វិទ្យាសាស្ត្រ - La Reine Media

យានស្រាវជ្រាវព្រះចន្ទរបស់រុស្ស៊ី ថតរូបពីទីអវកាស

Luna-25 ជាយានចុះចតលើឋានព្រះចន្ទដំបូងរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី ដែលត្រូវបានបាញ់បង្ហោះកាលពីថ្ងៃទី 11 សីហា បានបញ្ជូនមកកាន់ផែនដីនូវរូបភាពដំបូងដែលថតពីទីអវកាស។

យាន Luna-25 បានចេញដំណើរនៅម៉ោង 7 និង 10 នាទី ថ្ងៃទី 10 សីហា 2023 នៅរុស្ស៊ី (ត្រូវនឹងម៉ោង 6 និង 10 នាទី ថ្ងៃទី 11 សីហានៅកម្ពុជា) នៅលើរ៉ុក្កែត Soyuz-2.1b ពីព្រលានយានអវកាស Vostochny ក្នុងតំបន់ Amur ប្រទេសរុស្ស៊ី។ នេះគឺជាយានស្រាវជ្រាវផលិតក្នុងស្រុកដំបូងដែលបាញ់បង្ហោះទៅកាន់ឋានព្រះចន្ទ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសរុស្ស៊ីបច្ចុប្បន្ន។ មុននោះ បេសកកម្មព្រះចន្ទចុងក្រោយរបស់រុស្ស៊ីគឺ Luna-24 ត្រូវបានចេញដំណើរកាលពីឆ្នាំ 1976 និងបាននាំយកដីព្រះចន្ទប្រហែល 170 ក្រាម មកកាន់ផែនដី។

Luna-25 ថតរូបដំបូងកាលពីថ្ងៃទី 13 សីហា និងត្រូវបានវិទ្យាស្ថានស្រាវអវកាសនៃបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្ររុស្ស៊ី (IKIRAS) ប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី 14 សីហា។ ក្នុងរូបថតនេះមានទង់ជាតិរុស្ស៊ីលើយានអវកាស រួមនឹងផែនដី និងព្រះចន្ទនៅទីឆ្ងាយ ក្នុងទីអវកាសងងឹត។

រូបភាពនិមិត្តរូបរបស់ Luna-25 នៅលើយានរបស់រុស្ស៊ី ដែលថតកាលពីថ្ងៃទី 13 សីហា 2023

យោងតាម IKIRAS រូបទាំងនេះត្រូវបានថតពីចម្ងាយប្រហែល 310,000 គីឡូម៉ែត្រ ធៀបនឹងផែនដី។ ចម្ងាយជាមធ្យមពីផែនដីទៅព្រះចន្ទគឺ 384,400 គីឡូម៉ែត្រ។

បើសិនគ្រប់យ៉ាងដំណើរការរលូន Luna-25 នឹងហោះដល់គោលដៅនៅពាក់កណ្ដាលខែនេះ ហើយបន្ទាប់មក វានឹងហោះជុំវិញព្រះចន្ទពី 5 ទៅ 7 ថ្ងៃ។ ពេលនោះ យាននេះនឹងព្យាយាមចុះចតក្បែររណ្ដៅមួយដែលនៅជិតប៉ូលខាងត្បូងរបស់ព្រះចន្ទ។

ពេលបរលើដីឋានព្រះចន្ទ Luna-25 នឹងធ្វើការពិសោធវិទ្យាសាស្ត្រមួយចំនួន មានដូចជា ការវិភាគដី ស្វែងរកទឹកកក និងស្វែងយល់ពីបរិយាកាស។ល។

Luna-25 ថតរូបផែនដី (ឆ្វេង) និងព្រះចន្ទ (ស្ដាំ) ពីយានរបស់រុស្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី 13 សីហា 2023

Luna-25 គ្រាន់តែជាបេសកកម្មស្រាវជ្រាវមួយក្នុងចំណោមរាប់សិបរបស់ពិភពលោក ដែលធ្វើតេស្តការចុះចត ឬពិសោធវិទ្យាសាស្ត្រនៅក្បែរប៉ូលខាងត្បូងរបស់ព្រះចន្ទ៕

August 16, 2023

ទឹកជំនន់វាយប្រហារប្រទេសឥណ្ឌា ធ្វើឱ្យមនុស្ស 49 នាក់បាត់បង់ជីវិត

ភ្លៀងធំដែលបង្កជាទឹកជំនន់ និងបំណាក់ដី បានបំផ្លាញផ្ទះសំបែង បណ្ដាលឱ្យមនុស្សយ៉ាងតិច 41 នាក់បាត់បង់ជីវិតនៅភាគខាងជើង ខណៈ 9 នាក់ផ្សេងទៀតបានស្លាប់ដោយសារបាក់ស្រុតវិហារ។

រូបភាពពីបណ្ដាញសង្គមបង្ហាញថា ជំនន់ទឹកភ្លៀងហូរចុះពីភ្នំ កួចយកផ្ទាំងថ្មធំៗ និងបំផ្លាញផ្ទះ សំណង់នានានៅក្នុងរដ្ឋ Himachal Pradesh នៅភាគខាងជើងប្រទេសឥណ្ឌា។

បន្ទាប់ពីគ្រោះទឹកជំនន់ និងបំណាក់ដីកើតឡើង សាកសពមនុស្ស 49 នាក់ត្រូវបានរកឃើញ គ្រាដែលអាជ្ញាធរក្នុងតំបន់កំពុងប្រឹងប្រែងដោះស្រាយបញ្ហា។ ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់សរុប មានយ៉ាងតិច 9 នាក់បានស្លាប់នៅពេលទឹកជំនន់ហូរកាត់ ធ្វើឱ្យវិហារមួយនៅ Shimla ត្រូវបាក់រលំ។

មនុស្ស 5 នាក់ត្រូវបានសង្គ្រោះនៅក្នុងហេតុការណ៍បាក់រលំវិហារខាងលើ ប៉ុន្តែនៅមានមនុស្សពី 20 ទៅ 25 នាក់ទៀតកំពុងជាប់ក្នុងគំនរបាក់បែក ស្របពេលដែលសមត្ថកិច្ចកំពុងញាប់ដៃញាប់ជើងជួយសង្គ្រោះ។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានឱ្យដឹងថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកំពុងតែធ្វើឱ្យរដូវភ្លៀងនៅប្រទេសឥណ្ឌាប្រែជាវឹកវរ និងខុសធម្មតា បង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន៕

August 15, 2023

សូរ្យគ្រាស «រង្វង់មូលភ្លើង» ឆ្នាំ 2023 នឹងកើតឡើងនៅខែតុលា

បាតុភូតសូរ្យគ្រាស «រង្វង់មូលភ្លើង» នេះ នឹងអាចមើលឃើញពីរដ្ឋចំនួន 8 របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅថ្ងៃទី 14 តុលាឆ្នាំនេះ។

នៅថ្ងៃទី 14 តុលា 2023 បាតុភូតសូរ្យគ្រាសរូបរាងចិញ្ចៀន ឬហៅថា «រង្វង់មូលភ្លើង» នឹងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់អាម៉េរិកខាងជើង ហើយមនុស្សភាគច្រើនមានឱកាសមើលឃើញបាតុភូតនេះម្ដងក្នុងជីវិត នៅរដ្ឋមួយចំនួន 8 របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។

ក្នុងអំឡុងពេលបាតុភូតនេះកើតឡើង ប្រជាជនដែលស្ថិតនៅអាម៉េរិកខាងជើង អាម៉េរិកកណ្ដាល និងអាម៉េរិកខាងត្បូង នឹងមើលឃើញសូរ្យគ្រាសមួយផ្នែកក្នុងរយៈពេលប្រហែលបីម៉ោង ប៉ុន្តែបាតុភូតរង្វង់មូលភ្លើង បង្ហាញខ្លួនតែប៉ុន្មាននាទីប៉ុណ្ណោះ ។

សូរ្យគ្រាសរាងរង្វង់មូលភ្លើងខុសពីសូរ្យគ្រាសពេញវង់ដែលនឹងកើតឡើងក្នុងថ្ងៃទី 08 មេសា ឆ្នាំ 2024 នៅម៉ិកស៊ិក សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងកាណាដា។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រឱ្យដឹងថា ចំពោះបាតុភូតសូរ្យគ្រាសរាងរង្វង់មូលភ្លើង មនុស្សមិនអាចមើលឃើញស្រមោលងងឹត និងមានសីតុណ្ហភាពទាបជាង ប៉ុន្តែអ្វីដែលទទួលបានគឺ «រង្វង់មូលភ្លើង»។

បាតុភូតសូរ្យគ្រាសរាងរង្វង់មូលភ្លើង គឺជាលទ្ធផលដែលកើតឡើងនៅពេលព្រះចន្ទគោចរមកដល់ចំណុចចន្លោះព្រះអាទិត្យ និងផែនដី ហើយស្ថិតនៅឆ្ងាយពីផែនដីជាងធម្មតា ដោយសារតែគន្លងគោចររបស់ព្រះចន្ទមានរាងស្រដៀងនឹងពងក្រពើ។

ក្នុងបាតុភូតខាងលើ ព្រះចន្ទនឹងបាំងពន្លឺដែលជះពីព្រះអាទិត្យមកកាន់ផែនដីប្រមាណ 91%។ ដូច្នេះពន្លឺនៅសល់ 9% ទៀតក៏បង្កើតបានជារូបរាងរង្វង់មូលភ្លើង៕

August 15, 2023

របកគំហើញថ្មី! ភពចំនួន 7 ដូចផែនដី ទំនងជាកំពុងមានផ្ទុកភាវៈរស់

ផ្កាយ TRAPPIST-1 បានក្លាយជាទីជជែកវែកញែកតាំងពីយូរមកហើយ នៅពេលក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រព្រួយបារម្ភអំពីកត្តាមួយចំនួនពីផ្កាយមេ និងកត្តាផ្ទៃក្នុងរបស់បណ្ដាភពនេះ អាចរារាំងលទ្ធភាពកកើតជីវិត។

ក៏ប៉ុន្តែ លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលទើបត្រូវបានប្រកាសលើទស្សនាវដ្ដីវិទ្យាសាស្ត្រ Nature ដែលនាំមុខដោយតារាវិទូ Frank Selsis មកពីសាកលវិទ្យាល័យ Bordeaux (បារាំង) បាននាំមកនូវដំណឹងល្អដ៏ធំមួយ។

TRAPPIST-1 គឺជាផ្កាយក្រិនពណ៌ក្រហមមួយដួង មានទំហំតូចខ្លាំង និងត្រជាក់ជាងព្រះអាទិត្យឆ្ងាយណាស់ ហើយមានចម្ងាយពីផែនដីត្រឹមតែ 40 ឆ្នាំពន្លឺប៉ុណ្ណោះ។

ភពទាំង 7 របស់ផ្កាយ TRAPPIST-1 មានទំហំ និងរូបរាងខុសៗគ្នា និងសុទ្ធតែមានចំណុចពិសេសមួយចំនួនដែលដូចទៅនឹងផែនដី ដែលអាចគាំទ្រដល់ភាវៈរស់។

អ្វីដែលធ្វើឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រចាប់អារម្មណ៍ជាងគេគឺ ភពទាំង 7 នេះសុទ្ធតែមានលទ្ធភាពខ្ពស់ អាចផ្ទុកទឹករាវនៅលើផ្ទៃ ឬនៅក្រោមដី។ ក៏ប៉ុន្តែ មានឧបសគ្គមួយចំនួនត្រូវបានលើកឡើងនាពេលកន្លង។ ភាពចម្លែករបស់ «ភពមហាសមុទ្ឬ» មួយចំនួនក្នុងចំណោមនោះ បានធ្វើឱ្យក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រព្រួយបារម្ភ។ ពួកគេយល់ថា ការដែលពួកវាមានទឹកច្រើនពេកធៀបនឹងផែនដី នឹងបង្កផលវិបាកដល់ភាវៈរស់។

ក្ដីបារម្ភធំបំផុតនៅតែជាផ្កាយមេ TRAPPIST-1។ ផ្កាយក្រិនក្រហមនេះត្រជាក់មែនពិត ប៉ុន្តែដោយសារតែវាមានវិទ្យុសកម្មដ៏ខ្លាំងក្លា ដូច្នេះទឹកក្នុងបរិយាកាសប្រាកដជាត្រូវហួតទៅក្នុងទីអវកាស ហើយពួកវានឹងក្លាយជា «ភពសុក្រ» របស់ផ្កាយ TRAPPIST-1 ជំនួសឱ្យផែនដី។

ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ បណ្ឌិត Selsis ឱ្យដឹងថា ពន្លឺផ្កាយក្រិនក្រហមដូច TRAPPIST-1 ត្រូវថយចុះទៅតាមពេលវេលា ដែលនេះមានន័យថា អនាគតរបស់ពួកវានៅតែអាចមានទឹក។

រូបមន្តដែលលោក Frank Selsis និងសហការីបានអភិវឌ្ឍ បង្ហាញថា TRAPPIST-1 ដំបូងឡើយគឺពិតជាបានដុតកម្ដៅភពទាំង 7 របស់វា ប៉ុន្តែដោយសារតែជាផ្កាយក្រិនក្រហម ដូច្នេះវានឹងមិនមានកម្ដៅច្រើនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីដុតរំលាយសម្បកខាងលើ និងស្រទាប់បន្ទាប់របស់បណ្ដាភពម៉ាក់ម៉ានេះ។

ប្រការនេះមានន័យថា មានទឹកជាច្រើននៅតែស្ថិតក្នុងថ្ម ពោលគឺថា ការដែលបណ្ដាភពនេះលិចទឹក គឺនាំមកនូវផលប្រយោជន៍ច្រើនផងដែរ។ ក្នុងពេលដែលផ្កាយមេចុះត្រជាក់ បណ្ដាមហាសមុទ្រទឹករាវក៏ទំនងជាបានកើតឡើង ហើយមកដល់បច្ចុប្បន្ន អាចមានភាវៈរស់ប្រកបដោយភាពសម្បូរបែប។

យោងតាមទំព័រ Space ការរកឃើញខាងលើ មិនត្រឹមតែជួយឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមានក្ដីសង្ឃឹមច្រើនជាងមុននោះទេ តែក៏បង្កើនឱកាសច្រើនដើម្បីអាចបញ្ចាក់បានថា មនុស្សជាតិមិនមែននៅឯកាក្នុងកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ ឬចក្រវាលទាំងមូលឡើយ ព្រោះថា ផ្កាយដូច TRAPPIST-1 គឺជាផ្កាយដែលមានច្រើនជាងគេនៅក្នុងកាឡាក់ស៊ីរបស់ផែនដី៕

August 14, 2023

ផែនដីធ្លាក់ក្នុងយុគទឹកកកពាន់ឆ្នាំ បើសង្គ្រាមនុយក្លេអែរកើតឡើង?

ការគំរាមកំហែងពីអាវុធនុយក្លេអែរនៅលើផែនដី មិនត្រឹមតែមិនទាន់បាត់អស់នោះទេ តែថែមទាំងកើនឡើងច្រើនជាងមុន។ ក្នុងករណីសង្គ្រាមនុយក្លេអែរកើតឡើង ពិភពលោកអាចធ្លាក់ទៅក្នុងយុគសម័យទឹកកកក្នុងរយៈពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំ។

ការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីមួយបានបង្ហាញថា សង្គ្រាមនុយក្លេអែរ បើសិនកើតឡើងមែន នឹងបង្កផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់មនុស្សជាតិ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅលើផែនដី បង្កើតបានជា «រដូវត្រជាក់នុយក្លេអែរ» ដែលអូសបន្លាយរាប់ពាន់ឆ្នាំ យូរជាងឆ្ងាយបើធៀបនឹងលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវមុននោះដែលថា រាប់រយឆ្នាំ។

ផលប៉ះពាល់ពីករណីផ្ទុះគ្រាប់បែកនុយក្លេអែរនឹងសាហាវអស្ចារ្យ។ សីតុណ្ហភាព រលកកញ្ឆក់នឹងបំផ្លាញគ្រប់យ៉ាងនៅក្នុងរង្វង់នៃឥទ្ធិពលរបស់វា បណ្ដាលឱ្យមនុស្សរាប់ម៉ឺន ឬរាប់លាននាក់ត្រូវស្លាប់ អាស្រ័យទៅលើទំហំរបស់គ្រាប់បែក។

វិទ្យុសកម្មនុយក្លេអែរនឹងជ្រៀតចូលក្នុងរាងកាយមនុស្ស បំផ្លាញកោសិកា ធ្វើឱ្យហ្សែនប្រែប្រួល បណ្ដាលឱ្យពួកគេស្លាប់សន្សឹមៗក្នុងការឈឺចាប់។

ជាងនេះ សង្គ្រាមនុយក្លេអែរក៏នឹងបង្កើតឱ្យមានរដូវត្រជាក់ដែលអាចអូសបន្លាយពេលពីរាប់រយរហូតដល់រាប់ពាន់ឆ្នាំនៅលើផែនដី។

កាលពីឆ្នាំ 1983 ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់អាម៉េរិក និងរុស្ស៊ី បានធ្វើការសិក្សាស្វែងយល់ និងសន្និដ្ឋានថា សង្គ្រាមនុយក្លេអែរនឹងបង្កើតឱ្យមាន «រដូវរងានុយក្លេអែរ»។

ប្រការនេះមានន័យថា ពន្លឺព្រះអាទិត្យនឹងត្រូវបានរារាំងក្នុងរយៈពេលយូរ ធ្វើឱ្យសីតុណ្ហភាពចុះត្រជាក់ខ្លាំងនៅទូទាំងពិភពលោក បង្កឱ្យមានគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិធ្ងន់ធ្ងរ និងប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន វិស័យកសិកម្ម និងមនុស្សជាតិ។ល។

ថ្វីបើកាលពីអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1980 ពិភពលោកចាប់ផ្ដើមរួចផុតពីហានិភ័យកើតមានសង្គ្រាមនុយក្លេអែរ ប៉ុន្តែពេលនេះវាកំពុងកើតឡើងជាថ្មី នៅពេលសង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែនបានឈានស្ទើរដល់ចំណុចកំពូលបំផុត ក្នុងនោះក៏មានការព្រមានពីរុស្ស៊ី ទាក់ទិននឹងអាវុធប្រល័យលោកផងដែរ។

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ថ្មីៗនេះបានបង្កើតគំរូអាកាសធាតុនានាក្នុងករណីកើតសង្គ្រាមនុយក្លេអែរ និងគំរូដែលទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល។ លទ្ធផលដែលពួកគេទទួលបានគឺថា «អាក្រក់ជាងអ្វីដែលបានរកឃើញកាលពីអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1980» ទៅទៀត។

គំរូស្រាវជ្រាវស្ដីពីសង្គ្រាមនុយក្លេអែរដែលអាចកើតឡើងរវាងអាម៉េរិក និងរុស្ស៊ីបង្ហាញថា ទឹកនៅមហាសមុទ្រអាចចុះត្រជាក់ខ្លាំង។ ប្រការនេះធ្វើឱ្យផែនដីវិលទៅរក «យុគសម័យទឹកកកតូច» ដែលអូសបន្លាយពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំ។

អាម៉េរិក និងរុស្ស៊ីកាន់កាប់អាវុធនុយក្លេអែរជិត 90% ធៀបនឹងពិភពលោកទាំងមូល ក្នុងនោះ រុស្ស៊ីមានប្រហែល 5,889 គ្រាប់ និងអាម៉េរិកមាន 5,244 គ្រាប់។ ក្រៅពីនេះនៅមានប្រទេសមួយចំនួនទៀតដែលមានអាវុធប្រល័យលោក រួមមាន បារាំង ចិន អង់គ្លេស ឥណ្ឌា កូរ៉េខាងជើង ប៉ាគីស្ថាន និងអ៊ីស្រាអែល៕

August 10, 2023

របៀបដែល ណាសា (NASA) ប្រើប្រាស់ដែនទំនាញ និងរលកវិទ្យុ ដើម្បីសិក្សាភព និងព្រះច័ន្ទ

ទីភ្នាក់ងារអវកាសអាម៉េរិក (ណាសា) កំពុងតែប្រើប្រាស់អង់តែនវិទ្យុនៅលើដីដើម្បីទាក់ទងជាមួយយានអវកាសរាប់សិបគ្រឿងរបស់ខ្លួន ដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាព និងស្រាវជ្រាវវត្ថុអវកាសនានា។

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ និងវិស្វករកំពុងទាក់ទង និងបញ្ជាយានអវកាសទាំងឡាយរបស់ពួកគេដែលស្ថិតនៅទីអវកាសសែនឆ្ងាយ តាមរយៈប្រព័ន្ធអវកាសជ្រៅ ជាបណ្ដាញដែលមានអង់តែនវិទ្យុខ្នាតយក្សរបស់ណាសា។

បណ្ដាញអវកាសជ្រៅ ឬ DSN មិនត្រឹមតែជាសេវាបញ្ជូនទិន្នន័យនោះទេ វាក៏ត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ការពិសោធវិទ្យាសាស្ត្រស្ដីពីកម្លាំងទំនាញ និងរលកវិទ្យុផងដែរ។ តើវិទ្យាសាស្ត្រកម្លាំងទំនាញ និងរលកវិទ្យុគឺជាអ្វី? ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឱ្យវាជួយដល់មនុស្សក្នុងការស្វែងយល់បន្ថែមពីបណ្ដាភព ព្រះចន្ទ រួមនឹងអាចម៍ផ្កាយនានានៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ?

គ្រប់គ្នាសុទ្ធតែបានដឹងអំពីកម្លាំងទំនាញ។ នោះគឺជាកម្លាំងដែលជួយឱ្យវត្ថុមួយស្រូបទាញយកវត្ថុដទៃៗ ឧទាហរណ៍ដូចជា ភពមួយស្រូបទាញយានអវកាសឱ្យហោះសំដៅទៅរកវាជាដើម។ កម្លាំងទំនាញក៏ជាកម្លាំងដែលជួយឱ្យភពទាំងឡាយគោចរទៅតាមគន្លងតារាវិថីជុំវិញព្រះអាទិត្យផងដែរ។

នៅលើផែនដី មនុស្សប្រើប្រាស់ ឬឆ្លងកាត់កម្លាំងទំនាញជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ នៅពេលទម្លាក់វត្ថុមួយ វានឹងធ្លាក់មកលើដីកាន់តែលឿន ព្រោះតែកម្លាំងទំនាញរបស់ផែនដីធ្វើឱ្យវត្ថុនោះធ្លាក់ចុះក្នុងល្បឿនកាន់តែលឿន។ យានអវកាសដែលហោះសំដៅភពណាមួយក្នុងល្បឿនលឿន ឬយឺតគឺអាស្រ័យទៅលើម៉ាសរបស់ភពនោះ។ ម៉ាសកាន់តែតូច កម្លាំងទំនាញក៏កាន់តែតិច។

សភាពនៃទំនាញ បូករួមនឹងចំណេះដឹងស្ដីពីរលកវិទ្យុ ជួយឱ្យមនុស្សប្រើប្រាស់កម្លាំងទំនាញដើម្បីស្រាវជ្រាវភពនានាក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។ បន្ទាប់ពីទៅដល់គោលដៅ យានអវកាសនឹងប្រើប្រាស់អង់តែនវិទ្យុដើម្បីទាក់ទងមកកាន់ DSN នៅលើផែនដី ហើយបណ្ដាញនេះនឹងបញ្ជូនរលកវិទ្យុត្រលប់ទៅឱ្យយានអវកាសវិញ។

យានអវកាសនីមួយៗ គោចរទៅតាមគន្លងដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានកំណត់ ហើយនឹងបញ្ជូនរលកវិទ្យុនៅពេលហោះជុំវិញគោលដៅ។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ និងវិស្វករអាចគណនាឃើញទីតាំង និងល្បឿនរបស់យានអវកាស តាមរយៈការវាស់វែងទៅលើការប្រែប្រួលរបស់ប្រេកង់រលកវិទ្យុរបស់យាន។ ប្រការនេះអាចទៅរួចក៏ដោយសារតែ Doppler ដែលជាបាតុភូតធ្វើឱ្យសារ៉ែនរថយន្តសង្គ្រោះបន្ទាន់មានសំឡេងខុសប្លែកពីគ្នា នៅពេលវាផ្លាស់ទីសំដៅមករកអ្នក និងពេលវាចាកចេញទៅឆ្ងាយពីអ្នក។

បាតុភូត Doppler ដែលត្រូវបានសង្កេតនៅទីនេះគឺនៅពេលយានអវកាស និងអង់តែន DSN ផ្លាស់ទីបែរទៅរកគ្នា។ ភាពខុសគ្នារវាងប្រេកង់របស់រលកវិទ្យុដែលយានអវកាសបញ្ជូនមកនៅពេលវាគោចរជុំវិញលើគន្លងតារាវិថី និងរលកសញ្ញាដែលទទួលបាននៅលើផែនដី នាំមកនូវព័ត៌មានលំអិតស្ដីពីវិសាលភាពនៃដែនទំនាញរបស់វត្ថុអវកាសមួយ។ ឧទាហរណ៍៖ បើសិនកម្លាំងទំនាញខ្លាំងជាងបន្តិច យានអវកាសនឹងបង្កើនល្បឿនលឿនជាងមុនបន្តិច ប៉ុន្តែបើកម្លាំងទំនាញរបស់វត្ថុអវកាសនោះខ្សោយបន្តិច យានអវកាសក៏បង្កើនល្បឿនយឺតជាងបន្តិច។

តាមរយៈការអភិវឌ្ឍរូបមន្តស្ដីពីដែនទំនាញរបស់វត្ថុអវកាស ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវអាចវិភាគព័ត៌មានស្ដីពីរចនាសម្ព័ន្ធខាងក្នុងរបស់វត្ថុអវកាស ដោយប្រើប្រាស់ DSN៕

August 10, 2023

ដុំភ្លើងដែលឆាបឆេះផ្ទុះកក្រើកមេឃនៅអូស្ត្រាលី អាចជារ៉ុក្កែតរបស់រុស្ស៊ី

ដុំភ្លើងយ៉ាងភ្លឺ និងសំឡេងផ្ទុះលាន់កក្រើកមេឃរបស់រដ្ឋ Victoria នៅអូស្ត្រាលីកាលពីពេលថ្មីៗនេះ អាចគ្រាន់តែជាបំណែកនៃរ៉ុក្កែតរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី នៅក្នុងការបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបក្នុងថ្ងៃជាមួយគ្នា នៅវាកំពុងធ្លាក់។

7 News Australia កាលពីថ្ងៃទី 08 សីហា បានផ្សាយថា ដុំភ្លើងបានបង្ហាញខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី 07 សីហា ធ្វើឱ្យប្រជាជននៅ Melbourne ដែលជាទីក្រុងរដ្ឋបាលរបស់រដ្ឋ Victoria និងតំបន់មួយចំនួនផ្សេងទៀតរបស់រដ្ឋនេះ បានទស្សនាទិដ្ឋភាពដ៏អស្ចារ្យ។

ព័ត៌មានដំបូងៗនិយាយថា ដុំភ្លើងនេះអាចជាអាចម៍ផ្កាយកំពុងធ្លាក់។ ប៉ុន្តែ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របញ្ជាក់ថា នោះគឺជាបំណែកមួយនៃសំរាមអវកាស។ នេះបើតាមទំព័រ Space។

អ្នកតារាសាស្ត្រនៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក និយាយថា ដុំភ្លើងនោះគឺជាកំណាត់ទីបីរបស់រ៉ុក្កែត Soyuz 2 ដែលត្រូវបានរុស្ស៊ីបាញ់បង្ហោះពីព្រលានយានអវកាស Plesetsk នៅភាគពាយព្យប្រទេសរុស្ស៊ី មុននោះច្រើនម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។

រ៉ុក្កែតនេះមានភារកិច្ចនាំយកផ្កាយរណប GLONASS-K2 របស់ប្រទេសរុស្ស៊ី ឡើងទៅកាន់ទីអវកាស។

តាមការគណនារបស់ក្រុមអ្នកជំនាញ ដងខ្លួនរបស់រ៉ុក្កែតរុស្ស៊ីខាងលើ ត្រូវធ្លាក់ត្រលប់មកកាន់ផែនដីនៅភាគអាគ្នេយ៍នៃតំបន់ Tasmania លើមហាសមុទ្រធំធេង បន្ទាប់ពីបានបាញ់បង្ហោះ។ នៅតាមផ្លូវធ្លាក់ត្រលប់មកកាន់ផែនដី កំណាត់ខាងក្រោមរបស់រ៉ុក្កែតនេះបានបញ្ចេញពន្លឺលើផ្ទៃមេឃរបស់អូស្ត្រាលី ដោយសារតែឆេះ នៅពេលកកិតនឹងបរិយាកាស៕

August 9, 2023

យានអវកាសអឺរ៉ុបរកឃើញតម្រុយទាក់ទងនឹង «ភាពចម្លែកខុសគេ» នៃបរិយាកាសព្រះអាទិត្យ

យានអវកាសមួយគ្រឿងដែលកំពុងតែធ្វើសកម្មភាពជុំវិញព្រះអាទិត្យ បានរកឃើញចម្លើយសម្រាប់សំណួរដែលសួរថា «តើព្រះអាទិត្យគឺជាវត្ថុអវកាសដែលខុសគេក្នុងចំណោមតារានៅក្នុងចក្រវាល?»។

ច្រើនទសវត្សរ៍កន្លង ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានដឹងថា ព្រះអាទិត្យហាក់បីដូចជាខុសពីគេ ធៀបនឹងផ្កាយនានាដែលធ្លាប់ត្រូវបានសង្កេត។ ព្រះអាទិត្យបានបំបែករាល់ទម្រង់ស្ដីពីផ្កាយ ព្រោះវាមានបរិយាកាសដែលក្ដៅមិនសមហេតុផល។

សីតុណ្ហភាពក្នុងបរិយាកាសខាងលើរបស់ព្រះអាទិត្យ (ស្រទាប់កូរ៉ូណា – corona) អាចឡើងដល់ជាង 1.1 លានអង្សាសេ ស្របពេលដែលតំបន់ហ្វូតូសហ្វៀ (Photosphere) ដែលជាស្រទាប់លើបំផុតរបស់ព្រះអាទិត្យដែលនៅខាងក្រោម និងមានចម្ងាយ 1,600 គីឡូម៉ែត្រពីបរិយាកាសកូរ៉ូណា បែរជាមានកម្ដៅត្រឹមតែ 5,500 អង្សាសេទៅវិញ។

តាមធម្មតា បរិយាកាសរបស់ផ្កាយមួយដួងត្រូវបានដុតកម្ដៅដោយសារប្រតិកម្មនុយក្លេអែរនៅខាងក្នុងស្នូលរបស់វា។ ដូច្នេះ ស្រទាប់បរិយាកាសខាងលើរបស់ផ្កាយ មិនអាចមានកម្ដៅខ្ពស់ជាង 200 ដង ធៀបនឹងស្រទាប់ខាងក្រោមឡើយ។ ស្រទាប់បរិយាកាសកូរ៉ូណារបស់ផ្កាយ គួរណាស់តែត្រូវត្រជាក់ជាងស្រទាប់ហ្វូតូសហ្វៀ។

ប្រការនេះបង្ហាញថា នៅមានអ្វីមួយដែលមនុស្សមិនទាន់ដឹង កំពុងតែដុតកម្ដៅផ្កាយមេរបស់ផែនដី។ នោះជាសំណួរដែលមិនមានចម្លើយនៅក្នុងរយៈពេល 80 ឆ្នាំកន្លង។

ថ្មីៗនេះ យានអវកាសព្រះអាទិត្យ (SO) របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអឺរ៉ុប (ESA) បានរកឃើញអ្វីមួយយ៉ាងចម្លែក៖ រលកម៉េញេទិចប្រេកង់ខ្ពស់ ដែលភាយពាសពេញស្រទាប់បរិយាកាសកូរ៉ូណា។

ពីតំបន់ដែលមានចម្ងាយ 42 គីឡូម៉ែត្រពីព្រះអាទិត្យ យាន SO បានប្រើប្រាស់តេឡេស្កុប EUI របស់បែលហ្ស៊ិក ដើម្បីថតយករូបភាពស្រទាប់បរិយាកាសខាងលើរបស់ព្រះអាទិត្យ ជាមួយនឹងកម្រិតភាពច្បាស់ខ្ពស់មិនធ្លាប់មាន។ ហើយពួកគេក៏បានឃើញរលកម៉ាញេទិចតូចៗដែលសាយភាយកាត់តាមពន្លឺប្លាស្មាក្នុងស្រទាប់បរិយាកាសដ៏ក្ដៅនេះ។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏បន្តវិភាគលើការស្រាវជ្រាវកន្លង និងបានដឹងថា ទម្រង់រលកម៉ាញេទិចប្រេកង់ខ្ពស់ដែលកើតឡើងដដែលៗក្នុងល្បឿនលឿន អាចដុតកម្ដៅស្រទាប់បរិយាកាសកូរ៉ូណារបស់ព្រះអាទិត្យក្នុងកម្រិតខ្ពស់គួរឱ្យកត់សម្គាល់។

ក៏ប៉ុន្តែ អ្វីដែលបានរកឃើញនេះមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកំពុងតែបន្តស្វែងរកចម្លើយដែល «ក្បោះក្បាយ» ជាងនេះ ដើម្បីយល់ច្បាស់អំពីរបៀបដែលស្រទាប់បរិយាកាសកូរ៉ូណារបស់ព្រះអាទិត្យត្រូវបានដុតកម្ដៅ និងបង្កើតបានជាបរិយាកាសព្រះអាទិត្យដែលមានលក្ខណៈខុសគេបែបនេះ៕

August 9, 2023

យានអវកាស Voyager 1 និង 2 នឹងហោះឆ្ពោះទៅណា បន្ទាប់ពីចប់ភារកិច្ច?

ប្រព័ន្ធដែលមិនមែនជាឧបករណ៍បច្ចេកទេសនៅលើយានអវកាស Voyager 1 និង Voyager 2 ត្រូវបានបិទខ្លះហើយ ដោយសង្ឃឹមថា នឹងជួយឱ្យពួកវាធ្វើសកម្មភាពរហូតដល់ឆ្នាំ 2030 ហើយក្រោយមក ពួកវាអាចនឹងដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយផែនដី។

យានអវកាស Voyager 1 និង 2 របស់ណាសា ដែលត្រូវបានបាញ់បង្ហោះមុនក្រោយគ្នា 16 ថ្ងៃ ក្នុងឆ្នាំ 1977 ត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីអាចបំពេញបេសកកម្មបាន 5 ឆ្នាំ។ យានមួយគូនេះបានសិក្សាស្រាវជ្រាវភពព្រហស្បតិ៍ ភពសៅរ៍ ភពអ៊ុយរ៉ានុស ភពណេបទូន និងព្រះចន្ទជាច្រើនទៀត។

ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយធ្វើសកម្មភាពបានជិត 46 ឆ្នាំ មកដល់ពេលនេះ យានអវកាសមួយគូនេះបង្កើតបានកំណត់ត្រាដ៏អស្ចារ្យ នៅពេលបានហោះឆ្លងផុតព្រំដែននៃតំបន់ឥទ្ធិពលរបស់ព្រះអាទិត្យ។ ពួកវានៅតែបន្តបញ្ជូនទិន្នន័យមកកាន់ផែនដី បើទោះស្ថិតក្នុងបរិស្ថានអន្តរតារា ដែលជាតំបន់អាថ៌កំបាំងនៅចន្លោះផ្កាយនានា។ ទោះជាពេលខ្លះជួបបញ្ហាបច្ចេកទេស ដាច់ទំនាក់ទងនឹងផែនដី ប៉ុន្តែដំណើរហោះហើរក្នុងទីអវកាសរបស់ពួកវា ទំនងជាអាចបន្តទៅមុខយូរទៀត។ នេះបើតាម Business Insider ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 04 សីហា។

ណាសាផលិតយាន Voyager គឺដើម្បីស្រាវជ្រាវផ្នែកខាងក្រៅរបស់ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។ ក្រោយពីចប់បេសកកម្មសំខាន់ ពួកវាបន្តហោះហើរផ្សងព្រេងក្នុងកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ និងថតបានទិដ្ឋភាពចក្រវាលដ៏សែនអស្ចារ្យ។

កាលពីថ្ងៃទី 14 កុម្ភៈ 1990 Voyager 1 ថតបានរូបភាព «Pale Blue Dot» (ចំណុចពណ៌ខៀវ) ពីចម្ងាយ 6.4 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។ នោះគឺជារូបភាពនិមិត្តរូប និងជារូបថតឆ្ងាយបំផុតស្ដីពីផែនដី។

ក្នុងទសវត្សរ៍កន្លង Voyager 1 បានស្រាវជ្រាវតំបន់អន្តរតារា ជាទីដែលមានធូលី ឧស្ម័ន និងគ្រាប់ដែលមានផ្ទុកអគ្គិសនីយ៉ាងក្រាស់។ Voyager 2 បានទៅដល់តំបន់អន្តរតារាក្នុងឆ្នាំ 2018 ក្រោយ Voyager 1 6 ឆ្នាំ។ ការស្រាវជ្រាវរបស់ពួកវាទាក់ទងនឹងឧស្ម័ននៅតំបន់អន្តរតារា បានជួយឱ្យក្រុមតារាវិទូយល់ដឹងអំពីទីអវកាសដ៏អាថ៌កំបាំងនេះ។

នៅក្នុងគន្លាតប្រហែល 23.8 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រពីផែនដី Voyager 1 កំពុងហោះហើរក្នុងបរិស្ថានអន្តរតារាដ៏ងងឹត។ វាគឺជាយានអវកាសរបស់មនុស្សដែលបានហោះទៅឆ្ងាយពីផែនដីបំផុត។ ដោយសារតែហោះក្នុងទិសដៅផ្សេងគ្នា ដូច្នេះ Voyager 2 បច្ចុប្បន្នមានគម្លាតពីផែនដីប្រហែល 19.8 ពាន់លានគីឡូម៉ែត្រ។

ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ដោយមានការប្រឹងប្រែងដើម្បីគ្រប់គ្រងថាមពល ក្រុមវិស្វករបានបិទប្រព័ន្ធមួយចំនួនដែលមិនមែនជាឧបករណ៍បច្ចេកទេសនៅលើយានទាំងពីរនេះ ក្នុងនោះមានដូចជាប្រព័ន្ធកម្ដៅសម្រាប់ឧបករណ៍វិទ្យាសាស្ត្រជាដើម ដោយសង្ឃឹមថា ពួកវាអាចនឹងបំពេញភារកិច្ចបានដល់ឆ្នាំ 2030។ បន្ទាប់ពីនោះ ពួកវាទំនងជាអស់លទ្ធភាពក្នុងការរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយផែនដី។

ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយពីអស់ថាមពល Voyager នឹងនៅតែបន្តហោះហើរអណ្ដែតត្រសែតក្នុងតំបន់អន្តរតារា។ ណាសាឱ្យដឹងថា ប្រហែល 300 ឆ្នាំទៀត Voyager 1 នឹងហោះចូលដល់ពពក Oort ជាតំបន់ដែលមានរូបរាងមូលនៅខាងក្រៅគន្លងគោចររបស់ភពភ្លុយតូ និងមានផ្ទុកផ្កាយដុះកន្ទុយត្រជាក់ចំនួនរាប់ពាន់លានដុំ។ Voyager នឹងត្រូវចំណាយពេល 30,000 ឆ្នាំទៀតដើម្បីហោះទៅដល់ចំណុចចុងក្រោយបង្អស់របស់ពពក Oort និងប្រហែល 40,000 ឆ្នាំទៀតដើម្បីទៅដល់ AC+ 79 3888 ជាផ្កាយមួយដួងដែលស្ថិតក្នុងកញ្ចុំផ្កាយ Camelopardalis។

ចំណែក Voyager 2 វិញ ប្រហែល 296,000 ឆ្នាំទៀត នឹងហោះឆ្លងកាត់ Sirius ជាផ្កាយមួយដួងដែលភ្លឺជាងគេក្នុងរាត្រីនៅលើផែនដី។ ណាសាឱ្យដឹងថា យាន Voyager ប្រហែលជាហោះអណ្ដែតត្រសែតជារៀងរហូតនៅក្នុងកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ៕

August 8, 2023

តេឡេស្កុប James Webb ថតបាន «រូបភាពអនាគត» របស់ព្រះអាទិត្យ

ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានបង្ហើបឱ្យដឹងអំពីយុគសម័យចុងក្រោយនៃជីវិតរបស់ផ្កាយមួយដួង តាមរយៈរូបភាពដែលថតបានដោយតេឡេស្កុបអវកាស James Webb។

តេឡេស្កុបអវកាស James Webb ថតបានរង្វង់មូលដ៏ស្រស់ស្អាតរបស់នេប៊ូឡាមួយមានឈ្មោះថា Messier 57 (M57) ដែលមានចម្ងាយពីផែនដីប្រហែល 2,200 ឆ្នាំពន្លឺ (មួយឆ្នាំពន្លឺស្មើនឹង 9.46 ទ្រីលានគីឡូម៉ែត្រ)។

រង្វង់មូលរបស់នេប៊ូឡាគឺជាផ្នែកដែលនៅសល់ និងបញ្ចេញពន្លឺ របស់ផ្កាយមួយដួងដែលបានស្លាប់។ នៅចំកណ្ដាលរង្វង់មូលនេះមានចំណុចពណ៌សតំណាងឱ្យកូនផ្កាយ ដែលជាស្នូលរបស់ផ្កាយដែលបានស្លាប់បន្ទាប់ពីបានរីកមាឌ។

នៅពេលផ្កាយទាំងឡាយដែលមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលនឹងព្រះអាទិត្យ អស់ថាមពលសម្រាប់ប្រតិកម្មនុយក្លេអែរ ពួកវានឹងមិនអាចទប់ទល់នឹងទំនាញពីខាងក្នុងខ្លួនរបស់ពួកវា ហើយក៏បាត់បង់តុល្យភាពដែលធ្លាប់បានរក្សាឱ្យពួកវាស្ថិតនៅរាប់ពាន់លានឆ្នាំកន្លង។

ពេលដែលស្នូលរបស់ផ្កាយត្រូវបែកធ្លាយ ស្រទាប់ខាងក្រៅដែលជាកន្លែងប្រតិកម្មនុយក្លេអែរ ក៏ត្រូវបក់បំប៉ើងទៅទីអវកាស។ ក្នុងគ្រាដំបូង បាតុភូតនេះនឹងធ្វើឱ្យផ្កាយដូចព្រះអាទិត្យ រីកមាឌយ៉ាងធំ និងឆាប់រហ័ស ប្រៀបបានទៅនឹងការផ្ទុះ។

ស្រទាប់វត្ថុធាតុខាងក្រៅរបស់ផ្កាយដែលបានរីកមាឌនេះ ចុងក្រោយក៏ចុះត្រជាក់ និងភាយទៅឆ្ងាយពីចំណុចកណ្ដាល បង្កើតបានជាពពកដែលមានរូបរាងផ្សេងៗ មានដូចជា រូបរាងមូល រាងដូចភ្នែក ឬរង្វង់មូលដូច M57ជាដើម៕

August 4, 2023

Tag: វិទ្យាសាស្ត្រ