បទពិសោធ និងភាពជាអ្នកដឹកនាំជាចំណុចសំខាន់ដែលត្រូវបានគេឃើញនៅលើគ្រប់ខិត្តប័ណ្ណផ្សព្វផ្សាយជ្រើសរើសបុគ្គលិក ឬគ្រប់ទីកន្លែងដែលត្រូវការមនុស្សមានសមត្ថភាពខ្ពស់ៗដើម្បីធ្វើការងារ មិនថាក្រុមហ៊ុនឯកជន ឬដៃគូអាជីវកម្មនោះទេ តែជាទូទៅមនុស្សគ្រប់គ្នា ជាពិសេសយុវជនតែងតែរអ៊ូរទាំថាគាត់គ្មានលក្ខខណ្ឌទាំង2នេះ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហង់ ជួនណារ៉ុន បានលើកឡើងថា គោលបំណងនៃការសិក្សារបស់សិស្ស-និស្សិតគ្រប់រូបគឺចង់បានផ្នែកសំខាន់ចំនួន2 គឺវិជ្ជាសម្បទា (ចំណេះដឹង) និងបំណិនសម្បទា (បំណិនជីវិត) ដែលអាចរុញច្រានឱ្យយើងក្លាយជាមនុស្សខ្លាំង ស្របពេលដែលពួកគេចាំបាច់ផងដែរនូវការរៀបចំឥរិយាបថឱ្យវិជ្ជមានដើម្បីធ្វើការងារ។ នៅសម័យបច្ចុប្បន្ននេះ គ្រប់ស្ថាប័នធំៗ ដែលវិនិយោគនៅកម្ពុជាត្រូវការមនុស្សដែលមានបំណិនជីវិតសតវត្សរ៍ទី21 ដែលមានដូចជាវិជ្ជាក្នុងការត្រិះរិះពិចារណា ការដោះស្រាយបញ្ហា ចេះធ្វើការងារជាក្រុម និងចេះយល់ចិត្តអ្នកធ្វើការងារជាមួយគ្នា។
ឯកឧត្តម ហង់ ជួនណារ៉ុន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “អ្នកសិក្សានៅសម័យសតវត្សរ៍ទី21 នេះចាំបាច់ត្រូវតែចេះបត់បែនខ្ពស់ ព្រោះពិភពលោកមានការប្រែប្រួលយ៉ាងឆាប់រហ័សជាមួយនឹងបច្ចេកវិទ្យា ឬបញ្ញាសិប្បនិម្មិតក៏មានការអភិវឌ្ឍយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហេតុនេះជំនាញដែលយើងរៀនគឺអាចនឹងលែងក្លាយជាតម្រូវការ។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តីប្រសិនបើយើងមានបំណិនជីវិត ឬភាពជាអ្នកដឹកនាំខ្ពស់ យើងនឹងនៅតែជាមនុស្សដែលពិភពលោកត្រូវការ”។
ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំបានលើកឡើងផងដែរថា ពិភពលោកនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺត្រូវការមនុស្សដែលចេះគិត និងចេះដោះស្រាយបញ្ហារបស់មនុស្សដែលកំពុងជួបប្រទះ។ ចំពោះការរៀននៅសតវត្សរ៍ទី21នេះក៏មានលក្ខណៈខុសពីការរៀននៅសតវត្សរ៍មុនៗដែរ ព្រោះពីមុនយើងត្រូវការអ្នកដឹងព័ត៌មានច្រើន តែពេលនេះយើងដើរមួយជំហានទៀត គឺត្រូវការអ្នកដែលមានការ-ពិចារណាខ្ពស់។ ជាធម្មតា បច្ចេកវិទ្យាទំនើប យើងមានតែទូរស័ព្ទដៃមួយគ្រឿងនឹងទទួលបានព័ត៌មានសព្វគ្រប់បែបយ៉ាង ហើយស្របពេលដែលយើងដឹងព័ត៌មានទាំងអស់នេះ មនុស្សដទៃក៏បានឃើញដូចគ្នា ហេតុនេះអ្វីដែលគេត្រូវការពិតប្រាកដគឺសមត្ថភាពក្នុងការប្រើប្រាស់ព័ត៌មានទាំងអស់នោះឱ្យ មានប្រយោជន៍សម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាមនុស្ស។
ឯកឧត្តមបានបន្តទៀតថា យុវជនចាំបាច់ត្រូវតែមានសមត្ថភាពខ្ពស់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា ដោយការចាប់ផ្តើមដោះស្រាយបញ្ហាដែលខ្លួនកំពុងជួបប្រទះ ហើយបើយើងមិនដោះស្រាយដោយខ្លួនឯងនោះទេគឺគ្មានអ្នកណាគេយល់ច្បាស់ជាងយើងខ្លួនឯងនោះទេ។ បច្ចុប្បន្ននេះបញ្ហាលើពិភពលោកកើតឡើងច្រើនរាប់មិនអស់ ហេតុនេះអ្វីដែលយុវជនអាចធ្វើបានគឺត្រូវពង្រឹងសមត្ថភាពក្នុងការគិតពិចារណា ដើម្បីក្លាយខ្លួនជាផ្នែកមួយនៃដំណោះស្រាយ តែផ្ទុយមកវិញប្រសិនបើយុវជនមិនមានសមត្ថភាពនេះពួកគេនឹងក្លាយជាផ្នែកនៃបញ្ហាទៅវិញ។ ដើម្បីទទួលបានសមត្ថភាពនេះ សិស្ស-និស្សិតមិនមែនគ្រាន់តែរៀននៅក្នុងសាលាចប់នោះទេ តែត្រូវរៀនពីការរស់នៅជាក់ស្តែង និងរៀនពីការងារក្នុងសង្គម។
ស្របជាមួយគ្នានេះដែរ លោក មុត សុភា ប្រធាន
ក្រុមយុវជនស្ម័គ្រចិត្តដើម្បីការអភិវឌ្ឍសង្គម ដែលបានរៀបចំកម្មវិធីស្តីពីការអប់រំសតវត្សរ៍ទី21 ជារៀងរាល់ឆ្នាំ បានលើកឡើងថា ការងារស្ម័គ្រចិត្តជាផ្នែកយ៉ាងសំខាន់មួយក្នុងការបង្កើនភាពជាអ្នកដឹកនាំ និងបំណិនជីវិតជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលគ្មានបង្រៀនក្នុងសាលា។ ការងារស្ម័គ្រចិត្តថ្វីដ្បិតតែមិនទទួលបានប្រាក់ចំណូល តែអ្វីដែលទទួលបានគឺច្រើនជាងនេះ ព្រោះយើងអាចរៀនពីការទំនាក់ទំនង កសាងមិត្តភាព បទពិសោធក្នុងការពង្រីកបណ្តាញនៃសកម្មភាពដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងសង្គម និងឱកាសកសាងឈ្មោះឱ្យមនុស្សដទៃទទួលស្គាល់ថាជាអ្នកដែលមានសមត្ថភាពខ្ពស់។
លោក មុត សុភា បាននិយាយថា៖ “ការធ្វើការងារជាក្រុមនឹងធ្វើឱ្យយើងយល់ស៊ីជម្រៅពីការធ្វើការងារជាមួយបុគ្គលមកពីមជ្ឈដ្ឋានផ្សេងគ្នា ព្រោះមនុស្សម្នាក់ៗមានគំនិត និងការយល់ឃើញរៀងៗខ្លួន។ នៅពេលដែលយើងដឹកនាំក្រុមការងារ ទោះបីការងារនោះជាការងារស្ម័គ្រចិត្តក៏ដោយ ក៏យើងអាចយល់ច្បាស់ពីវិធីសម្របសម្រួលមនុស្សឱ្យធ្វើការងារជាមួយគ្នាដើម្បីសម្រេចគោលដៅរួមបាន”។
លោក មុត សុភា បន្ថែមទៀតថាការធ្វើការងារស្ម័គ្រចិត្តក៏បង្រៀនយើងឱ្យចេះគ្រប់គ្រងពេលវេលាបានល្អផងដែរ ព្រោះក្រៅពីការងារស្នូលរបស់យើងដូចជាការសិក្សា ការងារនៅស្ថាប័នរដ្ឋ ឬឯកជន អ្នកធ្វើការងារស្ម័គ្រចិត្តបានលុះត្រាតែជាអ្នកដែលពូកែលៃពេលវេលាដើម្បីធ្វើអ្វីដែលខ្លួនស្រឡាញ់ និងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពខ្លួនឯង។ តែទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តីយុវជនក៏គួរតែគិតពិចារណាឱ្យបានល្អផងដែរចំពោះផលប៉ះពាល់មួយចំនួនដែលកើតចេញពីការងារស្ម័គ្រចិត្ត ព្រោះប្រសិនបើយើងមិនបានធ្វើវាដោយត្រឹមត្រូវ វានឹងធ្វើឱ្យយើងខាតបង់ពេលវេលាហើយបង្កើនភាពស្មុគ្រស្មាញដល់យើង។ យុវជនគួរធ្វើការស្ម័គ្រចិត្តដោយកំណត់នូវការរំពឹងទុកច្បាស់ពីអ្វីដែលខ្លួនចង់ចេះចង់ដឹង និងគួរបំពេញបន្ថែម ក្នុងការងារស្ម័គ្រចិត្តទៅលើវិស័យដែលខ្លួនពេញចិត្ត ស្របតាមជំនាញសិក្សា និងគោលដៅដែលបានកំណត់ពីការងារនោះ។
ការងារស្ម័គ្រចិត្តអាចជួយយុវជនខ្លួនឯង និងសង្គមបានក៏ពិតមែន តែអ្នកស្ម័គ្រចិត្តក៏មិនធ្វើរហូតភ្លេចការសិក្សា និងការងារស្នូលរបស់យើងដែរ ព្រោះពេលយើងបរាជ័យ យើងមិនអាចហៅឱ្យសង្គមជួយយើងបានទេ គឺមានតែយើងទេដែលអាចពុះពារដើម្បអនាគតខ្លួនឯង។ ដូច្នេះយើងត្រូវឱ្យមានតុល្យភាពរវាងការសិក្សា និងការងារស្ម័គ្រចិត្ត ឬការងារស្នូល និងការងារស្ម័គ្រចិត្ត ដើម្បីកុំឱ្យមានវិប្បដិសារីក្នុងជីវិត ឬអាជីពការងារ៕
