ផ្កាយ - La Reine Media

រ៉ុក្កែតប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈមេតានដំបូងគេលើពិភពលោក ត្រូវបានបាញ់បង្ហោះដោយជោគជ័យ

July 13, 2023 by សឿន សំណាង

រ៉ុក្កែត Zhuque-2 របស់ក្រុមហ៊ុនចិន Landspace បានហោះឡើងពីមជ្ឈមណ្ឌលបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណប Jiuquan នៅសមុទ្រខ្សាច់ Gobi កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី 12 កក្កដា 2023។ អង្គភាពអវកាសអាម៉េរិកបានបញ្ជាក់អំពីសេចក្ដីប្រកាសរបស់ចិន ស្ដីពីការបាញ់បង្ហោះរ៉ុក្កែតឥន្ធនៈមេតាន Zhuque-2 ឡើងដល់គន្លងគោចរ។ នេះគឺជាជោគជ័យរបស់ Zhuque-2 ដោយសារកាលពីថ្ងៃទី 14 ធ្នូ 2022 រ៉ុក្កែតនេះបានទទួលបរាជ័យ និងធ្វើឱ្យបាត់បង់ផ្កាយរណប 14 គ្រឿង។ មេតានត្រូវបានគេសរសើរថាជាឥន្ធនៈដែលបំភាយឧស្ម័នពុលកម្រិតទាប បើធៀបនឹងឥន្ធនៈដែលរ៉ុក្កែតផ្សេងៗកំពុងប្រើប្រាស់។ ក្រុមហ៊ុនអាម៉េរិកជាច្រើនក៏កំពុងតែអភិវឌ្ឍរ៉ុក្កែតមេតាន ក្នុងនោះក៏មាន SpaceX, Blue Origin, Rocket Lab, United Launch និង Relativity Space ជាដើម។ ប្រទេសចិន និងក្រុមហ៊ុនអវកាសឯកជនរបស់ប្រទេសនេះ កំពុងទទួលបានជោគជ័យជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងការបាញ់បង្ហោះនានា និងបានបំពេញបេសកកម្មឡើងទៅកាន់គន្លងគោចរចំនួន 54 លើក នៅក្នុងឆ្នាំ 2022 ហើយឆ្នាំនេះ ពួកគេគ្រោងនឹងសម្រេចឱ្យបានជាង 60 លើក។ ដោយឡែក ក្រុមហ៊ុនអាម៉េរិក … Read more

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកំពុង «គយគន់» ទិដ្ឋភាពប្រហោងខ្មៅហែកស៊ីផ្កាយ កាលពី 10 ពាន់លានឆ្នាំមុន

July 12, 2023 by សឿន សំណាង

វត្ថុអវកាសដែលមានឈ្មោះថា J221951 គឺជាមួយក្នុងចំណោមវត្ថុអវកាសដែលភ្លឺចែងចាំងជាងគេដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រធ្លាប់បានរកឃើញ។ វាមានចម្ងាយពីផែនដីរហូតដល់ 10 ពាន់លានឆ្នាំពន្លឺ។ នេះបើយោងតាម Live Science។ នៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីបំផុត ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមកពីសាកលវិទ្យាល័យ Queen’s Belfast (អង់គ្លេស) បានព្យាយាមរកប្រភពរបស់ពន្លឺចែងចាំងខ្លាំង ដែលតេឡេស្កុប Hubble និង Neil Gehrels Swift របស់ណាសាបានរកឃើញ។ ដំបូងឡើយ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រយល់ច្រឡំថា J221951 គឺជាបាតុភូតផ្ទុះដែលបង្កឡើងដោយការបុកគ្នារបស់ផ្កាយពីរដួង។ ក្រោយមក ទិន្នន័យបន្ថែមពី Hubble និង Neil Gehrels Swift បានបង្ហាញថា J221951 ស្ថិតនៅត្រង់ជួរជាមួយនឹងកាឡាក់ស៊ីមួយដែលមានចម្ងាយពីផែនដីរហូតដល់ 10 ពាន់លានឆ្នាំពន្លឺ។ និយាយឱ្យស្រួលស្ដាប់ គឺថា មនុស្សកំពុងតែមើលទៅកាន់អតីតកាលរបស់កាឡាក់ស៊ីមួយដែលមានវត្តមាននៅពេលចក្រវាលទើបមានអាយុត្រឹមតែជាង ¼ នៃអាយុកាលបច្ចុប្បន្ន និងគយគន់ព្រឹត្តិការណ៍ជះពន្លឺដ៏មហិមាមួយកើតឡើងកាលពី 10 ពាន់លានឆ្នាំមុន។ វត្ថុអវកាសខាងលើត្រូវបានកំណត់អត្តសញ្ញាណថាជាប្រហោងខ្មៅខ្នាតយក្ស ដែលទើបបញ្ចេញសកម្មភាពនៅក្នុងហេតុការណ៍ផ្ទុះដ៏ខ្លាំងក្លាមួយ ទើបវាបញ្ចេញពន្លឺជាទម្រង់ quasar (quasar គឺជាស្នូលកាឡាក់ស៊ីសកម្មដែលមានពន្លឺខ្លាំង)។ ប្រហោងខ្មៅតែងតែបញ្ចេញពន្លឺបែបនេះនៅពេលវាកំពុងហែកស៊ីផ្កាយណាមួយដែលចូលមកក្បែរ។ បើទោះជាវត្ថុអវកាសខាងលើកើតឡើងដោយមូលហេតុអ្វីក៏ដោយ ទិដ្ឋភាពពាន់ឆ្នាំមានម្ដងមួយនេះនៅតែជាឱកាសដ៏សែនល្អ … Read more

រកឃើញភពក្រៅប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យដែលភ្លឺបំផុតក្នុងចក្រវាល

July 11, 2023 by សឿន សំណាង

ភព LTT9779b គឺជា «កញ្ចប់» ធំបំផុតក្នុងចក្រវាលនៅក្នុងចំណោមភពដែលក្រុមតារាវិទូធ្លាប់បានរកឃើញពីមុនមក។ ភពក្ដៅខ្លាំងដែលមានឈ្មោះថា LTT9779b មានពពកដែលកកើតពី silicate និងលោហធាតុដូចទៅនឹងទីតានីញ៉ូម អាចចាំងផ្លាតពន្លឺបានយ៉ាងល្អ។ LTT9779b មានចម្ងាយពីផែនដីប្រហែល 262 ឆ្នាំពន្លឺ (មួយឆ្នាំពន្លឺស្មើនឹង 9.46 ទ្រីលានគីឡូម៉ែត្រ) និងមួយឆ្នាំនៅលើភពនេះមានរយៈពេលតែ 19 ម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។ ភពខាងលើត្រូវបានរកឃើញកាលពីឆ្នាំ 2022 ដោយអង្គការណាសា ហើយវាត្រូវបានជ្រើសរើសដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវស៊ីជម្រៅដោយអង្គការអវកាសអឺរ៉ុប។ លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់អឺរ៉ុបបានបង្ហាញថា LTT9779b អាចចាំងប្លាតពន្លឺពីផ្កាយមេរបស់វារហូតដល់ 80% ខ្លាំងជាងភពសុក្ររបស់ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យទៅទៀត។ បន្ទាប់ពីព្រះចន្ទ ភពសុក្រគឺជាវត្ថុអវកាសដែលភ្លើងជាងគេបង្អស់នៅពេលរាត្រី ដោយសារវាចាំងផ្លាតពន្លឺពីព្រះអាទិត្យប្រហែល 75%។ ចំណែកផែនដីវិញ អាចចាំងប្លាតពន្លឺពីព្រះអាទិត្យត្រឹមតែ 30% ប៉ុណ្ណោះ។ នៅផ្នែកម្ខាងរបស់ LTT9779b ដែលបែរទៅរកផ្កាយមេ គឺអាចមានកម្ដៅដល់ 2,000 អង្សាសេ។ កម្ដៅខ្ពស់ជាង 100 អង្សាសេគឺពិតជាក្ដៅខ្លាំង មិនអាចឱ្យកើតមានពពកទឹក។ LTT9779b ក្ដៅរហូតដល់ថ្នាក់ គួរតែមិនមានពពកប្រភេទណាទាំងអស់ សូម្បីតែពពកលោហធាតុ ឬត្បូង។ ក៏ប៉ុន្តែ ភពនេះអាចកកើតពពកលោហធាតុបាន … Read more

រកឃើញវត្ថុចម្លែកក្រោមសមុទ្រ សង្ស័យថាជាបច្ចេកវិទ្យារបស់មនុស្សភពដទៃ

July 11, 2023 by សឿន សំណាង

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអាម៉េរិកដើមកំណើតអ៊ីស្រាអែលបានរកឃើញដុំមូលៗចំនួន 10 គ្រាប់ដែលមានរូបរាង និងល្បឿនខុសប្រក្រតី នៅតំបន់សមុទ្រដែលមានអាចម៍ផ្កាយធ្លាក់កាលពីឆ្នាំ 2014។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ Avi Loeb មកពីសាកលវិទ្យាល័យ Harvard យល់ថា លោកទំនងជាបានរកឃើញភស្ដុតាងស្ដីពីបច្ចេកវិទ្យារបស់មនុស្សក្រៅភពផែនដី នៅពេលបានរកឃើញអាចម៍ផ្កាយ IM1 ដែលបានធ្លាក់នៅលើតំបន់សមុទ្ររបស់ Papua New Guinea កាលពីឆ្នាំ 2014។ នេះបើតាម Business Insider ចុះផ្កាយកាលពីថ្ងៃទី 08 កក្កដា។ អង្គភាពអវកាសរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក បានឱ្យដឹងថា បំណែកអាចម៍ផ្កាយទាំងនេះទំនងជាមានប្រភពពីប្រព័ន្ធផ្កាយដទៃ។ ការវិភាគបង្ហាញថា គ្រាប់បាល់ទាំងនេះរួមមាន សារធាតុដែក 84%, ស៊ីលីកុន 8%, ម៉ាញេស្យូម 4%, ទីតានីញ៉ូម 2% រួមនឹងសារធាតុដទៃមួយចំនួនទៀត។ ដុំបាល់ទាំងនេះមានទំហំមិនដល់ 1 មិល្លីម៉ែត្រ និងមានពណ៌លឿង ខៀវ ប្រផេះ ហើយមួយចំនួនទៀតមានរូបរាងដូចទៅនឹងផែនដី។ នេះបើតាម Loeb។ Loeb បានប្រៀបធៀបករណីនេះជាមួយនឹងយាន Voyager របស់ណាសាដែលត្រូវបានបាញ់បង្ហោះកាលពីឆ្នាំ 1977។ … Read more

អាចម៍ផ្កាយខ្នាតធំមួយដុំនឹងហោះមកក្បែរផែនដីបំផុតនៅថ្ងៃស្អែក

July 6, 2023 by សឿន សំណាង

អាចម៍ផ្កាយ 2019 LH5 ដែលមានអង្កត់ផ្ចិតប្រហែលជាង 400 ម៉ែត្រ នឹងហោះមកក្បែរផែនដីក្នុងគម្លាត 5.6 លានគីឡូម៉ែត្រ នៅវេលាម៉ោង 11 ថ្ងៃទី 07 កក្កដាខាងមុខ។ មិត្តអ្នកអានទាំងឡាយដែលចាប់អារម្មណ៍ អាចតាមដានដំណើរហោះមកក្បែរផែនដីរបស់អាចម៍ផ្កាយខាងលើ តាមរយៈគម្រោងតេឡេស្កុបនិម្មិត (VTP) ដែលនឹងផ្សាយផ្ទាល់ព្រឹត្តិការណ៍នេះ។ តារាវិទូ Gianluca Masi នៅ VTP ថតបានអាចម៍ផ្កាយ 2019 LH5 ដោយតេឡេស្កុបនៅ Manciano ប្រទេសអ៊ីតាលី កាលពីថ្ងៃទី 04 កក្កដា ពេលវត្ថុអវកាសនេះស្ថិតនៅក្នុងរយៈចម្ងាយពីផែនដីប្រហែល 7.2 លានគីឡូម៉ែត្រ។ 2019 LH5 ត្រូវបានរកឃើញកាលពីឆ្នាំ 2019។ អង្គការណាសាឱ្យដឹងថា 2019 LH5 មានទំហំធំជាងកីឡដ្ឋានមួយដោយមានអង្កត់ផ្ចិតប្រហែលពី 210 ទៅ 470 ម៉ែត្រ។ នៅពេលហោះមកក្បែរផែនដី 2019 LH5 នឹងផ្លាស់ទីក្នុងល្បឿនប្រហែល 77,900 គីឡូម៉ែត្រ/ម៉ោង ធៀបនឹងផែនដី។ … Read more

បើសិនយកទឹកទាំងអស់របស់ផែនដី ទៅជះលើព្រះអាទិត្យ តើនឹងមានរឿងអ្វីកើតឡើង?

July 5, 2023 by សឿន សំណាង

ការពន្លត់ភ្លើងដោយប្រើប្រាស់ទឹកពិតជាមធ្យោបាយមួយសម្រាប់ករណីអគ្គិភ័យនៅលើផែនដី ប៉ុន្តែអណ្ដាតភ្លើងនៅលើព្រះអាទិត្យគឺជារឿងដោយឡែក ហើយការយកទឹកទាំងអស់របស់ផែនដី ទៅជះលើព្រះអាទិត្យនឹងកើតមានហេតុការណ៍ដែលស្ទើរគ្រប់គ្នានឹកស្មានមិនដល់។ យោងតាមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ចម្លើយគឺថា យើងមិនអាចយកទឹកទៅពន្លត់ភ្លើងព្រះអាទិត្យឱ្យថមថយកម្ដៅបានឡើយ។ ព្រោះថា ព្រះអាទិត្យមិនមែនជាអណ្ដាតភ្លើងដែលឆេះដោយសារអុកស៊ីសែនដូចនៅលើផែនដីនោះទេ។ នៅក្នុងលំហដែលពុំមានអុកស៊ីសែន ព្រះអាទិត្យរក្សាវត្តមានរបស់ខ្លួនបានគឺមកពីប្រតិកម្មនុយក្លេអែរដែលប្រែក្លាយអ៊ីដ្រូសែនទៅជាអេល្យូម។ ដូច្នោះហើយ បើសិនយើងជះទឹកទៅលើព្រះអាទិត្យគឺស្មើនឹងការបន្ថែមឥន្ធនៈឱ្យផ្កាយមួយដួងនេះកាន់តែឆេះខ្លាំងឡើង និងធ្វើឱ្យធ្ងន់ជាងមុនថែមមួយកម្រិតទៀត នាំឱ្យភពនានានៅក្បែរព្រះអាទិត្យប្រឈមនឹងការឆេះខ្លោចឆាប់ជាងធម្មតា។ បើទោះជាបន្ថែមទឹកឱ្យព្រះអាទិត្យយ៉ាងណាក៏ដោយ ផ្កាយនេះក៏នៅតែត្រូវអស់ថាមពល នៅប្រហែល 5 ពាន់លានឆ្នាំទៀត បន្ទាប់ពីឆេះអស់អ៊ីដ្រូសែនដែលមាន 73% និងអេល្យូមដែលមាន 25%។ ក៏ប៉ុន្តែ មុននឹងក្លាយជាកូនផ្កាយពណ៌ស ហើយបន្តចុះត្រជាក់រហូតក្លាយជាកូនផ្កាយពណ៌ប្រផេះ ព្រះអាទិត្យនឹងរីកមាឌ លេបយកភពពុធ និងភពសុក្រ។ ចំណែកភពអង្គារក៏ត្រូវខ្ទាតចេញពីតំបន់ទទួលឥទ្ធិពលពីព្រះអាទិត្យ ខណៈដែលជីវិតនៅលើផែនដីក៏ត្រូវសាបសូន្យសុង៕

ពេលវេលារបស់ចក្រវាលកាលពីទើបកើត ដើរយឺតជាងបច្ចុប្បន្នប្រាំដង

July 5, 2023 by សឿន សំណាង

ជាលើកដំបូងហើយដែលក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រប្រើប្រាស់វត្ថុអវកាសខ្វាសា (quasar) ធ្វើជា «នាឡិកា» សម្រាប់វាស់សភាពរីកមាឌនៃពេលវេលាក្នុងចក្រវាល និងបានបញ្ជាក់ថា Eistein ពិតជាបានគិតត្រូវ។ យោងតាម AFP ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 03 កក្កដា ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រឱ្យដឹងថា ពេលវេលាក្នុងចក្រវាលសម័យដំបូងហាក់ដើរយឺតជាងប្រាំដង ធៀបនឹងបច្ចុប្បន្ន។ នេះគឺជាលើកដំបូងដែលពួកគេប្រើប្រាស់ខ្វាសា (quasar) ដែលជាបាតុភូតកញ្ជ្រោលនៃពន្លឺ និងឧស្ម័ននៅចំកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ី ធ្វើជា «នាឡិកា» សម្រាប់វាស់ល្បឿនរបស់ពេលវេលា។ ទ្រឹស្ដីទំនាក់ទំនង (Relativity) របស់លោក Einstein បានព្យាករថា ដោយសារតែចក្រវាលកំពុងរីកមាឌ ទើបមនុស្សនឹងមើលឃើញចក្រវាលដ៏សែនឆ្ងាយ ផ្លាស់ទីក្នុងល្បឿនយឺត។ ចក្រវាលត្រូវបានចាត់ទុកថា មានអាយុប្រហែល 13.8 ពាន់លានឆ្នាំ។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ កន្លងមកបានប្រើប្រាស់បាតុភូតផ្ទុះផ្កាយ ធ្វើជា «នាឡិកាចក្រវាល» ដើម្បីបញ្ជាក់ថា ពេលវេលាកាលពីមានអាយុស្មើនឹងពាក់កណ្ដាលបច្ចុប្បន្ន ដើរយឺតជាងទ្វេដង។ លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីបំផុតបង្ហាញថា ជាងមួយពាក់លានឆ្នាំក្រោយហេតុការណ៍ផ្ទុះ Big Bang (ព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទុះកកើតចក្រវាល) ពេលវេលាហាក់ដើរទៅមុខក្នុងល្បឿនស្មើនឹង 1/5 ដង នៃពេលវេលាបច្ចុប្បន្ន។ បាតុភូតនេះត្រូវបានហៅថា ការរីកមាឌរបស់ពេលវេលានៃចក្រវាល៕

ភពខ្នាតយក្សមួយទើបតែលេចមុខឡើង ក្រោយការរីកមាឌរបស់ផ្កាយមេ

July 1, 2023 by សឿន សំណាង

ភពខ្នាតធំមួយដែលត្រូវបានដាក់ឈ្មោះថា Halla ទើបតែបានបង្ហាញខ្លួនដោយគោចរជុំវិញ Bakedu ដែលជាវត្ថុអវកាសទើបតែលេចឡើងជាផ្កាយយក្សក្រហម ហើយគួរណាស់តែបានលេបត្របាក់ភពនេះរួចហើយ។ Halla ដែលជាភពខ្នាតយក្សដូចទៅនឹងភពព្រហស្បតិ៍ ត្រូវបានរកឃើញនៅពេលក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រពិនិត្យមើលដំណាក់កាល Bakedu រីកមាឌ និងក្លាយជាផ្កាយខ្នាតយក្សពណ៌ក្រហម។ ផ្កាយនានានៅក្នុងចក្រវាលដែលដូចព្រះអាទិត្យរបស់មនុស្ស នៅពេលអស់ថាមពលនឹងប៉ោងឡើង រីកមាឌជាលើកចុងក្រោយ ក្លាយជាផ្កាយយក្សក្រហម ដោយធំជាងមុន 1.5 ដង។ ក្រោយមក វានឹងត្រូវដួលរលំ ក្លាយជាកូនផ្កាយពណ៌ស។ ក្នុងអំឡុងពេលរីកមាឌជាលើកចុងក្រោយ ផ្កាយទាំងនេះអាចលេបត្របាក់យកបណ្ដាភពដែលនៅក្បែរវា។ ព្រះអាទិត្យរបស់មនុស្សក៏ត្រូវបានព្យាករថា នឹងលេបយកភពចំនួនបីដែលនៅក្បែរ រួមមាន ភពពុធ ភពសុក្រ និងផែនដី នៅពេលវារីកមាឌ។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅជុំវិញផ្កាយ Bakedu ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររបស់វិទ្យាស្ថានតារាសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យ Hawaii (សហរដ្ឋអាម៉េរិក) បានប្រទះឃើញ Halla បង្ហាញខ្លួនបន្ទាប់ពីហេតុការណ៍រីកមាឌដល់កម្រិតកំពូលរបស់ផ្កាយក្រហម Bakedu។ ភព Halla «នៅមានជីវិត» និងស្ថិតនៅក្នុងលំហដែលមុននោះផ្កាយ Bakedu បានគ្របដណ្ដប់ទាំងស្រុង។ ការសង្កេតថ្មីបំផុតបានបញ្ជាក់ថា ភពខាងលើនៅតែគោចរលើគន្លងប្រកបដោយស្ថិរភាពក្នុងរយៈពេលជាងមួយទសវត្សរ៍ និងនៅតែមាន «ជីវិត» ជាមួយនឹងផ្កាយមេដែលកំពុងព្យាយាមលេបយកវា។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់យល់ច្បាស់ថា ហេតុអ្វីបានជា Halla … Read more

ប្រហោងខ្មៅមហាយក្សនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីរបស់មនុស្ស «ហែកស៊ី» ផ្កាយទើបកើត

June 27, 2023 by សឿន សំណាង

Sagittarius A* ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនឹកស្មានថាបាន «ដេកលង់លក់» នៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីដែលមានផ្ទុកផែនដី ពេលនេះបែរជាបញ្ចេញសញ្ញាដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាច។ យានអវកាស IXPE របស់ណាសាថតបាន «សញ្ញាពីឋាននរក» ដែលបញ្ជាក់ថា ប្រហោងខ្មៅរបស់កាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ (Milky Way) មិនបានដេកលង់លក់ទាំងស្រុងដូចអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានគិតឡើយ។ Sagittarius A* គឺជាប្រហោងខ្មៅនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីមីលគេវ៉េដែលបានឆ្លងផុតដំណាក់កាលលេបត្របាក់ដ៏កាចសាហាវ។ វាមានម៉ាសធំជាងព្រះអាទិត្យប្រហែលនឹង 4.1 លានដង និងស្ថិតក្នុងក្រុមប្រហោងខ្មៅដែលធំជាងគេក្នុងចក្រវាល។ ក៏ប៉ុន្តែ ថ្មីៗនេះមានភស្ដុតាងកាន់តែច្រើនបង្ហាញថា ប្រហោងខ្មៅនេះនៅតែ «ចាប់ស៊ី» វត្ថុអវកាសទាំងឡាយណាដែលគោចរមកក្បែរមាត់របស់វា។ យានអវកាស IXPE កត់ត្រាបានពន្លឺចែងចាំងឡើងខុសធម្មតារបស់ពពកបង្កបង្កើតផ្កាយ (Molecular cloud) ស្ថិតនៅក្បែរចំណុចកណ្ដាលរបស់ប្រហោងខ្មៅ Sagittarius A* និងបានដឹងថា វាកំពុងបញ្ចេញពន្លឺខ្លាំងជាងការគ្រោងទុក។ ការវិភាគបានបង្ហាញថា ពន្លឺនេះពុំមែនពពកបង្កបង្កើតផ្កាយជាអ្នកបញ្ចេញ ប៉ុន្តែវាគ្រាន់តែជាចំណាំងប្លាតពន្លឺពីហេតុការណ៍ផ្ទុះរបស់ Sagittarius A*។ ការគណនារបស់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របារាំងបានបង្ហាញថា ហេតុការណ៍ផ្ទុះនេះទើបតែកើតឡើងអំឡុងសតវត្សរ៍ទី XIX និងអូសបន្លាយពេលប្រហែលមួយឆ្នាំកន្លះ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថា វត្ថុអវកាសដែលត្រូវបានប្រហោងខ្មៅខាងលើហែកស៊ីគឺជាអ្វីនៅឡើយ ប៉ុន្តែបើតាមទ្រឹស្ត្រី វាអាចជាផ្កាយដែលទើបចាប់កំណើតពីពពកម៉ូលេគុលនៅក្បែរប្រហោងខ្មៅនោះ។

រកឃើញវត្ថុអវកាសចម្លែកដែល «ក្ដៅជាងព្រះអាទិត្យ» ទៅទៀត

June 22, 2023 by សឿន សំណាង

ក្រុមតារាវិទូបានរកឃើញកូនផ្កាយពណ៌ប្រផេះមួយដួងដែលក្ដៅខុសពីធម្មតា កំពុងវិលជុំវិញផ្កាយមួយដួងដែលមានចម្ងាយពីផែនដីប្រហែល 1,400 ឆ្នាំពន្លឺ (មួយឆ្នាំពន្លឺស្មើនឹង 9.46 ទ្រីលានគីឡូម៉ែត្រ)។ យោងតាមលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវបង្ហោះលើថ្នាលទិន្នន័យ arXiv ដែលគ្រោងនឹងប្រកាសលើទស្សនាវដ្ដី Nature Astronomy កូនផ្កាយពណ៌ប្រផេះដែលទើបត្រូវបានរកឃើញ មានសីតុណ្ហភាពប្រមាណ 7,730 អង្សាសេ ខ្ពស់ជាងឆ្ងាយបើធៀបនឹង 5,500 អង្សាសេរបស់ព្រះអាទិត្យ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 20 មិថុនា របស់ Newsweek។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអន្តរជាតិដែលដឹកនាំដោយតារាវិទូ Na’ama Hallakoun មកពីវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្ត្រ Weizmann របស់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល បានដាក់ឈ្មោះឱ្យវត្ថុអវកាសថ្មីនេះថា WD0023-317B។ កូនផ្កាយប្រផេះគឺជាវត្ថុអវកាសពាក់កណ្ដាលផ្កាយ ពាក់កណ្ដាលភព ដែលជួនកាលក៏ត្រូវបានគេហៅថា «ផ្កាយបរាជ័យ»។ ពួកវាគឺជាដុំឧស្ម័នយក្សដែលតែងមានម៉ាសធំជាងពី 13 ទៅ 80 ដង ធៀបនឹងភពព្រហស្បតិ៍ ធ្វើឱ្យវាមិនទាន់មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការរក្សាដំណើរការប្រតិកម្មនុយក្លេអែរចាំបាច់ ដែលនេះនាំឱ្យវាមិនអាចក្លាយជាផ្កាយពិតប្រាកដដូចព្រះអាទិត្យ។ កូនផ្កាយប្រផេះធម្មតា តែងតែមានសីតុណ្ហភាពចន្លោះពី 480 ទៅ 1,930 អង្សាសេ ទាបជាងឆ្ងាយបើធៀបនឹង WD3323-317B ដូច្នេះ វត្ថុអវកាសថ្មីនេះបានបំបែកកំណត់ត្រារបស់កូនផ្កាយប្រផេះដែលធ្លាប់ត្រូវបានរកឃើញនាពេលកន្លង។ WD3323-317B … Read more

ប្រភពរបស់ទឹកនៅលើផែនដី មានទ្រឹស្ដីថ្មីស្ដី

June 19, 2023 by សឿន សំណាង

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមកពីសាកលវិទ្យាល័យ Copehagen របស់ប្រទេសដាណឺម៉ាក យល់ថា ទឹកមានវត្តមាននៅលើផែនដីនៅពេលភពនេះស្រូបទាញធូលី និងទឹកកកក្នុងដំណាក់កាលកកើតដំបូង។ ផែនដីទំនងជាអាចមានវត្តមានឆាប់ជាងឆ្ងាយបើធៀបនឹងទ្រឹស្ដីមុនៗ បន្ទាប់ពីកកើតឡើងក្នុងទម្រង់គ្រាប់ខ្សាច់ និងថ្មល្អិតៗ ដែលប្រមូលផ្ដុំគ្នាក្នុងរយៈពេលរាប់លានឆ្នាំ។ ទ្រឹស្ដីថ្មីនេះក៏ចង់និយាយថា មូលហេតុដែលទឹកមានវត្តមាននៅលើផែនដី គឺដោយសារផែនដីស្រូបទាញយកទឹកពីទីអវកាសនៅជុំវិញ មិនមែនដោយសារផ្កាយដុះកន្ទុយនាំទឹកកកមកកាន់ផែនដីឡើយ។ ការសន្និដ្ឋានខាងលើមានន័យសំខាន់ចំពោះការស្វែងរកភាវៈរស់នៅខាងក្រៅប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ ដោយជឿថា ចំនួនភពដែលមានទឹក និងអាចរស់នៅបាន ដែលស្ថិតនៅជុំវិញផ្កាយដទៃ អាចមានច្រើនជាងការគិតនាបច្ចុប្បន្ន។ ទ្រឹស្ដីថ្មីរបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមកពីសាកលវិទ្យាល័យ Copehagen អធិប្បាយថា កាលពីប្រហែល 4.5 ពាន់លានឆ្នាំមុន នៅពេលព្រះអាទិត្យនៅជាផ្កាយវ័យក្មេងដែលព័ទ្ធជុំវិញដោយថាសធូលី និងឧស្ម័ននៅឡើយ គ្រាប់វត្ថុធាតុ មានដូចជាធូលីល្អិតជាដើម ក៏ត្រូវបានភពដែលកំពុងកកើត ស្រូបទាញនៅពេលពួកវាមានទំហំកាន់តែធំ។ នៅក្នុងដំណាក់កាលនោះ ផែនដីមិនត្រឹមតែស្រូបទាញយកវត្ថុនានានៅក្នុងថាសធូលី និងឧស្ម័ននោះទេ តែស្រូបទាញយកទឹកផងដែរ ព្រោះថាសធូលី និងឧស្ម័ននៅជុំវិញព្រះអាទិត្យក៏មានផ្ទុកទឹកកក។ ទំព័រ Space ឱ្យដឹងថា ទ្រឹស្ដីថ្មីនេះព្យាករថា បើសិនភពមួយដែលវិលជុំវិញផ្កាយមេដូចទៅនឹងព្រះអាទិត្យ នៅក្នុងគម្លាតសមស្រប វានឹងមានទឹក។ នេះបើតាមសាស្ត្រាចារ្យ Martin Bizzarro សហការីមកពីវិទ្យាស្ថាន Globe៕

ស្ថានីយអវកាស ISS ហោះកាត់ពីមុខចំណុចខ្មៅលើព្រះអាទិត្យធំប៉ុនផែនដី

June 16, 2023 by សឿន សំណាង

Thierry Legault អ្នកថតរូបតារាសាស្ត្រជនជាតិបារាំង ប្រើប្រាស់តេឡេស្កុបដើម្បីថតរូបភាពរបស់ស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិ (ISS) ដែលកំពុងហោះកាត់ពីមុខព្រះអាទិត្យ កាលពីថ្ងៃទី 09 មិថុនា។ ដោយហោះក្នុងល្បឿនប្រហែល 28,000 គីឡូម៉ែត្រ/ម៉ោង ISS គោចរបានមួយជុំផែនដីក្នុងរយៈពេល 90 នាទី ឬយូរជាងនេះបន្តិច តែវាហោះកាត់ពីមុខព្រះអាទិត្យក្នុងរង្វង់ 0.75 វិនាទីប៉ុណ្ណោះ នៅពេលមើលពីផែនដី។ ដូច្នេះ ការថតរូបភាពដែលមានគុណភាពខ្ពស់ដូច Legault គឺជារឿងលំបាកខ្លាំង។ នេះបើតាម Business Insider ចុះផ្សយកាលពីថ្ងៃទី 14 មិថុនា ឆ្នាំ 2023។ «ការហោះកាត់មានរយៈពេលមិនដល់មួយវិនាទី» Legault បញ្ជាក់ដូច្នេះ។ គាត់សំណាងណាស់ដែលថតបានទិដ្ឋភាពនេះ ព្រោះតែ 45 នាទីក្រោយមក ពពកធំមួយហោះមកបាំងជិតព្រះអាទិត្យ។ នៅក្នុងវីដេអូ ISS ហោះកាត់ខាងមុខចំណុចខ្មៅចំនួនបីលើព្រះអាទិត្យ ក្នុងនោះមានមួយធំល្មមអាចដាក់ផែនដីបាន។ នៅក្នុងពេលនោះ អវកាសចររបស់ណាសា ក៏កំពុងឈានជើងចេញក្រៅស្ថានីយដើម្បីដំឡើងថ្មផ្ទុកថាមពលព្រះអាទិត្យ។ ក្នុងវីដេអូ ISS មើលទៅហាក់ស្ថិតនៅក្បែរព្រះអាទិត្យខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្តែតាមពិត វាមានគម្លាតយ៉ាងឆ្ងាយ។ ISS វិលជុំវិញផែនដីក្នុងរយៈកម្ពស់ប្រហែល … Read more