នាឡិកា​ឆ្លាតវៃ​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដល់​សុខភាព​ជាង​ស្មាត​ហ្វូន​ទៅ​ទៀត​

នាឡិកា​ឆ្លាត​វៃ​គឺជា​ឧបករណ៍មាន​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​សកម្មភាព​ប្រចាំ​ថ្ងៃ ប៉ុន្តែ​គ្រប់​គ្នា​ដែល​ពាក់​វា​ជាប់​នឹង​ដៃ​រាល់​ថ្ងៃ​ប្រហែល​មិន​បាន​ដឹង​ទេថា ឧបករណ៍​នេះ​មាន​ផ្ទុក​ការ​ពិត​មួយ​ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ខ្លាច​។ នៅពេល​ទូរស័ព្ទ​ឆ្លាត​វៃ​បាន​ក្លាយ​ជា​របស់​ពេញ​និយម​ក្នុង​ទសវត្សរ៍​កន្លង ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​ជា​ច្រើន​បាន​បញ្ជាក់​ថា របស់​ដែល​យើង​ចូល​ចិត្ត​កាន់​រាល់​ថ្ងៃ​នេះ​គឺ​មិន​ស្អាត​សោះ​ឡើយ​។ ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​របស់​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ Arizona បង្ហាញ​ថា ស្មាតហ្វូន​អាច​កខ្វក់​​ជាង​ដប​ដង​បើធៀប​នឹង​បង្គន់​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ច្រើន​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក មាន​ឧបករណ៍​ឆ្លាត​វៃ​មួយ​ទៀត​ដែល​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​បាន​រកឃើញ​ថា​ កខ្វក់​​ជាង​ទូរស័ព្ទ​ឆ្លាត​វៃ​ទៅ​ទៀត​ នោះ​គឺ​នាឡិកា​ឆ្លាត​វៃ​ និង​ខ្សែ​ដៃឆ្លាតវៃ​សម្រាប់ការ​ហាត់​ប្រាណ​។ ក្រុម​អ្នក​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​មក​ពី​មហា​វិទ្យា​ល័យ​​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ Charles E. Schmidt នៃ​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ Florida Atlantic បាន​សិក្សា​ស្វែង​យល់​ទៅ​លើ​ខ្សែ​ពាក់​ដៃ​ច្រើន​ប្រភេទ​ ហើយ​បាន​រកឃើញ​ថា ជិត 95% ក្នុង​ចំណោម​ឧបករណ៍​ទាំង​នេះ​មាន​មេរោគ​ច្រើន​ប្រភេទ​។ ក្នុង​ចំណោម​នោះ វត្ថុពាក់​ជាប់​នឹង​ដៃ​ដែល​ផលិត​ពី​ជ័រ​កៅស៊ូត្រូវ​បាន​រក​ឃើញ​ថា មាន​បរិមាណ​បាក់តេរី​ខ្ពស់​ជាង​គេ​បំផុត​ ស្រប​ពេល​ដែល​ខ្សែ​ពាក់​ដៃ​ដែល​ធ្វើ​ពី​លោហធាតុ​ដូច​ជា​មាស និង​ប្រាក់​ជា​ដើម​ មាន​មេរោគ​តិច​ជាង​គេ​បំផុត​។ លទ្ធផល​នៃ​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Advances in Infectious Diseases ក៏​បាន​បញ្ជាក់​ថា បរិមាណ​តិច ឬ​​ច្រើន​នៃ​មេរោគ​ដែល​ជាប់​លើ​ឧបករណ៍​ទាំងឡាយខាង​លើ​ គឺ​អាស្រ័យ​លើ​ភេទ​ និង​មុខ​របរ​របស់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​។ ក៏​ប៉ុន្តែ ប្រការ​សំខាន់​ជាង​នេះ​គឺ​ប្រភេទ​ខ្សែ​​របស់​ឧបករណ៍​ដែល​ត្រូវ​បាន​ប្រើប្រាស់​ មាន​ដូច​ជា​ខ្សែ​ធ្វើ​ពី​ជ័រ​កៅស៊ូ ស្បែក មាស និង​ប្រាក់​ជា​ដើម​។ ក្រុម​ស្រាវ​ជ្រាវ​រក​ឃើញ​ថា Staphylococci, Pseudomonas និង Enterobacteriaceae គឺ​ជា​មេរោគ​ដែល​មាន​ច្រើន​បំផុត​លើ​ខ្សែ​ពាក់​លើ​ដៃ​។ … Read more

យើង​​អាច​ចាប់​ផ្ដើម​កសាង​អាណានិគម​មួយ​លើ​ភព​អង្គារ​ជាមួយ​នឹង​មនុស្ស​​ដ៏​តិចតួច

យើង​មិន​អាច​ដឹង​បាន​ថា ពេល​ណា​ទើប​រឿង​នេះ​អាច​កើត​ឡើង​​ ប៉ុន្តែ​ការ​បង្កើត​អាណានិគម​មួយ​នៅ​លើភព​អង្គារ​ពិត​ជា​ស្ថិត​ក្នុង​ផែនការ​របស់​មនុស្ស​។ មហា​សេដ្ឋី​អាម៉េរិក​ដើម​កំណើត​អាហ្វ្រិក​ខាត​ត្បូង​លោក Elon Musk និយាយ​ថា ឆ្នាំ 2029 គឺជា​ដំណាក់​កាល​ឆាប់បំផុត​ ខណៈ​ដែល​សហគមន៍​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ជឿ​ថា រឿង​នេះ​នឹង​មិន​អាច​កើត​ឡើង​នៅ​មុន​ឆ្នាំ 2050​។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ បច្ចុប្បន្ន​គេ​អាច​ដឹង​​បាន​ថា ត្រូវ​ការ​មនុស្ស​ប៉ុន្មាន​នាក់​ដើម្បី​បង្កើត​ និង​គ្រប់គ្រង​​មូលដ្ឋាន​មួយ​របស់​មនុស្ស​នៅ​លើ​ភព​អង្គារ​។ ក្នុង​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ថ្មី​បំផុត​ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​មក​ពីសាកល​វិទ្យា​ល័យ George Mason យល់​ឃើញ​ថា គេ​ត្រូវ​ការ​មនុស្ស​​យ៉ាង​តិច​ 22 នាក់ ​ដើម្បី​បង្កើត​អាណានិគម​មួយ​នៅ​លើ​ភព​ព្រះ​អង្គារ​។ តួលេខ​នេះ​ទាប​ជាង​ឆ្ងាយ​បើ​ធៀប​នឹង​ការយល់​ឃើញ និង​ការសិក្សា​​​ស្រាវជ្រាវ​ដទៃដែល​ក្នុង​នោះ​មាន​ខ្លះ​ថា ត្រូវ​ការ​ 110 នាក់ ​ខ្លះ​ថា​ 100 នាក់ ចំណែក​ Elon Musk ថា 8 ម៉ឺន​នាក់។ Anamaria Berea ប្រធាន​ក្រុម​ស្រាវជ្រាវមក​ពីសាកល​វិទ្យា​ល័យ George Mason បាន​ប្រាប់​ The Register ថា «ក្រុម​មនុស្ស​នានា​គឺជា​បណ្ដា​ប្រព័ន្ធ​ស្មុគ​ស្មាញ​ ក្នុងនោះ​ លទ្ធផល​ពុំ​មែន​ជា​ការ​រួម​ផ្សំ​រវាង​ផ្នែក​ទាំង​ឡាយ​នោះ​ទេ​ ប៉ុន្តែ​គឺជា​ការ​រួម​កម្លាំង​គ្នា​»។ អ្នក​ស្រី Berea … Read more

អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​រក​ឃើញ​ហ្សែន​ដែល​អាច​ជួយ​ឱ្យ​មនុស្ស​​មាន​អាយុ​វែង​​​ជាង​បច្ចុប្បន្ន

(សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក) – ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ Rochester បាន​ដាក់បញ្ចូល​ហ្សែន​ពិសេស​មួយ​របស់​កណ្ដុរ​គ្មាន​រោម ទៅ​ក្នុង​កណ្ដុរ​ប្រភេទធម្មតា និង​បាន​រកឃើញ​ថា ហ្សែន​នេះ​បាន​ជួយ​ឱ្យ​ពួក​វា​មាន​សុខភាព​ល្អ និង​រស់​បាន​យូរ​ជាង​ 4.4%។ ក្នុង​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​ដ៏អស្ចារ្យមួយ​ ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​របស់​សាកលវិទ្យាល័យ​ Rochester នៅ​នីវយ៉ក បាន​បង្ហាញ​វិធី​សាស្ត្រ​ដាក់​បញ្ចូល​ហ្សែន​រស់​បាន​យូរ​របស់​​សត្វ​កណ្ដុរ​គ្មាន​រោម​ ​(Naked mole-rat) ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ក្នុង​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ថា Heterocephalus glaber ទៅ​ក្នុង​កណ្ដុរ​ប្រភេទ​ធម្មតា​ដើម្បី​អូស​បន្លាយ​អាយុ​កាល​ និង​កែ​លំអ​សុខភាព​។ លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature កាល​ពី​ថ្ងៃទី 23 សីហា​ 2023។ កណ្ដុរ​ខាងលើ​មាន​ឈ្មោះ​ល្បី​ខ្លាំង​ដោយ​សារ​តែ​សមត្ថភាព​ទប់​ទល់​នឹង​ជំងឺ​ទាំង​ឡាយ​ដែល​ទាក់​ទង​នឹង​វ័យចំណាស់​ និង​មាន​អាយុ​វែង​ខុស​ធម្មតា​ ពោល​គឺ​វែង​ជាង​ជិត 10 ដង បើ​ធៀប​នឹង​ប្រភេទ​សត្វ​កកេរដែល​មាន​ទំហំ​ប្រហាក់​ប្រហែល​។ អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ខាងលើ​ កាល​ពី​ឆ្នាំ 2020 បាន​រកឃើញ​ហ្សែន​មួយ​ដែល​រួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​ជួយ​ឱ្យ​វា​រស់​បាន​យូរ​។ ហ្សែន​នេះ​ទទួល​បន្ទុក​ផលិត​អាស៊ីត​ HMW-HA ដែលជា​ម៉ូលេគុល​​ជួយ​បង្កើន​កម្លាំង​របស់​កោសិកា​ក្នុង​ការ​ទប់ទល់​នឹង​​​ភាព​តាន​តឹង និង​រលាក ឆ្លង​រោគ​។ កណ្ដុរ​គ្មាន​រោម​នេះមាន​ HMW-HA ច្រើន​ជាង​ប្រហែល​ 10 ដង បើធៀប​នឹង​មនុស្ស ឬ​ប្រភេទកណ្ដុរ​ដទៃ​។ មូលហេតុ​គឺ​ថា ហ្សែន​ (ហ្សែន hyaluronan synthase … Read more

ចន្ទពេញ​វង់​ធំជាងគេបង្អស់​​ប្រចាំឆ្នាំ​ 2023 ជិត​បង្ហាញ​ខ្លួន

ចន្ទ​ពេញ​បូណ៌មីថ្ងៃ​ទី​ 30 សីហា នឹង​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ផែនដីបំផុត​ ហើយ​បង្កើត​បាន​ជា​ចន្ទ​ពេញ​វង់​​មាន​ពន្លឺភ្លឺ​ជាង​គេ​​បង្អស់​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2023​ ដែល​យើងសូម​​ហៅ​ថា «មហា​ចន្ទ»។ ចន្ទ​ពេញ​វង់​ដ៏ធំ និង​ភ្លឺ​បំផុត​ប្រចាំ​ឆ្នាំ 2023 ដែល​នឹង​រះ​នៅយប់​​ថ្ងៃទី 30 សីហា ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​​រហ័សនាម​ថា «ព្រះ​ចន្ទ​ខៀវ»។ នេះ​គឺជា​លទ្ធផល​ដែល​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​បាតុភូត​ព្រះ​ចន្ទ​បី​កើត​ឡើង​ក្នុង​ពេល​ដំណាល​គ្នា​។ យោង​តាម​ Live Science រហ័សនាម​ «ព្រះចន្ទ​ខៀវ» មិន​ជាប់​ទាក់ទង​នឹង​ពណ៌​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​នោះទេ ប៉ុន្តែ​នេះ​កើត​ចេញ​ពី​ការ​ពិត​ដែល​ថា វា​ជា​ចន្ទ​ពេញ​បូណ៌មី​លើក​ទីពីរ​ក្នុង​ខែ​សីហា។ នេះ​គឺ​ជា​លើក​ទីពីរ​ដែល​មហា​ចន្ទ​​បង្ហាញ​ខ្លួន​ក្នុង​ខែ​តែ​មួយ​ (យប់​ថ្ងៃ​ទី 01 សីហា និង​ទៀបភ្លឺ​ថ្ងៃ​ទី 31 សីហា 2023)​។ «ព្រះចន្ទ​ខៀវ» មាន​ពីរ​ប្រភេទ ក្នុង​នោះ​ មួយ​ប្រភេទ​កើត​ឡើង​ទៅ​តាម​ប្រតិទិនដែល​បង្ហាញ​ខ្លួន​ពី​ពីរ​ទៅ​បី​ឆ្នាំ​ម្ដង។ ប្រភេទ​ទីពីរ​គឺ​កើត​ឡើង​ទៅ​តាម​រដូវ​ ដោយ​​កើត​ឡើង​នៅ​ពេល​ឆ្នាំ​សូរិយាគតិ​មាន​ចន្ទ​ពេញ​វង់ 13 ដង មិន​មែន​ 12 ដង​ដូច​ធម្មតា​។ មហា​ចន្ទ​​កើត​ឡើង​នៅ​ពេល​វា​ពេញ​បូណ៌មី​ ហើយ​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ផែនដី​បំផុត។ ​គន្លង​តារាវិថី​​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​ជុំវិញ​ផែនដី​មាន​រាង​ដូច​ពង​ក្រពើ​ ដូច្នេះ​ជា​រៀង​រាល់​ខែ​ ព្រះចន្ទ​តែង​តែ​គោចរ​ឆ្លង​កាត់​តំបន់​ជិត​ផែនដី​បំផុត​ និង​តំបន់​ឆ្ងាយ​ពី​ផែនដី​បំផុត​។ ចន្ទ​ពេញបូរណ៌មី​​លើក​ទី​ពីរ​ក្នុង​ខែ​សីហា គឺជា​មហា​ចន្ទ​ទីបី​​ និង​ស្ថិត​នៅ​ជិត​ផែនដី​បំផុត​​ក្នុង​ចំណោម​មហា​ចន្ទ​ទាំង​បួន​ក្នុង​ឆ្នាំ 2023​។

ក្រុម​បាល់ទាត់ U23 កម្ពុជា អាច​ផ្ដួល​​ក្រុម​ថៃ​នៅ​ព្រលប់​នេះ​ ឬអត់?

បើសិន​ផ្ដួល​ U23 របស់​ថៃ​ បាន​សម្រេច ក្រុម​បាល់​ទាត់បុរស​ជម្រើស​ជាតិ​​​វ័យ​ក្រោម​ 23 ឆ្នាំ (U23) ​របស់​កម្ពុជា នឹង​បាន​ឡើង​ទៅ​កាន់​វគ្គ​ពាក់​កណ្ដាល​ផ្ដាច់​ព្រ័ត្រ​នៃ​ពាន​រង្វាន់​បាល់ទាត់​ U23 អាស៊ីអាគ្នយ៍​ឆ្នាំ 2023​។ ការ​ប្រកួត​រវាង​ U23 កម្ពុជា និង​ U23 ថៃ នៅ​ជើង​ទីបី​នៃ​វគ្គ​សន្សំ​ពិន្ទុ​របស់​ពាន​រង្វាន់​បាល់ទាត់​ U23 អាស៊ីអាគ្នយ៍​ឆ្នាំ 2023 (2023 AFF U-23 Championship) នឹង​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ម៉ោង​ 20 ថ្ងៃ​ទី 21 សីហា​នេះ នៅ​ឯកីឡដ្ឋាន Rayong ប្រទេស​ថៃ​។ កន្លង​មក អ្នក​គាំទ្រ​ជា​ច្រើន ​មាន​ការ​បារម្ភ​ជំនួស​ U23 ថៃ និង​ត្រេកអរ​ចំពោះ​ U23 កម្ពុជា នៅពេល​ក្រុម​ម្ចាស់​ផ្ទះ​បញ្ចប់​ការ​ប្រកួត​ដំបូង​របស់​ខ្លួន​នៅ​ពូល A ត្រឹម​ចំណាត់​ថ្នាក់​លេខ​ពីរ​ប្រចាំ​ពូល​។ U23 ថៃ​បាន​ឈ្នះ​​ មីយ៉ាន់ម៉ា 3-0 គ្រា​ដែល​កម្ពុជា​ឈ្នះ​ព្រុយណេ 5-0​។ ក៏ប៉ុន្តែ ចូល​ដល់​ជើង​ទីពីរ ថៃ​បាន​លោត​ឡើង​កំពូល​តារាង​ … Read more

ភព​មួយ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះអាទិត្យ​ទើប​តែ​បាត់​បង់​អស់​ពពក​៖ មូលហេតុ​គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​!

យោង​តាម​បណ្ដា​រូប​ថត​ថ្មី​បំផុត​ពី​​ណាសា ភព​មួយ​ដែល​មានពណ៌​ខៀវ​ដ៏ស្រស់ស្អាត​ និង​ស្ថិត​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​ ទើប​តែ​ បាន​បាត់​បង់​ពពក​។ ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​ប្រចាំ​សាកល​វិទ្យាល័យ California នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ បាន​ពិនិត្យ​ទិន្នន័យ​ដែល​តេឡេស្កុប​របស់​ណាសា​ថត​​ភព​ណិបទូន​ពី​ឆ្នាំ 1994 ដល់​ឆ្នាំ 2022 និង​បាន​រកឃើញ​ប្រការ​ដ៏​ចម្លែក​៖ ពី​ឆ្នាំ 2019 នៅ​ជុំវិញ​តំបន់រយៈទទឹង​មធ្យម​ ភាព​បិទ​បាំង​របស់​ពពក​ក្រាស់​ចាប់​ផ្ដើម​ព្រិល​បន្តិច​ម្ដងៗ​។ មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​ ភព​ពណ៌​ខៀវ​នេះ​បាន​ប្រែ​ប្រួល​ឱ្យ​យើង​ឃើញ​យ៉ាង​ច្បាស់​ ដោយ​សារ​តែ​ពពករបស់​វា​​បាន​បាត់​បង់​ទាំង​ស្រុង​។ បន្ទាប់​ពី​សម្រេច​ចិត្ត​ស្វែង​យល់​ស៊ី​ជម្រៅ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ក៏បាន​រក​ឃើញ​មូលហេតុ​ដ៏គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ នោះ​គឺ​ ព្រះ​អាទិត្យ​ និង​វដ្ដ​ 11 ឆ្នាំ​របស់​វា​។ យោង​តាម​ទំព័រ​ Space លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ខាងលើ​បង្ហាញ​ថា មិន​ត្រឹម​តែ​បណ្ដា​ភព​ក្បែរ​នោះ​ទេ​ ព្រះ​អាទិត្យ​ក៏​មាន​ថាមពល​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បី​ជះឥទ្ធិពល​ដល់​ភព​ដែល​នៅ​ឆ្ងាយ​ៗ​ដូច​ណិបទូន​ផងដែរ​។ វដ្ដ 11 ឆ្នាំ​របស់ព្រះ​អាទិត្យ​រួម​មាន​ដំណាក់​កាល​ធ្វើសកម្មភាព​កម្រិត​ទាប និង​ដំណាក់​កាល​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ក្លា​ដូច​បច្ចុប្បន្ន​។ ដំណាក់​កាល​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ក្លា​នេះ​កំពុង​តែធ្វើ​ឱ្យ​​តំបន់​អវកាសដែល​​រង​ឥទ្ធិពល​ពី​ផែនដី (​​ម៉ាញេតូស្វៀរ (magnetosphere)) ត្រូវ​រង​គ្រាប់​ផ្ទុក​ថាមពល​កម្រិត​ខ្ពស់​ បង្ក​ឱ្យ​មាន​ព្យុះ​ដែន​ទំនាញ​។ សម្រាប់​ភព​ណិបទូន អ្វី​ដែល​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​ធំបំផុត​ គឺ​អំឡុង​ពេល​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ពី​ដំណាក់​កាល​មួយ​ទៅ​ដំណាក់​កាល​មួយ​នៅ​ក្នុង​វដ្ដ 11 ឆ្នាំ​របស់​ព្រះ​អាទិត្យ​ ដោយ​បង្កើត​វិទ្យុសកម្ម​ភាព​អ៊ុលត្រា​វីយូឡេ​ខ្ពស់​ជាង​ធម្មតា​។ វិទ្យុសកម្ម​នេះ​សាយភាយ​ពាស​ពេញ​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ ប៉ះ​ពាល់​ដល់​បណ្ដា​ភព​ដែល​មាន​បរិយាកាស​ពិសេស​ ដែល​ភព​ណិបទូន​ក៏​ស្ថិត​ក្នុង​ចំណោម​នោះ​។ ប្រតិកម្មរស្មី​សំយោគ​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​វិទ្យុសកម្ម​អ៊ុលត្រាវីយូឡេ​កម្រិត​ខ្ពស់ បាន​បង្កើត​ស្រទាប់​ពពក​យ៉ាង​ក្រាស់ ដែល​ណាសា​ធ្លាប់​បាន​ឃើញ​នៅ​លើ​ភព​ណិបទូន​។ ក្រោយ​មក ស្រទាប់​ពពក​ក្រាស់​នេះ​ក៏​ស្ដើង​បន្តិច​ម្ដង​ៗ​ទៅ​តាម​ពេល​វេលា​ … Read more

«រោងចក្រ» មួយ​របស់​ចក្រវាល ផលិត​លោហធាតុ​ធ្ងន់​ស្មើ​ផែនដី​មួយ​ពាន់​ដង

ករណី​ផ្ទុះ​មួយ​ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ 3​ ពាន់​​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ បង្កើត​ចេញ​លោហធាតុ​គ្រប់​ប្រភេទ​ដែល​មាន​ទម្ងន់​សរុប​​លើស​ពី​ភព ព្រះចន្ទ និង​អាចម៍​ផ្កាយ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​បូក​បញ្ចូល​គ្នា​ទៅទៀត​។ ឆ្នាំ​ 2021 ស្ថានីយ​សង្កេត​តារា Neil Gehrels បាន​រក​ឃើញ​ករណី​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​វត្ថុ​អវកាសក្រាស់ៗ​ចំនួន​​​ពីរ​​ដែល​ហៅ​ថា kilonova និង​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ឱ្យ​ថា GRB 211211A។ នេះ​គឺជា​ឧទាហរណ៍​ជិត​បំផុត​ស្ដី​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​តារា​សាស្ត្រ​កម្រ​ចួប​នេះ​ដែល​មនុស្ស​មិន​បាន​រក​ឃើញ​ជាមួយ​នឹង​រលក​ទំនាញ​។ GRB 211211A ប្លែក​ពី​គេ​ ដោយ​សារ​តែ​ពន្លឺ​ហ្គាម៉ា (GRB) ដែល​វា​បញ្ចេញ​ អូស​បន្លាយ​ពេល​មួយ​នាទី​។ កន្លង​មក ថេរវេលា​ដូច​គ្នា​នេះ​តែង​តែ​អម​ជាមួយ​នឹង GRB ពី​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ផ្កាយ​នានា​​ដែល​ហៅ​ថាស៊ូពើណូវ៉ា​ ជំនួស​ឱ្យ​ការ​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​ផ្កាយ​នឺត្រុង។ ទំព័រ IFL Science រាយការណ៍​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 15 សីហា​​ថា លទ្ធផល​នៃ​ការ​ស្រាវជ្រាវចំនួន​បួន​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​ដំណាល​គ្នា​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature បរិយាយ​អំពី​ការ​រកឃើញ​ខាងលើ និង​ដំណើរ​ការ​ដែល​អាច​បង្កើត​បាន​ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​បែប​នេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្វី​ដែល​គួរ​ឱ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​ជាង​គេ​នៃ​ហេតុការណ៍​នេះ​ អាច​ជា​បរិមាណ​វត្ថុ​ធាតុ​ធ្ងន់​ៗ​ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ពី​ការ​ផ្ទុះ​ដ៏​អស្ចារ្យ​ ក្នុង​នោះ​មាន​ទាំង​លោហធាតុ​កម្រ​ មាន​ដូច​ជា​ មាស និង​ប្លាទីន​ជា​ដើម​។ ជា​ធម្មតា ផ្កាយ​មួយ​ដួង​តែង​​ច្របាច់​អ៊ីដ្រូសែន​បញ្ចូល​គ្នា​ឱ្យ​ក្លាយ​ជា​អេល្យូម រួច​ក៏​ប្រែ​ក្លាយ​អេល្យូម​ទៅ​ជា​សារធាតុ​ដទៃ​ៗ​នៅ​ក្នុង​វដ្ដ​របស់​វា​។ ពេល​ស្លាប់​ទៅ ផ្កាយ​ដែល​មាន​ម៉ាស​តូច​ទាប​នឹង​បង្កើត​សារធាតុ​ថ្មីៗ​ ប៉ុន្តែ​វត្ថុធាតុ​ភាគ​ច្រើន​ទាម​ទារ​ឱ្យ​មាន​វិធី​កកើត​ដ៏​ខ្លាំង​ក្លា​។ សារធាតុ​ដូច​អាលុយមីញ៉ោម​ និង​ប៉ូតាស្យូម​កកើត​ពី​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ផ្កាយមួយ​ដួង​ដោយ​ឡែក​ពី​គ្នា​​ (ស៊ូពើណូវ៉ា) … Read more

សូរ្យគ្រាស «រង្វង់​មូល​ភ្លើង» ឆ្នាំ 2023 នឹង​កើតឡើង​នៅ​ខែតុលា

បាតុភូត​សូរ្យគ្រាស «រង្វង់​មូល​ភ្លើង» នេះ នឹង​អាច​មើលឃើញ​ពីរ​ដ្ឋ​ចំនួន 8 របស់​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក នៅ​ថ្ងៃទី 14 តុលា​ឆ្នាំនេះ។ នៅ​ថ្ងៃទី 14 តុលា 2023 បាតុភូត​សូរ្យគ្រាស​រូបរាង​ចិញ្ចៀន ឬ​ហៅថា «រង្វង់​មូល​ភ្លើង» នឹងធ្វើ​ដំណើរ​ឆ្លងកាត់​អាម៉េរិក​ខាងជើង ហើយ​មនុស្ស​ភាគច្រើន​​មាន​ឱ​កាស​​មើល​ឃើញ​បាតុភូត​នេះ​ម្ដង​ក្នុង​ជីវិត នៅ​រដ្ឋ​មួយចំនួន 8 ​របស់​សហរ​ដ្ឋ​អាម៉េរិក។ ក្នុងអំឡុងពេល​បាតុភូត​នេះ​កើតឡើង ប្រជាជន​ដែល​ស្ថិតនៅ​អាម៉េរិក​ខាងជើង អាម៉េរិក​កណ្ដាល និង​អាម៉េរិក​ខាងត្បូង នឹង​មើលឃើញ​សូរ្យគ្រាស​មួយផ្នែក​ក្នុង​រយៈពេល​ប្រហែល​បី​ម៉ោង ប៉ុន្តែ​បាតុភូត​រង្វង់​មូល​ភ្លើង បង្ហាញខ្លួន​តែ​ប៉ុន្មាន​នាទី​ប៉ុណ្ណោះ ។ សូរ្យគ្រាស​រាង​រង្វង់​មូល​ភ្លើង​ខុសពី​សូរ្យគ្រាស​ពេញវង់​ដែល​នឹង​កើតឡើង​ក្នុង​ថ្ងៃទី 08 មេសា ឆ្នាំ 2024 នៅ​ម៉ិ​ក​ស៊ិ​ក សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក និង​កាណាដា។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ឱ្យដឹងថា ចំពោះ​បាតុភូត​សូរ្យគ្រាស​រាង​រង្វង់​មូល​ភ្លើង មនុស្ស​មិនអាច​មើលឃើញ​ស្រមោល​ងងឹត និងមាន​​សីតុណ្ហភាព​ទាប​ជាង ប៉ុន្តែ​អ្វីដែល​ទទួលបាន​គឺ «រង្វង់​មូល​ភ្លើង»។ បាតុភូត​សូរ្យគ្រាស​រាង​រង្វង់​មូល​ភ្លើង គឺជា​លទ្ធផល​ដែល​កើតឡើង​នៅពេល​ព្រះ​ចន្ទ​គោចរ​មក​ដល់​ចំណុច​​​ចន្លោះ​ព្រះអាទិត្យ និង​ផែនដី ហើយ​ស្ថិតនៅ​ឆ្ងាយ​ពី​ផែនដី​ជាង​ធម្មតា ដោយសារតែ​គន្លង​គោចរ​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​មាន​រាង​ស្រដៀង​នឹង​ពងក្រពើ។ ក្នុង​បាតុភូត​ខាងលើ ព្រះ​ចន្ទ​នឹង​បាំង​ពន្លឺដែល​ជះ​​ពី​ព្រះអាទិត្យ​​មក​កាន់​ផែនដី​ប្រមាណ 91%។ ដូច្នេះពន្លឺ​នៅ​សល់​ 9% ទៀត​ក៏​បង្កើតបានជា​រូបរាង​រង្វង់​មូល​ភ្លើង៕

មន្ទីរ​ពេទ្យ​មួយ​នៅ​វៀតណាមវះកាត់​ខួរក្បាល​ដោយ​​ប្រើ​​រ៉ូបូត​ AI​៖ អ្នក​ជំងឺ​ច្រៀង​ក្នុង​ពេល​វះកាត់

អ្នក​ជំងឺ​វ័យ 58 ឆ្នាំម្នាក់ត្រូវ​ដាច់​សរសៃ​ឈាម​ខួរក្បាល​ជាង​ 24 ម៉ោង​ និង​មាន​អាការៈភ្លេចភ្លាំង​ស្មារតី​ មិន​អាច​កម្រើក​បាន​ ដូច្នេះ បើ​សិន​វះកាត់​តាម​ធម្មតា​ នឹង​មាន​ហានិភ័យ​កើត​ជំងឺ​ស្លាប់​អវយវៈ​ណា​មួយ​ ប៉ុន្តែ​បើ​វះកាត់​យក​កំណក​ឈាម​ក្នុង​ខួរ​ក្បាល​ដោយ​មិន​ចាក់​ថ្នាំ​សន្លប់​ និងប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេក​វិទ្យា​​រ៉ូបូត​ AI (បញ្ញាសិប្បនិម្មិត) អ្នក​ជំងឺ​អាច​ «ច្រៀង​» ជា​មួយ​ក្រុមវេជ្ជបណ្ឌិត​បាន​ក្នុង​គ្រា​កំពុង​វះកាត់​។ កាលពី​ថ្ងៃ​ទី 10 សីហា អ្នក​ជំងឺ​ខាងលើ​ (នៅ​ក្រុង​ព្រៃនគរ) ត្រូវ​បាន​គ្រួសារ​នាំ​​មក​កាន់​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ពហុព្យាបាលតាមអាញ់​ទីក្រុង​ហូជីមិញ (Tam Anh Hospital) ក្នុង​ស្ថានភាព​រង្វេងរង្វាន់ ដៃជើង​កម្រើន​ស្ទើរ​មិន​​បាន​។ លទ្ធផល​នៃ​ការ​ថត MRI 3 Tesla បញ្ជាក់​ថា អ្នក​ជំងឺ​នេះ​មាន​ដុំ​ឈាម​កក​ក្នុង​ខួរ​ក្បាល​ទំហំ 4 សង់ទីម៉ែត្រ​។ បើ​មិន​វះកាត់​បន្ទាន់​ អ្នក​ជំងឺ​ត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ស្លាប់​មួយ​ចំហៀង​ខ្លួន​ ពិបាក​ក្នុង​ការ​និយាយ​ ស្រវាំង​ភ្នែក ឬ​អាច​បាត់​បង់​ជីវិត​។ ក្រុម​វេជ្ជបណ្ឌិត​បាន​ជ្រើស​យក​វិធី​វះកាត់​ខួរក្បាល​បែប​ថ្មី​ ដែល​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​អ្នក​ជំងឺ​នៅ​ដឹង​ខ្លួន​ ដោយ​ចាក់តែ​ថ្នាំ​ស្ពឹក​ និង​ប្រើ​ប្រាស់​រ៉ូបូត AI Modus V Synaptive រួម​នឹង​​ប្រព័ន្ធ​កំណត់​ទិស Neuro-Navigation AI ជំនាន់​ថ្មី​បំផុត​។ ការ​វះកាត់​បែប​ថ្មី​នេះ​នឹង​ជួយ​ឱ្យ​អ្នក​ជំងឺ​គេច​ផុត​ពី​គ្រោះ​ថ្នាក់​បាន​លឿន​ ការ​វាយតម្លៃ​លើ​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការ​វះកាត់​មាន​ភាព​រលូន​ … Read more

របក​គំហើញ​ថ្មី​! ភព​ចំនួន​ 7 ដូច​ផែនដី ទំនង​ជា​កំពុង​មាន​ផ្ទុក​ភាវៈ​រស់​

ផ្កាយ​ TRAPPIST-1 បាន​ក្លាយជា​ទី​ជជែក​វែក​ញែក​តាំង​ពី​យូរ​មក​ហើយ នៅ​ពេល​ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ព្រួយ​បារម្ភ​អំពី​កត្តា​មួយ​ចំនួន​ពី​ផ្កាយ​មេ​ និង​កត្តា​ផ្ទៃ​ក្នុង​របស់​បណ្ដា​ភព​នេះ ​អាច​រារាំង​លទ្ធភាព​កកើត​ជីវិត​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ លទ្ធផល​នៃការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​ដែល​ទើប​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​លើ​ទស្សនាវដ្ដី​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ Nature ដែល​នាំ​មុខ​ដោយ​តារា​វិទូ Frank Selsis មក​ពី​សាកល​វិទ្យាល័យ​ Bordeaux (បារាំង​) បាន​នាំ​មក​នូវ​ដំណឹង​ល្អ​ដ៏​ធំ​មួយ​។ TRAPPIST-1 គឺជា​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ក្រហម​មួយ​ដួង​ មាន​ទំហំ​តូច​ខ្លាំង និង​ត្រជាក់​ជាង​ព្រះ​អាទិត្យ​ឆ្ងាយ​ណាស់​ ហើយមាន​ចម្ងាយ​​ពី​ផែនដី​ត្រឹម​តែ​ 40 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ប៉ុណ្ណោះ​។ ភព​ទាំង​ 7 របស់​ផ្កាយ TRAPPIST-1 មាន​ទំហំ​ និង​រូប​រាង​ខុសៗ​គ្នា និង​សុទ្ធ​តែ​មាន​ចំណុច​ពិសេស​មួយ​ចំនួន​ដែល​ដូច​ទៅ​នឹង​ផែនដី ដែល​អាច​គាំទ្រ​ដល់​ភាវៈ​រស់​។ អ្វីដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ចាប់​អារម្មណ៍​ជាង​គេ​​គឺ ភព​ទាំង​ 7 នេះ​សុទ្ធ​តែ​មាន​លទ្ធភាព​ខ្ពស់​ អាច​ផ្ទុក​ទឹក​រាវ​នៅ​លើ​ផ្ទៃ​ ឬ​នៅ​ក្រោម​ដី​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ មាន​ឧបសគ្គ​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង​​នា​ពេល​កន្លង​។ ភាព​ចម្លែក​របស់​ «ភព​មហាសមុទ្ឬ» មួយ​ចំនួន​ក្នុង​ចំណោម​នោះ​ បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​​ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ព្រួយ​បារម្ភ​។ ពួក​គេ​យល់​ថា ការ​ដែល​ពួក​វា​មាន​ទឹក​ច្រើន​ពេក​ធៀប​នឹង​ផែនដី​ នឹង​បង្ក​ផល​វិបាក​ដល់​ភាវៈ​រស់​។ ក្ដី​បារម្ភ​ធំ​បំផុត​នៅ​តែ​ជា​ផ្កាយ​មេ​ TRAPPIST-1។ ផ្កាយ​ក្រិន​ក្រហម​នេះ​ត្រជាក់មែន​ពិត​ ប៉ុន្តែដោយ​សារ​តែ​​វា​មាន​​វិទ្យុ​សកម្ម​​​ដ៏​ខ្លាំង​ក្លា​ ដូច្នេះ​ទឹក​ក្នុង​បរិយាកាស​ប្រាកដ​ជា​ត្រូវ​ហួត​ទៅ​ក្នុង​ទីអវកាស​ ហើយ​ពួក​វា​នឹង​ក្លាយ​ជា​ «ភព​សុក្រ​» របស់​ផ្កាយ​ TRAPPIST-1 … Read more

​គ្រាន់តែ​ស្ដាប់​សំឡេង​ក្ដារ​ចុច ក៏ AI ​ដឹង​ខ្លឹមសារ ពិសេស​គឺ​លេខ​សម្ងាត់!

AI (បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត) អាច​ដឹងបាន​នូវ​ខ្លឹមសារ​ដែល​ម្ចាស់​កុំព្យូទ័រ​ចុច​លើ​ក្ដារ​ចុច តាមរយៈ​ការ​ស្ដាប់​សំឡេង​ពី​លេប​ថប​ក្នុង​ហាង​កាហ្វេ ហើយ​មាន​សុក្រឹតភាព​ជិត 100%។ ក្រុម​ស្រាវជ្រាវ​មួយក្រុម​រួមមាន Joshua Harrison មកពី​ក្រុមហ៊ុន Amazon, សាស្ត្រាចារ្យ Ehsan Toreini មកពី​សាកលវិទ្យាល័យ Surrey និង​សាស្ត្រាចារ្យ Maryam Mehrenzhad មកពី​សាកលវិទ្យាល័យ Royal Holloway របស់​អង់គ្លេស ឱ្យដឹងថា កុំព្យូទ័រ​យួរដៃ​កំពុង​ក្លាយជា​គោលដៅ​ដ៏​ល្អ​សម្រាប់​ការវាយប្រហារ​ដោយ​ការប្រើប្រាស់ AI ព្រោះតែ​លក្ខណៈ​ចល័ត​របស់​ពួកវា។ «មនុស្ស​ជាច្រើន​ចូលចិត្ត​យក​លេប​ថប​ទៅធ្វើ​ការ​ក្នុង​បណ្ណាល័យ ហាង​កាហ្វេ ជាទី​ដែល​សំឡេង​ចុច​កុំព្យូទ័រ​ងាយស្រួល​ត្រូវគេ​ថត​ដោយ​មិនដឹង​ខ្លួន» របាយការណ៍​របស់​ក្រុម​ស្រាវជ្រាវ​ខាងលើ​សរសេរ​ដូច្នេះ និង​បន្តថា «សំឡេង​ពី​គ្រាប់​ចុច​កុំព្យូទ័រ​កំពុង​ក្លាយជា​មធ្យោបាយ​សម្រាប់​ការវាយប្រហារ​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាព ព្រោះ​វា​មាន​ស្រាប់ ចំណែក​ជនរងគ្រោះ​ក៏​មិនមាន​ការសង្ស័យ ហើយ​បើទោះជា​ដឹង​ក៏​មិនអាច​លាក់បាំង​ (សំឡេង) បាន»។ ក្រុម​ខាងលើ​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​ឧបករណ៍​ច្រើន​ប្រភេទ​ដើម្បី​ថត​សំឡេង​ចុច​កុំព្យូទ័រ ក្នុងនោះ​មាន​ទូរស័ព្ទ​ជាដើម។ សំឡេង​នោះ ក្រោយមក​ក៏ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ទៅកាន់​កុំព្យូទ័រ​ដែលមាន​កម្មវិធី​សិក្សា​ជ្រៅ (deep learning) ពី​ចម្ងាយ និង​មាន​ភារកិច្ច​ស្វែងយល់​នូវ​ខ្លឹមសារ​ដែល​ត្រូវបាន​គោលដៅ​បញ្ចូល​ទៅក្នុង​កុំព្យូទ័រ​តាមរយៈ​ក្ដារ​ចុច ទៅតាម​ពេលវេលា​ដំណាលគ្នា។ នៅក្នុង​ការពិសោធ​ស្វែងយល់​ខ្លឹមសារ​ដែល​បញ្ចេញ​សំឡេង​ពី​ក្ដារ​ចុច​កុំព្យូទ័រ MacBook Pro និង​ត្រូវបាន​ថត​ដោយ​ស្មា​ត​ហ្វូ​ន លទ្ធផល​ដែល​ទទួលបាន​គឺ​ត្រូវ​រហូតដល់ 95%។ ចំណែក​ការថត​តាមរយៈ​ការហៅ​ទូរស័ព្ទ​វីដេអូ​ដូច Zoom … Read more

ផែនដី​ធ្លាក់​ក្នុង​យុគ​​ទឹកកក​ពាន់​ឆ្នាំ​​ បើ​សង្គ្រាម​នុយក្លេអែរ​កើត​ឡើង​?

ការ​គំរាម​កំហែង​ពី​អាវុធ​នុយក្លេអែរ​នៅ​លើ​ផែនដី មិន​ត្រឹម​តែ​មិន​ទាន់​បាត់​អស់​នោះ​ទេ តែថែម​ទាំង​កើន​ឡើង​ច្រើន​ជាង​មុន​។ ក្នុង​ករណី​សង្គ្រាម​នុយក្លេអែរ​កើត​ឡើង ពិភពលោក​អាច​ធ្លាក់​ទៅ​ក្នុង​យុគសម័យ​ទឹកកក​ក្នុង​រយៈ​ពេល​រាប់​ពាន់​ឆ្នាំ​។ ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​មួយ​បាន​បង្ហាញ​ថា សង្គ្រាម​នុយក្លេអែរ​ បើ​សិន​កើត​ឡើង​មែន នឹង​បង្ក​ផល​វិបាក​ធ្ងន់​ធ្ងរ​សម្រាប់​មនុស្សជាតិ​ និង​ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ​នៅ​លើ​ផែនដី​ បង្កើត​បាន​ជា​ «រដូវ​ត្រជាក់​នុយក្លេអែរ» ដែល​អូស​បន្លាយ​រាប់​ពាន់​ឆ្នាំ យូរ​ជាង​ឆ្ងាយ​បើ​ធៀប​នឹង​លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​មុន​នោះ​ដែល​ថា រាប់​រយ​ឆ្នាំ​។ ផលប៉ះពាល់​ពី​ករណី​ផ្ទុះ​គ្រាប់​បែក​នុយក្លេអែរ​នឹង​សាហាវ​អស្ចារ្យ​។ សីតុណ្ហភាព​ រលក​កញ្ឆក់​នឹង​បំផ្លាញ​គ្រប់​យ៉ាង​នៅ​ក្នុង​រង្វង់​នៃ​ឥទ្ធិពល​របស់​វា​ បណ្ដាល​ឱ្យ​មនុស្ស​រាប់​ម៉ឺន ឬ​រាប់​លាន​នាក់​ត្រូវ​ស្លាប់​ អាស្រ័យ​ទៅ​លើ​ទំហំ​របស់​គ្រាប់​បែក​។ វិទ្យុសកម្ម​នុយក្លេអែរ​នឹង​ជ្រៀត​ចូល​ក្នុង​រាង​កាយ​មនុស្ស​ បំផ្លាញ​កោសិកា​ ធ្វើ​ឱ្យ​ហ្សែន​ប្រែ​ប្រួល​ បណ្ដាល​ឱ្យ​ពួក​គេ​ស្លាប់​សន្សឹមៗ​ក្នុង​ការ​ឈឺ​ចាប់​។ ជាង​នេះ សង្គ្រាម​នុយក្លេអែរ​ក៏​នឹង​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​រដូវ​ត្រជាក់​ដែល​អាច​អូស​បន្លាយ​ពេលពី​រាប់​រយ​​រហូត​ដល់​រាប់​​ពាន់​ឆ្នាំ​នៅ​លើ​ផែនដី​។ កាល​ពី​ឆ្នាំ 1983 ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​របស់​អាម៉េរិក និង​រុស្ស៊ី បាន​ធ្វើ​ការ​សិក្សា​ស្វែង​យល់​ និង​សន្និដ្ឋាន​ថា សង្គ្រាម​នុយក្លេអែរ​នឹង​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​ «រដូវ​រងា​នុយក្លេអែរ»។ ប្រការ​នេះ​មាន​ន័យ​ថា ពន្លឺ​ព្រះ​អាទិត្យ​នឹង​ត្រូវ​បាន​រារាំង​ក្នុង​រយៈ​ពេល​យូរ​ ធ្វើ​ឱ្យ​សីតុណ្ហភាព​ចុះ​ត្រជាក់​ខ្លាំង​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក​ បង្ក​ឱ្យ​មាន​គ្រោះ​មហន្តរាយ​ធម្មជាតិ​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ និង​ប៉ះពាល់​ដល់​បរិស្ថាន​ វិស័យ​កសិកម្ម និង​មនុស្ស​ជាតិ​។ល។ ថ្វី​បើ​កាល​ពី​អំឡុង​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ 1980 ពិភពលោក​ចាប់​ផ្ដើម​រួច​ផុត​ពីហានិភ័យ​កើត​មាន​សង្គ្រាម​នុយក្លេអែរ ប៉ុន្តែ​ពេល​នេះ​វា​កំពុង​កើត​ឡើង​ជា​ថ្មី​ នៅ​ពេល​សង្គ្រាម​ឈ្លាន​ពាន​របស់​រុស្ស៊ី​នៅ​អ៊ុយក្រែន​​បាន​ឈាន​ស្ទើរ​ដល់​ចំណុច​កំពូល​បំផុត​ ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​ការ​ព្រមាន​ពី​រុស្ស៊ី​ ទាក់​ទិន​នឹង​អាវុធ​ប្រល័យ​លោក​ផងដែរ។ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ ថ្មី​ៗ​នេះ​បាន​បង្កើត​គំរូ​អាកាសធាតុ​នានា​ក្នុង​ករណី​កើត​សង្គ្រាម​នុយក្លេអែរ​ និង​គំរូ​ដែល​ទាក់​ទង​នឹង​ការ​ប្រើប្រាស់​ឥន្ធនៈ​ហ្វូស៊ីល​។ លទ្ធផល​ដែល​ពួក​គេ​ទទួល​បាន​គឺ​ថា «អាក្រក់​ជាង​អ្វី​ដែល​បាន​រក​ឃើញ​កាល​ពី​អំឡុង​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ 1980» … Read more