Tag: វិទ្យាសាស្ត្រ

  • ចិន​នាំ​អវកាស​ចរ​ស៊ីវិល​ដំបូង​ឡើងទៅ​កាន់ស្ថានីយ​​អវកាស​ Tiangong

    ចិន​នាំ​អវកាស​ចរ​ស៊ីវិល​ដំបូង​ឡើងទៅ​កាន់ស្ថានីយ​​អវកាស​ Tiangong

    Gui Haichao ដែលជា​សាស្ត្រាចារ្យ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​អវកាស​ប៉េកាំង នឹង​ក្លាយជា​អ្នក​អវកាស​ស៊ីវិល​ដំបូង​គេ​របស់​ប្រទេស​ចិន ដែល​ហោះ​ឡើងទៅ​កាន់​ទី​អវកាស។

    តាម​ផែនការ Gui Haichao នឹង​​រួម​ដំណើរ​ជាមួយ​អ្នក​អវកាស Jing Haipeng និង Zhu Yangzhu របស់​យានអវកាស Shenzhou 16 ហោះ​ឡើង​ទៅ​កាន់​ស្ថានីយ​អវកាស​ Tiangong ​ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​បាញ់​បង្ហោះ​ផ្កាយរណប Jiuquan នៅ​ភាគ​ពាយព្យ​ប្រទេស​ចិន នៅវេលា​ម៉ោង 09:31 ថ្ងៃទី 30 ឧសភា ម៉ោង​នៅ​ប៉េកាំង (ម៉ោង​ប្រហែល 8 កន្លះ​នៅ​ភ្នំពេញ)។ មុន​នោះ អ្នក​អវកាស​ចិន​ដែល​បាន​ហោះ​ឡើងទៅ​កាន់​ទី​អវកាស​គឺ​សុទ្ធតែជា​មនុស្ស​របស់​ក​ង​ទ័ព​ចិន (PLA)។

    អ្នកនាំពាក្យ​របស់​ស្ថាប័ន​អវកាស​មាន​មនុស្ស​បើកបរ​របស់​ចិន (CMSA) បានឱ្យដឹងថា សាស្ត្រាចារ្យ Gui Haichao ទទួលបន្ទុក​ក្នុងការ​ពិសោធ​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នៅលើ​ស្ថានីយ​អវកាស​ចិន Tiangong។ អ្នកវិភាគ Chen Lan អះអាងថា ការចូលរួម​របស់ Gui គឺជា​រឿង​សំខាន់ ព្រោះថា កន្លងមក​មានតែ​អ្នក​អវកាស​ជំនាញ​ខាង​បច្ចេកទេសប៉ុណ្ណើ​ ពុំទាន់​មាន​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ដែលមាន​ឯកទេស​ក្នុងការ​សិក្សា​​ស្រាវជ្រាវ​ពិតប្រាកដ។

    ប្រធាន​ក្រុម​ហោះហើរ​របស់​យាន Shenzhou 16 គឺ Jing Haipeng ​នឹង​បំពេញបេសកកម្ម​អវកាស​លើក​ទី​បួន។ សមាជិក​ចុងក្រោយ​របស់​ជើងហោះហើរ​លើក​នេះ​គឺ​វិស្វករ Zhu Yangzhou។ តាម​គម្រោង អ្នក​អវកាស Jing, Gui និង Zhu នឹងធ្វើ​ការ​នៅលើ​ស្ថានីយ​អវកាស Tiangong ក្នុង​រយៈ​ពេល​ប្រហែល 5 ខែ។

    ​យាន Shenzhou 16

    តាម​ផែនការ ស្ថានីយ​អវកាស Tiangong នឹងធ្វើ​សកម្មភាព​ក្នុង​គន្លង​តារាវិថី​ផែនដី​នៅលើ​កម្ពស់​ពី 400 ទៅ 450 គីឡូម៉ែត្រ យ៉ាងតិច 10 ឆ្នាំ។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ស្ថានីយ​អវកាស​ដែលមាន​រាង​ជា​អក្សរ T នេះ ត្រូវបាន​ដំឡើង​រួចរាល់​កាលពី​ឆ្នាំ 2022។ មុន​នោះ ក្នុង​ឆ្នាំ 2011 ចិន​ត្រូវបាន​បណ្ដេញ​ចេញពី​ស្ថានីយ​អវកាស​អន្តរជាតិ នៅពេល​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​មិន​អនុញ្ញាតឱ្យ​ណា​សា​សហការ​ជាមួយ​ប្រទេស​នេះ។

    ស្ថានីយអវកាសចិន Tiangong

    ចិន​មិនមាន​គម្រោង​ប្រើប្រាស់​ស្ថានីយ Tiangong សម្រាប់​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ទូ​ទាំង​សកលលោក​ក្នុង​ទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ​ដូច ISS ប៉ុន្តែ នៅតែ​ត្រៀមខ្លួន​សហការ​ជាមួយ​បរទេស។

  • បច្ចេកវិទ្យា​ «បាញ់​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​​​ពី​អវកាស​មកកាន់​ផែនដី​» កំពុង​មាន​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​ខ្លាំង

    បច្ចេកវិទ្យា​ «បាញ់​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​​​ពី​អវកាស​មកកាន់​ផែនដី​» កំពុង​មាន​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​ខ្លាំង

    ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ Kyoto នឹងធ្វើ​តេស្ត​ក្នុងការ​ប្រើប្រាស់​ផ្កាយរណប​បាញ់​​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​បាន​ពី​​ព្រះអាទិត្យ​ មកកាន់​ផែនដី ក្នុង​ទម្រង់​រលក​ម៉ៃ​ក្រូ​វេ​វ នៅ​ឆ្នាំ 2025។

    ការប្រណាំង​ប្រជែង​គ្នា​អភិវឌ្ឍ​បច្ចេកវិទ្យា​​បាញ់​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​ព្រះអាទិត្យ​ដែល​ប្រមូលបាន​ពី​ទី​អវកាស មកកាន់​ផែនដី កំពុង​ឡើងក​ម្ដៅ​ខ្លាំង។ នៅ​ប្រទេស​ជប៉ុន ក្រុមហ៊ុន​របស់ Hiroshi Matsumoto អតីត​នាយក​​សាកលវិទ្យាល័យ Kyoto កំពុង​នាំមុខគេ​នៅក្នុង​ការស្រាវជ្រាវ​អំពី​បច្ចេកវិទ្យា​នេះ។ បន្ទាប់មក​គឺ​សាស្ត្រាចារ្យ Naoki Shinohara នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ Kyoto ក៏​បន្ត​ការស្រាវជ្រាវ។ នេះ​បើតាម Nikkei ចុះផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី 27 ឧសភា។

    ឆ្នាំ 2009 ក្រុម​របស់ Shinohara បាន​ប្រើប្រាស់​បា​ឡុង​ហោះ​ដើម្បី​បាញ់​​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​ពី​កម្ពស់ 30 ម៉ែត្រ មកកាន់​ទូរស័ព្ទ​ចល័ត​នៅលើ​ដី។ នៅក្នុង​ឆ្នាំ​ដដែល Shinohara ក៏​ត្រូវបាន​ជ្រើសតាំង​ជា​ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​គម្រោង​ពី​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និង​ឧស្សាហកម្ម​របស់​ប្រទេស​ជប៉ុន ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​មធ្យោបាយ​ផ្គត់ផ្គង់​អគ្គិសនី​ដោយ​មិន​ប្រើ​ខ្សែ។ ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ក្នុង​គម្រោង​នេះ​បានទទួល​ជោគជ័យ​ក្នុងការ​ធ្វើតេស្ត​​បាញ់​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​ក្នុង​ទម្រង់​ម៉ៃ​ក្រូ​វេ​វរ​លក​ទទឹង (transverse waves) កាល​ពី​​ឆ្នាំ 2015 និង​ក្នុង​​ទម្រ​ម៉ៃ​ក្រូ​វេ​វរ​លក​បណ្ដោយ (longitudinal waves) ​កាល​ពី​​ឆ្នាំ 2018 ក្នុង​រយៈ​ចម្ងាយ​ពី​ប្រហែល 40 ម៉ែត្រ។ នាពេលខាងមុខ ពួកគេ​នឹងធ្វើ​តេស្ត​​បាញ់​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​ក្នុង​ទម្រ​ម៉ៃ​ក្រូ​វេ​វរ​លក​បណ្ដោយ​ពី​ចម្ងាយ​ចាប់ពី 1 ដល់ 5 គីឡូម៉ែត្រ។

    បច្ចុប្បន្ន ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ខាងលើ​កំពុង​ដាក់​គោលដៅ​ធ្វើតេស្ត​ការ​បាញ់​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​ពី​អវកាស​មកកាន់​ផែនដី​នៅ​ឆ្នាំ 2025។ ពួកគេ​នឹង​ប្រើប្រាស់​ផ្កាយរណប​ខ្នាតតូច​ដើម្បី​បាញ់​បញ្ជូន​​អគ្គិសនី​មកកាន់​ទីតាំង​ទទួល​នៅ​លើដី​ដែលមាន​គម្លាត​ពីគ្នា​រាប់រយ​គីឡូម៉ែត្រ។

    រូបភាព​បង្ហាញ​ពី​ការ​បាញ់​បញ្ជូន​រលក​ម៉ៃក្រូវេវ​អវកាស​មក​កាន់​ស្ថានីយ​ទទួល​នៅ​លើដី

    គំនិត​ស្ដីពី​ការប្រមូល​ថាមពលព្រះអាទិត្យ​ក្នុង​ទី​អវកាស ​ត្រូវបាន​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​អាម៉េរិក​លើកឡើង​កាលពី​ឆ្នាំ 1968។ មធ្យោបាយ​របស់​ពួកគេ​គឺ​​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​ផ្ទាំង​សូ​ឡា​ឡើងទៅ​កាន់​ទី​អវកាស​ដើម្បី​ផលិត​អគ្គិសនី​ពី​កម្ដៅ​ព្រះ​អាទិត្យ​នៅ​​លើ​កម្ពស់ 36,000 គីឡូម៉ែត្រ។ ថាមពលព្រះអាទិត្យ​ត្រូវបាន​បំប្លែង​ទៅជា​រលក​ម៉ៃ​ក្រូ​វេ​វ និងបាញ់​​បញ្ជូន​មកកាន់​ស្ថានីយ​ទទួល​នៅលើ​ដី រួច​បំប្លែង​វា​មកជា​អគ្គិសនី​វិញ។ រលក​ម៉ៃ​ក្រូ​វេ​វ​អាច​ត្រូវបាន​បាញ់​បញ្ជូន​ឆ្លងកាត់​ពពក និង​បង្កើតបានជា​ប្រភព​ផ្គត់ផ្គង់​អគ្គិសនី​ដែលមាន​ស្ថិរភាព មិន​ថា​ថ្ងៃ ឬ​យប់ ក្ដៅ ឬ​ភ្លៀង៕

  • ទិដ្ឋភាព​ខាងក្នុង​យន្តហោះ​ដឹក​អ្នកដំណើរ​ដំបូង​ដែល​ផលិត​ដោយ​ប្រទេស​ចិន

    ទិដ្ឋភាព​ខាងក្នុង​យន្តហោះ​ដឹក​អ្នកដំណើរ​ដំបូង​ដែល​ផលិត​ដោយ​ប្រទេស​ចិន

    យន្តហោះ​ដឹក​អ្នកដំណើរ​ដំបូង​ដែល​ផលិត​ដោយ​ប្រទេស​ចិន និង​មាន​ឈ្មោះថា C919 ត្រូវបាន​អ្នកដំណើរ​វាយតម្លៃថា «ធំ​ទូលាយ​ល្មម» ខណៈដែល​ពី​ឡុ​ត​វាយតម្លៃថា​ជា​យន្តហោះ «ល្អ​បំផុត»។

    នៅឯ​ព្រលានយន្តហោះ​អន្តរជាតិ Hongqiao កាលពី​ថ្ងៃទី 28 ឧសភា 2023 ជើងហោះហើរ​លេខ MU9191 របស់ China Eastern Airlines បាន​ដឹក​អ្នកដំណើរ 130 នាក់ ហោះ​ឆ្ពោះទៅកាន់​រដ្ឋធានី​ប៉េកាំង។

    «ខ្ញុំ​ធ្វើដំណើរ​តាម​យន្តហោះ​ជា​ញឹកញាប់។ ខ្ញុំ​យល់ថា កៅអី​ធំ​ទូលាយ​ល្មម ធ្វើឱ្យមាន​អារម្មណ៍​ស្រួលខ្លួន» អ្នកស្រី Yu ដែលជា​អ្នកដំណើរ​មួយរូប យល់ឃើញ​ដូច្នេះ។

    យន្តហោះ C919 ក៏បាន​ចុះចត​លើ​ព្រលានយន្តហោះ​ប៉េកាំង និង​ត្រូវ​បានទទួល​ស្វាគមន៍​ដោយ​ការបាញ់ទឹក ក្រោយ​ពី​ធ្វើ​ដំណើរ​រយៈ​ពេល​ពីរ​ម៉ោង​ពី​​​ព្រលាន​យន្តហោះ​ Hongqiao នៅ​សៀងហៃ​។

    Zhao Hongbing ដែលជា​ប្រធាន​ក្រុម​ហោះហើរ និយាយថា «យើង​បានធ្វើ​ការហោះហើរ​សាកល្បង​ជាង 100 ជើង ដោយ​ហោះ​ឡើង និង​ចុះចត​រាប់សិប​លើក។ និយាយ​រួម ខ្ញុំ​គិតថា យន្តហោះ​នេះ​ល្អ​ណាស់»។

    C919 ត្រូវបាន​អ្នកដំណើរ​វាយតម្លៃថា «ធំ​ទូលាយ​ល្មម» ខណៈដែល​ពី​ឡុ​ត​វាយតម្លៃថា​ជា​យន្តហោះ «ល្អ​បំផុត»

    ពិធី​ប្រគល់​វិញ្ញាបនបត្រ​ទទួលស្គាល់ថា យន្តហោះ C919 សម្រេចបាន​ស្ដង់ដា​នៅ​ទីក្រុង​ប៉េកាំង ត្រូវ​បាន​ធ្វើឡើង​កាលពី​ថ្ងៃទី 29 កញ្ញា ឆ្នាំ 2019។ វិញ្ញាបនបត្រ​នេះ​ត្រូវបាន​ប្រគល់​ដោយ​អាជ្ញាធរ​គ្រប់គ្រង​អាកាសចរណ៍​ស៊ីវិល​ចិន។

    យន្តហោះ​ដឹក​អ្នកដំណើរ​ដំបូង​ដែល​ផលិត​ដោយ​ប្រទេស​ចិន ​មាន​ឈ្មោះថា C919

    «យើង​មាន​ម្ចាស់ការ​ទាំងស្រុង​លើ​ដំណើរការ​នៃ​ការ​រចនា ផលិត ធ្វើតេស្ត ត្រួតពិនិត្យ និង​ទទួលស្គាល់ ដែល​នេះ​គឺជា​សញ្ញា​មួយ​​បង្ហាញថា ប្រទេស​ចិន​ឈានចូល​ក្នុង​ក្រុម​ប្រទេស​ផលិត​លំដាប់​ខ្ពស់» លោក Zhang Yanzhong ទីប្រឹក្សា​កម្មវិធី C919 នៃ​បណ្ឌិត្យសភា​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​បច្ចេកវិទ្យា​ចិន អះអាង​​ដូច្នេះ៕

  • រ៉ុក្កែត​ដំបូង​លើ​ពិភព​លោក​ដែល​ប្រើ​ប្រាស់​​​ឥន្ធនៈ​ចម្រាញ់​​ពី​ធ្យូង​ថ្ម

    រ៉ុក្កែត​ដំបូង​លើ​ពិភព​លោក​ដែល​ប្រើ​ប្រាស់​​​ឥន្ធនៈ​ចម្រាញ់​​ពី​ធ្យូង​ថ្ម

    រ៉ុក្កែត​ Tianlong-2 របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​​ចិន​ Space Pioneer ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​​ជោគ​ជ័យ​ជា​លើក​ដំបូង​កាល​ពី​ខែ​មេសា​​ 2023 ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​​ឥន្ធនៈ​ជា​ប្រេង​សាំង​ kerosene ដែល​មាន​ប្រភព​ពី​ធ្យូង​ថ្ម​។

    ឥន្ធនៈ​ថ្មី​របស់​ Space Pioneer ​ដំណើរ​ការ​ល្អ​ដូច​ទៅ​នឹង​ប្រេង​សាំង​យន្តហោះ​​ kerosene ធ្វើ​ពី​រ៉ែ​ប្រេង​។ អ្នក​ជំនាញ​ផ្នែក​អវកាស​មួយ​ចំនួន​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា វា​ផ្គត់​ផ្គង់​ថាមពល​សុវត្ថិភាព និង​ប្រសិទ្ធភាព​ដល់​វិស័យ​អវកាសចរណ៍​។ នេះ​បើ​តាម SCMP ចុះ​ផ្សាយកាល​ពី​ថ្ងៃទី 25​ ឧសភា​។

    ម៉ាស៊ីន​រ៉ុក្កែត​ទាម​ទារ​ឱ្យ​មាន​ឥន្ធនៈ​គុណភាព​ខ្ពស់ ហើយ​​ប្រេង​សាំង kerosene សម្រាប់​រ៉ុក្កែត​បច្ចុប្បន្ន អាច​ត្រូវ​បាន​ចម្រាញ់​តែ​ពី​ប្រេង​រ៉ែ​ដែល​មាន​គុណភាព​ខ្ពស់​តាម​រយៈ​ការ​ចម្រាញ់​ដ៏​ស្មុគ​ស្មាញ​។ ប្រភព​ឥន្ធនៈ​នេះ​តែង​តែ​បង្ក​ការ​លំបាក​ច្រើន​ នៅ​ពេល​ប្រទេស​ចិន​មាន​ប្រេង​ប្រភេទ​នេះ​ក្នុង​បរិមាណ​មាន​កំណត់​ ហើយ​​ប្រេង​រ៉ែ​ តែង​តែ​មាន​គុណភាព​មិន​ល្អ​។

    ការ​បាញ់​បង្ហោះ​រ៉ុក្កែត​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ប្រេង​សាំង​ kerosene ចម្រាញ់​ពី​ធ្យូង​ថ្ម ត្រូវ​បាន​គេ​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​សមិទ្ធផល​លេច​ធ្លោ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​អវកាស​។

    ប្រេងសាំង kerosene សម្រាប់​យន្តហោះ​​ ដែល​មាន​ប្រភព​ពី​ធ្យូង​ថ្ម​ ត្រូវ​បាន​អភិវឌ្ឍ​ដោយ​ការ​សហការ​គ្នា​រវាង​បណ្ដា​ក្រុម​ហ៊ុន​រដ្ឋ​ចិត្ត​ រួម​មាន វិទ្យាស្ថាន​ស្រាវជ្រាវ​លេខ 165 របស់ CASC (ក្រុម​ហ៊ុន​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​បច្ចេក​វិទ្យា​អវកាស​ចិន​), ក្រុម​ហ៊ុន​គីមី​ធ្យូង​រាវ​​នៃ​សាជីវកម្ម​បច្ចេក​ទេស​ថាមពល​ចិន​ និង​សាជីវកម្ម​ធ្យូង Ningxia​។

    រ៉ុក្កែត Tianlong-2 របស់ក្រុមហ៊ុនចិន Space Pioneer ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះជោគជ័យជាលើកដំបូងកាលពីថ្ងៃទី 02 ខែមេសា 2023

    កាល​ពីថ្ងៃ​ទី 02 មេសា ឆ្នាំ 2023 ក្រោយ​ការ​ធ្វើ​តេស្ត​លើ​ម៉ាស៊ីន​​ជាង 300 លើក​ រ៉ុក្កែត​ Tianlong-2 ក៏​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​ជាមួយ​នឹង​ឥន្ធនៈ​ថ្មី​។ ម៉ាស៊ីន​ប្រើ​ឥន្ធនៈ​រាវ​ YF-102 នៅ​លើ​រ៉ុក្កែត​ Tianlong-2 ដែល​អភិវឌ្ឍ​ដោយ​វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេក​វិទ្យា​​ និង​វិទ្យា​សាស្ត្រ​អវកាស​លេខ​ 6 គឺជា​ម៉ាស៊ីន​ស្ដង់​ដា​សម្រាប់​បណ្ដា​យាន​ជំនាន់​ថ្មី​របស់ប្រទេស​ចិន​។ បណ្ដា​រ៉ុក្កែត​ Long March 5, 6 និង 7 គឺសុទ្ធ​តែ​ប្រើ​ប្រាស់​ម៉ាស៊ីន​ប្រភេទ​នេះ​។ នេះ​មាន​ន័យ​ថា ពួក​វា​ក៏​អាច​ប្រើ​ប្រាស់​ប្រេង​សាំង​ kerosene ដែល​ចម្រាញ់​ពី​ធ្យូង​ថ្ម​៕

  • បន្ទប់​ពិសោធន៍​ភព​អង្គារ​/ព្រះ​ចន្ទ​ ជម្រៅ​ជាង​មួយ​គីឡូម៉ែត្រ​ក្រោម​ដី​

    បន្ទប់​ពិសោធន៍​ភព​អង្គារ​/ព្រះ​ចន្ទ​ ជម្រៅ​ជាង​មួយ​គីឡូម៉ែត្រ​ក្រោម​ដី​

    (អង់គ្លេស) – ផ្លូវ​រូងជ្រៅ​​ក្រោម​ដី​​នៅ​តំបន់ Yorkshire ខាង​ជើង ផ្ដល់​ឱកាស​ដ៏​ពិសេស​ដើម្បី​ស្រាវជ្រាវ​អំពី​របៀប​ដែល​មនុស្ស​អាច​រស់​នៅ និង​ធ្វើ​សកម្មភាព​នៅ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ និង​ភព​ព្រះ​អង្គារ​។

    ក្រុម​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​នៅ​សាកលវិទ្យា​ល័យ​ Birmingham អនុវត្ត​កម្រោង​ Bio-SPHERE នៅ​ក្នុង​មូលដ្ឋាន​ស្រាវ​ជ្រាវ​ជម្រៅ​ 1.1 គីឡូម៉ែត្រ​​ ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​រូង​ក្រោម​ដី​ជ្រៅ​បំផុត​មួយ​នៅ​ប្រទេស​អង់គ្លេស​។ នេះ​បើ​តាម Phys.org ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 23 ឧសភា​ 2023​។

    គម្រោង​នេះ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​បំណង​ស្វែង​យល់​អំពី​វិទ្យាសាស្ត្រ​ និង​វេជ្ជសាស្ត្រ​ដែល​អាច​នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ដោយ​របៀប​ណា​នៅ​ក្នុង​បរិស្ថាន​ពោរពេញ​ដោយ​ការ​លំបាក​នៅ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ និង​ភព​អង្គារ​។ នេះ​គឺ​ជា​មូលដ្ឋាន​ដំបូង​ក្នុង​ចំណោម​មូលដ្ឋាន​ពិសោធន៍​​ថ្មី​ដែល​ស្រាវ​ជ្រាវ​រក​វិធី​ជួយ​ឱ្យ​មនុស្ស​ធ្វើ​ការ​ និង​រស់​នៅ​ដោយ​​មាន​សុខភាព​ល្អ​ក្នុង​បេសក​កម្ម​អវកាស​យូរ​អង្វែង​របស់​មនុស្ស​​ នៅ​លើ​ភព​ដទៃ​។

    ក្រុម​ស្រាវជ្រាវ​ខាងលើ​បាន​សហការ​ជាមួយ​បន្ទប់​ពិសោធន៍​​ក្រោម​ដី Boulby របស់​ក្រុម​ប្រឹក្សា​មូលដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រ​ និង​បច្ចេក​វិទ្យា​ ដោយ​មាន​ការ​ជួយ​គាំទ្រ​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​រុក​រក​រ៉ែ Boulby, ICL-UK​។

    គម្រោង​ Bio-SPHERE ប្រើ​ប្រាស់​​​បណ្ដាញ​ផ្លូវ​រូង​ក្រោម​ដី​ទំហំ 3,000 ម៉ែត្រ​ការ៉េ នៅ​ក្បែរ​បន្ទប់​ពិសោធន៍​ Boulby ឆ្លង​កាត់​សិលាកម្ទេចកំណ​ក្រោម​ដី​អាយុ​កាល​ 205 លាន​ឆ្នាំ​៕

  • ប្រធាន​របស់បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ ChatGPT ថា «មនុស្ស​នឹង​ចាញ់​ AI ស្ទើរ​គ្រប់​វិស័យ​ក្នុង​ដប់​ឆ្នាំ​ទៀត»

    ប្រធាន​របស់បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ ChatGPT ថា «មនុស្ស​នឹង​ចាញ់​ AI ស្ទើរ​គ្រប់​វិស័យ​ក្នុង​ដប់​ឆ្នាំ​ទៀត»

    អគ្គនាយក​ប្រតិបត្តិ​ Sam Altman និង​ប្រធាន​ Greg Brockman របស់ក្រុម​ហ៊ុន​​ OpenAI វាយ​តម្លៃ​ថា បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត (AI) អាច​ឡើង​ដល់​កម្រិត​ជា​អ្នក​ជំនាញ​នៅ​ «ស្ទើរ​គ្រប់​វិស័យ» ​រយៈ​ពេលដប់​ឆ្នាំ​ខាងមុខ​។

    «ជាមួយ​នឹង​ទិដ្ឋភាព​ដូច​យើង​បាន​ឃើញ​បច្ចុប្បន្ន អាច​ស្រមៃ​ឃើញ​ថា ក្នុង​រង្វង់​ដប់​ឆ្នាំ​ខាងមុខ ប្រព័ន្ធ​ AI នឹង​យក​ឈ្នះ​លើ​ចំណេះ​ជំនាញ​​របស់​អ្នក​ជំនាញ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ស្ទើរ​តែ​ទាំង​អស់​ និង​អនុវត្ត​សកម្មភាព​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធ​ភាព​ដូច​ទៅ​នឹង​ក្រុម​ហ៊ុន​ធំ​បំផុត​មួយ​នា​បច្ចុប្បន្ន» ក្រុម​មេដឹក​នាំ​របស់ OpenAI ដែល​រួម​មាន Sam Altman, Greg Brockman និង​ប្រធាន​ផ្នែក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ Ilya Sutskever ចាប់​ផ្ដើម​អត្ថបទ​រួម​ដូច្នេះ​នៅ​លើ​គេហទំព័រ​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​។

    OpenAI សង្កត់​ធ្ងន់​ថា រូបមន្តកំពូល​​ AI អាច​បង្កហានិភ័យ​ដល់​មនុស្ស​ជាតិ​ក្នុង​មួយ​ទសវត្សរ៍​ទៀត​។ ដូច្នេះ ​ត្រូវ​ការ​​បន្ថយ​ហានិភ័យ​ពី AI ប៉ុន្តែ​មិន​ត្រូវ​កាត់​បន្ថយសមត្ថភាព​​ តែ​ត្រូវ​មាន​ការ​សហការ​ និងការ​​ប្រព្រឹត្ត​ជា​ពិសេស​​ចំពោះ​ AI​។

    អត្ថបទ​បាន​លើក​ឡើង​ថា «កំពូលបញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​នឹង​ខ្លាំង​ជាង​បច្ចេក​វិទ្យា​ផ្សេង​ៗ​ដែល​មនុស្ស​លោក​ធ្លាប់​បាន​ប្រឈម។ ចុង​ក្រោយ យើង​នឹង​ត្រូវ​ការ​អង្គការ​មួយ​ដើម្បី​គ្រប់​គ្រង​កំពូល​ AI ដូច​ទៅ​នឹង​ទីភ្នាក់​ងារ​ថាមពល​អាតូមិក​អន្តរ​ជាតិ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ថាមពល​បរមាណូ។ ទោះ​ជា​ការ​ប្រឹង​ប្រែង​ក្នុងការ​អភិវឌ្ឍ​ AI ណា​ក៏ដោយ ​ក៏​ត្រូវ​ការ​គោរព​តាម​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ដែល​មាន​សមត្ថ​កិច្ច​»។

    Sam Altman ធ្លាប់​បាន​ព្រមាន​ច្រើន​ដង​ទាក់​ទង​នឹង​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​។ បច្ចេក​វិទ្យា​នេះ​គឺជា​ការ​រីក​ចម្រើន​មួយ​ ប៉ុន្តែ​វា​អាច​ក្លាយ​ជា​គ្រោះ​ភ័យ​ បើ​សិន​ធ្លាក់​ទៅ​លើ​ដៃ​ជន​ទុច្ចរិត​ ឬ​ «អាច​ដើរ​ខុស​ផ្លូវ​ ដែល​បង្កើត​​ឱ្យ​មាន​កំហុស​ និង​បង្កគ្រោះ​ថ្នាក់​​ធំ​ដល់​ពិភព​លោក បើ​មិន​បាន​កែ​តម្រូវ​ឱ្យ​បាន​សម​ស្រប​»​។

    លោក Sam Altman

    នៅ​ក្នុង​សវនាការ​នៅ​សភា​អាម៉េរិកកាល​ពី​ថ្ងៃទី 16 ឧសភា 2023 លោក Sam Altman បាន​និយាយ​​ថា ចង់​សហការ​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​បញ្ហា​អាក្រក់​ដែល​អាច​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​ AI ក្នុង​នោះ​ក៏​អាច​បង្កើត​ស្ថាប័ន​មួយ​ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​បច្ចេក​វិទ្យា​នេះ​។

    ​លោក Sam Altman មិន​មែន​ជា​​បុគ្គល​សំខាន់តែ​ម្នាក់​ដែល​បារម្ភ​អំពី​​ឥទ្ធិពល​របស់​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ CEO របស់​ Google លោក Sundar Pichai, អតីត​អ្នក​ជំនាញ​ខាង​ AI របស់​ Google លោក Geoffrey Hinton ឬ​ លោក Elon Musk និង​លោក​ Bill Gates ក៏មាន​ការ​បារម្ភ​អំពី​បញ្ហា​នេះ​​ផង​ដែរ៕

  • កូរ៉េខាងត្បូងត្រៀម​រួច​រាល់​ហើយ​សម្រាប់​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​រ៉ុក្កែត​អវកាស​ Nuri លើក​ទីបី

    កូរ៉េខាងត្បូងត្រៀម​រួច​រាល់​ហើយ​សម្រាប់​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​រ៉ុក្កែត​អវកាស​ Nuri លើក​ទីបី

    រ៉ុក្កែត Nuri ដែល​មាន​ប្រវែង​ 47.2 ម៉ែត្រ នឹង​នាំ​យក​ផ្កាយ​រណប​សរុប​ 8 គ្រឿង ឡើង​ទៅ​កាន់​គន្លង​តារាវិថី​​។

    កូរ៉េខាងត្បូងបាន​ត្រៀម​រួច​រាល់​​សម្រាប់​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​រ៉ុក្កែត​អវកាស​ផលិត​ក្នុង​ស្រុក​ Nuri នៅក្នុង​ថ្ងៃនេះ​។ ក្រសួង​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ និង​ព័ត៌មាន​វិទ្យា​ ក៏​ដូច​ជា​វិទ្យាស្ថាន​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង​ (KARI) បាន​អះអាង​ថា​ ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​ចុង​ក្រោយ​បង្ហាញ​ថា បញ្ហា​បច្ចេក​ទេស​នានា​ត្រូវ​បាន​ធានា​ ហើយ​ការ​ព្យាករ​អំពី​អាកាស​ធាតុ​ក៏​មាន​អំណោយ​ផល​ល្អ​ដល់​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​។

    រ៉ុក្កែត​អវកាស Nuri ឬ​ហៅ​ថា KSlV-II នឹង​នាំ​យក​ផ្កាយ​រណប​សរុប​ 8 គ្រឿង ឡើង​ទៅ​កាន់​គន្លង​តារាវិថី​ ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​ផ្កាយ​រណប​បួន​គ្រឿង​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​កូដ​ថា SNIPE ដែល​អភិវឌ្ឍ និង​ផលិត​ដោយ​វិទ្យា​ស្ថាន​វិទ្យា​សាស្ត្រ​អវកាស​ និង​តារា​សាស្ត្រ​កូរ៉េខាង​ត្បូង​។

    រ៉ុក្កែត Nuri មាន​ប្រវែង​ 47.2 ម៉ែត្រ មុខ​កាត់ 3.5 ម៉ែត្រ និង​ទម្ងន់ 17.5 តោន​។ ខុស​ពីរ​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​លើក​ទី​មួយ និង​ទី​ពីរដែល​មាន​តែ​ផ្កាយ​រណប​ក្លែង​ក្លាយ ការ​បាញ់​បង្ហោះ​លើក​ទី​បី​នេះ​មាន​ផ្ទុក​ផ្កាយ​រណប​ដែល​អាច​បំពេញ​បេសកកម្ម​ដូច​ផ្កាយ​រណប​ដទៃ​។ ក្នុង​នោះ​មាន​ផ្កាយ​រណប​មួយគ្រឿង​​បំពាក់​ជាប់​​លើ​រ៉ុក្កែត Nuri ផងដែរ​។

    រ៉ុក្កែត Nuri ត្រូវ​បាន​ដំឡើង​ទៅ​ក្នុង​​ប្រព័ន្ធ​ទម្រ​នៅ​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស Naro ក្នុង​តំបន់ Goheung នៃ​ខេត្ត​ Jeolla ខាង​ត្បូង ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 23 ឧសភា​។ តាម​ផែនការ រ៉ុក្កែត​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​នៅ​វេលា​ម៉ោង​ប្រហែល​ 18:24 (ម៉ោង​ក្នុង​ស្រុក) ក្នុង​ថ្ងៃទី​ 24 ឧសភា​នេះ​។

    មុន​នេះ កូរ៉េខាងត្បូង​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​សាក​ល្បង​រ៉ុក្កែត​​ Nuri លើក​ទី​មួយ​កាល​ពី​ខែតុលា​ 2021 ប៉ុន្តែ​រ៉ុក្កែត​ហោះ​មិន​ដល់​គោលដៅ​។ ក្នុង​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​​រ៉ុក្កែត​​ Nuri លើក​ទី​ពីរ​កាល​ពី​ខែ​មិថុនា 2022 បាន​ទទួល​ជោគ​ជ័យ​។

    គិត​ត្រឹម​បច្ចុប្បន្ន កូរ៉េខាងត្បូង​បាន​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​ទី 7 លើ​ពិភពលោក​ ដែល​បាន​អភិវឌ្ឍ​យាន​បាញ់​បង្ហោះ​ទៅ​កាន់​ទី​អវកាស​ដែល​អាច​នាំ​យក​ផ្កាយ​រណប​ទម្ងន់​ជាង​មួយ​តោន​ បន្ទាប់​ពី​រុស្ស៊ី អាម៉េរិក បារាំង ចិន ជប៉ុន និង​ឥណ្ឌា​៕

  • រកឃើញ​បណ្ដាញ​ «ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន» និង​ទីក្រុង​​រាប់​រយ​ អាយុកាល​រាប់​ពាន់​​ឆ្នាំ លាក់ខ្លួន​ក្នុងព្រៃ​ជ្រៅ

    រកឃើញ​បណ្ដាញ​ «ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន» និង​ទីក្រុង​​រាប់​រយ​ អាយុកាល​រាប់​ពាន់​​ឆ្នាំ លាក់ខ្លួន​ក្នុងព្រៃ​ជ្រៅ

    (ក្វា​តេ​ម៉ា​ឡា)- ក្រុម​អ្នកស្រាវជ្រាវ​អាម៉េរិក-ក្វា​តេ​ម៉ា​ឡា បាន​រកឃើញ​បណ្ដាញ «ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន» ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក ដែល​ត​ភ្ជាប់​ទីក្រុង​បុរាណ​រាប់រយ​របស់​ជនជាតិ​ម៉ា​យ៉ា (Maya)។

    យោងតាម Business Insider ដែល​បាន​ចុះផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី 22 ឧសភា បណ្ដាញ «ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន» បុរាណ​នេះ​មាន​ប្រវែង​ប្រហែល 177 គីឡូម៉ែត្រ ត​ភ្ជាប់​ទីក្រុង​ចំនួន 417។ ការរកឃើញ​បណ្ដាញ​ផ្លូវ និង​ទីក្រុង ក៏​ដូច​ជា​ប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ និង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​កសិកម្ម បង្ហាញថា សហគមន៍​ជនជាតិ​ដែល​រស់នៅ​តំបន់​អាម៉េរិក​កណ្ដាល មាន​ភាព​​រីកចម្រើន​ជាង​អ្វីដែល​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ធ្លាប់​បានគិត។ លទ្ធផល​នៃ​ការស្រាវជ្រាវ​នេះ​ត្រូវបាន​ចុះផ្សាយ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី​របស់​សាកលវិទ្យាល័យ Cambridge។

    សំណល់​បុរាណ​ដែល​ស្ថិតនៅលើ​ទីតាំង​បុរាណ el Mirador ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​មួយ​នៃ​ប្រទេស​ក្វា​តេ​ម៉ា​ឡា មាន​វត្តមាន​តាំងពី 1,000 ឆ្នាំមុន​គ្រិស្តសករាជ រហូតដល់​សម័យ​បុរេប្រវត្តិ​របស់​ជនជាតិ​ម៉ា​យ៉ា។ តំបន់​ព្រៃ​នេះ​អាច​ទៅដល់​ដោយ​ការធ្វើដំណើរ​តាម​ឧទ្ធម្ភាគចក្រ ឬ​ដើរ​ដោយ​ថ្មើរជើង 64 គីឡូម៉ែត្រ។

    ក្រុម​អ្នកស្រាវជ្រាវ​អាម៉េរិក-ក្វា​តេ​ម៉ា​ឡា បាន​គូរ​ផែនទី​តំបន់​ខាងលើ​ចាប់​តាំងពី​ឆ្នាំ 2015 ដោយ​ប្រើប្រាស់​ឧបករណ៍​បច្ចេកវិទ្យា​ស្កេ​ន​កាំរស្មីឡាស៊ែរ ដែល​ហៅ​ថា ​លីដា (lidar)។ បច្ចេក​វិទ្យា​នេះ​​អាច​​ឱ្យ​គេ​រកឃើញ​វត្ថុ​បុរាណ​តូច​បំផុត។ លីដា​​អនុញ្ញាតឱ្យ​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​​មើលឃើញ​ប្រឡាយ ព្រែក បឹង បណ្ដាញ​ផ្លូវ ឬ បណ្ដាញ​ប្រាសាទបុរាណ។ល។

  • មនុស្ស​ជាង​ពីរពាន់​លាន​នាក់​នឹង​រស់នៅ​​ក្នុង​កម្ដៅ​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់​​របស់​ផែនដី​ ចាប់ពី​ឆ្នាំ 2100

    មនុស្ស​ជាង​ពីរពាន់​លាន​នាក់​នឹង​រស់នៅ​​ក្នុង​កម្ដៅ​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់​​របស់​ផែនដី​ ចាប់ពី​ឆ្នាំ 2100

    កម្ដៅ​ផ្ទៃផែនដី​កំពុងស្ថិត​ក្នុង​កំណើន 2.7 អង្សា​សេ ធៀប​នឹងដំណាក់​កាល​ដំបូង​នៃ​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម នៅ​ឆ្នាំ 2100 ដែល​ប្រការនេះ​នឹង​រុញច្រាន​មនុស្ស​ជាង​ពីរពាន់​លាន​នាក់ (ប្រហែល 22% នៃ​ប្រជាជន​សរុប​ក្នុង​ពិភព​លោក) ឱ្យ​ចេញពី​តំបន់​អាកាសធាតុ​ស្រួល​រស់នៅ។

    យោងតាម​លទ្ធផល​នៃ​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​ដែល​ត្រូវបាន​ចុះផ្សាយ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature Sustainability ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បានឱ្យដឹងថា បណ្ដា​ប្រទេស​មាន​ប្រជាជន​ច្រើនជាងគេ​ដែល​ត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​កម្ដៅ​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់ គឺ ឥណ្ឌា (600 លាន​នាក់), នី​ហ្សេ​រី​យ៉ា (300 លាន​នាក់), ឥណ្ឌូណេស៊ី (100 លាន​នាក់), ហ្វ៊ី​លី​ពី​ន និង​ប៉ា​គី​ស្ថាន (80 លាន​នាក់​ដូច្នេះ)។ នេះ​បើតាម AFP ចុះផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី 22 ឧសភា 2023។

    ការកាត់បន្ថយ​ការកើនឡើង​កម្ដៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក​នៅក្នុង​កម្រិត 1.5 អង្សា​សេ ទៅតាម​គោលដៅ​របស់​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ឆ្នាំ 2015 នឹង​ជួយ​បន្ថយ​ចំនួន​មនុស្ស​ដែល​ជួប​គ្រោះថ្នាក់​ដោយសារ​កម្ដៅ​ព្រះអាទិត្យ ចុះមក​នៅ 500 លាន​នាក់ ដែល​ស្មើនឹង 5% នៃ​ចំនួន​ប្រជាជន​សរុប​ប្រមាណ 9.5 ពាន់​លាន​នាក់​របស់​ពិភពលោក នៅក្នុង​រយៈពេល​ពី 6 ទៅ 7 ទសវត្សរ៍​ខាងមុខ។

    មកដល់​បច្ចុប្បន្ន ការឡើង​កម្ដៅ​ក្រោម 1.2 អង្សា​សេ ក៏បាន​បង្កើន​កម្រិត ឬ​ពេលវេលា​របស់​រដូវ​រល​កក​ម្ដៅ គ្រោះរាំងស្ងួត និង​ករណី​ឆេះ​ព្រៃ។ 8 ឆ្នាំ​កន្លង គឺជា​ពេលវេលា​ដែល​ផែនដី​រង​កម្ដៅ​ខ្ពស់បំផុត​ដែល​មនុស្ស​ធ្លាប់បាន​កត់ត្រា។

    កម្ដៅ​ដែល​បង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ទៅតាម​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​នេះ នោះ​គឺ​នៅពេល​សីតុណ្ហភាព​មធ្យម​ប្រចាំឆ្នាំ (MAT) ឡើងដល់ 29 អង្សា​សេ។

    យោងតាម​ធនាគារពិភពលោក ប្រទេស​ឥណ្ឌា​បំ​ភាយ​ឧស្ម័ន CO2 (ឧស្ម័ន​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​បរិយាកាស​ផែនដី​ឡើង​កម្ដៅ) ជា​មធ្យម​ប្រហែល​ពីរ​តោន/ម្នាក់/ឆ្នាំ, នី​ហ្សេ​រី​យ៉ា​បំ​ភាយ​ប្រហែល​កន្លះ​តោន ខណៈដែល​សហភាព​អឺរ៉ុប​ជិត 7 តោន និង​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក 15 តោន។

    ក្រុម​អ្នកស្រាវជ្រាវ​ខាងលើ​ក៏​ព្រមាន​ថា លទ្ធភាព​ដែល​សីតុណ្ហភាព​ផ្ទៃផែនដី​កើន​បន្ថែម​លើសពី 2.7 អង្សា​សេ គឺអាច​កើតឡើង។ បើសិនជា​សកម្មភាព​បំ​ភាយ​ឧស្ម័ន​ផ្ទះ​កញ្ចក់​អាច​នាំឱ្យ «ធ្លុះធ្លាយ» ឃ្លាំង​ធម្មជាតិ​​ផ្ទុក​កាបូន​ មាន​ជាអាទិ៍ ស្រទាប់ Permafrost (ស្រទាប់ដី​ស្ថិតនៅត្រង់ ឬ​ក្រោម​តំបន់​ទឹក​កដែល​កក​​រយៈពេល​ចាប់ពី​ពីរ​ឆ្នាំ​ឡើងទៅ) ឬ​ធ្វើឱ្យ​បរិយាកាស​ផែនដី​ក្ដៅ​ជាង​ការរំពឹងទុក នោះ​សីតុណ្ហភាព​​ពិភព​លោក​អាច​កើន​​បន្ថែម​ជិត​ 4 អង្សា​សេ បើ​ធៀប​នឹង​កម្ដៅ​នៅ​ពាក់កណ្ដាល​សតវត្សរ៍​ទី 19៕

  • យន្តហោះ​អវកាស​ដ៏​អាថ៌កំបាំង​របស់​ចិន បង្ហោះ​វត្ថុ «សម្ងាត់» ទៅ​ក្នុង​គន្លង​គោចរ

    យន្តហោះ​អវកាស​ដ៏​អាថ៌កំបាំង​របស់​ចិន បង្ហោះ​វត្ថុ «សម្ងាត់» ទៅ​ក្នុង​គន្លង​គោចរ

    យោងតាម​មជ្ឈមណ្ឌល​ស្រាវជ្រាវ​អន្តរជាតិ និង​យុទ្ធសាស្ត្រ​នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក យន្តហោះ​អវកាស​ប្រើប្រាស់​ឡើងវិញ​របស់​ប្រទេស​ចិន បាន​បង្ហោះ​វត្ថុ​មួយ​ចូលទៅក្នុង​គន្លង​គោចរ​កាលពី​ខែតុលា ឆ្នាំ 2022។

    ក្រោយ​រយៈពេល 9 ខែ​នៅលើ​គន្លង​គោចរ យន្តហោះ​អវកាស​ដ៏​អាថ៌កំបាំង​របស់​ប្រទេស​ចិន​ក៏បាន​ចុះចត ជួយ​ឱ្យ​ប្រទេស​នេះ​ក្លាយ​ជាមួយ​ក្នុងចំណោម​ប្រទេស​ដ៏​តិចតួច​ដែល​បាន​បាញ់​បង្ហោះ និង​បញ្ជា​ឱ្យ​ចុះចត​ដោយ​ជោគជ័យ​នូវ​យន្តហោះ​អវកាស​ដែល​អាច​ប្រើប្រាស់​ឡើងវិញ។ យន្តហោះ​អវកាស​នេះ​បាន​ត្រលប់​មកកាន់​ផែនដី​វិញ​កាលពី​ព្រឹក​ថ្ងៃទី 08 ឧសភា 2023 បន្ទាប់ពី​ស្ថិតនៅលើ​គន្លង​គោចរ​អស់​រយៈពេល 276 ថ្ងៃ យូរ​ជាង 100 ដង ធៀប​នឹង​ជើងហោះហើរ​ដំបូង​កាលពី​ជិត 3 ឆ្នាំមុន។

    ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាល​ចិន​មិនបាន​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ច្រើន​ទាក់ទង​នឹង​យន្តហោះ​អវកាស​នេះទេ។ នេះ​បើតាម Live Science ចុះផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី 20 ឧសភា។

    Kevin Pollpeter អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ប្រចាំ​មជ្ឈមណ្ឌល​វិភាគ​ផ្នែក​ទ័ពជើងទឹក​របស់​ស​ហរ​ដ្ឋ​អាម៉េរិក ឱ្យដឹងថា យន្តហោះ​អវកាស​របស់​អាម៉េរិក Boeing X-37B ដែល​បាន​បង្ហាញខ្លួន​កាលពី​ឆ្នាំ 2010 អាចជា​កត្តា​ជំ​រុញឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ចិន​អភិវឌ្ឍ​យន្តហោះ​អវកាស​ផ្ទាល់ខ្លួន។

    ដូច​ទៅនឹង Boeing X-37B យន្តហោះ​អវកាស​របស់​ចិន​ទំនងជា​មិនមាន​មនុស្ស​បើកបរ និង​តូច។ វា​ប្រហែលជា​បាន​ហោះហើរ​លើកដំបូង​កាលពី​ខែកញ្ញា 2020 និង​ចុះចត​វិញ​ក្រោយ​ការហោះហើរ​បាន 2 ថ្ងៃ។ បេសកកម្ម​ថ្មី​បំផុត​របស់​យន្តហោះ​អវកាស​ចិន ចាប់ផ្ដើម​ពី​ខែសីហា 2022 ដែល​ហោះ​ឡើង​ដោយសារ​រ៉ុក្កែត Long March 2F។ នេះ​បើតាម​របាយការណ៍​រប​ស់​មជ្ឈមណ្ឌល​ស្រាវជ្រាវ​អន្តរជាតិ និង​យុទ្ធសាស្ត្រ (CSIS) នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក។ គោលដៅ​ពិតប្រាកដ​របស់​បេសកកម្ម​នេះ​នៅតែ​ជា​រឿង​អាថ៌កំបាំង។

    CSIS បានឱ្យដឹងថា យន្តហោះ​អវកាស​ចិន បាន​ទម្លាក់​វត្ថុ​មួយ​ទៅក្នុង​គន្លង​គោចរ​កាលពី​ខែតុលា 2022។ វត្ថុ​នេះ​ទំនងជា​បាន​បាត់​ខ្លួន​កាលពី​ខែមករា 2023 ហើយ​ក្រោយមក​ក៏បាន​បង្ហាញខ្លួន​ជាថ្មី​នៅលើ​រ៉ា​ដា​កាលពី​ខែមីនា 2023។ ក្រុម​អ្នកជំនាញ​យល់ថា ប្រការនេះ​អាច​បង្ហាញថា យន្តហោះ​អវកាស​ចិន​មាន​សមត្ថភាព​បំ​ផ្លាស់​ទី​វត្ថុ​ដោយ​ដៃ​យន្តរបស់​វា​៕