Tag: អាចម៍ផ្កាយ

  • អាចម៍ផ្កាយដែលទើបតែធ្លាក់បុកផែនដីថ្មីៗនេះ មាន​រង្វិល​ខ្ញាល់​លឿន​បំផុត

    អាចម៍ផ្កាយដែលទើបតែធ្លាក់បុកផែនដីថ្មីៗនេះ មាន​រង្វិល​ខ្ញាល់​លឿន​បំផុត

    2024 BX1 ​ដែលទើប​តែ​បាន​ធ្លាក់​មក​បុក​នឹង​ផែន​ដី​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 21 មករា គឺ​ជា​​អាចម៍​ផ្កាយ​ដែល​ធ្វើដំណើរ​ក្នុង​ល្បឿន​​លឿន​ជាង​វត្ថុអវកាស​ទាំង​ឡាយ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ផែនដី​។

    អាចម៍​ផ្កាយ ​2024 BX1 ប្រែក្លាយ​ជា​ដុំ​ភ្លើង​ និង​ផ្ទុះ​នៅ​លើ​អាកាស​នៃ​ទីក្រុង​បែកឡាំង​ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់ កាល​ពី​ថ្ងៃទី 21 មករា​ 2024​។ បើ​ទោះ​ជា​អាចម៍​ផ្កាយតូច​ៗ​ដែល​ធ្លាក់​មក​បុក​នឹង​ផែនដី​ តែង​តែ​ត្រូវ​បាន​ឃើញនៅ​ពេល​ពួក​វា​ហោះ​ចូល​មក​ដល់​បរិយាកាស​ផែនដី ប៉ុន្តែ​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​ប្រទះ​ឃើញ​អាចម៍​ផ្កាយ ​2024 BX1 ប្រហែល​បី​ម៉ោង​ មុន​ពេល​វា​បុក​នឹង​ផ្ទៃ​ផែនដី​។

    ​ទំព័រ Live Science ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 2ឧសភា ឱ្យដឹង​ថា​ ខាង​លើ​នេះ​មិន​មែន​ជា​ចំនុចពិសេស​ដែល​នាំ​ឱ្យ​ អាចម៍​ផ្កាយ ​2024 BX1 ប្រែ​ជា​ពិសេស​ជាង​គេ​នោះទេ​។ យោង​តាម​លទ្ធផលនៃ​ការសិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​ថ្មី​មួយ​ដែល​ទើប​តរូវ​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​លើទស្សនាវដ្ដី​ទិន្នន័យ arXiv អាចម៍​ផ្កាយនេះ​ផ្លាស់​ទី​ក្នុង​ល្បឿន​ 5ម៉ឺន​គីឡូម៉ែត្រ​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង​ ហើយ​រៀង​រាល់​ជាង 2វិនាទី​កន្លះ វា​វិល​មួយ​ជុំ​ខ្លួន​វា​។ នេះ​គឺជា​ល្បឿន​រង្វិល​ខ្ញាល់​ដែល​លឿន​បំផុត​មិន​ធ្លាប់​ត្រូវ​បាន​ដឹង​នៅ​លើ​អាចម៍​ផ្កាយ​ក្បែរ​ផែនដី​។

    មុន​នោះ កំណត់​ត្រា​បែប​នេះ​គឺ​បាន​ទៅ​លើ​ 2020 HS7 ដោយសារ​តែ​រង្វិល​ខ្ញាល់​មួយ​ជុំ​របស់​វា​ ស៊ី​ពេល​តែ​ 2.99 វិនាទី​។ អាចម៍​ផ្កាយ​នេះ​មាន​អង្កត់​ផ្ចិត​ប្រវែង​ពី 4 ទៅ 8ម៉ែត្រ​ ធំ​ជាង​បន្តិច​បើ​ធៀប​នឹង​អាចម៍​ផ្កាយ ​2024 BX1

    មាន​មូលហេតុ​ជា​ច្រើន​ដែល​នាំ​ឱ្យ​អាចម៍​ផ្កាយ​វិល​ខ្ញាល់ ឧទាហរណ៍​ វា​ត្រូវ​បាន​រុញត្រលប់ទៅ​កាន់​អវកាស​​បន្ទាប់​ពី​បាន​ប៉ះទង្គិច​នឹង​អាចម៍​ផ្កាយ​ដទៃ​។ ព្រោះ​តែ​តូច​ជាង​ ទើប​អាចម៍​ផ្កាយ​តូច​ៗ​តែង​តែ​មាន​រង្វិល​ខ្ញាល់​លឿន​ជាង​អាចម៍​ផ្កាយ​ធំ​ៗ​។

    អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​អភិវឌ្ឍ​បច្ចេកទេស​ថ្មី​ដែល​អាច​ជួយ​សង្កេត​ដឹង​អំពី​ល្បឿន​នៃ​រង្វិល​ខ្ញាល់​របស់​បណ្ដា​អាចម៍​ផ្កាយ​ ដោយ​យោង​ទៅ​លើ​រូប​ភាព​។ ការ​ប្រែ​ប្រួល​កម្រិត​ពន្លឺ​ក្នុង​ពេល​គោចរ​ គឺជា​បង្ហាញ​អំពី​ចំនួន​ជុំនៃ​រង្វិល​ខ្ញាល់​របស់​​អាចម៍​ផ្កាយ​។

    ក្រុម​ស្រាវ​ជ្រាវ​បាន​វាស់​ប្រវែង​នៃ​គម្លាត​រវាង​ចំនុច​ភ្លឺ​ខ្លាំង​ រួច​ធ្វើ​ការ​សន្និដ្ឋាន​ថា ថេរវេលា​វិល​មួយ​ជុំ​ខ្លួន​ឯង​របស់​អាចម៍​ផ្កាយ​ ​2024 BX1 គឺ​ 2.588 វិនាទី​ ពោល​គឺ​ប្រហាក់ប្រហែល​នឹង​ 33​ពាន់​ជុំ​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​។

    ការ​ក្ដាប់​បាន​នូវ​ល្បឿន​ល្បឿន​នៃ​រង្វិល​ខ្ញាល់​របស់​បណ្ដា​អាចម៍​ផ្កាយ​ដែល​ស្ថិត​នៅក្បែរ​ផែនដី​ នឹង​ជួយ​កាត់​បន្ថយ​ហានិភ័យ​ដែល​ពួក​វា​អាច​បង្ក​ឡើង​មក​លើ​មនុស្ស​ ក៏ដូចជា​ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ​នៅ​លើ​ផែនដី​៕

  • មនុស្ស​ហោះដល់ភពអង្គារ​ក្នុងរយៈ​ពេល​ខ្លីជាង​បច្ចុប្បន្ន ពេល​ប្រើ​បច្ចេកវិទ្យា​ថ្មី​នេះ

    មនុស្ស​ហោះដល់ភពអង្គារ​ក្នុងរយៈ​ពេល​ខ្លីជាង​បច្ចុប្បន្ន ពេល​ប្រើ​បច្ចេកវិទ្យា​ថ្មី​នេះ

    បច្ចេកវិទ្យា​រ៉ុក្កែតនុយក្លេអែរ​មួយ​ប្រភេទ​ដែល​ហៅ​ថា Pulsed Plasma Rocket (PPR) អនុញ្ញាត​ឱ្យ​យាន​អវកាស​ហោះ​ដល់​ភព​អង្គារ​ដោយ​ប្រើ​ពេល​តែ​ពីរ​ខែ​ ខណៈ​ដែល​បច្ចុប្បន្ន​គេ​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​ប្រហែល​ 9​​ខែ។

    កាល​ពី​ថ្ងៃទី 1 ឧសភា​ ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក ណាសា ប្រកាស​ថា ក្រុម​ហ៊ុន​អាម៉េរិក Howe Industries កំពុង​អភិវឌ្ឍ​បច្ចេកវិទ្យា​រ៉ុក្កែតប្លាស្មា​មួយ​ប្រភេទ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា​ Pulsed Plasma Rocket PPR​ ដើម្បី​ឆ្លើយតប​នឹង​តម្រូវ​ការ​របស់​ជើង​ហោះ​ហើរ​ទៅ​កាន់​ភព​អង្គារ​ និង​ឆ្ងាយ​ជាង​នេះ​។ ប្រព័ន្ធ​នេះ​នឹង​បង្កើត​បាន​កម្លាំង​រុញ​ច្រាន​ឡើង​ដល់​ 100,000 N ជាមួយ​នឹង​កម្លាំង​រុញ​ច្រាន​ផ្ទាល់ខ្លួន (Isp) ​គឺ 5,000 វិនាទី​។

    យាន​អវកាស​បច្ចុប្បន្ន ទាម​ទារ​ឱ្យ​មាន​ល្បឿន​លឿន​ដើម្បី​ហោះ​រយៈ​ចម្ងាយ​ឆ្ងាយ​នៅក្នុង​ទីអវកាស​។ ប្រការ​នេះ​អាច​សម្រេច​បាន​ដោយ​រចនា​ប្រព័ន្ធ​រុញ​ច្រាន​ដែល​មាន​កម្លាំង​ខ្លាំង​ក្លា និង​កម្លាំង​រុញ​ច្រាន​ផ្ទាល់​ខ្លួន​កម្រិត​ខ្ពស់​។ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រព័ន្ធ​បែប​នេះ​មិនទាន់​មាន​វត្តមាន​នៅ​លើ​ពិភពលោក​។ បច្ចេកវិទ្យា​ PPR ត្រូវ​បាន​អភិវឌ្ឍ​ដើម្បី​ឆ្លើយ​តប​នឹង​តម្រូវ​ការ​នេះ​។

    PPR គឺជា​ការ​វិវត្ត​របស់​បច្ចេកវិទ្យាកម្លាំង​​ប្រតិកម្មនុយក្លេអែរ​បែប​បំបែក​អាតូម និង​បែប​ប្រមូលផ្ដុំ​អាតូម (PuFF)។ នេះ​គឺជា​បច្ចេកវិទ្យា​រុញ​ច្រាន​ទំនើប​ដែល​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​នុយក្លេអែរ ដើម្បី​កម្លាំង​រុញ​សម្រាប់​យាន​អវកាស​។ ជា​មូលដ្ឋាន PPR ប្រើ​ប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​ថាមពល​នុយក្លេអែរ​ដោយ​យោង​ទៅ​លើ​ការ​បំបែក​អាតូមដែល​ស្ថិត​ក្នុងរង្វង់​​​គ្រប់គ្រង​។ PPR ក៏តូចជាង សាមញ្ញ​ជាង និង​មាន​តម្លៃ​ទាប​ជាង​ បើ​ធៀប​នឹង​ PuFF

    ណាសា​ឱ្យ​ដឹង​ថា ប្រសិទ្ធភាព​ល្អឥតខ្ចោះ​របស់ PPR បូក​រួម​នឹង​ការ​រុញ​ច្រាន​ផ្ទាល់​ខ្លួន (Isp) កម្រិត​ខ្ពស់ និង​កម្លាំងរុញ​ច្រាន​ខ្លាំង ត្រូវ​បាន​គេ​រំពឹង​ថា នឹង​ជាបដិវត្ត​សម្រាប់​សកម្មភាព​ស្រាវ​ជ្រាវ​ទីអវកាស​។ ប្រសិទ្ធភាព​ខ្ពស់​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​បេសកកម្ម​នានា​ដែល​មាន​ក្រុម​ហោះហើរ ឆ្ពោះទៅ​កាន់​ភព​អង្គារ​ ដោយ​ចំណាយ​ពេល​តែ​ពីរ​ខែ​។ បច្ចុប្បន្ន ជើង​ហោះ​ហើរ​មួយ​ទិសពី​ផែនដី​ទៅ​កាន់​ភព​អង្គារ​ ត្រូវ​ការ​ពេល​ប្រហែល 9​ខែ​។

    បច្ចេកវិទ្យា PPR អាច​ជួយ​រុញ​ច្រាន​បណ្ដា​យាន​អវកាស​ដែល​មាន​ទម្ងន់​ធ្ងន់​ជាង​ឆ្ងាយ​​ បើ​ធៀប​នឹង​ប្រព័ន្ធ​រុញ​ច្រាន​បច្ចុប្បន្ន​។ យាន​អវកាស​ដែល​ប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ថ្មី​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​រចនា​​ជាមួយ​នឹង​ខែល​ការ​ពារ​ទំនើប​បំផុត​ អាច​ទប់​ទល់​នឹង​កាំរស្មី​ចក្រវាល​បញ្ចេញ​ពី​កាឡាក់ស៊ី​នានា​ (GCR) ដែល​ជា​ភាគ​ល្អិត​ថាមពល​ខ្ពស់​ អាច​បង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ដល់សុខភាព​មនុស្ស នៅ​ពេល​ធ្វើ​ដំណើរក្នុង​ចក្រវាល​​រយៈ​ពេល​យូរ​។

    សមត្ថភាព​រុញ​ច្រាន​ដ៏​ទំនើប​របស់ PPR ក៏​សម​ស្រប​នឹង​បណ្ដា​បេសកកម្ម​ឆ្ងាយ​ជាង​ភព​អង្គារ​​ផងដែរ​។ ឧទាហរណ៍​ ជើង​ហោះ​ហើរ​ទៅ​កាន់​តំបន់ខ្សែ​ក្រវាត់​អាចម៍​ផ្កាយ​ដើម្បី​ទាញ​យក​ធនធាន​រ៉ែ​ជា​ដើម គឺអាច​ទៅ​រួច​នៅពេល​ប្រើ​ប្រាស់​ PPR

    ដំណាក់កាល​ទីមួយនៅ​ក្នុង​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ Concept ទំនើប​ថ្មី (NIAC) របស់​ណាសា ស្ដី​ពី​បច្ចេកវិទ្យា PPR គឺ​ផ្ដោត​ទៅ​លើ​ការ​វាយតម្លៃ​លំហូរនឺត្រុង​របស់​ប្រព័ន្ធ ការរចនា​យានអវកាស ប្រព័ន្ធ​អគ្គិសនី និង​បណ្ដា​ប្រព័ន្ធ​រង​សំខាន់​ៗ​ ការ​វិភាគ​លទ្ធភាព​របស់​ទូយោ​ម៉ាញេទិច ការ​កំណត់​គន្លង​គោចរ និង​ផល​ប្រយោជន៍​របស់ PPR

    ដំណាក់​កាល​ទីពីរ​អាច​ជួយ​ឱ្យ​ណាសា​ឆ្ពោះ​ទៅ​ជិត​ដល់​គោលដៅ​ប្រែ​ក្លាយ​សុបិន​ភព​អង្គារ​ឱ្យ​ទៅ​ជា​ការ​ពិត​ ដោយ​ការ​រចនា​ម៉ាស៊ីន​ជំនាន់​បន្ទាប់​ ក៏ដូចជា​ការ​ធ្វើ​តេស្ត​សាកល្បង​ជាក់​ស្ដែង និង​រចនា​យាន​អវកាស​សម្រាប់​បេសកកម្ម​ដែល​មាន​អវកាសចរ​ ហោះ​ទៅ​កាន់​ភព​ព្រះ​អង្គារ​។ នេះ​បើ​តាម​ទំព័រ Interesting Engineering

  • ចិនបញ្ជូនយានទៅយកសំណាកដីតំបន់ងងឹតរបស់ព្រះចន្ទ

    ចិនបញ្ជូនយានទៅយកសំណាកដីតំបន់ងងឹតរបស់ព្រះចន្ទ

    យាន​ Chang’e 6 ហោះ​ឡើង​ជាមួយ​នឹង​រ៉ុក្កែត​ Long March 5 ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​បាញ់​បង្ហោះ​ផ្កាយ​រណប Wenchang លើ​កោះ Hainan កាល​ពី​វេលា​ម៉ោង 16និង27​នាទី ថ្ងៃទី​3 ខែ​ឧសភា ម៉ោង​នៅ​កម្ពុជា​។

    ក្នុង​ការ​ហោះ​ហើរ​ 53​ថ្ងៃ យាន​អវកាស​ Chang’e 6 នឹង​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​តំបន់​ទំនាប​នៅប៉ូល​ខាង​ត្បូង Aitken (SPA) ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​ងងឹត​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​ ជា​ទី​ដែល​មិន​អាច​មើល​ឃើញ​ពី​ផែនដី​។ នេះបើ​តាម​ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​ចិន​ (CNSA)។

    បេសកកម្ម​នេះ​នឹង​រើស​យក​សំណាក​ដី​ និង​ថ្ម​ចំនួន​ពីរ​គីឡូក្រាម​ពី​តំបន់​ចុះ​ចត​ និង​នាំ​យក​មក​កាន់​ផែនដី​ដើម្បី​វិភាគ​លម្អិត​។ ដំណើរ​ការ​រើស​យក​សំណាក​ដី​ព្រះ​ចន្ទ​នឹង​ត្រូវ​បាន​គាំទ្រ​ដោយ​ផ្កាយ​រណប​ Queqiao-2 ដែល​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​កាល​ពី​ខែ​មីនា និង​កំពុង​គោចរ​ជុំវិញ​ព្រះ​ចន្ទ​ រង់​ចាំ​យាន​ Chang’e 6។

    នោះ​នឹងជា​សំណាក​ដី​ព្រះចន្ទ​ដំបូង​ដែល​ត្រូវ​បាន​នាំ​យក​មក​កាន់​ផែនដី បន្ទាប់​ពី​បេសក​កម្ម​ Apollo របស់​អាម៉េរិក​ និង Luna របស់​អតីត​សូវៀត កាល​ពី​ប្រាំ​ទសវត្សរ៍​មុន​។

    យានចុះ​ចត​ និង​យាន​យក​សំណាក​នឹង​ចុះ​ចត​ក្នុង​​ភាគ​ឦសាន​​លើ​តំបន់​ទំនាប​ SPA ជា​ទី​ដែល​មាន​ភូមិសាស្ត្រ​ស្មុគ​ស្មាញ និង​មាន​តម្លៃ​ខ្ពស់​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​។ បន្ទាប់​ពី​បាន​រើស​យក​សំណាក​ដី និង​ថ្ម យាន​យក​សំណាក​នេះ​នឹង​ហោះ​ត្រលប់​ទៅ​កាន់​គន្លង​តារាវិថី​ព្រះ​ចន្ទ​ ដើម្បី​ប្រគល់​ឱ្យ​ម៉ូឌុល​ដែល​នៅ​ចាំ​ទទួល​ក្នុង​អវកាស​ មុន​នឹង​នាំ​យក​សំណាក​ទាំង​នេះ​មក​កាន់​ផែនដី​។

    កាល​ពី​ឆ្នាំកន្លង អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​មួយ​ក្រុម​នៅ​ប្រទេស​ចិន បាន​កំណត់​ទី​តាំង​ចំនួន​បី​ដ៏មាន​សក្ដានុពល​សម្រាប់​ការ​ចុះ​ចត​របស់​យាន​ Chang’e 6 នៅ​ក្នុង​តំបន់​ទំនាប​ SPA ដែល​ជា​រណ្ដៅ​យក្ស​ទំហំ 2,500 គីឡូម៉ែត្រ និង​ជម្រៅ​ 8​គីឡូម៉ែត្រ​ កើត​ឡើង​ក្រោយ​ពី​ករណី​ធ្លាក់​អាចម៍​ផ្កាយ​កាល​ពី​រាប់​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​មុន​។

    យោង​តាម​ទិន្នន័យ​ដែល​បាន​សង្កេត​ពី​ចម្ងាយ​ តំបន់​ទំនាប SPA សម្បូរ​ទៅ​ដោយ​សារធាតុ​គីមី និង​មាន​អាយុកាល​យូរ​។ យាន​របស់​ចិន​នឹង​ជ្រើស​ទីតាំង​សុវត្ថិភាព​បំផុត​ដើម្បី​ចុះ​ចត​ នៅ​ពេល​ហោះ​បន្ទាប​ខ្លួន​បន្តិច​ម្ដង​ៗ​។

    យាន​ Chang’e 6 ទំនង​ជា​អាច​​រកឃើញ​ និង​នាំ​យក​ថ្មី basalt ដែល​ជា​កម្អែរ​ភ្នំ​ភ្លើង​ដែល​បាន​ត្រជាក់​នៅ​តំបន់​ទំនាប​ខាងលើ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​អាច​វាស់​ស្ទង់​អាយុ​កាល សមាសធាតុ​ និង​របៀប​កកើត​របស់​វា​។ តាម​រយៈ​ការ​ប្រៀប​ធៀប​ថ្ម​ដែល​​នាំ​យក​ពី​តំបន់​ភ្លឺ​របស់​ព្រះ​ចន្ទ ពួក​គេ​នឹង​អាច​រក​ឃើញ​តម្រុយ​ដែល​ទាក់​ទង​នឹង​មូលហេតុ​ដែល​នាំ​ឱ្យ​មាន​តំបន់​ងងឹត​ និង​តំបន់​ភ្លឺ​នៅ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​។

  • ណាសា​បញ្ជូន​វីដេអូ​មក​កាន់​ផែនដី ពីចម្ងាយ​ជាង 30 លាន​គីឡូម៉ែត្រ

    ណាសា​បញ្ជូន​វីដេអូ​មក​កាន់​ផែនដី ពីចម្ងាយ​ជាង 30 លាន​គីឡូម៉ែត្រ

    នេះ​ជា​លើក​ដំបូង​ហើយ​ដែល​ ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក​ (ណាសា-NASA) បញ្ជូន​វីដេអូ​ដែល​មាន​ភាពច្បាស់​ខ្ពស់​ ពី​ទីអវកាស​ដ៏​ឆ្ងាយ​ មក​កាន់​ផែនដី​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ពន្លឺ​ឡាស៊ែរ នៅ​ក្នុងការ​ពិសោធ​នៅ​លើ​យាន Psyche។

    កាល​ពី​ថ្ងៃទី 11 ធ្នូ 2023 កម្មវិធី​ពិសោធ​ផ្នែក​ទំនាក់ទំនង​ដោយ​ពន្លឺ​ក្នុង​អវកាស​ឆ្ងាយ (DSOC) នៃ​​បន្ទប់​ពិសោធន៍​កម្លាំង​រុញ​ច្រាន​ល្បឿន​លឿន​ (JPL) របស់​ណាសា បាន​បញ្ជូន​វីដេអូ​ដែល​មាន​​ភាព​ច្បាស់​កម្រិត​ខ្ពស់​ខ្លាំង​ ស្ដី​ពី​​សត្វ​ឆ្មា​មួយ​ក្បាល​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា Taters កំពុង​ដេញ​តាម​ព្រួញ​ពន្លឺ​ឡាស៊ែរ ពី​ចម្ងាយ​ប្រហែល 31 លាន​គីឡូម៉ែត្រ។ ការ​ធ្វើ​តេស្ត​នេះ​ ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​លើ​យាន​អវកាស Psyche របស់​ណាសា ដែល​បច្ចុប្បន្ន​កំពុង​ហោះ​ហើរ​ទៅ​កាន់​ 16 Psyche ដែល​ជា​អាចម៍​ផ្កាយ​លោហធាតុ​ស្ថិត​ក្នុង​​តំបន់​ខ្សែ​ក្រវាត់អាចម៍​ផ្កាយ​​ចម្បង​គេ​ នៅ​ចន្លោះ​ភព​អង្គារ និង​ភព​ព្រហស្បតិ៍ ក្រោយ​ពី​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​តាម​រយៈ​រ៉ុក្កែត Falcon Heavy របស់ SpaceX កាល​ពី​ថ្ងៃទី 13 តុលា​។

    «ការ​បង្កើនកម្រិត​បញ្ជូន​គឺជា​រឿង​ចាំបាច់​ដើម្បី​សម្រេច​បាន​គោលដៅ​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ក្នុង​អនាគត​។ យើង​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ជោគជ័យ​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​គន្លឹះ​នេះ ហើយ​ផ្លាស់ប្ដូរ​វិធី​ទាក់​ទង​នៅ​ក្នុង​បេសកកម្ម​អន្តរភព» Pam Melroy អនុប្រធាន​របស់​ណាសា ឱ្យ​ដឹង​ដូច្នេះ​។

    វីដេអូ​ស្ដីពី Taters ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ដោយ​ឧបករណ៍​ថ្មី​ដែល​អភិវឌ្ឍ​ដោយ JPL និង​ត្រូវ​បាន​ហៅ​ថា ប្រព័ន្ធ​បញ្ជូន និង​ទទួល​ឡាស៊ែរ​ក្នុង​ជើង​ហោះ​ហើរ​។ ឧបករណ៍​នេះ​បញ្ជូន​ពន្លឺ​ឡាស៊ែរ​ក្បែរ​អ៊ីហ្វ្រារ៉េដ ទៅ​កាន់​តេឡេស្កុប Hale នៅ​ឯ​ស្ថានីយ​ Palomar របស់​វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេកវិទ្យា California។ រលកសញ្ញា​នេះ​ចំណាយ​ពេល 101 វិនាទី​ ដើម្បី​ធ្វើ​ដំណើរ​មក​ដល់​ផែនដី​ ក្នុង​ល្បឿន​ 267 មេហ្គាប៊ិត/វិនាទី (Mbps)។

    Ryan Rogalin អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ដែល​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​លើ​ឧបករណ៍​អេឡិច​ត្រូនិចទទួល​រលក​សញ្ញា​របស់​គម្រោង​នេះ និយាយ​ថា «បើ​ទោះ​បញ្ជូន​ពី​ចម្ងាយ​រាប់​សិប​លាន​គីឡូម៉ែត្រ ប្រព័ន្ធ​នេះ​នៅ​តែ​អាច​បញ្ជូន​វីដេអូ​បាន​លឿន​ជាង​អ៊ីនធើណិត​ស្ទើរ​តែ​ទាំង​អស់​នៅ​លើ​ផែនដី»។

    ប្រព័ន្ធ​បញ្ជូន និង​ទទួល​ឡាស៊ែរ​ក្នុង​ជើង​ហោះ​ហើរ បាន​ធ្វើ​ការ​ពិសោធ​ដំបូង​កាល​ពី​ខែ​វិច្ឆិកា ដោយ​ការ​បញ្ជូន​រលកសញ្ញា​មក​កាន់​ផែនដី​ ពី​ចម្ងាយ​ 16 លាន​គីឡូម៉ែត្រ​។

    អាចម៍ផ្កាយ Psyche

    យានអវកាស Psyche នឹង​ហោះ​កាត់​ភព​អង្គារ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2026 និង​ថត​រូប​របស់​ភព​ក្រហម​នេះ​ មុន​នឹងហោះ​​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​គោល​ដៅ​ចុង​ក្រោយ​ គឺ អាចម៍​ផ្កាយ 16 Psyche ដែល​គ្រោង​នឹង​ទៅ​ដល់​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2029​៕

  • រកឃើញ​ដាន​នៃ​ម៉ូលេគុលសរីរាង្គ​នៅ​លើ​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu?

    រកឃើញ​ដាន​នៃ​ម៉ូលេគុលសរីរាង្គ​នៅ​លើ​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu?

    ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​សញ្ញា​នៃ​ម៉ូលេគុល​សរីរាង្គ​នៅ​ក្នុង​សំណាក​ដី​ដែល​បាន​យក​ពី​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu ​ជា​អាចម៍​ផ្កាយ​ដែល​អាច​បង្ក​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដល់​ផែនដី​។

    ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​បំពេញ​បេសកកម្ម​ស្វែង​រក​តម្រុយ​នៃ​ប្រភព​របស់​ភាវៈរស់​នៅ​លើ​ផែនដី យាន​អវកាស OSIRIS-Rex របស់​ណាសា បាន​ប្រមូល​យក​បំបែក​នានា​របស់​អាចម៍​ផ្កាយ Bennu កាល​ពី​ចុង​ឆ្នាំ 2020 ហើយ​បាន​នាំ​យក​វា​មក​កាន់​ផែនដី​កាលពី​ពីរ​ខែ​មុន​។ ថ្មី​ៗ​នេះ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​ប្រការ​ដ៏​គួរ​ឱ្យចាប់​អារម្មណ៍​របស់​សំណាក​ដី​ទាំង​នេះ​។

    Lauretta សាស្ត្រាចារ្យ​វិទ្យាសាស្ត្រ​ភព និង​គីមី​អវកាស​ នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ Arizona សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា បំបែក​នានា​របស់​អាចម៍​ផ្កាយ​ដែល​មាន​អាយុ​កាល​ 3 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​នេះ សម្បូរ​កាបូន និង​សារធាតុ​សរីរាង្គ​។ ទាំង​អស់​សុទ្ធ​តែ​មាន​សម្បុរ​ងងឹត។

    អាចម៍ផ្កាយ Bennu

    យាន​អវកាស OSIRIS-Rex ត្រូវ​បាន​ផលិត​ឡើង​ដើម្បី​ហោះ​ទៅ​ជាន់​អាចម៍​ផ្កាយ Bennu ក្នុង​រយៈ​ពេល 6 វិនាទី ប៉ុន្តែ ចុង​ក្រោយ វា​បាន​ជ្រុល​ទៅ​បុក​ផ្ទៃ​របស់​អាចម៍​ផ្កាយ​នេះ​ក្នុង​ជម្រៅ 0.5 ម៉ែត្រ ក្នុង​រយៈ​ពេល 17 វិនាទី​។ យាន​នេះ​ជីក​បាន​វត្ថុធាតុ​ជា​ច្រើន​ មុន​នឹង​ហោះ​មក​កាន់​ផែនដី​ ដើម្បី​ឱ្យ​អ្នក​ជំនាញ​ធ្វើ​ការ​ពិសោធ។

    ទំហំ​របស់អាចម៍ផ្កាយ Bennu
    ទីតាំង​របស់​អាចម៍ផ្កាយ Bennu

    Lauretta ឱ្យ​ដឹង​ថា ដី​ដែល​បាន​យកពី​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu ប្រហែល​ជា​មាន​ផ្ទុក​ធាតុ​ទឹក​ច្រើន​ជាង​ការ​សន្និដ្ឋាន​ដំបូង​របស់​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​៕

  • យានអវកាស​អាម៉េរិក​នាំ​យក​សំណាក​ដី​អាចម៍​ផ្កាយ​មក​កាន់​ផែនដី​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​

    យានអវកាស​អាម៉េរិក​នាំ​យក​សំណាក​ដី​អាចម៍​ផ្កាយ​មក​កាន់​ផែនដី​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​

    យានអវកាស​ OSIRIS-REx បាន​ហោះ​ហើរ​ក្នុង​ចម្ងាយ​ផ្លូវ​ 6.2 ពាន់​លាន​គីឡូម៉ែត្រ​ និង​នាំយក​កាប៊ីន​ផ្ទុក​សំណាកដី​របស់​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu មក​ចុះ​ចត​លើ​សមុទ្រ​ខ្សាច់​នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ប្រកបដោយ​ភាពរលូន​។

    កាល​ពី​ថ្ងៃទី 24 កញ្ញា នៅ​តំបន់​ពិសោធន៍​ Dugway របស់​កងទ័ព​អាម៉េរិក​លើ​សមុទ្រ​ខ្សាច់​ Utah ក្រុម​បុគ្គលិក​របស់​ណាសា (NASA) និង​ទ័ព​អាកាស​អាម៉េរិក​ បាន​ប្រមូល​យក​កាប៊ីន​ផ្ទុក​សំណាក​ដី​ពី​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu ដែល​យាន​អវកាស​ OSIRIS-REx យក​បាន​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2020​។

    យោង​តាម Space បេសកកម្ម​នេះ​គឺជា​លើក​ដំបូង​ដែល​ណាសា​​បាន​យក​ និងបញ្ជូន​សំណាក​ដី​ពី​អាចម៍​ផ្កាយ​មក​កាន់​ផែនដី​។

    បន្ទាប់​ពី​ធ្វើ​ដំណើរ​ជាង 6.2 ពាន់​លាន​គីឡូម៉ែត្រ​ដើម្បី​ទៅ​កាន់​ Bennu និង​ត្រលប់មក​វិញ យាន​អវកាស OSIRIS-REx បាន​ទម្លាក់​កាប៊ីន​ផ្ទុក​សំណាក​ដី​អាចម៍​​ផ្កាយ​ពី​កម្ពស់​ 101,000 គីឡូម៉ែត្រ​ខាង​លើ​ផ្ទៃ​ផែនដី​។ កាប៊ីន​អវកាស​នេះ​ផ្ទុក​ដី​ និង​វត្ថុធាតុ​ផ្សេង​ៗទម្ងន់​ 250 ក្រាម​ ដែល​យក​បាន​​ពី​អាចម៍​ផ្កាយ Bennu។ សំណាក​ដី​នេះ​អាច​ជួយ​បក​ស្រាយ​សំណួរ​សំខាន់ៗ​របស់​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ ទាក់​ទង​នឹង​ប្រភព​នៃ​ជីវិត​​នៅ​លើ​ផែនដី​ និង​យុគ​សម័យ​ដំបូង​ៗ​របស់​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​។

    បេសកកម្ម​ OSIRIS-REx មាន​តម្លៃ​មួយ​ពាន់​លាន​ដុល្លារនេះ​​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2016​ ហើយហោះ​​ទៅដល់​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2018 និង​យក​សំណាកដី​ពី​អាចម៍​ផ្កាយ​នេះ​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2020​។

    សំណាកដី​អាចម៍​ផ្កាយ​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​ចែក​រំលែក​ទៅ​ឱ្យ​វិទ្យាស្ថាន​ និង​ស្ថាប័ន​អវកាស​នានា​នៅ​លើ​ពិភពលោក​។ ណាសា​នឹង​រក្សា​ទុក​សំណាក់​ដី​នេះ 70% ដើម្បី​វិភាគ​នា​ពេល​ខាងមុខ​។ ក្រៅ​ពី​នេះ សំណាក់​ដី​ 25% ផ្សេង​ទៀត​នឹង​ត្រូវ​ប្រគល់​ឱ្យ​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ជាង 200 នាក់​នៅ​ស្ថាប័ន​ស្រាវ​ជ្រាវ​ចំនួន 35 ខណៈ​សំណាក​ដី​ 4% ទៀត​នឹង​ត្រូវ​ប្រគល់​ឱ្យ​ស្ថាប័ន​អវកាស​កាណាដា និង​ 0.5% សម្រាប់​ស្ថាប័ន​អវកាស​ជប៉ុន​៕

  • ជប៉ុន​បាញ់​បង្ហោះ​ស្ថានីយ​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ

    ជប៉ុន​បាញ់​បង្ហោះ​ស្ថានីយ​ចុះចត​លើ​ឋាន​ព្រះចន្ទ

    យាន​អវកាស SLIM នឹង​ហោះ​ដល់​គន្លង​តារា​វិថី​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ពី 3 ទៅ 4 ខែ​ទៀត​ រួច​ក៏​នឹង​​ចុះ​ចត​ខាង​​ក្នុងមាត់​​រណ្ដៅ​​​មួយ​ដែល​មាន​ទំហំ 300 ម៉ែត្រ​។

    រ៉ុក្កែត​ H-2A របស់​ជប៉ុន​ ដឹក​ស្ថានីយ​ចុះ​ចត​ SLIM និង​តេឡេស្កុប​អវកាស XRISM ហោះ​ឡើង​ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស​ Tanegashima កាល​ពី​ម៉ោង​ 6 និង 42 នាទី ថ្ងៃទី 6 កញ្ញា​ (ពេលវេលា​នៅ​កម្ពុជា)​ យឺត​ជាង​ 10 ថ្ងៃ បើ​ធៀប​នឹង​ផែនការ​ដំបូង​ ដោយ​សារ​តែ​បញ្ហា​អាកាសធាតុ​។

    យាន​អវកាស​ទាំង​ពីរ​គ្រឿង​បាន​ហោះ​ហោះ​ដូច​ការ​គ្រោង​ទុក​ បន្ទាប់​ពី​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះជិត​​មួយ​ម៉ោង​។ បើ​សិន​ជា​គ្រប់​យ៉ាង​ដំណើរ​ការ​រលូត​ តែ​ប៉ុន្មាន​ខែ​ទៀត​ប៉ុណ្ណោះ SLIM (ស្ថានីយ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ព្រះ​ចន្ទ​ឆ្លាត​វៃ) នឹង​រក​វិធី​ចុះ​ចត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ជា​លើក​ដំបូង​ ដើម្បី​បើក​ផ្លូវ​សម្រាប់​បេសក​កម្ម​ប្រកប​ដោយមហិច្ឆតា​ជា​ច្រើន​ផ្សេង​ទៀត​។

    យោង​តាម​អង្គការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​ជប៉ុន (JAXA) ស្ថានីយ​ SLIM ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ការធ្វើ​តេស្ត​​​ប្រព័ន្ធ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ស្រាល​ក្នុង​ទ្រង់​ទ្រាយ​តូច​ និង​ប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ចុះ​ចត​ប្រកប​ដោយ​ភាព​សុក្រឹត​​ចាំ​បាច់​សម្រាប់​យាន​អវកាសចុះ​ចត​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ក្នុង​ពេល​អនាគត​។

    SLIM គឺជា​យាន​អវកាស​ខ្នាត​តូច​ មាន​កម្ពស់​ 2.4 ម៉ែត្រ, បណ្ដោយ​ 2.7 ម៉ែត្រ និង​ទទឹង​ 1.7 ម៉ែត្រ​។ នៅ​ពេល​ហោះ​ឡើង​ យាន​នេះ​មាន​ទម្ងន់​ 700 គីឡូក្រាម ក្នុង​នោះ​ ឥន្ធនៈ​មាន​រហូត​ដល់ 70%​ នៃ​ទម្ងន់​​សរុប​។ SLIM នឹង​ហោះ​ទៅ​តាម​គន្លង​វែង​ឆ្ងាយ​ដែល​សន្សំ​សំចៃ​ឥន្ធនៈ​ ហើយ​គ្រោង​នឹង​ទៅ​ដល់​គន្លង​តារាវិថី​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​ 3 ឬ 4 ខែ​ទៀត​។​ យាន​អវកាស​នេះ​នឹង​សង្កេត​មើល​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ក្នុង​មួយ​ខែ​ មុន​នឹង​បន្តចុះ​ចត​ខាង​ក្នុង​មាត់រណ្ដៅ​អាចម៍​ផ្កាយ​​ Shioli Crater ទំហំ​ 300 ម៉ែត្រ ដើម្បី​ធ្វើ​តេស្ត​បច្ចេក​វិទ្យា​ចុះ​ចត​។

    SLIM ក៏​នាំ​យក​យាន​ស្រាវ​ជ្រាវ​ខ្នាត​តូច​ពីរ​គ្រឿង​ ដែល​គ្រោង​នឹង​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ពង្រាយ​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ បន្ទាប់​ពី​បាន​ចុះ​ចត​។ យាន​ខ្នាត​តូច​មួយ​គូ​នេះ​នឹង​ជួយ​ក្រុម​អ្នក​បច្ចេកទេស​លើ​ផែនដី​អាច​តាម​ដាន​ស្ថានភាព​របស់​យាន​ចុះ​ចត SLIM និង​ថត​រូប​តំបន់​ចុះ​ចត​ ក៏ដូច​ជា​ផ្ដល់​ប្រព័ន្ធ​ទំនាក់​ទំនង​ផ្ទាល់​ជាមួយ​នឹង​ផែនដី​។

    មុន​នោះ ស្ថានីយ​ចុះ​ចត​ Hakuto-R របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​ឯកជន​ Hakuto-R នៅ​តូក្យូ ក៏​បាន​ហោះ​ដល់​គន្លង​តារា​វិថី​ព្រះ​ចន្ទ​ ប៉ុន្តែ​បាន​ធ្លាក់​បុក​ដី​កាល​ពី​ខែ​មេសា​ឆ្នាំ​កន្លង​។ ដូច្នេះ ជោគ​ជ័យ​របស់ SLIM នឹង​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ដ៏​សំខាន់​មួយ​។ គិត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន លើ​ពិភពលោក​មាន​តែ​បួន​ប្រទេស​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​ធ្លាប់​បាន​បញ្ជូន​យាន​អវកាស​ទៅ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ នោះ​គឺ​ សូវៀត អាម៉េរិក ចិន និង​ឥណ្ឌា​។

    ក្រៅ​ពី SLIM រ៉ុក្កែត​រុញ​ច្រាន H-2A ​ក៏​ដឹកឡេស្កុបអវកាស​​ XRISM (បេសកកម្ម​ថត​រូបដែល​​បំពាក់​បច្ចេក​វិទ្យាកាំ​រស្មី​អ៊ិច (X)) ដែល​ជា​គម្រោង​សហការ​រវាង​​ទី​ភ្នាក់​ងារ​អវកាស​ជប៉ុន អាម៉េរិក និង​អឺរ៉ុប​ នឹង​ធ្វើ​សកម្មភាព​នៅ​ក្នុង​គន្លង​តារាវិថី​កម្រិត​ទាប​របស់​ផែនដី​។ តេឡេស្កុប​នេះ​នឹង​ស្រាវ​ជ្រាវ​ចក្រវាល​តាមរយៈ​កាំរស្មី​អ៊ិច​ថាមពល​ខ្ពស់​​ក្នុង​ទីអវកាស៕

  • «រោងចក្រ» មួយ​របស់​ចក្រវាល ផលិត​លោហធាតុ​ធ្ងន់​ស្មើ​ផែនដី​មួយ​ពាន់​ដង

    «រោងចក្រ» មួយ​របស់​ចក្រវាល ផលិត​លោហធាតុ​ធ្ងន់​ស្មើ​ផែនដី​មួយ​ពាន់​ដង

    ករណី​ផ្ទុះ​មួយ​ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ 3​ ពាន់​​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ បង្កើត​ចេញ​លោហធាតុ​គ្រប់​ប្រភេទ​ដែល​មាន​ទម្ងន់​សរុប​​លើស​ពី​ភព ព្រះចន្ទ និង​អាចម៍​ផ្កាយ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​បូក​បញ្ចូល​គ្នា​ទៅទៀត​។

    ឆ្នាំ​ 2021 ស្ថានីយ​សង្កេត​តារា Neil Gehrels បាន​រក​ឃើញ​ករណី​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​វត្ថុ​អវកាសក្រាស់ៗ​ចំនួន​​​ពីរ​​ដែល​ហៅ​ថា kilonova និង​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ឱ្យ​ថា GRB 211211A។ នេះ​គឺជា​ឧទាហរណ៍​ជិត​បំផុត​ស្ដី​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​តារា​សាស្ត្រ​កម្រ​ចួប​នេះ​ដែល​មនុស្ស​មិន​បាន​រក​ឃើញ​ជាមួយ​នឹង​រលក​ទំនាញ​។ GRB 211211A ប្លែក​ពី​គេ​ ដោយ​សារ​តែ​ពន្លឺ​ហ្គាម៉ា (GRB) ដែល​វា​បញ្ចេញ​ អូស​បន្លាយ​ពេល​មួយ​នាទី​។ កន្លង​មក ថេរវេលា​ដូច​គ្នា​នេះ​តែង​តែ​អម​ជាមួយ​នឹង GRB ពី​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ផ្កាយ​នានា​​ដែល​ហៅ​ថាស៊ូពើណូវ៉ា​ ជំនួស​ឱ្យ​ការ​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​ផ្កាយ​នឺត្រុង។

    ទំព័រ IFL Science រាយការណ៍​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 15 សីហា​​ថា លទ្ធផល​នៃ​ការ​ស្រាវជ្រាវចំនួន​បួន​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​ដំណាល​គ្នា​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature បរិយាយ​អំពី​ការ​រកឃើញ​ខាងលើ និង​ដំណើរ​ការ​ដែល​អាច​បង្កើត​បាន​ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​បែប​នេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្វី​ដែល​គួរ​ឱ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​ជាង​គេ​នៃ​ហេតុការណ៍​នេះ​ អាច​ជា​បរិមាណ​វត្ថុ​ធាតុ​ធ្ងន់​ៗ​ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ពី​ការ​ផ្ទុះ​ដ៏​អស្ចារ្យ​ ក្នុង​នោះ​មាន​ទាំង​លោហធាតុ​កម្រ​ មាន​ដូច​ជា​ មាស និង​ប្លាទីន​ជា​ដើម​។

    រូបភាព​ដែល​បង្កើត​ឡើង​ត្រាប់​តាម​រស្មី​ហ្គាម៉ាដែល​ជះចេញ​ពី GRB 211211A

    ជា​ធម្មតា ផ្កាយ​មួយ​ដួង​តែង​​ច្របាច់​អ៊ីដ្រូសែន​បញ្ចូល​គ្នា​ឱ្យ​ក្លាយ​ជា​អេល្យូម រួច​ក៏​ប្រែ​ក្លាយ​អេល្យូម​ទៅ​ជា​សារធាតុ​ដទៃ​ៗ​នៅ​ក្នុង​វដ្ដ​របស់​វា​។ ពេល​ស្លាប់​ទៅ ផ្កាយ​ដែល​មាន​ម៉ាស​តូច​ទាប​នឹង​បង្កើត​សារធាតុ​ថ្មីៗ​ ប៉ុន្តែ​វត្ថុធាតុ​ភាគ​ច្រើន​ទាម​ទារ​ឱ្យ​មាន​វិធី​កកើត​ដ៏​ខ្លាំង​ក្លា​។ សារធាតុ​ដូច​អាលុយមីញ៉ោម​ និង​ប៉ូតាស្យូម​កកើត​ពី​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ផ្កាយមួយ​ដួង​ដោយ​ឡែក​ពី​គ្នា​​ (ស៊ូពើណូវ៉ា) ប៉ុន្តែ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​សង្ស័យ​ថា មាន​ប្រភព​សារធាតុ​ធ្ងន់ៗ​​ដទៃ​ ដោយ​សារ​ថា​ ចំនួន​ករណី​ផ្ទុះ​ស៊ូពើណូវ៉ា​ដែល​ពួក​គេ​បាន​ប្រទះ​ មិន​សម​ស្រប​នឹង​កម្រិត​សម្បូរ​បែប​របស់​សារធាតុ​ធ្ងន់ៗ​។

    នៅ​ពេល​ផ្កាយ​នឺត្រុង​ពីរ​ដួង​ប៉ះទង្គិច​គ្នា និង​ត្រូវ​បាន​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា ថាមពល​ដែល​ពួក​វា​បញ្ចេញកកើត​​ទៅ​ជា​លោហធាតុ​ធ្ងន់​ជាង​ឆ្ងាយ​បើ​ធៀប​នឹង​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​​ស៊ូពើណូវ៉ា​។ បើទោះជា​គីឡូណូវ៉ា កម្រ​កើត​មាន​ បើធៀប​នឹង​ស៊ូពើណូវ៉ា តែ​ពួក​វា​បង្កើត​សារធាតុ​ធ្ងន់​ៗ​​ច្រើន​ជាង​ និង​កាន់កាប់​លោហធាតុ​ធ្ងន់​ៗ​​​ភាគ​ច្រើន​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​ចក្រវាល​។ ឧទាហរណ៍​៖ ​ព្រះអាទិត្យ​​មាន​ម៉ាស​ធ្ងន់​ជាង​ផែនដី 330,000 ដង ខណៈ​ 99.5% នៃ​សម្បក​ផែនដី​មាន​ផ្ទុក​សារធាតុ​មិន​ធ្ងន់​ជាង​ដែក​។ ប្រការ​នេះ​បញ្ចាក់​ថា «រោងចក្រ​ផលិត​មាស​ក្នុង​ចក្រវាល» មាន​ទំហំ​ធំ​ខ្លាំង​ណាស់​។

    រូបភាពបរិយាយអំពីការច្របាច់បញ្ចូលគ្នារវាងផ្កាយក្រិនពណ៌ស (ឆ្វេង) និងផ្កាយនឺត្រុង (កណ្ដាលថាសវត្ថុធាតុ)

    ដើម្បី​ឱ្យ​ដឹង​ថា​ ព្រឹត្តិការណ៍​ដូច GRB 211211A រួម​ចំណែក​អ្វី​ខ្លះ​ក្នុង​ការ​កកើត​សារធាតុ​ធ្ងន់ៗ​ក្នុង​ចក្រវាល​ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ត្រូវ​ការ​ដឹង​អំពី​ចំនួន​របស់​ពួក​វា​។ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​កំពុង​ស្វែង​រក​អ្វី​ដែល​បាន​បង្កើត​ GRB 211211A។ បច្ចុប្បន្ន​ សម្មតិកម្ម​មួយ​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង នោះ​គឺការ​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​ផ្កាយ​នីត្រុង និង​កូន​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ស បង្កើត​ឱ្យ​មាន​ ​GRB 211211A មិន​មែន​ការ​បុក​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​ផ្កាយ​នីត្រុង​ពីរ​ដួង​នោះទេ៕

  • របៀបដែល ណាសា (NASA) ប្រើប្រាស់ដែន​ទំនាញ​ និងរលកវិទ្យុ ដើម្បីសិក្សាភព និងព្រះច័ន្ទ

    របៀបដែល ណាសា (NASA) ប្រើប្រាស់ដែន​ទំនាញ​ និងរលកវិទ្យុ ដើម្បីសិក្សាភព និងព្រះច័ន្ទ

    ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក (ណាសា) កំពុង​តែ​ប្រើ​ប្រាស់​អង់តែន​វិទ្យុ​នៅ​លើ​ដី​ដើម្បី​ទាក់​ទង​ជាមួយ​យាន​អវកាស​រាប់​សិប​គ្រឿង​​របស់​ខ្លួន​ ដែល​កំពុង​ធ្វើ​សកម្មភាព​ និង​ស្រាវជ្រាវ​វត្ថុអវកាស​នានា​។

    ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ និង​វិស្វករ​កំពុង​ទាក់​ទង និង​បញ្ជា​យាន​អវកាស​ទាំង​ឡាយ​របស់​ពួក​គេ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ទីអវកាស​សែន​ឆ្ងាយ​ តាម​រយៈ​ប្រព័ន្ធ​អវកាស​ជ្រៅ​ ​ជា​បណ្ដាញ​ដែល​មាន​អង់តែន​វិទ្យុ​ខ្នាត​យក្ស​របស់​ណាសា​។

    បណ្ដាញ​អវកាស​ជ្រៅ ឬ DSN មិន​ត្រឹម​តែ​ជា​សេវាបញ្ជូន​ទិន្នន័យ​នោះ​ទេ វា​ក៏​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​សម្រាប់​ការ​ពិសោធ​វិទ្យាសាស្ត្រ​ស្ដី​ពី​កម្លាំង​ទំនាញ និង​រលក​វិទ្យុ​ផងដែរ។ តើ​វិទ្យាសាស្ត្រ​​កម្លាំង​ទំនាញ និង​រលក​វិទ្យុ​​គឺជា​អ្វី? ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ដើម្បី​ឱ្យ​វា​ជួយ​ដល់​មនុស្ស​ក្នុង​ការ​ស្វែង​យល់​បន្ថែម​ពី​បណ្ដា​ភព​ ព្រះចន្ទ រួម​នឹង​អាចម៍​ផ្កាយ​នានា​នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​?

    គ្រប់​គ្នា​សុទ្ធ​តែ​បាន​ដឹង​អំពី​កម្លាំង​ទំនាញ​។ នោះ​គឺជា​កម្លាំង​ដែល​ជួយ​ឱ្យ​វត្ថុ​មួយ​​ស្រូប​ទាញ​យក​វត្ថុដទៃ​ៗ ឧទាហរណ៍​ដូច​ជា​ ភព​មួយ​ស្រូប​ទាញ​យាន​អវកាស​ឱ្យ​ហោះ​សំដៅ​ទៅ​រក​វា​ជា​ដើម​។ កម្លាំង​ទំនាញ​ក៏​ជា​កម្លាំង​ដែល​ជួយ​ឱ្យ​ភព​ទាំង​ឡាយ​គោចរ​ទៅ​តាម​គន្លង​តារា​វិថី​ជុំវិញ​ព្រះ​អាទិត្យ​ផងដែរ​។

    នៅ​លើ​ផែនដី មនុស្ស​ប្រើ​ប្រាស់​ ឬ​ឆ្លង​កាត់​កម្លាំង​ទំនាញ​ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ​។ នៅ​ពេល​ទម្លាក់​វត្ថុ​មួយ​ វា​នឹង​ធ្លាក់​មក​លើ​ដី​កាន់​តែ​លឿន​​ ព្រោះ​តែ​កម្លាំង​ទំនាញ​របស់​ផែនដី​ធ្វើ​ឱ្យ​វត្ថុ​នោះ​ធ្លាក់​ចុះ​ក្នុង​ល្បឿន​កាន់​តែ​លឿន​។ យាន​អវកាស​ដែល​ហោះ​សំដៅ​ភព​ណា​មួយ​ក្នុង​ល្បឿន​លឿន​ ឬ​យឺត​គឺ​អាស្រ័យ​ទៅ​លើ​ម៉ាស​របស់​ភព​នោះ​។ ម៉ាស​កាន់​តែ​តូច កម្លាំង​ទំនាញ​ក៏​កាន់​តែ​តិច។

    សភាព​នៃ​ទំនាញ​ បូក​រួម​នឹង​ចំណេះ​ដឹង​ស្ដី​ពី​រលក​វិទ្យុ ជួយ​ឱ្យ​មនុស្ស​ប្រើ​ប្រាស់​កម្លាំង​ទំនាញដើម្បី​ស្រាវជ្រាវ​ភព​នានា​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​។ បន្ទាប់​ពី​ទៅ​ដល់​គោលដៅ យាន​អវកាស​នឹង​ប្រើប្រាស់​អង់តែន​វិទ្យុ​ដើម្បី​ទាក់​ទង​មក​កាន់ DSN នៅ​លើ​ផែនដី​ ហើយ​បណ្ដាញ​នេះ​នឹង​បញ្ជូន​រលក​វិទ្យុ​ត្រលប់​ទៅឱ្យ​យាន​អវកាស​​វិញ។

    យាន​អវកាស​នីមួយ​ៗ​ គោចរ​ទៅ​តាម​គន្លង​ដែល​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​បាន​កំណត់​​ ហើយ​នឹង​បញ្ជូន​រលក​វិទ្យុ​នៅ​ពេល​ហោះ​ជុំវិញ​គោលដៅ​។ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ និង​វិស្វករ​អាច​គណនា​ឃើញ​ទីតាំង​ និង​ល្បឿន​របស់​យាន​អវកាស​ តាម​រយៈ​ការ​វាស់​វែង​ទៅ​លើ​ការ​ប្រែប្រួល​របស់​ប្រេកង់រលក​វិទ្យុ​របស់​យាន​។ ប្រការ​នេះ​អាច​ទៅ​រួច​ក៏​ដោយ​សារ​តែ​ Doppler ដែល​ជា​បាតុភូត​ធ្វើ​ឱ្យ​សារ៉ែន​រថយន្ត​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់​មាន​សំឡេង​ខុស​ប្លែកពី​គ្នា​ នៅ​ពេល​វា​ផ្លាស់​ទី​សំដៅ​មករក​អ្នក និង​ពេល​វា​ចាក​ចេញ​ទៅ​ឆ្ងាយ​ពី​អ្នក​។

    បាតុភូត​ Doppler ដែល​ត្រូវ​បាន​សង្កេត​នៅ​ទីនេះ​គឺ​នៅ​ពេល​យាន​អវកាស និង​អង់តែន DSN ផ្លាស់​ទី​បែរ​ទៅ​រក​គ្នា​។ ភាព​ខុស​គ្នា​រវាង​ប្រេកង់​របស់​រលក​វិទ្យុ​ដែល​យាន​អវកាស​បញ្ជូន​មក​នៅ​ពេល​វា​គោចរ​ជុំវិញ​លើ​គន្លង​តារា​វិថី​ និង​រលក​សញ្ញា​ដែល​ទទួល​បាន​នៅ​លើ​ផែនដី នាំ​មក​នូវ​ព័ត៌មាន​លំអិត​ស្ដី​ពី​វិសាល​ភាព​នៃ​ដែន​ទំនាញ​របស់​វត្ថុ​អវកាស​មួយ​។ ឧទាហរណ៍​៖ បើសិន​កម្លាំង​ទំនាញ​ខ្លាំង​ជាង​បន្តិច យាន​អវកាស​នឹង​បង្កើន​ល្បឿន​លឿន​ជាង​មុន​បន្តិច​ ប៉ុន្តែ​បើ​កម្លាំង​ទំនាញ​របស់​វត្ថុ​អវកាស​នោះ​ខ្សោយ​បន្តិច យាន​អវកាស​ក៏​បង្កើន​ល្បឿន​យឺត​ជាង​បន្តិច​។

    តាម​រយៈ​ការ​អភិវឌ្ឍ​រូបមន្ត​ស្ដី​ពី​ដែន​ទំនាញ​របស់​វត្ថុ​អវកាស ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​អាច​វិភាគ​ព័ត៌មាន​ស្ដី​ពី​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ខាង​ក្នុង​របស់​វត្ថុ​អវកាស​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់ DSN៕

  • ដុំ​ភ្លើង​ដែលឆាប​ឆេះ​​ផ្ទុះ​កក្រើក​មេឃ​នៅ​អូស្ត្រាលី អាចជា​រ៉ុក្កែត​របស់​រុស្ស៊ី

    ដុំ​ភ្លើង​ដែលឆាប​ឆេះ​​ផ្ទុះ​កក្រើក​មេឃ​នៅ​អូស្ត្រាលី អាចជា​រ៉ុក្កែត​របស់​រុស្ស៊ី

    ដុំ​ភ្លើង​យ៉ាង​ភ្លឺ និង​សំឡេង​ផ្ទុះ​លាន់​កក្រើក​មេឃ​របស់រ​ដ្ឋ Victoria នៅ​អូស្ត្រាលី​កាលពី​ពេល​ថ្មី​ៗ​នេះ អាច​គ្រាន់តែ​ជា​បំណែក​​នៃ​​រ៉ុក្កែត​របស់​ប្រទេស​រុស្ស៊ី នៅក្នុង​ការបាញ់​បង្ហោះ​ផ្កាយរណប​ក្នុង​ថ្ងៃ​ជាមួយគ្នា​ នៅវា​កំពុង​ធ្លាក់​។​

    7 News Australia កាលពី​ថ្ងៃទី 08 សីហា បាន​ផ្សាយ​ថា ដុំ​ភ្លើង​បានបង្ហាញ​ខ្លួន​កាលពី​ថ្ងៃទី 07 សីហា ធ្វើឱ្យ​ប្រជាជន​នៅ Melbourne ដែលជា​ទីក្រុង​រដ្ឋបាល​របស់​រដ្ឋ Victoria និង​តំបន់​មួយចំនួន​ផ្សេងទៀត​របស់​រដ្ឋ​នេះ បាន​ទស្សនា​ទិដ្ឋភាព​ដ៏​អស្ចារ្យ។

    ព័ត៌មានដំបូងៗនិយាយថា ដុំ​ភ្លើង​នេះ​អាចជា​អាចម៍ផ្កាយ​កំពុង​ធ្លាក់។ ប៉ុន្តែ ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បញ្ជាក់ថា នោះ​គឺជា​បំណែក​មួយ​នៃ​សំរាម​អវកាស។ នេះ​បើតាម​ទំព័រ Space។

    អ្នក​តារាសាស្ត្រ​នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក និយាយថា ដុំ​ភ្លើង​នោះ​គឺជា​កំណាត់​ទី​បី​របស់​រ៉ុក្កែត Soyuz 2 ដែល​ត្រូវបាន​រុស្ស៊ី​បាញ់​បង្ហោះ​​ពី​ព្រលាន​យានអវកាស Plesetsk នៅ​ភាគ​ពាយព្យ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី មុន​នោះ​ច្រើន​ម៉ោងប៉ុណ្ណោះ​។

    រ៉ុក្កែត​នេះ​មាន​ភារកិច្ច​នាំយក​ផ្កាយរណប GLONASS-K2 របស់ប្រទេស​​រុស្ស៊ី ឡើងទៅ​កាន់​ទី​អវកាស។

    Soyuz 2

    តាម​ការ​គណនា​របស់​ក្រុម​អ្នកជំនាញ ដងខ្លួន​របស់រ៉ុក្កែត​​រុស្ស៊ី​ខាងលើ ត្រូវ​​ធ្លាក់​ត្រលប់​មកកាន់​ផែនដី​នៅ​ភាគ​អាគ្នេយ៍​នៃ​តំបន់ Tasmania លើ​មហាសមុទ្រធំធេង​ បន្ទាប់ពី​បាន​បាញ់​បង្ហោះ។ នៅតាម​ផ្លូវ​ធ្លាក់​ត្រលប់​មក​កាន់​​ផែនដី កំណាត់​ខាង​ក្រោម​របស់​រ៉ុក្កែត​នេះ​បាន​បញ្ចេញ​ពន្លឺ​លើ​ផ្ទៃមេឃ​របស់​អូស្ត្រាលី ដោយសារតែ​ឆេះ នៅពេល​កកិត​នឹង​បរិយាកាស៕