Tag: វិទ្យាសាស្ត្រ

  • យាន​អវកាស​ Voyager 1 ជួបបញ្ហា​ ពេល​ស្ថិត​នៅ​ចម្ងាយ​ 24 ពាន់​លាន​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ផែនដី

    យាន​អវកាស​ Voyager 1 ជួបបញ្ហា​ ពេល​ស្ថិត​នៅ​ចម្ងាយ​ 24 ពាន់​លាន​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ផែនដី

    បច្ចុប្បន្ន ទិន្នន័យ​តែ​មួយ​គត់​ដែល​យាន​អវកាស Voyager 1 បញ្ជូន​មក​កាន់​ផែនដី គឺលេខ​ 1 និង​លេខ​ 0 ហើយ​ក្រុម​ការ​ងារ​របស់​ណាសា​ អាច​នឹង​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​ច្រើន​សប្ដាហ៍​ដើម្បី​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​នេះ​។

    យោង​តាម​ទំព័រ Space ដែល​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 12 ធ្នូ យាន​ Voyager 1 របស់​ណាសា​ បច្ចុប្បន្ន​មិន​អាច​បញ្ជូន​ទិន្នន័យ​វិទ្យាសាស្ត្រ​ ឬ​ទិន្នន័យ​ទាក់​ទង​នឹង​ប្រព័ន្ធ​របស់​យាន​នេះ​ មក​កាន់​ផែនដី​។ យាន​ដែល​មាន​អាយុ​ 46 ឆ្នាំមួយ​គ្រឿង​​នេះ អាច​ទទួល​បញ្ជា​ ប៉ុន្តែ​ បញ្ហា​ខាងលើ​ទំនង​ជា​កើត​ចេញ​ពី​​កុំព្យូទ័រ​របស់​យាន​។

    ណាសា​ឱ្យ​ដឹង​ថា ប្រព័ន្ធ​ទិន្នន័យ​ហោះ​ហើរ (FDS) របស់​ Voyager 1 ដែល​មាន​តួនាទី​ប្រមូល​ព័ត៌មាន និង​ទិន្នន័យ​បច្ចេកទេស​ពី​ឧបករណ៍​វិទ្យាសាស្ត្រ​នៅ​លើ​យាន មិន​អាច​ភ្ជាប់​ទំនាក់​ទំនង​ដូច​មុន​ ជាមួយនឹង​​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជា​ពី​ចម្ងាយ​​នៅ​លើ​ផែនដី។

    ពេលដំណើរ​ការ​​ធម្មតា FDS រៀប​ចំដាក់​​ព័ត៌មាន​របស់​យាន​ទៅ​ក្នុង​កញ្ចប់​ទិន្នន័យ រួច​បញ្ជូន​មក​កាន់​ផែនដី​តាម​រយៈ TMU (telecommunications unit) ។ ថ្មី​ៗ​នេះ កញ្ចប់​ទិន្នន័យ​នេះ​បាន​ជាប់​គាំង និង​បញ្ជូន​តែ​លេខ​ 1 និង​លេខ​ 0 ម្ដង​ហើយ​ម្ដង​ទៀត​។ ក្រុម​បច្ចេក​ទេស​របស់ Voyager គិត​ថា បញ្ហា​កើត​ចេញ​ពី FDS ប៉ុន្តែ​ ពួក​គេ​ប្រហែល​ជា​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​ច្រើន​សប្ដាហ៍​ ទើប​រក​ឃើញ​ដំណោះ​ស្រាយ​។

    នេះ​មិន​មែន​ជា​បញ្ហា​ដំបូង​ដែល​យាន Voyager 1 បាន​ជួប​ប្រទះ​នា​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ។ យាន​អវកាស​នេះ​ធ្លាប់​ជួប​បញ្ហា​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជា​ និង​កំណត់​ទិស (AACS) កាល​ពី​ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ 2022​ និង​បញ្ជូន​ទិន្នន័យដែល​គ្មាន​ន័យ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ច្រើន​ខែ​ មុន​នឹង​ត្រូវ​បាន​ដោះ​ស្រាយ​៕

  • ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា – វៀតណាម សម្រេច​បាន​ជិត 8 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក ក្នុង 11 ខែ​ដំបូង​នៃ​ឆ្នាំ 2023

    ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា – វៀតណាម សម្រេច​បាន​ជិត 8 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក ក្នុង 11 ខែ​ដំបូង​នៃ​ឆ្នាំ 2023

    នៅ​ក្នុង​ជំនួប​រវាង​ ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម​ ពាណិជ្ជកម្ម​វៀតណាម និង​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​ ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ និង​​នវានុវត្តន៍ (វ.ប.ន) របស់​ កម្ពុជា ភាគី​ទាំង​ពីរ​បាន​ឯកភាព​នឹង​គ្នា​ថា ក្នុង​រយៈ​ពេល​កន្លង កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ក្នុង​វិស័យ​ពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្មទ្វេ​ភាគី រវាង​ កម្ពុជា និង​ វៀតណាម មាន​វឌ្ឍនភាព​គួរ​ឱ្យកត់​សម្គាល់​។

    នា​ថ្ងៃទី 12 ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ 2023 នៅ​ រដ្ឋធានី​ហាណូយ ប្រទេស​វៀតណាម លោក​ជំទាវ ចម​ និម្មល រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​ និង​ឯកឧត្ដម ហែម វណ្ណឌី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​ វ.ប.ន របស់ កម្ពុជា បាន​អញ្ជើញ​ចូល​ជួប​ពិភាក្សា​ការ​ងារ​ជាមួយ​នឹង​លោក​ ង្វៀន ហុងយាន រដ្ឋមន្តី​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម​វៀតណាម​ ក្នុង​ឱកាស​នៃ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​សម្ដេច​ ហ៊ុន ម៉ាណែត​​។

    នៅ​ក្នុង​ជំនួប​នេះ​ សមាស​ភាគី​ទាំង​ពីរ​បាន​ឯកភាព​នឹង​គ្នា​ថា ក្នុង​រយៈ​ពេល​កន្លង កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ក្នុង​វិស័យ​ពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្មទ្វេ​ភាគី រវាង​ កម្ពុជា និង​ វៀតណាម មាន​វឌ្ឍនភាព​គួរ​ឱ្យកត់​សម្គាល់​។ ក្រោយ​ពី​សម្រេច​បាន និង​ឆ្លង​ផុត​គោលដៅ 5 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2019 ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា – វៀតណាម ក៏​បន្ត​សម្រេច​បាន​ 9.54 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​នៅក្នុង​ឆ្នាំ 2021 ដោយ​បាន​កើន​ 79.1% បើធៀប​នឹង​ឆ្នាំ 2020​។ ឆ្នាំ 2022 ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្មនេះ​បាន​កើនជិត​ដល់ 11 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ ​កើន​ជិត 11% បើ​ធៀប​នឹង​ឆ្នាំ 2021។ នៅក្នុង​ឆ្នាំ 2022​ ការ​នាំ​ចេញ​របស់​កម្ពុជា​ ទៅ​កាន់​ទីផ្សារ​វៀតណាម សម្រេច​បាន 4.82 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ កើន​ 2.48% ខណៈ​ដែល​ការ​នាំ​ចេញ​​របស់​​​វៀតណាម មក​កាន់​កម្ពុជា សម្រេច​បាន​ 5.75 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ កើន​ 19% បើ​ធៀប​នឹង​ឆ្នាំ 2021​។

    លោក ង្វៀន ហុងយាន រដ្ឋមន្តីក្រសួងឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្មវៀតណាម (កណ្ដាល) ក្នុងជំនួបជាមួយ លោកជំទាវ ចម និម្មល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងឯកឧត្ដម ហែម វណ្ណឌី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង វ.ប.ន របស់ កម្ពុជា

    នៅ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ 11 ខែ​ដំបូង​នៃ​ឆ្នាំ 2023 ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​រវាង​កម្ពុជា – វៀតណាម សម្រេច​បាន​ជិត 8 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​ បើ​ទោះជា​មាន​ការ​ថយ​ចុះ បើ​ធៀប​នឹង​ 11 ខែ​ដំបូង​នៃ​ឆ្នាំ 2022​៕

  • ប្រទេស​ចំនួន​ 7 រួម​ដៃ​គ្នា​បាញ់បង្ហោះ​យាន​ទៅចុះចត​លើ​ផ្ទៃ​​ព្រះចន្ទ​​នា​ពេល​ឆាប់​ៗ​នេះ

    ប្រទេស​ចំនួន​ 7 រួម​ដៃ​គ្នា​បាញ់បង្ហោះ​យាន​ទៅចុះចត​លើ​ផ្ទៃ​​ព្រះចន្ទ​​នា​ពេល​ឆាប់​ៗ​នេះ

    នៅ​រាត្រី​បុណ្យណូអែល ថ្ងៃទី​ 24 ធ្នូ 2023 យាន​អវកាស​មួយ​គ្រឿង​នឹង​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​ឡើង​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះចន្ទ ដើម្បី​បំពេញ​បេសកកម្ម​ពាណិជ្ជកម្មមួយ​ដែល​​មិន​ធ្លាប់​មាន​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​​នា​ពេល​កន្លង​។ នេះ​បើ​តាម​ Space.com ដែលបាន​​ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ដើម​ខែ​នេះ​។

    យាន​អវកាស​នេះ​មាន​ឈ្មោះ​ថា យាន​ចុះ​ចត​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ Peregrine (ឬ​ហៅ​ថា ស្ទាំង​ទេព របស់​ផែនដី) ដែល​ដាក់​ឈ្មោះ​ទៅ​តាម​ឈ្មោះ​សត្វ​ស្ទាំង Peregrine ដែល​ហោះ​លឿន​ជាង​គេ​លើ​ពិភពលោក​។

    បើសិន​គ្រប់​យ៉ាង​ដំណើរ​ការ​រលូន​ទៅតាម​ផែនការ «ស្ទាំងទេព» របស់ផែនដី នឹង​ចុះ​ចត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ ត្រង់​តំបន់​ដែល​មាន​ជ្រលង​កម្អែ​ភ្នំ​ភ្លើងបុរាណនៅ​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ​ ដែល​ត្រូវ​បាន​ហៅ​ថា Sinus Viscositatis

    បេសកកម្ម​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​កត់ត្រា​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ ព្រោះ​វា​ជា​បេសកកម្ម​ដំបូង​ដែល​បាញ់​បង្ហោះ​ទៅ​តាម​គំនិត​ផ្ដួច​ផ្ដើម​ សេវាកម្ម​ដឹក​ជញ្ជូនបែប​​​ពាណិជ្ជកម្ម​ឡើង​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ (CLPS) របស់​ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក (NASA)។ នេះ​ក៏​ជា​លើក​ដំបូង​ដែល​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​ប្រទេស​ចំនួន 7 ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះរួម​គ្នា​ឡើង​ទៅ​កាន់​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​​។

    ទំនិញ​ចំនួន 20 ចំណែក​ មក​ពី​ 7 ប្រទេស​ នឹង​ត្រូវ​បាន​ «ស្ទាំង​ទេព» Peregrine នាំ​ឡើង​ទៅ​កាន់​ទីឋាន​រណប​របស់​ផែនដី​។ ក្នុង​នោះ ទំនិញ​ 5 ចំណែក​មក​ពី​ សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក។ ក្រៅ​ពីនេះ គឺ​ជា​ទំនិញរបស់​ អង់គ្លេស ម៉ិចស៊ិច អាល្លឺម៉ង់ ហុងគ្រី ជប៉ុន និង​ប្រទេស​សីស្ហែល (Seychelles) នៅ​ទ្វីប​អាហ្វ្រិក។

    ដោយ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ទំនើប​ចុង​ក្រោយ បេសកកម្ម​ស្រាវជ្រាវ​ឋានព្រះចន្ទ​របស់​ប្រទេស​ចំនួន 7 នេះ​ ត្រូវ​បាន​រំពឹង​ថា នឹង​នាំ​មក​នូវ​ព័ត៌មាន/ទិន្នន័យ​សំខាន់​ៗ​សម្រាប់​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​។

    តាម​គម្រោង យាន​ចុះ​ចត​ Peregrine នឹង​ធ្វើ​ដំណើរ​​តាមរយៈ​ជើង​ហោះ​ហើរ​ដំបូង​របស់​រ៉ុក្កែត Vulcan Centaur ដែល​ផលិត​​ដោយ​ក្រុម​ហ៊ុនអាម៉េរិក United Launch Alliance

  • រកឃើញ​ «អំណោយពិសេស» ដែល​ព្រះ​អាទិត្យ​ប្រទាន​ដល់​មនុស្ស​លោក​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ

    រកឃើញ​ «អំណោយពិសេស» ដែល​ព្រះ​អាទិត្យ​ប្រទាន​ដល់​មនុស្ស​លោក​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ

    «អំណោយពិសេស» ពី​ព្រះ​អាទិត្យ​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ​ ​បើក​កកាយ​នូវ​អាថ៌​កំបាំង​ស្ដី​ពី​ប្រភព​នៃ​វត្ថុ​ធាតុ​ទ្រទ្រង់​ជីវិត​ និង​បើក​ផ្លូវ​ឱ្យ​មាន​ក្ដី​សង្ឃឹម​ថ្មី​នៅ​ក្នុង​ការ​ស្រាវជ្រាវទីអវកាស​។

    ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​មួយ​មក​ពី​មន្ទីរ​ពិសោធន៍​របស់​ទ័ព​ជើង​ទឹក​អាម៉េរិក (NRL) បាន​បង្ហើប​ឱ្យដឹង​អំពី​ការ​រក​ឃើញ​ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​ ទាក់​ទង​នឹងសំណាក​​ដី 79221 ដែល​យក​ពី​ឋាន​​ព្រះ​ចន្ទ​។

    ដោយ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេក​ទេស​របស់​កែវ​ពង្រីក​អតិសុខុម​ទស្សន៍​អេឡិច​ត្រុង (មីក្រូទស្សន៍​អេឡិចត្រុង) ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ខាង​លើ​បាន​រកឃើញ​អ៊ីដ្រូសែន​នៅ​ក្នុង​បណ្ដា​គ្រាប់​រ៉ែ apatite និង merrillite ដែលបាន​​ប្រែ​ប្រួល​ដោយ​សារ​អាកាសធាតុពី​អវកាស​ ក្រោម​ឥទ្ធិពល​របស់​ខ្យល់​ព្រះ​អាទិត្យ​។ នេះ​អាច​បញ្ជាក់​បាន​ថា ដី​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​​ ​កំពុង​​​​លាក់​អ៊ីដ្រូសែន​។

    អ៊ីដ្រូសែន​ដែល​ជា​វត្ថុ​ធាតុ​ដ៏មាន​តម្លៃ​ បើ​សិន​ជា​ត្រូវ​បាន​ទាញ​យក​ពី​ព្រះ​ចន្ទ វា​នឹង​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​នៅ​ក្នុង​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ទីអវកាស​ និង​បក​ស្រាយ​បាន​អំពី​ប្រភព​ដើម​របស់​ទឹក​លើ​ឋានមួយ​​នេះ​៕

  • ជប៉ុន​ជិត​បាញ់បង្ហោះ​ផ្កាយរណប​ធ្វើ​ពី​ឈើ​ ឡើង​ទៅ​កាន់​ទីអវកាស

    ជប៉ុន​ជិត​បាញ់បង្ហោះ​ផ្កាយរណប​ធ្វើ​ពី​ឈើ​ ឡើង​ទៅ​កាន់​ទីអវកាស

    ទីភ្នាក់ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក (ណាសា) និង​ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​ជប៉ុន (ចាសា) កំពុង​រៀប​ផែនការ​បាញ់បង្ហោះ​ផ្កាយ​រណប​ធ្វើពីឈើដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក​ ឡើង​ទៅ​កាន់​ទីអវកាស​។

    យោងតាម​ព័ត៌មាន​ពី​ណាសា (NASA) របស់​អាម៉េរិក និង​ចាសា (JAXA) របស់​ជប៉ុន ផ្កាយ​រណប​ប៉ុនពែង​កាហ្វេ​ដែល​ធ្វើពី​ឈើ Magnolia គ្រោង​នឹង​ត្រូវ​បាន​បាញ់បង្ហោះ​ឡើង​ទៅកាន់​គន្លង​តារា​វិថីផែនដី​នៅ​ក្នុង​រដូវ​ក្ដៅ​ឆ្នាំ 2024​។

    ឈើ​គឺជា​វត្ថុធាតុ​ដែល​នឹង​មិន​ឆេះ​ ឬ​រលួយ​នៅ​ក្នុង​បរិស្ថាន​សុញ្ញកាសរបស់​អវកាស ប៉ុន្តែ​នឹង​ត្រូវ​បាន​ដុត​ឆេះ​ម៉ត់​ជា​ធូលី​ នៅ​ពេល​វិល​ត្រលប់​ចូល​ក្នុង​បរិយាកាស​ផែនដី​។ ចំណុច​ពិសេស​នេះ​ធ្វើ​ឱ្យ​ឈើ​ក្លាយ​ជា​វត្ថុ​ធាតុ​មាន​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​ផ្កាយ​រណប​នា​ពេល​អនាគត​។

    ក្រោយ​ពីបាន​​ធ្វើ​ការ​ពិសោធដោយ​​ជោគ​ជ័យ​នៅ​លើ​ស្ថានីយ​អវកាស​អន្តរជាតិ (ISS) កាលពី​ដើម​ឆ្នាំ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ជឿ​ថា ផ្កាយរណប​ធ្វើ​ពី​ឈើ​ ពិត​ជាសម​ស្រប​សម្រាប់​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​សាកល្បង​។ ប្រភេទ​ឈើ​ដែល​ត្រូវ​បាន​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ជ្រើស​រើស​យក​មក​ផលិត​ផ្កាយ​រណប​ គឺ​ឈើ​ Magnolia។

    ដើមឈើ Magnolia

    បច្ចុប្បន្ន នៅ​ជុំវិញ​គន្លង​តារាវិថីផែនដី មានវត្ថុ​អវកាស​ជាង 8,440 តោន រួម​ទាំង​សំរាមអវកាស​ ដែល​មាន​ដូច​ជា ​ផ្កាយរណប​ដែល​ខូច និង​បំណែក​រ៉ុក្កែត​ដែល​លែង​ប្រើ​ប្រាស់​ជា​ដើម។ ទាំង​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ពន្លឺ​ពេល​រាត្រី​កើនខ្ពស់​ជាង​មុន​ ​10% បង្ក​ការ​​រំខាន​ដល់​ការ​សង្កេតមើល​ទៅ​កាន់​ទីអវកាស​។

    ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​និយាយ​ថា ផ្កាយរណបដែល​ធ្វើ​ពី​ឈើ មាន​ដូចជា LignoSat ជា​ដើម នឹង​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​តិច​ជាង បើ​ធៀប​នឹង​សំរាម​អវកាស​នា​បច្ចុប្បន្ន​ ព្រម​ទាំង​កាត់​​បន្ថយ​ការ​ចំណាយ​បាន​ច្រើន​ផងដែរ​៕

  • វត្ថុអវកាស​ដែល​ «ធំជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចក្រវាល» ​គឺជា​អ្វី?

    វត្ថុអវកាស​ដែល​ «ធំជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចក្រវាល» ​គឺជា​អ្វី?

    នៅ​ក្នុង​ចក្រវាល​ដ៏ធំធេង​ដែល​មនុស្ស​អាច​សង្កេត​ឃើញ មាន​វត្ថុ​អវកាស​រាប់​មិន​អស់​ តាំង​ពី​ពពក​ធូលី​​អវកាស ណេប៊ូឡា រហូត​ដល់​បណ្ដុំ​កាឡាក់ស៊ី​។ ដូច្នេះ តើ​​វត្ថុ​អវកាស​ណា​មួយ​ដែល​ធំ​ជាង​គេ​?

    វត្ថុ​អវកាសធំជាង​គេ​បង្អស់​​ក្នុង​ចក្រវាល​​ដែល​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​នា​ពេល​កន្លង​ នោះ​គឺ​ Hercules–Corona Borealis Great Wall។

    ដោយ​មាន​បណ្ដោយ​ពី 6 ដល់ 18 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ Hercules–Corona Borealis Great Wall ត្រូវ​បាន​គេ​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​វត្ថុ​អវកាស​ធំជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចក្រវាល​ដែល​អាច​សង្កេត​ឃើញ​។ វា​គឺជា​បណ្ដុំ​នៃ​កាឡាក់ស៊ី​ដែល​តភ្ជាប់​នឹង​គ្នា​ដោយ​សារ​កម្លាំង​ទំនាញ​។

    ទំហំ​របស់​មហា​បណ្ដុំ​កាឡាក់ស៊ី​នេះ​ ធំ​ដល់​ថ្នាក់​ ពន្លឺ​ត្រូវ​ការ​ពេល​វេលា​ប្រហែល 10 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ ទើប​ធ្វើ​ដំណើរ​ផុត​ប្រវែង​បណ្ដោយ​របស់​វា​។

    យោង​តាម Interesting Engineering មហា​បណ្ដុំ​កាឡាក់ស៊ី Hercules–Corona Borealis Great Wall ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2013 នៅ​ពេល​បង្កើត​ផែន​ទី​​កាំរស្មី​ហ្គាមម៉ា ជា​ពន្លឺ​ដែល​មាន​ថាមពល​ខ្លាំង​ជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចក្រវាល​បច្ចុប្បន្ន។

    មហា​បណ្ដុំ​កាឡាក់ស៊ី​នេះ​ស្ថិតក្នុង​ក្រុម​តារានិករ​ Hercules និង Corona Borealis ដែល​មាន​​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ប្រហែល 10 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​៕

  • រក​ឃើញ​ភព​មួយ​ស្រដៀង​​នឹង​ផែនដី ប៉ុន្តែ​​មួយ​ឆ្នាំ​មាន​តែ​ជាងបី​ថ្ងៃ​

    រក​ឃើញ​ភព​មួយ​ស្រដៀង​​នឹង​ផែនដី ប៉ុន្តែ​​មួយ​ឆ្នាំ​មាន​តែ​ជាងបី​ថ្ងៃ​

    ណាសា​បាន​រកឃើញ​​ភព​ថ្ម​មួយ​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា LTT 1445 Ac កំពុង​គោចរ​ជុំវិញកូន​​ផ្កាយ​​ក្រហម​មួយ​ដួង​។

    ភព​ LTT 1445 Ac ដែល​ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​ដំបូង​ដោយ​តេឡេស្កុប​ TESS របស់​ណាសា ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​បី​ដ៏​ចម្លែក​មួយ​ និង​មាន​ចម្ងាយ​ពីផែនដី​ប្រហែល 22 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ ដែល​មួយ​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​មាន​ចម្ងាយ​ 9.46 លាន​លាន/ទ្រីលាន​ (9,460,000,000,000) ​គីឡូម៉ែត្រ​។

    LTT 1445 Ac គោចរ​ជុំវិញ​កូន​ផ្កាយ​ក្រហម​មួយ​ដួង​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា​ LTT 1445 A តែ​ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ​ បើ​សិន​អ្នក​ស្ថិត​នៅ​លើ​ភព​នេះ អ្នក​អាច​មើល​ឃើញ​ទាំង​ផ្កាយ​ LTT 1445 B និង LTT 1445 C ធ្វើ​ឱ្យ​ទិដ្ឋភាព​លើ​ភព​នេះ​ ស្រដៀង​ទៅ​នឹង​ភព​ប្រឌិត​មួយ​នៅ​ក្នុង​ខ្សែភាព​យន្ត​ Star Wars។

    ក្នុង​របាយការណ៍​ស្រាវ​ជ្រាវ​មួយ​ដែល​ទើប​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Astronomical Journal ក្រុម​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវដែល​ដឹក​នាំ​ដោយ​បណ្ឌិត Emili Pass មក​ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​រូប​វិទ្យា​តារាសាស្ត្រ​ Harvard & Smithsonian (សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក) បាន​រក​ឃើញ​ប្រការ​ពិសេស​មួយ នោះ​គឺ​ថា LTT 1445 Ac ស្ថិត​ក្នុង​ប្រភេទ​​ភព​ដែល​មាន​ទំហំ​ប៉ុន​ផែនដី​។

    យោង​តាម​ការ​សង្កេត​បន្ថែម​ដោយ​តេឡេស្កុប Hubble ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​អាម៉េរិក​បាន​គណនា​ឃើញ​ថា ភព​នេះ​មាន​ម៉ាស​ធ្ងន់​ជាង​ 1.37 ដង និង​កាំ​ធំជាង​ 1.07 ដង ធៀប​នឹង​ផែនដី​។ ដូច្នេះ ភព​ថ្ម LTT 1445 Ac មាន​ម៉ាស និង​ទំហំ​ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​ផែនដី​។

    ប្រការ​ដែល​គួរ​ឱ្យ​ស្ដាយ​គឺ​ថា LTT 1445 Ac ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ផ្កាយ​មេ​របស់​វា​ពេក​ ធៀប​នឹង​ការ​ចង់​បាន​របស់​មនុស្ស​។ បើ​ទោះ​កូន​ផ្កាយ​នេះ​មាន​ពន្លឺ​តិច​ និង​ត្រជាក់​ជាង​ព្រះ​អាទិត្យ​របស់​មនុស្ស ប៉ុន្តែ​ដោយ​សារ​វដ្ដ​នៃ​គន្លង​គោចរ​ត្រឹម​តែ​ 3.12 ថ្ងៃ ​ផ្ទៃ​របស់ភព​ LTT 1445 Ac មាន​សីតុណ្ហភាព​​រហូត​ដល់ 260 អង្សាសេ​ ដែល​មិន​ងាយនឹង​ឱ្យ​ជីវិតដូច​លើ​ផែនដី ​អាច​កកើត​បាន​។

    ស្ថានភាព​របស់​​ភព​ LTT 1445 Ac អាច​ជួយ​ឱ្យ​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​យល់​ច្បាស់​ជាង​មុន​អំពី​របៀប​ដែល​ភព​ស្រដៀង​នឹង​ផែនដី​ អាច​កកើត​ និង​រីក​ចម្រើន​នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​ផ្សេង​ៗ​ ដែល​នេះ​ក៏​នឹង​ជួយ​កាត់​បន្ថយទំហំ​នៃ​​ ​ការ​ស្វែង​រក​ជីវិត​នៅ​ក្នុង​ចក្រវាល​៕

  • ក្រុម​ហ៊ុន​ហូឡង់​រក​វិធី​បង្ក​កំណើត​​ទារក​ដំបូង​គេ​ក្នុង​ទីអវកាស​

    ក្រុម​ហ៊ុន​ហូឡង់​រក​វិធី​បង្ក​កំណើត​​ទារក​ដំបូង​គេ​ក្នុង​ទីអវកាស​

    ក្រុម​ហ៊ុន​ Spaceborn United របស់​អ្នក​ជំនួញជនជាតិ​ហូឡង់ Egbert Edelbroek កំពុង​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ដើម្បី​​បង្ក​កំណើត​ និង​បង្កើត​ទារក​តាម​ធម្មជាតិ​ នៅ​ក្នុង​បរិស្ថាន​ដែល​មាន​កម្លាំង​ទំនាញខ្សោយ​ដូច​នៅ​លើ​ភព​អង្គារ​។

    បើ​ទោះ​ជា​មាន​ឧបសគ្គ​ច្រើន​​ក្នុង​ដំណើរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​ការ​សម្រេច​គោលដៅ​ខាង​លើ​ ប៉ុន្តែ លោក Edelbroek ជឿ​ថា លោក​អាច​មើល​ឃើញ​ទារក​ដំបូង​ដែលបង្ក​​កំណើត​ក្នុង​ទីអវកាស​។ នេះ​បើ​តាម AFP ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 14 វិច្ឆិកា 2023​។

    «មនុស្ស​ជាតិ​ត្រូវ​តែ​ជា​សត្វ​លោក​ដែល​រស់​នៅ​ក្នុង​អន្តរភព។ បើ​សិន​ជា​ចង់​រស់​នៅ​ដោយ​ឯករាជ្យ​នៅ​ខាង​ក្រៅ​ផែនដី យើង​ត្រូវ​ការ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​នៃការ​បន្ត​ពូជ» លោក Edelbroek សង្កត់​ធ្ងន់ដូច្នេះ​។

    ការ​បង្ក​កំណើត​ក្នុង​ទីអវកាស​ មាន​ឧបសគ្គ​ច្រើន​។ ឧបសគ្គ​ចម្បង​គេ​គឺ​កង្វះ​កម្លាំង​ទំនាញ​ ធ្វើ​ឱ្យ​គូស្នេហ៍​ងាយ​នឹង​អណ្តែត​ឆ្ងាយ​ពីគ្នា​ ដូច្នេះ Spaceborn United គឺជា​ក្រុម​ហ៊ុន​ដំបូង​គេ​ដែល​ស្វែង​រក​វិធី​បង្ក​កំណើត​នៅ​ទីអវកាស​។

    យោង​តាម​លោក Edelbroek ឧបសគ្គ​មួយ​ទៀត​ នោះ​គឺ​ធាតុ​រាវ​របស់​រាង​កាយ​នឹង​ត្រូវ​បាន​រុញ​ច្រាន​ឡើង​ទៅលើ​ នៅ​ក្នុង​បរិស្ថាន​កម្លាំង​ទំនាញ​ទាប​ ដែល​ផ្ទុយ​ពី​នៅ​លើ​ផែនដី​។ ដូច្នេះ ជា​ដំបូង​ មនុស្ស​ត្រូវ​ការ​បង្កើត​បរិស្ថាន​មួយ​ដែល​ល្អ​ឥតខ្ចោះ​។

    ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​កំពុង​ស្វែងយល់​អំពីវិធី​បង្ក​កំណើត​ក្នុងបន្ទប់​ពិសោធន៍​ដែល​មាន​កម្លាំង​ទំនាញ​ផែនដី​ទាប​ ប៉ុន្តែ លោក Edelbroek និយាយ​ថា គម្រោង​បាញ់​បង្ហោះ​កោសិកា​កណ្ដុរ​ទៅ​ពិសោធ​ក្នុង​ទីអវកាស​នឹង​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​នេះ​។ បន្ទាប់មក ក្នុង​រយៈ​ពេល​ពី 5 ដល់ 6 ឆ្នាំ​ទៀត ក្រុម​ហ៊ុន​នេះ​នឹង​ពិសោធ​លើ​កោសិកា​មនុស្ស។

    បញ្ហា​សីលធម៌​គឺជា​មូលហេតុ​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ការ​បង្ក​កំណើត​ក្នុង​ទី​អវកាស​ ទាក់​ទាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​របស់​បណ្ដា​ក្រុម​ហ៊ុន​ឯកជន​ដូច​ Spaceborn ជំនួស​ឱ្យ​ណាសា ដែល​រារែក​ក្នុង​ការ​ផ្ដល់​ថវិកា​សម្រាប់​ប្រធានបទ​ «រសើប»​។ ក៏ប៉ុន្តែ លោក Edelbroek ជឿ​ថា នឹង​មាន​ពេល​វេលា​គ្រប់​គ្រាន់​ដើម្បី​បង្កើត​ទារក​ដំបូង​ដែល​បង្ក​កំណើត​ក្នុង​អវកាស​ មុន​ពេល​លោក​ទទួល​មរណភាព​៕

  • ភព​ចំនួន​ពីរ​ដែល​អាច​មាន​អរិយធម៌​ជឿនលឿន​ជាង​ផែនដី​ប្រាំពាន់​លាន​ឆ្នាំ

    ភព​ចំនួន​ពីរ​ដែល​អាច​មាន​អរិយធម៌​ជឿនលឿន​ជាង​ផែនដី​ប្រាំពាន់​លាន​ឆ្នាំ

    ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​មួយ​របស់​អង់គ្លេស​បាន​បង្ហាញ​ទីតាំង​ដែល​កំពុង​លាក់​បាំង​ភព​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​យ៉ាង​តិច​ពីរ​ ដែល​មាន​ទ្វីប​ «ចាស់» ជាង​ផែនដី​រហូត​ដល់ប្រាំ​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ និង​អាច​មាន​ជីវិត​ដែល​ជឿន​លឿន​ជាង​មនុស្ស​។

    ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​មក​ពី​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ Cardiff (អង់គ្លេស) បាន​ឱ្យ​ដឹង​​ថា នៅ​ជុំវិញ​ផ្កាយ​ពីរ​ដួង​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា HD 76932 និង HD 201991 អាច​មាន​លាក់បាំង​​ភព​យ៉ាង​តិច​ពីរ​ដែល​កកើត​ទ្វីប​មុន​ផែនដី​រហូត​ដល់ចាប់​​ពី 4 ទៅ 5 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​។

    យោង​តាម Live Science ខាងលើ​នេះ​គឺជា​លទ្ធផល​នៃ​ការ​ចម្រាញ់​ពី​ផ្កាយ​ 29 ដួង​ដែល​ត្រូវ​បានចាត់​ទុក​ថា​ មាន​សក្ដានុពល​ក្នុង​ការ​គាំទ្រ​ឱ្យ​មាន​ការ​កកើត​ភព​ទាំង​ឡាយ​ដែល​អាច​ទ្រទ្រង់ជីវិត​។

    ជាង​នេះ​ទៀត ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​នេះ​ក៏​ជឿ​ថា ភព​ដែល​វិល​ជុំវិញ​ផ្កាយ HD 76932 និង HD 201991 ទំនង​ជា​មាន​ជីវមណ្ឌល (Biosphere) ជឿន​លឿន​ជាង​ផែនដី​ទៅ​ទៀត​។ ប្រការ​នេះ​នាំ​ឱ្យ​មាន​ការ​រំពឹង​ថា រយៈ​ពេល​ពីបួន​ដល់​ប្រាំ​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ បាន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ភព​ទាំង​នេះ​មាន​ភាវៈរស់​ ឬ​មាន​អរិយធម៌​ជឿន​លឿន​ជាង​អ្វី​ដែល​កំពុង​កើត​មាន​នៅ​លើ​ផែនដី​​។

    ក្រុម​ស្រាវជ្រាវ​កំណត់​បាន​ «ដែន​ដីដែល​មាន​សក្ដានុពល» សម្រាប់​ភាវៈរស់​នេះ​ តាម​រយៈ​ការ​រកឃើញ​អ៊ុយរ៉ាញ៉ូម-239 និង​ប៉ូតាស្យូម​ក្នុង​បរិមាណ​ច្រើន​ ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​ផ្កាយ​ទាំង​ពីរ​ដួង​ខាងលើ ក៏ដូចជា​អាយុ​របស់​ផ្កាយ​ដែល​ត្រូវ​បាន​វាស់​ស្ទង់​ដោយ​ផ្កាយ​រណប Gaia របស់​ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​អឺរ៉ុប (ESA)។

    យោង​តាមរបាយ​ការណ៍​នៅលើ​ Research Notes of the American Astronomical Society  ផ្កាយ HD 76932 និងផ្កាយ HD 201991 មានចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ប្រហែល 70 និង 110 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ (​មួយ​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​មាន​ចម្ងាយ​ប្រហែល​ 9.46 (9,460,000,000,000) ទ្រីលាន​គីឡូម៉ែត្រ​) និង​ស្ថិត​តំបន់​ជាយ​របស់​​​កាឡាក់ស៊ី​មីលគីវ៉េ។ ផែនដី​របស់​មនុស្ស​ក៏​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ក្បែរ​ជាយ​កាឡាក់ស៊ី​នេះ​ផង​ដែរ​៕

  • ណាសា​រកឃើញ​ផ្កាយ​ពីរ​ដួង​បុក​គ្នាយ៉ាង​ខ្លាំង​ក្លា​រហូត​ដល់ «​បង្កើត​បាន​ជា​មាស»

    ណាសា​រកឃើញ​ផ្កាយ​ពីរ​ដួង​បុក​គ្នាយ៉ាង​ខ្លាំង​ក្លា​រហូត​ដល់ «​បង្កើត​បាន​ជា​មាស»

    ដោយ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​តេឡេស្កុប​អវកាស​ James Webb (JWST) ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​ករណី​ផ្ទុះ​កាំរស្មី​ហ្គាម៉ា (GRB) ដ៏​មហា​ចែង​ចាំង​។ នេះ​គឺជា​ករណី​ប៉ះទង្គិច​គ្នា​ដ៏​ខ្លាំង​ក្លា​រវាង​ផ្កាយ​ណឺត្រុង​ពីរ​ដួង​។

    ករណី​ផ្ទុះ​ក្នុង​ទីអវកាស​ដ៏កម្រ​ដែល​​​​ត្រូវ​បាន​ហៅ​ថា គីឡូណូវ៉ា (Kilonova) នេះ ខ្លាំង​រហូត​ដល់​អាច​បង្កើត​បាន​ជា​មាស​ ប្លាទីន និង​អ៊ុយរ៉ាញ៉ូម​ក្នុង​ទីអវកាស​។

    ការ​ស្លាប់​របស់​ផ្កាយ​ណឺត្រុង​ពីរ​ដួង​

    ករណី​ផ្ទុះ​គីឡូណូវ៉ា កើត​ឡើង​នៅ​ពេល​ផ្កាយ​ណឺត្រុង​ពីរ​ដួង​ (ជា​ផ្កាយ​ខ្នាត​យក្ស​ដែល​ត្រូវ​បែក​ធ្លាយ) ស្រូប​ទាញ​គ្នា​ ហើយ​ចុង​ក្រោយ​ក៏ប៉ះ​ទង្គិច​នឹង​គ្នា​។ ការ​ប៉ះទង្គិច​ខ្លាំងក្លា​នេះ​ត្រូវ​បាន​ហៅ​ថា ការ​ផ្ទុះ​កាំរស្មី​ហ្គាម៉ា ដែល​បញ្ចេញ​រលក​ថាមពល​នៃ​កាំរស្មី​អ៊ុលត្រាវីយូឡេ អ៊ីនហ្វ្រារ៉េដ និងកាំរស្មីអ៊ិច។ ករណី​ផ្ទុះ​នេះ​ត្រូវ​បាន​ណាសា​ដាក់​ឈ្មោះ​ឱ្យ​ថា GRB 230307A។

    អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រប្រើប្រាស់តេឡេស្កុបអវកាស James Webb (JWST) ក្នុងការតាមរកករណីផ្ទុះកាំរស្មីហ្គាម៉ា (GRB) ដ៏មហាចែងចាំងនេះ។

    ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ខាងលើ​បាន​ប្រើប្រាស់​តេឡេស្កុបអវកាស James Webb ដើម្បី​តាម​ដាន​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​របស់​បណ្ដា​ផ្កាយ​ណឺត្រុង​ មុន​ពេល​ពួក​វា​ផ្ទុះ​។ ពួក​វា​គឺជា​ផ្កាយ​ពីរ​ដួង​នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​ភ្លោះ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​កាឡាក់ស៊ី​រាង​គូទ​ខ្យង​មួយ​។ ផ្កាយ​មួយដួង​ក្នុង​ចំណោម​នេះ​បាន​ផ្ទុះ បន្សល់​ទុក​ផ្កាយ​ណឺត្រុង​មួយ​ដួង​ ហើយ​ក្រោយ​មក ​ការ​ផ្ទុះ​នេះ​ក៏​បាន​កើត​ឡើង​ចំពោះ​ផ្កាយ​ដែល​នៅ​សល់​។

    អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​មាន​បំណង​ស្វែង​រក​បន្ថែម​នូវ​ករណី​ប៉ះទង្គិច​នានា​ដែល​បង្កើត​បាន​ជា​ការផ្ទុះ​កាំរស្មី​ហ្គាម៉ា ដើម្បី​កំណត់​មូលហេតុ​ ក៏​ដូចជា​ឱ្យ​ដឹងច្បាស់​​ថា តើ​ធាតុ​នានា​មាន​ការ​ពាក់​ព័ន្ធ​ទៅ​នឹង​​​ដំណើរ​ការ​នេះ​ ឬ​អត់​៕