ប្រទេសជាច្រើននៅតំបន់ អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក កំពុងតែប្រឈមនឹងវិបត្តិថាមពលដ៏អាក្រក់បំផុតក្នុងអំឡុងច្រើនឆ្នាំមកនេះ។ កាលពីសប្ដាហ៍កន្លង នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្រីលង្កា Ranil Wickremesinghe ព្រមានថា សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះ «បានដួលរលំទាំងស្រុងហើយ»។
បណ្ដាប្រទេសអ្នកមាន ដូចជា អូស្ត្រាលី ជាដើម ក៏កំពុងប្រឈមនឹងហានិភ័យផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច នៅពេលប្រជាជនត្រូវចំណាយខ្ពស់ជាងមុនទៅលើអគ្គិសនី។ តម្លៃអគ្គិសនីនៅទីនេះ ក្នុងត្រីមាសដំបូងបានកើន ១៤១% ធៀបនឹងឆ្នាំកន្លង។ ប្រជាជននៅ អូស្ត្រាលី ត្រូវបានអាជ្ញាធរអំពាវនាវឱ្យកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់អគ្គសិនី។
ឥណ្ឌា ជាទីដែលតម្រូវការចំពោះថាមពលកំពុងតែកើនឡើងយ៉ាងគំហុក គឺជាភ័ស្ដុតាងជាក់ស្ដែងបំផុតដែលបង្ហាញថា នេះគឺជាវិបត្តិសកល មិនមែនជាវិបត្តិកម្រិតតំបន់ឡើយ។ កាលពីថ្ងៃទី ២៨ មិថុនា ប្រទេសនេះបានប្រកាសថា ក្រុមហ៊ុនរ៉ែធ្យូងថ្ម Coal India របស់រដ្ឋ នឹងនាំចូលធ្យូងថ្មជាលើកដំបូងរាប់ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៥ ដោយសារតែខ្វះអគ្គិសនីទ្រង់ទ្រាយធំ។
តើមូលហេតុនៃវិបត្តិថាមពលគឺជាអ្វី?
បើទោះជាបញ្ហារបស់ប្រទេសនីមួយៗមានភាពខុសគ្នា ប៉ុន្តែ ទាំងអស់សុទ្ធតែទទួលរងផលប៉ះពាល់ផ្ទួនៗពី កូវីដ-១៩ និង សង្គ្រាមនៅ អ៊ុយក្រែន។ នេះគឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដែលកើតឡើងភ្លាមៗ ធ្វើឱ្យផែនការសេដ្ឋកិច្ចនានាត្រូវប្រែប្រួល ក្រឡាប់ចាក់។ ចំណែកមូលហេតុឫសគល់ផ្ទាល់នៃវិបត្តិថាមពលនេះ បើយោងតាមអ្នកជំនាញ នោះគឺបញ្ហាអតុល្យភាពរវាងប្រភពផ្គត់ផ្គង់ និងតម្រូវការ។
ហេតុអ្វី អាស៊ី ត្រូវជួបវិបត្តិថាមពលធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ?
បើទោះជាតម្លៃប្រេងសាំង និងឧស្ម័ន កើនឡើងនៅទូទាំងពិភពលោក ប៉ុន្តែ ក្រុមអ្នកជំនាញយល់ថា នៅមានមូលហេតុជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលនាំឱ្យសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួននៅ អាស៊ី ត្រូវរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរជាគេបង្អស់។ «បើសិនជាប្រទេសដែលទើបលេចធ្លោដូច ស្រីលង្កា ដែលត្រូវនាំចូលទំនិញ ប្រេងឆៅ ឧស្ម័នជាដើម នេះគឺពិតជាបញ្ហាត្រដាបត្រដួស» Mark Zandi ប្រធានផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចប្រចាំក្រុមហ៊ុន Moody’s Analytics ឱ្យដឹងដូច្នេះ និងបន្តថា «អ្នកត្រូវចំណាយប្រាក់ច្រើនជាងមុនដើម្បីទិញទំនិញ ខណៈដែលរបស់ដែលអាចលក់បាន បែរជាមិនឡើងថ្លៃ»។
បណ្ដាប្រទេសក្រីក្រី ពិបាកប្រកួតជាមួយនឹងគូប្រជែងដែលជាអ្នកមាន។ ពួកគេកាន់តែត្រូវនាំចូលច្រើន បញ្ហារបស់ពួកគេក៏កាន់តែមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ នេះបើតាម Antoine Half អ្នកស្រាវជ្រាវនៅមជ្ឈមណ្ឌលថាមពលសកល នៃ សាកលវិទ្យាល័យ Columbia។
លោក Antoine Half និយាយថា «នោះគឺជាករណីរបស់ ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន ហើយរួមទាំង ស្រីលង្កា ផងដែរ។ ពួកគេរងផលប៉ះពាល់ពីបញ្ហាទំនិញឡើងថ្លៃ និងថែមទាំងទទួលរងនូវបញ្ហានៃប្រភពផ្គត់ផ្គង់។ ពួកគេត្រូវចំណាយប្រាក់ច្រើនជាងមុនដើម្បីទិញថាមពល»។
កាលពីមួយសប្ដាហ៍មុន ស្រីលង្កា ឱ្យដឹងថា ពួកគេនៅសល់ប្រេងដែលអាចប្រើប្រាស់បានតែប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែក ប៉ាគិស្ថាន វិញ ក៏ត្រូវបន្ថយថ្ងៃធ្វើការ ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈ។
នៅ អូស្ត្រាលី ស្ថានភាពនៃបញ្ហាថាមពលក៏មិនល្អប៉ុន្មានដែរ។ ប្រជាជនរបស់ប្រទេសនេះ ត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យសន្សំសំច័យអគ្គិសនី។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងថាមពល Chris Bowen ថ្មីៗនេះបានស្នើឱ្យបណ្ដាគ្រួសារនៅក្នុងរដ្ឋ New South Wales ឈប់ប្រើប្រាស់អគ្គិសនី ២ ម៉ោង រៀងរាល់យប់។
បញ្ហាធំជាងវិបត្តិថាមពលកំពុងរង់ចាំនៅខាងមុខ
ដោយសារតែបញ្ហាខ្វះអគ្គិសនី ប្រទេសជាច្រើនត្រូវវិលទៅរកការផលិតដោយប្រើប្រាស់ប្រភេទវត្ថុធាតុដែលបង្កផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន ដូចជាធ្យូងថ្មជាដើម។
នៅ អូស្ត្រាលី ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះអគ្គិសនី អាជ្ញាធរបានស្នើឱ្យរោងចក្រផលិតអគ្គិសនីទាំងអស់ បង្កើនផលិតភាព ក្នុងនោះបូករួមទាំងរោងចក្រប្រើធ្យូងថ្មផងដែរ។ នៅ ឥណ្ឌា ធ្យូងថ្មបង្កើតបានថាមពល ៧០% សម្រាប់មនុស្ស ១.៣ ពាន់លាននាក់របស់ប្រទេសនេះ ដូច្នេះ ឥណ្ឌា ក៏បានសម្រេចចិត្តនាំចូលធ្យូងថ្មបន្ថែមទៀត។
ក្រុមអ្នកជំនាញនិយាយថា បើសិនបណ្ដាប្រទេសនៅតែប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្ម នោះក្នុងរយៈពេលពី ១ ទៅ ២ ឆ្នាំខាងមុខ សង្គ្រាមប្រឆាំងនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនឹងត្រូវដើរថយក្រោយ៕
