Tag: វិទ្យាសាស្ត្រ

  • ពេលវេលា​របស់​ចក្រវាល​កាលពី​ទើប​កើត ដើរ​យឺត​ជាង​បច្ចុប្បន្ន​ប្រាំ​ដង

    ពេលវេលា​របស់​ចក្រវាល​កាលពី​ទើប​កើត ដើរ​យឺត​ជាង​បច្ចុប្បន្ន​ប្រាំ​ដង

    ជា​លើកដំបូង​ហើយ​ដែល​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ប្រើប្រាស់​វត្ថុ​អវកាស​ខ្វា​សា (quasar) ធ្វើជា «នាឡិកា» សម្រាប់​វាស់​សភាព​រីក​មាឌ​នៃ​ពេលវេលា​ក្នុង​ចក្រវាល និង​បាន​បញ្ជាក់ថា Eistein ពិតជា​បានគិត​ត្រូវ។

    យោងតាម AFP ចុះផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី 03 កក្កដា ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ឱ្យដឹងថា ពេលវេលា​ក្នុង​ចក្រវាល​សម័យ​ដំបូង​ហាក់​ដើរ​យឺត​ជាង​ប្រាំ​ដង ធៀប​នឹង​បច្ចុប្បន្ន។ នេះ​គឺជា​លើកដំបូង​ដែល​ពួកគេ​ប្រើប្រាស់​ខ្វា​សា (quasar) ដែលជា​បាតុភូត​កញ្ជ្រោល​នៃ​ពន្លឺ និង​ឧស្ម័ន​នៅ​ចំ​កណ្ដាល​កាឡាក់ស៊ី ធ្វើជា «នាឡិកា» សម្រាប់​វាស់​ល្បឿន​របស់​ពេលវេលា។

    ទ្រឹស្ដី​ទំនាក់ទំនង (Relativity) របស់លោក Einstein បាន​ព្យាករ​ថា ដោយសារតែ​ចក្រវាល​កំពុង​រីក​មាឌ ទើប​មនុ​ស្សនឹង​មើលឃើញ​ចក្រវាល​ដ៏​សែនឆ្ងាយ ផ្លាស់​ទី​ក្នុង​ល្បឿន​យឺត។

    ចក្រវាល​ត្រូវបាន​ចាត់ទុកថា មាន​អាយុ​ប្រហែល 13.8 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ។ ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ កន្លងមក​បាន​ប្រើប្រាស់​បាតុភូត​ផ្ទុះ​ផ្កាយ ធ្វើជា «នាឡិកា​ចក្រវាល» ដើម្បី​បញ្ជាក់ថា ពេលវេលា​កាលពី​មាន​អាយុ​ស្មើនឹង​ពាក់កណ្ដាល​បច្ចុប្បន្ន ដើរ​យឺត​ជាង​ទ្វេដង។

    លទ្ធផល​នៃ​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​បំផុត​បង្ហាញថា ជាង​មួយ​ពាក់​លាន​ឆ្នាំក្រោយ​ហេតុការណ៍​ផ្ទុះ Big Bang (ព្រឹត្តិការណ៍​ផ្ទុះ​កកើត​ចក្រវាល) ពេលវេលា​ហាក់​ដើរ​ទៅមុខ​ក្នុង​ល្បឿន​ស្មើនឹង 1/5 ដង នៃ​ពេលវេលា​បច្ចុប្បន្ន។ បាតុភូត​នេះ​ត្រូវបាន​ហៅថា ការរីកមាឌ​របស់​ពេលវេលា​នៃ​ចក្រវាល៕

  • ភព​ខ្នាត​យក្ស​មួយ​ទើបតែ​លេចមុខ​ឡើង​ ក្រោយ​ការ​រីក​មាឌ​របស់​ផ្កាយ​មេ

    ភព​ខ្នាត​យក្ស​មួយ​ទើបតែ​លេចមុខ​ឡើង​ ក្រោយ​ការ​រីក​មាឌ​របស់​ផ្កាយ​មេ

    ភព​ខ្នាត​ធំ​មួយ​ដែល​ត្រូវបាន​ដាក់ឈ្មោះថា Halla ទើបតែ​បានបង្ហាញ​ខ្លួន​ដោយ​គោចរ​ជុំវិញ Bakedu ដែល​ជា​វត្ថុ​អវកាស​​ទើបតែ​លេច​ឡើងជា​ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម ហើយ​គួរ​ណាស់​តែ​បាន​លេប​ត្របាក់​ភព​នេះ​រួចហើយ​។

    Halla ដែលជា​ភព​ខ្នាត​យក្ស​ដូច​ទៅនឹង​ភព​ព្រហស្បតិ៍ ត្រូវបាន​រកឃើញ​នៅពេល​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ពិនិត្យមើល​ដំណាក់កាល Bakedu រីក​មាឌ និង​ក្លាយជា​ផ្កាយ​ខ្នាត​យក្ស​ពណ៌​ក្រហម។

    ផ្កាយ​នានា​នៅក្នុង​ចក្រវាល​ដែល​ដូច​ព្រះអាទិត្យ​របស់​មនុស្ស នៅពេល​អស់​ថាមពល​នឹង​ប៉ោង​ឡើង រីក​មាឌ​ជា​លើកចុងក្រោយ ក្លាយជា​ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម ដោយ​ធំ​ជាង​មុន 1.5 ដង។ ក្រោយមក វា​នឹងត្រូវ​ដួលរលំ ក្លាយជា​កូន​ផ្កាយ​ពណ៌​ស។

    ក្នុងអំឡុងពេល​រីក​មាឌ​ជា​លើកចុងក្រោយ ផ្កាយ​ទាំងនេះ​អាច​លេប​ត្របាក់​យក​បណ្ដា​ភព​ដែល​នៅក្បែរ​វា។ ព្រះអាទិត្យ​របស់​មនុស្ស​ក៏ត្រូវ​បាន​ព្យាករ​ថា នឹង​លេប​យក​ភព​ចំនួន​បី​ដែល​នៅក្បែរ រួមមាន ភព​ពុធ ភព​សុក្រ និង​ផែនដី នៅ​ពេល​វា​រីក​មាឌ​។

    ក៏ប៉ុន្តែ នៅ​ជុំវិញ​ផ្កាយ Bakedu ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​របស់​វិទ្យាស្ថាន​តារាសាស្ត្រ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ Hawaii (សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក) បាន​ប្រទះឃើញ Halla បង្ហាញខ្លួន​បន្ទាប់ពី​ហេតុការណ៍​រីក​មាឌ​ដល់​កម្រិត​កំពូល​​របស់​ផ្កាយ​ក្រហម Bakedu។ ភព Halla «នៅមាន​ជីវិត»​ និង​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​លំហ​ដែល​មុន​នោះ​ផ្កាយ Bakedu បាន​គ្របដណ្ដប់​ទាំងស្រុង។

    ការសង្កេត​ថ្មី​បំផុត​បាន​បញ្ជាក់ថា ភព​ខាងលើ​នៅតែ​គោចរ​លើ​គន្លង​​ប្រកបដោយ​ស្ថិរភាព​ក្នុង​រយៈពេល​ជាង​មួយ​ទសវត្សរ៍ និង​នៅតែមាន «ជីវិត» ជាមួយនឹង​ផ្កាយ​មេ​ដែល​កំពុង​ព្យាយាម​លេប​យក​វា។

    អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​មិនទាន់​យល់ច្បាស់​ថា ហេតុអ្វី​បានជា Halla នៅមាន​ជីវិត។ មានការ​សន្និដ្ឋានថា Halla ប្រហែលជា​ធ្លាប់​គោចរ​ក្នុង​គន្លង​តារាវិថី​ឆ្ងាយ នៅ​មុនពេល​ហេតុការណ៍​រីក​មាឌ​របស់ Bakedu។ ប៉ុន្តែ លទ្ធភាព​នេះ​ហាក់​មាន​តិចតួច។

    លទ្ធភាព​ទី​ពីរ​គឺថា Halla បានកកើតឡើង​ពី​ការ​ប៉ះគ្នា​រវាង​ផ្កាយ​ពីរ​ដួង។ ដូច្នេះ Halla អាចជា «ខ្មោចឆៅ» របស់​ផ្កាយ​មួយ​ដួង​ក្នុងចំណោម​ពីរ​ដែល​បាន​ងាប់ ពោលគឺ​មិនមែន Bakedu។

    លទ្ធភាព​ទី​បី គឺថា Halla ពិតជា​នៅមាន​ជីវិត​ក្រោយ​ហេតុការណ៍​ផ្កាយ Bakedu ​រីក​មាឌ។ ប្រការនេះ​អាច​នាំមក​នូវ​ក្ដីសង្ឃឹម​ខ្លះ​សម្រាប់​អនាគត​របស់​ផែនដី៕

  • ដំណេក​ពេល​ថ្ងៃត្រង់​ជួយ​ឱ្យ​ខួរ​ក្បាលមាន​សុខភាព​ល្អ និង​ក្មេង​ជាង​វ័យ​

    ដំណេក​ពេល​ថ្ងៃត្រង់​ជួយ​ឱ្យ​ខួរ​ក្បាលមាន​សុខភាព​ល្អ និង​ក្មេង​ជាង​វ័យ​

    យោងតាម​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​បំផុត​របស់​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ការ​ដេក​នៅពេល​ថ្ងៃត្រង់​នឹង​ជួយ​ឱ្យ​ខួរក្បាល​រីកចម្រើន សុខភាព​ល្អ ហើយ​មនុស្ស​មាន​កម្លាំង​ដូច​នៅ​ក្មេង​ជាង​វ័យ​ពី 3 ទៅ 7 ឆ្នាំ។

    ក្រុម​អ្នកស្រាវជ្រាវ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ College London (ចក្រភព​អង់គ្លេស) និង សាកលវិទ្យាល័យ​សាធារណរដ្ឋ នៃ​ប្រទេស​អ៊ុយ​រូ​ហ្គា​យ ថ្មីៗនេះ​បានបញ្ចប់​ការវិភាគ​ទិន្នន័យ​ដែល​បាន​​ពី​មនុស្ស 35,080 នាក់​ដែល​បាន​ចូលរួម​នៅឯ​ធនាគារ​ជីវសាស្ត្រ​របស់​អង់គ្លេស។

    លទ្ធផល​នៃ​ការ​វិភាគ​ទិន្នន័យ​ខាង​លើ​ បាន​នាំ​ទៅ​រក​ការ​​​សន្និដ្ឋានថា ដំណេក​នៅពេល​ថ្ងៃត្រង់​គឺជា​គន្លឹះ​ដើម្បី​រក្សា​ទម្ងន់​របស់​ខួរក្បាល នៅពេល​ចាស់។ វា​នឹង​ជួយ​ឱ្យ​ខួរក្បាល​រីកចម្រើន សុខភាព​ល្អ ហើយ​មនុស្ស​មាន​កម្លាំង​ដូច​នៅ​ក្មេង​ជាង​វ័យ​ពី 3 ទៅ 7 ឆ្នាំ។

    ទោះជា​យ៉ាងណាក៏ដោយ សាស្ត្រាចារ្យ Simon Smith អ្នកជំនាញ​ខាង​ដំណេក និង​សុខភាព​របស់​សាកលវិទ្យាល័យ Queensland (អូស្ត្រាលី) បានឱ្យដឹងថា លទ្ធផល​នៃ​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​នេះ​មិនមែន​មានន័យថា ដំណេក​រយៈពេល​ខ្លី​នៅ​ថ្ងៃត្រង់ ​សុទ្ធ​តែមាន​ប្រយោជន៍​​ពេញ​លេញ​ដូច​បាន​រៀបរាប់​ខាងលើ​នោះឡើយ។

    សាស្ត្រាចារ្យ Simon Smith បញ្ជាក់​ថា បញ្ហា «ស្វិ​ត​ខួរក្បាល​នៅតែ​អាច​កើតឡើង​ទៅតាម​ស្ថានភាព​សុខភាព​ជាក់ស្ដែង មានដូចជា មនុស្ស​ញៀន​នឹង​ស្រា ជំងឺ​ដាច់​សរសៃឈាម​ខួរក្បាល និង​ជំងឺ​ភ្លេចភ្លាំង​ (Alzheimer) ក៏ដូចជា​ការ​ចាស់​ទៅតាម​អាយុ​ជាដើម៕

  • អាម៉េរិក​នឹង «​រុករក​រ៉ែ​លើ​​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​» នៅ​ទសវត្សរ៍​ក្រោយ

    អាម៉េរិក​នឹង «​រុករក​រ៉ែ​លើ​​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​» នៅ​ទសវត្សរ៍​ក្រោយ

    អុកស៊ីសែន និង​ទឹក នឹង​ជា​គោលដៅ​ដំបូង និង​ចម្បង​បំផុត​របស់​ស្ថានីយ​រុករក​រ៉ែ​សាកល្បង របស់​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ ក្នុងការ​​​រុក​រក​រ៉ែ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​។

    ទីភ្នាក់ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក ណា​សា (NASA) មាន​ផែនការ​ចាប់ផ្ដើម​រុករក​រ៉ែ​នៅលើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ ចាប់ពី​ទសវត្សរ៍​ក្រោយ។ នេះ​បើតាម​ព័ត៌មាន​ដែល​បញ្ចេញ​ដោយ​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​រ៉ុក្កែត​របស់​ណា​សា។

    លោក Gerald Sanders ដែល​កំពុងធ្វើការ​នៅឯ​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស Johnson របស់​ណា​សា កាលពី​ថ្ងៃទី 28 មិថុនា 2023 ឱ្យដឹងថា បេសកកម្ម​រុករក​រ៉ែ​នេះ​នឹង​ត្រូវបាន​អនុវត្តភ្លាមៗ បន្ទាប់ពី​ណា​សា​នាំយក​ប្រព័ន្ធ​ខួង​រក និង​ទាញយក​រ៉ែ​សាកល្បង ​ឡើងទៅ​ដល់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ។

    អុកស៊ីសែន និង​ទឹក នឹង​ជា​គោលដៅ​ដំបូង និង​ចម្បង​គេ​របស់​ស្ថានីយ​រុករក​រ៉ែ​សាកល្បង​នៅលើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ ព្រោះ​វា​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​ជីវិត​របស់​មនុស្ស។ ក្រោយមក រ៉ែ​ដទៃ​ដូចជា ដែក និង​ដី​កម្រ​ជាដើម អាច​ត្រូវបាន​គិតគូរ ពេល​សកម្មភាព​រុករ​ក​ត្រូវបាន​ពង្រីក​បន្ថែម។

    ណា​សា​គណនា​ឃើញថា ព្រះ​ចន្ទ​មាន​ធនធាន​រ៉ែ​ដែលមាន​តម្លៃ​រាប់សិប​ទ្រី​លាន​ដុល្លារ។ បច្ចុប្បន្ន មិនមែន​មានតែ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​នោះទេ ដែលមាន​បំណង​រុករក​រ៉ែ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ ប្រទេស​ដទៃ​ក៏មាន​មហិច្ឆតា​ដូចគ្នានេះដែរ ក្នុងនោះ​មានដូចជា អូស្ត្រាលី។ល។

  • យន្តហោះ​អវកាស VSS Unity ដឹក​អតិថិជនទៅ​កាន់​អវកាស​​ជា​លើកដំបូង

    យន្តហោះ​អវកាស VSS Unity ដឹក​អតិថិជនទៅ​កាន់​អវកាស​​ជា​លើកដំបូង

    ក្រុមហ៊ុន Virgin Galactic កាលពី​ថ្ងៃទី 26 មិថុនា បានប្រកាសថា ជើងហោះហើរ​ទៅកាន់​ទី​អវកាស​បែប​ពាណិជ្ជកម្ម​ដំបូង​ដែល​ដឹក​ភ្ញៀវ 4 នាក់ នឹងត្រូវ​បានធ្វើ​ឡើង​យ៉ាង​ឆាប់​ត្រឹម​ថ្ងៃទី 29 មិថុនា​ខាងមុខ។

    ជើងហោះហើរ​ខាងលើនេះ​នឹង​ចាប់ផ្ដើម​នៅវេលា​ម៉ោង 22 (ម៉ោង​នៅ​កម្ពុជា) ថ្ងៃទី 29 មិថុនា នៅឯ​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស​ក្នុង​រដ្ឋ New Mexico សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក។ យន្តហោះ​ដឹកជញ្ជូន VMS Eve នឹង​នាំយក​យន្តហោះ​អវកាស VSS Unity ឡើងទៅ​កាន់​កម្ពស់​ប្រហែល 15,000 ម៉ែត្រ។

    បន្ទាប់មក VMS Eve នឹង​ទម្លាក់ VSS Unity ដើម្បីឱ្យ​យន្តហោះ​អវកាស​នេះ​បញ្ឆេះ​ម៉ាស៊ីន​រ៉ុក្កែត បន្ត​ហោះ​ឡើងទៅ​កាន់​ទី​អវកាស​ក្បែរ​គន្លង​តារាវិថី។ ភ្ញៀវ 4 នាក់​ក្នុង​យន្តហោះ​អវកាស VSS Unity នឹងមាន​ពេល​តែ​ប៉ុន្មាន​នាទី​ប៉ុណ្ណោះ​ដើម្បី​បណ្ដែត​ខ្លួន​ក្នុងស្ថានភាព​គ្មាន​ទម្ងន់ គយគន់​ខ្សែកោង​របស់​ផែនដី មុនពេល​ត្រលប់​មកវិញ។

    ភ្ញៀវ​ដែល​នឹងធ្វើ​ដំណើរ​លើ VSS Unity រួមមាន Pantaleone Carlucci ជា​វិស្វករ​របស់​ប្រទេស​អ៊ីតាលី, Colin Bennett អ្នកដឹកនាំ​ភ្ញៀវ​នៅ Virgin Galactic, Valter Villadei មន្ត្រី​ទ័ពអាកាស​អ៊ីតាលី និង Angelo Landolfi អ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររ​បស់ទ័ព​អាកាស​អ៊ីតាលី។

    ជើងហោះហើរ​នេះ​នឹង​អូស​បន្លាយពេល 90 នាទី ក្នុងនោះ VSS Unity នឹង​ក្លាយជា​បន្ទប់ពិសោធន៍​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នៅក្បែរ​គន្លង​តារាវិថី។

    យន្តហោះ​ដឹកជញ្ជូន VMS Eve នាំយក​យន្តហោះ​អវកាស VSS Unity ទៅ​កាន់​កម្ពស់ 15,000 ម៉ែត្រ

    VSS Unity អាច​ដឹក​មនុ​ស្សបាន 6 នាក់។ វា​បាន​ហោះហើរ​ទៅកាន់​តំបន់​អវកាស​ក្បែរ​គន្លង​តារាវិថី​ចំនួន 5 លើក​មកហើយ ក្នុងនោះ​ជើងចុង​ក្រោយបង្អស់​ត្រូវ​បានធ្វើ​ឡើង​កាលពី​ថ្ងៃទី 25 ឧសភា 2023។

    ​សំបុត្រ​សម្រាប់​ជិះ​ក្នុង​យន្ត​ហោះ​អវកាស VSS Unity មានតម្លៃ​រហូតដល់ 450,000 ដុល្លារ​អាម៉េរិក/ម្នាក់។ VSS Unity របស់ Virgin Galactic កំពុង​ប្រកួតប្រជែង​ជាមួយនឹង New Shepard របស់ Blue Origin។

  • កំពូលភ្នំ​ទឹកកក​អាយុកាល​រាប់ពាន់​ឆ្នាំនៅ​អឺរ៉ុប​​បាក់​រលំ

    កំពូលភ្នំ​ទឹកកក​អាយុកាល​រាប់ពាន់​ឆ្នាំនៅ​អឺរ៉ុប​​បាក់​រលំ

    (ស្វ៊ី​ស) – មួយផ្នែក​នៃ​កំពូលភ្នំ Fluchthorn ដែល​ស្ថិតក្នុង​ជួរ​ភ្នំ Silvretta Alps បាន​បាក់​រលំ​កាលពី​ថ្ងៃទី 11 មិថុនា បណ្ដាលឱ្យ​ថ្ម​ជាង 100,000 ម៉ែត្រគូប ​ធ្លាក់​ទៅលើ​ជ្រលង​ភ្នំ​នៅ​ខាងក្រោម។

    ហេតុការណ៍​បាក់រលំ​​នេះ​កើតឡើង​បន្ទាប់ពី​ប្រទេស​ស្វ៊ី​សបាន​រង​អាកាសធាតុ​ក្ដៅ​ខ្លាំង​ក្នុង​មួយរយៈ​ពេល​យូរ។ នេះ​អាច​បណ្ដាលមកពី​ស្រទាប់ដី​ដែលមាន​ទឹកកក​ស្ថិតនៅ​រាប់ពាន់​ឆ្នាំ​កន្លង ត្រូវ​រលាយ។ សហគមន៍​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ព្រមាន​ថា ករណី​ដូចគ្នានេះ​នឹង​អាច​កើត​ឡើងជា​បន្តទៀត​នៅពេល​អាកាសធាតុ​ត្រជាក់​ប្រែជា​ក្ដៅ ធ្វើឱ្យ​ស្រទាប់ដី​មាន​ទឹកកកក្រាស់ៗតាំងពី​បុរាណ ត្រូវ​រលាយ។ នេះ​បើតាម Live Science ចុះផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី 26 មី​ថុ​នា 2023។

    សមត្ថកិច្ច​ឱ្យដឹង ពុំមាន​អ្នករងរបួស ឬ​ស្លាប់​ក្នុង​ហេតុការណ៍​ខាងលើ ប៉ុន្តែ កំពូលភ្នំ​​ខ្ពស់​ជាងគេ​របស់ Fluchthorn បាន​បាត់បង់​កំពស់​ប្រហែល 100 ម៉ែត្រ។ ករណី​បាក់រលំ​​នេះ​កើតឡើង​នៅ​ផ្នែក​ខាងលិច នៅក្នុង​ជ្រលង​ភ្នំ Futschol។ កំពូល​នៅ​កណ្ដាល​ដែលមាន​កម្ពស់ 3,397 ម៉ែត្រ បច្ចុប្បន្ន​គឺ​ខ្ពស់​ជាងគេ​បំផុត​របស់ Fluchthorn ដែល​នេះ​មានន័យថា កំពូលភ្នំ​នេះ​ទាប​ជាង​មុន​ប្រហែល 19 ម៉ែត្រ។

    កំពូលភ្នំ​ស្ទើរតែ​ទាំងអស់​ដែលមាន​កម្ពស់​លើសពី 2,500 ម៉ែត្រ​នៅ​ជួរ​ភ្នំ Alps សុទ្ធតែ​គ្របដណ្ដប់ និង​ចាក់​ចូល​ជ្រៅ​ក្នុង​កន្លែង​ចន្លោះ​រវាង​ផ្ទាំង​ថ្មធំៗ ដោយ​ស្រទាប់ដី​កក​អាយុកាល​រាប់ពាន់​ឆ្នាំ ជួយ​ផ្សារភ្ជាប់​ផ្ទាំង​ថ្ម​ទាំងនេះ។ បើ​មិនមាន​ស្រទាប់ដី​កក​ទាំងនេះ​ទេ ជញ្ជាំង​ភ្នំ​អាច​បាត់បង់​លំនឹង នាំឱ្យ​បាក់រលំ​ដូច​ករណី​ខាងលើ។

  • ប្រហោង​ខ្មៅមហា​យក្ស​នៅ​កណ្ដាល​កាឡាក់ស៊ី​របស់​មនុស្ស «ហែក​ស៊ី» ​ផ្កាយ​ទើប​កើត

    ប្រហោង​ខ្មៅមហា​យក្ស​នៅ​កណ្ដាល​កាឡាក់ស៊ី​របស់​មនុស្ស «ហែក​ស៊ី» ​ផ្កាយ​ទើប​កើត

    Sagittarius A* ដែល​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​នឹកស្មានថា​បាន «ដេក​លង់លក់» នៅ​កណ្ដាល​កាឡាក់ស៊ី​ដែលមាន​ផ្ទុក​ផែនដី ពេលនេះ​បែរជា​បញ្ចេញ​សញ្ញា​ដ៏​គួរឱ្យ​ភ័យខ្លាច។

    យានអវកាស IXPE របស់​ណា​សា​ថត​បាន «សញ្ញា​ពី​ឋាននរក» ដែល​បញ្ជាក់ថា ប្រហោង​ខ្មៅ​របស់​កាឡាក់ស៊ី​មី​ល​គី​វ៉េ (Milky Way) មិនបាន​ដេក​លង់លក់​ទាំងស្រុង​ដូច​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បានគិត​ឡើយ។

    Sagittarius A* គឺជា​ប្រហោង​ខ្មៅ​នៅ​កណ្ដាល​កាឡាក់ស៊ី​មី​ល​គេ​វ៉េ​ដែល​បាន​ឆ្លង​ផុត​ដំណាក់កាល​លេប​ត្របាក់​ដ៏​កាច​សាហាវ។ វា​មាន​ម៉ាស​ធំ​ជាង​ព្រះអាទិត្យ​ប្រហែល​នឹង 4.1 លាន​ដង និង​ស្ថិតក្នុង​ក្រុម​ប្រហោង​ខ្មៅ​ដែល​ធំជាងគេ​ក្នុង​ចក្រវាល។

    Sagittarius A* ស្ថិតនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ

    ក៏ប៉ុន្តែ ថ្មីៗនេះ​មាន​ភស្ដុតាង​កាន់តែច្រើន​បង្ហាញថា ប្រហោង​ខ្មៅ​នេះ​នៅតែ «ចាប់​ស៊ី» វត្ថុ​អវកាស​ទាំងឡាយណា​ដែល​គោចរ​មក​ក្បែរ​មាត់​របស់​វា។

    យានអវកាស IXPE កត់ត្រា​បាន​ពន្លឺ​ចែងចាំង​ឡើង​ខុសធម្មតា​របស់​ពពក​ប​ង្ក​បង្កើត​ផ្កាយ (Molecular cloud) ស្ថិតនៅ​ក្បែរ​ចំណុចកណ្ដាល​របស់​ប្រហោង​ខ្មៅ Sagittarius A* និង​បានដឹងថា វា​កំពុង​បញ្ចេញ​ពន្លឺ​ខ្លាំង​ជាង​ការគ្រោងទុក។

    ការវិភាគ​បានបង្ហាញ​ថា ពន្លឺ​នេះ​ពុំមែន​ពពក​បង្កបង្កើត​ផ្កាយ​ជា​អ្នក​បញ្ចេញ ប៉ុន្តែ​វា​គ្រាន់តែ​ជា​ចំណាំង​ប្លាត​ពន្លឺ​ពី​ហេតុការណ៍​ផ្ទុះ​របស់ Sagittarius A*។

    រូប​រាង​ពិត​របស់ Sagittarius A*

    ការ​គណនា​របស់​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បារាំង​បាន​បង្ហាញថា ហេតុការណ៍​ផ្ទុះ​នេះ​ទើបតែ​កើតឡើង​អំឡុង​សតវត្សរ៍​ទី XIX និង​អូស​បន្លាយពេល​ប្រហែល​មួយឆ្នាំ​កន្លះ។

    អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​មិនទាន់​ដឹង​ច្បាស់​ថា វត្ថុ​អវកាស​ដែល​ត្រូវបាន​ប្រហោង​ខ្មៅ​ខាងលើ​ហែក​ស៊ី​គឺជា​អ្វី​នៅឡើយ ប៉ុន្តែ​បើតាម​ទ្រឹ​ស្ត្រី វា​អាចជា​ផ្កាយ​ដែល​ទើប​ចាប់កំណើត​ពី​ពពក​ម៉ូលេគុល​នៅក្បែរ​ប្រហោង​ខ្មៅ​នោះ។

  • ចង្រិត​ក្រហមកំពុង​បំភ័យ​ប្រជាជន​នៅ​​ទីក្រុង​របស់​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​

    ចង្រិត​ក្រហមកំពុង​បំភ័យ​ប្រជាជន​នៅ​​ទីក្រុង​របស់​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​

    ចង្រិត Mormon ដែល​ស៊ីសាច់​គ្នាឯង​ កំពុង «សម្រុក» ចូល​ទីក្រុង Elko របស់​រដ្ឋ Nevada ក្នុង​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ បាន និង​កំពុង​ពង្រាយ​ខ្លួន​ពេញ​ដងផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន វាលស្មៅ និង «ឡោមព័ទ្ធ» ទីលំនៅ​របស់​ប្រជាជន។

    ទីក្រុង Elko របស់​រដ្ឋ Nevada ប្រឈមមុខ​នឹង​ទិដ្ឋភាព​ដូច​ទៅនឹង​ភាពយន្ត​រន្ធត់ នៅពេល​ហ្វូង​ចង្រិត​ក្រហម​ដូច​ឈាម​កំពុង​ចូលមក​កាន់កាប់​ស្ទើរ​គ្រប់​ច្រកល្ហក។ ចង្រិត Mormon មិន​បង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​មនុស្ស​ដោយផ្ទាល់ ប៉ុន្តែ​វត្តមាន​របស់​ពួកវា​ធ្វើឱ្យ​ប្រជាជនមាន​ការព្រួយបារម្ភ។ នេះ​បើតាម Interesting Engineering ចុះផ្សាយ​នៅ​ថ្ងៃទី 26 មិថុនា​នេះ។

    ចង្រិត Mormon មានឈ្មោះ​ក្នុង​វិទ្យាសាស្ត្រ​ថា Anabrus simplex។ វា​គឺជា​សត្វល្អិត​គ្មាន​ស្លាប​ដែលមាន​ប្រភព​នៅ​ពាក់កណ្ដាល​ភាគ​ខាងជើង​របស់​អាម៉េរិក​ខាងជើង។

    ជាធម្មតា ក្នុង​មួយឆ្នាំ ចង្រិត​ញី​នឹង​បង្កើតកូន​បាន​មួយ​លើក។ ក្រោយមក ពួកវា​ប្រមូល​ផ្ដុំគ្នា ផ្លាស់​ទី និង​ស៊ី​ដំណាំ​នៅតាម​ផ្លូវ​ពេលធ្វើ​ដំណើរ។ ក៏ប៉ុន្តែ ឆ្នាំនេះ ពួកវា​នាំគ្នា​ចូលមកក្នុង​ទីប្រជុំជន និង​ទីក្រុង រួមមាន Elko ជាដើម បង្កឱ្យមាន​ការព្រួយបារម្ភ​ពី​ប្រជាជន។ ក្រុម​អ្នកជំនាញ​វាយតម្លៃថា ចង្រិត​រាប់លាន​ក្បាល​ចូលមក​កាន់​ទីក្រុង Elko នៅ​រដូវក្ដៅ​នេះ។

    បើទោះជា​មិន​គំរាមកំហែង​ដល់​មនុស្ស ប៉ុន្តែ​ចង្រិត Mormon មាន​ក្លិន​អាក្រក់ និង​ជា​សត្វល្អិត​ដែល​អាច​ស៊ីសាច់​គ្នាឯង។ នៅពេល​ចង្រិត​ណាមួយ​ត្រូវ​ឡាន​កិន ពួក​ដែល​នៅក្បែរនោះ​តែង​លោត​ចូលមក​ដណ្ដើម​គ្នា​ស៊ី បង្កើតបានជា​ទិដ្ឋភាព​មួយ​ដ៏​គួរឱ្យខ្លាច។

    វត្តមាន​ក្នុង​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​របស់​ចង្រិត​នេះ នាំឱ្យ​ម​ន្ទីរ​ពេទ្យ និង​កន្លែង​អាជីវកម្ម​នានា​ត្រូវបញ្ជូន​មនុស្ស​ទៅ​ចាត់ការ បើ​ទោះ​មិនសូវ​ទទួលបាន​លទ្ធផល​ល្អ៕

  • បទពិសោធន៍ «​វិះ​នឹង​ស្លាប់​ក្នុង​នាវាមុជទឹកដូច Titan ​នៅ​ក្បែរ​សាកសព​កប៉ាល់​ Titanic»

    បទពិសោធន៍ «​វិះ​នឹង​ស្លាប់​ក្នុង​នាវាមុជទឹកដូច Titan ​នៅ​ក្បែរ​សាកសព​កប៉ាល់​ Titanic»

    គ្រោះថ្នាក់​នាវាមុជទឹក Titan បានធ្វើឱ្យ Michael Guillen នឹកឃើញ​ដល់​បទពិសោធន៍​ដ៏​រន្ធត់​នៅពេល​ជាប់​ក្នុង​នាវាមុជទឹក​នៅត្រង់​កន្លែង​ដូច​ទីតាំង​ក្នុងករណី Titan កាលពី​ឆ្នាំ 2000។

    «ខ្ញុំ​គឺជា​មនុស្ស​ម្នាក់​ក្នុងចំណោម​អ្នកយកព័ត៌មានដំបូងៗដែល​បាន​មើលឃើញ​សាកសព​កប៉ាល់ Titanic នៅ​បាតសមុទ្រ​អា​ត្ល​ង់​ទិ​ក។ ប្រការ​នោះ​ធ្វើឱ្យ​ខ្ញុំ​មាន​មោទកភាព» Michael Guillen បណ្ឌិត​ផ្នែក​រូបវិទ្យា​អាម៉េរិក រៀបរាប់​អំពី​ដំណើរ​ចុះទៅ​មើល​សាកសព​កប៉ាល់ Titanic ក្នុងនាម​ជា​អ្នកយកព័ត៌មាន​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​របស់​ទូរទស្សន៍ ABC កាលពី 23 ឆ្នាំមុន។

    ក្នុង​ដំណើរ​ផ្សងព្រេង​នោះ Guillen ទៅជា​មួយ​មិត្ត​ម្នាក់​ឈ្មោះ Brian និង​អ្នកបើកបរ​នាវា​ជនជាតិ​រុស្ស៊ី Viktor នៅក្នុង​នាវាមុជទឹក Mir-1 របស់​រុស្ស៊ី ដែល​ត្រូវបាន​ទម្លាក់​ចុះ​ទឹក​ពី​កប៉ាល់​មេ Akademik Mstislav Keldysh។ ក្រោយពី​បាន​ទស្សនា​ផ្នែក​ខាងមុខ​របស់​សាកសព​កប៉ាល់ Titanic ប្រកបដោយ​ភាពងាយស្រួល​នៅក្នុង​ជម្រៅ 3,800 ម៉ែត្រ ពួកគេ​ក៏​សម្រេចចិត្ត​ផ្លាស់​ទី​ទៅកាន់​ផ្នែក​ខាងក្រោយ​របស់​កប៉ាល់។

    លោក Guillen រៀបរាប់៖ «ពេល​ឆ្លងកាត់​តំបន់​ដែលមាន​បំណែក​ជាច្រើន ដើម្បី​ឆ្ពោះទៅកាន់​ចំណុច​កន្ទុយ​កប៉ាល់ ពួកយើង​ក៏​ស្រាប់តែ​ត្រូវ​ស្រូប​ចូល​ខ្សែទឹក​ដែល​ហូរ​ខ្លាំង​នៅ​បាតសមុទ្រ។ ចុងក្រោយ Mir-1 ត្រូវ​ជាប់គាំង​ទៅនឹង​ស្លាបចក្រ​ដ៏​ធំ​របស់​កប៉ាល់ Titanic»។

    «ក្រោយពី​ការប៉ះទង្គិច ពួកយើង​ឃើញ​ដុំ​ដែក​ច្រែះ​​របស់​កប៉ាល់ Titanic ធ្លាក់​មកលើ​នាវាមុជទឹក» លោក Guillen បន្ថែម និង​បន្តថា «ពេលនោះ​ខ្ញុំ​គិតថា ខ្ញុំ​នឹងមិន​អាច​គេច​ផុតពី​ការស្លាប់​ឡើយ»។

    លោក Michael Guillen

    Viktor ដែល​ធ្លាប់ជា​អ្នកបើកបរ​យន្តហោះ​ចម្បាំង MiG របស់​រុស្ស៊ី ក៏បាន​រក​វិធី​រំដោះ​នាវាមុជទឹក។ លោក Guillen និយាយថា ពេលនោះ «ដូច​ទៅនឹង​រថយន្ត​របស់​អ្នក​កំពុង​ជាប់ផុង ហើយ​អ្នក​ត្រូវ​រក​វិធី​ថយក្រោយ​ដើម្បី​រំដោះខ្លួន។ ពួកយើង​សុទ្ធតែ​រក្សា​ភាពស្ងប់ស្ងាត់ ព្រោះ​មិន​ចង់​រំខាន ឬ​ធ្វើឱ្យ Viktor បែក​អារម្មណ៍។ ពួកយើង​សុទ្ធតែ​ដឹងថា កំពុងស្ថិត​ក្នុងស្ថានភាព​អាសន្ន…»។

    នាវា Mir-1 ត្រូវ​ជាប់​ប្រហែល​មួយ​ម៉ោង​ក្នុង​ភាព​ងងឹត​នៅ​បាតសមុទ្រ ដោយសារតែ Viktor សម្រេចចិត្ត​បិទ​ភ្លើង​​ដើម្បី​សន្សំសំចៃ​ថាមពល។ «ខ្ញុំ​មិន​ភ្លេច​សោះឡើយ​នូវ​ស្ថានភាព​ដែល​គិតថា ខ្លួន​នឹង​ស្លាប់​មិន​ខាន» លោក Guillen រម្លឹកឡើង​​ដូច្នេះ។

    ក្នុងពេលនោះ Guillen មាន​អារម្មណ៍​ថា នាវា​កំពុង​ផុស​ឡើង។ «ខ្ញុំ​ងាកក្រោយ​សួរ Viktor ថា មាន​បញ្ហា​អ្វី​អត់? គាត់​ក៏​ឆ្លើយ​ដោយ​សំឡេងស្អកៗថា «មិនមាន​បញ្ហា​ទេ»។ ពេលនោះ​ទើប​ខ្ញុំ​មាន​អារម្មណ៍​ធូរទ្រូង» លោក Guillen ថ្លែងបន្ត​ដូច្នេះ។

    នាវាមុជ​ទឹក​រុស្ស៊ី Mir

    ដោយសារ​ជំនាញ​របស់ Viktor ចុងក្រោយ នាវាមុជទឹក Mir-1 ក៏បាន​រំដោះខ្លួន​ផុតពី​ស្លាបចក្រ និង​គំនរ​បាក់បែក​របស់​សាកសព​កប៉ាល់ Titanic។ ពួកគេ​ត្រូវ​ចំណាយពេល​ពីរ​ម៉ោង​កន្លះ​ដើម្បី​ងើប​ឡើងលើ​ផ្ទៃ​ទឹក និង​ផុត​ពី​គ្រោះ​អាសន្ន​។

    កាលពី​ឆ្នាំ 2000 មានតែ​ពីរ​ប្រទេស​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​អាច​អភិវឌ្ឍ​នាវាមុជទឹក​ដែល​ស៊ូទ្រាំ​បាន​ជាមួយនឹង​សម្ពាធ​ទឹកសមុទ្រ​ដ៏​មហាសាល នោះ​គឺ​ប្រទេស​បារាំង និង​រុស្ស៊ី។ នេះ​បើតាម លោក Guillen។

    នាវាមុជទឹក Mir របស់​រុស្ស៊ី មាន​បណ្ដោយ 7.8 ម៉ែត្រ, ទទឹង 3.6 ម៉ែត្រ, កម្ពស់ 3 ម៉ែត្រ និង​ទម្ងន់ 18,600 គីឡូក្រាម។ នាវា​នេះ​អាច​ចុះ​ជ្រៅ​រហូតដល់ 6,000 ម៉ែត្រ។ ក្នុងការ​ធ្វើតេស្ដ​ជាក់ស្ដែង Mir-1 អាច​ចុះ​ដល់​ជម្រៅ 6,170 ម៉ែត្រ និង Mir-2 អាច​ចុះ​ដល់ 6,120 ម៉ែត្រ៕

  • ក្រុមហ៊ុន​គ្រប់គ្រង​នាវាមុជទឹក Titan ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ផ្លូវច្បាប់​ក្រោយ​ករណី​ស្លាប់​មនុស្ស​ប្រាំ​នាក់

    ក្រុមហ៊ុន​គ្រប់គ្រង​នាវាមុជទឹក Titan ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ផ្លូវច្បាប់​ក្រោយ​ករណី​ស្លាប់​មនុស្ស​ប្រាំ​នាក់

    OceanGate ដែល​ក្រុមហ៊ុន​គ្រប់គ្រង​នាវាមុជទឹក Titan អាច​ត្រូវ​ប្រឈមមុខ​នឹង​រឿងក្ដី​ប្ដឹងផ្ដល់​ពី​គ្រួសារ​ជនរងគ្រោះ បើទោះជា​ក្រុម​អ្នកទេសច​ណ៍​នេះ​បាន​ចុះហត្ថលេខា​លើកលែងក៏ដោយ។

    កាលពី​ថ្ងៃទី 22 មិថុនា សមត្ថកិច្ច​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ និង​ក្រុមហ៊ុន OceanGate បាន​បញ្ជាក់ថា មនុស្ស​ប្រាំ​នាក់​ដែល​ស្ថិតក្នុង​នាវាមុជទឹក Titan បានទទួល​មរណភាព​ទាំងអស់ ក្រោយពី​ក្រុម​សង្គ្រោះបាន​រកឃើញ​បំណែក​នានា​របស់ Titan។

    អ្នក​ដែល​បាន​ស្លាប់​ក្នុង​ហេតុការណ៍​ខាងលើ រួមមាន Stockton Rush អាយុ 61 ឆ្នាំ ជា​ស្ថាបនិក និង​ជានា​យក​ប្រតិបត្តិ​របស់ OceanGate, មហាសេដ្ឋី​អង់គ្លេស Hamish Harding អាយុ 58 ឆ្នាំ, Shahzada Dawood អាយុ 48 ឆ្នាំ ជា​អ្នកជំនួញ​ដើមកំណើត​ប៉ា​គី​ស្ថាន និង​កូនប្រុស Suleman អាយុ 19 ឆ្នាំ ដែល​សុទ្ធតែជា​ពលរដ្ឋ​អង់គ្លេស រួម​នឹង​ពលរដ្ឋ​បារាំង​មួយរូប​ទៀត​ គឺ​​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ខាង​សមុទ្រ Paul-Henri Nargeolet អាយុ 77 ឆ្នាំ។

    បច្ចុប្បន្ន មិនទាន់​ដឹង​ច្បាស់​ថា សាកសព​ជនរងគ្រោះ​ខាងលើ​នឹង​អាច​ត្រូវបាន​ស្រង់​មកលើ​គោក​បានដែរ ឬ​យ៉ាងណា​នៅឡើយ។ ប៉ុន្តែ ក្រុម​សមត្ថកិច្ច​នៅតែ​បន្ត​ស្វែងរក​វត្ថុតាង​នានា​​ដើម្បី​បញ្ជាក់​​បន្ថែម​ឱ្យ​កាន់តែច្បាស់​។

    ជនរងគ្រោះ​ក្នុង​ករណី​នាវាមុជ​ទឹក Titan

    មុនពេល​ឡើងក​ប៉ាល់ និង​ចូល​នាវា Titan ដើម្បី​ចុះទៅ​ទស្សនា​សាកសព​កប៉ាល់ Titanic ដែល​នៅ​បាត​សមុទ្រ​ជម្រៅ​ជិត 4,000 ម៉ែត្រ អតិថិជន​ទាំងអស់​សុទ្ធតែ​​ត្រូវ​តម្រូវឱ្យ​ចុះហត្ថលេខា​លើកលែង​ការទទួលខុសត្រូវ​លើ​អាយុជីវិត​សម្រាប់ OceanGate។ ក៏ប៉ុន្តែ ចំពោះ​គ្រួសារ​ជនរងគ្រោះ គ្រប់យ៉ាង​នឹងមិន​បញ្ចប់​ត្រឹម​នេះឡើយ។ ក្រុមអ្នកវិភាគ​និយាយថា សាច់ញាតិ​របស់​ជនរ​ង​គ្រោះ​នៅតែ​អាច​ប្ដឹង​ក្រុមហ៊ុន​នេះ សូម្បីតែ​នៅពេល​ជនរងគ្រោះ​បាន​ចុះហត្ថលេខា​រួចរាល់​ក៏ដោយ។

    ទោះជា​យ៉ាងណាក៏ដោយ មុនពេល​រកឃើញ​មូលហេតុ​ពិតប្រាកដ​នៃ​ហេតុការណ៍​គ្រោះថ្នាក់​នេះ គេ​នៅតែ​មិនទាន់​កំណត់​បាន​ថា ករណីនេះ​ត្រូវ​ផាត់​ចោល​កិច្ចសន្យា ឬ​អត់។ នេះ​បើតាម Joseph Low មេធាវី​មួយរូប​នៅ​រដ្ឋ California សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក។

    មកដល់​បច្ចុប្បន្ន មិនទាន់មាន​ប្រភព​ណាមួយ​និយាយ​ច្បាស់​អំពីរឿង​ថា​ តើ​​​គ្រួសារ​ជនរងគ្រោះ​​មាន​បំណង​ប្ដឹង​ក្រុម​ហ៊ុន OceanGate ឬ​អត់​នៅឡើយ៕