Space - La Reine Media

យានអវកាស SpaceX ដឹកអ្នកអវកាសបួនរូបចុះចតលើសមុទ្រដោយសុវត្ថិភាព

យាន Dragon បានចុះចតដោយជោគជ័យលើតំបន់សមុទ្រ Jacksonville រដ្ឋ Florida សហរដ្ឋអាម៉េរិក កាលពីព្រឹកម្សិលមិញ។

យានអវកាស Dragon ដឹកក្រុមអវកាសចរ Crew-6 ដែលរួមមាន Stephen Bowen និង Warren “Woody” Hoburg (អាម៉េរិក), Sultan AlNeyadi (អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម), Andrey Fedyaev (រុស្ស៊ី) បានចុះចតលើមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក នៅវេលាម៉ោង 11 និង 17 នាទី ថ្ងៃទី 04 កញ្ញា (ពេលវេលានៅកម្ពុជា)។

«យើងបានចេញដើរក្នុងអវកាសបីលើក ជួយយានដឹកទំនិញ Cygnus មួយគ្រឿងចូលចតនៅស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិ (ISS)។ យើងក៏ធ្វើកិច្ចការថែទាំជាច្រើនទៀត ហើយសង្ឃឹមថា ពេលយើងចាកចេញ ស្ថានីយនឹងប្រសើរឡើងមុនបន្តិចធៀបនឹងកាលពីពេលទើបមក» Warren ថ្លែងដូច្នេះ។

យាន Dragon បានផ្ដាច់ចេញពី ISS កាលពីវេលាម៉ោង 16 និង 05 នាទី ថ្ងៃទី 03 កញ្ញា។ ការវិលត្រលប់របស់ក្រុម Crew-6 នេះ ក៏បានបញ្ចប់បេសកកម្មអវកាស 186 ថ្ងៃរបស់ពួកគេ។ កប៉ាល់របស់ SpaceX ដែលត្រូវបានដាក់ពង្រាយនៅក្បែរទីតាំងចុះចត បាននាំយកយានអវកាស រួមនឹងអវកាសចរឡើងគោកដោយសុវត្ថិភាព។

ក្រោយពីក្រុម Crew-6 ត្រលប់មកកាន់ផែនដី លើ ISS នៅសល់អវកាសចរ 7 នាក់ រួមមាន អ្នកអវកាសរបស់អាម៉េរិក អឺរ៉ុប ជប៉ុន និងរុស្ស៊ី។ យាន Soyuz MS-23 របស់រុស្ស៊ីគ្រោងនឹងដឹកអ្នកអវកាស 3 រូប ត្រលប់មកកាន់ផែនដីនៅចុងខែកញ្ញា 2023៕

September 5, 2023

ក្រុមហ៊ុនទាំងដប់ដែលជួយឱ្យលោក Elon Musk ក្លាយជាមហាសេដ្ឋីពិភពលោក

លោក Elon Musk បានចូលរួមបង្កើត ឬគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនសរុបចំនួនដប់ ដែលភាគច្រើនស្ថិតក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យា និងមានភាពច្នៃប្រឌិតខ្ពស់។

យោងតាម Forbes គិតចាប់តាំងពីលោកចាប់ផ្ដើមចេញរកស៊ីកាលពីអាយុ 24 ឆ្នាំរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន មហាសេដ្ឋីវ័យ 51 ឆ្នាំរូបនេះមានទ្រព្យសរុបប្រហែល 243 ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក និងជាអ្នកមានទ្រព្យច្រើនជាងគេលំដាប់ទីមួយក្នុងពិភពលោក។

ក្រុមហ៊ុន Zip2

ឆ្នាំ 1995 បន្ទាប់ពីខ្ចីបានប្រាក់ 28,000 ដុល្លារពីឪពុក លោក Elon Musk និងប្អូនបង្កើត Kimbal បើកក្រុមហ៊ុន Zip2 ដែលជាគម្រោងផ្ដល់សេវាកម្មផែនទី និងសៀវភៅលេខទូរស័ព្ទដល់គេហទំព័រព័ត៌មាននានា។ បួនឆ្នាំក្រោយមក ពួកគេក៏លក់ Zip2 ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុន Compaq ក្នុងតម្លៃ 307 លានដុល្លារ។ លោក Elon Musk ទទួលបាន 22 លានដុល្លារ និងបន្តការវិនិយោគលើគម្រោងដទៃ។

ក្រុមហ៊ុន PayPal

ឆ្នាំ 1999 បន្ទាប់ពីបានលក់ Zip2 លោក Elon Musk ក៏បានចំណាយ 12 លានដុល្លារដើម្បីបង្កើតក្រុមហ៊ុនផ្ដល់សេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុតាមអនឡាញ X.com។ ឆ្នាំ 2000 លោកក៏យល់ព្រមច្របាច់បញ្ចូលគ្នារវាង X.com និងគូប្រជែង Confinity ហើយប្ដូរឈ្មោះទៅជា PayPal។ ប៉ុន្តែ ក្រោយមក លោកក៏ត្រូវបង្ខំឱ្យចាកចេញពីកៅអីប្រធាន។

PayPal ត្រូវបាន eBay ទិញក្នុងតម្លៃ 1.5 ពាន់លានដុល្លារកាលពិឆ្នាំ 2002។ លោក Elon Musk គឺជាភាគហ៊ុនិកធំជាងគេ និងទទួលបានពី 160 ទៅ 180 លានដុល្លារ។ លោកក៏ប្រើប្រាស់ប្រាក់នេះវិនិយោគទៅលើ SpaceX និង Tesla ដែលក្រុមហ៊ុននាំឱ្យលោកក្លាយជាមហាសេដ្ឋី។

SpaceX

SpaceX គឺជាក្រុមហ៊ុនអវកាសដែលលោក Musk និង Tom Mueller បង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ 2002។ គោលដៅរបស់ពួកគេគឺការកាត់បន្ថយការចំណាយក្នុងការដឹកជញ្ជូនមនុស្ស និងទំនិញឡើងទៅកាន់ទីអវកាស។ បច្ចុប្បន្ន SpaceX ត្រូវបានកំណត់តម្លៃឡើងដល់ប្រហែល 150 ពាន់លានដុល្លារ។

ក្រុមហ៊ុន Tesla

Tesla ត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ 2003។ បច្ចុប្បន្ន Tesla គឺជាក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តអគ្គិសនីធំជាងគេលើពិភពលោក។

SolarCity

ឆ្នាំ 2006 ដោយយោងទៅតាមគំនិតរបស់លោក Musk បងប្អូនជីដូនមួយរបស់លោក គឺ Peter និង Lyndon Rive បានបង្កើត SolarCity ដែលផលិតផ្ទាំងសូឡា។ ក្រោយមក លោក Musk ក៏ធ្វើជាប្រធាន និងជាភាគហ៊ុនិកធំជាងគេក្នុងក្រុមហ៊ុននេះ។

ឆ្នាំ 2016 Tesla ទិញយក SolarCity ក្នុងតម្លៃ 2.6 ពាន់លានដុល្លារដើម្បីជួយដល់សកម្មភាពរបស់ Tesla Energy ក្នុងវិស័យរក្សាថាមពលព្រះអាទិត្យសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ដល់ស្ថានីយបញ្ចូលអគ្គិសនីដោយមិនគិតថ្លៃសម្រាប់រថយន្តអគ្គិសនី។

OpenAI

ឆ្នាំ 2015 លោក Musk ចូលរួមបង្កើតក្រុមហ៊ុនមិនស្វែងរកប្រាក់កម្រៃ OpenAI ដែលសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត។ ប៉ុន្តែ លោក Musk បានចាកចេញពីក្រុមហ៊ុននេះកាលពីឆ្នាំ 2018។

ឆ្នាំ 2019 OpenAI ទទួលបានប្រាក់វិនិយោគមួយពាន់លានដុល្លារពី Microsoft។ បច្ចុប្បន្ន OpenAI បានងាកទៅស្វែងរកប្រាក់កម្រៃដោយមានផលិតផលសំខាន់គឺ ChatGPT។

Neuralink

នេះគឺជាក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធប្រសាទដែលលោក Musk បង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ 2016។ គោលដៅរបស់ក្រុមហ៊ុននេះគឺការអភិវឌ្ឍវិធីសាស្ត្រព្យាបាលជំងឺដែលទាក់ទងនឹងខួរក្បាល និងតភ្ជាប់ខួរក្បាលមនុស្សជាមួយនឹងកុំព្យូទ័រតាមរយៈឧបករណ៍តូចដែលភ្ជាប់ក្នុងក្បាលមនុស្ស។

The Boring Company

ឆ្នាំ 2017 លោក Musk បង្កើតក្រុមហ៊ុននេះដើម្បីជួយផ្លាស់ប្ដូរបណ្ដាញគមនាគមន៍នៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ក្រុមហ៊ុននេះមានគម្រោងសាងសង់ផ្លូវរូងក្រោមដីសម្រាប់រថយន្តល្បឿនលឿនបើកបរដោយស្វ័យប្រវត្ត។

ក្រុមហ៊ុន X

X ដើមឡើយគឺជាបណ្ដាញសង្គម Twitter ប៉ុន្តែត្រូវលោក Musk ទិញកាលពីខែតុលា 2022 ក្នុងតម្លៃ 44 ពាន់លានដុល្លារ។ ខែកក្កដា 2023 លោកក៏បានប្ដូរឈ្មោះ និងឡូហ្គោ Twitter ទៅជា X។

ក្រុមហ៊ុន xAI

ខែកក្កដា 2023 xAI ត្រូវបានលោក Musk បង្កើតឡើងដើម្បីស្វែងយល់អំពីចក្រវាល និងអភិវឌ្ឍដំណោះស្រាយដើម្បីជំនួស ChatGPT៕

September 2, 2023

ជប៉ុនពន្យារពេលបញ្ជូនយានអវកាសទៅចុះចតលើឋានព្រះចន្ទ

ព្រឹកថ្ងៃទី 28 សីហានេះ Mitsubishi Heavy Industries Ltd (MHI) ដែលជាក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ Mitsubishi បានប្រកាសពន្យារពេលការបាញ់បង្ហោះរ៉ុក្កែត H2A ដែលនាំយានអវកាសរបស់ប្រទេសជប៉ុនទៅចុះចតលើឋានព្រះចន្ទ ដោយសារតែមានខ្យល់ខ្លាំងនៅទីតាំងបាញ់បង្ហោះ។

តាមផែនការដំបូង នៅម៉ោង 9 និង 26 នាទីព្រឹកថ្ងៃនេះ (ម៉ោងក្នុងស្រុក) រ៉ុក្កែត H2A ដែលផលិតដោយជប៉ុន នឹងហោះឡើងពីមជ្ឈមណ្ឌលអវកាស Tanegashima ដែលស្ថិតនៅលើកោះ Tanegashima ក្នុងខេត្ត Kagoshima ភាគនិរតីប្រទេសជប៉ុន។

រ៉ុក្កែតនេះនាំយកយានចុះចតលើឋានព្រះចន្ទ SLIM ដែលអភិវឌ្ឍដោយទីភ្នាក់ងារអវកាសជប៉ុន (JAXA)។ យាន SLIM នឹងធ្វើតេស្តបច្ចេកវិទ្យាចុះចតនៅលើឋានព្រះចន្ទ។ តាមគម្រោង SLIM នឹងហោះដល់គន្លងគោចរជុំវិញព្រះចន្ទ បន្ទាប់ពីចាកចេញពីប្រព័ន្ធទម្របានប្រហែលពី 3 ទៅ 4 ខែ ហើយអាចចុះចតលើឋានព្រះចន្ទនៅ 4 ឬ 6 ខែទៀត។ ផ្កាយរណប XRISM ដែលសហការផលិតដោយទីភ្នាក់ងារអវកាសជប៉ុនចាសា (JAXA), ណាសារបស់អាម៉េរិក និងអ៊ីសារបស់អឺរ៉ុប និងមានជំនាញខាងថតរូបកាំរស្មី X ក៏នឹងហោះហើរតាមរ៉ុក្កែតខាងលើ ដើម្បីស្រាវជ្រាវលើការវិវត្តរបស់ចក្រវាល។

ស្ថានីយចុះចត SLIM ដែលមានរ៉ូបូតស្វ័យប្រវត្តមួយគ្រឿងមានទំហំប៉ុនបាតដៃ និងអាចផ្លាស់ប្ដូររូបរាង នឹងមានតួនាទីស្វែងយល់អំពីដំណើរការកកើតរបស់ព្រះចន្ទ។

កាលពីខែវិច្ឆិកា 2022 ជប៉ុនបានប្រឹងប្រែងបញ្ជូនយាន Omotenashi ដែលហោះជាមួយនឹងយាន Artemis 1 របស់ណាសា ដើម្បីចុះចតលើឋានព្រះចន្ទ ប៉ុន្តែបានដាច់ទំនាក់ទំនង និងបរាជ័យ។ កាលពីខែមេសា 2023 ក្រុមហ៊ុនជប៉ុន Ispace ក៏បានបរាជ័យក្នុងមហិច្ឆតាក្លាយជាក្រុមហ៊ុនឯកជនដំបូងគេដែលនាំយានទៅចុះចតលើឋានព្រះចន្ទផងដែរ។

មូលហេតុនៃការបរាជ័យក្នុងបេសកកម្មអវកាសរបស់ជប៉ុននាពេលកន្លងត្រូវបានគេជឿថា កើតឡើងដោយសារបញ្ហារ៉ុក្កែត ក្នុងនោះមានជាអាទិ៍ រ៉ុក្កែត Epsilon បរាជ័យកាលពីខែតុលា 2022 និង រ៉ុក្កែត H3 បរាជ័យកាលពីខែមីនា 2023។ ការសាកល្បងរ៉ុក្កែត Epsilon S កាលពីខែកន្លង ក៏បានបញ្ចប់ដោយហេតុការណ៍ផ្ទុះ បន្ទាប់ពីការបញ្ឆេះម៉ាស៊ីនបាន 50 វិនាទី៕

August 28, 2023

SpaceX នាំអ្នកអវកាសអន្តរជាតិឡើងទៅកាន់ស្ថានីយ ISS

រ៉ុក្កែត Falcon 9 នាំយាន Crew Dragon ដែលដឹកអវកាសចរ 4 នាក់ក្នុងបេសកកម្ម Crew-7 ពីមជ្ឈមណ្ឌលអវកាស Kennedy នៅវេលាម៉ោង 14 និង 27 នាទី ថ្ងៃទី 26 សីហា (ម៉ោងនៅកម្ពុជា)។

កំណាត់ដំបូងរបស់ Falcon 9 បានផ្ដាច់ខ្លួនពីកំណាត់ខាងលើបន្ទាប់ពីហោះឡើងបានប្រហែល 2 នាទី និង 40 វិនាទី មុនពេលបញ្ឆេះម៉ាស៊ីនហោះត្រលប់មកកាន់ផែនដី។ ប្រហែល 7.5 នាទីក្រោយការបាញ់បង្ហោះ កំណាត់ទីមួយក៏បានចុះចតនៅមូលដ្ឋាននៃកងកម្លាំងអវកាស Cape Canaveral ដែលនៅក្បែរមជ្ឈមណ្ឌលអវកាស Kennedy។

នេះគឺជាការបាញ់បង្ហោះ និងចុះចតដំបូងរបស់រ៉ុក្កែត Falcon 9 គ្រាដែលយាន Crew Dragon មានបទពិសោធន៍ច្រើនជាងក្នុងការនាំអវកាសចរឡើងទៅកាន់ស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិ (ISS) ក្នុងបេសកកម្ម Crew-3 និង Crew-5 របស់ SpaceX។

នេះក៏ជាជើងហោះហើរនាំយកក្រុមអវកាសចរមានលក្ខណៈអន្តរជាតិបំផុតដែល SpaceX ធ្លាប់ធ្វើឡើង។ អ្នកអវកាស 4 រូបតំណាងឱ្យទីភ្នាក់ងារអវកាសផ្សេងៗគ្នាចំនួន 4 ស្ថាប័ន។ ប្រធានបេសកកម្ម Crew-7 គឺជាអ្នកអវកាសរបស់ណាសា អ្នកស្រី Jasmin Moghbeli។ នេះគឺជាជើងហោះហើរទៅកាន់អវកាសលើកដំបូងរបស់ Moghbeli។ អ្នកស្រីគឺជាពលរដ្ឋអាម៉េរិកដើមកំណើតអ៊ីរ៉ង់ទីពីរដែលបានហោះទៅទីអវកាស បន្ទាប់ពី Anousheh Ansari។

សមាជិក 3 រូបផ្សេងទៀតរបស់ក្រុមហោះហើរ Crew-7 រួមមាន Andreas Mogensen ដែលជាអ្នកអវកាសជនជាតិដាណឺម៉ាក មកពីទីភ្នាក់ងារអវកាសអឺរ៉ុប (ESA), Satoshi Furukawa របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសជប៉ុន (JAXA) និង Konstantin Borisov មកពី Roscosmos របស់រុស្ស៊ី។

Crew-7 គឺជាបេសកកម្មមានអវកាសចរលើកទី ៨ ដែល SpaceX អនុវត្តឱ្យណាសា និងជាបេសកកម្មមានអ្នកអវកាសលើកទី 11 របស់ក្រុមហ៊ុន SpaceX។

អ្នកអវកាស 4 រូបរបស់ Crew-7 ឡើងដល់ ISS វេលាម៉ោង 19 និង 50 នាទី ក្នុងថ្ងៃបាញ់បង្ហោះ ហើយក្រោយមកនឹងចាប់ផ្ដើមធ្វើការលើស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិរយៈពេល 6 ខែ។ ប្រហែល 5 ថ្ងៃបន្ទាប់ពី Crew-7 ឡើងដល់ ISS ក្រុម Crew-6 នឹងចាកចេញពីស្ថានីយនេះដើម្បីត្រលប់មកកាន់ផែនដី៕

August 28, 2023

ជប៉ុនបាញ់បញ្ជូនយានទៅចុះចតលើឋានព្រះចន្ទឆាប់ៗនេះ

ទីភ្នាក់ងារស្រាវជ្រាវអវកាសជប៉ុនបានឱ្យដឹងថា ការបាញ់បញ្ជូនយានអវកាសទៅចុះចតលើឋានព្រះចន្ទ នឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី 28 សីហា 2023 យឺតជាងមួយថ្ងៃបើធៀបនឹងកាលបរិច្ឆេទដំបូង ដោយសារតែអាកាសធាតុមិនអំណោយផល។

តាមផែនការ រ៉ុក្កែត H2-A នឹងនាំយកស្ថានីយចុះចតឆ្លាតវៃស្រាវជ្រាវព្រះចន្ទ (SLIM) និងផ្កាយរណប X-Ray Imaging and Spectroscopy Mission (SRISM) ឡើងទៅកាន់ទីអវកាស ដោយត្រូវបាញ់បង្ហោះពី Tanegashima នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសជប៉ុន ក្នុងថ្ងៃទី 28 សីហា។ ស្ថានីយ SLIM គ្រោងនឹងចុះចតលើឋានព្រះចន្ទនៅ 4 ឬ 6 ខែទៀត។ ចំណែកផ្កាយរណប XRISM ដែលជំនាញខាងថតរូបកាំរស្មី X និងសហការផលិតដោយទីភ្នាក់ងារអវកាសជប៉ុនចាសា (JAXA), ណាសារបស់អាម៉េរិក និងអ៊ីសារបស់អឺរ៉ុប នឹងដើរតួជាអ្នកស្រាវជ្រាវលើការវិវត្តរបស់ចក្រវាល។

កម្មវិធីអវកាសរបស់ជប៉ុនគឺជាមួយក្នុងចំណោមកម្មវិធីអវកាសធំជាងគេលើពិភពលោក ប៉ុន្តែការប្រឹងប្រែងដំបូងក្នុងការបញ្ជូនយានទៅចុះចតលើឋានព្រះចន្ទកាលពីខែវិច្ឆិកា 2022 បានបរាជ័យ។ ក្ដីសង្ឃឹមរបស់ចាសា នាបច្ចុប្បន្ន គឺការផ្ដោតទៅលើ SLIM។ ស្ថានីយចុះចតថ្មីនេះ តូច ស្រាលជាងមុន និងមានកម្ពស់ 2.4 ម៉ែត្រ បណ្ដោយ 1.7 ម៉ែត្រ ទទឹង 2.7 ម៉ែត្រ និងទម្ងន់ប្រហែល 700 គីឡូក្រាម។

ស្ថានីយចុះចត SLIM ដែលមានរ៉ូបូតស្វ័យប្រវត្តមួយគ្រឿងមានទំហំប៉ុនបាតដៃ និងអាចផ្លាស់ប្ដូររូបរាង នឹងមានតួនាទីស្វែងយល់អំពីដំណើរការកកើតរបស់ព្រះចន្ទ។

កាលពីខែវិច្ឆិកា 2022 ជប៉ុនបានប្រឹងប្រែងបញ្ជូនយាន Omotenashi ដែលហោះជាមួយនឹងយាន Artemis 1 របស់ណាសា ដើម្បីចុះចតលើឋានព្រះចន្ទ ប៉ុន្តែបានដាច់ទំនាក់ទំនង និងបរាជ័យ។ កាលពីខែមេសា 2023 ក្រុមហ៊ុនជប៉ុន Ispace ក៏បានបរាជ័យក្នុងមហិច្ឆតាក្លាយជាក្រុមហ៊ុនឯកជនដំបូងគេដែលនាំយានទៅចុះចតលើឋានព្រះចន្ទផងដែរ។

មូលហេតុនៃការបរាជ័យក្នុងបេសកកម្មអវកាសរបស់ជប៉ុននាពេលកន្លងត្រូវបានគេជឿថា កើតឡើងដោយសារបញ្ហារ៉ុក្កែត ក្នុងនោះមានជាអាទិ៍ រ៉ុក្កែត Epsilon បរាជ័យកាលពីខែតុលា 2022 និង រ៉ុក្កែត H3 បរាជ័យកាលពីខែមីនា 2023។ ការសាកល្បងរ៉ុក្កែត Epsilon S កាលពីខែកន្លង ក៏បានបញ្ចប់ដោយហេតុការណ៍ផ្ទុះ បន្ទាប់ពីការបញ្ឆេះម៉ាស៊ីនបាន 50 វិនាទី៕

August 26, 2023

វិស័យអវកាសឥណ្ឌា៖ តាំងពីដឹករ៉ុក្កែតតាមកង់ រហូតដល់បានឡើងដល់ឋានព្រះចន្ទ

អង្គការស្រាវជ្រាវអវកាសឥណ្ឌាបានទទួលជោគជ័យក្រោយពីការប្រឹងប្រែងមិនឈប់ឈររយៈពេលយូរ រាប់ចាប់តាំងពីការដឹកជញ្ជូនគ្រឿងផ្គុំរបស់រ៉ុក្កែតដោយប្រើប្រាស់កង់ និងរទេះគោ រហូតដល់បច្ចេកវិទ្យាទំនើបនាំទៅរកបេសកកម្មចន្ទ្រាយាន-3 (Chandrayaan-3)។

ថ្ងៃទី 23 សីហា 2023 គឺជាថ្ងៃដ៏អស្ចារ្យសម្រាប់ឥណ្ឌា និងការស្រាវជ្រាវអវកាស។ យានអវកាសចន្ទ្រាយាន-3 របស់អង្គការស្រាវជ្រាវអវកាសឥណ្ឌា (ISRO) បានចុះចតដោយជោគជ័យនៅលើឋានព្រះចន្ទ នាំឱ្យឥណ្ឌាក្លាយជាប្រទេសទីបួនបន្ទាប់ពីសូវៀត អាម៉េរិក និងចិន ដែលធ្លាប់បានបញ្ជូនយានស្វ័យប្រវត្តទៅចុះចតនៅទីនេះ។ នេះបើតាមទំព័រ Space News។

ជោគជ័យខាងលើក៏បានធ្វើឱ្យចន្ទ្រាយាន-3 ក្លាយជាយានអវកាសដំបូងគេដែលបានចុះចតនៅប៉ូលខាងត្បូងរបស់ព្រះចន្ទ ជាទីដែលមានទឹកកក និងរ៉ែមានតម្លៃជាច្រើន។ ជោគជ័យរបស់យានអវកាសឥណ្ឌានឹងដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការប្រមូលទិន្នន័យនានាសម្រាប់ជួយដល់បេសកកម្មឋានព្រះចន្ទក្នុងអនាគត។ ឥណ្ឌាទទួលបានជោគជ័យនេះបន្ទាប់ពីបេសកកម្ម Luna-25 របស់រុស្ស៊ីបានបរាជ័យក្នុងការចុះចតលើឋានព្រះចន្ទ។

ចន្ទ្រាយាន-1 ដែលជាយានអវកាសដែលធ្លាប់ហោះជុំវិញព្រះចន្ទក្នុងឆ្នាំ 2008 គឺជាការប្រឹងប្រែងដំបូងរបស់ឥណ្ឌា ដើម្បីបាញ់បង្ហោះយានចេញពីផែនដី។ នោះក៏ជាបេសកកម្មដំបូងដែលបានរកឃើញទឹកលើផ្ទៃព្រះចន្ទ ដែលនេះបានជះឥទ្ធិពលធំធេងដល់គម្រោងអវកាសរបស់អាម៉េរិក និងចិន។ ប៉ូលខាងត្បូងរបស់ព្រះចន្ទក៏ជាទីតាំងចុះចតនៃបេសកកម្ម Artemis-3 របស់អាម៉េរិកផងដែរ។

ចាប់ពីការដឹកជញ្ជូនគ្រឿងផ្គុំរបស់រ៉ុក្កែតដោយការប្រើប្រាស់កង់ និងរទេះគោ រហូតដល់បេសកកម្មចន្ទ្រាយាន-3 រឿងរ៉ាវស្ដីពីវឌ្ឍនភាពរបស់ ISRO គឺដូចទៅនឹងខ្សែភាពយន្ត។ «ជោគជ័យដ៏មហាធំធេងនេះគឺជាភ័ស្ដុតាងបង្ហាញអំពីការប្រឹងប្រែងមិនឈប់ឈរនៃក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររបស់យើង» នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា លោក Narendra Modi ធ្លាប់បានសរសេរដូច្នេះនៅលើបណ្ដាញសង្គម។

ប្រវត្តិរបស់ ISRO មានចំណុចពិសេសមួយ នោះគឺភាពធន់ ច្នៃប្រឌិត និងសហការ។ ISRO ត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ 1969 និងរក្សាកម្មវិធីស្រាវជ្រាវអវកាសតាំងពីឆ្នាំ 1988 ហើយបានផ្ដល់ទិន្នន័យដ៏មានតម្លៃទាក់ទងនឹងទិដ្ឋភាពផែនដី។ កាមេរ៉ា PAN របស់ពួកគេធ្លាប់ជាកាមេរ៉ាស៊ីវិលដែលមានកម្រិតភាពច្បាស់ខ្ពស់បំផុត មុនពេលផ្កាយរណប Ikonos របស់ក្រុមហ៊ុន DigitalGlobe នៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក បាញ់បង្ហោះកាលពីឆ្នាំ 1999។

ISRO បានបាញ់បង្ហោះយានអវកាសចំនួន 124 លើក ក្នុងនោះក៏មានយាន 3 គ្រឿងទៅកាន់ឋានព្រះចន្ទ និង 1 គ្រឿងទៅកាន់ភពអង្គារ ព្រមទាំងបានជួយដល់ការបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណប 424 គ្រឿងពីប្រទេសនានាផងដែរ។ រ៉ុក្កែត PSLV របស់ឥណ្ឌាគឺជាជម្រើសដំបូងសម្រាប់បេសកកម្មហោះហើរទៅកាន់ទីអវកាស ដោយធ្លាប់ដាក់ពង្រាយផ្កាយរណប 104 គ្រឿងក្នុងមួយជើងកាលពីឆ្នាំ 2017 ដែលជាកំណត់ត្រាពិភពលោក រហូតដល់បេសកកម្ម Transporter-1 របស់ SpaceX យកឈ្នះកាលពីឆ្នាំ 2021។

ឆ្នាំ 2018 ISRO បានដំឡើងប្រព័ន្ធកំណត់ទិសផ្ទាល់ខ្លួនដែលមានឈ្មោះថា NavlC ដើម្បីជំនួស GPS របស់អាម៉េរិក និងប្រព័ន្ធកំណត់ទិសរបស់រុស្ស៊ី ចិន សហភាពអឺរ៉ុប និងជប៉ុន។

បណ្ដាបេសកកម្ម ចន្ទ្រាយាន ឬចន្ត្រាយាន (Chandrayaan) បានបង្ហាញថា ឥណ្ឌាកំពុងក្លាយជាម្ចាស់មួយរបស់វិស័យបច្ចេកវិទ្យាដឹកជញ្ជូនធុនធ្ងន់។ ជោគជ័យកន្លងមកបានបញ្ជាក់ថា ឥណ្ឌាមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីអនុវត្តគម្រោងនានានៅឋានព្រះចន្ទក្នុងពេលអនាគត៕

August 25, 2023

បច្ចេកវិទ្យារបស់ណាសា អាចធ្វើឱ្យឡានហោះក្លាយជាការពិត

(សហរដ្ឋអាម៉េរិក) – ការបំពាក់ស្លាបកង្ហារនៅសងខាង និងខាងក្រោយ ជួយឱ្យយានជំនិះនេះអាចហោះឡើងត្រង់ទៅលើ និងឆ្ពោះទៅមុខដោយកម្លាំងរុញច្រាន។

ក្រុមហ៊ុន Applied eVTOL Concepts បង្ហាញគម្រោងអភិវឌ្ឍយានជំនិះមួយប្រភេទដែលហោះឡើង និងចុះចតដោយត្រង់ (eVTOL) ដែលមានឈ្មោះថា Epiphany Transporter។ យានជំនិះនេះអាចហោះក្នុងល្បៀន 258 គីឡូម៉ែត្រ/ម៉ោង ប៉ុន្តែមានសំឡេងរំខានមិនដល់កម្រិត 55 decibel (dB) នៅលើកម្ពស់ 15 ម៉ែត្រ។ សំឡេងរំខាននេះស្ថិតក្នុងចន្លោះសំឡេងទឹកភ្លៀងធ្លាក់ស្មើ (50 dB) និងសំឡេងមនុស្សនិយាយគ្នាធម្មតា (60 dB)។ នេះបើតាម Space ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 18 សីហា។

គន្លឹះសំខាន់គឺស្ថិតនៅលើស្លាបកង្ហាររុញច្រានដែលបំពាក់នៅសងខាង និងផ្នែកខាងក្រោយរបស់ Epiphany Transporter។ នេះគឺជារចនាដែលដូចទៅនឹងរូបរាងរបស់យានជំនិះមួយប្រភេទដែលត្រូវបានណាសាអភិវឌ្ឍកាលពីឆ្នាំ 2002 ប៉ុន្តែបានឆ្លងកាត់ការអភិវឌ្ឍជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងរយៈពេលប្រហែលពីរទសវត្សរ៍កន្លង។

Epiphany Transporter ត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីអាចដឹកអ្នកដំណើរបានពីរនាក់ រួមនឹងអីវ៉ាន់។ ក្រុមហ៊ុនខាងលើឱ្យដឹងថា យានជំនិះនេះមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលនឹងរថយន្ត Tesla Model S និងអាចចតក្នុងចំណតធម្មតាបាន៕

August 19, 2023

ភពមួយក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យទើបតែបាត់បង់អស់ពពក៖ មូលហេតុគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល!

យោងតាមបណ្ដារូបថតថ្មីបំផុតពីណាសា ភពមួយដែលមានពណ៌ខៀវដ៏ស្រស់ស្អាត និងស្ថិតក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ទើបតែ បានបាត់បង់ពពក។

ក្រុមអ្នកជំនាញប្រចាំសាកលវិទ្យាល័យ California នៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក បានពិនិត្យទិន្នន័យដែលតេឡេស្កុបរបស់ណាសាថតភពណិបទូនពីឆ្នាំ 1994 ដល់ឆ្នាំ 2022 និងបានរកឃើញប្រការដ៏ចម្លែក៖ ពីឆ្នាំ 2019 នៅជុំវិញតំបន់រយៈទទឹងមធ្យម ភាពបិទបាំងរបស់ពពកក្រាស់ចាប់ផ្ដើមព្រិលបន្តិចម្ដងៗ។ មកដល់បច្ចុប្បន្ន ភពពណ៌ខៀវនេះបានប្រែប្រួលឱ្យយើងឃើញយ៉ាងច្បាស់ ដោយសារតែពពករបស់វាបានបាត់បង់ទាំងស្រុង។

បន្ទាប់ពីសម្រេចចិត្តស្វែងយល់ស៊ីជម្រៅ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏បានរកឃើញមូលហេតុដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល នោះគឺ ព្រះអាទិត្យ និងវដ្ដ 11 ឆ្នាំរបស់វា។

យោងតាមទំព័រ Space លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវខាងលើបង្ហាញថា មិនត្រឹមតែបណ្ដាភពក្បែរនោះទេ ព្រះអាទិត្យក៏មានថាមពលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជះឥទ្ធិពលដល់ភពដែលនៅឆ្ងាយៗដូចណិបទូនផងដែរ។

វដ្ដ 11 ឆ្នាំរបស់ព្រះអាទិត្យរួមមានដំណាក់កាលធ្វើសកម្មភាពកម្រិតទាប និងដំណាក់កាលធ្វើសកម្មភាពខ្លាំងក្លាដូចបច្ចុប្បន្ន។ ដំណាក់កាលធ្វើសកម្មភាពខ្លាំងក្លានេះកំពុងតែធ្វើឱ្យតំបន់អវកាសដែលរងឥទ្ធិពលពីផែនដី (ម៉ាញេតូស្វៀរ (magnetosphere)) ត្រូវរងគ្រាប់ផ្ទុកថាមពលកម្រិតខ្ពស់ បង្កឱ្យមានព្យុះដែនទំនាញ។

សម្រាប់ភពណិបទូន អ្វីដែលបង្កផលប៉ះពាល់ធំបំផុត គឺអំឡុងពេលផ្លាស់ប្ដូរពីដំណាក់កាលមួយទៅដំណាក់កាលមួយនៅក្នុងវដ្ដ 11 ឆ្នាំរបស់ព្រះអាទិត្យ ដោយបង្កើតវិទ្យុសកម្មភាពអ៊ុលត្រាវីយូឡេខ្ពស់ជាងធម្មតា។ វិទ្យុសកម្មនេះសាយភាយពាសពេញប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ប៉ះពាល់ដល់បណ្ដាភពដែលមានបរិយាកាសពិសេស ដែលភពណិបទូនក៏ស្ថិតក្នុងចំណោមនោះ។

ប្រតិកម្មរស្មីសំយោគក្នុងដំណាក់កាលវិទ្យុសកម្មអ៊ុលត្រាវីយូឡេកម្រិតខ្ពស់ បានបង្កើតស្រទាប់ពពកយ៉ាងក្រាស់ ដែលណាសាធ្លាប់បានឃើញនៅលើភពណិបទូន។ ក្រោយមក ស្រទាប់ពពកក្រាស់នេះក៏ស្ដើងបន្តិចម្ដងៗទៅតាមពេលវេលា និងរង់ចាំដំណាក់កាលមួយទៀតក្នុងវដ្ដ 11 ឆ្នាំរបស់ព្រះអាទិត្យ ដើម្បីឡើងក្រាស់ជាថ្មី។

បច្ចុប្បន្ន ព្រះអាទិត្យកំពុងឆ្ពោះទៅជិតដល់ដំណាក់កាលធ្វើសកម្មភាពខ្លាំងក្លាក្នុងវដ្ដ 11 ឆ្នាំ។ ពេលវាឡើងដល់ចំណុចកំពូល ប្រហែលឆ្នាំ 2025 ឬឆាប់ជាងនេះ ព្រះអាទិត្យនឹងផ្លាស់ប្ដូរប៉ូលម៉ាញេទិច និងងាកមកដំណាក់កាល «ស្លូត»។ ពេលនោះ ព្យុះដែនទំនាញ ឬព្យុះម៉ាញេទិចនឹងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់មកលើផែនដី គ្រាដែលភពណិបទូនក៏នឹងមានពពកក្រាស់សាជាថ្មី៕

August 19, 2023

ផ្កាយដែលមានរលកយក្សល្បឿនលឿនជាងសំឡេង និងខ្ពស់ជាងព្រះអាទិត្យបីដង

មហារលកយក្សកើតឡើងម្ដងៗមានកម្ពស់ 4 លានគីឡូម៉ែត្រ ដែលបោកខ្ទប់លើផ្ទៃផ្កាយនេះ សុទ្ធតែបញ្ចេញថាមពលមហាសាល គ្រប់គ្រាន់អាចកម្ទេចផែនដីឱ្យក្លាយជាបំណែករាប់រយ។

ផ្កាយខ្នាតយក្សមួយដួងកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលឆ្លងកាត់រលកយក្សដ៏ខ្លាំងក្លា និងខ្ពស់ជាងព្រះអាទិត្យ 3 ដង បោកខ្ទប់ទៅលើផ្ទៃរបស់វា។ ផ្កាយដែលមានរហ័សនាមថា «ផ្កាយចង្វាក់បេះដូង» នេះ ក៏ជាវត្ថុអវកាសដែលមានពន្លឺប្រែប្រួលខ្លាំងទៅតាមវដ្ដ នៅពេលកម្លាំងទំនាញរបស់ផ្កាយមួយដួងដែលរួមដំណើរ ទាញវាឱ្យទៅជារាងពងក្រពើ។ នេះបើតាម Space ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 15 សីហា 2023។

តាមជាក់ស្ដែង រលកយក្សនៅលើផ្កាយចង្វាក់បេះដូង កើតឡើងក្រោមឥទ្ធិពលរបស់ផ្កាយដែលធ្វើដំណើរជាមួយ នៅពេលវាគោចរដល់ចំណុចក្បែរបំផុត ទៅតាមគន្លងដែលមានរូបរាងដូចពងក្រពើ និងមានវដ្ដ 32.8 ថ្ងៃ។ ដូចទៅនឹងទំនាញរបស់ព្រះចន្ទដែលជាប្រភពនៃបាតុភូតទឹកជោរនាចនៅលើផែនដីនៅពេលវាអូសមហាសមុទ្រទៅរកវា កម្លាំងទំនាញរបស់ផ្កាយរួមដំណើរក៏ទាញវត្ថុធាតុពីផ្កាយចង្វាក់បេះដូងទៅរកវាក្នុងល្បឿនលឿនជាងសំឡេង បង្កើតបានជាមហារលកយក្សប្លាស្មា។

ប្រព័ន្ធផ្កាយភ្លោះខាងលើមានឈ្មោះថា MACHO 80.7443.1718 និងមានចម្ងាយពីផែនដី 169,000 ឆ្នាំពន្លឺ ស្ថិតក្នុងបណ្ដុំពពក Magellan ធំ។ ប្រព័ន្ធផ្កាយនេះរួមមាន ផ្កាយធំជាងគេមានម៉ាសធំជាងព្រះអាទិត្យ 35 ដង និងផ្កាយរួមដំណើរមួយដួងដែលតូចជាង។

ដោយសារតែរូបរាងរបស់ផ្កាយធំជាងគេក្នុងប្រព័ន្ធ MACHO 80.7443.1718 ត្រូវប្រែប្រួល ពួកវាប្ដូរវេនគ្នាបែរផ្ទៃមុខធំជាង និងតូចជាងតម្រង់មកកាន់ផែនដី នាំឱ្យពន្លឺមានការប្រែប្រួលចុះឡើងដូចចង្វាក់បេះដូង។ នេះគឺជាមូលហេតុដែល MACHO 80.7443.1718 មានរហ័សនាមថា ផ្កាយចង្វាក់បេះដូង។ ឱ្យតែគោចរបាន 32.8 ថ្ងៃ ផ្កាយនេះត្រូវឆ្លងកាត់វដ្ដធម្មតាមួយដែលមានពន្លឺកើនឡើង 20% ខ្ពស់ជាង 200 ដង បើធៀបនឹងការប្រែប្រួលពន្លឺរបស់បណ្ដាផ្កាយប្រភេទចង្វាក់បេះដូងដទៃ។

តារាវិទូ Morgan MacLeod និងសហការីនៅមជ្ឈមណ្ឌល Harvard – Smithsonian បានរកឃើញថា MACHO 80.7443.1718 មិនត្រឹមតែមានផ្កាយពីរដួងដែលជាប្រភេទផ្កាយចង្វាក់បេះដូងនោះទេ តែមហារលកយក្សប្លាស្មាដែលកើត ពីទំនាញរវាងផ្កាយទាំងពីរនេះ ក៏ខ្ពស់ និងមានថាមពលខ្លាំងក្លាផងដែរ។ «រលកយក្សដែលកើតឡើងម្ដងៗ មានកម្ពស់ 4 លានគីឡូម៉ែត្រ និងបើកខ្ទប់លើផ្ទៃផ្កាយនេះ សុទ្ធតែបញ្ចេញថាមពលច្រើនគ្រប់គ្រាន់អាចកម្ទេចផែនដីឱ្យក្លាយជាបំណែករាប់រយ» Morgan MacLeod ឱ្យដឹងដូច្នេះ។

ផ្កាយធំជាងគេក្នុងប្រព័ន្ធ MACHO 80.7443.1718 មានកាំប្រវែង 16.7 លានគីឡូម៉ែត្រ វែងជាងកាំរបស់ព្រះអាទិត្យ 24 ដង។ MACHO 80.7443.1718 មានអាយុទើបតែ 6 លានឆ្នាំ ហើយវានឹងផ្ទុះទៅជាស៊ូពើណូវ៉ាក្រោយរយៈពេលតែប៉ុន្មានលានឆ្នាំទៀតប៉ុណ្ណោះ៕

August 16, 2023

របកគំហើញថ្មី! ភពចំនួន 7 ដូចផែនដី ទំនងជាកំពុងមានផ្ទុកភាវៈរស់

ផ្កាយ TRAPPIST-1 បានក្លាយជាទីជជែកវែកញែកតាំងពីយូរមកហើយ នៅពេលក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រព្រួយបារម្ភអំពីកត្តាមួយចំនួនពីផ្កាយមេ និងកត្តាផ្ទៃក្នុងរបស់បណ្ដាភពនេះ អាចរារាំងលទ្ធភាពកកើតជីវិត។

ក៏ប៉ុន្តែ លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលទើបត្រូវបានប្រកាសលើទស្សនាវដ្ដីវិទ្យាសាស្ត្រ Nature ដែលនាំមុខដោយតារាវិទូ Frank Selsis មកពីសាកលវិទ្យាល័យ Bordeaux (បារាំង) បាននាំមកនូវដំណឹងល្អដ៏ធំមួយ។

TRAPPIST-1 គឺជាផ្កាយក្រិនពណ៌ក្រហមមួយដួង មានទំហំតូចខ្លាំង និងត្រជាក់ជាងព្រះអាទិត្យឆ្ងាយណាស់ ហើយមានចម្ងាយពីផែនដីត្រឹមតែ 40 ឆ្នាំពន្លឺប៉ុណ្ណោះ។

ភពទាំង 7 របស់ផ្កាយ TRAPPIST-1 មានទំហំ និងរូបរាងខុសៗគ្នា និងសុទ្ធតែមានចំណុចពិសេសមួយចំនួនដែលដូចទៅនឹងផែនដី ដែលអាចគាំទ្រដល់ភាវៈរស់។

អ្វីដែលធ្វើឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រចាប់អារម្មណ៍ជាងគេគឺ ភពទាំង 7 នេះសុទ្ធតែមានលទ្ធភាពខ្ពស់ អាចផ្ទុកទឹករាវនៅលើផ្ទៃ ឬនៅក្រោមដី។ ក៏ប៉ុន្តែ មានឧបសគ្គមួយចំនួនត្រូវបានលើកឡើងនាពេលកន្លង។ ភាពចម្លែករបស់ «ភពមហាសមុទ្ឬ» មួយចំនួនក្នុងចំណោមនោះ បានធ្វើឱ្យក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រព្រួយបារម្ភ។ ពួកគេយល់ថា ការដែលពួកវាមានទឹកច្រើនពេកធៀបនឹងផែនដី នឹងបង្កផលវិបាកដល់ភាវៈរស់។

ក្ដីបារម្ភធំបំផុតនៅតែជាផ្កាយមេ TRAPPIST-1។ ផ្កាយក្រិនក្រហមនេះត្រជាក់មែនពិត ប៉ុន្តែដោយសារតែវាមានវិទ្យុសកម្មដ៏ខ្លាំងក្លា ដូច្នេះទឹកក្នុងបរិយាកាសប្រាកដជាត្រូវហួតទៅក្នុងទីអវកាស ហើយពួកវានឹងក្លាយជា «ភពសុក្រ» របស់ផ្កាយ TRAPPIST-1 ជំនួសឱ្យផែនដី។

ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ បណ្ឌិត Selsis ឱ្យដឹងថា ពន្លឺផ្កាយក្រិនក្រហមដូច TRAPPIST-1 ត្រូវថយចុះទៅតាមពេលវេលា ដែលនេះមានន័យថា អនាគតរបស់ពួកវានៅតែអាចមានទឹក។

រូបមន្តដែលលោក Frank Selsis និងសហការីបានអភិវឌ្ឍ បង្ហាញថា TRAPPIST-1 ដំបូងឡើយគឺពិតជាបានដុតកម្ដៅភពទាំង 7 របស់វា ប៉ុន្តែដោយសារតែជាផ្កាយក្រិនក្រហម ដូច្នេះវានឹងមិនមានកម្ដៅច្រើនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីដុតរំលាយសម្បកខាងលើ និងស្រទាប់បន្ទាប់របស់បណ្ដាភពម៉ាក់ម៉ានេះ។

ប្រការនេះមានន័យថា មានទឹកជាច្រើននៅតែស្ថិតក្នុងថ្ម ពោលគឺថា ការដែលបណ្ដាភពនេះលិចទឹក គឺនាំមកនូវផលប្រយោជន៍ច្រើនផងដែរ។ ក្នុងពេលដែលផ្កាយមេចុះត្រជាក់ បណ្ដាមហាសមុទ្រទឹករាវក៏ទំនងជាបានកើតឡើង ហើយមកដល់បច្ចុប្បន្ន អាចមានភាវៈរស់ប្រកបដោយភាពសម្បូរបែប។

យោងតាមទំព័រ Space ការរកឃើញខាងលើ មិនត្រឹមតែជួយឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមានក្ដីសង្ឃឹមច្រើនជាងមុននោះទេ តែក៏បង្កើនឱកាសច្រើនដើម្បីអាចបញ្ចាក់បានថា មនុស្សជាតិមិនមែននៅឯកាក្នុងកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ ឬចក្រវាលទាំងមូលឡើយ ព្រោះថា ផ្កាយដូច TRAPPIST-1 គឺជាផ្កាយដែលមានច្រើនជាងគេនៅក្នុងកាឡាក់ស៊ីរបស់ផែនដី៕

August 14, 2023

Tag: Space