Tag: ការស្រាវជ្រាវ

  • សិង្ហបុរី​ក្លាយ​ជា​ «ខឿន​សេដ្ឋកិច្ច​​សេរីបំផុត​លើ​ពិភពលោក»

    សិង្ហបុរី​ក្លាយ​ជា​ «ខឿន​សេដ្ឋកិច្ច​​សេរីបំផុត​លើ​ពិភពលោក»

    ប្រទេស​សិង្ហបុរី​បាន​យក​ឈ្នះ​លើ​ហុង​កុង​ ដើម្បី​ក្លាយ​ជា​ខឿន​សេដ្ឋកិច្ច​ដែល​មាន​សេរីភាព​ជាង​គេ​បង្អស់​លើ​ពិភពលោក​។ ចំណាត់ថ្នាក់​នេះ​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​នៅ​ក្នុង​របាយការណ៍​របស់​វិទ្យាស្ថាន Fraser។

    កាលពី​ថ្ងៃតី 21 កញ្ញា សារព័ត៌មាន CNBC ដកស្រង​របាយការណ៍​ឆ្នាំ 2023 របស់​វិទ្យាស្ថាន​ Fraser ឱ្យ​ដឹង​ថា សិង្ហបុរី​បាន​យក​ឈ្នះ​លើ​ហុងកុង​ (ប្រទេស​ចិន) ដោយ​បាន​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​/ដែន​ដី​ដែល​មាន​សេដ្ឋកិច្ច​ប្រកប​ដោយ​សេរីភាព​បំផុត​លើ​ពិភពលោក​។

    ចំណែក​ប្រទេស​ស៊្វីស នូវែលសេឡង់ និង​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​​ ជាប់​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទី​បី ទី​បួន​ និង​ទីប្រាំ​ នៅ​ក្នុង​បញ្ជី​ចំណាត់ថ្នាក់​។

    នេះ​គឺជា​លើក​ដំបូង​ហើយ​ដែល​ហុង​កុង​បាន​ធ្លាក់​ពី​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទីមួយ​មក​ទីពីរ​ រាប់​ចាប់​ពី​​សន្ទស្សន៍​សេរីភាព​សេដ្ឋកិច្ច​ពិភពលោក ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​​កាល​ពី​ឆ្នាំ 1970​។ សន្ទស្សន៍​សេរីភាព​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ហុង​កុង​ត្រូវ​បានព្យាករ​ថា នឹង​​ធ្លាក់​ចុះ​ជា​បន្ត​ទៀត​នា​ពេល​ខាងមុខ​។

    ​អ្នក​ជំនាញ​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​ Fraser ដែល​ជា​​អង្គការស្រាវជ្រាវ និងអប់រំឯករាជ្យ មានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសកាណាដា បញ្ជាក់​ថា ​ការ​កំណត់​ថ្មី​ដែល​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ឧបសគ្គ​ដល់​ការ​ធ្វើ​សមាហរណកម្ម​ទីផ្សារ​ ការ​ចំណាយ​របស់​សហគ្រាស​នានា​មាន​ការ​កើន​ឡើង​ និងការ​ជ្រើស​រើស​បុគ្គលិក​បរទេស​ត្រូវ​បាន​កាត់​បន្ថយ​​ជា​ដើម​ គឺជា​ដើម​ហេតុ​ដែល​នាំ​ឱ្យ​ហុង​កុង​ត្រូវ​ធ្លាក់​ពី​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទីមួយ​៕

  • យានអវកាស​អឺរ៉ុប​រកឃើញ​តម្រុយទាក់​ទង​នឹង «ភាព​ចម្លែក​ខុស​គេ»​​ នៃ​បរិយាកាស​​​​​ព្រះអាទិត្យ 

    យានអវកាស​អឺរ៉ុប​រកឃើញ​តម្រុយទាក់​ទង​នឹង «ភាព​ចម្លែក​ខុស​គេ»​​ នៃ​បរិយាកាស​​​​​ព្រះអាទិត្យ 

    យានអវកាស​មួយគ្រឿង​ដែល​កំពុងតែ​ធ្វើ​សកម្មភាព​ជុំវិញ​ព្រះអាទិត្យ បាន​រកឃើញ​ចម្លើយ​ស​ម្រា​ប់​សំណួរ​ដែល​សួរ​ថា «តើ​ព្រះអាទិត្យ​គឺជា​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​ខុសគេ​ក្នុងចំណោម​តារា​នៅក្នុង​ចក្រវាល?»។

    ច្រើន​ទសវត្សរ៍​កន្លង ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បានដឹងថា ព្រះអាទិត្យ​ហាក់បីដូចជា​ខុសពី​គេ ធៀប​នឹង​ផ្កាយ​នានា​ដែល​ធ្លាប់​ត្រូវបាន​សង្កេត។ ព្រះអាទិត្យ​បាន​បំបែក​រាល់​ទម្រង់​ស្ដីពី​ផ្កាយ ព្រោះ​វា​មាន​បរិយាកាស​ដែល​ក្ដៅ​មិន​សម​ហេតុ​ផល។

    សីតុណ្ហភាព​ក្នុង​បរិយាកាស​ខាងលើ​របស់​ព្រះអាទិត្យ (ស្រទាប់​កូ​រ៉ូ​ណា – corona) អាច​ឡើងដល់​ជាង 1.1 លាន​អង្សា​សេ ស្រប​ពេលដែល​តំបន់​ហ្វូ​តូ​ស​ហ្វៀ (Photosphere) ដែលជា​ស្រទាប់​លើ​បំផុត​របស់​ព្រះអាទិត្យ​ដែល​នៅ​ខាងក្រោម និង​មាន​ចម្ងាយ 1,600 គីឡូម៉ែត្រ​ពី​បរិយាកាស​កូរ៉ូណា បែរ​ជាមាន​កម្ដៅ​ត្រឹមតែ 5,500 អង្សា​សេ​ទៅវិញ។

    តាម​ធម្មតា បរិយាកាស​របស់​ផ្កាយ​មួយ​ដួង​ត្រូវបាន​ដុត​កម្ដៅ​ដោយសារ​ប្រតិកម្ម​នុយ​ក្លេ​អែរ​នៅ​ខាងក្នុង​ស្នូល​របស់​វា។ ដូច្នេះ ស្រទាប់​បរិយាកាស​ខាងលើ​របស់​ផ្កាយ មិន​អាចមាន​កម្ដៅ​ខ្ពស់ជាង 200 ដង ធៀប​នឹង​ស្រទាប់​ខាងក្រោម​ឡើយ​។ ស្រទាប់បរិយាកាស​​កូ​រ៉ូ​ណា​​របស់​ផ្កាយ​ គួរ​ណាស់​តែ​ត្រូវ​ត្រជាក់​ជាង​ស្រទាប់​ហ្វូ​តូ​ស​ហ្វៀ។

    ប្រការនេះ​បង្ហាញថា នៅមាន​អ្វីមួយ​ដែល​មនុស្ស​មិនទាន់​ដឹង កំពុងតែ​ដុត​កម្ដៅ​ផ្កាយ​មេ​របស់​ផែនដី។ នោះ​ជា​សំណួរ​ដែល​មិនមាន​ចម្លើយនៅក្នុង​រយៈពេល 80 ឆ្នាំ​កន្លង។

    ថ្មីៗនេះ យានអវកាស​ព្រះអាទិត្យ (SO) របស់​ទីភ្នាក់ងារ​អវកាស​អឺរ៉ុប (ESA) បាន​រកឃើញ​អ្វីមួយ​យ៉ាង​ចម្លែក៖ រលក​ម៉េ​ញេ​ទិច​ប្រេកង់​ខ្ពស់ ដែល​ភាយ​ពាសពេញ​ស្រទាប់បរិយាកាស​​កូ​រ៉ូ​ណា។

    ពី​តំបន់​ដែលមាន​ចម្ងាយ 42 គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ព្រះអាទិត្យ យាន SO បាន​ប្រើ​ប្រាស់​តេ​ឡេ​ស្កុប EUI របស់​បែលហ្ស៊ិក ដើម្បី​ថត​យក​រូបភាព​ស្រទាប់​បរិយាកាស​ខាងលើ​របស់​ព្រះអាទិត្យ ជាមួយនឹង​កម្រិត​ភាពច្បាស់​ខ្ពស់​មិន​ធ្លាប់មាន។ ហើយ​ពួកគេ​ក៏បាន​ឃើញ​រលក​ម៉ាញេ​ទិចតូចៗដែល​សាយភាយ​កាត់​តាម​ពន្លឺ​ប្លា​ស្មា​ក្នុង​ស្រទាប់​បរិយាកាស​ដ៏​ក្ដៅ​នេះ។

    អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ក៏​បន្ត​វិភាគ​លើ​ការស្រាវជ្រាវ​កន្លង និង​បានដឹងថា ទម្រង់​រលក​ម៉ាញេ​ទិច​ប្រេកង់​ខ្ពស់​ដែល​កើតឡើង​ដដែលៗក្នុង​ល្បឿន​លឿន អាច​ដុត​កម្ដៅ​ស្រទាប់​បរិយាកាស​កូរ៉ូណា​​​របស់​ព្រះអាទិត្យ​​ក្នុង​កម្រិត​ខ្ពស់​គួរ​ឱ្យ​កត់​សម្គាល់។

    ក៏ប៉ុន្តែ អ្វីដែល​បាន​រកឃើញ​នេះ​មិនទាន់​គ្រប់គ្រាន់​នៅឡើយ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​កំពុងតែបន្ត​ស្វែងរក​ចម្លើយ​ដែល «ក្បោះ​ក្បាយ» ជាង​នេះ ដើម្បី​យល់ច្បាស់​អំពី​របៀប​ដែល​ស្រទាប់​បរិយាកាស​កូ​រ៉ូ​ណា​របស់​ព្រះអាទិត្យ​ត្រូវបាន​ដុត​កម្ដៅ និង​បង្កើតបានជា​បរិយាកាស​ព្រះអាទិត្យ​​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ខុសគេ​បែបនេះ៕

  • ឱសថ​ដែល​អាច​ «កម្ចាត់​រាល់​ដុំ​គីស​» ទាំង​កាចទាំង​ស្លួត

    ឱសថ​ដែល​អាច​ «កម្ចាត់​រាល់​ដុំ​គីស​» ទាំង​កាចទាំង​ស្លួត

    (សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក) – ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​អភិវឌ្ឍ​ឱសថ​មួយ​ប្រភេទ​ដែលមាន​ប្រសិទ្ធភាព​ក្នុងការ​កម្ចាត់​រាល់​ដុំ​គិ​សរឹង ទាំង​ប្រភេទ​កាច ទាំង​ប្រភេទ​ស្លូត ដោយ​មិន​ប៉ះពាល់​ដល់​កោសិកា​ដែល​មាន​សុខ​ភាពល្អ។

    ការស្រាវជ្រាវ​នេះ​ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង​ដោយ​ក្រុម​អ្នកជំនាញ​ប្រចាំ​មន្ទីរពេទ្យ City of Hope ដែលជា​មជ្ឈមណ្ឌល​ព្យាបាល​ជំងឺមហារីក​ធំជាងគេ​មួយ​នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក និង​ត្រូវបាន​ចុះផ្សាយ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Cell Chemical Biology កាលពី​ថ្ងៃទី 02 សីហា 2023។ គ្រាប់​ថ្នាំ​នេះ​មាន​ឈ្មោះថា AOH1996។

    City of Hope ឱ្យដឹងថា ឱសថ AOH1996 ដាក់​គោលដៅ​កម្ចាត់​​ប្រូតេអ៊ីន​មួយ​ប្រភេទ​មាន​នៅ​​ក្នុង​ដុំសាច់​មហារីក​ស្ទើរ​គ្រប់​ប្រភេទ ដែល​​បណ្ដាលឱ្យ​ដុំ​គីស​រីក​ធំ និង​កើនឡើង​ច្រើន​នៅក្នុង​រាងកាយ។ ប្រូតេអ៊ីន​នេះ​គឺជា​អង់​ទី​ហ្សែ​ន PCNA (Proliferating cell nuclear antigen) ដែល​ធ្លាប់​ត្រូវបាន​ចាត់ទុកថា មិនអាច​កម្ចាត់​បាន​។

    គ្រាប់​ថ្នាំ AOH1996 កម្ចាត់​កោសិកា​មហារីក​ទៅតាម​របៀប​ដែលមាន​ការជ្រើសរើស ដោយ​យន្តការ​បំបែក​វដ្ដ​នៃ​ការបង្កើត​កូនចៅ​តាម​ធម្មតា​របស់​ដុំ​គីស ទប់ស្កាត់​កោសិកា DNA ដែលមាន​កំហុស កុំឱ្យ​បន្ត​រីកចម្រើន ធ្វើឱ្យ​ពួកវា​​មិនអាច​ចម្លង​ពី​តិច​ទៅ​ច្រើន​ទៀត​បាន។ ប្រការនេះ​នឹង​បណ្ដាលឱ្យ​កោសិកា​មហារីក​ទាំង​ឡាយ​​ត្រូវ​ងាប់​ដោយ​ឯកឯង និង​​មិន​ប៉ះពាល់​ដល់​កោសិកា​ល្អ។

    អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​នៅ City of Hope អធិប្បាយ​ថា PCNA គឺ​ប្រៀប​ដូច​ទៅនឹង​ព្រលានយន្តហោះ​ដ៏​ធំ​មួយ ជាទី​ដែល​ជើងហោះហើរ​នានា​នាំយក​កោសិកា​មហារីក​ទៅកាន់​គ្រប់​ទីកន្លែង​នៅក្នុង​រាងកាយ។ ថ្នាំ AOH1996 ប្រៀប​ដូច​ព្យុះ​ព្រឹល​ដែល​វាយប្រហារ​កម្ទេច​ព្រលានយន្តហោះ​នេះ ធ្វើឱ្យ​ជើងហោះហើរ​ទាំងអស់​ត្រូវ​ឈប់​ដំណើរការ។

    ថ្នាំ AOH1996 ត្រូវបាន​សាកល្បង​ប្រើប្រាស់​នៅលើ​កោសិកា​មហារីក​ចំនួន 70 ប្រភេទផ្សេងៗគ្នា រួមមាន​ទាំង​មហារីក​សុដន់ មហារីក​ខួរក្បាល ស្បែក សួត មាត់ស្បូន អូ​វ៉ែ​រ និងមហា​រីក​​ប្រពេ​ញ​ប្រូ​ស្តា​ត​ជាដើម។ ថ្នាំ​នេះ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​លើ​គ្រប់​កោសិកា​មហារីក។ City of Hope បាន​ហៅ​ឱសថ​នេះ​ថា ជា​លំដាប់​កំពូល​ក្នុង​រយៈពេល 20 ឆ្នាំ នៃ​ការស្រាវជ្រាវ​ និង​អភិវឌ្ឍ។

    បច្ចុប្បន្ន ឱសថ AOH1996 កំពុង​ត្រូវបាន​ប្រើប្រាស់​សាកល្បង​លើ​មនុស្ស​ដំណាក់កាល​ទីមួយ និង​ត្រូវបាន​ជឿថា អាច​នាំមក​នូវ​លទ្ធផល​ល្អ គួរ​ជាទី​រីករាយ៕

  • រុស្ស៊ី​នឹង​បាញ់​បង្ហោះ​យាន​ស្រាវជ្រាវ​ព្រះ​ចន្ទ​ដំបូង ក្រោយ​ជិត 50 ឆ្នាំ

    រុស្ស៊ី​នឹង​បាញ់​បង្ហោះ​យាន​ស្រាវជ្រាវ​ព្រះ​ចន្ទ​ដំបូង ក្រោយ​ជិត 50 ឆ្នាំ

    កាលពី​ថ្ងៃទី 03 សីហា ទំព័រ RIA Novosti របស់​រុស្ស៊ី​បាន​រាយការណ៍​ថា ប្រទេស​នេះ​នឹង​បាញ់​បង្ហោះ​យាន​ស្រាវជ្រាវ​ព្រះ​ចន្ទ Luna-25 នៅ​​ក្នុង​ខែ​សីហា​ខាងមុខ ដែល​នេះ​គឺជា​ជំហាន​ដំបូង​នៅក្នុង​ការវិល​ត្រលប់​មករក​កម្មវិធី​ស្រាវជ្រាវ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​របស់​រុស្ស៊ី ក្រោយ​ការ​ផ្អាក​អស់​រយៈពេល​ជិត 50 ឆ្នាំ។

    យោងតាម RIA Novosti កាលបរិច្ឆេទ​សម្រាប់​ការបាញ់​បង្ហោះ​យាន Luna-25 ត្រូវបាន​កំណត់​យក​វេ​លា​ទៀបភ្លឺ ថ្ងៃទី 11 សីហា 2023។ រ៉ុក្កែត Soyuz-2.1b នឹងត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​ចេញពី​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស Vostochny ក្នុង​ខេត្ត Amur នៅ​វេលា​ម៉ោង 02 និង 10 នាទី (ម៉ោង​នៅ​មូ​ស្គូ) នាំយក​កំណាត់​ខាងលើ Fregat និង​ស្ថានីយ​ស្វ័យប្រវត្ត​ឡើងទៅ​កាន់​ទី​អវកាស។ បន្ទាប់​ពី​ត្រូវបាន​បាញ់​បង្ហោះ និង​ផ្ដាច់ខ្លួន​ពី​រ៉ុក្កែត កំណាត់​ខាងលើ Fregat នឹង​នាំ​ស្ថានីយ​ស្វ័យប្រវត្ត​ឆ្ពោះទៅកាន់​គន្លង​តារាវិថី​ផែនដី និង​ហោះ​សំដៅ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ។ ក្រោយ​រយៈពេល​បួន​ថ្ងៃ​កន្លះ ស្ថានីយ​នេះ​នឹងហោះ​​ចូលដល់​គន្លង​តារាវិថី​ជុំវិញ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ រួច​​កែប្រែ​គន្លង​គោចរ​ជាច្រើនលើក មុននឹង​ចុះចត​នៅ​តំបន់​ប៉ូល​ខាងត្បូង។

    បេសកកម្ម​របស់ Luna-25 គឺជា​ការសាកល្បង​បច្ចេកវិទ្យា​នានា​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​ការ​ចុះចត​លើ​តំបន់​ប៉ូល​របស់​ព្រះ​ចន្ទ និង​ការ​ស្រាវជ្រាវ ពិសោធ​ទៅ​លើ​​ប្រភពធនធាន​​នានា​នៅលើ​ឋាន​មួយ​នេះ ក្នុងនោះ​មានទឹក​ជាដើម។ ភារកិច្ច​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​របស់ Luna-25 គ្រោង​នឹង​អូស​បន្លាយពេល​មួយឆ្នាំ។

    យានចុះចត Luna-24 របស់​អតីត​សូវៀត (រុស្ស៊ី)

    យាន​ស្រាវជ្រាវ​ព្រះ​ចន្ទ​មុន​នោះ​របស់​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ​គឺ Luna-24 ដែល​ត្រូវបាន​បាញ់​ប្រ​ហោះ​ឡើងទៅ​កាន់​ទី​អវកាស​កាលពី​ឆ្នាំ 1976។ ព្រឹត្តិការណ៍​នោះបាន​ក្លាយជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​ការស្រាវជ្រាវ​ទី​អវកាស​របស់​ពិភពលោក នៅពេល​វា​យក​បាន​សំណាក​ដី​ពី​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ ដែល​ក្រោយមក​ត្រូវបាន​បញ្ជាក់ថា ទឹក​មាន​វត្តមាន​នៅលើ​ឋាន​រណប​មួយ​នេះ។

    តាម​ផែនការ ក្រោយពី​ព្រឹត្តិការណ៍​បាញ់​បង្ហោះ Luna-25 រុស្ស៊ី​ក៏មាន​គម្រោង​បាញ់​បង្ហោះ​យាន Luna-26 និង Luna-27 នៅក្នុង​ឆ្នាំ 2024 និង 2025 ផងដែរ៕

  • ​ផ្ទាំងឆត្រ​ខ្នាត​យក្ស​​បាំង​ផែនដី​​ពី​ព្រះ​អាទិត្យ​ដើម្បី​​​ទប់​ទល់នឹង​ការឡើង​កម្ដៅ​ជា​សកល

    ​ផ្ទាំងឆត្រ​ខ្នាត​យក្ស​​បាំង​ផែនដី​​ពី​ព្រះ​អាទិត្យ​ដើម្បី​​​ទប់​ទល់នឹង​ការឡើង​កម្ដៅ​ជា​សកល

    អ្នកស្រាវជ្រាវ​អាម៉េរិក​មួយរូប​ស្នើឱ្យ​មានការ​ប្រើប្រាស់​ផ្ទាំងឆត្រ​​ខ្នាត​យក្ស​ដែល​ភ្ជាប់​ជាមួយនឹង​អាចម៍ផ្កាយ​ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​កម្ដៅ​ពី​ព្រះអាទិត្យ​​ជះ​មកលើ​ផែនដី ដែល​អាច​ជួយ​ទប់​ទល់នឹង​បញ្ហា​ឡើងក​ម្ដៅ​នៅ​ទូទាំង​សកលលោក។

    ផែនដី​កំពុងតែ​ឡើង​កម្ដៅ​យ៉ាង​ឆាប់រហ័ស ហើយ​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ក៏​កំពុងតែ​អភិវឌ្ឍ​ដំណោះស្រាយ​ដើម្បី​បន្ធូរបន្ថយ​ផលប៉ះពាល់​នៃ​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ។ Istvan Szapudi ដែលជា​អ្នកស្រាវជ្រាវ​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​តារាសាស្ត្រ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ Hawaii បានលើកឡើង​នូវ​ដំណោះស្រាយ​ថ្មី​សម្រាប់​បញ្ហា​ខាងលើ នោះ​គឺ​ផ្ទាំង​ឆត្រខ្នាត​យក្ស​​​​បាំងពន្លឺ​​ព្រះអាទិត្យ​ ដែល​ភ្ជាប់​ទៅនឹង​អាចម៍ផ្កាយ។

    បច្ចុប្បន្ន ការស្រាវជ្រាវ​រក​បច្ចេក​ទេស​សម្រាប់​ប្រើប្រាស់​ដំណោះស្រាយ​របស់ Istvan Szapudi អាច​ចាប់ផ្ដើម​បាន​ និង​អាចមាន​ប្រសិទ្ធភាព​ក្នុង​រង្វង់តែ​ប៉ុន្មាន​​​ទសវត្សរ៍​ខាង​មុខ​។ Szapudi បាន​បរិយាយ​អំពី​ដំណោះស្រាយ​របស់ខ្លួន​នៅលើ​ទស្សនាវដ្ដី Proceedings of the National Academy of Sciences, Phys.org កាលពី​ថ្ងៃទី 31 កក្កដា 2023។

    គំនិត​ស្ដីពី​ឆត្រ​បាំង​ព្រះអាទិត្យ​ កន្លងមក​ក៏​ធ្លាប់​ត្រូវបាន​លើកឡើង ប៉ុន្តែ​គេ​ត្រូវការ​ផ្ទាំង​ឆត្រ​ដ៏​ធ្ងន់ និង​ធំ​មហិមា​ដើម្បី​អាច​ទប់​ទល់នឹង​កម្លាំង​ទំនាញ ក៏ដូចជា​ទប់ទល់​នឹង​កម្លាំង​ខ្យល់បក់​​បំ​ប៉ើង​ពី​ព្រះអាទិត្យ។

    ដំណោះស្រាយ​របស់ Szapudi គឺ ការ​ប្រើ​ប្រាស់​​វត្ថុ​មាន​ទម្ងន់​ផ្ទុយ​ដែល​ត្រូវ​ចងភ្ជាប់ទៅ​នឹង​ផ្ទាំង​ឆត្រ​ ជួយ​ឱ្យ​ទម្ងន់​របស់​ផ្ទាំង​ឆត្រ និង​វត្ថុ​ផ្ទុយ ថយចុះ​ប្រហែល 3.5 លាន​តោន ទាប​ជាង​មួយរយ​ដង​បើ​ធៀប​នឹង​ការ​គណនា​អំពី​ផ្ទាំង​ច​ត្រ​មិនមាន​វត្ថុ​សម្រាប់​តោង។ គំនិត​របស់ Szapudi គឺ​ការប្រើប្រាស់​អាចម៍ផ្កាយ​ដែលមនុស្ស​ «ចាប់បាន» ធ្វើជា​វត្ថុ​មាន​ទម្ងន់​ផ្ទុយ ចៀសវាង​ការដែល​ត្រូវ​បាញ់​បង្ហោះ​ច្រើនលើក​ពី​ផែនដី។

    រចនាសម្ព័ន្ធ​ដូចខាងលើ​នឹង​អាច​ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង​យ៉ាង​រហ័ស និង​មាន​តម្លៃ​ទាប​ជាង បើ​ធៀប​នឹង​ការផលិត និង​ដំឡើង​ផ្ទាំង​ឆត្រ​ដទៃ។

    Szapudi ចាប់ផ្ដើម​ជាមួយនឹង​គោលដៅ​កាត់បន្ថយ​វិទ្យុសកម្ម​ព្រះអាទិត្យ​ឱ្យបាន 1.7%។ នេះ​គឺជា​អត្រា​ចាំបាច់​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​ការឡើង​កម្ដៅ​ផែនដី​ខ្ពស់​​ដល់​ថ្នាក់​បង្កើតបានជា​គ្រោះមហន្តរាយ៕

  • ឃ្លាំង​ពេជ្រ​អាយុកាល​ជិត 13 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ បង្ហើប​ពី​ភាវៈរស់​ក្រៅ​ផែនដី

    ឃ្លាំង​ពេជ្រ​អាយុកាល​ជិត 13 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ បង្ហើប​ពី​ភាវៈរស់​ក្រៅ​ផែនដី

    តេ​ឡេ​ស្កុប​អវកាស​ទំនើប​បំផុត​លើ​ពិភពលោក​បាន​រកឃើញ​ឃ្លាំង​ពេជ្រ​មួយ នេះ​បើ​និយាយ​ទៅតាម​ទាំង​ន័យត្រង់ និង​ន័យធៀប។

    យោងតាម​ទំព័រ Space តេ​ឡេ​ស្កុប James Webb របស់​ណា​សា បាន​រកឃើញ​ធូលី​កាបូន​ដូច​ពេជ្រ​នៅក្នុង​បណ្ដា​កាឡាក់ស៊ី​ដែល​ទំនង​ជា​បាន​​កកើតឡើង​​តែ​ប៉ុន្មាន​រយ​ឆ្នាំ​ប៉ុណ្ណោះ​បន្ទាប់ពី​ Big Bang ដែលជា​ហេតុការណ៍​ចាប់កំណើត​របស់​ចក្រវាល។

    ការរកឃើញ​នេះ​អាចជះឥទ្ធិពល​ដល់​ទ្រឹស្ដី​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​ការវិវត្ត​របស់​គីមី​នៅក្នុង​ចក្រវាល។ កន្លងមក អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ជឿថា ដំណើរការ​នៃ​ការកកើត និង​បែងចែក​ធាតុ​រឹង​ដូចជា​កាបូន​ជាដើម ​ស៊ី​ពេលវេលា​ច្រើន មិនអាច​មាននៅ​ក្នុង​បណ្ដា​កាឡាក់ស៊ី​វ័យក្មេង។

    ការរកឃើញ​ថ្មី​នេះ​បានចាប់ផ្ដើម​ពី​ការពិនិត្យមើល​​ឆ្លងកាត់​ពេលវេលា និង​លំហ​អវកាស​​នៃ​កាឡាក់ស៊ី​បុរាណ​ចំនួន 10។ អំពី​ទ្រឹស្ដី រូបភាព​ដែល​មនុស្ស​មើលឃើញ​វត្ថុ​អវកាស​មួយ គឺមាន​អត្រា​យឺត​ដូច​ទៅនឹង​ពេលវេលា​ដែល​ពន្លឺ​ពី​វត្ថុ​អវកាស​នោះ​ធ្វើដំណើរ​ដល់​ភ្នែក​របស់​មនុស្ស។

    ដោយ​ការ​មើលទៅ​ទីតាំង​ដែលមាន​ចម្ងាយ​រាប់ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ James Webb បាន​នាំមក​នូវ​រូបភាព​កាលពី 12.8 ពាន់​លាន​ឆ្នាំមុន ជា​ពេលដែល​កាឡាក់ស៊ី​ទាំងនេះ​នៅ​ក្មេង និង​ស្ថិតក្នុង​ចក្រវាល​ក្មេងខ្ចី។ ធូលី​កាបូន​ដែល​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​មើលឃើញ បាន​រីកចម្រើន​ទៅជា​ម៉ូលេគុល​អ៊ី​ដ្រូ​កាបូន​ក្រអូប (PAH) ដែលជា​ប្រការ​មិនអាច​ជឿ​បាន​ថា មាននៅ​ក្នុងអំឡុងពេល​ជិត 13 ពាន់​លាន​ឆ្នាំមុន។

    ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​កន្លងមក​បាន​បញ្ជាក់ថា ចក្រវាល​ក្រោយពី Big Bang ភ្លាមៗ នៅមាន​ភាព «ឯកា» ខ្លាំងណាស់ ដោយ​វា​ភាគច្រើន​មានតែ​អ៊ីដ្រូសែន និង​អេ​ល្យូ​ម។

    យោងតាម​ទ្រឹស្ដី​នានា​ដែល​ត្រូវបាន​ទទួលស្គាល់​ទូលំទូលាយ បណ្ដា​ធាតុ​ដែល​រឹង​ជាង​អ៊ីដ្រូសែន និង​អេ​ល្យូ​ម សុទ្ធតែ​កកើតឡើង​ក្នុងដំណាក់កាលក្រោយៗមកទៀត បន្ទាប់ពី​ការកកើត​ផ្កាយ​រាប់លាន​ជំនាន់។ ស្នូល​របស់​ផ្កាយ​នានា​គឺជា «ឡ» ប្រតិកម្ម បង្កើត​ធាតុធ្ងន់ៗជាង​មុន នៅពេល​ពួកវា​ផ្ទុះស្លាប់។

    កាបូន​ក៏​ជា «ឆ្អឹងខ្នង​របស់​ភាវៈរ​ស់»។ វា​អាច​កកើត​នៅក្នុង​កាឡាក់ស៊ីចាស់ៗទាំង 10 ដែល​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ទើបតែ​រកឃើញ។ នេះ​បើតាម​ការស្រាវជ្រាវ​រប​ស់​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​មកពី​សាកលវិទ្យាល័យ Cambridge (អង់គ្លេស) ដែល​បាន​និយាយ​ខាងលើ។

    ប្រការនេះ​អាចឱ្យ​យើង​ចាប់ផ្ដើម​ងាក​ទៅ​ជឿថា ភាវៈ​រស់ក្នុង​យុគសម័យដំបូងៗទំនងជា​បានចាប់ផ្ដើមត្រូវ​បាន​ «ភ្ញាស់» ក្នុង​ចក្រវាល​តាំងពី​យូរ​ឡុង​ ជាង​អ្វីដែល​មនុស្ស​បានគិត។ ចំណែក​ជីវិត​នៅលើ​ផែនដី​ក៏​ប្រហែលជា​ស្ថិតក្នុង​ដំណាក់កាល​វ័យ​ក្មេង​នៅឡើយ បើ​ធៀប​នឹង​ជីវិត​នៅតាម​បណ្ដា​ភព​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​នានា​របស់​កាឡាក់ស៊ី​បុរាណៗ៕

  • ស្ថានីយ​ថាមពលព្រះអាទិត្យ​អាច​បាញ់​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​ទៅឱ្យ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ

    ស្ថានីយ​ថាមពលព្រះអាទិត្យ​អាច​បាញ់​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​ទៅឱ្យ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ

    ក្រុម​វិស្វករ​របស់​ប្រទេស​ស្វ៊ី​ស កំពុង​រៀប​គម្រោង​សាងសង់​ស្ថានីយ​ផលិត​អគ្គិសនី​ពី​កម្ដៅ​ព្រះអាទិត្យ​ដែល​អាច​ផ្គត់ផ្គង់​អគ្គិសនី​ជា​បន្តបន្ទាប់​ទៅឱ្យ​មូលដ្ឋាន​នៅលើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ ក្នុង​ទម្រង់​រលក​មីក្រូ​វ៉េវ។

    ក្រុម​វិស្វករ​នៅក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​ហ៊ុន​ស្វ៊ី​ស Astrostrom បានបង្ហាញ​សេចក្ដីលំអិត​អំពី​ស្ថានីយ​អគ្គិសនី​ព្រះ​ចន្ទ – ផែនដី​ខ្នាត​ធំ (GE⊕-LPS)។ ស្ថានីយ​នេះ​រួមមាន​ផ្ទាំង​សូ​ឡា​រាង​អក្សរ V ជាច្រើន​ផ្ទាំង ត្រូវបាន​រៀប​ជា​រាងគូទខ្យង​នៅក្នុង​ផ្ទៃក្រឡា​មួយ​គីឡូ​ម៉ែត្រការ៉េ ដែល​អាច​បាញ់​បញ្ជូន​ថាមពល​ឡើងដល់ 23 ម៉េ​ហ្គា​វ៉ា​ត់ (MW) ទៅកាន់​មូលដ្ឋាន​របស់​មនុស្ស​នៅលើ​ផ្ទៃ​របស់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ។

    យោងតាម​ការស្រាវជ្រាវ​របស់​ក្រុម​វិស្វករ​ខាងលើ ទាំង​ស្ថានីយ GE⊕-LPS ទាំង​ផ្ទាំង​សូ​ឡា អាច​ត្រូវបាន​ផលិតឡើង​ដោយ​ប្រើប្រាស់​វត្ថុ​ធាតុ​ដែលមាន​នៅលើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ។

    ស្ថានីយ​ផលិត​អគ្គិសនី​នឹងត្រូវ​បាន​បង្កើតឡើង​សម្រាប់​អ្នកស្នាក់នៅ​យូរអង្វែង ហើយ​ស្ថិតនៅក្នុង​តំបន់ Lagrange ត្រង់​ចន្លោះ​ផែនដី និង​ព្រះ​ចន្ទ ក្នុង​រយៈកម្ពស់ 61,350 គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ។

    «នៅពេល​គម្រោង​ដូច GE⊕-LPS បានបញ្ជាក់​អំពី​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ដំណើរ​ការផលិត និង​ដំឡើង​ផ្កាយរណប​ថាមពលព្រះអាទិត្យ យើង​នឹង​អាច​បង្កើន​វិសាលភាព​ក្នុង​ការផលិត​ផ្កាយរណប​ថាមពលព្រះអាទិត្យ​ពី​វត្ថុ​ធាតុ​ដែលមាន​នៅលើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់​ដល់​ភពផែនដី» Sanjay Vijendran ប្រធាន​គម្រោង​ស្រាវជ្រាវ​ថាមពលព្រះអាទិត្យ​ក្នុង​ទី​អវកាស SOLARIS របស់​អង្គការ ESA ឱ្យដឹង​ដូច្នេះ៕

  • ប៉ូលិស​ជាង 10 នាក់​ត្រូវបាន​ចាប់ជំរិត​​ដោយ​ក្រុម​ជន​ពាល​​នៅ​ម៉ិ​ក​ស៊ី​ក

    ប៉ូលិស​ជាង 10 នាក់​ត្រូវបាន​ចាប់ជំរិត​​ដោយ​ក្រុម​ជន​ពាល​​នៅ​ម៉ិ​ក​ស៊ី​ក

    មន្ត្រី​ប៉ូលីស​ចំនួន 14 នាក់​របស់​រដ្ឋ Chiapas នៃ​ប្រទេស​ម៉ិ​ក​ស៊ិ​ក ត្រូវបាន​ក្រុម​ប្រដាប់​អាវុធ​ខុស​ច្បាប់​​បញ្ឈប់រថយន្ត និង​ចាប់ខ្លួន​នៅលើ​ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន។

    ស្ថាប័ន​សន្តិសុខ​របស់​រដ្ឋ Chiapas ភាគខាងត្បូង​ប្រទេស​ម៉ិ​ក​ស៊ិ​ក កាលពី​ថ្ងៃទី 27 មិថុនា 2023 បានឱ្យដឹងថា ប៉ូលិស​មួយ​ក្រុម​​ត្រូវបាន​ក្រុម​ប្រដាប់អាវុធ​ចាប់ជំរិត​ពេល​កំពុងធ្វើដំណើរ​ដោយ​រថយន្ត​លើផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន​ក្នុង​ទីរួមស្រុក Ocozocautla និង​ទីក្រុង​រដ្ឋបាល Tuxtla Gutierrez របស់​រដ្ឋ Chiapas។

    ទំព័រ Reforma ផ្សាយ​ថា ក្រុម​ប្រដាប់អាវុធ​នេះ​បាន​បញ្ឈប់រថយន្ត​ដឹក​ក្រុមប៉ូលិស រួច​ប្រមូលយក​ទូរស័ព្ទ និង​បញ្ជា​ឱ្យ​ដេក​ផ្កាប់​មុខ​លើដី។ ក្រុម​នេះ​ដោះលែង​ប៉ូលិស​ជា​ស្ត្រីភេទ និង​ចាប់ជំរិត​ប៉ូលិស​ជា​បុរស​ចំនួន 14 នាក់។ កងកម្លាំង​ប៉ូលិស​របស់​រដ្ឋ​នេះ​កំពុងបើក​ការស្រាវជ្រាវ ស្វែងរក​ក្រុមប៉ូលិស​ដែល​ត្រូវ​ចាប់ជំរិត ក៏ដូចជា​ក្រុម​ជនល្មើស។

    ករណី​ប្រឈមមុខ​ដាក់គ្នា​រវាង​កង​កម្លាំង​អនុវត្ត​ច្បាប់ និង​ក្រុម​ជនល្មើស​នៅ Ocozocautla បាន​កើត​ឡើង​ញឹក​ញាប់​ខ្លាំង​​ក្នុង​មួយរយៈ​ពេល​ចុងក្រោយ​នេះ។ Ocozocautla គឺជា​តំបន់​ដែល​កើតមាន​អំពើ​ជួញដូរ​មនុស្ស និង​គ្រឿងញៀន​​​សកម្ម​ជាងគេ​នៅ​ប្រទេស​ម៉ិ​ក​ស៊ិ​ក។

  • អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បង្កើតបានទម្រង់​ដំបូង​របស់​ទារក​​ដោយ​មិន​បាច់​មាន​មេជីវិត

    អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បង្កើតបានទម្រង់​ដំបូង​របស់​ទារក​​ដោយ​មិន​បាច់​មាន​មេជីវិត

    ក្រុម​អ្នកជំនាញ​ប្រើប្រាស់​កោសិកា​ដើម​ដើម្បី​បង្កើត​អំប្រ៊ីយ៉ុង (ទម្រង់​ដំបូង​របស់​ទារក​ក្នុង​ស្បូន) គំរូ ដោយ​មិនបាច់​មាន​ស៊ុត​មេជី​វិត​ញី ឬ​មេជី​វិត​ឈ្មោល ដើម្បី​ស្វែងយល់​អំពី​ដំណាក់កាល​ដំបូង​របស់​ទារក​ក្នុង​ផ្ទៃ។

    លោកស្រី Magdalena Zernicka-Goetz សាស្ត្រាចារ្យ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ Cambridge និង​វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេកវិទ្យា California បាន​អធិប្បាយ​អំពី​លទ្ធផល​នៃ​ការស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​ខាងលើ​ ​កាលពី​ថ្ងៃទី 14 មិថុនា 2023 នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក។

    លោកស្រី Magdalena ថ្លែងថា «យើង​អាច​បង្កើតបាន​អំប្រ៊ីយ៉ុង​គំរូ​ ​ដែល​ដូច​ទៅនឹង​ទារក​ក្នុង​ផ្ទៃ​មនុស្ស​ដំណាក់កាល​ដំបូង តាមរយៈ​ការរៀបចំ​ឡើងវិញ​នូវ​កោសិកា​ដើម​របស់​អំប្រ៊ីយ៉ុង»។

    លទ្ធផល​នៃ​ការស្រាវជ្រាវ​ខាងលើ​នឹង​ផ្ដល់ព័ត៌មាន​ដ៏​មានតម្លៃ​ទាក់ទង​នឹង​ផលប៉ះពាល់​នៃ​បញ្ហា​តំណពូជ និង​មូលហេតុ​នៃ​ការ​រលូត​កូន​ច្រើន​ដងដោយ​គ្មាន​កត្តា​ពី​ខាងក្រៅ។ ក៏ប៉ុន្តែ សេចក្ដីលំអិត​នៃ​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​របស់​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​នេះ​មិនទាន់​ត្រូវបាន​ប្រកាស​លើ​ទស្សនាវដ្ដី​នៅឡើយ។

  • អត្រា​អ្នកប្រើប្រាស់​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ ChatGPT ថយចុះ​គួរឱ្យកត់សម្គាល់

    អត្រា​អ្នកប្រើប្រាស់​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ ChatGPT ថយចុះ​គួរឱ្យកត់សម្គាល់

    យោងតាម​ការស្រាវជ្រាវ​របស់ Morgan Stanley បណ្ដា chatbot AI ដូចជា ChatGPT ឬ Google Bard ជាដើម កំពុង​តែមាន​អត្រា​អ្នកប្រើប្រាស់​ទាប​គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល។

    ចាប់តាំងពី​ខែធ្នូ 2022 ChatGPT បាន​បង្ក «ព្យុះភ្លៀង» ទូទាំង​សកលលោក ដោយមាន​អ្នកប្រើប្រាស់​ជាង​មួយ​លាន​នាក់​ចុះឈ្មោះបន្ទាប់ពី​បង្ហាញ​វត្តមាន​បាន​មួយ​សប្ដាហ៍ និង​ឡើង​លើសពី 100 លាន​នាក់​ក្រោយ​រយៈពេល​ពីរ​ខែ ធ្វើឱ្យមាន​ការរត់​ប្រណាំង​ផ្នែក AI (បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត) ទូទាំង​ពិភពលោក។

    ក៏ប៉ុន្តែ ការរំជើបរំជួល​ខាងលើ​បាន​កន្លងផុត​យ៉ាង​លឿន​នៅពេល​អ្នកប្រើប្រាស់​ជាក់ស្ដែង​បច្ចុប្បន្ន​មាន​កម្រិត​ទាប។ យោងតាម​ការស្រាវជ្រាវ​របស់​ស្ថាប័ន​វិនិយោគ​ផ្នែក​ធនាគារ Morgan Stanley ដែល​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ទៅលើ​មនុស្ស 2,000 នាក់​នៅក្នុង​ខែមេសា បង្ហាញថា មានតែ 19% ក្នុងចំណោម​អ្នក​ដែល​ត្រូវបាន​សួរ ឱ្យដឹងថា ធ្លាប់បាន​ប្រើប្រាស់ ChatGPT ខណៈដែល Google Bard វិញ គឺ 9%។

    ចំណែក​មនុស្ស​ភាគច្រើន​ដែល​មិនទាន់បាន​ប្រើ chatbot និយាយថា នឹងមិន​មាន​តម្រូវការ​ប្រើប្រាស់​បច្ចេក​វិទ្យា​ថ្មី​នេះ យ៉ាងតិច​ក៏​ត្រឹម​ពាក់កណ្ដាល​ឆ្នាំ​ទៀត។

    ភាគច្រើន អ្នកប្រើប្រាស់ ChatGPT គឺ​ដើម្បី​ស្វែងយល់​ប្រធានបទថ្មីៗ ដូច្នេះ​ការដែល​ថា​ឧបករណ៍​នេះ​អាច​រកប្រាក់​ចំណូល​បាន​គឺ​ពិបាក​កើតឡើង​នាបច្ចុប្បន្ន។ Chatbot AI អាច​រកប្រាក់​បាន​តាម​រយៈ​ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម លុះណាតែ​អ្នកប្រើប្រាស់​អាចចូល​​ទៅប្រើ​ ChatGPT , Google Bard ជាដើម ដើម្បី​ស្វែងរក​ផលិតផល សេវាកម្ម ការ​ប្រៀបធៀប​តម្លៃ និង​ទិញ​ទំនិញ។

    បញ្ញា​សិប្ប​ន្មិ​តអាចជួយ​ឱ្យ​បណ្ដា​ថ្នាល​ពាណិជ្ជកម្ម​ឌីជីថល និង​ទេសចរណ៍​រកប្រាក់​ចំណូល​បាន​ពី​ការលើក​ជាការ​ណែនាំ និង​ជំនួយ​របស់​បច្ចេកវិទ្យា chatbot។ បច្ចុប្បន្ន នៅពេល​ទិញ​ទំនិញ​តាម​អន​ឡាញ អ្នកប្រើប្រាស់​រហូតដល់ 56% ស្វែងយល់​ផលិតផល​តាមរយៈ Google Search បន្ទាប់​មក​គឺ​ YouTube និង Bard។ ចំពោះ​សេវាកម្ម​ទេសចរណ៍​វិញ អ្នកប្រើប្រាស់ 37% ចូលទៅ​កាន់ Google និង 33% ចូលទៅ​កាន់​បណ្ដា​គេហទំព័រ​ដែល​ជំនាញ​ខាង​ទេសចរណ៍។

    Morgan Stanley ឱ្យដឹងថា Google នៅតែ​អាចមាន​ប្រៀប​ជាងគេ​នៅក្នុង «សង្គ្រាម» AI នៅពេល​ផ្ដល់​សេវាកម្ម​ស្វែងរក​បែប​បុគ្គល និង​ពេញលេញ​ចំពោះ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ តាមរយៈ​​ការ​ប្រើប្រាស់​លទ្ធផល​នៃ​ការស្វែងរក​ដែល​បានលើកឡើង​ដោយ​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ដូចជា Bard នេះ៕