Tag: ថ្ម

  • យន្តហោះ​បុគ្គលមាន​រាង​ដូច​ស៊ុត​ អាច​ហោះ​ក្នុងល្បឿន​មួយ​រយ​គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង

    យន្តហោះ​បុគ្គលមាន​រាង​ដូច​ស៊ុត​ អាច​ហោះ​ក្នុងល្បឿន​មួយ​រយ​គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង

    Airscooter ដែល​ត្រូវ​បាន​រចនា​ឡើង​ដើម្បី​ជំនួស​​កូន​រថយន្ត​ អាច​ហោះ​ហើរ​ក្នុង​ល្បឿន​ 100 គីឡូម៉ែត្រ​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង ដោយ​ហោះ​ឡើង និង​ចុះ​ចត​ត្រង់​ដូច​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​។

    អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ជន​ជាតិ​បារាំង Franky Zapata បាន​បង្ហាញ​យន្តហោះ​លក្ខណៈ​បុគ្គល​ថ្មី​មួយ​ប្រភេទ​ ​មាន​កាប៊ីន​សម្រាប់​អ្នក​បើក​បរ​ដែល​មាន​រូប​រាង​ដូច​ស៊ុត​ និង​អាច​ហោះ​ក្នុង​កម្ពស់ 2,900 ម៉ែត្រ​។ យោង​តាម​ Mail ដែល​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 21 សីហា 2023 យន្តហោះ Airscooter ​អាច​ជួយ​​ឱ្យ​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ប្រហែល​ពីរ​ម៉ោង​តាម​​​​រថយន្ត​នៅ​​​ក្នុង​ពេល​​ចរាចរណ៍​ចង្អៀត ចុះ​មក​នៅ​ត្រឹម​ 10 នាទី​។

    ក្រុម​ហ៊ុន Zapata ឱ្យ​ដឹង​ថា យាន​ជំនិះ​ថ្មី​នេះ​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​អភិវឌ្ឍ​។ Airscooter គឺជា​យន្តជំនិះ​ដែល​ហោះ​ឡើង​ និង​ចុះ​ចត់​ត្រង់​ដូច​ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ (VTOL)។ នេះ​គឺជា​យន្តហោះ​កូន​កាត់​ (ហាយព្រីដ) ប្រើ​ប្រាស់​អគ្គិសនី​ និង​ប្រេង​ឥន្ធនៈ​ ដើម្បី​ផ្ដល់​ថាមពល​ដល់​រ៉ូទ័រ​ 6 គ្រឿង​​ដែល​បំពាក់ពី​​ខាង​លើ​កាប៊ីន​។ Airscooter អាច​ហោះ​ហើរ​រយៈ​ពេល​ពីរ​ម៉ោង​បន្ត​បន្ត​បន្ទាប់​ យូរ​ជាង​យាន VTOL ដទៃ​។

    Airscooter មាន​ទម្ងន់ 115 គីឡូក្រាម។ គ្រប់​គ្នា​អាច​បើកបរ​យន្តហោះ​នេះ​បាន​ បន្ទាប់​ពី​ឆ្លង​កាត់​ការ​ហ្វឹក​ហាត់​រយៈ​ពេល​ខ្លី​។ បើ​ទោះ​ជា​ផលិត​ឡើង​ក្នុង​បំណង​ជំនួស​កូន​រថយន្ត ប៉ុន្តែ Airscooter នឹង​មិន​ត្រូវ​បាន​ដាក់​លក់​ក្នុង​ទីផ្សារ​នោះ​ទេ។ ជំនួស​មក​វិញ អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​នឹង​ត្រូវ​បង់​ប្រាក់​មួយ​ចំនួន​សម្រាប់​ការ​​​បើកបរ​ 40 នាទី​​ដោយ​ផ្ទាល់​ដៃ និង​គយគន់​ទេសភាព​តាម​បង្អួច​។

    ចាប់​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​ក្រោយ Zapata នឹង​បើក​មជ្ឈមណ្ឌល​ហោះ​ហើរ​នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ ដើម្បី​ផ្ដល់​សេវាកម្ម​ហោះ​ហើរ​កម្សាន្ត​ដល់​អតិថិជន​។ មជ្ឈមណ្ឌល​ដំបូង​នឹងមាន​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង Lake Havasu រដ្ឋ Arizona៕

  • ព្រៃបុរាណ​ក្នុង​រណ្ដៅ​​ធម្មជាតិ​ខ្នាត​យក្ស​ជម្រៅ​រាប់​រយ​ម៉ែត្រ​នៅ​ប្រទេស​ចិន​

    ព្រៃបុរាណ​ក្នុង​រណ្ដៅ​​ធម្មជាតិ​ខ្នាត​យក្ស​ជម្រៅ​រាប់​រយ​ម៉ែត្រ​នៅ​ប្រទេស​ចិន​

    ព្រៃ​បុរាណ​​ដ៏ធំ​មួយ​ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​​​​ក្នុង​រណ្ដៅ​ជម្រៅ​ជិត 200 ម៉ែត្រ​ ស្ថិត​ក្នុង​ឧស្យានភូមិ​សាស្ត្រ​សកល​​ Leye Fengshan របស់​ប្រទេស​ចិន​។

    ​ទំព័រ Mail កាល​ពី​ថ្ងៃទី 21 សីហា 2023 បាន​រាយការណ៍​ថា អ្នក​​ស្រាវជ្រាវ​មួយ​ក្រុម​បាន​ប្រទះ​ឃើញ​​ព្រៃ​បុរាណ​មួយក្នុង​ឧទ្យាន Leye Fengshan កាល​ពី​ខែ​ឧសភា​ 2022​។ ឧស្យានភូមិ​សាស្ត្រ​សកល Leye Fengshan​ (Leye Fengshan Global Geopark) ជា​ទី​ដែល​មាន​រណ្ដៅ​ធម្មជាតិ​​បុរាណ​ខាងលើ​​ ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​ស្វយ័ត​ជនជាតិ​ Zhuang Guangxi នៅ​​ភាគ​អាគ្នេយ៍​ប្រទេស​ចិន​។

    ការ​រកឃើញ​ខាងលើ​នេះ ធ្វើ​ឱ្យ​ចំនួន​រណ្ដៅ​ធម្មជាតិ​ខ្នាត​យក្ស​របស់​តំបន់​ ឧទ្យាន Leye Fengshan កើន​ឡើង​ដល់​ 30​។

    Zhang Yuanhai ដែល​ជា​វិស្វករ​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​ភូគព្ភ​សាស្ត្រ​ថ្ម​កំបោរ​នៃ​នាយកដ្ឋាន​ស្រាវជ្រាវ​ភូមិ​សាស្ត្រ​ចិន​ ឱ្យ​ដឹង​ថា តំបន់​ព្រៃ​ក្នុង​រណ្ដៅ​ធម្មជាតិ​ដែល​ទើប​ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​នេះ ​ត្រូវ​បាន​ការ​ពារ​ទាំង​ស្រុង និង​មាន​រូង​​ភ្នំ​ចំនួន​បី​នៅ​ត្រង់​ជញ្ជាំង​រណ្ដៅ​។ រណ្ដៅ​ធម្មជាតិ​នេះ​មានបណ្ដោយ​​ប្រវែង 306 ម៉ែត្រ, ទទឹង 150 ម៉ែត្រ និង​ជម្រៅ 192 ម៉ែត្រ​។ ​រណ្ដៅ​នេះ​មាន​ចំណុះ​ឡើង​ដល់​ជាង 5 លាន​ម៉ែត្រគុប​ ស្ថិត​ក្នុង​ក្រុម​រណ្ដៅ​ធម្មជាតិ​ខ្នាត​យក្ស​។

    សមាជិក​ក្រុម​ស្រាវ​ជ្រាវ​ខាងលើ​ឱ្យ​ដឹង​ថា រុក្ខជាតិ​ដុះ​ដេរដាស​ខាង​ក្នុង​រណ្ដៅ​ និង​ដើម​ឈើ​បុរាណ​ដុះ​នៅ​បាត​រណ្ដៅ​មាន​កម្ពស់​ដល់​ជិត 40 ម៉ែត្រ​។ ដើម្បី​​ស្រាវ​ជ្រាវ​ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ត្រូវ​ចុះ​ទៅ​កាន់​ជម្រៅ​ជាង 100 ម៉ែត្រ​ និង​ដើរ​ច្រើន​ម៉ោង​​មុន​នឹង​ទៅ​ដល់​មាត់​រណ្ដៅ​​។

    ទម្រង់​រូប​រាង​របស់​មាត់​រណ្ដៅ​បាន​ផ្ដល់​ភាព​ងាយ​ស្រួល​សម្រាប់​ពន្លឺ​ព្រះ​អាទិត្យ​ចាំង​ចូល​ទៅ​ខាង​ក្នុង​ ជួយ​ឱ្យ​រុក្ខជាតិ​លូត​លាស់​បាន​ល្អ

    ឧទ្យាន​ភូមិសាស្ត្រ​កើត​ឡើង​ពី​ថ្ម​កំបោរ ក្នុង​នោះ​ រណ្ដៅ​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​ស្រទាប់​ថ្មខាងលើ​ត្រូវ​ទឹក​ក្រោម​ដី​បំផ្លាញ​។ ​ទម្រង់​រូប​រាង​របស់​មាត់​រណ្ដៅ​បាន​ផ្ដល់​ភាព​ងាយ​ស្រួល​សម្រាប់​ពន្លឺ​ព្រះ​អាទិត្យ​ចាំង​ចូល​ទៅ​ខាង​ក្នុង​ ហើយ​តំបន់​ព្រៃ​ក្នុង​រណ្ដៅ​នេះ​អាច​​រីក​ចម្រើន​បន្ត​ទៀត​៕

  • មូលហេតុ​ដែល​នាំ​ឱ្យ​យាន​អវកាស​រុស្ស៊ី​ Luna-25 ធ្លាក់​បុក​​ផ្ទៃ​ព្រះចន្ទ

    មូលហេតុ​ដែល​នាំ​ឱ្យ​យាន​អវកាស​រុស្ស៊ី​ Luna-25 ធ្លាក់​បុក​​ផ្ទៃ​ព្រះចន្ទ

    ហេតុការណ៍​ធ្លាក់​យាន​អវកាស​ព្រះចន្ទ​ Luna-25 ទំនង​ជា​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​បញ្ហា​ម៉ាស៊ីន​។ នេះ​បើ​តាម​ Yury Borisov ប្រធាន​អង្គការ​អវកាស​រុស្ស៊ី Roscosmos ឱ្យ​ដឹង​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី 21 សីហា​។

    នៅលើ​ទូរទស្សន៍​ Russia-24 លោក Borisov និយាយ​ថា យាន​អវកាស​ Luna-25 ប្ដូរ​ទិស​ និង​បញ្ឆេះ​ម៉ាស៊ីន​ដើម្បី​ឆ្ពោះ​ចូល​គន្លង​គោចរ​ជុំវិញ​ព្រះចន្ទ មុន​នឹង​ចុះ​ចត​។ ក៏ប៉ុន្តែ ម៉ាស៊ីន​មិន​បាន​ឈប់​ដូច​ការ​គ្រោង​ទុក​។ តាម​ការ​កំណត់​ ម៉ាស៊ីនត្រូវ​តែ​​ដំណើរ​ការ​ 84 វិនាទី ប៉ុន្តែ​វា​ដំណើរ​ការ​រហូត​ដល់ 127 វិនាទី។ នេះ​គឺជា​មូលហេតុ​ចម្បង​ដែល​បណ្ដាល​ឱ្យ​យាន​ធ្លាក់​បុក​ផ្ទៃ​​ព្រះចន្ទ​។

    Roscosmos បាន​ដាច់​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​យាន​ Luna-25 កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី 19 សីហា​។ មួយ​ថ្ងៃ​ក្រោយ​មក ពួក​គេ​ក៏​បាន​ប្រកាស​ថា បេសក​កម្ម​​ព្រះចន្ទ​របស់ Luna-25 បាន​បរាជ័យ​។ Roscosmos បង្ហើប​ឱ្យ​ដឹង​ថា Luna-25 បាន​ព្យាយាម​ប្រើ​ប្រាស់​ម៉ាស៊ីន​រុញ​ច្រាន​ដើម្បី​កែ​តម្រូវ​គន្លង​គោចរ​ មុន​ពេល​ដាច់​ទំនាក់​ទំនង​។

    យាន​អវកាស​ខាង​លើ​ហោះ​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​ ហើយ​គ្រោង​នឹង​ចុះ​ចត​នៅ​ទី​នោះ​ក្នុង​ថ្ងៃទី 21 សីហា 2023​ ប៉ុន្តែ​បាន​បរាជ័យ​។

    ទំព័រ TASS រាយការណ៍​ថា រុស្ស៊ី​កំពុង​តែ​រៀប​ផែនការ​សម្រាប់​បេសក​កម្ម​ Luna មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ រួម​មាន Luna-26 និង Luna-27។ Luna-25 ត្រូវ​បាន​គេ​រំពឹង​ថា​ជា​ជំហាន​សំខាន់​ថ្មី​បំផុត​ក្នុង​វិស័យ​អវកាស​របស់​រុស្ស៊ី​។ ប្រទេស​នេះ​មិន​ធ្លាប់​បាន​បញ្ជូន​​យាន​អវកាស​​ណា​មួយ​ទៅ​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ រាប់​ចាប់​ពី​ក្រោយ​សម័យ​សូវៀត​។ បេសក​កម្ម​ Luna ចុង​ក្រោយ​គឺ Luna-24 ដែល​បាន​ចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី 18 សីហា 1976​៕

  • ភព​មួយ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះអាទិត្យ​ទើប​តែ​បាត់​បង់​អស់​ពពក​៖ មូលហេតុ​គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​!

    ភព​មួយ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះអាទិត្យ​ទើប​តែ​បាត់​បង់​អស់​ពពក​៖ មូលហេតុ​គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​!

    យោង​តាម​បណ្ដា​រូប​ថត​ថ្មី​បំផុត​ពី​​ណាសា ភព​មួយ​ដែល​មានពណ៌​ខៀវ​ដ៏ស្រស់ស្អាត​ និង​ស្ថិត​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​ ទើប​តែ​ បាន​បាត់​បង់​ពពក​។

    ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​ប្រចាំ​សាកល​វិទ្យាល័យ California នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ បាន​ពិនិត្យ​ទិន្នន័យ​ដែល​តេឡេស្កុប​របស់​ណាសា​ថត​​ភព​ណិបទូន​ពី​ឆ្នាំ 1994 ដល់​ឆ្នាំ 2022 និង​បាន​រកឃើញ​ប្រការ​ដ៏​ចម្លែក​៖ ពី​ឆ្នាំ 2019 នៅ​ជុំវិញ​តំបន់រយៈទទឹង​មធ្យម​ ភាព​បិទ​បាំង​របស់​ពពក​ក្រាស់​ចាប់​ផ្ដើម​ព្រិល​បន្តិច​ម្ដងៗ​។ មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​ ភព​ពណ៌​ខៀវ​នេះ​បាន​ប្រែ​ប្រួល​ឱ្យ​យើង​ឃើញ​យ៉ាង​ច្បាស់​ ដោយ​សារ​តែ​ពពករបស់​វា​​បាន​បាត់​បង់​ទាំង​ស្រុង​។

    បន្ទាប់​ពី​សម្រេច​ចិត្ត​ស្វែង​យល់​ស៊ី​ជម្រៅ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ក៏បាន​រក​ឃើញ​មូលហេតុ​ដ៏គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ នោះ​គឺ​ ព្រះ​អាទិត្យ​ និង​វដ្ដ​ 11 ឆ្នាំ​របស់​វា​។

    យោង​តាម​ទំព័រ​ Space លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ខាងលើ​បង្ហាញ​ថា មិន​ត្រឹម​តែ​បណ្ដា​ភព​ក្បែរ​នោះ​ទេ​ ព្រះ​អាទិត្យ​ក៏​មាន​ថាមពល​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បី​ជះឥទ្ធិពល​ដល់​ភព​ដែល​នៅ​ឆ្ងាយ​ៗ​ដូច​ណិបទូន​ផងដែរ​។

    វដ្ដ 11 ឆ្នាំ​របស់ព្រះ​អាទិត្យ​រួម​មាន​ដំណាក់​កាល​ធ្វើសកម្មភាព​កម្រិត​ទាប និង​ដំណាក់​កាល​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ក្លា​ដូច​បច្ចុប្បន្ន​។ ដំណាក់​កាល​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ក្លា​នេះ​កំពុង​តែធ្វើ​ឱ្យ​​តំបន់​អវកាសដែល​​រង​ឥទ្ធិពល​ពី​ផែនដី (​​ម៉ាញេតូស្វៀរ (magnetosphere)) ត្រូវ​រង​គ្រាប់​ផ្ទុក​ថាមពល​កម្រិត​ខ្ពស់​ បង្ក​ឱ្យ​មាន​ព្យុះ​ដែន​ទំនាញ​។

    សម្រាប់​ភព​ណិបទូន អ្វី​ដែល​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​ធំបំផុត​ គឺ​អំឡុង​ពេល​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ពី​ដំណាក់​កាល​មួយ​ទៅ​ដំណាក់​កាល​មួយ​នៅ​ក្នុង​វដ្ដ 11 ឆ្នាំ​របស់​ព្រះ​អាទិត្យ​ ដោយ​បង្កើត​វិទ្យុសកម្ម​ភាព​អ៊ុលត្រា​វីយូឡេ​ខ្ពស់​ជាង​ធម្មតា​។ វិទ្យុសកម្ម​នេះ​សាយភាយ​ពាស​ពេញ​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ ប៉ះ​ពាល់​ដល់​បណ្ដា​ភព​ដែល​មាន​បរិយាកាស​ពិសេស​ ដែល​ភព​ណិបទូន​ក៏​ស្ថិត​ក្នុង​ចំណោម​នោះ​។

    ប្រតិកម្មរស្មី​សំយោគ​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​វិទ្យុសកម្ម​អ៊ុលត្រាវីយូឡេ​កម្រិត​ខ្ពស់ បាន​បង្កើត​ស្រទាប់​ពពក​យ៉ាង​ក្រាស់ ដែល​ណាសា​ធ្លាប់​បាន​ឃើញ​នៅ​លើ​ភព​ណិបទូន​។ ក្រោយ​មក ស្រទាប់​ពពក​ក្រាស់​នេះ​ក៏​ស្ដើង​បន្តិច​ម្ដង​ៗ​ទៅ​តាម​ពេល​វេលា​ និង​រង់​ចាំ​ដំណាក់​កាល​មួយ​ទៀត​ក្នុង​​វដ្ដ​ 11​ ឆ្នាំ​របស់​ព្រះ​អាទិត្យ​ ដើម្បី​ឡើង​ក្រាស់​ជា​ថ្មី​។

    បច្ចុប្បន្ន ព្រះ​អាទិត្យ​កំពុង​ឆ្ពោះ​ទៅ​ជិត​ដល់​ដំណាក់​កាល​ធ្វើ​សកម្មភាព​ខ្លាំង​ក្លា​ក្នុង​​វដ្ដ 11 ឆ្នាំ​។​ ពេល​វា​ឡើង​ដល់​ចំណុច​កំពូល ប្រហែល​ឆ្នាំ 2025 ឬ​ឆាប់​ជាង​នេះ ព្រះ​អាទិត្យ​នឹងផ្លាស់ប្ដូរ​ប៉ូល​ម៉ាញេទិច​ និង​ងាក​មក​ដំណាក់​កាល​ «ស្លូត»។ ពេល​នោះ ព្យុះ​ដែន​ទំនាញ​ ឬ​ព្យុះ​ម៉ាញេទិច​នឹង​កាត់​បន្ថយ​ផលប៉ះពាល់​មក​លើ​ផែនដី គ្រាដែល​ភព​ណិបទូន​​ក៏​នឹង​មាន​ពពក​ក្រាស់​សា​ជាថ្មី​៕

  • «រោងចក្រ» មួយ​របស់​ចក្រវាល ផលិត​លោហធាតុ​ធ្ងន់​ស្មើ​ផែនដី​មួយ​ពាន់​ដង

    «រោងចក្រ» មួយ​របស់​ចក្រវាល ផលិត​លោហធាតុ​ធ្ងន់​ស្មើ​ផែនដី​មួយ​ពាន់​ដង

    ករណី​ផ្ទុះ​មួយ​ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ 3​ ពាន់​​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ បង្កើត​ចេញ​លោហធាតុ​គ្រប់​ប្រភេទ​ដែល​មាន​ទម្ងន់​សរុប​​លើស​ពី​ភព ព្រះចន្ទ និង​អាចម៍​ផ្កាយ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​បូក​បញ្ចូល​គ្នា​ទៅទៀត​។

    ឆ្នាំ​ 2021 ស្ថានីយ​សង្កេត​តារា Neil Gehrels បាន​រក​ឃើញ​ករណី​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​វត្ថុ​អវកាសក្រាស់ៗ​ចំនួន​​​ពីរ​​ដែល​ហៅ​ថា kilonova និង​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ឱ្យ​ថា GRB 211211A។ នេះ​គឺជា​ឧទាហរណ៍​ជិត​បំផុត​ស្ដី​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​តារា​សាស្ត្រ​កម្រ​ចួប​នេះ​ដែល​មនុស្ស​មិន​បាន​រក​ឃើញ​ជាមួយ​នឹង​រលក​ទំនាញ​។ GRB 211211A ប្លែក​ពី​គេ​ ដោយ​សារ​តែ​ពន្លឺ​ហ្គាម៉ា (GRB) ដែល​វា​បញ្ចេញ​ អូស​បន្លាយ​ពេល​មួយ​នាទី​។ កន្លង​មក ថេរវេលា​ដូច​គ្នា​នេះ​តែង​តែ​អម​ជាមួយ​នឹង GRB ពី​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ផ្កាយ​នានា​​ដែល​ហៅ​ថាស៊ូពើណូវ៉ា​ ជំនួស​ឱ្យ​ការ​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​ផ្កាយ​នឺត្រុង។

    ទំព័រ IFL Science រាយការណ៍​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 15 សីហា​​ថា លទ្ធផល​នៃ​ការ​ស្រាវជ្រាវចំនួន​បួន​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​ដំណាល​គ្នា​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature បរិយាយ​អំពី​ការ​រកឃើញ​ខាងលើ និង​ដំណើរ​ការ​ដែល​អាច​បង្កើត​បាន​ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​បែប​នេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្វី​ដែល​គួរ​ឱ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​ជាង​គេ​នៃ​ហេតុការណ៍​នេះ​ អាច​ជា​បរិមាណ​វត្ថុ​ធាតុ​ធ្ងន់​ៗ​ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ពី​ការ​ផ្ទុះ​ដ៏​អស្ចារ្យ​ ក្នុង​នោះ​មាន​ទាំង​លោហធាតុ​កម្រ​ មាន​ដូច​ជា​ មាស និង​ប្លាទីន​ជា​ដើម​។

    រូបភាព​ដែល​បង្កើត​ឡើង​ត្រាប់​តាម​រស្មី​ហ្គាម៉ាដែល​ជះចេញ​ពី GRB 211211A

    ជា​ធម្មតា ផ្កាយ​មួយ​ដួង​តែង​​ច្របាច់​អ៊ីដ្រូសែន​បញ្ចូល​គ្នា​ឱ្យ​ក្លាយ​ជា​អេល្យូម រួច​ក៏​ប្រែ​ក្លាយ​អេល្យូម​ទៅ​ជា​សារធាតុ​ដទៃ​ៗ​នៅ​ក្នុង​វដ្ដ​របស់​វា​។ ពេល​ស្លាប់​ទៅ ផ្កាយ​ដែល​មាន​ម៉ាស​តូច​ទាប​នឹង​បង្កើត​សារធាតុ​ថ្មីៗ​ ប៉ុន្តែ​វត្ថុធាតុ​ភាគ​ច្រើន​ទាម​ទារ​ឱ្យ​មាន​វិធី​កកើត​ដ៏​ខ្លាំង​ក្លា​។ សារធាតុ​ដូច​អាលុយមីញ៉ោម​ និង​ប៉ូតាស្យូម​កកើត​ពី​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ផ្កាយមួយ​ដួង​ដោយ​ឡែក​ពី​គ្នា​​ (ស៊ូពើណូវ៉ា) ប៉ុន្តែ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​សង្ស័យ​ថា មាន​ប្រភព​សារធាតុ​ធ្ងន់ៗ​​ដទៃ​ ដោយ​សារ​ថា​ ចំនួន​ករណី​ផ្ទុះ​ស៊ូពើណូវ៉ា​ដែល​ពួក​គេ​បាន​ប្រទះ​ មិន​សម​ស្រប​នឹង​កម្រិត​សម្បូរ​បែប​របស់​សារធាតុ​ធ្ងន់ៗ​។

    នៅ​ពេល​ផ្កាយ​នឺត្រុង​ពីរ​ដួង​ប៉ះទង្គិច​គ្នា និង​ត្រូវ​បាន​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា ថាមពល​ដែល​ពួក​វា​បញ្ចេញកកើត​​ទៅ​ជា​លោហធាតុ​ធ្ងន់​ជាង​ឆ្ងាយ​បើ​ធៀប​នឹង​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​​ស៊ូពើណូវ៉ា​។ បើទោះជា​គីឡូណូវ៉ា កម្រ​កើត​មាន​ បើធៀប​នឹង​ស៊ូពើណូវ៉ា តែ​ពួក​វា​បង្កើត​សារធាតុ​ធ្ងន់​ៗ​​ច្រើន​ជាង​ និង​កាន់កាប់​លោហធាតុ​ធ្ងន់​ៗ​​​ភាគ​ច្រើន​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​ចក្រវាល​។ ឧទាហរណ៍​៖ ​ព្រះអាទិត្យ​​មាន​ម៉ាស​ធ្ងន់​ជាង​ផែនដី 330,000 ដង ខណៈ​ 99.5% នៃ​សម្បក​ផែនដី​មាន​ផ្ទុក​សារធាតុ​មិន​ធ្ងន់​ជាង​ដែក​។ ប្រការ​នេះ​បញ្ចាក់​ថា «រោងចក្រ​ផលិត​មាស​ក្នុង​ចក្រវាល» មាន​ទំហំ​ធំ​ខ្លាំង​ណាស់​។

    រូបភាពបរិយាយអំពីការច្របាច់បញ្ចូលគ្នារវាងផ្កាយក្រិនពណ៌ស (ឆ្វេង) និងផ្កាយនឺត្រុង (កណ្ដាលថាសវត្ថុធាតុ)

    ដើម្បី​ឱ្យ​ដឹង​ថា​ ព្រឹត្តិការណ៍​ដូច GRB 211211A រួម​ចំណែក​អ្វី​ខ្លះ​ក្នុង​ការ​កកើត​សារធាតុ​ធ្ងន់ៗ​ក្នុង​ចក្រវាល​ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ត្រូវ​ការ​ដឹង​អំពី​ចំនួន​របស់​ពួក​វា​។ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​កំពុង​ស្វែង​រក​អ្វី​ដែល​បាន​បង្កើត​ GRB 211211A។ បច្ចុប្បន្ន​ សម្មតិកម្ម​មួយ​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង នោះ​គឺការ​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​ផ្កាយ​នីត្រុង និង​កូន​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ស បង្កើត​ឱ្យ​មាន​ ​GRB 211211A មិន​មែន​ការ​បុក​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​ផ្កាយ​នីត្រុង​ពីរ​ដួង​នោះទេ៕

  • Elon Musk ទទួល​ស្គាល់​ថា លេងសើច​រឿង​បបួល​ Zuckerberg ប្រកួត​លើ​សង្វៀន

    Elon Musk ទទួល​ស្គាល់​ថា លេងសើច​រឿង​បបួល​ Zuckerberg ប្រកួត​លើ​សង្វៀន

    មហា​សេដ្ឋី​ Elon Musk ឱ្យ​ដឹង​ថា ដំបូង​ឡើយខ្លួន​គ្រាន់​តែ​និយាយ​លេង​សើច​នៅ​ពេល​បបួល​ប្រកួត​ ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មក​ក៏​បាន​​ស្នើ​ទីតាំង​ប្រកួត​ ប៉ុន្តែ​ Mark Zuckerberg តែងតែ​បដិសេធ​។

    «សង្ខេប​ការ​បបួល​ប្រកួត​៖ ខ្ញុំ​និយាយ​លេង​សើច​អំពី​ការ​បបួល​ប្រកួត​ប្រដាល់​ជាមួយ​ Zuckerberg នៅ​លើ X។ ក្រោយ​មក គាត់​និយាយ​ថា «ផ្ញើ​ទីតាំង​ឱ្យ​ខ្ញុំ​»។ អ៊ីតាលី​បាន​ត្រៀម​រួច​រាល់​ហើយ​សម្រាប់​ទីលាន​ប្រកួត​ Colosseum​។ Zuckerberg ក៏​បាន​បដិសេធ​។ ខ្ញុំ​ស្នើថា ទៅ​កាន់​ផ្ទះ​គាត់​ ដើម្បី​សុវត្ថិភាព។ រឿង​អាក្រក់​គឺថា គាត់​បែរ​ជា​កំពុង​នៅ​កន្លែង​ផ្សេង​។ តើ​មាន​កន្លែង​ណា​ដែល​គាត់​អាច​ប្រកួត​ជាមួយ​ខ្ញុំ​ ឬអត់?»​ លោក Eon Musk បាន​បង្ហោះ​សារ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃទី 16 សីហា​ដូច្នេះ​។

    ក៏ប៉ុន្តែ មហា​សេដ្ឋី​អាម៉េរិក​ដើម​កំណើត​អាហ្វ្រិក​ខាង​ត្បូង​ លោក​ Elon Musk មិន​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ បច្ចុប្បន្ន​លោក​ពិត​ជា​ចង់​ឱ្យ​មាន​ការ​ប្រកួត​ ឬអត់​នោះ​ទេ។

    ប្រតិកម្ម​របស់​លោក Elon Musk ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​មហា​សេដ្ឋី Zuckerberg ដែល​ជា​ម្ចាស់ Facebook ចោទ​ថា លោក Elon Musk ​មិន​មាន​ភាព​ម៉ឺងម៉ាត់​​​នឹង​ការ​ប្រកួត​លើ​សង្វៀន​។

    ថ្មី​ៗ​នេះ Elon Musk និង Mark Zuckerberg បន្ត​ចោទ​ប្រកាន់​គ្នា​នៅ​លើបណ្ដាញ​សង្គម​ X និង Threads ទាក់​ទង​នឹង​រឿង​ប្រកួត​​ប្រដាល់​លើ​សង្វៀន​ ប៉ុន្តែ​ក្រុម​អ្នក​តាម​ដាន​យល់​ថា ការ​ប្រយុទ្ធ​គ្នា​នេះ​ពិត​ជា​ពិបាក​កើត​ឡើង​។

  • ទឹកជំនន់​វាយប្រហារ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា ធ្វើឱ្យ​មនុស្ស 49 នាក់​បាត់​បង់ជីវិត

    ទឹកជំនន់​វាយប្រហារ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា ធ្វើឱ្យ​មនុស្ស 49 នាក់​បាត់​បង់ជីវិត

    ភ្លៀង​ធំ​ដែល​បង្ក​ជា​ទឹកជំនន់ និង​បំណាក់​ដី បាន​បំផ្លាញ​ផ្ទះសំបែង បណ្ដាលឱ្យ​មនុស្ស​យ៉ាងតិច 41 នាក់​បាត់​បង់ជីវិត​នៅ​ភាគ​ខាងជើង ខណៈ 9 នាក់​ផ្សេងទៀត​បាន​ស្លាប់​ដោយសារ​បាក់ស្រុត​វិហារ។

    រូបភាព​ពី​បណ្ដាញ​សង្គម​បង្ហាញថា ជំនន់​ទឹកភ្លៀង​ហូរ​ចុះ​ពី​ភ្នំ កួច​យក​ផ្ទាំង​ថ្មធំៗ និង​បំផ្លាញ​ផ្ទះ សំណង់​នានា​នៅក្នុង​រដ្ឋ Himachal Pradesh នៅ​ភាគ​ខាងជើង​ប្រទេស​ឥណ្ឌា។

    បន្ទាប់ពី​គ្រោះទឹកជំនន់ និង​បំណាក់​ដី​កើតឡើង សាកសព​មនុស្ស 49 នាក់​ត្រូវបាន​រកឃើញ គ្រា​ដែល​អាជ្ញាធរ​ក្នុង​តំបន់​កំពុង​ប្រឹងប្រែង​ដោះស្រាយ​បញ្ហា។ ក្នុងចំណោម​អ្នកស្លាប់​សរុប មាន​យ៉ាងតិច 9 នាក់​បាន​ស្លាប់​នៅពេល​ទឹកជំនន់​ហូរ​កាត់ ធ្វើឱ្យ​វិហារ​មួយនៅ​ Shimla ត្រូវ​បាក់​រលំ។

    មនុស្ស 5 នាក់​ត្រូវបាន​សង្គ្រោះ​នៅ​ក្នុង​ហេតុ​ការណ៍​បាក់​រលំ​វិហារ​ខាងលើ ប៉ុន្តែ​នៅមាន​មនុស្ស​ពី 20 ទៅ 25 នាក់​ទៀត​កំពុង​ជាប់​ក្នុង​គំនរ​បាក់បែក ស្រប​ពេលដែល​សមត្ថកិច្ច​​កំពុង​ញាប់ដៃ​ញាប់ជើង​ជួយសង្គ្រោះ។

    អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បានឱ្យដឹងថា ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​កំពុងតែ​ធ្វើឱ្យ​រដូវភ្លៀង​នៅប្រទេស​​ឥណ្ឌា​ប្រែជា​វឹកវរ និង​ខុស​ធម្មតា​ បង្កឱ្យមាន​ផលប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ជាង​មុន៕

  • មន្ទីរ​ពេទ្យ​មួយ​នៅ​វៀតណាមវះកាត់​ខួរក្បាល​ដោយ​​ប្រើ​​រ៉ូបូត​ AI​៖ អ្នក​ជំងឺ​ច្រៀង​ក្នុង​ពេល​វះកាត់

    មន្ទីរ​ពេទ្យ​មួយ​នៅ​វៀតណាមវះកាត់​ខួរក្បាល​ដោយ​​ប្រើ​​រ៉ូបូត​ AI​៖ អ្នក​ជំងឺ​ច្រៀង​ក្នុង​ពេល​វះកាត់

    អ្នក​ជំងឺ​វ័យ 58 ឆ្នាំម្នាក់ត្រូវ​ដាច់​សរសៃ​ឈាម​ខួរក្បាល​ជាង​ 24 ម៉ោង​ និង​មាន​អាការៈភ្លេចភ្លាំង​ស្មារតី​ មិន​អាច​កម្រើក​បាន​ ដូច្នេះ បើ​សិន​វះកាត់​តាម​ធម្មតា​ នឹង​មាន​ហានិភ័យ​កើត​ជំងឺ​ស្លាប់​អវយវៈ​ណា​មួយ​ ប៉ុន្តែ​បើ​វះកាត់​យក​កំណក​ឈាម​ក្នុង​ខួរ​ក្បាល​ដោយ​មិន​ចាក់​ថ្នាំ​សន្លប់​ និងប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេក​វិទ្យា​​រ៉ូបូត​ AI (បញ្ញាសិប្បនិម្មិត) អ្នក​ជំងឺ​អាច​ «ច្រៀង​» ជា​មួយ​ក្រុមវេជ្ជបណ្ឌិត​បាន​ក្នុង​គ្រា​កំពុង​វះកាត់​។

    កាលពី​ថ្ងៃ​ទី 10 សីហា អ្នក​ជំងឺ​ខាងលើ​ (នៅ​ក្រុង​ព្រៃនគរ) ត្រូវ​បាន​គ្រួសារ​នាំ​​មក​កាន់​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ពហុព្យាបាលតាមអាញ់​ទីក្រុង​ហូជីមិញ (Tam Anh Hospital) ក្នុង​ស្ថានភាព​រង្វេងរង្វាន់ ដៃជើង​កម្រើន​ស្ទើរ​មិន​​បាន​។ លទ្ធផល​នៃ​ការ​ថត MRI 3 Tesla បញ្ជាក់​ថា អ្នក​ជំងឺ​នេះ​មាន​ដុំ​ឈាម​កក​ក្នុង​ខួរ​ក្បាល​ទំហំ 4 សង់ទីម៉ែត្រ​។ បើ​មិន​វះកាត់​បន្ទាន់​ អ្នក​ជំងឺ​ត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ស្លាប់​មួយ​ចំហៀង​ខ្លួន​ ពិបាក​ក្នុង​ការ​និយាយ​ ស្រវាំង​ភ្នែក ឬ​អាច​បាត់​បង់​ជីវិត​។

    ក្រុម​វេជ្ជបណ្ឌិត​បាន​ជ្រើស​យក​វិធី​វះកាត់​ខួរក្បាល​បែប​ថ្មី​ ដែល​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​អ្នក​ជំងឺ​នៅ​ដឹង​ខ្លួន​ ដោយ​ចាក់តែ​ថ្នាំ​ស្ពឹក​ និង​ប្រើ​ប្រាស់​រ៉ូបូត AI Modus V Synaptive រួម​នឹង​​ប្រព័ន្ធ​កំណត់​ទិស Neuro-Navigation AI ជំនាន់​ថ្មី​បំផុត​។

    ការ​វះកាត់​បែប​ថ្មី​នេះ​នឹង​ជួយ​ឱ្យ​អ្នក​ជំងឺ​គេច​ផុត​ពី​គ្រោះ​ថ្នាក់​បាន​លឿន​ ការ​វាយតម្លៃ​លើ​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការ​វះកាត់​មាន​ភាព​រលូន​ ដោយ​សារ​តែ​អ្នក​ជំងឺ​អាច​កម្រើក​ និង​​ឆ្លើយ​ឆ្លង​ជាមួយ​ក្រុម​វេជ្ជបណ្ឌិត​។ ក៏ប៉ុន្តែ វិធី​វះកាត់​ថ្មី​នេះ​មាន​ភាព​ស្មុគ​ស្មាញ​ច្រើន​ និង​គ្រោះ​ថ្នាក់​ជាង ​ធៀប​នឹង​ការ​វះកាត់​ដោយ​ចាក់​ថ្នាំ​សន្លប់​។ ក៏ប៉ុន្តែ បើ​ចាក់​ថ្នាំ​សន្លប់ វេជ្ជបណ្ឌិត​នឹង​មិន​អាច​វាយ​តម្លៃ​ផ្ទាល់​ដោយ​ការ​​សួរ​អ្នក​ជំងឺ​ក្នុង​ពេល​វះកាត់​។

    ក្នុង​ពេល​វះកាត់ វេជ្ជបណ្ឌិត​វៀតណាម និយាយ​ជាមួយ​អ្នក​ជំងឺ​ថា «ខ្ញុំ​កំពុង​យក​កំណក​ឈាមចេញ​ពី​​ខួរ​ក្បាល​ លោក​មាន​អារម្មណ៍​ស្រួល​ខ្លួន​ជាង​មុន​ទេ?»។ អ្នក​ជំងឺ​ឆ្លើយថា​ «ធូរ​ស្រាល​ជាង​មុន​ឆ្ងាយ​ណាស់​ អរគុណ​គ្រូពេទ្យ»។

    ក្រុម​វេជ្ជបណ្ឌិត​សួរនាំ និងស្នើ​ឱ្យ​អ្នក​ជំងឺ​លើក​ដៃ​ជើង​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ ដើម្បី​ប្រាកដ​ថា សរសៃ​ប្រសាទ​នានា​ត្រូវ​បាន​ការ​ពារ​ក្នុង​កម្រិត​ខ្ពស់​បំផុត​។

    ដោយ​សារ​ការ​ត្រេកអរ​ខ្លាំង​បន្ទាប់​ពី​កំណក​ឈាម​ត្រូវ​បាន​យក​ចេញ​ពី​ខួរ​ក្បាល និង​មាន​អារម្មណ៍​ធូរ​ស្រាល​ ទាំង​វេជ្ជបណ្ឌិត ទាំង​អ្នក​ជំងឺ ​នាំ​គ្នា​ច្រៀង​រអ៊ូៗ​ គ្រា​ដែល​ក្រុម​ជំនួយ​ការ​បន្ត​ដាក់​ភ្ជាប់​លលាដ៍​ក្បាល និង​ដេរ​ស្បែក​ក្បាល​​។

    ក្រោយ​រយៈ​ពេល​ជាង 30 នាទី​នៃ​ការ​វះកាត់​ ក្រុម​វេជ្ជបណ្ឌិត​ដ៏​នាំ​គ្នា​ហ៊ោ​ក្នុង​ភាព​ត្រេក​អរ​ នៅ​ពេលប្រធាន​ក្រុម​​វេជ្ជបណ្ឌិត​​ប្រកាស​ថា «ការ​វះកាត់​បាន​ទទួល​ជោគ​ជ័យ អបអរ​សាទរ​លោក​ហៃ និង​អរគុណ​គ្រប់​គ្នា»។

    30 នាទី​បន្ទាប់​មក​ទៀត អ្នក​ជំងឺ​ក៏​បាន​ជួប​សាច់​ញាតិ និង​ហៅ​ទូរស័ព្ទ​ទៅ​កាន់​អ្នក​ផ្ទះ​។ កន្លះ​ថ្ងៃ​ក្រោយ​មក លទ្ធផល​នៃ​ការ​ថត​ CT 768 បង្ហាញ​ថា លែង​មាន​កំណក​ឈាម​ក្នុង​ខួរ​ក្បាល​ ហើយ​អ្នក​ជំងឺ​ក៏​មាន​សភាព​ដូច​ធម្មតា​ទាំង​ស្រុង​៕

    ប្រព័ន្ធ​​រ៉ូបូត AI Modus V Synaptive ដែល​មាន​តែ​មួយ​គត់​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម
  • របក​គំហើញ​ថ្មី​! ភព​ចំនួន​ 7 ដូច​ផែនដី ទំនង​ជា​កំពុង​មាន​ផ្ទុក​ភាវៈ​រស់​

    របក​គំហើញ​ថ្មី​! ភព​ចំនួន​ 7 ដូច​ផែនដី ទំនង​ជា​កំពុង​មាន​ផ្ទុក​ភាវៈ​រស់​

    ផ្កាយ​ TRAPPIST-1 បាន​ក្លាយជា​ទី​ជជែក​វែក​ញែក​តាំង​ពី​យូរ​មក​ហើយ នៅ​ពេល​ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ព្រួយ​បារម្ភ​អំពី​កត្តា​មួយ​ចំនួន​ពី​ផ្កាយ​មេ​ និង​កត្តា​ផ្ទៃ​ក្នុង​របស់​បណ្ដា​ភព​នេះ ​អាច​រារាំង​លទ្ធភាព​កកើត​ជីវិត​។

    ក៏ប៉ុន្តែ​ លទ្ធផល​នៃការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​ដែល​ទើប​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​លើ​ទស្សនាវដ្ដី​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ Nature ដែល​នាំ​មុខ​ដោយ​តារា​វិទូ Frank Selsis មក​ពី​សាកល​វិទ្យាល័យ​ Bordeaux (បារាំង​) បាន​នាំ​មក​នូវ​ដំណឹង​ល្អ​ដ៏​ធំ​មួយ​។

    TRAPPIST-1 គឺជា​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ក្រហម​មួយ​ដួង​ មាន​ទំហំ​តូច​ខ្លាំង និង​ត្រជាក់​ជាង​ព្រះ​អាទិត្យ​ឆ្ងាយ​ណាស់​ ហើយមាន​ចម្ងាយ​​ពី​ផែនដី​ត្រឹម​តែ​ 40 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ប៉ុណ្ណោះ​។

    ភព​ទាំង​ 7 របស់​ផ្កាយ TRAPPIST-1 មាន​ទំហំ​ និង​រូប​រាង​ខុសៗ​គ្នា និង​សុទ្ធ​តែ​មាន​ចំណុច​ពិសេស​មួយ​ចំនួន​ដែល​ដូច​ទៅ​នឹង​ផែនដី ដែល​អាច​គាំទ្រ​ដល់​ភាវៈ​រស់​។

    អ្វីដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ចាប់​អារម្មណ៍​ជាង​គេ​​គឺ ភព​ទាំង​ 7 នេះ​សុទ្ធ​តែ​មាន​លទ្ធភាព​ខ្ពស់​ អាច​ផ្ទុក​ទឹក​រាវ​នៅ​លើ​ផ្ទៃ​ ឬ​នៅ​ក្រោម​ដី​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ មាន​ឧបសគ្គ​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង​​នា​ពេល​កន្លង​។ ភាព​ចម្លែក​របស់​ «ភព​មហាសមុទ្ឬ» មួយ​ចំនួន​ក្នុង​ចំណោម​នោះ​ បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​​ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ព្រួយ​បារម្ភ​។ ពួក​គេ​យល់​ថា ការ​ដែល​ពួក​វា​មាន​ទឹក​ច្រើន​ពេក​ធៀប​នឹង​ផែនដី​ នឹង​បង្ក​ផល​វិបាក​ដល់​ភាវៈ​រស់​។

    ក្ដី​បារម្ភ​ធំ​បំផុត​នៅ​តែ​ជា​ផ្កាយ​មេ​ TRAPPIST-1។ ផ្កាយ​ក្រិន​ក្រហម​នេះ​ត្រជាក់មែន​ពិត​ ប៉ុន្តែដោយ​សារ​តែ​​វា​មាន​​វិទ្យុ​សកម្ម​​​ដ៏​ខ្លាំង​ក្លា​ ដូច្នេះ​ទឹក​ក្នុង​បរិយាកាស​ប្រាកដ​ជា​ត្រូវ​ហួត​ទៅ​ក្នុង​ទីអវកាស​ ហើយ​ពួក​វា​នឹង​ក្លាយ​ជា​ «ភព​សុក្រ​» របស់​ផ្កាយ​ TRAPPIST-1 ជំនួស​ឱ្យ​ផែនដី​។

    ទោះយ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ​ បណ្ឌិត​ Selsis ឱ្យ​ដឹង​ថា ពន្លឺ​ផ្កាយ​ក្រិន​ក្រហម​ដូច TRAPPIST-1 ត្រូវ​​ថយចុះ​ទៅ​តាម​ពេល​វេលា​ ដែល​នេះ​មាន​ន័យ​ថា អនាគត​របស់​ពួក​វា​នៅ​តែ​អាច​មាន​ទឹក​។

    រូប​មន្ត​ដែល​លោក Frank Selsis និង​សហការី​បាន​អភិវឌ្ឍ បង្ហាញ​ថា TRAPPIST-1 ដំបូង​ឡើយ​គឺពិត​ជា​បាន​ដុត​កម្ដៅ​ភព​ទាំង​ 7 របស់​វា​ ប៉ុន្តែ​ដោយ​សារ​តែ​ជា​ផ្កាយ​ក្រិន​ក្រហម ដូច្នេះ​វា​នឹង​មិន​មាន​កម្ដៅ​ច្រើន​គ្រប់​គ្រាន់​ដើម្បី​ដុត​រំលាយ​សម្បក​ខាង​លើ​ និង​ស្រទាប់​បន្ទាប់​របស់​បណ្ដា​ភព​ម៉ាក់ម៉ា​នេះ​។

    ប្រការ​នេះ​មាន​ន័យ​ថា មាន​ទឹក​ជា​ច្រើន​នៅ​តែ​ស្ថិត​ក្នុង​ថ្ម​ ពោល​គឺថា​ ការ​ដែល​បណ្ដា​ភព​នេះ​លិច​ទឹក​ គឺនាំ​មក​នូវ​​ផល​ប្រយោជន៍​ច្រើន​ផងដែរ​។ ក្នុង​ពេល​ដែល​ផ្កាយ​មេ​ចុះ​ត្រជាក់​ បណ្ដា​មហា​សមុទ្រ​ទឹក​រាវ​ក៏​ទំនង​ជា​បាន​កើត​ឡើង​ ហើយ​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន ​អាច​មាន​ភាវៈ​រស់​​ប្រកប​ដោយ​ភាព​សម្បូរ​បែប​។

    យោង​តាម​ទំព័រ Space ការ​រក​ឃើញ​ខាង​លើ​ មិន​ត្រឹម​តែ​ជួយ​ឱ្យ​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​មាន​ក្ដីសង្ឃឹម​ច្រើន​ជាង​មុន​នោះ​ទេ តែក៏​បង្កើន​ឱកាស​ច្រើន​ដើម្បីអាច​​បញ្ចាក់​​បាន​ថា មនុស្ស​ជាតិ​មិន​មែន​នៅ​ឯកា​ក្នុង​​កាឡាក់ស៊ី​មីលគីវ៉េ ឬ​ចក្រ​វាល​ទាំង​មូល​ឡើយ​ ព្រោះ​ថា ផ្កាយ​ដូច TRAPPIST-1 គឺជា​ផ្កាយ​ដែល​មាន​ច្រើន​ជាង​​គេ​នៅ​ក្នុង​កាឡាក់ស៊ី​​របស់​ផែនដី​៕

  • ក្រុម​មហាអំណាច​អវកាស និង «អ្នកលេង​ជើងថ្មី» ក្នុង​ដំណើរ​ទៅកាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ

    ក្រុម​មហាអំណាច​អវកាស និង «អ្នកលេង​ជើងថ្មី» ក្នុង​ដំណើរ​ទៅកាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ

    ការបាញ់​បង្ហោះ​យានអវកាស​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​របស់​រុស្ស៊ី កាលពី​ថ្ងៃទី 11 សីហា គឺជា​ការប្រឹងប្រែង​ថ្មី​ក្នុងការ​ប្រកួតប្រជែង​ឡើងទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ ដែល​នៅទីនេះ​មាន​ទាំង «អ្នកលេង​ជើង​ចាស់» និង «អ្នកលេងជើង​​ថ្មី»។

    ប្រទេស​ចិន

    ប្រទេស​ដែលមាន​សេដ្ឋកិច្ច​ធំជាងគេ​លំដាប់​ទី​ពីរ​ក្នុង​ពិភពលោក បាន និង​កំពុង​វិនិយោគ​រាប់ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ទៅក្នុង​កម្មវិធី​អវកាស ដោយមាន​គោលដៅ​តាម​ឱ្យទាន់​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក និង​រុស្ស៊ី។ ឆ្នាំ 2003 ប្រទេស​ចិន​បាន​ក្លាយជា​ប្រទេស​ទី​បី​ដែល​នាំ​មនុស្ស​ឡើងទៅ​កាន់​គន្លង​តារាវិថី។ ឆ្នាំ 2022 ស្ថានីយ​អវកាស​ធាន​ហ្កុ​ង (Tiangong) ត្រូវបាន​ដំឡើង​ជា​រៀង​អក្សរ T រួចរាល់។

    ចិន​ក៏បាន​នាំយក​បណ្ដា​រ៉ូ​បូត​ស្វ័យប្រវត្ត​ឡើងទៅ​កាន់​ភព​អង្គារ និង​ព្រះ​ចន្ទ​ដោយ​ជោគជ័យ។ ប្រទេស​នេះ​ក៏មាន​គម្រោង​នាំ​មនុស្ស​ឡើងទៅ​ជាន់ដី​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2030 និង​សង​សង់​មូលដ្ឋាន​នៅ​ទីនោះ​ផងដែរ។

    សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក

    តាម​ផែនការ​ក្នុង​កម្មវិធី Artemis ណា​សា​គ្រោង​នឹង​បំពេញបេសកកម្ម​ជាច្រើន​សម្រាប់​ការ​​ឡើងទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ជាថ្មី​នៅ​ឆ្នាំ 2025 ហើយ​រស់នៅ​យូរអង្វែង​នៅ​ទីនោះ ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​បច្ចេកវិទ្យា​សម្រាប់​ដំណើរ​ឆ្ពោះទៅកាន់​ភព​អង្គារ។

    ដើម​សប្ដាហ៍​នេះ ណា​សា​ឱ្យដឹងថា Artemis 3 អាច​នឹងមិន​នាំ​មនុស្ស​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ ប៉ុន្តែ​ប្រការ​នេះ​គឺ​អាស្រ័យ​លើ​កត្តា​សំខាន់​មួយចំនួន មានដូចជា ​ប្រព័ន្ធ​ចុះចត​របស់ SpaceX ជា​ដើម​។

    ប្រទេស​រុស្ស៊ី

    ការបាញ់​បង្ហោះ Luna-25 របស់​រុស្ស៊ី​កាលពី​ថ្ងៃទី 11 សីហា 2023 គឺជា​លើកដំបូង​ដែល​ប្រទេស​នេះ​ដាក់​គោលដៅ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ រាប់​ចាប់ពី​ឆ្នាំ 1976 នៅពេល​បេសកកម្ម Luna-24 ​បាន​នាំយក​សំណាក​ដី​ព្រះ​ចន្ទ​មកកាន់​ផែនដី​ដោយ​ជោគជ័យ។ Luna-25 គឺជា​បេសកកម្ម​ដំបូង​នៃ​ផែនការ​ព្រះ​ចន្ទ​ថ្មី​របស់​ទីក្រុង​មូ​ស្គូ។

    ក្រុម «អ្នកលេង​ជើង​ថ្មី»

    ការរីកចម្រើន​របស់​បច្ចេកវិទ្យា​បាន និង​កំពុង​ជួយ​កាត់បន្ថយ​ការចំណាយ​សម្រាប់​បណ្ដា​បេសកកម្ម​អវកាស ដែល​បើកផ្លូវ​ឱ្យ​ក្រុម​ប្រទេស​ថ្មី​ចូលរួម​ប្រកួតប្រជែង។ យានអវកាស​របស់​ឥណ្ឌា Chandrayaan-3 បាន​ចូលដល់​គន្លង​តារា​វិធី​ព្រះ​ចន្ទ​កាលពីដើម​ខែសីហា​នេះ ដើម្បី​ត្រៀម​សម្រាប់​ការចុះ​ចត​នៅ​ចុងខែ។

    ក៏ប៉ុន្តែ ការ​ឡើងទៅ​ជាន់ដី​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ មិនមែនជា​រឿង​ងាយស្រួល​ឡើយ។ អង្គ​ការមិន​ស្វែងរក​កម្រៃ SpaceIL របស់​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល បាន​បាញ់​បង្ហោះ​យាន​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ Beresheet កាលពី​ឆ្នាំ 2009 ប៉ុន្តែ​បាន​បរាជ័យ។ កាលពី​ខែមេសា​ឆ្នាំ 2023 ក្រុមហ៊ុន​ជប៉ុន ISpace ក៏បាន​បន្ត​ទទួល​បរាជ័យ​ក្នុងការ​ប្រកួតប្រជែង​នាំ​ស្ថានីយ​អវកាស​ទៅ​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ។

    ក្រុមហ៊ុន​ពីរ​របស់​អាម៉េរិក គឺ Astrobotic និង Intuitive Machines ក៏​នឹងធ្វើ​ការបាញ់​បង្ហោះ​យាន​ទៅ​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​ចុងឆ្នាំនេះ​៕