Tag: ភព

  • វត្ថុ​អវកាស​ «ពាក់​កណ្ដាល​ផ្កាយ ពាក់​កណ្ដាល​ភព» ចំនួន​ពីរ​ ត្រូវ​ថត​បាន​ដោយ​ផ្ទាល់

    វត្ថុ​អវកាស​ «ពាក់​កណ្ដាល​ផ្កាយ ពាក់​កណ្ដាល​ភព» ចំនួន​ពីរ​ ត្រូវ​ថត​បាន​ដោយ​ផ្ទាល់

    ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​មួយ​ដែលមាន​​វត្ថុ​អវកាស​ចម្លែក​ចំនួន​បួន​ ទើប​តែ​ត្រូវ​បាន​ក្រុម​អ្នក​តារាសាស្ត្រ​ថត​បាន​ដោយ​ផ្ទាល់​ ក្នុង​នោះ​មាន​វត្ថុ​អវកាស​ពីរ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​ពាក់​កណ្ដាល​ភព​​ ពាក់​កណ្ដាល​ផ្កាយ​។

    យោង​តាម Sci-News ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​ដែល​ទើប​ត្រូវថត​បាន​ដោយ​ផ្ទាល់​នេះ​រួម​មាន​ ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយភ្លោះ​ពីរ​ដួង​​​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា HIP 81208 និង​វត្ថុ​អវកាស​ពីរ​ទៀត​ដែល​នៅ​ក្បែរ​ មាន​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ប្រហែល 486 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ និង​នៅ​ក្នុង​កញ្ចុំ​ផ្កាយ​ Scorpius។

    នោះ​គឺជាប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​​ដែល​មាន​អាយុ​ទើប​តែ​ 17 លាន​ឆ្នាំ ក្នុង​នោះ​ ផ្កាយ​ដែល​ភ្លឺ​ជាង​គេ​មាន​ឈ្មោះ​ថា HIP 81208A និងកូន​ផ្កាយ​​ក្រហម HIP 81208C ដែល​វិល​ជុំ​វិញ​ផ្កាយ​មេ HIP 81208A។

    ប្រព័ន្ធ​នេះ​មិន​ទាន់​មាន​ភពពេញ​លេញ​ ប៉ុន្តែ​មានភព​ដែល​កើត​ពី​ «ផ្កាយ​បរាជ័យ» ​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា HIP 81208B ​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ផ្កាយ​ A ដែលភ្លឺ​ជាង​គេ​។ HIP 81208B គឺជា​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​កូន​ផ្កាយ​ប្រផេះ។

    ក្នុង​ការ​ថត​រូប​​ផ្ទាល់​ដោយ​ឧបករណ៍​ SPHERE ដែល​បំពាក់​លើ​តេឡេស្កុប ESO នៅ​ប្រទេស​ស៊ីលី អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​វត្ថុ​អវកាស​អាថ៌កំបាំង​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​ត្រូវ​បាន​ហៅ​ថា HIP 81208Cb ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​កូន​ផ្កាយ​ក្រហម​ និង​មាន​ម៉ាស​ធំជាង​ភពព្រហស្បតិ៍​ 15 ដង​ ធ្វើ​ឱ្យ​វាត្រូវ​បាន​ចាត់​ចូល​​ក្នុង​ប្រភេទ​ «ភព​ព្រហស្បតិ៍​យក្ស» និង​កូន​ផ្កាយ​ប្រផេះ​។

    ផ្កាយ​ប្រផេះ​គឺជា​វិធី​ហៅ​វត្ថុ​អវកាស​មួយ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ចន្លោះ​និយមន័យ​របស់​ផ្កាយ និង​ភព​។ ពួក​វា​តូច​ខ្លាំង​ មិន​អាច​រក្សា​ការ​​ប្រតិកម្ម​នុយក្លេអែរ​ក្នុង​ស្នូល​ដូច​ផ្កាយ​មួយ​ដួង​ ប៉ុន្តែ​ធំ​ខ្លាំង​បើ​ធៀប​នឹង​ភព​។ ពួក​វា​កើត​ចេញ​ពីពពក​ឧស្ម័ន​ធូលី​ក្នុង​​លំហ​អវកាស​ដូច​ទៅ​នឹង​ផ្កាយ​ធម្មតា​នានា ដោយ​មិនមែន​កើត​ពី​ថាស​ធូលី​របស់​ផ្កាយ ​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ ពួក​វា​ក៏​មិន​មាន​លទ្ធភាព​ធ្វើ​ឱ្យ​ថាស​ធូលី​ដែល​នៅ​ជុំវិញខ្លួន​ កើត​ជា​​ភព​ដូច​បណ្ដា​ផ្កាយ​ដទៃ​។

    ដូច្នេះ កូន​ផ្កាយ​ប្រផេះ​ក៏​ត្រូវ​បាន​គេ​ប្រដូច​ទៅ​នឹង​ «ផ្កាយ​បរាជ័យ» មួយ​ដួង​ ឬ​ «ភពលំដាប់ខ្ពស់» ដែល​មាន​ភាព​ឯកា និង​អាថ៌កំបាំង​៕

  • OECD ព្រមាន​ថា សេដ្ឋកិច្ច​​របស់​ពិភពលោក​នឹង​បន្តពើប​ប្រទះ​​ការ​លំបាក

    OECD ព្រមាន​ថា សេដ្ឋកិច្ច​​របស់​ពិភពលោក​នឹង​បន្តពើប​ប្រទះ​​ការ​លំបាក

    ថ្វីបើ​បាន​​ព្យាករ​ថា GDP ឆ្នាំ​នេះ​កើន​ឡើង ប៉ុន្តែ​ OECD ព្រមាន​ថា សេដ្ឋកិច្ច​ពិភពលោក​មាន​ហានិភ័យ​បន្ថយ​ល្បឿន​ ព្រោះ​តែ​សម្ពាធ​ការ​ប្រាក់ និង​សេដ្ឋកិច្ច​ចិន​ងើប​ឡើង​ប្រកប​ដោយ​ភាព​ទន់​ខ្សោយ​។

    អង្គការ​សហប្រតិបត្តិការ និង​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច (OECD) ទើប​តែ​បាន​បញ្ចេញ​ការ​ព្យាករ​ថ្មី​បំផុត​ស្ដី​ពី​ GDP ទូទាំងសកល​លោក​ឆ្នាំ 2023​ ដែល​អះ​អាង​ថា មាន​កំណើន​ 3% កើន​ 0.3 ពិន្ទុ​ភាគ​រយ​ធៀប​នឹង​ការ​ព្យាករ​មុន​នោះ​។ ក៏ប៉ុន្តែ នេះ​នៅ​តែ​ជាកម្រិត​ក្រោម​ធម្យម​ភាគ​ ហើយ​ក៏​ជា​កំណើន​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​ទាប​បំផុត​រាប់​ចាប់​ពី​វិបត្តិ​ហិរញ្ញវត្ថុ​សកល​ (2008 – 2009) លើក​លែង​តែ​ឆ្នាំ 2020 ដែល​រងផល​ប៉ះ​ពាល់​ពីកូវីដ​។

    អង្គការដែល​មាន​ទីស្នាក់​ការ​កណ្ដាល​នៅ​ប៉ារីស ក៏​បាន​ទម្លាក់​ការ​ព្យាករ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ឆ្នាំ​ក្រោយ​ 0.2 ពិន្ទុ​ភាគ​រយ​ មក​នៅ​ត្រឹម​ 2.7%​។ Clare Lombardelli ប្រធាន​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច​របស់ OECD វាយ​តម្លៃ​ថា អតិផរណា​បន្ត​ថយ​ចុះ​ ប៉ុន្តែ​សេដ្ឋកិច្ច​ពិភពលោក​នៅ​តែ​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថានភាព​លំបាក។ លោក​និយាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 19 កញ្ញា​​ថា «យើង​កំពុង​ប្រឈម​នឹង​ឧបសគ្គ​ពីរ​ត្រួត​ នោះ​គឺ​អតិផរណា និង​កំណើន​ទាប»។

    OECD យល់​ថា ហានិភ័យ​គឺ​ថា ការ​ព្យាករ​កំពុង​តែ​មាន​ទំនោរ​ទៅ​រក​ភាព​អវិជ្ជមាន ព្រោះតែ​ការ​ដំឡើង​ការ​ប្រាក់​កាល​ពី​អតីត​កាល​អាច​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ជាង​ការ​រំពឹង​ទុក​ ហើយ​អតិផរណា​ក៏​មាន​ហានិភ័យ​អាក្រក់​ក្នុង​រយៈ​ពេល​យូរ​ ទាម​ទារ​ឱ្យ​មាន​ការ​រឹត​បន្តឹង​នយោបាយ​​រូបិយវត្ថុ​បន្ថែម​ទៀត​។ ពួក​គេចាត់​ទុក​ថា ការ​លំបាក​របស់​ចិន​គឺជា​ហានិភ័យ​សម្រាប់​ទិន្នផល​​ទូទាំង​សកល​លោក​។

    OECD ព្យាករ​ថា​ កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​តំបន់​ចាយប្រាក់​អឺរ៉ូ​ឆ្នាំ​នេះគឺ 0.6% និង​ឆ្នាំ​ក្រោយ​គឺ​ 1.1%​។ កំណើន​នេះ​នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​នឹង​បន្ថយ​ល្បឿន​មក​នៅ​ត្រឹម​ 1.3% ក្នុង​ឆ្នាំ 2024​ ទាប​ជាង​ធៀប​នឹង​ 2.2% ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ​។

    កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ប្រទេស​ចិន​នៅ​ឆ្នាំ​ក្រោយ​ក៏​ធ្លាក់​ចុះ​មក​នៅ​ត្រឹម​ 4.6% ដោយ​សារ​តម្រូវ​ការ​ក្នុង​ស្រុក​ថយ​ចុះ​ និង​ភាព​តាន​តឹង​ក្នុង​ទីផ្សារ​អចលន​ទ្រព្យ​។ កំណើន GDP របស់​ប្រទេស​ចិន​ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2023 អាច​ឡើន​ដល់​ 5.1% ថយចុះ 0.3 ពិន្ទុ​ភាគ​រយ​បើ​ធៀប​នឹង​ការ​ព្យាករ​មុន​របស់ OECD។

    OECD យល់​ថា រដ្ឋាភិបាល​នានា​មិន​គួរ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​ដោយ​ការ​បង្កើន​ការ​ចំណាយ​​បន្ថែម​ដើម្បី​ជំរុញ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​។ ជំនួស​មក​វិញ គួរ​តែ​កាត់​បន្ថយ​ការ​ឧបត្ថម្ភ​ ដើម្បី​សម្រួល​ឱ្យ​មាន​ការ​វិនិយោគ​ជា​ថ្មី​នៅ​ពេល​អនាគត​ និង​ចៀស​វាង​កំណើន​អតិផរណា​។

    អង្គការ​ខាងលើ​ក៏​បាន​ព្រមាន​ដែរ​ថា មិន​គួរ​បន្ធូរបន្ថយ​ការ​រឹត​បន្តឹង​នយោបាយ​​រូបិយវត្ថុ​​ ដោយ​សារ​តែ​អតិផរណា​នៅ​តែ​មាន​។ យោង​តាម​ OECD រដ្ឋាភិបាល​នានា​ពុំ​មាន​លទ្ធភាព​ច្រើន​ក្នុង​ការ​ទម្លាក់​ការ​ប្រាក់​រហូត​ដល់​ចុង​ឆ្នាំ 2024​។

  • ឡាវ​រក​ឃើញ​ករណី​ឆ្លង​ជំងឺ​អុតស្វា (Monkeypox) ដំបូង​បង្អស់

    ឡាវ​រក​ឃើញ​ករណី​ឆ្លង​ជំងឺ​អុតស្វា (Monkeypox) ដំបូង​បង្អស់

    ក្រសួង​សុខាភិបាល​ឡាវ​ស្នើ​ឱ្យ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​នៅ​តាម​បណ្ដា​ខេត្ត​ ស្រុក និង​មណ្ឌល​សុខភាព​​ទាំង​អស់​ បូក​រួម​ទាំង​បន្ទប់​ពិគ្រោះ​ជំងឺ​ឯកជន​ បង្កើន​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ទៅ​លើ​អ្នក​ជំងឺ​ដែល​មាន​អាការក្ដៅ​ខ្លួន និង​ចេញ​កន្ទួល​រមាស់​។

    យោង​តាម​បណ្ដាញ​សារព័ត៌មាន​ក្នុ​ងស្រុក នា​ថ្ងៃ​ទី 19 កញ្ញា​នេះ ក្រសួង​សុខាភិបាល​ឡាវ​​បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ប្រកាស​មួយ​ ​ស្នើ​ឱ្យ​ប្រជាជន​គ្រប់​រូប​តាម​ដាន និង​ទប់​ស្កាត់​ ប្រឆាំង​ជំងឺ​អុត​ស្វា (Mpox-Monkeypox)។ សេចក្ដី​ប្រកាស​នេះ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយ​ពី​បាន​រកឃើញ​អ្នក​កើត​​ជំងឺ​អុត​ស្វា​ម្នាក់​ដែល​ជា​ករណី «នាំចូល»។

    ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​ការ​ឆ្លង​រាល​ដាល​ជំងឺអុតស្វា​នេះ ក្រសួង​សុខាភិបាល​ឡាវ​បាន​ស្នើ​ឱ្យ​មន្ទីរ​សុខាភិបាល​តាម​តំបន់នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ បង្កើន​ការ​តាម​ដាន​ ទប់​ស្កាត់ និង​គ្រប់​គ្រង​ជំងឺ​ឆ្លង​មួយ​នេះ​ ដោយ​ផ្ដោត​ទៅ​លើ​ពលរដ្ឋ​ដែល​ចូល​មក​ប្រទេស​ឡាវ​ ជា​ពិសេស​ ចំពោះ​តំបន់​ដែល​មាន​ព្រំ​ដែន​ជាប់​នឹង​ប្រទេស​ជិត​ខាង​ដែល​កំពុង​មាន​ជំងឺ​នេះ​។

    ក្រសួង​សុខាភិបាល​ឡាវ​ស្នើ​ឱ្យ​​មន្ទីរ​ពេទ្យ​នៅ​តាម​បណ្ដា​ខេត្ត​ ស្រុក និង​មណ្ឌល​សុខាភិបាល​ទាំង​អស់​ បូក​រួម​ទាំង​បន្ទប់​ពិគ្រោះ​ជំងឺ​ឯកជន​ផង បង្កើន​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ទៅ​លើ​អ្នក​ជំងឺ​ដែល​មាន​អាការក្ដៅ​ខ្លួន និង​ចេញ​កន្ទួល​រមាស់​។ បើ​សិន​រក​ឃើញ​ករណីសង្ស័យថា​ឆ្លង​ជំងឺ​នេះ គឺ​ត្រូវ​រាយការណ៍​ដល់​ស្ថាប័ន​ពាក់​ព័ន្ធ​ដើម្បី​យក​សំណាក​ទៅ​ពិនិត្យ​​ជា​បន្ទាន់​។

    អុតស្វា​គឺជា​ជំងឺ​ឆ្លង​ដែល​បង្ហាញ​វត្តមាន​ជា​យូរ​មក​ហើយ​នៅ​តំបន់​អាហ្វ្រិក ប៉ុន្តែ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2022 ករណី​ឆ្លង​ជំងឺ​នេះ​នៅ​តំបន់​អឺរ៉ុប​បាន​កើន​ឡើង​ខ្ពស់​ខ្លាំង​ នាំ​ឱ្យ​អង្គការ​សុខភាព​ពិភពលោក​ប្រកាស​អាសន្ន​កាលពី​ខែ​កក្កដា 2022​។ ជំងឺ​នេះ​អាច​ឆ្លង​តាម​រយៈ​ការ​ប៉ះ​ពាល់​អ្នក​ជំងឺ​។

    អាការ​របស់​ជំងឺអុត​ស្វា រួម​មាន ក្ដៅ​ខ្លួន​ខ្លាំង​ ឈឺ​សាច់​ដុំ ឡើង​កូន​កណ្ដុរ និង​ចេញ​​ពង​កន្ទួលជា​ដើម​។ តាម​ធម្មតា ជំងឺ​នេះ​អាច​អូស​បន្លាយ​ពេល​ពី 2 ទៅ 4 សប្ដាហ៍​ ខណៈ​ដែល​អាការ​ជំងឺ​តែង​បង្ហាញ​​ខ្លួន​នៅពេល​រាង​កាយ​ឆ្លង​វីរុស​បាន​​ពី​ 5 ដល់ 21 ថ្ងៃ​៕

  • មនុស្ស​ស្លាប់ដោយ​សារ​ទឹក​ជំនន់​​នៅ​លីប៊ី​កើន​លើស​មួយ​ម៉ឺន​មួយ​ពាន់​នាក់​

    មនុស្ស​ស្លាប់ដោយ​សារ​ទឹក​ជំនន់​​នៅ​លីប៊ី​កើន​លើស​មួយ​ម៉ឺន​មួយ​ពាន់​នាក់​

    ក្រុម​មន្ត្រី​លីប៊ី​បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​មាន​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​បន្ទាន់​ បន្ទាប់​ពី​ចំនួន​មនុស្ស​ស្លាប់​ដោយ​សារ​ទឹក​ជំនន់​នៅ​ទីក្រុង​ជាប់​សមុទ្រ Derna កាល​ពី​ថ្ងៃទី 11 កញ្ញា​ បាន​កើន​ឡើង​ដល់ជាង 11,000 នាក់​។

    អង្គការ​អឌ្ឍចន្ទក្រហម​លីប៊ី​ កាល​ពី​ថ្ងៃទី 14 កញ្ញា​ បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា មនុស្ស​ 11,300 នាក់​ត្រូវ​បាន​បញ្ជាក់​ថា​បាន​ស្លាប់​ក្នុង​គ្រោះ​មហន្តរាយ​ទឹក​ជំនន់​នេះ ក្នុង​នោះ​មាន​សាកសព​ជិត 2,000 នាក់​ត្រូវ​បាន​ទឹក​ជំនន់​គួច​ចូល​ទៅ​សមុទ្រ​។ ក្រុម​មន្ត្រី​នៅ​ទីក្រុង Derna ជឿ​ថា ចំនួន​មនុស្ស​ដែល​បាន​ស្លាប់​អាច​កើន​ដល់​ 20,000 នាក់​។

    អង្គការ​ឧតុនិយម​ពិភពលោក (WMO) របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​យល់​ថា ការ​បាត់បង់​ជីវិត​មនុស្ស​ដ៏​ធំធេង​អាច​ចៀស​វាង​បាន​ បើ​សិន​លីប៊ី​មាន​ស្ថាប័ន​ឧតុនិយម​ដែល​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​។ «បើ​សិន​ស្ថាប័ន​ឧតុនិយមដំណើរ​ការ​ធម្មតា ពួក​គេ​អាច​ប្រកាស​អាសន្ន​។ ស្ថាប័ន​គ្រប់​គ្រង​ស្ថានការណ៍​បន្ទាន់​គួរ​ណាស់​តែ​បាន​ធ្វើ​ការ​ឈ្លៀស​មនុស្ស​» Petteri Taalas ប្រធាន​ WMO ថ្លែង​ដូច្នេះ​។

    ភ្លៀង​ធំ​ដែល​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​ព្យុះ​ Daniel កាល​ពី​ដើម​សប្ដាហ៍​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ទំនប់​ទឹក​ចំនួន​ពីរ​នៅ​កំណាត់​ខាង​លើ​នៃ​ទន្លេ​ដែល​ហូរ​ឆ្លង​កាត់​ទីក្រុង Derna ត្រូវ​បាក់​ នាំ​ឱ្យ​ទឹក​ជំនន់​ហូរ​ចូលទីក្រុង​ដែល​មានប្រជាជន​ប្រមាណ 90,000 នាក់​ និង​បាន​បំផ្លាញ និង​កួច​យក​​ស្ទើរ​គ្រប់​អ្វីៗ​ទាំង​អស់​ទៅ​កាន់​សមុទ្រ​៕

  • IEA ព្យាករ​ថា ទីផ្សារ​ប្រេង​ឆៅ​ពិភពលោក​នឹង​មាន​ការ​ប្រែប្រួល​ច្រើន

    IEA ព្យាករ​ថា ទីផ្សារ​ប្រេង​ឆៅ​ពិភពលោក​នឹង​មាន​ការ​ប្រែប្រួល​ច្រើន

    ទីភ្នាក់​ងារ​ថាមពល​អន្តរជាតិ (IEA) បាន​លើក​ឡើង​ថា ចាប់​ពី​ខែ​កញ្ញា បរិមាណ​ថយ​ចុះ​នៃ​ផលិត​ផល​ប្រេង​ឆៅ​​​របស់ OPEC និង OPEC+  នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រភពផ្គត់ផ្គង់ត្រូវ​ខ្វះខាត​ច្រើន​ក្នុង​ត្រីមាស​ទី​បួន​នៃ​ឆ្នាំ​ 2023​។

    នៅ​ថ្ងៃទី 13 កញ្ញា​ 2023 IEA ព្រមាន​ថា ការ​ដែល​អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត​ និង​រុស្ស៊ី​កាត់បន្ថយ​ការ​ផលិត​ប្រេង​ឆៅ ​នឹង​បង្ក​ឱ្យ​មាន​កង្វះ​ប្រភព​ផ្គត់​ផ្គង់​ប្រេងឆៅ​របស់​ពិភពលោក​នៅចុង​ឆ្នាំ​នេះ​ នាំ​ឱ្យ​ទីផ្សារ​មាន​ហានិភ័យ​ប្រែ​ប្រួល​ច្រើន​ជាង​មុន​។

    ការ​ព្រមាន​របស់ IEA ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​របាយ​ការណ៍​ប្រចាំ​ខែ​ដែល​បាន​ប្រកាស​​មួយ​ថ្ងៃ​បន្ទាប់​ពី​តម្លៃ​ប្រេង​ឆៅ​ពិភពលោក​បាន​ហក់​ឡើង​ខ្ពស់​ខ្លាំង​ គ្រា​ដែល​របាយការណ៍​បច្ចុប្បន្ន​ភាព​របស់​អង្គការ​នៃ​បណ្ដា​ប្រទេស​នាំ​ចេញ​ប្រេងឆៅ​​ (OPEC) បង្ហាញ​ថា គម្លាត​រវាង​បរិមាណ​ប្រេង​ដែល​​​ផ្គត់​ផ្គង់ និង​តម្រូវ​ការ​ទូទាំង​ពិភពលោក​​នឹង​កើន​ឡើង​ក្នុង​កម្រិត​ខ្ពស់​បំផុត​គិត​​ចាប់​ពី​ឆ្នាំ 2007​។

    IEA បាន​លើក​ឡើង​ថា ចាប់​ពី​ខែ​កញ្ញា បរិមាណ​ថយ​ចុះ​នៃ​ផលិត​ផល​ប្រេងឆៅ​​​​របស់ OPEC និង​ដៃគូ​សហការ (OPEC+) នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រភពផ្គត់ផ្គង់មាន​ការ​​ខ្វះខាត​ច្រើន​ក្នុង​ត្រីមាស​ទី​បួន​នៃ​ឆ្នាំ​ 2023​។ អង្គការ​នេះ​ក៏​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ប្រេង​បម្រុង​នឹង​ស្ថិត​ក្នុង​កម្រិត​ទាប​បំផុត​ ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ហានិភ័យ​កើត​មាន​រលក​នៃ​ការ​ប្រែ​ប្រួលតម្លៃ​​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​មិន​មាន​ផល​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​អ្នក​ផលិត និង​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ ក្នុង​ស្ថានភាព​សេដ្ឋកិច្ច​កំពុង​មាន​ភាពផុយ​ស្រួយ។

  • រកឃើញ​ភព​មួយ​ចម្ងាយ​ 120 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ ​ក្នុង​តំបន់​អាច​រស់​នៅ​បាន «​អាច​មាន​មហា​សមុទ្រ​»

    រកឃើញ​ភព​មួយ​ចម្ងាយ​ 120 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ ​ក្នុង​តំបន់​អាច​រស់​នៅ​បាន «​អាច​មាន​មហា​សមុទ្រ​»

    ភព K2-18 b មាន​ទំហំ​ធំជាង​ពីរ​ដង​ធៀប​នឹង​ផែនដី និង​គោចរ​ក្នុង​តំបន់​ដែល​អាច​រស់​នៅ​បាន​នៅ​ជុំវិញ​ផ្កាយ​មេ​ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ 120 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ពី​ព្រះ​អាទិត្យ​ (មួយ​ឆ្នាំពន្លឺ​មាន​ចម្ងាយ 9.46 ទ្រីលាន​គីឡូម៉ែត្រ)។

    តេឡេស្កុប​អវកាស James Webb (JWST) របស់​អាម៉េរិក បាន​រក​ឃើញ​ភស្តុតាង​ស្ដី​ពី​ម៉ូលីគុល​ដែល​មាន​ផ្ទុក​កាបូន​នៅ​ក្នុង​បរិយាកាស​របស់​ភព K2-18 b ​ដែល​ត្រូវ​បាន​សង្ស័យ​ថា​មាន​មហា​សមុទ្រ​។ ភព​ K2-18 b នេះ​គឺជា​គោលដៅ​ដ៏​ទាក់​ទាញ​សម្រាប់​អ្នក​តារា​សាស្ត្រ​ ព្រោះ​ពួក​គេ​កំពុង​ស្វែង​រក​ភាវៈ​រស់​នៅ​ខាង​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ព្រះអាទិត្យ​។ យោង​តាម​ Space ដែល​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 11 កញ្ញា 2023 ការ​សិក្សា​ស្វែង​យល់ និង​សង្កេត​​ដោយ​តេឡេស្កុប​អវកាស Hubble មុន​នោះ​បង្ហើប​ឱ្យ​ដឹង​ថា ភព​ខាងលើ​នេះ​អាច​ជា​ភព​ដែល​មាន​មហា​សមុទ្រ​ទឹករាវ​។

    K2-18 b មាន​ម៉ាស​ធំជាង​ផែនដី​ប្រហែល 8.6 ដង​ និង​ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​ដែល​អាចរស់​នៅ​បាន​របស់​​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយក្រហម​ K2-18។

    ភព​នេះ​មាន​កាំ​ធំជាង​ផែនដី​ពី 2 ទៅ 3 ដង និង​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ព្រះ​អាទិត្យ​របស់​មនុស្ស​ 120 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​។ លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវថ្មី​បង្ហាញ​ថា ដាន​របស់​កាបូន​ឌីអុកស៊ីត​ និង​មេតាន​​ក្នុង​បរិយាកាស​របស់​ភព K2-18 b និង​មិន​មាន​អាម៉ូញាក់​ បញ្ជាក់​ថា មាន​មហា​សមុទ្រ​មួយ​នៅ​ខាង​ក្រោម​បរិយាកាស​ដែល​សម្បូរ​អ៊ីដ្រូសែន​។

    JWST ហាក់​បាន​រកឃើញ​ dimethyl sulfide (DMS) ក្នុង​បរិយាកាស​របស់​ភព K2-18 b ទៀត​ផង​។ សមាស​ធាតុ​នេះ​កើត​ឡើង​តែ​ពី​ប្លង់តុង​ (plankton ​គឺ​ជា​មីក្រូ​សារពាង្គកាយ​ដែល​រស់នៅក្នុង​ស្រទាប់​លើ​នៃ​ប្រព័ន្ធ​ទឹក) លើ​ផែនដី​។ ក្រុមអ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នៅ​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ Cambridge ​ឱ្យ​ដឹង​ថា នឹង​បន្ត​សង្កេត K2-18 b ដើម្បី​ស្វែង​យល់​បន្ថែម​អំពី​លក្ខខណ្ឌ​នៃ​បរិស្ថាន​របស់​វា​។ លទ្ធផល​នៃ​ការ​ស្រាវជ្រាវ​របស់​ពួក​គេ​នឹង​ត្រូវ​បាន​ផ្សាយ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី​ Astrophysical Journal Letters៕

  • ​អវកាស​ចរដែល​ស្ថិត​នៅ​ទីអវកាស​យូរ​ជាង​គេ​លើ​ពិភពលោក​

    ​អវកាស​ចរដែល​ស្ថិត​នៅ​ទីអវកាស​យូរ​ជាង​គេ​លើ​ពិភពលោក​

    Frank Rubio បាន​ស្ថិត​នៅ​លើ​គន្លង​តារាវិថី​កម្រិត​ទាប​របស់​ផែន​ដី​ជាង 355 ថ្ងៃ​ បំណែក​កំណត់​ត្រា​ស្ដី​ពី​ការ​បំពេញ​បេសកកម្ម​អវកាស​យូរ​បំផុតលើពិភពលោក​។

    យោង​តាម​ណាសា លោក Rubio រស់​នៅ និង​ធ្វើការ​លើស្ថានីយ​អវកាស​អន្តរ​ជាតិ​ (ISS) ចាប់​ពី​ខែ​កញ្ញា 2022 យូរ​ជាង​កំណត់​ត្រា​មុន​នោះ​របស់​អ្នក​អវកាស​ Mark Vande Hei កាល​ពី​វេលា​ម៉ោង 00 និង 40 នាទី ថ្ងៃទី 12 កញ្ញា 2023 (ពេល​វេលា​​នៅ​កម្ពុជា)។

    តាម​គម្រោង យាន​អវកាស​ Soyuz របស់​រុស្ស៊ី នឹង​ដឹក​ Rubio ត្រលប់​មក​កាន់​ផែនដី​នៅ​ថ្ងៃទី 27 កញ្ញា​ខាងមុខ​។ ប្រការ​នេះ​មាន​ន័យ​​ថា លោក Rubio នឹង​ឆ្លង​កាត់​ពេល​វេលា​យ៉ាង​តិច 371 ថ្ងៃ​នៅ​លើ​គន្លង​តារាវិថី​ មុន​នឹង​បញ្ចប់​បេសកកម្ម​។ ពេល​នោះ លោក Rubio នឹង​ក្លាយ​ជា​ជនជាតិ​អាម៉េរិក​ដំបូង​គេ​ដែល​រស់​នៅ និង​ធ្វើការ​ជាង​មួយ​ឆ្នាំ​ក្នុង​បរិស្ថានមីក្រូ​ទំនាញ (ទំនាញ​ផែនដី​កម្រិត​ទាប)​។

    ការបំបែក​កំណត់​ត្រា​ខាងលើ​របស់ Rubio គឺជារឿង​ចៃដន្យ ព្រោះ​ថា ដំបូង​ក្រុម​របស់លោក​គ្រោង​នឹង​បំពេញ​បេសកកម្ម​តែ​ 6​ ខែ​ប៉ុណ្ណោះ។ ក៏ប៉ុន្តែ ដោយ​សារ​យាន​អវកាស​​ដែល​ដឹក​ Rubio និង​មិត្ត​រួម​ការ​ងារ​ជនជាតិ​រុស្ស៊ី​ពីរ​នាក់​ទៀត​ បាន​ជួប​បញ្ហា​ធ្លាយ​សារធាតុ​ត្រជាក់​​កាល​ពី​ខែ​ធ្នូ 2022​។

    ក្រុម​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​នៅ​ទី​ភ្នាក់​ងារ​អវកាស​រុស្ស៊ី Roscosmos ក្រោយ​មក​ក៏​បាន​បញ្ជាក់​ថា យាន​នេះ​មិន​មាន​សុវត្ថិភាព​នៅ​ក្នុង​ការ​នាំ​អវកាស​ចរ​ត្រលប់មក​កាន់​ផែនដី​។ យាន Soyuz MS-22 បាន​ត្រលប់មក​កាន់​ផែនដី​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 28 មីនា 2023 ដោយ​មិន​បាន​ដឹក​អ្នក​អវកាស​។

    Roscosmos ក៏​បាន​បញ្ជូន​យាន​​ Soyuz MS-23 ទៅ​កាន់​ ISS កាល​ពី​ថ្ងៃទី 25 កុម្ភៈ 2023 ដើម្បី​ជំនួស​យាន​ Soyuz MS-22។​ ថ្ងៃ​ត្រលប់​មក​កាន់​ផែនដី​របស់ Rubio ត្រូវ​បាន​ពន្យារ​រហូត​ដល់​ខែ​កញ្ញា 2023 ពេល​រុស្ស៊ី​ត្រៀម​សម្រាប់​ការ​ហោះ​ហើរ​របស់​យាន​ Soyuz បន្ទាប់​ ដែល​គ្រោង​នឹង​ដឹក​អ្នក​អវកាស​​អាម៉េរិក​ម្នាក់ និង​អ្នក​អវកាស​រុស្ស៊ី​​ពីរ​នាក់​ ទៅ​កាន់ ISS នៅ​ថ្ងៃទី 15 កញ្ញា​ខាង​មុខ​៕

  • ដីមួយ​ក្ដាប់​​​ដែល​​មាន​តម្លៃ​រហូតដល់រាប់​​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក

    ដីមួយ​ក្ដាប់​​​ដែល​​មាន​តម្លៃ​រហូតដល់រាប់​​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក

    គ្រាន់​តែ​មួយ​ក្ដាប់​សោះ ដី​នេះ​មាន​តម្លៃ​ឡើងដល់​ 9 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​ សូម្បី​តែ​កំពូល​មហា​សេដ្ឋី​ពិភព​លោក​ក៏​ពិបាក​រក​ទិញ ព្រោះ​តែ​ភាព​កម្រ​របស់​វា​។ ដូច្នេះ​តើ​នេះ​គឺជា​ដី​អ្វី?

    ដី ឬ​ធូលី​​មួយ​ក្ដាប់ដែល​ត្រូវ​បាន​ចាត់ទុក​​ថា​មាន​តម្លៃ​ខ្ពស់​ជាង​គេ​លើ​ពិភពលោក​ គឺ​ធូលី​របស់​ភព​អង្គារ​។ ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​និយាយ​ថា ធូលី​ភព​អង្គារ​តែ​មួយ​ក្ដាប់​ក៏​អាច​ត្រូវ​បាន​លក់​ដេញ​ថ្លៃ​ក្នុង​តម្លៃ​រហូត​ដល់ 9 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​។ នេះ​អាច​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​ ជា​ធូលី​ថ្លៃ​បំផុត​ក្នុង​កាឡាក់ស៊ី​មីលគីវ៉េ​។

    មូលហេតុ​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ធូលី​ភព​អង្គារ​មាន​តម្លៃ​ខ្ពស់បែប​នេះ​គឺ​ដោយ​សារ​គេ​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​រហូត​ដល់​មួយ​ទសវត្សរ៍​ ប្រាក់​រាប់​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក និង​បេសកកម្ម​អវកាស​ជា​ច្រើន​​ ទើប​អាច​នាំ​យក​ដី ឬ​ធូលី​មួយ​ក្ដាប់​​មក​ដល់​ផែនដី​។

    យាន​ Perseverance លើផ្ទៃភពអង្គារ

    ជាក់​ស្ដែង បេសកកម្ម​ដែល​នាំ​ទៅ​រក​ការ​យក​បាន​ដី​មួយ​ក្ដាប់​ពី​ភព​អង្គារ​មក​កាន់​ផែនដី​ បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ពី​ថ្ងៃទី 30 កក្កដា 2020​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​រ៉ុក្កែត​ Atlas V ដែល​មាន​តម្លៃ​សរុបប្រហែល 109 លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​។ Atlas V នាំ​យក​យាន​ Perseverance និង​កូន​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​ Ingenuity ទៅ​ជា​មួយ​។ ជើង​ហោះ​ហើរ​នេះ​អូស​បន្លាយ​ពេល​ប្រហែល​ 7 ខែ​។

    រហូត​ដល់​ថ្ងៃទី 18 កុម្ភៈ 2021 រ៉ុក្កែត​ Atlas V ក៏​បាន​ហោះ​ដល់​គោល​ដៅ​។ ក្រោយ​ពី​បាន​ចុះ​ចតដោយ​ជោគ​ជ័យ​លើ​ផ្ទៃ​ភព​អង្គារ យាន​ Perseverance ក៏​ចាប់​ផ្ដើម​ដំណើរ​ប្រមូល​យក​សំណាក​ដី​ និង​អនុវត្ត​បេសកកម្ម​នាំ​យក​ដី​​ ធូលី​​របស់​ភព​ក្រហម​នេះ​មក​កាន់​ផែនដី​។ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​សង្ឃឹម​ថា អាច​រក​ឃើញ​ដាន​នៃ​ភាវៈរស់​ក្នុង​សំណាក​ដី​ភពអង្គារ​នេះ​។

    កូន​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​ Ingenuity លើ​ផ្ទៃភព​អង្គារ

    បេសកកម្មរបស់​យាន​ Perseverance របស់​ណាសា ក៏​មាន​គោលដៅ​មួយ​ផ្សេងទៀត​ នោះ​គឺ​ការ​ពិសោធ​បច្ចេកវិទ្យា​ផលិត​អុកស៊ីសែន​លើ​ភព​អង្គារ​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ធនធាន​នៅ​លើ​ភព​នេះ​។ ដើម្បី​ធ្វើ​បាន​បែប​នេះ យាន​របស់​ណាសា​ដែល​មាន​តម្លៃ 2.7 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ នឹង​ប្រមូល​សំណាក​ដី​រហូត​ដល់​ឆ្នាំ 2023​។ ប៉ុន្តែ​យាន​នេះ​នឹង​ទុក​បំពង់​ផ្ទុក​សំណាក​ដី​លើ​ផ្ទៃ​ភព​អង្គារ​។

    ជិត​មួយ​ទសវត្សរ៍​ក្រោយ សំណាក​ដី​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​យក​មក​កាន់​ផែនដី​ដោយ​យាន​មួយ​ផ្សេងទៀត​ដែល​មាន​តម្លៃ​រាប់​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ និង​ចំណាយ​ពេល​ 7​ ខែ​ដើម្បី​ហោះ​ទៅ​ដល់​ភព​អង្គារ។ បេសកកម្ម​ថ្មី​នា​ពេល​អនាគត​នោះ​នឹង​ចំណាយ​ពេល​សរុប​ប្រហែល​ 5 ឆ្នាំ​​ទៀត​។ សំណាក​ដី​ភព​អង្គារ​ដែល​នឹង​ត្រូវ​បាន​នាំ​មក​ដល់​ផែនដី នឹង​ត្រូវ​បាន​មនុស្ស​ពិនិត្យ​ដើម្បី​ឱ្យ​ដឹងថា តើ​ភព​អង្គារ​មាន​ភាវៈរស់​ ឬ​អត់​?

    ផ្ទៃភពអង្គារ

    ជាង​នេះ ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​សំណាក​ដី​ ធូលី​ភព​អង្គារ​ក៏​អាច​ជួយ​ឱ្យ​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​រក​ឃើញ​ ឬ​បកស្រាយ​អំពី​អាថ៌កំបាំង​ជា​ច្រើន​ដែល​ទាក់​ទង​នឹង​ភព​ក្រហម​នេះ​ផងដែរ​។ នេះ​ក៏​ជា​មូលហេតុ​ដែល​រួម​ចំណែក​ជួយ​ឱ្យ​ដី ឬ​ធូលីភព​អង្គារ​​មួយ​ក្ដាប់​​មាន​តម្លៃ​រហូត​ដល់ 9 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​៕

  • ប្រទេស​ចិន​ក្លាយ​ជា​អ្នក​នាំ​ចេញ​រថយន្ត​ធំជាង​គេ​លើ​ពិភពលោក

    ប្រទេស​ចិន​ក្លាយ​ជា​អ្នក​នាំ​ចេញ​រថយន្ត​ធំជាង​គេ​លើ​ពិភពលោក

    ក្នុង​ 6 ខែ​ដើម​ឆ្នាំ​នេះ ប្រទេស​ចិន​បាន​នាំ​ចេញ​រថយន្ត​ជាង 2.3 លាន​គ្រឿង​ ច្រើន​ជាង​ជប៉ុន និង​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​​​ដែល​នាំ​ចេញ​រថយន្ត​​ច្រើន​ជាង​គេ​បង្អស់​លើពិភពលោក​។

    ក្នុង​ការ​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​នៃ​ស្ថានភាព​នាំ​ចេញ​រថយន្ត​ សមាគម​នៃ​បណ្ដា​ក្រុម​ហ៊ុន​នាំ​ចេញ​រថយន្ត​នៅ​ប្រទេស​ចិន​ បាន​ដក​ស្រង់​ទិន្នន័យ​ពី​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គយ​របស់​​ប្រទេស​នេះ​ ឱ្យ​ដឹង​ថា ក្នុង​រយៈ​ពេល 6 ខែ​ដើម​ឆ្នាំ 2023 ប្រទេស​ចិន​បាន​នាំ​ចេញ​រថយន្ត​ចំនួន 2.34 លាន​គ្រឿង​ កើន​ 76.9% បើ​ធៀប​នឹង​ដំណាក់​កាល​ដូច​គ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ 2022​។

    ដោយ​ឡែក យោង​តាម​ទិន្នន័យ​ដែល​បាន​ប្រកាស​ដោយ​សមាគម​នៃ​បណ្ដា​ក្រុម​ហ៊ុន​នាំ​ចេញ​រថយន្ត​ជប៉ុន​ តួលេខ​រថយន្ត​ដែល​បាន​នាំ​ចេញ​​របស់​ប្រទេស​នេះ​ក្នុង​ឆមាស​ទី​មួយ​នៃ​ឆ្នាំ​ 2023 មាន​ 2.02 លាន​គ្រឿង​ កើន​ 17% បើ​ធៀប​នឹង​ឆមាស​ទី​មួយ​ឆ្នាំ​ 2022​។

    នេះ​គឺជា​លើក​ដំបូង​ហើយ​ដែល​​តួលេខ​នៃការ​នាំ​ចេញ​រថយន្ត​ក្នុង 6 ខែ​ដើម​ឆ្នាំ 2023 របស់​ប្រទេស​ចិន​ មាន​ចំនួន​ច្រើន​ជាង​ជប៉ុន និង​ឈរ​លំដាប់​ទី​មួយ​លើ​ពិភពលោក​។

    ទិន្នន័យ​ខាងលើ​ក៏​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា មាន​មូលហេតុ​សំខាន់​ពីរ​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ការ​នាំចេញ​រថយន្ត​របស់​ប្រទេស​ចិន​កើន​ឡើងខ្ពស់​ខ្លាំង​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ នោះគឺ​ចំនួន​រថយន្ត​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ប្រេង​សាំង​ដែល​នាំ​ចេញ​ទៅ​កាន់​ប្រទេសរុស្ស៊ី​បាន​កើន​ឡើង​គួរឱ្យ​ចាប់អារម្មណ៍​។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ រថយន្ត​អគ្គិសនី​ក៏​ត្រូវ​បាន​នាំ​ចេញ​​​​ទៅ​កាន់​​​​ទីផ្សារ​អឺរ៉ុប​ និង​ទី​ផ្សារ​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​ កាន់​តែ​ច្រើន​៕

  • យន្តហោះ​ដំណើរ​ការ​ដោយ​អ៊ីដ្រូសែន​រាវ-អគ្គិសនី​​ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក

    យន្តហោះ​ដំណើរ​ការ​ដោយ​អ៊ីដ្រូសែន​រាវ-អគ្គិសនី​​ដំបូង​គេ​លើ​ពិភពលោក

    ក្រុម​ហ៊ុន​អាកាសចរណ៍​មួយ​នៅ​ Stuttgart នៃ​ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់ ប្រកាស​ថា យន្តហោះ​អគ្គិសនី​ H&4 ដំណើរ​ការ​ដោយ​អគ្គិសនី​ពី​ថ្ម​ផ្ទុក​ឥន្ធនៈ​អ៊ីដ្រូសែន​រាវ​របស់​ខ្លួន​ បាន​ទទួល​ជោគ​ជ័យក្នុង​ការ​ហោះ​ហើរ​សាកល្បង​ដែល​មាន​មនុស្ស​បើកបរ។

    នេះ​គឺជា​ជំហាន​ថ្មីបំផុត​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​​របស់​​វិស័យ​អាកាសចរណ៍ ​ក្នុង​ការ​ប្រឹង​ប្រឹង​កាត់បន្ថយ​ការ​បំភាយ​ឧស្ម័ន​ផ្ទះ​កញ្ចក់​ ជា​ឧស្ម័ន​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ផែនដី​ឡើង​កម្ដៅ​ពី​មួយ​ថ្ងៃ​ទៅ​មួយ​ថ្ងៃ​។

    ក្រុម​ហ៊ុន​អាល្លឺម៉ង់ H2Fly ឱ្យ​ដឹង​ថា HY4 គឺជា​យន្តហោះ​ 4 កៅអី ដំណើរ​ការ​ដោយ​ថ្ម​ផ្ទុក​ថាមពល​អ៊ីដ្រូសែន​រាវ​ ក្នុង​នោះ​អ៊ីដ្រូសែន​ប្រតិកម្ម​ជាមួយ​នឹង​អុកស៊ីសែន​ ហើយ​ត្រូវ​បាន​បំប្លែង​ទៅ​ជា​អគ្គិសនី​ និង​ទឹក​។ ដូច្នេះ​សំណល់​តែ​មួយ​គត់​​ដែល​វាបំភាយ​ នោះ​គឺ​ទឹក​ ដែល​មិន​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​​ដល់​បរិស្ថាន​ មិន​ដូច​ឧស្ម័ន​កាបូន​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​អាកាសចរណ៍​​ដែល​កំពុង​ពេញ​និយម​នា​បច្ចុប្បន្ន​។

    ការ​ប្រើប្រាស់​ឥន្ធនៈ​អ៊ីដ្រូសែន​រាវ​ជំនួស​អ៊ីដ្រូសែន​ទម្រង់​ឧស្ម័ន​ បាន​ជួយ​ឱ្យ​រយៈ​ចម្ងាយ​អតិបរមា​នៃ​ការ​ហោះ​ហើរ​របស់​យន្តហោះ HY4 ​កើន​ពី​ 750 គីឡូម៉ែត្រ ឡើងដល់​ 1,500 គីឡូម៉ែត្រ​។

    ក្រុម​ហ៊ុន​ខាង​លើ​ឱ្យ​ដឹង​ថា មាន​គម្រោង​ស្ថាបនា​មជ្ឈមណ្ឌល​អាកាសចរណ៍​អ៊ីដ្រូសែន​នៅ​ឯ​ព្រលាន​យន្តហោះ Stuttgart ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2024 ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​យន្តហោះ​ទេសចរណ៍​ 40 កៅអី ដែល​ដំណើរ​ការ​ដោយ​អ៊ីដ្រូសែន​-អគ្គិសនី​ ចាប់​ពី​​ឆ្នាំ 2025​៕