អាណាព្យាបាលជាច្រើន ជាពិសេសនៅកម្ពុជាច្រើនតែចែកមិនដាច់ពីការបង្រៀនកូនឱ្យខ្លាច និងគោរព ដែលចំណុចនេះធ្វើឱ្យពួកគាត់ជួបនឹងវិបត្តិជាច្រើនក្នុងការអប់រំ ព្រោះមានអ្នកខ្លះបង្រៀនកូនឱ្យស្តាប់បង្គាប់បានល្អ តែកូននោះបែរជាក្លាយជាមនុស្សទន់ខ្សោយ ខណៈអ្នកខ្លះទៀតកាន់តែតឹងតែងខ្លាំង កូនកាន់តែខូចខ្លាំងទៅវិញ។
ថ្វីដ្បិតតែមនុស្សជំនាន់មុនបានបន្សល់ទុកនូវតម្លៃអប់រំជាច្រើនតាមរយៈពាក្យទូន្មាន ឬរឿងនិទានក៏ដោយ តែជាទូទៅយើងក៏មើលឃើញពីចន្លោះប្រហោងខ្លះក្នុងការអប់រំបែបអវិជ្ជមាន ដែលអាណាព្យាបាលសម័យថ្មីត្រូវតែធ្វើការកែប្រែចេញ ប្រសិនបើមិនចង់ឱ្យកូនតូចៗក្លាយជាមនុស្សមិនល្អនៅថ្ងៃអនាគត។
ចំណុចអវិជ្ជមានធំៗរបស់អាណាព្យាបាលដែលមានក្នុងសង្គមគឺ ការធ្វើឱ្យកូនខ្លាច តែមិនធ្វើឱ្យកូនគោរព។ ដោយសារតែប្រជាជនជាច្រើនមិនទាន់យកចិត្តទុកដាក់លើជំនាញភាពជាអាណាព្យាបាល (parenting skills) ទើបធ្វើឱ្យយើងអនុវត្តសកម្មភាពបង្រៀនកូនបែបតៗគ្នាដោយធ្វើឱ្យកូនក្មេងខ្លាចមនុស្សធំ តាមរយៈការដាក់ទណ្ឌកម្មឱ្យធ្វើសកម្មភាពតាមគន្លងរបស់មនុស្សធំដែលបានកំណត់ទុករួចជាស្រេច។ ម្យ៉ាងវិញទៀតអាណាព្យាបាលមួយចំនួនធំក៏ចូលចិត្តប្រើសំដីធ្ងន់ៗ ជាជាងការបង្រៀនកូនឱ្យគោរពកាតព្វកិច្ច ឬយល់ពីហេតុ និងផលនៃសកម្មភាពរបស់គេ ដែលកត្តាទាំងអស់នេះធ្វើឱ្យក្មេងៗមិនហ៊ានធ្វើការសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯង ឬតែងតែភ័យខ្លាចនៅពេលឈានជើងទៅអភិវឌ្ឍអ្វីមួយខុសពីគន្លងមនុស្សចាស់។
ចំណុចអវិជ្ជមានមួយផ្សេងទៀតដែលមាននៅក្នុងសង្គមយើងបច្ចុប្បន្ន គឺមនុស្សធំ ឬឪពុកម្តាយជាមនុស្សមិនចេះខុស មានន័យថា ការបង្រៀនក្មេង គឺចូលចិត្តប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រដាច់ខាតដើម្បីកាត់តម្រឹមកូនហើយមិនសូវស្តាប់ហេតុផលរបស់កូននោះទេ ព្រោះយើងមានទម្លាប់មួយមិនល្អ គឺរាល់ពេលក្មេងឆ្លើយតប ត្រូវបានគេប្រកាន់ថា នេះជាការតមាត់ ឬសកម្មភាពមិនគប្បីជាដើម។ ការអប់រំកូនបែបនេះ ពេលខ្លះមិនមែនមិនទទួលបានប្រសិទ្ធភាពសោះនោះទេ គ្រាន់តែទទួលបានមិនច្រើន ហើយភាគច្រើនក្មេងអាចក្លាយជាមនុស្សបាក់ស្បាតជ្រុល ឬខូចជ្រុលតែម្ដងតែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះមានកុមារខ្លះរក្សាគំនិតមិនព្រមខ្លាច ហើយព្យាយាមធ្វើអ្វីដែលមនុស្សធំហាមឃាត់ថែមទៀតដើម្បីឆ្លើយតបជាមួយនឹងសម្ពាធ ដែលគេមិនអាចនិយាយដោយត្រង់ៗទៅវិញនោះ។
ងាកមកវិញ ចំណុចដែលអាណាព្យាបាលសម័យថ្មីគួរធ្វើ គឺបង្រៀនកូនឱ្យចេះគោរព។ ចំណុចនេះខុសគ្នាតែបន្តិចប៉ុណ្ណោះ ដែលអាណាព្យាបាលជាច្រើនមានការយល់ច្រឡំ ព្រោះគោលបំណងរួមរបស់វា គឺឱ្យកូនស្តាប់បង្គាប់ និងក្លាយជាមនុស្សល្អ គ្រាន់តែវិធីអនុវត្តខុសគ្នាប៉ុណ្ណោះ។
ការបង្រៀនកូនឱ្យក្លាយជាមនុស្សដែលចេះគោរព គឺជាការបង្រៀនកូនដោយប្រើប្រាស់ហេតុផល និងមានលក្ខខណ្ឌច្បាស់លាស់ជាមួយហេតុផល។ ការបង្រៀនក្មេងបែបនេះទាមទារឱ្យមានការទទួលខុសត្រូវ និងការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ពីអាណាព្យាបាល ព្រោះមិនមែនមនុស្សធំចេះតែថាឱ្យក្មេងធ្វើល្អ ហើយខ្លួនបែរជារក្សាទម្លាប់អាក្រក់នោះទេ។ អាណាព្យាបាលចាំបាច់ត្រូវធ្វើជាគំរូល្អជាមុនសិន មុននឹងអប់រំក្មេងឱ្យគោរព ហើយជាមួយគ្នានេះមនុស្សធំក៏ត្រូវហ៊ានទទួលយកការខ្វះខាតរបស់ខ្លួនផងដែរ ដើម្បីបង្ហាញឱ្យក្មេងឃើញថា ការគោរព គឺជាការអប់រំដែលចេញពីខាងក្នុង ហើយមានតម្លៃសម្រាប់ជីវិត មិនមែនខ្លាចតែនឹងមុខ ហើយលួចប្រព្រឹត្តខុសនៅក្រោយខ្នងនោះទេ៕
