ​ឡើង​នៅ​ល្ងាច​ថ្ងៃទី 14 កក្កដា 2023។

    បេសកកម្ម Chandrayaan 3 កំណត់​គោលដៅ​នាំ​យានអវកាស​របស់​ឥណ្ឌា ទៅ​ចុះចត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ដោយ​ជោគជ័យ​ជា​លើកដំបូង។ «ការវាយតម្លៃ​ចំពោះ​ការត្រៀមខ្លួន​សម្រាប់​បេសកកម្ម បាន​ចប់សព្វគ្រប់។ ការបាញ់​បង្ហោះ​ក៏​ទទួលបាន​ការអនុញ្ញាត» ISRO ប្រកាស​នៅលើ Twitter ដូច្នេះ។

    ការបាញ់​បង្ហោះ​គ្រោង​នឹងធ្វើ​ឡើង​នៅលើ​កោះ Sriharikota ក្បែរ​ឆ្នេរសមុទ្រ​ភាគ​ខាងកើត​របស់​ប្រទេស​ឥណ្ឌា នៅវេលា​ម៉ោង 16 និង 05 នាទី ថ្ងៃទី 14 កក្កដា (ម៉ោង​នៅ​កម្ពុជា) ដោយ​ប្រើប្រាស់​រ៉ុក្កែត LVM3។ ក្នុង​បេសកកម្ម Chandrayaan 3 យានអវកាស-​រ៉ូ​បូត នឹង​ចុះចត​នៅក្បែរ​ប៉ូល​ខាងត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ នៅ​ចុងខែ​សីហា 2023។ បើសិនជា​គ្រប់យ៉ាង​ដំណើរ​ការល្អ ឥណ្ឌា​នឹង​ក្លាយជា​ប្រទេស​ទី​បួន​ដែល​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ដោយ​ជោគជ័យ បន្ទាប់ពី​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក សូ​វៀត និង​ចិន។

    យាន​ចុះចត​របស់​ឥណ្ឌា នឹង​ប្រមូល​ទិន្នន័យ​ច្រើន​ប្រភេទ​ទាក់ទង​នឹង​បរិស្ថាន​ជុំវិញ ដោយ​ប្រើប្រាស់​ឧបករណ៍​វិទ្យាសាស្ត្រទំនើប។

    Chandrayaan 3 គឺជា​បេសកកម្ម​ព្រះ​ចន្ទ​ទី​បី​របស់​ប្រទេស​ឥណ្ឌា និង​ជាការ​ប្រឹងប្រែង​លើក​ទី​ពីរ​ដើម្បី​អាច​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ដោយ​ជោគជ័យ។ ការប្រឹងប្រែង​លើកដំបូង​ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង​កាលពី​ខែកញ្ញា 2019 និង​បញ្ចប់​ដោយ​បរាជ័យ នៅពេល​យាន​ចុះចត-រ៉ូ​បូត​របស់ Chandrayaan 2 ទម្លាក់ខ្លួន​ទៅបុក​នឹង​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ពេញ​មួយ​ទំហឹង។

    Chandrayaan 2 ក៏មាន​ទាំង​យានអវកាស​ដែល​គោចរ​ជុំវិញ​គន្លង​តារាវិថី​ព្រះ​ចន្ទ ដែល​បច្ចុប្បន្នកំពុង​ប្រមូល​ទិន្នន័យ​នៅ​ជុំវិញ​ឋាន​នេះ។ Chandrayaan 3 មិនមាន​យាន​គោចរ​លើ​គន្លង​តារាវិថី ប៉ុន្តែ​ម៉ូឌុល​រុញច្រាន​របស់​បេសកកម្ម​នេះ​នឹង​នាំ​ឧបករណ៍​ស្រាវជ្រាវ​ផែនដី​ពី​ចម្ងាយទៅ​ជាមួយ​។ ទិន្នន័យ​ដែល​វា​ប្រមូលបាន​នឹងមាន​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​បេសកកម្ម​បន្ទាប់៕

  • រ៉ុក្កែត​ប្រើប្រាស់​ឥន្ធនៈ​មេតាន​ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក ត្រូវបាន​បាញ់​បង្ហោះ​ដោយ​ជោគជ័យ

    រ៉ុក្កែត​ប្រើប្រាស់​ឥន្ធនៈ​មេតាន​ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក ត្រូវបាន​បាញ់​បង្ហោះ​ដោយ​ជោគជ័យ

    រ៉ុក្កែត Zhuque-2 របស់​ក្រុមហ៊ុន​ចិន Landspace បាន​ហោះ​ឡើង​ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​បាញ់​បង្ហោះ​ផ្កាយរណប Jiuquan នៅ​សមុទ្រ​ខ្សាច់ Gobi កាលពី​ព្រឹក​ថ្ងៃទី 12 កក្កដា 2023។

    អង្គភាព​អវកាស​អាម៉េរិក​បានបញ្ជាក់​អំពី​សេចក្ដីប្រកាស​របស់​ចិន ស្ដីពី​ការបាញ់​បង្ហោះ​រ៉ុក្កែត​ឥន្ធនៈ​មេតាន Zhuque-2 ឡើងដល់​គន្លង​គោចរ។ នេះ​គឺជា​ជោគជ័យ​របស់ Zhuque-2 ដោយសារ​កាលពី​ថ្ងៃទី 14 ធ្នូ 2022 រ៉ុក្កែត​នេះ​បានទទួល​បរាជ័យ និង​ធ្វើឱ្យ​បាត់បង់​ផ្កាយរណប 14 គ្រឿង។

    មេតាន​ត្រូវបាន​គេ​សរសើរ​ថា​ជា​ឥន្ធនៈ​ដែល​បំ​ភាយ​ឧស្ម័ន​ពុល​កម្រិត​ទាប បើ​ធៀប​នឹង​ឥន្ធនៈ​ដែល​រ៉ុក្កែតផ្សេងៗកំពុង​ប្រើប្រាស់។

    ក្រុមហ៊ុន​អាម៉េរិក​ជាច្រើន​ក៏​កំពុងតែ​អភិវឌ្ឍ​រ៉ុក្កែត​មេតាន ក្នុងនោះ​ក៏មាន SpaceX, Blue Origin, Rocket Lab, United Launch និង Relativity Space ជាដើម។

    ប្រទេស​ចិន និង​ក្រុមហ៊ុន​អវកាស​ឯកជន​របស់​ប្រទេស​នេះ កំពុង​ទទួលបាន​ជោគជ័យ​ជា​បន្តបន្ទាប់​នៅក្នុង​ការបាញ់​បង្ហោះ​នានា និង​បាន​បំពេញបេសកកម្ម​ឡើងទៅ​កាន់​គន្លង​គោចរ​ចំនួន 54 លើក នៅក្នុង​ឆ្នាំ 2022 ហើយ​ឆ្នាំនេះ ពួកគេ​គ្រោង​នឹង​សម្រេច​ឱ្យបាន​ជាង 60 លើក។

    ដោយឡែក ក្រុមហ៊ុន​អាម៉េរិក SpaceX គឺជា​ទីភ្នាក់ងារ​អវកាស​ដែល​មមាញឹក​នឹង​ការងារ​ជាងគេ​របស់​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក ដោយបាន​បាញ់​បង្ហោះ​រ៉ុក្កែត​ទៅកាន់​អវកាស​ចំនួន 61 លើក កាលពី​ឆ្នាំ 2022៕

  • Elon Musk បើក​ក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា AI ​ថ្មី ដើម្បី​ទប់​ទល់​នឹង ChatGPT

    Elon Musk បើក​ក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា AI ​ថ្មី ដើម្បី​ទប់​ទល់​នឹង ChatGPT

    xAI គឺជា​ក្រុមហ៊ុន​ថ្មី​មួយ​ដែល​ត្រូវបាន​មហាសេដ្ឋី​អាម៉េរិក​ដើមកំណើត​អាហ្វ្រិក​ខាងត្បូង លោក Elon Musk បង្កើតឡើង​ក្នុង​បំណង​ផ្ដោតទៅលើ​ការស្វែងយល់​ឱ្យបាន​ច្បាស់​អំពី​ចក្រវាល និង​អភិវឌ្ឍ​ដំណោះស្រាយ​សម្រាប់​ជំនួស ChatGPT។

    យោងតាម​ប្រកាស​នៅលើ​គេហទំព័រ xAI កាលពី​ថ្ងៃទី 12 កក្កដា ក្រុមហ៊ុន​ថ្មី​ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក Elon Musk មាន​ប្រធាន​ចំនួន 12 រូប ជា​អ្នកជំនាញ​លំដាប់​កំពូល​ក្នុង​វិស័យ​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត (Artificial intelligence AI) ដែល​ធ្លាប់ធ្វើ​ការឱ្យ​បណ្ដា​ក្រុមហ៊ុនធំៗ មាន​ជាអាទិ៍ ក្រុមហ៊ុន Google, Microsoft និង Tesla ជាដើម។

    លោក Elon Musk និយាយថា «បើសិន​ប្រឹងប្រែង​ស្វែងយល់​អំពី​លក្ខណសម្បត្តិ​របស់​ចក្រ​វាល នេះ​ពិតជា​ប្រកាស​ល្អ​បំផុត​ដែល​ខ្ញុំ​អាច​គិត​ឃើញ​ពី​គំនិត​ស្ដីពី​សុវត្ថិភាព​សម្រាប់ AI។ ក្រុមហ៊ុន​នឹង​គាំទ្រ​ចំពោះ​ការយល់ឃើញ​ដែលថា មនុស្សជាតិ​អស្ចារ្យ​ជាង​ឆ្ងាយ ធៀប​នឹង​ពពួក​មិនមែន​មនុស្ស»។

    តំណាង​របស់ xAI ឱ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុន​នេះ​កំពុង​ញាប់ដៃ​ញាប់ជើង​ក្នុងការ​ជ្រើសរើស​វិស្វករ និង​អ្នកស្រាវជ្រាវ​ដែលមាន​បទពិសោធន៍។

    គិត​មកដល់​បច្ចុប្បន្ន លោក Elon Musk កំពុង​ជា​ស្ថាបនិក ជា​ម្ចាស់ ឬ​ជា​នាយក​ប្រតិបត្តិ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​រថយន្ត​អគ្គិសនី Tesla, បណ្ដាញ​សង្គម Twitter, ទីភ្នាក់ងារ​អវកាស SpaceX, ក្រុមហ៊ុន​សាងសង់​ផ្លូវ​ក្រោម​ដី និង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ រួម​នឹង​​ក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា​ប្រព័ន្ធ​ប្រសាទ Neuralink៕

  • អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​កំពុង​ «គយគន់» ទិដ្ឋភាព​ប្រហោង​ខ្មៅ​ហែក​ស៊ី​ផ្កាយ​​ កាល​ពី​ 10 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​មុន​

    អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​កំពុង​ «គយគន់» ទិដ្ឋភាព​ប្រហោង​ខ្មៅ​ហែក​ស៊ី​ផ្កាយ​​ កាល​ពី​ 10 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​មុន​

    វត្ថុ​អវកាស​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា J221951 គឺជា​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​ភ្លឺ​ចែង​ចាំង​ជាង​គេ​ដែល​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ធ្លាប់បាន​រក​ឃើញ​។ វា​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​រហូត​ដល់ 10 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​។ នេះ​បើ​យោង​តាម Live Science។

    នៅក្នុង​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​បំផុត​ ក្រុម​អ្នកវិទ្យា​សាស្ត្រ​មក​ពី​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ Queen’s Belfast (អង់គ្លេស) បាន​ព្យាយាម​រក​ប្រភព​របស់​ពន្លឺ​​​ចែង​ចាំង​ខ្លាំង​ ដែលតេឡេស្កុប Hubble និង Neil Gehrels Swift របស់​ណាសា​បាន​រកឃើញ​។

    ដំបូង​ឡើយ អ្នកវិទ្យា​សាស្ត្រ​យល់​ច្រឡំ​ថា J221951 គឺជា​បាតុភូត​ផ្ទុះ​ដែល​បង្ក​ឡើងដោយ​ការ​បុក​គ្នា​របស់​ផ្កាយ​ពីរ​ដួង​។ ក្រោយ​មក ទិន្នន័យ​បន្ថែម​ពី​ Hubble និង Neil Gehrels Swift បាន​បង្ហាញ​ថា J221951 ស្ថិត​នៅ​ត្រង់​ជួរ​ជាមួយ​នឹង​កាឡាក់ស៊ី​មួយ​ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​រហូត​ដល់ 10 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​។

    និយាយ​ឱ្យ​ស្រួល​ស្ដាប់ គឺ​ថា មនុស្ស​កំពុង​តែ​មើល​ទៅ​កាន់​អតីត​កាល​របស់​កាឡាក់ស៊ី​មួយ​ដែល​មាន​វត្តមាន​នៅ​ពេល​ចក្រ​វាល​ទើប​មាន​អាយុ​ត្រឹម​តែ​ជាង ¼ នៃ​អាយុ​កាល​បច្ចុប្បន្ន និង​​គយគន់​ព្រឹត្តិការណ៍​ជះ​ពន្លឺ​ដ៏​មហិមា​មួយកើត​ឡើង​​កាល​ពី​ 10 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​មុន​។

    វត្ថុ​អវកាស​ខាងលើ​ត្រូវ​បាន​កំណត់​អត្តសញ្ញាណ​ថា​ជា​ប្រហោង​ខ្មៅ​ខ្នាត​យក្ស ដែល​ទើប​បញ្ចេញ​សកម្ម​ភាព​នៅ​ក្នុង​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ដ៏​ខ្លាំង​ក្លា​មួយ​ ទើប​វា​បញ្ចេញ​ពន្លឺ​​ជា​ទម្រង់​ quasar (quasar គឺជាស្នូលកាឡាក់ស៊ីសកម្មដែលមានពន្លឺខ្លាំង)។ ប្រហោង​ខ្មៅ​តែង​តែ​បញ្ចេញ​ពន្លឺ​បែប​នេះ​នៅ​ពេល​វា​កំពុង​ហែក​ស៊ី​ផ្កាយ​​ណា​មួយ​ដែល​ចូល​មក​ក្បែរ​។

    បើ​ទោះ​ជាវត្ថុ​អវកាស​ខាងលើ​កើត​ឡើង​ដោយ​​មូលហេតុ​អ្វី​ក៏ដោយ ទិដ្ឋភាព​ពាន់​ឆ្នាំ​មាន​ម្ដងមួយ​នេះ​​នៅ​តែ​ជា​ឱកាស​ដ៏​សែន​ល្អ​ ជួយ​ឱ្យ​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​មើល​ឃើញ​ប្រហោង​ខ្មៅ​ ព្រោះ​នៅ​ពេល​អសកម្ម​ ប្រហោង​ខ្មៅ​នឹង​ងងឹត​សូន្យ​សុង​ ហើយ​​​មនុស្ស​មិន​អាច​មើល​ឃើញ​៕​

  • រក​ឃើញ​ភព​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​ដែល​ភ្លឺ​បំផុត​ក្នុង​ចក្រវាល

    រក​ឃើញ​ភព​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​ដែល​ភ្លឺ​បំផុត​ក្នុង​ចក្រវាល

    ភព​ LTT9779b គឺជា​ «កញ្ចប់» ធំបំផុត​​ក្នុង​ចក្រវាលនៅ​ក្នុង​ចំណោម​ភព​​ដែល​ក្រុម​តារាវិទូធ្លាប់បាន​​រក​ឃើញ​​ពី​មុន​មក​។

    ភព​ក្ដៅ​ខ្លាំង​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា LTT9779b មាន​ពពក​ដែល​​កកើត​ពី silicate និងលោហធាតុ​ដូច​ទៅ​នឹងទីតានីញ៉ូម ​​អាច​ចាំង​ផ្លាត​​ពន្លឺ​បាន​យ៉ាង​ល្អ។ LTT9779b មាន​ចម្ងាយ​ពីផែនដី​ប្រហែល 262 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ (មួយ​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ស្មើ​នឹង 9.46 ទ្រីលាន​គីឡូម៉ែត្រ) និង​មួយ​ឆ្នាំ​នៅ​លើ​ភព​នេះ​មាន​រយៈ​ពេល​តែ​ 19 ម៉ោង​ប៉ុណ្ណោះ​។

    ភពខាងលើ​ត្រូវ​បាន​រក​ឃើញ​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2022 ដោយ​អង្គការ​ណាសា ហើយ​វា​ត្រូវ​បាន​ជ្រើស​រើស​ដើម្បី​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ស៊ី​ជម្រៅ​​ដោយ​អង្គការ​អវកាស​អឺរ៉ុប​។ ​លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​របស់​អឺរ៉ុប​បាន​បង្ហាញ​ថា LTT9779b អាច​ចាំង​ប្លាត​ពន្លឺ​ពី​ផ្កាយ​មេ​របស់​វា​រហូត​ដល់ 80% ខ្លាំង​ជាង​ភព​សុក្រ​របស់​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​ទៅ​ទៀត​។ បន្ទាប់​ពី​ព្រះ​ចន្ទ ភព​សុក្រ​គឺជា​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​ភ្លើង​ជាង​គេ​បង្អស់​នៅ​ពេល​រាត្រី​ ដោយ​សារ​វា​ចាំង​ផ្លាត​ពន្លឺ​ពី​ព្រះ​អាទិត្យ​ប្រហែល 75%​។ ចំណែក​ផែនដី​វិញ អាច​ចាំង​ប្លាត​ពន្លឺ​ពី​ព្រះ​អាទិត្យ​ត្រឹម​តែ​ 30% ប៉ុណ្ណោះ​។

    នៅ​ផ្នែក​ម្ខាង​របស់​ LTT9779b ដែល​បែរ​ទៅ​រក​ផ្កាយ​មេ គឺ​អាច​មាន​កម្ដៅ​ដល់ 2,000 អង្សា​សេ​។ កម្ដៅ​ខ្ពស់ជាង 100 អង្សាសេ​គឺ​ពិត​ជា​ក្ដៅ​ខ្លាំង​ មិន​អាច​ឱ្យ​កើត​មាន​ពពក​ទឹក​។ LTT9779b ក្ដៅ​រហូត​ដល់​ថ្នាក់​ គួរ​តែ​មិន​មាន​ពពក​ប្រភេទ​ណា​ទាំង​អស់​ សូម្បី​តែ​ពពក​លោហ​ធាតុ ឬ​ត្បូង។ ក៏​ប៉ុន្តែ​ ភព​នេះ​អាច​កកើត​ពពក​លោហធាតុ​បាន​ ដោយ​សារ​តែ​បរិយាកាស​​ត្រូវ​បាន​គ្រប​ដណ្ដប់​ដោយ​ silicate និងចំហាយ​​លោហធាតុ​។

    ដើម​ឡើយ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​គិត​ថា ភព​ LTT9779b គួរ​ណាស់​តែ​មិន​អាច​នៅ​មាន​វត្តមាន​ ព្រោះ​បរិយាកាស​គួរ​តែ​ត្រូវ​បាន​ផ្កាយ​មេ​បំប៉ើង​ចេញ​អស់​ ​សល់​តែ​ថ្ម​ទទេ។ ជំនួស​មក​វិញ ពពក​លោហ​ធាតុ​​ទំនង​ជា​អាច​ជួយ​ការ​ពារ​វត្តមាន​របស់​ LTT9779b។ ពពក​លោហ​ធាតុ​ដែល​ចាំង​ប្លាត​ពន្លឺ​ កំពុង​តែ​ជួយ​ការ​ពារ​ភព​នេះ​មិន​ឱ្យ​ក្ដៅ​ខ្លាំងរហូត​ដល់​ក្លាយ​ជា​ចំហាយ​។ ការ​ផ្ទុក​លោហធាតុ​ច្រើន​ក៏​ជួយ​ឱ្យ LTT9779b និង​បរិយាកាស​របស់​វា​កាន់​តែ​ធ្ងន់​ និង​មិន​ងាយ​ត្រូវ​បាន​​បំប៉ើង​ដោយ​ផ្កាយ​មេ​៕

  • រកឃើញ​វត្ថុ​ចម្លែក​ក្រោម​សមុទ្រ​ សង្ស័យ​ថា​ជា​បច្ចេកវិទ្យា​របស់​មនុស្ស​ភព​ដទៃ

    រកឃើញ​វត្ថុ​ចម្លែក​ក្រោម​សមុទ្រ​ សង្ស័យ​ថា​ជា​បច្ចេកវិទ្យា​របស់​មនុស្ស​ភព​ដទៃ

    អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​អាម៉េរិក​ដើម​កំណើត​អ៊ីស្រាអែល​បាន​រកឃើញ​ដុំ​មូល​ៗ​ចំនួន​ 10 គ្រាប់​ដែល​មាន​រូប​រាង និង​ល្បឿន​ខុសប្រក្រតី​ នៅ​តំបន់សមុទ្រ​ដែល​មាន​អាចម៍​ផ្កាយ​ធ្លាក់​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2014។

    អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ Avi Loeb មក​ពី​សាកល​វិទ្យាល័យ​ Harvard យល់​ថា លោក​ទំនង​ជា​បាន​រក​ឃើញ​ភស្ដុតាង​ស្ដី​ពី​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​មនុស្ស​ក្រៅភព​ផែនដី នៅ​ពេល​បាន​រក​ឃើញ​​អាចម៍​ផ្កាយ IM1 ដែល​បាន​ធ្លាក់​នៅ​លើ​តំបន់​សមុទ្រ​របស់​ Papua New Guinea កាល​ពី​ឆ្នាំ 2014។ នេះ​បើ​តាម Business Insider ចុះ​ផ្កាយ​​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី 08 កក្កដា។

    អង្គភាព​អវកាសរបស់​សហរដ្ឋ​​អាម៉េរិក បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា បំណែក​អាចម៍​ផ្កាយ​ទាំង​នេះ​ទំនង​ជា​មាន​ប្រភព​ពី​ប្រព័ន្ធ​​ផ្កាយ​ដទៃ​។

    ដុំ​បាល់​ទាំង​នេះមានផ្ទុក​សារធាតុ​ដែក​ 84%, ស៊ីលីកុន 8%, ម៉ាញេស្យូម 4%, ទីតានីញ៉ូម 2% រួម​នឹង​សារធាតុ​ដទៃ​មួយ​ចំនួន​​ទៀត

    ការ​វិភាគ​បង្ហាញ​ថា គ្រាប់​បាល់​ទាំង​នេះ​រួម​មាន សារធាតុ​ដែក​ 84%, ស៊ីលីកុន 8%, ម៉ាញេស្យូម 4%, ទីតានីញ៉ូម 2% រួម​នឹង​សារធាតុ​ដទៃ​មួយ​ចំនួន​​ទៀត​។ ដុំ​បាល់​ទាំង​នេះ​​មាន​ទំហំ​មិន​ដល់​ 1 មិល្លីម៉ែត្រ និង​មាន​ពណ៌​លឿង ខៀវ ប្រផេះ ហើយ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​មាន​រូប​រាង​ដូច​ទៅ​នឹង​ផែនដី​។ នេះ​បើ​តាម​ Loeb។

    Loeb បាន​ប្រៀប​ធៀប​ករណី​នេះ​ជាមួយ​នឹង​យាន​ Voyager របស់​ណាសា​ដែល​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​កាល​ពី​ឆ្នាំ 1977។ លោក​គិត​ថា Voyager នឹង​ធ្លាក់​ទៅ​លើ​ភព​ដ៏សែន​ឆ្ងាយ​មួយ​នៅ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​​មួយ​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ទៀត​ ហើយ​ពួក​វា​នឹង​ធ្លាក់​ដូច​អាចម៍​ផ្កាយ​។

    «មនុស្ស​យើង​នឹង​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​រាប់​ម៉ឺន​ឆ្នាំ​ដើម្បី​ហោះ​ចេញ​ផុត​ពី​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​ និង​ទៅ​ដល់​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ តាម​រយៈ​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​យាន​អវកាស​ទំនើប​។ ដុំ​វត្ថុ​ធាតុ​នេះ​ប្រហែល​ជា​បាន​ចំណាយ​ពេល​ប្រហាក់​ប្រហែល​នេះ​ដើម្បី​មក​ដល់​ភព​របស់​យើង» Loed និយាយ​ដូច្នេះ​។

    អាចម៍​ផ្កាយ​ Oumuamua

    លោក Loed គឺជា​សមាជិក​របស់​ក្រុម​ប្រឹក្សា​វិទ្យា និង​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​ប្រធានាធិបតី និង​ជា​ប្រធាន​ Galileo ដែល​ជា​គម្រោង​ស្វែង​រក​ភស្ដុតាំង​ស្ដី​ពី​មនុស្ស​ភព​ក្រៅ​ និង​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​ពួក​គេ​។ លោកធ្លាប់​បាន​និយាយ​ច្រើន​ដង​ថា «Oumuamua (វត្ថុ​អវកាស​អន្តរ​តារា​ដំបូង​គេ​ដែល​ «មក​លេង» ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ) អាច​ជា​ឧទាហរណ៍​អំពី​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​មនុស្ស​ភព​ដទៃ៕

  • យន្តហោះ​​លឿន​ជាង​សំឡេងជំនាន់​ថ្មី​​របស់​ណា​សា​ ត្រៀម​ធ្វើ​តេស្ត​ដំបូង

    យន្តហោះ​​លឿន​ជាង​សំឡេងជំនាន់​ថ្មី​​របស់​ណា​សា​ ត្រៀម​ធ្វើ​តេស្ត​ដំបូង

    យន្តហោះ​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង​ជំនាន់​ថ្មី​របស់​ទីភ្នាក់ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក (NASA) បានចាប់ផ្ដើម​ត្រៀមខ្លួន​សម្រាប់​ការហោះហើរ​លើកដំបូង។

    តាំងពី​ឆ្នាំ 2018 គម្រោង​យន្តហោះ X-59 របស់​ណា​សា ទទួលបាន​ការចាប់អារម្មណ៍​ច្រើន​ពី​សហគមន៍​អ្នកសារព័ត៌មាន ហើយ​វា​ក៏បាន និង​កំពុង​រុញច្រាន​វិស័យ​ទេសចរណ៍​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង​ឱ្យខិត​ចូល​ជិត​ដល់​ភាពជាក់ស្ដែង។

    ថ្មីៗនេះ ណា​សាបាន​ឱ្យដឹងថា កាលពី​ថ្ងៃទី 19 មិថុនា យន្តហោះ X-59 ត្រូវបាន​នាំ​ពី​រោងចក្រ​ដំឡើង​របស់ Lockheed Martin ទៅកាន់​ព្រលានយន្តហោះ។ ក្រោយមក យន្តហោះ​នេះ​នឹងត្រូវ​ត្រួតពិនិត្យ​បច្ចេកទេស​នៅលើ​ដី​ដើម្បី​ធានាថា បាន​ត្រៀមខ្លួន​រួចរាល់​សម្រាប់​បេសកកម្ម​ហោះហើរ​នាពេលខាងមុខ។

    គោលដៅ​របស់​ណា​សា គឺ​ការ​បញ្ជាក់ថា យន្តហោះ​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង​របស់​ពួកគេ​អាច​ហោះ​បាន​លឿន​ជាងល្បឿន​របស់​​សំឡេង ប៉ុន្តែ​មិន​លាន់ឮ​ខ្លាំង​ដូច​យន្តហោះ​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង​ដទៃទៀត។

    យន្តហោះ X-59 របស់​ណា​សា ដែល​មាន​បណ្ដោយ 30 ម៉ែត្រ ​ទទឹង 9 ម៉ែត្រ និង​​បំពាក់​ម៉ាស៊ីន​ប្រតិកម្ម​តែមួយគត់ ត្រូវបាន​រចនា​ឡើង​ដោយ General Electric Aviation ដែលជា​ក្រុមហ៊ុន​បុត្រ​សម្ព័ន្ធ​របស់ General Electric។

    យន្តហោះ X-59 របស់​ណា​សា

    យន្តហោះ​នេះ​ត្រូវបាន​ផលិតឡើង​ដើម្បី​អាច​ហោះ​ក្នុង​ល្បឿន Mach 1.4 ឬ 1,488 គីឡូម៉ែត្រ/ម៉ោង និង​អាច​ហោះ​ដល់​កម្ពស់ 16,764 ម៉ែត្រ។ នៅពេល​បញ្ឆេះ​ម៉ាស៊ីន X-59 នឹង​បង្កើតជា​សំឡេង​មួយ​ដ៏​តូច ដែល​ប្រហាក់ប្រហែល​នឹង​សំឡេង​បិទទ្វារ​ឡាន ចំពោះ​អ្នក​ដែល​ស្ដាប់​នៅ​លើ​ដី។ ចំណែក​យន្តហោះ​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង​ដទៃ​អាចធ្វើឱ្យ​បែក​កញ្ចក់​បង្អួច នៅពេល​វា​ហោះ​ឆ្លងកាត់។

    ណា​សា​សង្ឃឹមថា បច្ចេកវិទ្យា​ខាងលើនេះ អាចឱ្យ​ពួកគេ​បញ្ចុះបញ្ចូល​​អាជ្ញាធរ​គ្រប់គ្រង​អាកាសចរណ៍​ អនុញ្ញាតឱ្យ​យន្តហោះ​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង X-59 ​ហោះហើរ​​​ពីលើ​តំបន់​ដែលមាន​មនុស្ស​រស់នៅ។

    បើសិនជា​ការធ្វើ​តេស្ត​នានា​ទទួលបាន​ជោគជ័យ នោះ X-59 អាច​ក្លាយជា​យន្តហោះ​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង​ដំបូង​គេ​ដែល​ដឹក​អ្នកដំណើរ​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក៕

  • អាចម៍​ផ្កាយ​ខ្នាត​ធំ​មួយ​ដុំ​នឹង​​ហោះ​មក​ក្បែរ​ផែនដី​បំផុត​នៅ​ថ្ងៃ​ស្អែក

    អាចម៍​ផ្កាយ​ខ្នាត​ធំ​មួយ​ដុំ​នឹង​​ហោះ​មក​ក្បែរ​ផែនដី​បំផុត​នៅ​ថ្ងៃ​ស្អែក

    អាចម៍​ផ្កាយ​ 2019 LH5 ដែល​មាន​អង្កត់​ផ្ចិត​ប្រហែលជាង 400 ម៉ែត្រ នឹង​ហោះ​មក​ក្បែរ​ផែន​ដីក្នុង​គម្លាត​ 5.6 លាន​គីឡូម៉ែត្រ នៅ​វេលា​ម៉ោង 11 ថ្ងៃទី 07 កក្កដាខាងមុខ​។

    មិត្ត​អ្នក​អាន​ទាំង​ឡាយ​ដែល​ចាប់​អារម្មណ៍ អាច​តាម​ដាន​ដំណើរ​ហោះ​មក​ក្បែរ​ផែនដី​របស់​អាចម៍​ផ្កាយ​ខាងលើ​ តាម​រយៈ​គម្រោង​តេឡេស្កុប​និម្មិត (VTP) ដែល​នឹង​ផ្សាយ​ផ្ទាល់​ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​។

    តារាវិទូ Gianluca Masi នៅ VTP ថត​បាន​អាចម៍​ផ្កាយ​ 2019 LH5 ដោយ​តេឡេស្កុប​នៅ Manciano ប្រទេស​អ៊ីតាលី​ កាល​ពី​ថ្ងៃទី 04 កក្កដា ពេល​វត្ថុ​អវកាស​នេះ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​រយៈ​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ប្រហែល 7.2 លាន​គីឡូម៉ែត្រ​។

    2019 LH5 ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2019​។ អង្គការ​ណាសា​ឱ្យ​ដឹង​ថា 2019 LH5 មាន​ទំហំ​ធំជាង​​​កីឡដ្ឋាន​មួយ​ដោយ​​មាន​អង្កត់​ផ្ចិត​ប្រហែលពី 210 ទៅ 470 ម៉ែត្រ​។

    អាចម៍ផ្កាយ 2019 LH5 ដែលថតបានកាលពីថ្ងៃទី 04 កក្កដា 2023

    នៅ​ពេល​ហោះមក​ក្បែរ​ផែនដី​ 2019 LH5 នឹង​ផ្លាស់​ទី​ក្នុងល្បឿន​ប្រហែល 77,900 គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង​ ធៀប​នឹង​ផែនដី​។ យោង​តាម CNEOS ល្បឿន​នេះ​គឺ​លឿន​ជាង​ប្រហែល 20 ដង ធៀប​នឹង​គ្រាប់​កាំភ្លើង​​ប្រភេទ​ដូច​ AK។

    អាចម៍​ផ្កាយ 2019 LH5 ត្រូវ​ការ​ពេល​ប្រហែល​ពីរ​ឆ្នាំ​ ទើប​គោចរ​បាន​មួយ​ជុំ​ព្រះ​អាទិត្យ​។ អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​បាន​គណនា​ឃើញ​ថា អាចម៍​ផ្កាយ​នេះ​នឹង​មិន​អាចហោះ​មក​បុក​ជាមួយ​ផែនដី​ យ៉ាង​តិច​នៅ​ក្នុង​ការ​ហោះ​មក​ក្បែរ​ចំនួន 11 លើក​នា​ពេល​ខាងមុខ​ រហូត​ដល់​ឆ្នាំ 2192​។

  • ពេលវេលា​របស់​ចក្រវាល​កាលពី​ទើប​កើត ដើរ​យឺត​ជាង​បច្ចុប្បន្ន​ប្រាំ​ដង

    ពេលវេលា​របស់​ចក្រវាល​កាលពី​ទើប​កើត ដើរ​យឺត​ជាង​បច្ចុប្បន្ន​ប្រាំ​ដង

    ជា​លើកដំបូង​ហើយ​ដែល​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ប្រើប្រាស់​វត្ថុ​អវកាស​ខ្វា​សា (quasar) ធ្វើជា «នាឡិកា» សម្រាប់​វាស់​សភាព​រីក​មាឌ​នៃ​ពេលវេលា​ក្នុង​ចក្រវាល និង​បាន​បញ្ជាក់ថា Eistein ពិតជា​បានគិត​ត្រូវ។

    យោងតាម AFP ចុះផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី 03 កក្កដា ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ឱ្យដឹងថា ពេលវេលា​ក្នុង​ចក្រវាល​សម័យ​ដំបូង​ហាក់​ដើរ​យឺត​ជាង​ប្រាំ​ដង ធៀប​នឹង​បច្ចុប្បន្ន។ នេះ​គឺជា​លើកដំបូង​ដែល​ពួកគេ​ប្រើប្រាស់​ខ្វា​សា (quasar) ដែលជា​បាតុភូត​កញ្ជ្រោល​នៃ​ពន្លឺ និង​ឧស្ម័ន​នៅ​ចំ​កណ្ដាល​កាឡាក់ស៊ី ធ្វើជា «នាឡិកា» សម្រាប់​វាស់​ល្បឿន​របស់​ពេលវេលា។

    ទ្រឹស្ដី​ទំនាក់ទំនង (Relativity) របស់លោក Einstein បាន​ព្យាករ​ថា ដោយសារតែ​ចក្រវាល​កំពុង​រីក​មាឌ ទើប​មនុ​ស្សនឹង​មើលឃើញ​ចក្រវាល​ដ៏​សែនឆ្ងាយ ផ្លាស់​ទី​ក្នុង​ល្បឿន​យឺត។

    ចក្រវាល​ត្រូវបាន​ចាត់ទុកថា មាន​អាយុ​ប្រហែល 13.8 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ។ ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ កន្លងមក​បាន​ប្រើប្រាស់​បាតុភូត​ផ្ទុះ​ផ្កាយ ធ្វើជា «នាឡិកា​ចក្រវាល» ដើម្បី​បញ្ជាក់ថា ពេលវេលា​កាលពី​មាន​អាយុ​ស្មើនឹង​ពាក់កណ្ដាល​បច្ចុប្បន្ន ដើរ​យឺត​ជាង​ទ្វេដង។

    លទ្ធផល​នៃ​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​បំផុត​បង្ហាញថា ជាង​មួយ​ពាក់​លាន​ឆ្នាំក្រោយ​ហេតុការណ៍​ផ្ទុះ Big Bang (ព្រឹត្តិការណ៍​ផ្ទុះ​កកើត​ចក្រវាល) ពេលវេលា​ហាក់​ដើរ​ទៅមុខ​ក្នុង​ល្បឿន​ស្មើនឹង 1/5 ដង នៃ​ពេលវេលា​បច្ចុប្បន្ន។ បាតុភូត​នេះ​ត្រូវបាន​ហៅថា ការរីកមាឌ​របស់​ពេលវេលា​នៃ​ចក្រវាល៕

  • ភព​ខ្នាត​យក្ស​មួយ​ទើបតែ​លេចមុខ​ឡើង​ ក្រោយ​ការ​រីក​មាឌ​របស់​ផ្កាយ​មេ

    ភព​ខ្នាត​យក្ស​មួយ​ទើបតែ​លេចមុខ​ឡើង​ ក្រោយ​ការ​រីក​មាឌ​របស់​ផ្កាយ​មេ

    ភព​ខ្នាត​ធំ​មួយ​ដែល​ត្រូវបាន​ដាក់ឈ្មោះថា Halla ទើបតែ​បានបង្ហាញ​ខ្លួន​ដោយ​គោចរ​ជុំវិញ Bakedu ដែល​ជា​វត្ថុ​អវកាស​​ទើបតែ​លេច​ឡើងជា​ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម ហើយ​គួរ​ណាស់​តែ​បាន​លេប​ត្របាក់​ភព​នេះ​រួចហើយ​។

    Halla ដែលជា​ភព​ខ្នាត​យក្ស​ដូច​ទៅនឹង​ភព​ព្រហស្បតិ៍ ត្រូវបាន​រកឃើញ​នៅពេល​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ពិនិត្យមើល​ដំណាក់កាល Bakedu រីក​មាឌ និង​ក្លាយជា​ផ្កាយ​ខ្នាត​យក្ស​ពណ៌​ក្រហម។

    ផ្កាយ​នានា​នៅក្នុង​ចក្រវាល​ដែល​ដូច​ព្រះអាទិត្យ​របស់​មនុស្ស នៅពេល​អស់​ថាមពល​នឹង​ប៉ោង​ឡើង រីក​មាឌ​ជា​លើកចុងក្រោយ ក្លាយជា​ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម ដោយ​ធំ​ជាង​មុន 1.5 ដង។ ក្រោយមក វា​នឹងត្រូវ​ដួលរលំ ក្លាយជា​កូន​ផ្កាយ​ពណ៌​ស។

    ក្នុងអំឡុងពេល​រីក​មាឌ​ជា​លើកចុងក្រោយ ផ្កាយ​ទាំងនេះ​អាច​លេប​ត្របាក់​យក​បណ្ដា​ភព​ដែល​នៅក្បែរ​វា។ ព្រះអាទិត្យ​របស់​មនុស្ស​ក៏ត្រូវ​បាន​ព្យាករ​ថា នឹង​លេប​យក​ភព​ចំនួន​បី​ដែល​នៅក្បែរ រួមមាន ភព​ពុធ ភព​សុក្រ និង​ផែនដី នៅ​ពេល​វា​រីក​មាឌ​។

    ក៏ប៉ុន្តែ នៅ​ជុំវិញ​ផ្កាយ Bakedu ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​របស់​វិទ្យាស្ថាន​តារាសាស្ត្រ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ Hawaii (សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក) បាន​ប្រទះឃើញ Halla បង្ហាញខ្លួន​បន្ទាប់ពី​ហេតុការណ៍​រីក​មាឌ​ដល់​កម្រិត​កំពូល​​របស់​ផ្កាយ​ក្រហម Bakedu។ ភព Halla «នៅមាន​ជីវិត»​ និង​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​លំហ​ដែល​មុន​នោះ​ផ្កាយ Bakedu បាន​គ្របដណ្ដប់​ទាំងស្រុង។

    ការសង្កេត​ថ្មី​បំផុត​បាន​បញ្ជាក់ថា ភព​ខាងលើ​នៅតែ​គោចរ​លើ​គន្លង​​ប្រកបដោយ​ស្ថិរភាព​ក្នុង​រយៈពេល​ជាង​មួយ​ទសវត្សរ៍ និង​នៅតែមាន «ជីវិត» ជាមួយនឹង​ផ្កាយ​មេ​ដែល​កំពុង​ព្យាយាម​លេប​យក​វា។

    អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​មិនទាន់​យល់ច្បាស់​ថា ហេតុអ្វី​បានជា Halla នៅមាន​ជីវិត។ មានការ​សន្និដ្ឋានថា Halla ប្រហែលជា​ធ្លាប់​គោចរ​ក្នុង​គន្លង​តារាវិថី​ឆ្ងាយ នៅ​មុនពេល​ហេតុការណ៍​រីក​មាឌ​របស់ Bakedu។ ប៉ុន្តែ លទ្ធភាព​នេះ​ហាក់​មាន​តិចតួច។

    លទ្ធភាព​ទី​ពីរ​គឺថា Halla បានកកើតឡើង​ពី​ការ​ប៉ះគ្នា​រវាង​ផ្កាយ​ពីរ​ដួង។ ដូច្នេះ Halla អាចជា «ខ្មោចឆៅ» របស់​ផ្កាយ​មួយ​ដួង​ក្នុងចំណោម​ពីរ​ដែល​បាន​ងាប់ ពោលគឺ​មិនមែន Bakedu។

    លទ្ធភាព​ទី​បី គឺថា Halla ពិតជា​នៅមាន​ជីវិត​ក្រោយ​ហេតុការណ៍​ផ្កាយ Bakedu ​រីក​មាឌ។ ប្រការនេះ​អាច​នាំមក​នូវ​ក្ដីសង្ឃឹម​ខ្លះ​សម្រាប់​អនាគត​របស់​ផែនដី៕