Tag: ដី

  • តម្លៃ​មាស​កើន​ឡើង​បន្តិច​ក្នុង​ថ្ងៃ​ទី 14 កញ្ញា ដោយ​សារ​ទិន្នន័យ​សេដ្ឋកិច្ច​អាម៉េរិក​មិន​ល្អ​

    តម្លៃ​មាស​កើន​ឡើង​បន្តិច​ក្នុង​ថ្ងៃ​ទី 14 កញ្ញា ដោយ​សារ​ទិន្នន័យ​សេដ្ឋកិច្ច​អាម៉េរិក​មិន​ល្អ​

    ទិន្នន័យ​សេដ្ឋកិច្ច​អាម៉េរិក​មាន​ភាព​អវិជ្ជមាន ក្នុង​នោះ នៅ​លើ​ផ្សារ​ COMEX សម្រាប់​ទីផ្សារ​ New York តម្លៃ​មាស​ប្រគល់ក្នុង​ខែ​ធ្នូ 2023 បាន​កើន​ឡើង​ 0.30 ដុល្លារ​ (0.02%) និង​បិទ​ទ្វារ​ក្នុង​តម្លៃ​ 1,932.80 ដុល្លារ​នៅ​ក្នុង​មួយ​អោន។

    តម្លៃមាស​ប្រគល់​មាន​កាល​កំណត់​នៅ​លើ​ផ្សារ COMEX សម្រាប់ទីផ្សារ​ New York (សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក) បាន​កើន​ឡើង​បន្តិច​នៅ​​ក្នុង​ការ​ជួញដូរ​នា​ថ្ងៃទី 14 កញ្ញា 2023​ ព្រោះ​តែ​ទិន្នន័យ​ស្ដី​ពី​សេដ្ឋកិច្ច​អាម៉េរិក​មាន​ភាព​អវិជ្ជមាន​ច្រើន​។

    ជាក់​ស្ដែង មាស​ប្រគល់​ក្នុង​ខែ​ធ្នូ 2023 បាន​ឡើង​ថ្លៃ​​ 0.30 ដុល្លារ​ (0.02%) និង​បិទ​ទ្វារ​ក្នុង​តម្លៃ​ 1,932.80 ដុល្លារ​ក្នុង​មួយ​អោន (ounce)។ មួយ​អោន​ = 8.29426 ជី ដូច្នេះ ក្នុង​ករណី​នេះ មួយ​ជី​មាន​តម្លៃ​ប្រហែល ​233.0286​ ដុល្លារ​អាម៉េរិក​។

    ក្រសួង​ការ​ងារ​អាម៉េរិក​ទើប​តែ​បាន​ប្រកាសឱ្យ​ដឹង​ថា ​សន្ទស្សន៍តម្លៃអ្នកផលិត (Producer’s price index – PPI) របស់​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ បាន​កើន​ឡើង 0.7%​ ដោយ​​ត្រូវ​បាន​កែសម្រួល​ទៅ​តាម​រដូវ​ក្នុង​ខែ​សីហា 2023​ ខ្ពស់​ជាង​ការ​រំពឹងទុក 0.4% និង​ជា​សន្ទស្សន៍​​ប្រចាំ​ខែ​ខ្ពស់​បំផុត​រាប់​ចាប់​ពី​ខែ​មិថុនា 2022​។

    ក្រសួង​ខាងលើ​ក៏​បាន​រាយការណ៍​ថា តួលេខ​នៃ​ពាក្យ​ស្នើ​សូមជំនួយ​ពេល​បាត់​បង់​ការ​ងារ​នៅ​​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ បាន​កើន​ 3,000 ពាក្យ​ នាំ​ឱ្យ​តួលេខ​សរុប​ឡើង​ដល់​ 220,000 ពាក្យ​ នៅក្នុង​សប្ដាហ៍​ដែល​បញ្ចប់​នៅ​ថ្ងៃទី 09 កញ្ញា​។

    ធនាគារ​កណ្ដាល​អឺរ៉ុប (ECB) បាន​ដំឡើង​ការ​ប្រាក់​ 25 ពិន្ទុ​ ធ្វើ​ឱ្យ​ការ​ប្រាក់​នៃ​ប្រាក់​បញ្ញើ​កើនឡើង​ដល់ 4% កាល​ពី​ថ្ងៃទី 14 កញ្ញា​។ ការ​ដំឡើង​ការ​ប្រាក់​បាន​នាំ​ឱ្យ​ប្រាក់​អឺរ៉ូ​ធ្លាក់​ថ្លៃ និង​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រាក់​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​ហក់​ឡើង​ បណ្ដាល​ឱ្យ​មាស​មិន​អាច​ឡើង​ថ្លៃ​ខ្ពស់​ខ្លាំង​​។

    សន្ទស្សន៍​នៃ​រូបិយប័ណ្ណ​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​កើន 0.6% ឡើង​ដល់​កម្រិត​ខ្ពស់​បំផុត​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ជាង 6​ ខែ​មក​នេះ ធ្វើ​ឱ្យ​កម្លាំង​ទាក់​ទាញ​របស់​មាស​ចំពោះ​អ្នក​វិនិយោគ​បរទេស​ ហើយ​អត្រា​ការ​ប្រាក់​នៃ​​មូលបត្រ​បំណុលរយៈ​ពេល​ដប់​ឆ្នាំ​នៅ​​​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ ក៏​កើន​ឡើង​ផងដែរ​។

    ក៏ប៉ុន្តែ ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​យល់​ថា តម្លៃ 1,900 ដុល្លារ​/​អោន​របស់​មាស ត្រូវ​បាន​គាំទ្រពី​កត្តា​នានា​ ហើយថា​ ​នឹង​ទាក់​ទាញ​អ្នក​វិនិយោគ​បានច្រើន​ទៀត​៕

  • យន្តហោះ​​​ប្រភេទ​ប្រណិត​ ល្បឿន​ 1,800 គីឡូម៉ែត្រ​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង

    យន្តហោះ​​​ប្រភេទ​ប្រណិត​ ល្បឿន​ 1,800 គីឡូម៉ែត្រ​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង

    (សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក) – យន្តហោះ​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង S-512 អាច​ហោះ​ហើរ​ក្នុង​រង្វង់ 11,500 គីឡូម៉ែត្រ ដឹក​មនុស្ស​បាន​ពី 12 ដល់ 18 នាក់​ និង​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ប្រណិត​ភាព​។

    ក្រុម​ហ៊ុន​អាកាសចរណ៍ និង​អវកាស​អាម៉េរិក Spike Aerospace ប្រកាស​ថា ​ចាប់​ផ្ដើម​ទទួល​យក​ការ​បញ្ជាទិញ​ជា​មុន​សម្រាប់​យន្តហោះ​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង​ដែល​មាន​តម្លៃ​ 100 លាន​ដុល្លារ​របស់​ខ្លួន​។ នេះ​បើ​តាម Interesting Engineering ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 12 កញ្ញា 2023​។

    ក្ដី​ស្រមៃ​អំពី​ការ​ហោះ​ឆ្លង​សមុទ្រ​ក្នុង​ល្បៀន​លឿន​ជាង​សំឡេង​របស់មនុស្ស​ជាតិ​បាន​បញ្ចប់​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2003 នៅ​ពេល Concorde ហោះ​ហើរ​ជា​លើក​ចុង​ក្រោយ​។ បច្ចុប្បន្ន ក្រុម​ហ៊ុន​ជា​ច្រើន​កំពុង​តែ​ប្រឹង​ប្រែង​ប្រែ​ក្លាយ​ក្ដី​ស្រមៃ​នោះ​ឱ្យ​ក្លាយ​ជា​ការ​ពិត​សាជា​ថ្មី​ ក្នុង​នោះ​មាន​ក្រុម​ហ៊ុន Aerion និង Boom Supersonic ជា​ដើម ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​ជួប​ឧបសគ្គ​ច្រើន​។ ដូច្នេះ ការ​ប្រកាស​ទទួល​យក​ការ​បញ្ជា​ទិញ​ជា​មុន​របស់ Spike បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ក្ដីសង្ឃឹម​ដែល​ថា ជើង​ហោះ​ហើរ​ដែល​មាន​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង​នឹង​មាន​ការ​ពេញ​និយម​។

    យន្ត​ហោះល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង​របស់ Spike Aerospace មាន​ឈ្មោះ​ថា S-512 ដែល​អាច​ដឹក​មនុស្ស​បាន​ពី​ 12 ទៅ 18 នាក់​។ យន្តហោះ​នេះ​មាន​ការ​រួម​ផ្សំ​រវាង​ការ​ហោះ​ហើរ​ក្នុង​ល្បឿន​លឿន​ និង​ប្រណិត​ភាព​ សម្រាប់​ក្រុម​អតិថិជនដែល​ជា​​អ្នក​មាន​ និង​មាន​តម្រូវ​ការ​ហោះ​ហើរ​ក្នុង​ល្បឿន​លឿន​​។

    S-512 គ្រោង​នឹង​ផ្លាស់​ទី​ក្នុង​ល្បឿន​ Mach 1.6 (លឿន​ជាង​សំឡេង​ 1.6 ដង)​ ដែល​ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​ 1,800 គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង​។ ដូច្នេះ អតិថិជន​​អាច​ធ្វើដំណើរ​លឿន​ជាង​យ៉ាង​ហោច 800 គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង​ បើ​ធៀប​នឹង​យន្តហោះ​ស៊ីវិល​បច្ចុប្បន្ន​។

    Spike Aerospace មិន​ទាន់​បង្ហើប​ឱ្យ​ដឹង​ច្រើន​អំពី​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​យន្តហោះ S-512 នៅ​ឡើយ​។ ប៉ុន្តែ យោង​តាម​គេហទំព័ររបស់​ក្រុម​ហ៊ុន​នេះ កាប៊ីន​មិន​មាន​បង្អួច​របស់​វា​រួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​នាំ​មក​នូវ​ជើង​ហោះ​ហើរ​ដ៏​ស្ងប់​ស្ងាត់​។ ក្រុម​ហ៊ុន​នេះ​អះអាង​ថា យន្តហោះ​របស់​ខ្លួន​នឹង​មិន​បង្ក​សំឡេង​ផ្ទុះ​នៅ​ពេល​ហោះ​ក្នុង​ល្បឿន​លឿន​ជាង​សំឡេង​។ ដូច្នេះ​វា​អាច​ហោះ​ក្នុង​ល្បឿន​លឿន​បំផុត​ទាំង​នៅ​ពី​លើ​សមុទ្រ​ ទាំង​នៅ​ពី​លើ​ដី​គោក៕

  • ផ្សារ​ហ៊ុន​អឺរ៉ុប​ – អាម៉េរិក «ក្រឡាប់ចាក់» បន្ទាប់​ពី​មាន​របាយការណ៍​អតិផរណា​នៃ​ខែ​សីហា​របស់​​​អាម៉េរិក

    ផ្សារ​ហ៊ុន​អឺរ៉ុប​ – អាម៉េរិក «ក្រឡាប់ចាក់» បន្ទាប់​ពី​មាន​របាយការណ៍​អតិផរណា​នៃ​ខែ​សីហា​របស់​​​អាម៉េរិក

    ផ្សារមូលបត្រ​អាម៉េរិក​ក្រឡាប់​ចាក់​នៅក្នុង​ការ​ជួញ​ដូរ​នា​ពេល​ព្រឹក​ នៅ​ពេល​អ្នក​វិនិយោគ​ពិនិត្យទិន្នន័យ​ និង​អត្ថន័យ​របស់​វា​ចំពោះ​កិច្ច​ប្រជុំ​នៅ​សប្ដាហ៍​ក្រោយ​របស់​ធនាគារ​កណ្ដាល​អាម៉េរិក​ (Fed)​។

    ផ្សារ​មូលបត្រ​អឺរ៉ុប​ – អាម៉េរិក មាន​ការ​ប្រែ​ប្រួល​ច្រើន​ក្នុង​ការ​ជួញដូរ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 13 កញ្ញា 2023 បន្ទាប់​ពី​មាន​របាយការណ៍​អតិផរណា​ក្នុង​ខែ​សីហារបស់​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ និង​នៅ​មុន​ពេល​ធនាគារ​កណ្ដាល​អឺរ៉ុប (ECB) កំណត់​ការប្រាក់​ថ្មី​។

    របាយការណ៍​ថ្មី​បំផុត​ពី​ក្រសួង​ការងារ​អាម៉េរិក​បង្ហាញ​ថា អតិផរណា​របស់​ប្រទេស​នេះ​បាន​កើន​ពី 3.2% កាល​ពី​ខែ​កក្កដា ឡើង​ដល់​ 3.7% ក្នុង​ខែសីហា ដោយភាគ​ច្រើន​បណ្ដាល​មក​ពី​តម្លៃ​ប្រេង​សាំង​កើន​ឡើង​ខ្ពស់ខ្លាំង​។

    ផ្សារមូលបត្រ​អាម៉េរិក​ក្រឡាប់​ចាក់​ក្នុង​ការ​ជួញ​ដូរនៅ​​ពេល​ព្រឹក​ នៅ​ពេល​អ្នក​វិនិយោគ​ពិនិត្យទិន្នន័យ​ និង​អត្ថន័យ​របស់​វា​ចំពោះ​កិច្ច​ប្រជុំ​នៅ​សប្ដាហ៍​ក្រោយ​របស់​ធនាគារ​កណ្ដាល​អាម៉េរិក​ (Fed)​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ ការ​ជួញដូរ​ចុង​ក្រោយ​ក្នុង​ថ្ងៃ​ដដែល (13 កញ្ញា) ទាំង​ S&P 500 ទាំង​ Nasdaq សុទ្ធ​តែ​បាន​ងើប​ឡើង​បន្តិច​ គ្រា​ដែល​ Dow Jones ធ្លាក់​ចុះ​បន្តិច​។ ដោយ​ឡែក ផ្សារ​ហ៊ុន​អឺរ៉ុប​វិញ ភាគ​ច្រើន​សុទ្ធ​តែ​ថយ​ចុះ​ ខណៈ​ដែល​មូល​ចំនួន​តូច​មិន​មាន​ការ​ប្រែ​ប្រួល​។

    មុន​នោះ ធនាគារ​កណ្ដាល​អាម៉េរិក បាន​សង្កត់​ធ្ងន់​ថា​ ដំណើរ​ការ​នៃ​ការ​ចេញ​សេចក្ដី​សម្រេច​ស្ដី​ពី​គោលនយោបាយ​ហិរញ្ញវត្ថុ​ នឹង​យោង​ទៅ​លើ​តួលេខ​សេដ្ឋកិច្ច​។ ទិន្នន័យ​ស្ដី​ពី​ទីផ្សារ​ការ​ងារ​ និង​វិស័យ​សេវាកម្ម​ បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ដំណឹង​ចចាម​អារ៉ាម​ថា Fed អាច​នឹង​ដំឡើង​ការ​ប្រាក់​ជា​ច្រើន​លើក​ទៀត​។ តម្លៃ​ប្រេង​ឆៅ​ដែល​កើន​ខ្ពស់​បំផុត​ក្នុង​ 10 ខែ​ ក៏​កាន់​តែ​ធ្វើ​ឱ្យ​ក្ដី​បារម្ភ​នេះ​កើន​ឡើង​មួយ​កម្រិត​ទៀត​៕

  • រកឃើញ​ភព​មួយ​ចម្ងាយ​ 120 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ ​ក្នុង​តំបន់​អាច​រស់​នៅ​បាន «​អាច​មាន​មហា​សមុទ្រ​»

    រកឃើញ​ភព​មួយ​ចម្ងាយ​ 120 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ ​ក្នុង​តំបន់​អាច​រស់​នៅ​បាន «​អាច​មាន​មហា​សមុទ្រ​»

    ភព K2-18 b មាន​ទំហំ​ធំជាង​ពីរ​ដង​ធៀប​នឹង​ផែនដី និង​គោចរ​ក្នុង​តំបន់​ដែល​អាច​រស់​នៅ​បាន​នៅ​ជុំវិញ​ផ្កាយ​មេ​ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ 120 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ពី​ព្រះ​អាទិត្យ​ (មួយ​ឆ្នាំពន្លឺ​មាន​ចម្ងាយ 9.46 ទ្រីលាន​គីឡូម៉ែត្រ)។

    តេឡេស្កុប​អវកាស James Webb (JWST) របស់​អាម៉េរិក បាន​រក​ឃើញ​ភស្តុតាង​ស្ដី​ពី​ម៉ូលីគុល​ដែល​មាន​ផ្ទុក​កាបូន​នៅ​ក្នុង​បរិយាកាស​របស់​ភព K2-18 b ​ដែល​ត្រូវ​បាន​សង្ស័យ​ថា​មាន​មហា​សមុទ្រ​។ ភព​ K2-18 b នេះ​គឺជា​គោលដៅ​ដ៏​ទាក់​ទាញ​សម្រាប់​អ្នក​តារា​សាស្ត្រ​ ព្រោះ​ពួក​គេ​កំពុង​ស្វែង​រក​ភាវៈ​រស់​នៅ​ខាង​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ព្រះអាទិត្យ​។ យោង​តាម​ Space ដែល​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 11 កញ្ញា 2023 ការ​សិក្សា​ស្វែង​យល់ និង​សង្កេត​​ដោយ​តេឡេស្កុប​អវកាស Hubble មុន​នោះ​បង្ហើប​ឱ្យ​ដឹង​ថា ភព​ខាងលើ​នេះ​អាច​ជា​ភព​ដែល​មាន​មហា​សមុទ្រ​ទឹករាវ​។

    K2-18 b មាន​ម៉ាស​ធំជាង​ផែនដី​ប្រហែល 8.6 ដង​ និង​ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​ដែល​អាចរស់​នៅ​បាន​របស់​​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយក្រហម​ K2-18។

    ភព​នេះ​មាន​កាំ​ធំជាង​ផែនដី​ពី 2 ទៅ 3 ដង និង​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ព្រះ​អាទិត្យ​របស់​មនុស្ស​ 120 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​។ លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវថ្មី​បង្ហាញ​ថា ដាន​របស់​កាបូន​ឌីអុកស៊ីត​ និង​មេតាន​​ក្នុង​បរិយាកាស​របស់​ភព K2-18 b និង​មិន​មាន​អាម៉ូញាក់​ បញ្ជាក់​ថា មាន​មហា​សមុទ្រ​មួយ​នៅ​ខាង​ក្រោម​បរិយាកាស​ដែល​សម្បូរ​អ៊ីដ្រូសែន​។

    JWST ហាក់​បាន​រកឃើញ​ dimethyl sulfide (DMS) ក្នុង​បរិយាកាស​របស់​ភព K2-18 b ទៀត​ផង​។ សមាស​ធាតុ​នេះ​កើត​ឡើង​តែ​ពី​ប្លង់តុង​ (plankton ​គឺ​ជា​មីក្រូ​សារពាង្គកាយ​ដែល​រស់នៅក្នុង​ស្រទាប់​លើ​នៃ​ប្រព័ន្ធ​ទឹក) លើ​ផែនដី​។ ក្រុមអ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នៅ​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ Cambridge ​ឱ្យ​ដឹង​ថា នឹង​បន្ត​សង្កេត K2-18 b ដើម្បី​ស្វែង​យល់​បន្ថែម​អំពី​លក្ខខណ្ឌ​នៃ​បរិស្ថាន​របស់​វា​។ លទ្ធផល​នៃ​ការ​ស្រាវជ្រាវ​របស់​ពួក​គេ​នឹង​ត្រូវ​បាន​ផ្សាយ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី​ Astrophysical Journal Letters៕

  • ​អវកាស​ចរដែល​ស្ថិត​នៅ​ទីអវកាស​យូរ​ជាង​គេ​លើ​ពិភពលោក​

    ​អវកាស​ចរដែល​ស្ថិត​នៅ​ទីអវកាស​យូរ​ជាង​គេ​លើ​ពិភពលោក​

    Frank Rubio បាន​ស្ថិត​នៅ​លើ​គន្លង​តារាវិថី​កម្រិត​ទាប​របស់​ផែន​ដី​ជាង 355 ថ្ងៃ​ បំណែក​កំណត់​ត្រា​ស្ដី​ពី​ការ​បំពេញ​បេសកកម្ម​អវកាស​យូរ​បំផុតលើពិភពលោក​។

    យោង​តាម​ណាសា លោក Rubio រស់​នៅ និង​ធ្វើការ​លើស្ថានីយ​អវកាស​អន្តរ​ជាតិ​ (ISS) ចាប់​ពី​ខែ​កញ្ញា 2022 យូរ​ជាង​កំណត់​ត្រា​មុន​នោះ​របស់​អ្នក​អវកាស​ Mark Vande Hei កាល​ពី​វេលា​ម៉ោង 00 និង 40 នាទី ថ្ងៃទី 12 កញ្ញា 2023 (ពេល​វេលា​​នៅ​កម្ពុជា)។

    តាម​គម្រោង យាន​អវកាស​ Soyuz របស់​រុស្ស៊ី នឹង​ដឹក​ Rubio ត្រលប់​មក​កាន់​ផែនដី​នៅ​ថ្ងៃទី 27 កញ្ញា​ខាងមុខ​។ ប្រការ​នេះ​មាន​ន័យ​​ថា លោក Rubio នឹង​ឆ្លង​កាត់​ពេល​វេលា​យ៉ាង​តិច 371 ថ្ងៃ​នៅ​លើ​គន្លង​តារាវិថី​ មុន​នឹង​បញ្ចប់​បេសកកម្ម​។ ពេល​នោះ លោក Rubio នឹង​ក្លាយ​ជា​ជនជាតិ​អាម៉េរិក​ដំបូង​គេ​ដែល​រស់​នៅ និង​ធ្វើការ​ជាង​មួយ​ឆ្នាំ​ក្នុង​បរិស្ថានមីក្រូ​ទំនាញ (ទំនាញ​ផែនដី​កម្រិត​ទាប)​។

    ការបំបែក​កំណត់​ត្រា​ខាងលើ​របស់ Rubio គឺជារឿង​ចៃដន្យ ព្រោះ​ថា ដំបូង​ក្រុម​របស់លោក​គ្រោង​នឹង​បំពេញ​បេសកកម្ម​តែ​ 6​ ខែ​ប៉ុណ្ណោះ។ ក៏ប៉ុន្តែ ដោយ​សារ​យាន​អវកាស​​ដែល​ដឹក​ Rubio និង​មិត្ត​រួម​ការ​ងារ​ជនជាតិ​រុស្ស៊ី​ពីរ​នាក់​ទៀត​ បាន​ជួប​បញ្ហា​ធ្លាយ​សារធាតុ​ត្រជាក់​​កាល​ពី​ខែ​ធ្នូ 2022​។

    ក្រុម​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​នៅ​ទី​ភ្នាក់​ងារ​អវកាស​រុស្ស៊ី Roscosmos ក្រោយ​មក​ក៏​បាន​បញ្ជាក់​ថា យាន​នេះ​មិន​មាន​សុវត្ថិភាព​នៅ​ក្នុង​ការ​នាំ​អវកាស​ចរ​ត្រលប់មក​កាន់​ផែនដី​។ យាន Soyuz MS-22 បាន​ត្រលប់មក​កាន់​ផែនដី​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 28 មីនា 2023 ដោយ​មិន​បាន​ដឹក​អ្នក​អវកាស​។

    Roscosmos ក៏​បាន​បញ្ជូន​យាន​​ Soyuz MS-23 ទៅ​កាន់​ ISS កាល​ពី​ថ្ងៃទី 25 កុម្ភៈ 2023 ដើម្បី​ជំនួស​យាន​ Soyuz MS-22។​ ថ្ងៃ​ត្រលប់​មក​កាន់​ផែនដី​របស់ Rubio ត្រូវ​បាន​ពន្យារ​រហូត​ដល់​ខែ​កញ្ញា 2023 ពេល​រុស្ស៊ី​ត្រៀម​សម្រាប់​ការ​ហោះ​ហើរ​របស់​យាន​ Soyuz បន្ទាប់​ ដែល​គ្រោង​នឹង​ដឹក​អ្នក​អវកាស​​អាម៉េរិក​ម្នាក់ និង​អ្នក​អវកាស​រុស្ស៊ី​​ពីរ​នាក់​ ទៅ​កាន់ ISS នៅ​ថ្ងៃទី 15 កញ្ញា​ខាង​មុខ​៕

  • ដីមួយ​ក្ដាប់​​​ដែល​​មាន​តម្លៃ​រហូតដល់រាប់​​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក

    ដីមួយ​ក្ដាប់​​​ដែល​​មាន​តម្លៃ​រហូតដល់រាប់​​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក

    គ្រាន់​តែ​មួយ​ក្ដាប់​សោះ ដី​នេះ​មាន​តម្លៃ​ឡើងដល់​ 9 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​ សូម្បី​តែ​កំពូល​មហា​សេដ្ឋី​ពិភព​លោក​ក៏​ពិបាក​រក​ទិញ ព្រោះ​តែ​ភាព​កម្រ​របស់​វា​។ ដូច្នេះ​តើ​នេះ​គឺជា​ដី​អ្វី?

    ដី ឬ​ធូលី​​មួយ​ក្ដាប់ដែល​ត្រូវ​បាន​ចាត់ទុក​​ថា​មាន​តម្លៃ​ខ្ពស់​ជាង​គេ​លើ​ពិភពលោក​ គឺ​ធូលី​របស់​ភព​អង្គារ​។ ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​និយាយ​ថា ធូលី​ភព​អង្គារ​តែ​មួយ​ក្ដាប់​ក៏​អាច​ត្រូវ​បាន​លក់​ដេញ​ថ្លៃ​ក្នុង​តម្លៃ​រហូត​ដល់ 9 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​។ នេះ​អាច​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​ ជា​ធូលី​ថ្លៃ​បំផុត​ក្នុង​កាឡាក់ស៊ី​មីលគីវ៉េ​។

    មូលហេតុ​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ធូលី​ភព​អង្គារ​មាន​តម្លៃ​ខ្ពស់បែប​នេះ​គឺ​ដោយ​សារ​គេ​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​រហូត​ដល់​មួយ​ទសវត្សរ៍​ ប្រាក់​រាប់​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក និង​បេសកកម្ម​អវកាស​ជា​ច្រើន​​ ទើប​អាច​នាំ​យក​ដី ឬ​ធូលី​មួយ​ក្ដាប់​​មក​ដល់​ផែនដី​។

    យាន​ Perseverance លើផ្ទៃភពអង្គារ

    ជាក់​ស្ដែង បេសកកម្ម​ដែល​នាំ​ទៅ​រក​ការ​យក​បាន​ដី​មួយ​ក្ដាប់​ពី​ភព​អង្គារ​មក​កាន់​ផែនដី​ បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ពី​ថ្ងៃទី 30 កក្កដា 2020​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​រ៉ុក្កែត​ Atlas V ដែល​មាន​តម្លៃ​សរុបប្រហែល 109 លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​។ Atlas V នាំ​យក​យាន​ Perseverance និង​កូន​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​ Ingenuity ទៅ​ជា​មួយ​។ ជើង​ហោះ​ហើរ​នេះ​អូស​បន្លាយ​ពេល​ប្រហែល​ 7 ខែ​។

    រហូត​ដល់​ថ្ងៃទី 18 កុម្ភៈ 2021 រ៉ុក្កែត​ Atlas V ក៏​បាន​ហោះ​ដល់​គោល​ដៅ​។ ក្រោយ​ពី​បាន​ចុះ​ចតដោយ​ជោគ​ជ័យ​លើ​ផ្ទៃ​ភព​អង្គារ យាន​ Perseverance ក៏​ចាប់​ផ្ដើម​ដំណើរ​ប្រមូល​យក​សំណាក​ដី​ និង​អនុវត្ត​បេសកកម្ម​នាំ​យក​ដី​​ ធូលី​​របស់​ភព​ក្រហម​នេះ​មក​កាន់​ផែនដី​។ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​សង្ឃឹម​ថា អាច​រក​ឃើញ​ដាន​នៃ​ភាវៈរស់​ក្នុង​សំណាក​ដី​ភពអង្គារ​នេះ​។

    កូន​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​ Ingenuity លើ​ផ្ទៃភព​អង្គារ

    បេសកកម្មរបស់​យាន​ Perseverance របស់​ណាសា ក៏​មាន​គោលដៅ​មួយ​ផ្សេងទៀត​ នោះ​គឺ​ការ​ពិសោធ​បច្ចេកវិទ្យា​ផលិត​អុកស៊ីសែន​លើ​ភព​អង្គារ​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ធនធាន​នៅ​លើ​ភព​នេះ​។ ដើម្បី​ធ្វើ​បាន​បែប​នេះ យាន​របស់​ណាសា​ដែល​មាន​តម្លៃ 2.7 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ នឹង​ប្រមូល​សំណាក​ដី​រហូត​ដល់​ឆ្នាំ 2023​។ ប៉ុន្តែ​យាន​នេះ​នឹង​ទុក​បំពង់​ផ្ទុក​សំណាក​ដី​លើ​ផ្ទៃ​ភព​អង្គារ​។

    ជិត​មួយ​ទសវត្សរ៍​ក្រោយ សំណាក​ដី​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​យក​មក​កាន់​ផែនដី​ដោយ​យាន​មួយ​ផ្សេងទៀត​ដែល​មាន​តម្លៃ​រាប់​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ និង​ចំណាយ​ពេល​ 7​ ខែ​ដើម្បី​ហោះ​ទៅ​ដល់​ភព​អង្គារ។ បេសកកម្ម​ថ្មី​នា​ពេល​អនាគត​នោះ​នឹង​ចំណាយ​ពេល​សរុប​ប្រហែល​ 5 ឆ្នាំ​​ទៀត​។ សំណាក​ដី​ភព​អង្គារ​ដែល​នឹង​ត្រូវ​បាន​នាំ​មក​ដល់​ផែនដី នឹង​ត្រូវ​បាន​មនុស្ស​ពិនិត្យ​ដើម្បី​ឱ្យ​ដឹងថា តើ​ភព​អង្គារ​មាន​ភាវៈរស់​ ឬ​អត់​?

    ផ្ទៃភពអង្គារ

    ជាង​នេះ ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​សំណាក​ដី​ ធូលី​ភព​អង្គារ​ក៏​អាច​ជួយ​ឱ្យ​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​រក​ឃើញ​ ឬ​បកស្រាយ​អំពី​អាថ៌កំបាំង​ជា​ច្រើន​ដែល​ទាក់​ទង​នឹង​ភព​ក្រហម​នេះ​ផងដែរ​។ នេះ​ក៏​ជា​មូលហេតុ​ដែល​រួម​ចំណែក​ជួយ​ឱ្យ​ដី ឬ​ធូលីភព​អង្គារ​​មួយ​ក្ដាប់​​មាន​តម្លៃ​រហូត​ដល់ 9 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​៕

  • អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ចិន​ចិញ្ចឹម​តម្រង​នោម​មនុស្ស​ក្នុង​អំប៊្រីយ៉ុងជ្រូក​បាន​ជោគ​ជ័យ​

    អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ចិន​ចិញ្ចឹម​តម្រង​នោម​មនុស្ស​ក្នុង​អំប៊្រីយ៉ុងជ្រូក​បាន​ជោគ​ជ័យ​

    ជា​លើក​ដំបូង​ហើយ​ដែល​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​មួយ​ក្រុម​នៅ​ប្រទេស​ចិន​ ចិញ្ចឹម​តម្រង​នោម​មាន​កោសិកា​មនុស្ស​ក្នុង​អំប៊្រីយ៉ុង​សត្វ​ជ្រូក​ ដែល​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​រំពឹង​ថា​ នឹង​ក្លាយ​ជា​វិធី​សាស្ត្រជំនួស​នៅ​ក្នុង​ការ​វះកាត់​ប្ដូរ​សរីរាង្គ​របស់​មនុស្ស​។

    លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​របស់​វិទ្យាស្ថាន​វេជ្ជសាស្ត្រ​ និង​សុខភាព​ក្វាងចូវ នៃ​បណ្ឌិត្យ​សភា​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ចិន​ ប្រកាស​នៅ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី​ Cell Stem Cell កាល​ពី​ថ្ងៃទី 07​ កញ្ញា​ 2023​ បាន​បង្ហាញ​អំពី​សក្ដានុពល​នៃ​ការ​ចិញ្ចឹម​សរីរាង្គ​ដើម្បី​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ និង​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​នៅ​លើ​សត្វ​ជ្រូក​។ យោង​តាម​ China Science Net នេះ​គឺជា​លើក​ដំបូង​ដែល​សរីរាង្គ​របស់​មនុស្ស​រីក​ចម្រើន​នៅ​ខាង​ក្នុង​រាង​កាយ​សត្វ​ដទៃ។

    ក្នុង​ចំណោម​អំប៊្រីយ៉ុង​ជា 1,800 នៅ​ក្នុ​ងការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ខាង​លើ មាន​អំប៊្រីយ៉ុង​ចំនួន​ 5 បាន​រីក​ចម្រើន​ប្រកប​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​។ អំប៊្រីយ៉ុង​ទាំង​នេះ​ចិញ្ចឹម​តម្រង​នោម​ដែល​មាន​ផ្ទុក​កោសិកា​មនុស្ស​ពី 50 ទៅ 60​%​។ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​​ប្រើ​ប្រាស់​ឧបករណ៍​កែសម្រួល​ហ្សែន​ CRISPR ដើម្បី​ចាត់​ចែង​ហ្សែន​ចំនួន​ពីរ​ដែល​មាន​តួនាទី​គ្រប់​គ្រង​ការ​វិវត្ត​​របស់​តម្រង​នោម និង​កាត់ប​ន្ថយ​ការ​រីក​ចម្រើន​របស់​កោសិកា​ជ្រូក​។

    តម្រង​នោម​គឺជា​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​សរីរាង្គ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ប្ដូរ​ច្រើន​ជាង​គេ​នៅ​លើ​មនុស្ស​ ប៉ុន្តែ​កង្វះ​តម្រង​នោម​ល្អ​ដែល​បាន​ពី​ការ​បរិច្ចាគ​​កំពុង​ក្លាយ​ជា​រឿង​លំបាក​។ ការ​ចិញ្ចឹម​សរីរាង្គ​មនុស្ស​ក្នុង​អំប៊្រីយ៉ុង​សត្វ​មាន​ដោះ​ធំ​នឹង​ជា​ដំណោះ​ស្រាយ​ល្អ​សម្រាប់​បញ្ហា​នេះ​។

  • យន្តហោះ​ដំណើរ​ការ​ដោយ​អ៊ីដ្រូសែន​រាវ-អគ្គិសនី​​ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក

    យន្តហោះ​ដំណើរ​ការ​ដោយ​អ៊ីដ្រូសែន​រាវ-អគ្គិសនី​​ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក

    ក្រុម​ហ៊ុន​អាកាសចរណ៍​មួយ​នៅ​ Stuttgart នៃ​ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់ ប្រកាស​ថា យន្តហោះ​អគ្គិសនី​ H&4 ដំណើរ​ការ​ដោយ​អគ្គិសនី​ពី​ថ្ម​ផ្ទុក​ឥន្ធនៈ​អ៊ីដ្រូសែន​រាវ​របស់​ខ្លួន​ បាន​ទទួល​ជោគ​ជ័យក្នុង​ការ​ហោះ​ហើរ​សាកល្បង​ដែល​មាន​មនុស្ស​បើកបរ។

    នេះ​គឺជា​ជំហាន​ថ្មីបំផុត​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​​របស់​​វិស័យ​អាកាសចរណ៍ ​ក្នុង​ការ​ប្រឹង​ប្រឹង​កាត់បន្ថយ​ការ​បំភាយ​ឧស្ម័ន​ផ្ទះ​កញ្ចក់​ ជា​ឧស្ម័ន​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ផែនដី​ឡើង​កម្ដៅ​ពី​មួយ​ថ្ងៃ​ទៅ​មួយ​ថ្ងៃ​។

    ក្រុម​ហ៊ុន​អាល្លឺម៉ង់ H2Fly ឱ្យ​ដឹង​ថា HY4 គឺជា​យន្តហោះ​ 4 កៅអី ដំណើរ​ការ​ដោយ​ថ្ម​ផ្ទុក​ថាមពល​អ៊ីដ្រូសែន​រាវ​ ក្នុង​នោះ​អ៊ីដ្រូសែន​ប្រតិកម្ម​ជាមួយ​នឹង​អុកស៊ីសែន​ ហើយ​ត្រូវ​បាន​បំប្លែង​ទៅ​ជា​អគ្គិសនី​ និង​ទឹក​។ ដូច្នេះ​សំណល់​តែ​មួយ​គត់​​ដែល​វាបំភាយ​ នោះ​គឺ​ទឹក​ ដែល​មិន​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​​ដល់​បរិស្ថាន​ មិន​ដូច​ឧស្ម័ន​កាបូន​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​អាកាសចរណ៍​​ដែល​កំពុង​ពេញ​និយម​នា​បច្ចុប្បន្ន​។

    ការ​ប្រើប្រាស់​ឥន្ធនៈ​អ៊ីដ្រូសែន​រាវ​ជំនួស​អ៊ីដ្រូសែន​ទម្រង់​ឧស្ម័ន​ បាន​ជួយ​ឱ្យ​រយៈ​ចម្ងាយ​អតិបរមា​នៃ​ការ​ហោះ​ហើរ​របស់​យន្តហោះ HY4 ​កើន​ពី​ 750 គីឡូម៉ែត្រ ឡើងដល់​ 1,500 គីឡូម៉ែត្រ​។

    ក្រុម​ហ៊ុន​ខាង​លើ​ឱ្យ​ដឹង​ថា មាន​គម្រោង​ស្ថាបនា​មជ្ឈមណ្ឌល​អាកាសចរណ៍​អ៊ីដ្រូសែន​នៅ​ឯ​ព្រលាន​យន្តហោះ Stuttgart ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2024 ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​យន្តហោះ​ទេសចរណ៍​ 40 កៅអី ដែល​ដំណើរ​ការ​ដោយ​អ៊ីដ្រូសែន​-អគ្គិសនី​ ចាប់​ពី​​ឆ្នាំ 2025​៕

  • យន្តហោះកូន​កាត់​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់ ​ល្បឿន​ 460 គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង

    យន្តហោះកូន​កាត់​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់ ​ល្បឿន​ 460 គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង

    យាន​ជំនិះ​ហោះ​ឡើង​ និង​ចុះ​ចត​បញ្ឈរ​ត្រង់​ JA1 Pulse បំពាក់​ស្លាប​ចក្រ​អគ្គិសនី​ 8 គ្រឿង អាច​ដឹក​បុគ្គលិក​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់​ទៅ​កាន់​ទីតាំង​មាន​ជន​រង​គ្រោះ​បាន​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​។

    ក្រុម​ហ៊ុន​អាម៉េរិក Jump Aero ឱ្យ​ដឹង​ថា រូប​រាង​របស់ JA1 Pulse ដែល​ជា​យាន​ជំនិះ​ហោះ​ឡើង និង​ចុះ​ចត​បញ្ឈរ​ត្រង់​ដំណើរ​ការ​ដោយ​អគ្គិសនី (eVTOL) ត្រូវ​បាន​ផលិត​ឡើង​ដើម្បី​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​ការ​ដឹក​បុគ្គលិក​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់​ទៅ​កាន់​គោលដៅ​បាន​លឿនបំផុត​​។ JA1 Pulse ទទួលបាន​ការ​បញ្ជា​ទិញ​ជា​មុន​ ប៉ុន្តែ Jump Aero មិន​ទាន់​ប្រកាស​ជា​ផ្លូវការ​អំពី​ពេល​វេលា​ដំណើរ​ការ​របស់​យន្តហោះកូន​កាត់​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​អគ្គិសនី​​នេះ​នៅ​ឡើយ​។

    JA1 Pulse មាន​រូប​រាង​បែប tail-sitter ដែល​មាន​ន័យ​ថា ពេល​ចត​លើ​ដី វា​នឹង​ «អង្គុយ» ដោយកន្ទុយ ចំណែក​ក្បាល និង​ស្លាប​ចក្រ​បែរ​ទៅ​លើ​។ វា​ហោះ​ឡើង​ដូច​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​ ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​ហោះ​ឡើង​ដល់​កម្ពស់​សម​ល្មម វា​នឹង​ហោះ​ទៅ​មុខ​ដូច​យន្តហោះ​ធម្មតា។

    ប្រព័ន្ធ​បញ្ជា​នៅ​លើ​យាន​ជំនិះ​នេះ​​មាន​លក្ខណៈ​សាមញ្ញ មិន​ត្រូវ​ការ​ការ​ហ្វឹក​ហាត់​បើកបរ​ស៊ីជម្រៅ​។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ JA1 Pulse នឹង​មិន​បង្ក​គ្រោះ​ថ្នាក់​ធ្ងន់​ធ្ងរ បើ​សិន​វា​ជួប​បញ្ហា​។ បើ​យាន​ជំនិះ​នេះ​មិន​អាច​បន្ត​ដំណើរ​ពេល​កំពុង​ហោះ​ហើរ ពីឡុត​នឹង​ប្រើ​ប្រាស់​ឆត្រ​យោង​។

    តាម​គម្រោង JA1 Pulse នឹង​អាច​ហោះ​ក្នុង​ល្បឿន 463 គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង​ អាច​ដឹក​ឧបករណ៍ ឬ​អ្នក​បើក​បរ​ដែល​មាន​ទម្ងន់​ 150 គីឡូក្រាម​ និង​អាច​ហោះ​ដល់​គ្រប់​គោល​ដៅ​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​រង្វង់ 50 គីឡូម៉ែត្រ​ ដោយ​ប្រើ​ពេល​ 8​ នាទី​។

    ម៉ូទ័រ​របស់​ស្លាប​ចក្រ​នីមួយៗ​ទទួល​ថាមពល​ពី​ថ្ម​ផ្ទុក​អគ្គិសនីកម្លាំង​ 11 គីឡូវ៉ាត​ម៉ោង​ អាច​បញ្ចូល​ថាមពល​ដំណាល​គ្នា​តាម​រយៈ​ឌុយ​តែ​មួយ​។

    ដោយ​សារ​តែមិន​​ប្រើ​ប្រាស់​សម្រាប់​ការ​ដឹក​អ្នក​ជំងឺ ដូច្នេះ JA1 Pulse មិន​មែន​ជា​យាន​ដែល​នឹង​ចូល​មក​ជំនួស​ឡាន​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់​ឡើយ​។ នៅ​ពេល​មាន​ហេតុការណ៍​បន្ទាន់ ទាំង​យាន​​នេះ ទាំង​រថយន្ត​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់ ​នឹង​ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ទៅ​កាន់​កន្លែង​កើត​ហេតុ​ដំណាល​គ្នា​ ហើយ​ JA1 Pulse នឹងទៅ​ដល់​មុន​។ ពេល​នោះ ពីឡុតជា​បុគ្គលិក​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់​នឹង​ជួយ​ដោះ​ស្រាយ​មុន​ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ឧបករណ៍​វេជ្ជសាស្ត្រ​នៅ​លើ​យាន​នេះ​។ ពេល​ឡាន​ពេទ្យ​ទៅ​ដល់ បុគ្គលិក​លើ​ឡាន​នឹង​ទទួល​ចាត់​ចែង​ការ​ងារ​បន្ត​ ហើយ JA1 Pulse អាច​ងាក​ទៅ​បំពេញ​ភារកិច្ច​ថ្មី​៕

  • ម៉ាស៊ីន​ផលិត​អុកស៊ីសែន​លើ​ភព​អង្គារ​របស់​ណាសាផ្ដល់​ក្ដី​សង្ឃឹមខ្ពស់​ដល់​មនុស្ស​ជាតិ

    ម៉ាស៊ីន​ផលិត​អុកស៊ីសែន​លើ​ភព​អង្គារ​របស់​ណាសាផ្ដល់​ក្ដី​សង្ឃឹមខ្ពស់​ដល់​មនុស្ស​ជាតិ

    ឧបករណ៍​ធ្វើតេស្ត​ការ​ផលិត​អុកស៊ីសែន​ពី​កាបូន​ឌីអុកស៊ីតនៅ​លើ​ភព​អង្គារ​ដំណើរ​ការ​បាន​ល្អជាង​ការ​រំពឹង​ទុក​ និង​បញ្ជាក់​អំពី​សមត្ថភាព​ដែល​អាច​ជួយ​ឱ្យ​ក្រុម​អ្នកអវកាស​ផ្សង​ព្រេង​ ស្រាវជ្រាវ​លើ​ភព​ពណ៌​ក្រហម​មួយ​នេះ​នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត។

    ឧបករណ៍ MOXIE (Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment) មាន​ទំហំ​ប៉ុន​ចង្ក្រាន​ម៉ៃក្រូវ៉េវ ស្ថិត​លើ​រ៉ូបូត​ស្វ័យ​ប្រវត្ត Perseverance។ ការ​ពិសោធលើ​ការ​ផលិត​អុកស៊ីសែន​​របស់​ MOXIE ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​កាល​ពីជាង​ពីរ​ឆ្នាំ​មុន បន្ទាប់​ពី​រ៉ូបូត​នេះ​បាន​ចុះ​ចត​លើ​ភព​អង្គារ​។ តាំង​ពី​ពេល​នោះ​មក MOXIE ផលិត​អុកស៊ីសែន​បាន​ 122 ក្រាម​ គ្រប់​គ្រាន់​សម្រាប់​ឱ្យ​កូន​សុនក​មួយ​ក្បាល​ដក​ដង្ហើម​បាន​ 10 ម៉ោង​។ ឧបករណ៍​នេះ​បំប្លែង​មួយ​ផ្នែក​នៃ​កាបូន​ឌីអុកស៊ីត​ដែល​សម្បូរ​នៅ​លើ​ភព​អង្គារ​ ឱ្យ​ទៅ​ជា​អុកស៊ីសែន​។ មាន​ពេល​ខ្លះ​ MOXIE ផលិត​អុកស៊ីសែន​បាន 12 ក្រាម​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង​។ កាល​ពី​ថ្ងៃទី 07 សីហា MOXIE ដំណើរ​ការ​ជា​លើក​ទី 16 ហើយ​ក៏​ជា​លើក​ចុង​ក្រោយ​ដែល​វា​បាន​សម្រេច​រាល់​ភារកិច្ច​។

    បរិយាកាស​ដ៏​ស្ដើង​របស់​ភព​អង្គារ​មាន​ឧស្ម័ន​កាបូន​ឌីអុកស៊ីត​ចំនួន 96%​។ កំណែ​ធំ​ជាង និង​ល្អ​ជាង​របស់ MOXIE អាច​ផ្គត់​ផ្គង់ និង​រក្សា​ទុក​​អុកស៊ីសែន​ដើម្បី​គាំទ្រ​ដល់​ប្រព័ន្ធ​ទ្រទ្រង់​ជីវិត និង​ធ្វើ​ជា​ឥន្ធនៈ​សម្រាប់​រ៉ុក្កែត​របស់​យាន​អវកាស​។

    ឧបករណ៍ MOXIE (Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment)

    បច្ចេក​វិទ្យា​ដូច MOXIE អាច​ជួយ​ដល់​ក្រុម​អ្នក​អវកាស​ រស់​នៅ​ ធ្វើ​ការ និង​ប្រើប្រាស់​ធនធាន​នៅ​លើ​ភព​អង្គារ​។ បន្ទាប់​ពី​ជោគ​ជ័យ​របស់ MOXIE ណាសា​គ្រោង​នឹង​អនុវត្ត​ជំហាន​បន្ទាប់​ នោះ​គឺ​ការ​ធ្វើ​តេស្ត​បច្ចេកវិទ្យា​ដទៃ​នៅលើ​ភព​ក្រហម​នេះ​ ក្នុង​នោះ​មាន​ជាអាទិ៍ ឧបករណ៍ និង​វត្ថុ​ធាតុ​សម្រាប់​បង្កើត​បរិស្ថាន​រស់​នៅ​ជា​ដើម​៕

  • អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​​អភិវឌ្ឍ​ពីឡុត​​ AI រាង​មនុស្ស​ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក

    អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​​អភិវឌ្ឍ​ពីឡុត​​ AI រាង​មនុស្ស​ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក

    ថ្មី​ៗ​នេះ​ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​កូរ៉េខាងត្បូង​បាន​អភិវឌ្ឍ​​រ៉ូបូត​ទំនើប​ដោយ​យោង​ទៅ​លើ​បច្ចេក​វិទ្យា​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ដែល​មាន​សមត្ថភាព​ជំនួស​អ្នកបើក​បរ​នា​ពេល​អនាគត​។

    រ៉ូបូត​ដែល​មាន​រូប​រាង​ដូច​មនុស្ស​នេះ​មាន​ឈ្មោះ​ថា​ PIBOT និង​មាន​កម្ពស់ 1.6 ម៉ែត្រ, ទម្ងន់ 65 គីឡូក្រាម និង​មាន​ប្រព័ន្ធ​កាមេរ៉ា​នៅ​លើ​ក្បាល​។ PIBOT ត្រូវ​បាន​អភិវឌ្ឍ​ដោយ​ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​នៃ​វិទ្យាស្ថាន​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​បច្ចេកវិទ្យា​កូរ៉េខាងត្បូង​។ បើ​ទោះ​​​ហាក់​នៅ​យឺត​ ប៉ុន្តែ​ PIBOT ចង​ចាំ​រាល់​សកម្មភាព​​​ចាំបាច់​របស់​​​ជើង​ហោះ​ហើរ​ និង​អាច​បញ្ជា​លើ​ការ​ហោះ​ឡើង​ និង​ចុះ​ចត​។

    សាស្ត្រាចារ្យ​ David Hyunchul Shim ដែល​ជា​ប្រធាន​ក្រុម​ស្រាវជ្រាវ​​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា PIBOT គឺជា​ពីឡុត​រូប​រាង​មនុស្ស​ដំបូង​គេ​បង្អស់​លើពិភពលោក​ ត្រូវ​បាន​អភិវឌ្ឍ​ដោយ​យោង​ទៅ​តាម​រូបមន្ត​ភាសា​ធំ (Large language model (LLM)) អនុញ្ញាត​ឱ្យ​វា​យល់រាល់​​សំណេរ​ណែនាំ​អំពី​ជើង​​ហោះ​ហើរ​ដែល​សរសេរ​ជា​ភាសា​ពេញ​និយម​។

    គុណ​សម្បត្តិ​របស់​ពីឡុត​រ៉ូបូត​នេះ​គឺ​ការ​រក្សា​បាន​ស្ថានភាព​នឹង​នខ្ពស់​បំផុត​ មាន​សមត្ថភាព​ប្រតិកម្មរហ័ស​នៅ​ចំពោះ​មុខ​ស្ថានការណ៍​អាសន្ន​ដោយ​មិន​មាន​ការ​ស្លន់ស្លោ។ PIBOT ក៏​អាច​ពិនិត្យ​មើល​សំណេរ​ស្ដី​ពី​ការ​ហោះ​ហើរ​បាន​រហ័ស​​ជាង​មនុស្ស​ឆ្ងាយ​ណាស់ ដោយ​សារ​បំពាក់​កម្មវិធី​ ChatGPT។

    បច្ចុប្បន្ន PIBOT អាច​​បញ្ជា​ការ​ហោះ​ហើរ​នៅ​លើ​ប្រព័ន្ធ​ធ្វើ​ត្រាប់​តាម​ការ​ហោះ​ហើរ​។ ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​មាន​គម្រោង​សាកល្បងបច្ចេក​វិទ្យា​ PIBOT នៅ​លើ​យន្តហោះ​ខ្នាត​តូច​នៅ​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ខាង​មុខ៕

  • ជប៉ុន​បាញ់​បង្ហោះ​ស្ថានីយ​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ

    ជប៉ុន​បាញ់​បង្ហោះ​ស្ថានីយ​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ

    យាន​អវកាស SLIM នឹង​ហោះ​ដល់​គន្លង​តារា​វិថី​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ពី 3 ទៅ 4 ខែ​ទៀត​ រួច​ក៏​នឹង​​ចុះ​ចត​ខាង​​ក្នុងមាត់​​រណ្ដៅ​​​មួយ​ដែល​មាន​ទំហំ 300 ម៉ែត្រ​។

    រ៉ុក្កែត​ H-2A របស់​ជប៉ុន​ ដឹក​ស្ថានីយ​ចុះ​ចត​ SLIM និង​តេឡេស្កុប​អវកាស XRISM ហោះ​ឡើង​ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស​ Tanegashima កាល​ពី​ម៉ោង​ 6 និង 42 នាទី ថ្ងៃទី 6 កញ្ញា​ (ពេលវេលា​នៅ​កម្ពុជា)​ យឺត​ជាង​ 10 ថ្ងៃ បើ​ធៀប​នឹង​ផែនការ​ដំបូង​ ដោយ​សារ​តែ​បញ្ហា​អាកាសធាតុ​។

    យាន​អវកាស​ទាំង​ពីរ​គ្រឿង​បាន​ហោះ​ហោះ​ដូច​ការ​គ្រោង​ទុក​ បន្ទាប់​ពី​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះជិត​​មួយ​ម៉ោង​។ បើ​សិន​ជា​គ្រប់​យ៉ាង​ដំណើរ​ការ​រលូត​ តែ​ប៉ុន្មាន​ខែ​ទៀត​ប៉ុណ្ណោះ SLIM (ស្ថានីយ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ព្រះ​ចន្ទ​ឆ្លាត​វៃ) នឹង​រក​វិធី​ចុះ​ចត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ជា​លើក​ដំបូង​ ដើម្បី​បើក​ផ្លូវ​សម្រាប់​បេសក​កម្ម​ប្រកប​ដោយមហិច្ឆតា​ជា​ច្រើន​ផ្សេង​ទៀត​។

    យោង​តាម​អង្គការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​ជប៉ុន (JAXA) ស្ថានីយ​ SLIM ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ការធ្វើ​តេស្ត​​​ប្រព័ន្ធ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ស្រាល​ក្នុង​ទ្រង់​ទ្រាយ​តូច​ និង​ប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ចុះ​ចត​ប្រកប​ដោយ​ភាព​សុក្រឹត​​ចាំ​បាច់​សម្រាប់​យាន​អវកាសចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ក្នុង​ពេល​អនាគត​។

    SLIM គឺជា​យាន​អវកាស​ខ្នាត​តូច​ មាន​កម្ពស់​ 2.4 ម៉ែត្រ, បណ្ដោយ​ 2.7 ម៉ែត្រ និង​ទទឹង​ 1.7 ម៉ែត្រ​។ នៅ​ពេល​ហោះ​ឡើង​ យាន​នេះ​មាន​ទម្ងន់​ 700 គីឡូក្រាម ក្នុង​នោះ​ ឥន្ធនៈ​មាន​រហូត​ដល់ 70%​ នៃ​ទម្ងន់​​សរុប​។ SLIM នឹង​ហោះ​ទៅ​តាម​គន្លង​វែង​ឆ្ងាយ​ដែល​សន្សំ​សំចៃ​ឥន្ធនៈ​ ហើយ​គ្រោង​នឹង​ទៅ​ដល់​គន្លង​តារាវិថី​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​ 3 ឬ 4 ខែ​ទៀត​។​ យាន​អវកាស​នេះ​នឹង​សង្កេត​មើល​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ក្នុង​មួយ​ខែ​ មុន​នឹង​បន្តចុះ​ចត​ខាង​ក្នុង​មាត់រណ្ដៅ​អាចម៍​ផ្កាយ​​ Shioli Crater ទំហំ​ 300 ម៉ែត្រ ដើម្បី​ធ្វើ​តេស្ត​បច្ចេក​វិទ្យា​ចុះ​ចត​។

    SLIM ក៏​នាំ​យក​យាន​ស្រាវ​ជ្រាវ​ខ្នាត​តូច​ពីរ​គ្រឿង​ ដែល​គ្រោង​នឹង​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ពង្រាយ​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ បន្ទាប់​ពី​បាន​ចុះ​ចត​។ យាន​ខ្នាត​តូច​មួយ​គូ​នេះ​នឹង​ជួយ​ក្រុម​អ្នក​បច្ចេកទេស​លើ​ផែនដី​អាច​តាម​ដាន​ស្ថានភាព​របស់​យាន​ចុះ​ចត SLIM និង​ថត​រូប​តំបន់​ចុះ​ចត​ ក៏ដូច​ជា​ផ្ដល់​ប្រព័ន្ធ​ទំនាក់​ទំនង​ផ្ទាល់​ជាមួយ​នឹង​ផែនដី​។

    មុន​នោះ ស្ថានីយ​ចុះ​ចត​ Hakuto-R របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​ឯកជន​ Hakuto-R នៅ​តូក្យូ ក៏​បាន​ហោះ​ដល់​គន្លង​តារា​វិថី​ព្រះ​ចន្ទ​ ប៉ុន្តែ​បាន​ធ្លាក់​បុក​ដី​កាល​ពី​ខែ​មេសា​ឆ្នាំ​កន្លង​។ ដូច្នេះ ជោគ​ជ័យ​របស់ SLIM នឹង​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ដ៏​សំខាន់​មួយ​។ គិត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន លើ​ពិភពលោក​មាន​តែ​បួន​ប្រទេស​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​ធ្លាប់​បាន​បញ្ជូន​យាន​អវកាស​ទៅ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ នោះ​គឺ​ សូវៀត អាម៉េរិក ចិន និង​ឥណ្ឌា​។

    ក្រៅ​ពី SLIM រ៉ុក្កែត​រុញ​ច្រាន H-2A ​ក៏​ដឹកឡេស្កុបអវកាស​​ XRISM (បេសកកម្ម​ថត​រូបដែល​​បំពាក់​បច្ចេក​វិទ្យាកាំ​រស្មី​អ៊ិច (X)) ដែល​ជា​គម្រោង​សហការ​រវាង​​ទី​ភ្នាក់​ងារ​អវកាស​ជប៉ុន អាម៉េរិក និង​អឺរ៉ុប​ នឹង​ធ្វើ​សកម្មភាព​នៅ​ក្នុង​គន្លង​តារាវិថី​កម្រិត​ទាប​របស់​ផែនដី​។ តេឡេស្កុប​នេះ​នឹង​ស្រាវ​ជ្រាវ​ចក្រវាល​តាមរយៈ​កាំរស្មី​អ៊ិច​ថាមពល​ខ្ពស់​​ក្នុង​ទីអវកាស៕