Tag: ព្រមាន

  • James Cameron ថា គ្រោះថ្នាក់​របស់ Titan ស្រដៀង​នឹង Titanic

    James Cameron ថា គ្រោះថ្នាក់​របស់ Titan ស្រដៀង​នឹង Titanic

    លោក James Cameron និយាយថា គ្រោះថ្នាក់​នាវាមុជទឹក Titan មាន​ចំណុច​ស្រដៀង​ទៅនឹង​ហេតុការណ៍​លិច​កប៉ាល់ Titanic កាលពី​ជាង 100 ឆ្នាំមុន នៅពេល​ករណី​ទាំងពីរ​នេះ​សុទ្ធតែ​ត្រូវបាន​ព្រមាន​ជាមុន។

    អ្នកដឹកនាំ​រឿង Titanic លោក Cameron បាន​និយាយ​ដូចខាងលើ​នៅលើ​ទំព័រ ABC នា​ថ្ងៃទី 23 មិថុនា ក្រោយពី​មន្ត្រី​អាម៉េរិក​បញ្ជាក់ថា នាវាមុជទឹក Titan បាន​បែកបាក់​ជា​បំណែក​ បណ្ដាលឱ្យ​មនុស្ស​ប្រាំ​នាក់​បាត់បង់​ជីវិត​។

    លោក Cameron ដែល​ធ្លាប់​ចុះទៅ​បាត​មហាសមុទ្រ​ចំនួន 33 លើក ដើម្បី​ស្វែងយល់​ពី​សាកសព​កប៉ាល់ Titanic បានឱ្យដឹងថា លោក​ដឹង​ច្បាស់​អំពី​ទីតាំង តំបន់​សមុទ្រ​នេះ។ លោក​ក៏​ជា​អ្នក​ដែល​បាន​ចូលរួម​តាមដាន​ការអភិវឌ្ឍ​នាវាមុជទឹក​ផងដែរ។

    ហេតុការណ៍​រន្ធត់​បាន​កើតឡើង​នៅក្នុង​ទីតាំង​តែមួយ បន្ទាប់ពី​ការព្រមាន​អំពី​សុវត្ថិភាព​ត្រូវបាន​គេ​រំលង​ចោល​។ «ខ្ញុំ​រន្ធត់​នឹង​រឿងនេះ​ណាស់» លោក Cameron ថ្លែង​ដូច្នេះ។

    អ្នក​ដឹក​រឿង​របស់​ភាព​យន្ត Titanic និយាយថា កន្លងមក សហគមន៍​អ្នក​ចូលចិត្ត​មុជទឹក​សមុទ្រ​បាន​សម្ដែង​ការព្រួយបារម្ភ​អំពី​បញ្ហា​សុវត្ថិភាព​របស់​បណ្ដា​នាវាមុជទឹក​ដូច Titan។ អ្នកខ្លះ​ថែមទាំង​បាន​សរសេរ​សំបុត្រ​ផ្ញើជូន​ក្រុមហ៊ុន OceanGate ដែលជា​ម្ចាស់​នាវា Titan ដើម្បី​ប្រាប់ថា អ្វីដែល​ក្រុមហ៊ុន​នេះ​កំពុង​ធ្វើ​គឺ​ពិត​ជាការ​ផ្សងព្រេង​ខ្លាំងណាស់។

    លោក Cameron ភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំង​​ចំពោះ​ភាពស្រដៀងគ្នា​រវាង​គ្រោះថ្នាក់​របស់ Titan និង Titanic។ ឆ្នាំ 1912 ប្រធាន​ក្រុម​នាវិក​របស់​កប៉ាល់ Titanic បាន​ព្រមាន​ជា​បន្តបន្ទាប់​អំពី​ភ្នំ​ទឹកកក​នៅខាងមុខ​ក្នុងពេល​ធ្វើដំណើរ។ ប៉ុន្តែ នៅក្នុង​យប់​ងងឹត កប៉ាល់​នេះ​នៅតែ​ឆ្ពោះទៅមុខ​យ៉ាង​លឿន ធ្វើឱ្យ​វា​ត្រូវ​បុក​នឹង​ភ្នំ​ទឹកកក បណ្ដាលឱ្យ​លិច ហើយ​មនុស្ស​រាប់ពាន់នាក់​ត្រូវ​បាត់បង់​ជីវិត។

    សមត្ថកិច្ច​អាម៉េរិក កាលពី​ថ្ងៃទី 18 មិថុនា បានទទួល​ដំណឹង​ថា Titan ដែលជា​នាវាមុជទឹក​មួ​យ​គ្រឿងក្នុង​ចំណោម​បី​គ្រឿង​របស់​ក្រុមហ៊ុន OceanGate Expeditions បាន​បាត់​ខ្លួន​នៅក្នុង​មហាសមុទ្រ​អា​ត្ល​ង់​ទិ​ក នៅ​ថ្ងៃទី 18 មិថុនា ពេល​កំពុងធ្វើដំណើរ​ទេស​ចរណ៍​នៅឯ​តំបន់​បាតសមុទ្រ​ដែលមាន​សាកសព​កប៉ាល់ Titanic។

    ក្រុមមនុស្ស​ក្នុង​នាវាមុជទឹក Titan រួមមាន មហាសេដ្ឋី​អង់គ្លេស Hamish Harding, អ្នកជំនាញ​បារាំង Paul-Henry Nargeolet, ស្ថាបនិក​របស់ OceanGate Expeditions លោក Stockton Rush, អ្នកជំនួញ​ប៉ា​គី​ស្ថាន Shahzada Dawood និង​កូនប្រុស Suleman ត្រូវបាន​មន្ត្រី​អាម៉េរិក​ប្រកាស​កាលពី​វេលា​ទៀប​ភ្លឹ​ថ្ងៃនេះ​ថា បាន​បាត់​បង់ជីវិត​ទាំង​អស់ ក្រោយពី​រកឃើញ​បំណែក​នានា​របស់ Titan៕

  • មហាសេដ្ឋី​ចិន Jack Ma ខ្លាច​ក្រុមហ៊ុន Alibaba មាន​វាសនា​​ដូច Nokia

    មហាសេដ្ឋី​ចិន Jack Ma ខ្លាច​ក្រុមហ៊ុន Alibaba មាន​វាសនា​​ដូច Nokia

    លោក Jack Ma ដកស្រង់​បទពិសោធន៍​បរាជ័យរ​បស់ Nokia, Kodak ដើម្បី​ព្រមាន​ដល់ Alibaba ថា ត្រូវតែ​ផ្ដោត​សំខាន់​ទៅលើ Taobao និង​ត្រូវ​បន្ត​ធ្វើជា​ក្រុមហ៊ុន​អ៊ី​ន​ធើ​ណិ​ត។

    ប្រភពព័ត៌មាន​ពី SCMP ឱ្យដឹងថា កាលពី​ចុងខែ​ឧសភា ស្ថាបនិក​របស់​ក្រុមហ៊ុន Alibaba លោក Jack Ma បាន​កោះប្រជុំ​ពិភាក្សា​ជាមួយ​ក្រុម​អ្នកគ្រប់គ្រង រម្លឹក​ពួកគេ​ឱ្យ​ផ្ដោត​ការយកចិត្ត​ទុក​ដា​ក់ឡើ​ង​វិញ​ទៅលើ​ផ្សារ​អន​ឡាញ Taobao និង​អ្នកប្រើប្រាស់ ដើម្បី​អាចរ​ស់បាន​នៅក្នុង​ស្ថានភាព​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច និង​ការប្រកួតប្រជែង​ដ៏​ខ្លាំងក្លា។

    កិច្ចប្រជុំ​ខាងលើ​ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង​តែ​ប៉ុន្មាន​សប្ដាហ៍​ប៉ុណ្ណោះ​មុនពេល​សាជីវកម្ម​នេះ​ប្រកាសថា មេដឹកនាំ Taobao លោក Eddie Wu Yongming នឹង​ចូលមក​កាន់តំណែង CEO របស់ Alibaba ចាប់ពី​ថ្ងៃទី 10 កញ្ញា​។ ចំណែក CEO បច្ចុប្បន្ន​គឺ​លោក Daniel Zhang Yong នឹងត្រូវ​លាលែង​ដើម្បី​ទៅគ្រប់​គ្រង Alibaba Cloud។ លោក Yong ក៏​នឹងត្រូវ​បោះបង់​តំណែង​ប្រធាន ដោយ​ប្រគល់​ទៅឱ្យ​អនុប្រធាន Joe Tsai។

    ទីស្នាក់​ការ​កណ្ដាល​មួយ​នៅ​ប្រទេស​ចិន​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​ចិន Alibaba

    ក្រុម​មេដឹកនាំសំខាន់ៗរបស់ Taobao និង Tmall របស់ Alibaba បាន​និយាយថា បើ​ទោះ​លោក Ma បាន​បោះ​បង់​រាល់​តួនាទី​នៅក្នុង​ក្រុមហ៊ុន ប៉ុន្តែ លោក​នៅតែ​ជា​មេដឹកនាំ​ផ្នែក​ស្មារតី​របស់​សាជីវកម្ម​ដែល​លោក​បាន​បង្កើត។ ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​មួយ​កាលពី​ថ្ងៃទី 15 មិថុនា លោក Michael Evans ដែលជា​ប្រធាន​ក្រុមហ៊ុន Alibaba បាន​ថ្លែងថា លោក Jack Ma នៅតែ​ជា​ភាគ​ហ៊ុ​និក​ធំជាងគេ​របស់​ក្រុមហ៊ុន Alibaba។

    លោក Jack Ma ធ្លាប់ជា​គ្រូបង្រៀន​ភាសា​អង់គ្លេស មុនពេល​បង្កើត​ក្រុមហ៊ុន Alibaba។ គិត​មកដល់ពេលនេះ លោក Ma កំពុង​ធ្វើជា​សាស្ត្រាចារ្យ​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​យ៉ាងតិច​បួន​ដែល​ស្ថិតនៅ​ខាងក្រៅ​ចិនដីគោក ក្នុងនោះ​ក៏មាន​សាកលវិទ្យាល័យ​ហុងកុង សាកលវិទ្យាល័យ​នៅ​អាហ្វ្រិក និង​សាកលវិទ្យាល័យ​នៅ​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល​ផងដែរ៕

  • អាម៉េរិក​ផ្ដល់ជំនួយ​ជា​មី​ស៊ី​ល​ការពារ​ដែនអាកាស​បន្ថែ​ម​ដល់​អ៊ុយ​ក្រែ​ន

    អាម៉េរិក​ផ្ដល់ជំនួយ​ជា​មី​ស៊ី​ល​ការពារ​ដែនអាកាស​បន្ថែ​ម​ដល់​អ៊ុយ​ក្រែ​ន

    សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ប្រកាស​អំពី​កញ្ចប់​ជំនួយ​ផ្នែក​យោធា​​តម្លៃ 300 លាន​ដុល្លារ​ទៅឱ្យ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន ក្នុងនោះ​មាន​ទាំង​មី​ស៊ី​ល​សម្រាប់​ប្រព័ន្ធ Patriot និង​ប្រព័ន្ធ​ការពារ​ដែនអាកាស​​ជាច្រើន​​ប្រភេទ​ផ្សេងទៀត។

    កាលពី​ថ្ងៃទី 31 ឧសភា មន្ទីរ​បញ្ច​កោណ​បានប្រកាសថា កញ្ចប់​ជំនួយ​តម្លៃ 300 លាន​ដុល្លារ​សម្រាប់​អ៊ុយ​ក្រែ​ន នឹង​បន្ថែ​មមី​ស៊ី​ល​ការពារ​ដែនអាកាស​រយៈ​ចម្ងាយ​ឆ្ងាយ Patriot ក៏ដូចជា​បន្ថែម​ប្រព័ន្ធ​ការពារ​ដែនអាកាស​រយៈ​ចម្ងាយ​ខ្លី Avenger និង​មី​ស៊ី​លបាញ់​ពីលើ​ស្មា Stinger។ អាម៉េរិក​ក៏​​ផ្ដល់​បន្ថែម​​​​មី​ស៊ី​ល​អាកាស​ប្រឆាំង​អាកាស​រយៈ​ចម្ងាយ​មធ្យម AIM-7, រ៉ុក្កែត​សម្រាប់​ប្រព័ន្ធ HIMARS, គ្រាប់កាំភ្លើង​ធំ 155 ម​ម និង 105 ម​ម រួម​នឹង​រ៉ុក្កែត Zuni និង​គ្រាប់កាំភ្លើង​សម្រាប់​ទាហាន​ថ្មើរជើង​ជាង 30 លាន​គ្រាប់​ផងដែរ។

    នេះ​គឺជា​កញ្ចប់​ជំនួយ​ជា​អាវុធ​លើក​ទី 39 របស់​អាម៉េរិក សម្រាប់​អ៊ុយ​ក្រែ​ន ធ្វើឱ្យ​ជំនួយ​យោធា​របស់​វ៉ា​ស៊ី​ង​តោន​សម្រាប់​ទីក្រុង​កៀវ រាប់​ចាប់តាំងពី​ខែកុម្ភៈ 2022 ឡើងដល់ 37.6 ពាន់​លាន​ដុល្លារ។

    ប្រកាស​ខាងលើ​ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង​ក្នុង​គ្រា​ដែល​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​កំពុង​ត្រៀមខ្លួន​សម្រាប់​ការ​វាយបក​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ ដើម្បី​រុញច្រាន​កងទ័ព​រុស្ស៊ី។ ថ្មីៗនេះ ទឹកដី​រុស្ស៊ី ចាប់ផ្ដើម​រង​ការវាយប្រហារ​ពី​ក្រុម​ប្រដាប់អាវុធ​អាថ៌កំបាំង។ មូ​ស្គូ​ចោទថា ការ​វាយ​ប្រហារ​នេះ​គឺ​ជា​ស្នាដៃ​របស់​ទីក្រុង​កៀវ ប៉ុន្តែ​ត្រូវបាន​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​បដិសេធ។ ចំណែក​ទីក្រុង​វ៉ា​ស៊ី​ង​តោន​វិញ កន្លងមក​ក៏​ធ្លាប់បាន​ព្រមាន​ដល់ទី​ក្រុង​កៀវ​ថា មិនត្រូវ​ប្រើប្រាស់​អាវុធ​ដែល​ផលិត​ដោយ​អាម៉េរិក ​ទៅ​វាយប្រហារ​លើទឹក​ដី​រុស្ស៊ី៕

  • ប្រធាន​របស់បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ ChatGPT ថា «មនុស្ស​នឹង​ចាញ់​ AI ស្ទើរ​គ្រប់​វិស័យ​ក្នុង​ដប់​ឆ្នាំ​ទៀត»

    ប្រធាន​របស់បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ ChatGPT ថា «មនុស្ស​នឹង​ចាញ់​ AI ស្ទើរ​គ្រប់​វិស័យ​ក្នុង​ដប់​ឆ្នាំ​ទៀត»

    អគ្គនាយក​ប្រតិបត្តិ​ Sam Altman និង​ប្រធាន​ Greg Brockman របស់ក្រុម​ហ៊ុន​​ OpenAI វាយ​តម្លៃ​ថា បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត (AI) អាច​ឡើង​ដល់​កម្រិត​ជា​អ្នក​ជំនាញ​នៅ​ «ស្ទើរ​គ្រប់​វិស័យ» ​រយៈ​ពេលដប់​ឆ្នាំ​ខាងមុខ​។

    «ជាមួយ​នឹង​ទិដ្ឋភាព​ដូច​យើង​បាន​ឃើញ​បច្ចុប្បន្ន អាច​ស្រមៃ​ឃើញ​ថា ក្នុង​រង្វង់​ដប់​ឆ្នាំ​ខាងមុខ ប្រព័ន្ធ​ AI នឹង​យក​ឈ្នះ​លើ​ចំណេះ​ជំនាញ​​របស់​អ្នក​ជំនាញ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ស្ទើរ​តែ​ទាំង​អស់​ និង​អនុវត្ត​សកម្មភាព​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធ​ភាព​ដូច​ទៅ​នឹង​ក្រុម​ហ៊ុន​ធំ​បំផុត​មួយ​នា​បច្ចុប្បន្ន» ក្រុម​មេដឹក​នាំ​របស់ OpenAI ដែល​រួម​មាន Sam Altman, Greg Brockman និង​ប្រធាន​ផ្នែក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ Ilya Sutskever ចាប់​ផ្ដើម​អត្ថបទ​រួម​ដូច្នេះ​នៅ​លើ​គេហទំព័រ​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​។

    OpenAI សង្កត់​ធ្ងន់​ថា រូបមន្តកំពូល​​ AI អាច​បង្កហានិភ័យ​ដល់​មនុស្ស​ជាតិ​ក្នុង​មួយ​ទសវត្សរ៍​ទៀត​។ ដូច្នេះ ​ត្រូវ​ការ​​បន្ថយ​ហានិភ័យ​ពី AI ប៉ុន្តែ​មិន​ត្រូវ​កាត់​បន្ថយសមត្ថភាព​​ តែ​ត្រូវ​មាន​ការ​សហការ​ និងការ​​ប្រព្រឹត្ត​ជា​ពិសេស​​ចំពោះ​ AI​។

    អត្ថបទ​បាន​លើក​ឡើង​ថា «កំពូលបញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​នឹង​ខ្លាំង​ជាង​បច្ចេក​វិទ្យា​ផ្សេង​ៗ​ដែល​មនុស្ស​លោក​ធ្លាប់​បាន​ប្រឈម។ ចុង​ក្រោយ យើង​នឹង​ត្រូវ​ការ​អង្គការ​មួយ​ដើម្បី​គ្រប់​គ្រង​កំពូល​ AI ដូច​ទៅ​នឹង​ទីភ្នាក់​ងារ​ថាមពល​អាតូមិក​អន្តរ​ជាតិ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ថាមពល​បរមាណូ។ ទោះ​ជា​ការ​ប្រឹង​ប្រែង​ក្នុងការ​អភិវឌ្ឍ​ AI ណា​ក៏ដោយ ​ក៏​ត្រូវ​ការ​គោរព​តាម​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ដែល​មាន​សមត្ថ​កិច្ច​»។

    Sam Altman ធ្លាប់​បាន​ព្រមាន​ច្រើន​ដង​ទាក់​ទង​នឹង​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​។ បច្ចេក​វិទ្យា​នេះ​គឺជា​ការ​រីក​ចម្រើន​មួយ​ ប៉ុន្តែ​វា​អាច​ក្លាយ​ជា​គ្រោះ​ភ័យ​ បើ​សិន​ធ្លាក់​ទៅ​លើ​ដៃ​ជន​ទុច្ចរិត​ ឬ​ «អាច​ដើរ​ខុស​ផ្លូវ​ ដែល​បង្កើត​​ឱ្យ​មាន​កំហុស​ និង​បង្កគ្រោះ​ថ្នាក់​​ធំ​ដល់​ពិភព​លោក បើ​មិន​បាន​កែ​តម្រូវ​ឱ្យ​បាន​សម​ស្រប​»​។

    លោក Sam Altman

    នៅ​ក្នុង​សវនាការ​នៅ​សភា​អាម៉េរិកកាល​ពី​ថ្ងៃទី 16 ឧសភា 2023 លោក Sam Altman បាន​និយាយ​​ថា ចង់​សហការ​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​បញ្ហា​អាក្រក់​ដែល​អាច​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​ AI ក្នុង​នោះ​ក៏​អាច​បង្កើត​ស្ថាប័ន​មួយ​ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​បច្ចេក​វិទ្យា​នេះ​។

    ​លោក Sam Altman មិន​មែន​ជា​​បុគ្គល​សំខាន់តែ​ម្នាក់​ដែល​បារម្ភ​អំពី​​ឥទ្ធិពល​របស់​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ CEO របស់​ Google លោក Sundar Pichai, អតីត​អ្នក​ជំនាញ​ខាង​ AI របស់​ Google លោក Geoffrey Hinton ឬ​ លោក Elon Musk និង​លោក​ Bill Gates ក៏មាន​ការ​បារម្ភ​អំពី​បញ្ហា​នេះ​​ផង​ដែរ៕

  • មនុស្ស​ជាង​ពីរពាន់​លាន​នាក់​នឹង​រស់នៅ​​ក្នុង​កម្ដៅ​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់​​របស់​ផែនដី​ ចាប់ពី​ឆ្នាំ 2100

    មនុស្ស​ជាង​ពីរពាន់​លាន​នាក់​នឹង​រស់នៅ​​ក្នុង​កម្ដៅ​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់​​របស់​ផែនដី​ ចាប់ពី​ឆ្នាំ 2100

    កម្ដៅ​ផ្ទៃផែនដី​កំពុងស្ថិត​ក្នុង​កំណើន 2.7 អង្សា​សេ ធៀប​នឹងដំណាក់​កាល​ដំបូង​នៃ​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម នៅ​ឆ្នាំ 2100 ដែល​ប្រការនេះ​នឹង​រុញច្រាន​មនុស្ស​ជាង​ពីរពាន់​លាន​នាក់ (ប្រហែល 22% នៃ​ប្រជាជន​សរុប​ក្នុង​ពិភព​លោក) ឱ្យ​ចេញពី​តំបន់​អាកាសធាតុ​ស្រួល​រស់នៅ។

    យោងតាម​លទ្ធផល​នៃ​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​ដែល​ត្រូវបាន​ចុះផ្សាយ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature Sustainability ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បានឱ្យដឹងថា បណ្ដា​ប្រទេស​មាន​ប្រជាជន​ច្រើនជាងគេ​ដែល​ត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​កម្ដៅ​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់ គឺ ឥណ្ឌា (600 លាន​នាក់), នី​ហ្សេ​រី​យ៉ា (300 លាន​នាក់), ឥណ្ឌូណេស៊ី (100 លាន​នាក់), ហ្វ៊ី​លី​ពី​ន និង​ប៉ា​គី​ស្ថាន (80 លាន​នាក់​ដូច្នេះ)។ នេះ​បើតាម AFP ចុះផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី 22 ឧសភា 2023។

    ការកាត់បន្ថយ​ការកើនឡើង​កម្ដៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក​នៅក្នុង​កម្រិត 1.5 អង្សា​សេ ទៅតាម​គោលដៅ​របស់​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ឆ្នាំ 2015 នឹង​ជួយ​បន្ថយ​ចំនួន​មនុស្ស​ដែល​ជួប​គ្រោះថ្នាក់​ដោយសារ​កម្ដៅ​ព្រះអាទិត្យ ចុះមក​នៅ 500 លាន​នាក់ ដែល​ស្មើនឹង 5% នៃ​ចំនួន​ប្រជាជន​សរុប​ប្រមាណ 9.5 ពាន់​លាន​នាក់​របស់​ពិភពលោក នៅក្នុង​រយៈពេល​ពី 6 ទៅ 7 ទសវត្សរ៍​ខាងមុខ។

    មកដល់​បច្ចុប្បន្ន ការឡើង​កម្ដៅ​ក្រោម 1.2 អង្សា​សេ ក៏បាន​បង្កើន​កម្រិត ឬ​ពេលវេលា​របស់​រដូវ​រល​កក​ម្ដៅ គ្រោះរាំងស្ងួត និង​ករណី​ឆេះ​ព្រៃ។ 8 ឆ្នាំ​កន្លង គឺជា​ពេលវេលា​ដែល​ផែនដី​រង​កម្ដៅ​ខ្ពស់បំផុត​ដែល​មនុស្ស​ធ្លាប់បាន​កត់ត្រា។

    កម្ដៅ​ដែល​បង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ទៅតាម​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​នេះ នោះ​គឺ​នៅពេល​សីតុណ្ហភាព​មធ្យម​ប្រចាំឆ្នាំ (MAT) ឡើងដល់ 29 អង្សា​សេ។

    យោងតាម​ធនាគារពិភពលោក ប្រទេស​ឥណ្ឌា​បំ​ភាយ​ឧស្ម័ន CO2 (ឧស្ម័ន​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​បរិយាកាស​ផែនដី​ឡើង​កម្ដៅ) ជា​មធ្យម​ប្រហែល​ពីរ​តោន/ម្នាក់/ឆ្នាំ, នី​ហ្សេ​រី​យ៉ា​បំ​ភាយ​ប្រហែល​កន្លះ​តោន ខណៈដែល​សហភាព​អឺរ៉ុប​ជិត 7 តោន និង​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក 15 តោន។

    ក្រុម​អ្នកស្រាវជ្រាវ​ខាងលើ​ក៏​ព្រមាន​ថា លទ្ធភាព​ដែល​សីតុណ្ហភាព​ផ្ទៃផែនដី​កើន​បន្ថែម​លើសពី 2.7 អង្សា​សេ គឺអាច​កើតឡើង។ បើសិនជា​សកម្មភាព​បំ​ភាយ​ឧស្ម័ន​ផ្ទះ​កញ្ចក់​អាច​នាំឱ្យ «ធ្លុះធ្លាយ» ឃ្លាំង​ធម្មជាតិ​​ផ្ទុក​កាបូន​ មាន​ជាអាទិ៍ ស្រទាប់ Permafrost (ស្រទាប់ដី​ស្ថិតនៅត្រង់ ឬ​ក្រោម​តំបន់​ទឹក​កដែល​កក​​រយៈពេល​ចាប់ពី​ពីរ​ឆ្នាំ​ឡើងទៅ) ឬ​ធ្វើឱ្យ​បរិយាកាស​ផែនដី​ក្ដៅ​ជាង​ការរំពឹងទុក នោះ​សីតុណ្ហភាព​​ពិភព​លោក​អាច​កើន​​បន្ថែម​ជិត​ 4 អង្សា​សេ បើ​ធៀប​នឹង​កម្ដៅ​នៅ​ពាក់កណ្ដាល​សតវត្សរ៍​ទី 19៕

  • សីតុណ្ហភាព​ទូទាំង​សកលលោក​នឹង​រុញ​កម្ដៅ​ផែន​ដី​ឡើង​ខ្ពស់​ខ្លាំង​មិន​ធ្លាប់​មាន​

    សីតុណ្ហភាព​ទូទាំង​សកលលោក​នឹង​រុញ​កម្ដៅ​ផែន​ដី​ឡើង​ខ្ពស់​ខ្លាំង​មិន​ធ្លាប់​មាន​

    អង្គការ​ឧតុនិយម​ពិភពលោក​បាន​ព្រមាន​ថា El Nino ក្ដៅ ដែល​កើនឡើង​ក្នុង​ប៉ុន្មាន​ខែ​ខាងមុខ និង​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​ដែល​កើតឡើង​ដោយសារ​មនុស្ស នឹង​ជំរុញ​សីតុណ្ហភាព​ឱ្យ​កើន​ឡើងដល់​កម្រិត​ខ្ពស់​មិន​ធ្លាប់បាន​ជួប​ពីមុនមក ហើយ​ឡើងដល់​កំណត់ត្រា​ថ្មី​ក្នុង​រយៈពេល​ប្រាំ​ឆ្នាំ​ទៀត។

    កំណើន​សីតុណ្ហភាព​ទូទាំង​ពិភពលោក​អាច​នឹងឡើង​​​ផុត​ពី​ 1.5 អង្សា​សេ ដែល​បាន​កំណត់​នៅក្នុង​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​​ប៉ារីស ក្នុង​ប្រាំ​ឆ្នាំ​ខាងមុខ នេះ​បើ​តាម​​របាយការណ៍​របស់​អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN)។ អង្គការ​ឧតុនិយម​ពិភពលោក (WMO) របស់ UN បាន​ព្រមាន​ដូច្នេះ​នៅក្នុង​ការវាយតម្លៃ​ប្រចាំឆ្នាំ​លើកចុងក្រោយ​បង្អស់​។ WMO បានឱ្យដឹងថា លទ្ធភាព​​ដែល​សីតុណ្ហភាព​លើ​ផ្ទៃផែនដី​នឹង​កើនឡើង​ប្រចាំឆ្នាំ​ខ្ពស់ជាង 1.5 អង្សា​សេ ធៀប​នឹង​សម័យមុន​ឧស្សាហកម្ម ​គឺមាន​រហូតដល់ 66%។ ការកើនឡើង​កម្ដៅ​នេះ​នឹង​ក្លាយជា​កំណត់​ត្រា​មិន​ធ្លាប់មាន​ពីមុន​នៅក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​មនុស្សជាតិ។

    អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ព្រមាន​ថា កម្ដៅ​ប្រចាំឆ្នាំ​ដែល​កើន​ជាង 1.5 អង្សា​សេ នឹង​ធ្វើឱ្យ​ពិភពលោក​ប្រឈម​នឹង​ហានិភ័យធំៗ អាច​បង្កឱ្យមាន​បម្រែបម្រួល​អាកាសធាតុ​ដែល​មិនអាច​ប្រសើរ​ឡើងវិញ​បាន មានដូចជា ហេតុការណ៍​បាក់​ផ្ទាំង​ទឹកកក​នៅ​ Greenland និង​នៅ​អង់​តា​ទិ​ក​ខាងលិច, កម្ដៅ​ព្រះអាទិត្យ​មាន​កម្រិត​ខ្ពស់​ខ្លាំង គ្រោះរាំងស្ងួត​ធ្ងន់ធ្ងរ បញ្ហា​ខ្វះ​ទឹក និង​អាកាសធាតុ​អាក្រក់​ខ្លាំង​ក្នុង​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​នៅលើ​ពិភពលោក។

    ប្រទេស និង​ដែនដី​ប្រហែល 200 បាន​សន្យា​កាត់បន្ថយ​កំណើន​នៃ​សីតុណ្ហភាព​សកល 1.5 អង្សា​សេ ឬ​ទាប​ជាង​នេះ ទៅតាម​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស ​កាលពី​ឆ្នាំ 2015។ ប​ច្ច​ប្បន្ន ដែន​កំណត់​នោះ​អាច​នឹងត្រូវ​ឆ្លង​ផុត​ជា​លើកដំបូង បើទោះជា​បណ្ដោះអាសន្ន​ក៏​ដោយ​។

    តាម​ការ​ព្យាករ រដូវ​កាល El Nino ក្ដៅ​ដែល​នឹង​រីកធំឡើង​ក្នុង​រង្វង់​ច្រើន​ខែ​ខាងមុខ នឹង​រួមផ្សំ​ជាមួយ​បម្រែបម្រួល​អាកាសធាតុ​ដែល​បង្កឡើង​ដោយ​មនុស្ស រុញច្រាន​កម្ដៅ​ផែនដី​ឡើងដល់​ចំណុច​ខ្ពស់​មិន​ធ្លាប់មាន​ពីមុនមក នេះ​បើតាម Petteri Taalas អគ្គលេខាធិការ​នៃ​អង្គការ WMO។ ប្រការ​នោះ​នឹង​បង្ក​ផលវិបាក​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សុខភាព សន្តិសុខ​ស្បៀង ការគ្រប់គ្រង​ទឹក និង​បរិស្ថាន។

    បាតុភូត El Nino កើតឡើង​នៅពេល​របប​ខ្យល់​អា​លី​សេ (trade winds) ចុះខ្សោយ នាំឱ្យ​ទឹក​ក្ដៅ​កាន់តែច្រើន​ស្ថិត​​នៅ​មួយ​កន្លែង។ បាតុភូត​នេះ​ប៉ះពាល់​ខ្លាំង​ដល់​រូបមន្ត​អាកាសធាតុ​ពិភពលោក បណ្ដាលឱ្យ​តំបន់​អាម៉េរិក​ខាងត្បូង​មាន​សំណើម​ជាង​ធម្មតា និង​បង្ក​គ្រោះរាំងស្ងួត​នៅតាម​តំបន់​នានា មានដូចជា អូស្ត្រាលី ឥណ្ឌូណេស៊ី ភាគ​ខាងជើង​ប្រទេស​ចិន និង​ភាគ​ឦសាន​ប្រទេស​ប្រេ​ស៊ី​ល​ជាដើម៕

  • WHO ព្រមាន​ថា​ បញ្ហា​អាក្រក់​បំផុត​​នៃ​ COVID-19 កំពុងរង់​ចាំ​​នៅ​ខាង​​មុខ​

    WHO ព្រមាន​ថា​ បញ្ហា​អាក្រក់​បំផុត​​នៃ​ COVID-19 កំពុងរង់​ចាំ​​នៅ​ខាង​​មុខ​

    ខណៈ​ដែល​​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​ បាន​ចាប់​ផ្ដើម​បន្ធូរ​បន្ថយ​បម្រាម​គោចរ​ ឬ​បន្ថយ​ការ​រឹត​បន្តឹង​ទៅ​លើ​ការ​ដើរ​ហើរ​​ដែល​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​កន្លង​មកដើម្បី​ទប់ស្កាត់​ការ​ឆ្លង​រាល​ដាល​នៃ​វីរុស​ COVID-19 អង្គ​ការ​សុខ​ភាព​ពិភពលោក​(WHO) បាន​ចេញ​មក​ព្រមាន​ថា បញ្ហា​អាក្រក់​បំផុត​នៅ​តែ​ស្ថិត​នៅ​ខាង​មុខ​នៅ​ឡើយ​។

    AFP ដក​ស្រង់​សម្ដី​របស់​ប្រធាន​អង្គ​ការ​សុខ​ភាព​ពិភពលោក(WHO) លោក Tedros Adhanom Ghebreyesus ដែល​ថ្លែង​នៅ​ក្នុង​សន្និ​សីទ​សារ​ព័ត៌​មាន​មួយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី​20​មេសា បាន​ឱ្យ​ដឹដង​ថា “យើង​ត្រូវ​ការ​សាមគ្គី​ភាព​ទូទាំង​ពិភពលោក​ ដោយ​យោង​ទៅ​លើ​ការ​ប្រមូល​ផ្ដុំ​នៃ​សាមគ្គី​ភាព​របស់​បណ្ដា​ប្រជាជាតិ​។ បើ​សិន​ជា​មិន​មាន​ប្រការ​ទាំង​2នេះ​ទេ សូម​ជឿ​យើង​ខ្ញុំ​ថា បញ្ហា​អាក្រក់​បំផុត​នៅ​តែមាន​វត្តមាន​​នៅ​ខាង​មុខ​។ ចូរ​ទប់​ស្កាត់​សោក​នាដ​កម្ម​នេះ​។ នោះ​គឺជា​វីរុស​ដែល​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​មិន​ទាន់​យល់​អំពី​វា​”។

    មេដឹក​នាំ​អង្គ​ការ​ WHO បាន​បន្ថែម​ថា “យើង​បាន​ព្រមាន​រួច​ហើយ​ថា វីរុស​នេះ​ថែម​ទាំង​អាច​គ្រប​ដណ្ដប់​ទាំង​បណ្ដា​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍ​។ ហើយ​ជាក់​ស្ដែង​ វា​ពិត​ជា​ដូច្នេះ​មែន​។ យើង​និយាយ​ថា វា​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រទេស​អ្នក​មាន​ នឹក​ស្មាន​មិន​ដល់​។ ចូរ​ទប់​ស្កាត់​សោក​នាដ​កម្ម​នេះ​។ មនុស្ស​រាប់​សែន​នាក់​កំពុង​តែ​ស្លាប់​ជា​បន្ត​​បន្ទាប់​។ ជីវិត​មនុស្ស​ម្នាក់​ក៏​មាន​តម្លៃ​កាត់​ថ្លៃ​មិន​បាន​។ ចូរ​និយាយ​ថា៖ មក​ដល់​ត្រឹម​នេះ​គឺ​គ្រប់​គ្រាន់​ហើយ​”។

    លោក Tedros ក៏បាន​ថ្លែង​ថា​ ការ​មិន​ចុះ​សម្រុង​គ្នា​ផ្នែក​នយោបាយ​នៃ​បណ្ដា​ប្រទេស ​ក៏អាច​បណ្ដាល​ឱ្យ​ស្ថាន​ភាព​នៃ​រោគ​រាតត្បាត​កាន់​តែ​អាក្រក់​ជាង​មុន បើ​សិន​ជា​មេដឹក​នាំ​ប្រទេស​នានា​ មិន​សហការ​គ្នា​ក្នុង​ការ​ទប់​ទល់​នឹង​វីរុស​នេះ​។ លោក​បន្ត​ថា “ចូរ​កុំ​កេង​ចំណេញ​ទៅលើ​វិបត្តិ​សុខភាព​នេះ​ដើម្បី​ធ្វើ​ជា​ទីលាន​ប្រយុទ្ធ​គ្នា​ ឬ​ដើម្បី​បាន​ផល​ប្រយោជន៍​ផ្នែក​នយោបាយ​។ ប្រការ​នេះ​ពិតជា​គ្រោះ​ថ្នាក់​ខ្លាំង​ណាស់ ហើយ​វា​ដូច​ទៅ​នឹង​ការ​ដែល​យើង​ប្រលែង​ជា​មួយ​ភ្លើង​យ៉ាង​ដូច្នោះ​ដែរ​។ ចូរ​សហការ​គ្នា​។ យើង​ត្រូវ​ការ​សាមគ្គី​ភាព​រវាង​ប្រជា​ជាតិ​”។

    ការ​ព្រមាន​ និង​ការ​អំពាវ​នាវ​របស់​លោក Tedros ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​ពេល​ដែល​ COVID-19 បាន​សម្លាប់​មនុស្ស​ជាង​170,000​នាក់​ ក្នុង​ចំណោម​អ្នក​ជំងឺសរុប​ជិត​2.5​លាន​នាក់​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក​។ ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​​បាន​ និង​កំពុង​ចាប់​ផ្ដើម​បន្ធូរ​បន្ថយ​ការ​រឹត​ត្បិត​ការ​ដើរ​ហើរ​ ហើយ​ប្រទេស​ខ្លះ​ក៏​កំពុង​រៀប​ចំ​បើក​ដំណើរ​ការ​សេដ្ឋ​កិច្ច​ប្រទេស​ជាតិ​ឡើង​វិញ ដោយ​ពួកគេ​យល់​ថា “ដំណាក់​កាល​អាក្រក់​បំផុត​” បាន​កន្លង​ផុត​ទៅ​ហើយ៕

    ប្រភព​៖ សារ​ព័ត៌មាន​បរទេស​