Tag: អវកាស

  • ផ្កាយ​មួយ​ដួង​នឹង​ផ្ទុះ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2024 ហើយ​អាច​មើល​ឃើញដោយ​ភ្នែក​ទទេ

    ផ្កាយ​មួយ​ដួង​នឹង​ផ្ទុះ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2024 ហើយ​អាច​មើល​ឃើញដោយ​ភ្នែក​ទទេ

    នៅ​កណ្ដាល​កញ្ចុំ​ផ្កាយ​ Hercules នឹង​មាន​វត្ថុ​អវកាស​មួយ​ដែលមើល​ទៅ​ដូច​ផ្កាយ​ថ្មី​ទើប​បង្ហាញ​ខ្លួន​នៅ​លើផ្ទៃ​មេឃ​។

    យោង​តាម Science Alert ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ផ្កាយ​​ជិត​នឹង​កើត​ឡើង​របស់ T Coronae Borealis ដែល​ជា​ផ្កាយ​មួយ​គូ​ រួម​មាន​ «ផ្កាយ​ខ្មោចឆៅ» ​មួយ​ដួង និង​ជនរង​គ្រោះ​របស់​វា នឹង​បញ្ចេញ​ពន្លឺ​រហូត​ដល់​ថ្នាក់​មនុស្ស​នៅ​លើផែនដី​អាច​មើល​ឃើញ​វា​ដោយ​ភ្នែក​ទទេ​។

    T Coronae Borealis ធ្លាប់​បាន​ផ្ទុះ​ម្ដង​រួច​ហើយ​កាល​ពី​ឆ្នាំ 1946​។ យោង​តាម​ការ​គណនា​របស់​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នៅ​អង្គការ​ណាសា​ ផ្កាយ​ភ្លោះ​ T Coronae Borealis នឹង​ត្រូវ​ផ្ទុះ​ម្ដង​ទៀត​ នៅ​ចន្លោះ​ពី​ខែ​កុម្ភៈ ដល់​ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ 2024​។

    បច្ចុប្បន្ន វា​មិន​ទាន់​ផ្ទុះ ដូច្នេះ អ្នក​ដែល​ចូល​ចិត្ត​វិស័យ​តារា​សាស្ត្រ​ អាច​ទន្ទឹម​រង់​ចាំ​មើល​ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​ ចាប់​ពី​ពេល​នេះ​រហូត​ដល់​ដាច់​ខែ​កញ្ញា​។

    តាម​រយៈ​ភ្នែក​ទទេ អ្នក​នឹង​បាន​ឃើញ​ចំណុច​ដែល​ភ្លឺ​មួយ​ដូច​ទៅ​នឹង​ផ្កាយ​ថ្មី​មួយ​ដួង​ទើប​រះ​នៅ​កណ្ដាល​កញ្ចុំ​ផ្កាយ​ Hercules ជា​ទី​ដែល​ផ្កាយ​មួយ​គូ​ខាងលើ​កំពុង​ស្ថិត​នៅ​។ ក្នុង​នោះ ពន្លឺ​របស់វា ​ភ្លឺ​ស្មើ​នឹងផ្កាយ​​ North Star

    T Coronae Borealis គឺជា​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​មួយ​ដែល​បាន​ឈាន​ចូល​ដល់​ដំណាក់​កាល​ស្លាប់​។ បច្ចុប្បន្ន វា​រួម​មាន​ ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម​មួយ​ដួង និង​កូន​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ស​ (White Dwarf) មួយ​ដួង​។ កូន​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ស​នេះ ​ដើរតួ​​ជា​ផ្កាយ​ខ្មោច​ឆៅ​​ ខណៈ​ដែល​ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម​គឺជា​ជន​រង​គ្រោះ​របស់​វា​។

    កូន​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ស​នេះ ចេះ​តែ​ជះ​កម្លាំង​សម្ពាធ​ ហែក​សាច់​ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម​ជាបន្ត​បន្ទាប់​។ នៅ​ពេល​សម្ពាធ​ធំ​គ្រប់​គ្រាន់ ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម​នឹង​ផ្ទុះ​ទៅ​តាម​វដ្ដ​មួយ​នៅ​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​ដែល​ត្រូវ​បាន​ហៅ​ថា ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ណូវ៉ា​ ដោយ​បញ្ចេញ​វត្ថុ​ធាតុ​មួយ​ផ្នែក​របស់​វា​ទៅ​ក្នុង​បរិយាកាស​។

    វត្ថុ​ធាតុ​ពី​ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម​ដែល​ត្រូវ​បាន​បំបែក​ចេញ​ ក៏​ត្រូវ​បាន​កូន​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ស​ ស៊ី​ជា​ចំណី​ ក្នុង​រយៈ​ពេល​ខ្លី​។ ដូច្នេះ អ្នក​អាច​តាម​ដានគយ​គន់​​ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​ជា​ច្រើន​ថ្ងៃ​ផងដែរ​។

    រហូត​ដល់​ថ្ងៃ​ណា​មួយ​នោះ ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម​នឹង​ត្រូវ​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ស​ ហែក​ស៊ី​វត្ថុ​ធាតុ​រហូត​ដល់​ឆ្អែត​ «បែកពោះ​»​។ ពេល​នោះ ផ្កាយ​មួយ​គូ​នេះ​នឹង​ត្រូវ​ផ្ទុះ​ដំណាល​គ្នា​ និង​ខ្លាំង​ក្លា​ជាង​ការ​ផ្ទុះ​របស់​វា​នា​ពេល​កន្លង​ នៅ​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​មួយ​ដែល​ហៅ​ថា «ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ស៊ុបពើណូវ៉ា»។

    ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម​គឺជា​បណ្ដា​ផ្កាយ​ដែល​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​ «ដង្ហើម​ចង្រិត» ពេល​ដែល​ជិត​អស់​ថាមពល​។ ព្រះ​អាទិត្យ​របស់​មនុស្ស នៅ​សល់​ 5 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ទៀត ​ក៏​នឹង​ក្លាយ​ជា​ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម​​​។

    ក្រោយ​ការ​ផ្ទុះ​ណូវ៉ា និង​ការផ្ទុះ​ស៊ុបពើ​ណូវ៉ា អ្វី​ដែល​នៅ​សេសសល់​ នឹង​ប្រមូលផ្ដុំ​គ្នា ក្លាយ​ជា​កូន​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ស ដែល​មាន​ទំហំ​ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​ភព​ផែនដី​ ប៉ុន្តែ​មានផ្ទុក​​ថាមពល​មហិមា​។

    តាម​ការ​គណនា ក្រោយ​រយៈ​ពេល​ប្រហែល​ 10 ពាន់​លាន​ឆ្នាំទៀត​ ពោល​គឺ​ប្រហែល​ 5 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ដែល​បាន​ក្លាយ​ជា​ផ្កាយ​យក្ស​ក្រហម​ ព្រះ​អាទិត្យ​របស់​មនុស្ស​នឹង​ក្លាយ​ទៅ​ជា​កូន​ផ្កាយ​ក្រិន​ពណ៌​ស​៕

  • ស្ថានីយអវកាស​នៅ​លើ​ដី​ដំបូង​របស់​ប្រទេសចិន​

    ស្ថានីយអវកាស​នៅ​លើ​ដី​ដំបូង​របស់​ប្រទេសចិន​

    មូលដ្ឋាន​ថ្មី​ដែល​មាន​សមត្ថភាព​បង្ហាញត្រាប់​តាម​​បរិស្ថាន​ស្ថានីយ​អវកាស​ចំនួន​ 9 យ៉ាង​ អនុញ្ញាត​ឱ្យ​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រធ្វើ​ការ​​ពិសោធ​​ផ្នែក​អវកាស​ជា​ច្រើន​ប្រភេត​ នៅ​លើ​ផែនដី​ដោយ​ផ្ទាល់​។

    ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ​ស្រាវជ្រាវ​ និង​ធ្វើ​ត្រាប់​តាម​បរិស្ថាន​អវកាស​ (SESRI) ដែល​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​ ជា​ស្ថានីយ​អវកាស​លើ​ដី​ដំបូង​របស់​ប្រទេស​ចិន​ បាន​ឆ្លង​ផុត​ដំណាក់​កាល​វាយ​តម្លៃ​នៅ​​ខេត្ត​ Heilongjiang ភាគ​ឦសាន​ប្រទេសចិន​ កាល​ពី​ថ្ងៃទី 27 កុម្ភៈ​។

    ស្ថានីយ​អវកាស​លើក​ដីនេះ ត្រូវ​បាន​សាងសង់​ដោយ​​វិទ្យាស្ថាន​ស្រាវជ្រាវ​អវកាស​ និង​វិទ្យាសាស្ត្រ​វត្ថុ​ធាតុ​ នៃ​វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេក​វិទ្យា​ខេត្ត​ Heilongjiang (HIT) សហការ​ជាមួយ​ក្រុម​ហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា​ និង​វិទ្យាសាស្ត្រអាកាសចរណ៍​​អវកាស​​​ចិន​។

    នៅ​ក្នុង​មូលដ្ឋាន​នេះ មាន​អគារ​ពិសោធន៍​ចំនួន​​បួន​ រួម​មាន​ អគារ​បរិស្ថាន​អវកាស​ទាំងស្រុង, អគារ​វិទ្យាសាស្ត្រ​ផ្លាស្មា​អវកាស​, អគារ​​បរិស្ថាន​ម៉ាញ៉េទិច​អវកាស និង​ទីតាំង​ពង្រីក​​ពូជ​សត្វ​។

    តាម​ផែនការ​ SESRI ​អាច​​ធ្វើ​ត្រាប់​តាម​កត្តា​បរិស្ថាន​អវកាស​ចំនួន​ 9 ប្រភេទ​ មាន​ជា​អាទិ៍​ សុញ្ញកាស​ សីតុណ្ហ​ភាព​ខ្ពស់ និង​ទាប ភាគ​ល្អិត​​ផ្ទុក​អគ្គិសនី​ វិទ្យុសកម្ម​អេឡិច​ត្រូ​ម៉ាញ៉េទិច ធូលី​អវកាស ផ្លាស្មា កម្លាំង​ទំនាញ​ខ្សោយ​ ឧស្ម័ន​អព្យាក្រឹត និង​មីក្រូ​ទំនាញ​។

    យោង​តាម​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​នៅ​សភា​វិទ្យាសាស្ត្រ​ចិន​ ស្ថានីយ​អវកាស​លើ​ដី​នេះ​នឹង​ក្លាយ​ជា​កន្លែង​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​ធន​ធាន​មនុស្ស​ជាន់​ខ្ពស់​​នៅ​ប្រទេស​ចិន​។ គិត​ត្រឹម​ខែ​មិថុនា 2023 មាន​ស្ថាប័ន​ជាង 110 ​មក​ពី​​ប្រទេស​ និង​ដែន​ដី​ជាង​ 30 បាន​ចុះ​ឈ្មោះ​ប្រើ​ប្រាស់​ស្ថានីយ​ SESRI៕

  • កាមេរូន និង​ប៉ូឡូញ​អភិវឌ្ឍ​ «កាក់​ហោះ» ដូច​ UFO ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក

    កាមេរូន និង​ប៉ូឡូញ​អភិវឌ្ឍ​ «កាក់​ហោះ» ដូច​ UFO ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក

    ធនាគារ​ជាតិ​កាមេរូន និង​រោង​ចក្រ​​ស្ល​កាក់​ប្រាក់​ប៉ូឡូញ Mennica Polska ថ្មី​ៗ​នេះ​បាន​អភិវឌ្ឍ​ជោគ​ជ័យ​នូវ​កាក់​ UFO MP-1766 ដែល​ជា​ឧបករណ៍​ហោះ​ហើរ​ស្រប​ច្បាប់​ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក​។

    យោង​តាម​ទំព័រ Oddity Central (អង់គ្លេស) ឈ្មោះ​របស់​កាក់​នេះ​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ទៅ​តាម​លំនាំ​នៃ​ថាស​ហោះ​ និង​សមត្ថភាព​វិល​យឺត​ក្នុង​អាកាស​ដូច​ទៅ​នឹង​យាន​អវកាស​របស់​មនុស្ស​ពិភព​ផ្កាយ (UFO)​។ ចំណែក​លេខ 1766 គឺជា​ថ្ងៃ​បង្កើត​នាយកដ្ឋាន​ស្លកាក់​ប្រាក់​ប៉ូឡូញ​ ក៏​ដូច​ជា​តម្លៃ​របស់​កាក់​ 1,766 ហ្វ្រង់កាមេរូន ដែល​ប្រហែល​នឹង 2.91 ដុល្លារ​អាម៉េរិក​។

    កាក់​ប្រាក់​នេះ​អាច​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​ដោយ​ស្រប​ច្បាប់​នៅ​ប្រទេស​កាមេរូន​។ ជាង​នេះ តម្លៃ​របស់​វា​ក៏​ខ្ពស់​ជាង​បើ​ធៀប​នឹង​តម្លៃ​ផ្លូវ​ការ​របស់​វា​។ ដោយ​សារ​តែ​បរិមាណ​មាន​កំណត់ត្រឹម​តែ​ 510 កាក់ ​នៅ​ទូទាំង​សកល​លោក​ មួយ​កាក់ UFO MP-1766 មាន​តម្លៃ​ជាង 1,000 ដុល្លារ​អាម៉េរិក​ នៅ​ពេល​កក់​មុន​។

    Mennica Polska មិនទាន់​​បង្ហើប​ឱ្យ​ដឹង​ព័ត៌មាន​លម្អិត​អំពី​បច្ចេកវិទ្យា​នៅ​ពី​ក្រោយ UFO MP-1766 ប៉ុន្តែ​បើ​តាម​ព័ត៌មាន​ដែលបាន​​លេច​ធ្លាយ​ កាក់​នេះ​ត្រូវ​បាន​បំពាក់​កូន​ម៉ាស៊ីន​មួយ​គ្រឿង​នៅ​ខាង​ក្នុង និង​ត្រូវ​បញ្ឆេះ​ដោយ​កម្លាំង​ម៉ាញ៉េទិច​​ដែល​បង្កើត​ឡើង​រវាង​កាក់ និង​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ពិសេស​ដែល​អម​ជាមួយ​។ ប្រការ​នេះ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​កាក់ UFO MP-1766 អាច​បណ្ដែត​ខ្លួន​ និង​វិល​ដូច​ទៅ​នឹង​ថាស​ហោះ (UFO)។

    ក្រៅ​ពី​នេះ UFO MP-1766 ក៏​ត្រូវ​បាន​បំពាក់​សមាសធាតុ​ដែល​បញ្ចេញ​ពន្លឺ​ក្នុង​ទីងងឹត​ ធ្វើ​ឱ្យ​វា​កាន់​តែ​មាន​ភាព​ទាក់​ទាញ​៕

  • យានអវកាស​ឯកជន​អាម៉េរិក បញ្ជូន​រូបថត​ដំបូង​ពី​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​មក​កាន់​ផែនដី

    យានអវកាស​ឯកជន​អាម៉េរិក បញ្ជូន​រូបថត​ដំបូង​ពី​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​មក​កាន់​ផែនដី

    យាន Odysseus បញ្ជូន​រូប​ថត​ពីរ​សន្លឹក​ស្ដី​ពី​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ មក​កាន់​ផែនដី នៅ​មុន​ពេល​បញ្ចប់​បេសក​កម្ម​ឆាប់​ជាង​ច្រើន​ថ្ងៃ​ បើ​ធៀប​នឹង​គម្រោង​ដំបូង​។

    យោង​តាម​សារព័ត៌មាន Space កាល​ពី​ថ្ងៃទី 26 កុម្ភៈ ក្រុម​ហ៊ុន Intuitive Machines ប្រកាស​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ X ថា​ យាន​ Odysseus នៅ​តែ​ភ្ជាប់​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​នឹង​ក្រុម​​គ្រប់​គ្រង​នៅ​លើ​ផែនដី​ បើ​ទោះ​វា​ដួល​ផ្អៀង​ទៅ​ម្ខាង​ បន្ទាប់​ពី​បាន​ចុះ​ចត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​។ យាន​នេះ​ក៏​បញ្ជូន​រូប​ថត​ពីរ​សន្លឹក​ពី​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​មក​កាន់​ផែនដី ក្នុង​នោះ​មាន​មួយ​សន្លឹក​ត្រូវ​បាន​ថត​នៅ​ពេល​យាន​ចុះ​ដល់​ទីតាំង​ចុះ​ចត​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា Malapert A ខណៈ​រូប​មួយ​សន្លឹក​ទៀត​គឺជា​រូប​ថត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះចន្ទ​ដោយ​ផ្ទាល់​ជា​លើក​ដំបូង​ស្ដី​ពី​ផ្ទៃ​ភព​រណប​នេះ​។

    យាន Lunar Reconnaissance របស់​ណាសា ដែល​មាន​ជំនាញ​ខាង​ស្កេន​ព្រះ​ចន្ទ​ពី​គន្លង​តារា​វិថី​តាំង​ពី​ឆ្នាំ 2009 ក៏​បាន​ថត​រូប​ភាព​របស់​យាន Odysseus ពី​កម្ពស់ 90 គីឡូម៉ែត្រ​។ រូប​ភាព​ពី​កាម៉េរិក​របស់​យាន Lunar Reconnaissance បញ្ជាក់​ថា Odysseus បាន​ចុះ​ចត​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​ ពី​កម្ពស់ 2,759 ម៉ែត្រ​។

    Intuitive Machines ឱ្យ​ដឹង​ថា ក្រោយ​ពី​បាន​ហោះ​ហើរ​ជាង 965,600 គីឡូម៉ែត្រ​ យាន Odysseus ក៏​បាន​ចុះ​ចតលើ​ទីតាំង​ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ពី​គោលដៅ Malapert A 1.5 គីឡូម៉ែត្រ​។ ក្រុម​គ្រប់​គ្រង​បេសក​កម្ម​បញ្ជាក់​ថា Odysseus រអិល​​ដួល​ផ្អៀង​ទៅ​ម្ខាង​ សង្កត់​លើ​ថ្ម​មួយ​ដុំ ធ្វើ​ឱ្យ​អង់តែន​មួយ​ចំនួន​របស់​វាត្រូវ​បែរ​ទិស​ខុស​ពី​ការ​កំណត់​។ ផ្អែក​លើ​ទីតាំង​របស់​ផែនដី និង​ព្រះ​ចន្ទ ក្រុម​ហ៊ុន​ខាងលើ​គណនា​ឃើញ​ថា ក្រុម​អ្នក​គ្រប់​គ្រង​យាន​អាច​បន្ត​ទាក់​ទង​ជាមួយ​ Odysseus រហូត​ដល់​ព្រឹក​ថ្ងៃទី 27 កុម្ភៈ 2024 ឆាប់​ជាង​ច្រើន​ថ្ងៃ​ បើ​ធៀប​នឹង​ 9 ថ្ងៃ​ ដែល​ជា​ការ​គ្រោង​ទុក​ដំបូង​​។

    យាន​ Odysseus ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​លើ​រ៉ុក្កែត​ Falcon 9 របស់ SpaceX ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស Kennedy របស់​ណាសា នៅ Cape Canaveral រដ្ឋ Florida កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី 15 កុម្ភៈ 2024 និង​ហោះ​ចូល​ដល់​គន្លង​តារា​វិថី​ព្រះ​ចន្ទ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 21 កុម្ភៈ​។ យាន​នេះ​បាន​ចុះ​ចត​លើ​ដី​ក្បែរ​មាត់​រណ្ដៅ​ Malapert A នៅ​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់ព្រះ​ចន្ទ​។ យោង​តាម​ណាសា នេះ​គឺជា​តំបន់ដែល​ទាក់ទាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​របស់​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​តាំង​ពី​យូរ​មក​ហើយ​ ព្រោះ​តែ​វត្តមាន​របស់​ផ្ទាំង​ទឹកកក​ ដែល​អាច​បំបែក​ទៅ​ជា​អ៊ីដ្រូសែន និង​អុកស៊ីសែន សម្រាប់​ប្រើ​ប្រាស់​ជា​ឥន្ធនៈ​របស់​រ៉ុក្កែត​នា​ពេល​អនាគត​។

    បេសកកម្ម Odysseus ស្ថិត​ក្នុង​កម្មវិធី Commercial Lunar Payload Services របស់​ណាសា​ ដែល​ជួយ​ជំរុញ​ការអភិវឌ្ឍ​យាន​ចុះ​ចត​ឯក​ជន​។ ណាសា​បាន​ចុះ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ជាមួយ​នឹង​បណ្ដា​ក្រុម​ហ៊ុន​ឯកជន ដើម្បី​ដឹក​ទំនិញ និង​ឧបករណ៍​វិទ្យាសាស្ត្រ​ឡើង​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​។ នៅមុន​ជោគ​ជ័យ​របស់ Odysseus ក៏​មាន​យាន​ 5 គ្រឿង​បាន​បរាជ័យ​ក្នុង​ការ​ចុះ​ចត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​នា​ពេល​ថ្មី​ៗ​នេះ ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​បេសក​កម្ម​ឯកជន Peregrine ដែល​បាន​បរាជ័យ​កាល​ពី​ខែ​មុន​ផងដែរ​៕

  • ព្រះចន្ទ Europa ជា​គោលដៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2024 របស់​យាន​រុក​រក​ភាវៈរស់​របស់​ណាសា

    ព្រះចន្ទ Europa ជា​គោលដៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2024 របស់​យាន​រុក​រក​ភាវៈរស់​របស់​ណាសា

    យោង​តាម​អង្គការ​អវកាស​អាម៉េរិក (ណាសា) ឆ្នាំ 2024 គឺជា​ការ​ចាប់​ផ្ដើម​របស់​ភព​ក្នុងក្ដី​ស្រមៃ​មួយ​ ដែល​ត្រូវ​បាន​ណាសា​សម្ងំ​ដាក់​ផែនការ​តាំង​ពី​ច្រើន​ឆ្នាំ​មុន​ នោះ​គឺ​ «គម្រោង​​ទៅ​កាន់​ Europa»។

    ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​ Europa គឺជា​ភព​រណប​ធំ​ទី 6 និង​ជា​ភព​រណប​តូច​បំផុត​ក្នុង​ក្រុម​ព្រះ​ចន្ទ Galilean របស់​ភព​ព្រហស្បតិ៍ (Jupiter)​។ ក្រុម​នេះ​ ក្រៅ​ពី Europa ក៏នៅ​មាន Ganymede, Calisto និង Io ផងដែរ​។ ព្រះ​ចន្ទ​ទាំង​បួន​ដួង​នេះ​ត្រូវ​បាន​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ Galileo Galilei សង្កេត​ឃើញ​ជា​លើក​ដំបូង​កាល​ពី​ចុង​ឆ្នាំ 1609 ឬ​ដើម​ឆ្នាំ 1610​។

    ក្នុង​សម័យ​បច្ចុប្បន្ន ព្រះ​ចន្ទ​ទាំង​នេះ​ត្រូវ​បាន​ណាសា​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​ «ព្រះ​ចន្ទ​រស់» ព្រោះ​​ព្រះ​ចន្ទ​នីមួយ​ៗសុទ្ធ​តែ​​មាន​ផ្ទុក​វត្ថុ​ធាតុ​មួយ​ចំនួន​ដែល​សម​ស្រប​នឹង​ជីវិត​។ ប៉ុន្តែ Europa ត្រូវ​បាន​គេ​ឱ្យ​តម្លៃ​ខ្ពស់​ជាង​គេ​។

    ដូច្នេះ​ហើយ ណាសា​មាន​ផែនការ​បាញ់​បញ្ជូន​យាន​អវកាស​ Europa Clipper ឬ​ហៅ​ថា Clipper ទៅ​កាន់​ព្រះ​ចន្ទ Europa របស់​ភព​ព្រហស្បតិ៍​ នៅ​ខែ​តុលា ឆ្នាំ 2024​។

    យាន​នេះ​គ្រោង​នឹង​ហោះ​ហើរ​ជុំ​វិញ​ Europa ក្នុង​រយៈ​ចម្ងាយ​ជិត​ដើម្បី​ប្រមូលទិន្នន័យ​ស្ដីពី​បរិយាកាស ផ្ទៃ​ និង​មហា​សមុទ្រ​ជា​ដើម ​របស់​វា សម្រាប់​បម្រើ​ដល់​គោល​ដៅ​រុក​រក​ភាវៈ​រស់​នៅ​ទី​នោះ​៕

    ព្រះចន្ទទាំងបួនដួងគឺ Europa ក៏នៅមាន Ganymede, Calisto និង Io ត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ Galileo Galilei សង្កេតឃើញជាលើកដំបូងកាលពីចុងឆ្នាំ 1609 ឬដើមឆ្នាំ 1610។
    ព្រះ​ចន្ទ​ Europa អាច​មាន​លាក់​មហា​សមុទ្រ​ទឹករាវ​នៅ​ក្រោម​ស្រទាប់​ទឹក​កក
  • យានអវកាស​ឯកជនអាម៉េរិក ចុះ​ចត​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ

    យានអវកាស​ឯកជនអាម៉េរិក ចុះ​ចត​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​លើ​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ

    យាន Odysseus របស់​ក្រុម​ហ៊ុន Intuitive Machines ត្រូវ​បាន​ចារ​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​បន្ទាប់​ពី​​​បាន​ក្លាយ​ជា​យាន​អវកាស​ឯក​ជន​ដំបូង​គេ​ដែល​បាន​ទទួល​ជោគ​ជ័យ​ក្នុង​ការ​ចុះ​ចត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ កាល​ពី​វេលា​ទៀបភ្លឺ​ថ្ងៃទី 23 កុម្ភៈ ឆ្នាំ​ 2024​ ម៉ោង​នៅ​កម្ពុជា​។

    នេះ​គឺជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏​អស្ចារ្យ​នៅ​ក្នុង​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ទីអវកាស​។ កន្លង​មកពុំ​ដែល​មាន​យាន​អវកាស​ឯកជន​ណាមួយ​​ធ្លាប់បាន​​ទទួល​ជោគ​ជ័យ​ក្នុង​ការ​ចុះ​ចត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ និង​មិន​ទាន់​មាន​យាន​អវកាស​ណា​មួយ​របស់​អាម៉េរិក​ ចុះ​ចត​លើ​ផ្ទៃ​ឋាន​រណប​នេះនៅ​ឡើយ​ រាប់​ចាប់​ពី​ក្រោយ​ការ​ចុះ​ចត​របស់​យាន​មាន​មនុស្ស​ Apollo 17 កាលពី​ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ 1972​។

    ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក (ណាសា) មាន​ផែនការ​កសាង​មូលដ្ឋាន​មាន​មនុស្ស​សម្រាប់​កម្មវិធី​ Artemis នៅ​តំបន់​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​ ជា​ទី​ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​ជឿ​ថា មាន​ផ្ទុក​ទឹក​កក​យ៉ាង​ច្រើន​។ ក៏ប៉ុន្តែ មុន​នឹង​នាំ​មនុស្ស​ឡើង​ទៅ​កាន់​ទី​នោះ ណាសា​ចង់​ប្រមូល​ទិន្នន័យ​បន្ថែម​ទៀត​ ទាក់​ទង​នឹង​តំបន់​ដែល​មិន​សូវ​មាន​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ច្រើន​មួយ​នេះ ក្នុង​នោះ​រួម​មាន​ទាំង​ប្រភព​ទឹកជា​ដើម​។

    ដើម្បី​ឆ្លើយ​តប​នឹង​តម្រូវ​ការ​ខាងលើ ណាសា​ក៏​បាន​បង្កើត​កម្មវិធី​ដោយ​ឡែក​មួយ​ដែលមាន​ឈ្មោះ​ថា CLPS (Commercial Lunar Payload Services) អនុញ្ញាត​ឱ្យ​បណ្ដា​ក្រុម​ហ៊ុន​អាម៉េរិក​ អភិវឌ្ឍ​យាន​ចុះ​ចត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​បែប​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ ​ដើម្បី​ដឹក​ឧបករណ៍​វិទ្យាសាស្ត្រ​ ហើយ​យាន Odysseus របស់​ក្រុម​ហ៊ុន Intuitive Machines ក៏​ស្ថិត​ក្នុង​កម្មវិធី​នេះ​ផងដែរ​៕

  • រោង​ចក្រ​ផលិត​ឱសថ​ក្នុង​ទីអវកាស​ ហោះ​ត្រឡប់​មក​កាន់​ផែនដី

    រោង​ចក្រ​ផលិត​ឱសថ​ក្នុង​ទីអវកាស​ ហោះ​ត្រឡប់​មក​កាន់​ផែនដី

    (សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក) – កាប៊ីន​យាន W-1 ដែល​ដឹក​ធាតុ​រាវ​នៃ​ថ្នាំ​ព្យាបាល​ HIV និង​ជំងឺ​រលាក​ថ្លើម​ប្រភេទ​ C របស់​ក្រុម​ហ៊ុន Varda Space Industries ត្រឡប់មក​កាន់​ផែនដី​ ក្រោយ​រយៈ​ពេល​ជិត 8 ខែ​ ដែល​​បាន​ស្ថិត​នៅ​លើ​គន្លង​តារាវិថី​ ហើយ​គ្រោង​នឹង​ចុះ​ដល់​ដី​ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ឆត្រ​យោង​ នៅ​វេលាម៉ោង​ 03:40 ថ្ងៃទី 22 កុម្ភៈ ម៉ោង​នៅ​កម្ពុជា​។

    យោង​តាម Space កាប៊ីន​យាន​ពី​បេសក​កម្ម W-1 របស់​ក្រុម​ហ៊ុន Varda Space Industries ចុះ​ចត​ពី​លើ​តំបន់​ភាគ​ខាង​ជើង​របស់​រដ្ឋ Utah កាល​ពី​ល្ងាច​ថ្ងៃទី 21 កុម្ភៈ នាំ​មក​ជាមួយ​នូវ​ធាតុ​រាវ​របស់​ឱសថ​ប្រឆាំង​វីរុស​ដែល​អភិវឌ្ឍ​នៅ​លើ​គន្លង​តារាវិថី​ផែនដី​។ ជោគ​ជ័យ​នេះ​ធ្វើ​ឱ្យ​ Varda ក្លាយ​ជា​ក្រុម​ហ៊ុន​ទីបី​ដែលបញ្ជា​ឱ្យ​​យាន​អវកាស​ត្រឡប់​មក​វិញ​ប្រកប​ដោយ​សុវត្ថិភាព​។ ក្រុម​ហ៊ុន​ទីមួយ និង​ទីពីរ​ដែល​បាន​ទទួលជោគជ័យ​ដូច​គ្នា​នេះ​គឺ SpaceX ដែល​មាន​កាប៊ីន​យាន Dragon និង Boeing ដែល​មាន​កាប៊ីនយាន Starliner។

    Varda បាន​រៀប​គម្រោង​ក្លាយ​ជា​ក្រុម​ហ៊ុន​ធំមួយ​ដែល​ផលិត​នៅ​ខាង​ក្រៅ​ផែនដី។ «ការ​ចាត់​ចែង​វត្ថុធាតុ​ក្នុង​បរិស្ថាន​មាន​ទំនាញ​ផែនដី​តិច​បំផុត​ ផ្ដល់​នូវ​បរិស្ថាន​ពិសេស​ដែល​នៅលើ​ផែនដី​មិន​មាន​។ ផល​ប្រយោជន៍ភាគ​ច្រើន​គឺ​បាន​​មក​ពី​ការ​មិន​មាន​បាតុភូត​ចរន្តជា​ដើម​នៅ​ក្នុង​​វត្ថុធាតុ​រាវ​ ដោយសារ​ទំនាញផែនដី​ ក៏ដូច​ជា​លទ្ធភាព​កកើត​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ល្អ​ជាង​ ដោយ​សារ​ការ​ថយ​ចុះ​នៃ​សម្ពាធ» ក្រុម​ហ៊ុន​ខាង​លើ​ពន្យល់​ដូច្នេះ​។

    ក្រោយ​ពី​ការ​ចុះ​ចត​ កាប៊ីន​យាន​អវកាស​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​នាំ​យក​ទៅកាន់​មូលដ្ឋាន​របស់ Varda នៅ Los Angeles ដើម្បី​វិភាគ​។ ទិន្នន័យ​ដែល​ប្រមូល​បាន​ពី​បេសក​កម្ម​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​ចែក​រំលែក​ជាមួយ​នឹង​ទ័ព​អាកាស​អាម៉េរិក និង​ណាសា ទៅ​តាម​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​រវាង​ស្ថាប័ន​ទាំង​នេះ​៕

  • រកឃើញ​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​ភ្លឺ​ជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចក្រវាល

    រកឃើញ​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​ភ្លឺ​ជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចក្រវាល

    វត្ថុអវកាស​មួយ​ដែល​ទើប​ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​ មិន​ត្រឹម​តែ​ជា​ឃ្វីហ្សា (quasar) ដែល​ភ្លឺ​ជាង​គេ​នោះ​ទេ តែ​ក៏​ជា​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​បញ្ចេញ​ពន្លឺ​​ខ្លាំង​ជាង​គេ​មិន​ធ្លាប់​​​បាន​រកឃើញ​ពី​មុន​​ផងដែរ​។

    ឃ្វីហ្សា J0529-4351 ស្ថិត​នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​ផែនដី​ដល់​ថ្នាក់ ពន្លឺ​របស់​វា​ត្រូវ​ការ​ពេលវេលា​​ 12 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ទើប​ធ្វើ​ដំណើរ​មក​ដល់​ផែនដី​។ ថាមពល​របស់​វា​បាន​មក​ពី​ប្រហោង​ខ្មៅ (black hole) ដែល​កំពុង​រីក​មាឌ​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​បំផុត​ដែល​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ធ្លាប់​បាន​ជួប​ប្រទះ​។ Black hole នេះ​ស៊ីវត្ថុ​អវកាស​ប៉ុន​ព្រះ​អាទិត្យ​ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ​។ នេះ​បើ​តាម​លទ្ធផល​នៃ​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 19 កុម្ភៈ នៅ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature Astronomy។

    ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ Black hole ដែល​ស្ថិត​នៅកណ្ដាល​ J0529-4351 «ស៊ី» ឬ​ប្រមូល​ផ្ដុំ​ឧស្ម័ន និង​ធូលី​បាន​ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​ព្រះ​អាទិត្យ​ចំនួន​ 370 ដួង​។ ប្រការ​នេះ​ធ្វើ​ឱ្យ J0529-4351 ភ្លឺ​ជាង​ 500 លាន​លាន​ដង បើ​ធៀប​នឹង​ព្រះ​អាទិត្យ​។

    ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​គណនា​ឃើញ​ថា អង្កត់ផ្ចិត​របស់​ J0529-4351 ​វែង​​ជាង​ប្រហែល 45,000 ដង បើ​ធៀប​នឹង​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ទៅ​ព្រះ​អាទិត្យ​។

    ឃ្វីហ្សា (quasar មក​ពី​ពាក្យ​ quasi-stellar object – វត្ថុ​មានរូបរាង​ដូច​ផ្កាយ) គឺជា​តំបន់​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ចំ​កណ្ដាល​កាឡាក់ស៊ី​នានា​ និង​មាន​ផ្ទុក​ប្រហោង​ខ្មៅមហា​យក្ស​ដែល​ព័ន្ធ​ជុំវិញ​ដោយ​ធូលី និង​ឧស្ម័ន​ក្ដៅ​៕

  • ខាង​ក្នុង​យាន​អវកាស​ដែល​នឹង​នាំ​មនុស្ស​ត្រឡប់​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​

    ខាង​ក្នុង​យាន​អវកាស​ដែល​នឹង​នាំ​មនុស្ស​ត្រឡប់​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​

    អង្គការ​ណាសា​ទើប​តែ​បាន​បង្ហាញ​រូប​រាង​ចុង​ក្រោយ​របស់​យាន​អវកាស​ Orion ដែល​នឹង​ត្រូវបាន​ប្រើ​ប្រាស់​សម្រាប់​ការ​ដឹក​អវកាសចរ​ឡើង​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ជា​លើក​ដំបូង ​ក្រោយ​រយៈ​ពេល​កន្លះ​សតវត្សរ៍​។

    ណាសាបាន​​ចែក​រំលែក​​រូប​ថត​ថ្មី​ៗ​របស់​យាន​អវកាស​ Orion ដែល​នឹង​ដឹក​អ្នក​អវកាស 4 រូប​ ហោះ​ឡើង​ទៅ​គោចរ​​ជុំ​វិញ​ព្រះ​ចន្ទ​នៅ​ក្នុង​បេសក​កម្ម​ Artemis 2 ដែល​គ្រោង​នឹង​ចាប់​ផ្ដើម​ការ​ហោះ​ហើរ​​យ៉ាង​ឆាប់​ត្រឹម​ខែ​កញ្ញា​ឆ្នាំ 2025​។ ផ្នែក​ខាង​ក្នុង​របស់ Orion ត្រូវ​បាន​ដំឡើង​រួច​រាល់​នៅ​ឯ​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស​ Kennedy របស់​ណាសា​នៅ Florida។ នេះ​បើ​តាម​ Space ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពីពេល​ថ្មី​ៗ​នេះ​។

    យាន Orion ​ហោះ​ទៅ​កាន់​ទីអវកាស​បាន​ពីរ​លើក​មក​ហើយ​ នៅ​ក្នុង​បេសកកម្ម​​គ្មាន​មនុស្ស​បើកបរ​ Artemis 1 ដែល​ក្នុង​នោះ វា​ធ្លាប់​ហោះ​ដល់​គន្លង​តារាវិថី​ព្រះ​ចន្ទ​កាល​ពី​ចុង​ឆ្នាំ 2022 និង​ជើង​ហោះ​ហើរ​ជុំវិញ​គន្លង​តារាវិថី​ផែនដី​កាល​ពី​ឆ្នាំ 2014។

    Artemis 2 នឹង​ជា​បេសកកម្ម​ដំបូង​ដែល​ដឹក​អវកាសចរ​នៅ​ក្នុង​កម្មវិធី​ Artemis។ Artemis 2 គឺជា​ការ​បើក​ផ្លូវ​សម្រាប់​គោលដៅ​នាំមនុស្ស​ទៅ​ចុះ​ចត​លើ​ផ្ទៃ​ព្រះ​ចន្ទ​ នៅ​ក្នុង​បេសក​កម្ម Artemis 3។

    កម្មវិធី​ Artemis របស់​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក ត្រូវ​បាន​កំណត់​គោលដៅ​​សាងសង់​តំបន់​រស់​នៅ​របស់​មនុស្ស​ ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ប៉ូល​ខាង​ត្បូង​របស់​ព្រះ​ចន្ទ​ ដើម្បី​ប្រើ​ប្រាស់​ប្រភព​ទឹក​នៅ​ទី​នោះ​៕

  • រក​ឃើញ​ភព​ថ្មី​មួយ​ទៀត​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​អំណោយ​ផល​ដល់​ជីវិត

    រក​ឃើញ​ភព​ថ្មី​មួយ​ទៀត​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​អំណោយ​ផល​ដល់​ជីវិត

    ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​ផែនដី​យក្ស​មួយទៀត​ដែល​​ស្ថិត​ក្នុងតំបន់​ដែល​អាច​រស់​នៅ​បាន​ និង​វិល​ជុំ​វិញ​ផ្កាយ​មេ​ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ព្រះអាទិត្យ​ 137 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​។

    ភព​ខាងលើ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ឱ្យ​ថា TOI-715b វិល​ជុំវិញកូន​ផ្កាយ​ក្រហម​មួយ​ដួង​ មាន​ទំហំតូច​ជាង​ព្រះ​អាទិត្យ​របស់​មនុស្ស​។ ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​ភព​ថ្មី​នេះ​តាម​រយៈ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្កាយ​រណប​តេឡេស្កុប TESS របស់​ណាសា​។ យោង​តាម​ CNN ដែល​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 10 កុម្ភៈ 2024 ព័ត៌មាន​ខាង​លើ​​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Monthly Notices of the Royal Astronomical Society។

    TOI-715b ធំជាង​ផែនដី​ 1.5 ដង ហើយ​មួយ​ឆ្នាំ​របស់​វា​គឺ​មាន​តែ​ 19 ថ្ងៃ​។ TOI-715b ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ផ្កាយ​មេ​របស់​វា ដែល​នេះ​ អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ទឹក​មាន​សភាព​រាវ​ ដែល​ជា​អំណោយ​ផល​ល្អ​ដល់​ការ​កកើត​ជីវិត​​។

    អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ឱ្យ​ដឹងថា ឆាប់ៗ​ខាងមុខ​នេះ ភព TOI-715b នឹង​ត្រូវ​បាន​សង្កេត​ដោយ​តេឡេស្កុប​អវកាស​ James Webb ហើយ​បរិយាកាស​របស់​វា​នឹង​ត្រូវ​បាន​បញ្ជាក់​៕