សមត្ថភាព - La Reine Media

កម្ពុជា នឹងទទួលបានប្រាក់កម្ចី 50 លានដុល្លារពី ADB ដើម្បីកែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ

ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) បានអនុម័តផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីចំនួន 50 លានដុល្លារអាម៉េរិក ដើម្បីរួមចំណែកជួយកម្ពុជា ក្នុងការកែលម្អប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ (PFM)។ នេះបើតាមប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី 24 ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2023 របស់ ADB។

«កំណែទម្រង់ក្រោមហិរញ្ញប្បទានរបស់ ADB នេះ ឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហាប្រឈមនៃការអភិវឌ្ឍ ដែលកំណត់ដោយរាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការគ្រប់គ្រងការចំណាយ និងចំណូលរបស់កម្ពុជា» នាយិកា ADB ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា លោកស្រី Jyotsana Varma ថ្លែងដូច្នេះ។ លោកស្រីបន្តថា វានឹងបង្កើនសមត្ថភាពអនុវត្តន៍ការងាររបស់ក្រសួង និងពង្រឹងមុខងារសវនកម្មខាងក្រៅ។

ADB ដែលជាដៃគូគាំទ្រកំណែទម្រង់ PFM (Public Financial Management) របស់កម្ពុជា តាំងពីឆ្នាំ 2008 បានជួយគាំទ្រដល់គម្រោងវិនិយោគសាធារណៈរបស់កម្ពុជា ដើម្បីបង្កើនភាពធន់ទៅនឹងគ្រោះថ្នាក់ធម្មជាតិ ក៏ដូចជាធានានូវការបែងចែកថវិកាដែលទាក់ទងនឹងការកសាងភាពធន់នឹងផលប៉ះពាល់ដែលកើតឡើងពីបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុផងដែរ៕

November 25, 2023

កម្ពុជាលើកលែងការបង់កម្រៃគយចំពោះទំនិញមានតម្លៃក្រោមមួយពាន់ដុល្លារ

ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រកាសលើកលែងការបង់ប្រាក់សម្រាប់ការបំពេញបែបបទគយ ចំពោះទំនិញនាំចេញ-នាំចូល ដែលមានតម្លៃក្រោម 1,000 ដុល្លារអាម៉េរិក រួមនឹងការកាត់បន្ថយកម្រៃប្រតិវេទន៍គយផងដែរ។

ការប្រកាសដូចខាងលើដែលត្រូវបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី 13 ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2023 នៅក្នុងវេទិកា «រាជរដ្ឋាភិបាល-ផ្នែកឯកជន» លើកទី 19 គឺក្នុងបំណងសម្រួលដល់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីលើកកម្ពស់សមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជា នៅក្នុងទីផ្សារពិភពលោក។

សម្តេចបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានប្រកាសកាត់បន្ថយកម្រៃប្រតិវេទន៍គយពី 15,000 រៀល មកនៅត្រឹម 8,000 រៀល ក្នុងមួយប្រតិវេទន៍ ចំពោះទំនិញនាំចេញ-នាំចូល ដែលមានតម្លៃក្រោម 1,000 ដុល្លារអាម៉េរិក រួមនឹងការលើកលែងការបង់កម្រៃស្គែន ចំពោះកុងតឺន័រ ដែលមិនបានឆ្លងកាត់ម៉ាស៊ីនស្គែនផងដែរ។

ទន្ទឹមនឹងនេះ ចាប់ពីថ្ងៃទី 01 ខែមករា ឆ្នាំ 2024 កម្ពុជា ក៏នឹងដាក់ឱ្យអនុវត្តនូវការងារមួយចំនួនដូចខាងក្រោម៖

វិធាន និងនីតិវិធីសម្រាប់ការរាយការណ៍អំពីទំនិញ និងការបំពេញបែបបទគយមុនពេលទំនិញមកដល់ តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិច
វិធាន និងនីតិវិធីសម្រាប់ការរាយការណ៍អំពីទំនិញ និងការបំពេញបែបបទគយ ចំពោះបញ្ញើប្រៃសណីយ៍ បញ្ញើរហ័ស និងទំនិញពាណិជ្ជកម្ម តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិចឆ្លងកាត់ព្រំដែន
ការធ្វើស្វ័យប្រវត្តិកម្មពេញលេញលើនីតិវិធីផ្ទៀងផ្ទាត់តម្លៃគិតពន្ធគយ និងសំអាងដើមកំណើតទំនិញក្នុងប្រព័ន្ធប្រតិវេទន៍តម្លៃគិតពន្ធគយ (CVDS)
ការតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធ ដើម្បីបញ្ជូនដោយស្វ័យប្រវត្តិនូវទិន្នន័យប្រតិវេទន៍តម្លៃគិតពន្ធគយ ការបញ្ជាក់តម្លៃគិតពន្ធគយ និង ការផ្ដល់អត្រាពន្ធអនុគ្រោះ ពីប្រព័ន្ធ CVDS ទៅប្រព័ន្ធ ASYCUDA, និង
ការបោះពុម្ពលិខិតបញ្ជាក់ការផ្ទៀងផ្ទាត់តម្លៃគិតពន្ធគយ និងលិខិតបញ្ជាក់ការផ្ទៀងផ្ទាត់សំអាងដើមកំណើតទំនិញទម្រង់ក្រដាស អាចធ្វើឡើងក្នុងករណីមានការស្នើសុំរបស់ម្ចាស់ទំនិញ ឬ តំណាង។

យោងតាមរបាយការណ៍អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា ការនាំចេញទំនិញរបស់កម្ពុជា ទៅកាន់ប្រទេសសំខាន់ៗចំនួន 20 ក្នុងរយៈពេល 10 ខែដំបូងនៃឆ្នាំ 2023 សម្រេចបានប្រមាណជាង 18.5 ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក។

November 17, 2023

ថៃបញ្ចុះថ្លៃទិដ្ឋាការ និងការស្នាក់នៅសម្រាប់ពលករកម្ពុជា

ក្រសួងការងារថៃ បានចេញអនុក្រឹត្យថ្មីមួយដែលកំណត់តម្លៃថ្មីទៅលើការត្រួតពិនិត្យ និងផ្ដល់លិខិតពលកម្ម ចំពោះពលករបរទេសដែលមកពី កម្ពុជា និងប្រទេសមួយចំនួនទៀតដែលស្ថិតក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។

យោងតាមសារព័ត៌មានក្នុងស្រុក អនុក្រឹត្យខាងលើមានសុពលភាពរយៈពេល 4 ឆ្នាំ ដោយចាប់ផ្ដើមអនុវត្តពីថ្ងៃទី 10 វិច្ឆិកា 2023 និងអនុវត្តសម្រាប់ពលករដែលធ្វើការក្នុងក្របខណ្ឌកិច្ចសន្យា ឬអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់ (MoU) ដែលទាក់ទងនឹងការជ្រើសរើសពលករ។

សេចក្ដីសម្រេចថ្មីនេះកំណត់ថា ថ្លៃទិដ្ឋាការសម្រាប់ពលករមកពីប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា និងវៀតណាម ត្រូវបានកាត់បន្ថយពី 2,000 បាតនាបច្ចុប្បន្ន មកនៅត្រឹម 500 បាត ស្របពេលដែលថ្លៃស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្ន (ថ្លៃពន្យារពេលទិដ្ឋាការរៀងរាល់ឆ្នាំ) ក៏ត្រូវបានបន្ថយពី 1,900 បាតនាបច្ចុប្បន្ន មកនៅត្រឹម 500 បាតផងដែរ។

ក្រសួងការងារថៃសង្កត់ធ្ងន់ថា អនុក្រឹត្យខាងលើគឺស្របនឹងវិធីសាស្ត្ររបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការគ្រប់គ្រងការជ្រើសរើសពលករបរទេស ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងរបស់ប្រទេសនេះ ក៏ដូចជាការរួមចំណែកស្ដារសេដ្ឋកិច្ចក្រោយសម័យកូវីដ-19។

យោងតាមព័ត៌មានរបស់នាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលការងារបរទេសនៃប្រទេសថៃ ក្នុងខែកញ្ញា ប្រទេសនេះមានពលករបរទេសចំនួន 2,593,439 នាក់ និងប្រហែលមួយលាននាក់ទៀតកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលដាក់ពាក្យស្នើសុំលិខិតអនុញ្ញាតការងារ ទៅតាមអនុក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី 03 តុលា ឆ្នាំ 2023 របស់រដ្ឋាភិបាលថៃ៕

November 1, 2023

ឥន្ធនៈរាវប្រភេទថ្មីមានសមត្ថភាពទប់ស្កាត់ការឆាបឆេះ

(សហរដ្ឋអាម៉េរិក) – ក្រុមវិស្វករនៅសាកលវិទ្យាល័យ California Riverside អភិវឌ្ឍឥន្ធនៈរាវដែលឆេះតែនៅពេលមានអគ្គិសនីឆ្លងកាត់ ជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យកើតមានអគ្គិភ័យ។

ភាពងាយឆាបឆេះរបស់ឥន្ធនៈធ្វើឱ្យអគ្គិភ័យក្លាយជាហានិភ័យដ៏ធំចំពោះវិស័យឧស្សាហកម្មនេះ។ ក្រុមវិស្វករនៅសាកលវិទ្យាល័យ California Riverside អភិវឌ្ឍឥន្ធនៈរាវប្រឆាំងអគ្គិភ័យ ជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យកើតមានអគ្គិភ័យក្នុងពេលដឹកជញ្ជូន។ យោងតាម Interesting Engineering ដែលចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី 04 តុលា 2023 ឱ្យដឹងថា លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវនេះត្រូវបានប្រកាសលើទស្សនាវដ្ដី Journal of the American Chemical Society។

ឥន្ធនៈថ្មីនេះនឹងឆេះលុះណាតែមានចរន្តអគ្គិសនីឆ្លងកាត់ប៉ុណ្ណោះ។ «ប្រភេទឥន្ធនៈដែលយើងប្រើរាល់ថ្ងៃ មិនមានសុវត្ថិភាពប៉ុន្មាននោះទេ។ វាហួតជាចំហាយ អាចឆាបឆេះ ហើយអណ្ដាតភ្លើងនោះមិនងាយនឹងពន្លត់។ នឹងមានភាពសាមញ្ញជាងមុន បើសិនគ្រប់គ្រងបានលទ្ធភាពឆាបឆេះរបស់ឥន្ធនៈ និងទប់ស្កាត់ការឆេះតាមរយៈការលុបបំបាត់តង់ស្យុងអគ្គិសនី» Yujie Wang អ្នកស្រាវជ្រាវមួយរូបមកពីសាកលវិទ្យាល័យ California Riverside ឱ្យដឹងដូច្នេះ។

ឥន្ធនៈថ្មីនេះមានប្រភពពីធាតុរាវអ៊ីយ៉ុង ដែលជាអំបិលរាវមួយប្រភេទ។ «វាដូចទៅនឹងអំបិលដែលយើងប្រើប្រាស់សម្រាប់បង់ក្នុងអាហារ គឺ សូដ្យូមក្លរួ។ អំបិលដែលយើងប្រើប្រាស់ក្នុងគម្រោងនេះមានពិន្ទុក្ដៅរលាយទាបជាងអំបិលនៅផ្ទះបាយ សម្ពាធទាបបន្តិច និងជាសរីរាង្គទាំងស្រុង» Wang និយាយដូច្នេះ។

ដើម្បីអភិវឌ្ឍឥន្ធនៈនេះ ក្រុមស្រាវជ្រាវបានប្ដូររូបមន្តរបស់ធាតុរាវអ៊ីយ៉ុង ដោយការប្រើប្រាស់ perchlorate ជំនួសឱ្យ chlorine។ ក្រោយមកពួកគេពិសោធដើម្បីឱ្យដឹងថា ធាតុរាវថ្មីអាចឆេះឬអត់ នៅពេលប៉ះនឹងភ្លើង។

លទ្ធផលបង្ហាញថា ឥន្ធនៈនេះមិនឆាបឆេះ។ អ្នកស្រាវជ្រាវពន្យល់ថា ជាធម្មតា ភ្លើងនឹងឆេះឡើងនៅពេលឥន្ធនៈងាយឆាបឆេះបានក្លាយជាឧស្ម័ន និងមានអុកស៊ីសែនក្នុងសីតុណ្ហភាពខ្អស់។

បន្ទាប់មក ក្រុមស្រាវជ្រាវក៏បានវាយតម្លៃលើប្រសិទ្ធភាពរបស់ឥន្ធនៈថ្មី ដោយការពិសោធជាមួយនឹងតង់ស្យុងអគ្គិសនី។ ក្នុងករណីនេះ វាបានឆាបឆេះ។

អ្វីដែលពិសេសជាងនេះរបស់ធាតុរាវអ៊ីយ៉ុងកែច្នៃនេះគឺសមត្ថភាពលាយបញ្ចូលគ្នាជាមួយនឹងឥន្ធនៈធម្មតា តែនៅរក្សាបានលក្ខណៈដើម។

តាមទ្រឹស្ដី ឥន្ធនៈរាវអ៊ីយ៉ុងថ្មីនេះអាចប្រើប្រាស់សម្រាប់យានយន្តច្រើនប្រភេទ។ ក៏ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្នវាកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលដំបូង និងត្រូវការពិសោធ សាកល្បងបន្ថែមទៀត មុននឹងអាចដាក់លក់ក្នុងទីផ្សារ៕

October 6, 2023

IMF ព្រមានអំពីហានិភ័យធ្លាក់ចុះនៃទិន្នផលសេដ្ឋកិច្ចទូទាំងពិភពលោក

មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) កាលពីថ្ងៃទី 28 កញ្ញា បានសង្កត់ធ្ងន់អំពីហានិភ័យពាណិជ្ជកម្មទូទាំងពិភពលោកត្រូវបានបំបែកជាតំបន់ដាច់ដោយឡែក ហើយថា ការវិវត្តបែបនេះអាចធ្វើឱ្យទិន្នផលសេដ្ឋកិច្ចទូទាំងពិភពលោកត្រូវថយចុះរហូតដល់ 7%។

«យើងជឿថា ប្រការនោះនឹងបង្កការខាតបង់ដល់សេដ្ឋកិច្ចសកល…។ លទ្ធផលនៃការវិភាគរបស់យើងបង្ហាញថា ការបំបែកនោះអាចធ្វើឱ្យផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) ទូទាំងសកលលោក ថយចុះ 7% ស្មើនឹងទំហំសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ និងជប៉ុន» អ្នកនាំពាក្យរបស់ IMF លោកស្រី Julie Kozack បានសង្កត់ធ្ងន់ដូច្នេះនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី 28 កញ្ញា។

នៅក្នុងការសម្រេចចិត្តដោយឡែកមួយនៅក្នុងថ្ងៃ 28 កញ្ញាដដែល ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល IMF បានអនុម័តខ្ទង់ប្រាក់កម្ចី 1.3 ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិកសម្រាប់ប្រទេសម៉ារ៉ុកផងដែរ ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពស្ដារប្រទេសនេះឡើងវិញ ក្រោយពីបានរងគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិដែលទាក់ទងនឹងអាកាសធាតុ៕

September 30, 2023

យានស្រាវជ្រាវរបស់ឥណ្ឌាទើបតែរកឃើញធនធានដ៏មានតម្លៃលើឋានព្រះចន្ទ

យានអវកាសឥណ្ឌា ដែលទើបតែបានចុះចតលើឋានព្រះចន្ទកាលពីមួយខែមុន ប៉ុន្តែបានរួមចំណែកធំធេងនៅក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ។

ក្រោយពីបេសកកម្ម Chadrayaan-3 របស់ប្រទេសឥណ្ឌា ទទួលបានជោគជ័យក្នុងការចុះចត ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រប្រទេសនេះកំពុងតែមមាញឹកក្នុងការវិភាគទិន្នន័យដែលយានចុះចត Vikram និងយានស្រាវជ្រាវ Pragyan បានបញ្ជូនមកកាន់ផែនដីបន្ទាប់ពីធ្វើការលើឋានព្រះចន្ទបានមួយថ្ងៃ (មួយថ្ងៃព្រះចន្ទស្មើនឹង 14 ថ្ងៃលើផែនដី)។

មកដល់ពេលនេះ Pragyan បានរកឃើញអ្វីៗជាច្រើនដែលមានតម្លៃ ក្នុងនោះក៏មានដែក ទីតានីញ៉ូម អាលុយមីញ៉ូម និងពិសេសគឺ ស្ពាន់ធ័រ រួមនឹងកំហាប់របស់វា នៅក្នុងដីរបស់ព្រះចន្ទ។

មុននោះ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានដឹងថា ស្ពាន់ព័រមាននៅក្នុងដី និងថ្មរបស់ព្រះចន្ទ ប៉ុន្តែមានកំហាប់ទាប។ យានរបស់ឥណ្ឌារកឃើញថា ស្ពាន់ធ័រមាននៅក្នុងដីព្រះចន្ទច្រើនជាងការរំពឹងទៅទៀត។

ស្ពាន់ធ័រលើឋានព្រះចន្ទគឺជាប្រភពធនធានដ៏មានតម្លៃចំពោះបេសកកម្មអវកាសរយៈពេលយូរ។ ស្ថាប័នអវកាសជាច្រើនកំពុងគិតដល់ការសាងសង់មូលដ្ឋានរបស់មនុស្សនៅលើឋានព្រះចន្ទ ក្នុងនោះក៏ត្រូវការស្ពាន់ធ័រជាចាំបាច់ផងដែរ។ ដោយសារមានស្ពាន់ធ័រលើឋានព្រះចន្ទស្រាប់ អ្នកអវកាសមិនបាច់វិលមកកាន់ផែនដីដើម្បីដឹកជញ្ជូនវត្ថុធាតុឡើងទៅកាន់ឋានព្រះចន្ទ។

អ្នកអវកាសអាចប្រើប្រាស់ស្ពាន់ធ័រដើម្បីផលិតផ្ទាំងសូឡា និងថ្មផ្ទុកថាមពលអគ្គិសនីដែលប្រើប្រាស់ស្ពាន់ធ័រ និងផលិតជាបេតុងសម្រាប់ការសាងសង់ជាដើម។

បេតុងស្ពាន់ធ័រល្អជាងបេតុងធម្មតាដែលពេញនិយមលើផែនដី។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របកស្រាយថា បេតុងស្ពាន់ធ័រនឹងរឹងមកវិញ ហើយមាំខ្លាំង ដោយចំណាយពេលតែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះក្រោយការប្រើប្រាស់ មិនមែនច្រើនសប្ដាហ៍ និងមានសមត្ថភាពទប់ទល់នឹងការសឹករេចរិលខ្ពស់ខ្លាំងជាងឆ្ងាយបើធៀបនឹងបេតុងធម្មតា។

ជាងនេះ ស្ពាន់ធ័រក៏មិនត្រូវការទឹកដូចបេតុងធម្មតា ដូច្នេះអ្នកអវកាសអាចសន្សំសំចៃទឹកដ៏មានតម្លៃទុកសម្រាប់បរិភោគ បង្កើតអុកស៊ីសែន និងផលិតជាឥន្ធនៈសម្រាប់រ៉ុក្កែតជាដើម៕

យានចុះចត Vikram និងយានស្រាវជ្រាវ Pragyan

September 27, 2023

ម៉ាស៊ីនផលិតអុកស៊ីសែនលើភពអង្គាររបស់ណាសាផ្ដល់ក្ដីសង្ឃឹមខ្ពស់ដល់មនុស្សជាតិ

ឧបករណ៍ធ្វើតេស្តការផលិតអុកស៊ីសែនពីកាបូនឌីអុកស៊ីតនៅលើភពអង្គារដំណើរការបានល្អជាងការរំពឹងទុក និងបញ្ជាក់អំពីសមត្ថភាពដែលអាចជួយឱ្យក្រុមអ្នកអវកាសផ្សងព្រេង ស្រាវជ្រាវលើភពពណ៌ក្រហមមួយនេះនៅថ្ងៃអនាគត។

ឧបករណ៍ MOXIE (Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment) មានទំហំប៉ុនចង្ក្រានម៉ៃក្រូវ៉េវ ស្ថិតលើរ៉ូបូតស្វ័យប្រវត្ត Perseverance។ ការពិសោធលើការផលិតអុកស៊ីសែនរបស់ MOXIE ត្រូវបានធ្វើឡើងកាលពីជាងពីរឆ្នាំមុន បន្ទាប់ពីរ៉ូបូតនេះបានចុះចតលើភពអង្គារ។ តាំងពីពេលនោះមក MOXIE ផលិតអុកស៊ីសែនបាន 122 ក្រាម គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ឱ្យកូនសុនកមួយក្បាលដកដង្ហើមបាន 10 ម៉ោង។ ឧបករណ៍នេះបំប្លែងមួយផ្នែកនៃកាបូនឌីអុកស៊ីតដែលសម្បូរនៅលើភពអង្គារ ឱ្យទៅជាអុកស៊ីសែន។ មានពេលខ្លះ MOXIE ផលិតអុកស៊ីសែនបាន 12 ក្រាមក្នុងមួយម៉ោង។ កាលពីថ្ងៃទី 07 សីហា MOXIE ដំណើរការជាលើកទី 16 ហើយក៏ជាលើកចុងក្រោយដែលវាបានសម្រេចរាល់ភារកិច្ច។

បរិយាកាសដ៏ស្ដើងរបស់ភពអង្គារមានឧស្ម័នកាបូនឌីអុកស៊ីតចំនួន 96%។ កំណែធំជាង និងល្អជាងរបស់ MOXIE អាចផ្គត់ផ្គង់ និងរក្សាទុកអុកស៊ីសែនដើម្បីគាំទ្រដល់ប្រព័ន្ធទ្រទ្រង់ជីវិត និងធ្វើជាឥន្ធនៈសម្រាប់រ៉ុក្កែតរបស់យានអវកាស។

បច្ចេកវិទ្យាដូច MOXIE អាចជួយដល់ក្រុមអ្នកអវកាស រស់នៅ ធ្វើការ និងប្រើប្រាស់ធនធាននៅលើភពអង្គារ។ បន្ទាប់ពីជោគជ័យរបស់ MOXIE ណាសាគ្រោងនឹងអនុវត្តជំហានបន្ទាប់ នោះគឺការធ្វើតេស្តបច្ចេកវិទ្យាដទៃនៅលើភពក្រហមនេះ ក្នុងនោះមានជាអាទិ៍ ឧបករណ៍ និងវត្ថុធាតុសម្រាប់បង្កើតបរិស្ថានរស់នៅជាដើម៕

September 9, 2023

លទ្ធផលនៃការប្រកួតបញ្ជូនទិន្នន័យរវាងសត្វព្រាប និងអ៊ីនធើណិតខ្សែកាបអុបទិច

ដោយធ្លាប់ត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងការបញ្ជូនសារក្នុងរយៈពេលរាប់សិបសតវត្សរ៍កាលពីសម័យមុនៗ សត្វព្រាបច្ចុប្បន្ននៅតែមានសមត្ថភាពខ្ពស់ក្នុងការបញ្ជូនទិន្នន័យ បើធៀបនឹងបណ្ដាញអ៊ីនធើណិតខ្សែកាបកញ្ចក់។

កាលពីសម័យបុរាណ សត្វព្រាបត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យធ្វើជាអ្នកនាំសារ ព្រោះតែវាអាចហោះហើររាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រ ឬឆ្ងាយជាងនេះក្នុងល្បឿនប្រហែល 100 គីឡូម៉ែត្រ/ម៉ោង។ សត្វព្រាបមួយចំនួនអាចហោះក្នុងល្បឿនរហូតដល់ 180 គីឡូម៉ែត្រ/ម៉ោង ជួយបញ្ជូនសារបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស។

ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងសម័យបច្ចេកវិទ្យានេះ តើសត្វព្រាបអាចយកឈ្នះលើអ៊ីនធើណិត ឬអត់?

ដើម្បីឆ្លើយនឹងសំនួរខាងលើ ការពិសោធមួយត្រូវបានធ្វើឡើងកាលពីឆ្នាំ 2009 ហើយបន្ទាប់មកក៏ធ្វើឡើងជាថ្មីក្នុងឆ្នាំ 2023។ ក្នុងការប្រកួតលើនេះ សត្វព្រាបនៅតែមិនមានការប្រែប្រួល បើធៀបនឹងឆ្នាំ 2009។ ចំណែកល្បៀនរបស់អ៊ីនធើណិត ពិសេសគឺបណ្ដាញខ្សែកាបអុបទិចដែលធ្វើពីកញ្ចក់ នៅឆ្នាំ 2023 មានល្បឿនលឿនជាង ADSL របស់ឆ្នាំ 2009 ឆ្ងាយណាស់។ កាលនោះ ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធើណិត Telkom នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូងបានវាស់វែងពេលវេលា និងល្បឿននៃការបញ្ជូនទិន្នន័យរបស់សត្វព្រាបមួយក្បាល ដែលបំពាក់អង្គចងចាំ 4 GB ប្រៀបធៀបជាមួយនឹងល្បឿនអ៊ីនធើណិត ADSL របស់ Telkom។

ដោយហោះក្នុងល្បឿនរហូតដល់ 125 គីឡូម៉ែត្រ/ម៉ោង សត្វព្រាបខាងលើបានយកឈ្នះលើអ៊ីនធើណិតរបស់ក្រុមហ៊ុន Telkom។ លទ្ធផលបង្ហាញថា សត្វព្រាបបានចំណាយពេលប្រហែលមួយម៉ោង និង 8 នាទី ដើម្បីហោះដល់ទីតាំងដែលបានកំណត់ដែលមានចម្ងាយពីដើមទីប្រហែល 96 គីឡូម៉ែត្រ។ បើគិតទាំងពេលវេលាផ្ទេរទិន្នន័យ 4GB ដែលស៊ីពេលអស់មួយម៉ោងទៀត ពេលវេលាសរុបសម្រាប់ដំណើរការបញ្ជូនទិន្នន័យតាមសត្វព្រាបគឺប្រហែលជាងពីរម៉ោង។

ក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានេះ សេវា ADSL របស់ Telkom ទើបតែផ្ញើ (ឬ upload) បាន 4% ធៀបនឹងទិន្នន័យ 4GB ដែលបញ្ជូនទៅកាន់កុំព្យូទ័រមួយផ្សេងទៀតដែលនៅឆ្ងាយពីនោះ 96 គីឡូម៉ែត្រ។

សត្វព្រាប និងអ៊ីនធើណិតបន្តប្រកួតនឹងគ្នាក្រោយរយៈពេល 14 ឆ្នាំ

14 ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីការប្រកួតដំបូង ការប្រកួតមួយទៀតរវាងសត្វព្រាប និងអ៊ីនធើណិតក៏ត្រូវបានធ្វើឡើងជាថ្មីក្នុងឆ្នាំ 2023 ដោយ YouTuber ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា Jeff Geerling។

រូបមន្តនៃការប្រកួតក្នុងឆ្នាំ 2023 គឺដូចទៅនឹងឆ្នាំ 2009 នៅពេល YouTuber ឈ្មោះ Jeff Geerling បានភ្ជាប់ USB, SSD, SanDisk Extreme PRO 1TB (មួយគ្រាប់ទម្ងន់ 5 ក្រាម) ទៅលើជើងសត្វព្រាប និងឱ្យហោះទៅកាន់ទីតាំងមួយដែលមានចម្ងាយ 1.6 គីឡូម៉ែត្រ

លទ្ធផលនៃការប្រកួតលើកនេះបង្ហាញថា សត្វព្រាបចំណាយពេលប្រហែលមួយនាទីដើម្បីហោះដល់គោលដៅ។ បើបូកទាំងពេលវេលាចម្លងទិន្នន័យ 3TB ទៀត ព្រាបនៅតែយកឈ្នះលើបណ្ដាញអ៊ីនធើណិតខ្សែកាប។

September 8, 2023

អ្នកស្រាវជ្រាវអភិវឌ្ឍពីឡុត AI រាងមនុស្សដំបូងគេលើពិភពលោក

ថ្មីៗនេះ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកូរ៉េខាងត្បូងបានអភិវឌ្ឍរ៉ូបូតទំនើបដោយយោងទៅលើបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិតដែលមានសមត្ថភាពជំនួសអ្នកបើកបរនាពេលអនាគត។

រ៉ូបូតដែលមានរូបរាងដូចមនុស្សនេះមានឈ្មោះថា PIBOT និងមានកម្ពស់ 1.6 ម៉ែត្រ, ទម្ងន់ 65 គីឡូក្រាម និងមានប្រព័ន្ធកាមេរ៉ានៅលើក្បាល។ PIBOT ត្រូវបានអភិវឌ្ឍដោយក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៃវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យាកូរ៉េខាងត្បូង។ បើទោះហាក់នៅយឺត ប៉ុន្តែ PIBOT ចងចាំរាល់សកម្មភាពចាំបាច់របស់ជើងហោះហើរ និងអាចបញ្ជាលើការហោះឡើង និងចុះចត។

សាស្ត្រាចារ្យ David Hyunchul Shim ដែលជាប្រធានក្រុមស្រាវជ្រាវបានឱ្យដឹងថា PIBOT គឺជាពីឡុតរូបរាងមនុស្សដំបូងគេបង្អស់លើពិភពលោក ត្រូវបានអភិវឌ្ឍដោយយោងទៅតាមរូបមន្តភាសាធំ (Large language model (LLM)) អនុញ្ញាតឱ្យវាយល់រាល់សំណេរណែនាំអំពីជើងហោះហើរដែលសរសេរជាភាសាពេញនិយម។

គុណសម្បត្តិរបស់ពីឡុតរ៉ូបូតនេះគឺការរក្សាបានស្ថានភាពនឹងនខ្ពស់បំផុត មានសមត្ថភាពប្រតិកម្មរហ័សនៅចំពោះមុខស្ថានការណ៍អាសន្នដោយមិនមានការស្លន់ស្លោ។ PIBOT ក៏អាចពិនិត្យមើលសំណេរស្ដីពីការហោះហើរបានរហ័សជាងមនុស្សឆ្ងាយណាស់ ដោយសារបំពាក់កម្មវិធី ChatGPT។

បច្ចុប្បន្ន PIBOT អាចបញ្ជាការហោះហើរនៅលើប្រព័ន្ធធ្វើត្រាប់តាមការហោះហើរ។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមានគម្រោងសាកល្បងបច្ចេកវិទ្យា PIBOT នៅលើយន្តហោះខ្នាតតូចនៅប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខ៕

September 8, 2023

ជាងពីរឆ្នាំទៀត អូស្ត្រាលីនឹងបញ្ជូនយានទៅចុះចតលើឋានព្រះចន្ទ

ទីភ្នាក់ងារអវកាសអូស្ត្រាលី កាលពីថ្ងៃទី 05 កញ្ញា បានប្រកាសថា ប្រទេសនេះមានគម្រោងបញ្ជូនរ៉ូបូតដំបូងរបស់ខ្លួនទៅកាន់ឋានព្រះចន្ទ តាមរយៈបេសកកម្ម Artemis របស់អាម៉េរិក នៅប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខ។

«ដោយការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាគ្រប់គ្រងពីចម្ងាយលំដាប់កំពូលលើពិភពលោករបស់អូស្ត្រាលី រ៉ូបូតស្វ័យប្រវត្តនឹងចាប់យកសំណាកដី ថ្មរបស់ព្រះចន្ទ ដែលហៅថា regolith។ ណាសានឹងប្រឹងប្រែងចម្រាញ់អុកស៊ីសែនពីសំណាកដី។ នេះគឺជាជំហានសំខាន់មួយឆ្ពោះទៅកាន់ការបង្កើតវត្តមានយូរអង្វែងរបស់មនុស្សនៅលើឋានព្រះចន្ទ» ទីភ្នាក់ងារអវកាសអូស្ត្រាលី (ASA) ឱ្យដឹងដូច្នេះ។

រ៉ូបូតមិនទាន់មានឈ្មោះ ខណៈ ASA កំពុងបង្កើតកម្មវិធីប្រឡងមួយដើម្បីដាក់ឈ្មោះឱ្យរ៉ូបូតនេះ។ ពលរដ្ឋនៅអូស្ត្រាលីអាចចូលរួមការប្រឡងដែលនឹងផុតកំណត់នៅថ្ងៃទី 20 តុលាខាងមុខ។ ASA នឹងជ្រើសរើសឈ្មោះចំនួនបួន រួចហើយបើកឱ្យមានការជ្រើសរើសជាសាធារណៈ។ ឈ្មោះដែលបានឈ្នះការប្រកួតនឹងត្រូវបានប្រកាសនៅដើមខែធ្នូ 2023។ ឈ្មោះនេះនឹងត្រូវដាក់ឱ្យរ៉ូបូតរបស់អូស្ត្រាលីដែលធ្វើដំណើរទៅតាមយានអវកាសរបស់ណាសាក្នុងបេសកម្ម Artemis ដែលនឹងចុះចតលើឋានព្រះចន្ទនៅឆ្នាំ 2026។

ណាសាកំពុងប្រឹងប្រែងដើម្បីបង្កើតវត្តមានយូរអង្វែងរបស់មនុស្សនៅលើ និងជុំវិញឋានព្រះចន្ទនៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 2020 តាមរយៈកម្មវិធី Artemis។ ចំណេះដឹង និងសមត្ថភាពដែលប្រមូលបានពីកម្មវិធីនេះនឹងជួយឱ្យមនុស្សបោះជំហានទៅរកគោលដៅ «ហោះ» ទៅកាន់ភពអង្គារ។

Artemis 3 នឹងនាំអ្នកអវកាសចុះចតក្បែរប៉ូលខាងត្បូងរបស់ព្រះចន្ទនៅចុងឆ្នាំ 2025 ឬ 2026

គិតមកដល់ពេលនេះ ណាសាបានអនុវត្តដោយជោគជ័យនូវបេសកកម្មមួយនៅក្នុងកម្មវិធី Artemis នោះគឺ Artemis 1។ ក្នុងបេសកកម្មនេះ យាន Orion គ្មានមនុស្សបានហោះទៅកាន់គន្លងតារាវិថីព្រះចន្ទ និងត្រលប់មកកាន់ផែនដីក្នុងឆ្នាំ 2022។ ណាសាកំពុងត្រៀមសម្រាប់បេសកកម្ម Artemis 2 ដែលគ្រោងនឹងនាំអវកាសចរ 4 រូប ហោះទៅគោចរជុំវិញព្រះចន្ទនៅឆ្នាំ 2024។ Artemis 3 នឹងនាំអ្នកអវកាសចុះចតក្បែរប៉ូលខាងត្បូងរបស់ព្រះចន្ទនៅចុងឆ្នាំ 2025 ឬ 2026 បើសិនគ្រប់យ៉ាងដំណើរការដោយរលូន។

ណាសាកំពុងប្រើប្រាស់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងអន្តរជាតិដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆតារបស់ Artemis ។ ដៃគូសហការរបស់ណាសាសម្រាប់គម្រោង Artemis រួមមានជាអាទិ៍ ទីភ្នាក់ងារអវកាសអឺរ៉ុប (ESA), អូស្ត្រាលី, SpaceX ។ល។

September 6, 2023

Tag: សមត្ថភាព