Tag: សាហាវ

ផែនដីធ្លាក់ក្នុងយុគទឹកកកពាន់ឆ្នាំ បើសង្គ្រាមនុយក្លេអែរកើតឡើង?
ការគំរាមកំហែងពីអាវុធនុយក្លេអែរនៅលើផែនដី មិនត្រឹមតែមិនទាន់បាត់អស់នោះទេ តែថែមទាំងកើនឡើងច្រើនជាងមុន។ ក្នុងករណីសង្គ្រាមនុយក្លេអែរកើតឡើង ពិភពលោកអាចធ្លាក់ទៅក្នុងយុគសម័យទឹកកកក្នុងរយៈពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំ។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីមួយបានបង្ហាញថា សង្គ្រាមនុយក្លេអែរ បើសិនកើតឡើងមែន នឹងបង្កផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់មនុស្សជាតិ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅលើផែនដី បង្កើតបានជា «រដូវត្រជាក់នុយក្លេអែរ» ដែលអូសបន្លាយរាប់ពាន់ឆ្នាំ យូរជាងឆ្ងាយបើធៀបនឹងលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវមុននោះដែលថា រាប់រយឆ្នាំ។
ផលប៉ះពាល់ពីករណីផ្ទុះគ្រាប់បែកនុយក្លេអែរនឹងសាហាវអស្ចារ្យ។ សីតុណ្ហភាព រលកកញ្ឆក់នឹងបំផ្លាញគ្រប់យ៉ាងនៅក្នុងរង្វង់នៃឥទ្ធិពលរបស់វា បណ្ដាលឱ្យមនុស្សរាប់ម៉ឺន ឬរាប់លាននាក់ត្រូវស្លាប់ អាស្រ័យទៅលើទំហំរបស់គ្រាប់បែក។
វិទ្យុសកម្មនុយក្លេអែរនឹងជ្រៀតចូលក្នុងរាងកាយមនុស្ស បំផ្លាញកោសិកា ធ្វើឱ្យហ្សែនប្រែប្រួល បណ្ដាលឱ្យពួកគេស្លាប់សន្សឹមៗក្នុងការឈឺចាប់។
ជាងនេះ សង្គ្រាមនុយក្លេអែរក៏នឹងបង្កើតឱ្យមានរដូវត្រជាក់ដែលអាចអូសបន្លាយពេលពីរាប់រយរហូតដល់រាប់ពាន់ឆ្នាំនៅលើផែនដី។
កាលពីឆ្នាំ 1983 ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់អាម៉េរិក និងរុស្ស៊ី បានធ្វើការសិក្សាស្វែងយល់ និងសន្និដ្ឋានថា សង្គ្រាមនុយក្លេអែរនឹងបង្កើតឱ្យមាន «រដូវរងានុយក្លេអែរ»។
ប្រការនេះមានន័យថា ពន្លឺព្រះអាទិត្យនឹងត្រូវបានរារាំងក្នុងរយៈពេលយូរ ធ្វើឱ្យសីតុណ្ហភាពចុះត្រជាក់ខ្លាំងនៅទូទាំងពិភពលោក បង្កឱ្យមានគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិធ្ងន់ធ្ងរ និងប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន វិស័យកសិកម្ម និងមនុស្សជាតិ។ល។
ថ្វីបើកាលពីអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1980 ពិភពលោកចាប់ផ្ដើមរួចផុតពីហានិភ័យកើតមានសង្គ្រាមនុយក្លេអែរ ប៉ុន្តែពេលនេះវាកំពុងកើតឡើងជាថ្មី នៅពេលសង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែនបានឈានស្ទើរដល់ចំណុចកំពូលបំផុត ក្នុងនោះក៏មានការព្រមានពីរុស្ស៊ី ទាក់ទិននឹងអាវុធប្រល័យលោកផងដែរ។
ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ ថ្មីៗនេះបានបង្កើតគំរូអាកាសធាតុនានាក្នុងករណីកើតសង្គ្រាមនុយក្លេអែរ និងគំរូដែលទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល។ លទ្ធផលដែលពួកគេទទួលបានគឺថា «អាក្រក់ជាងអ្វីដែលបានរកឃើញកាលពីអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1980» ទៅទៀត។
គំរូស្រាវជ្រាវស្ដីពីសង្គ្រាមនុយក្លេអែរដែលអាចកើតឡើងរវាងអាម៉េរិក និងរុស្ស៊ីបង្ហាញថា ទឹកនៅមហាសមុទ្រអាចចុះត្រជាក់ខ្លាំង។ ប្រការនេះធ្វើឱ្យផែនដីវិលទៅរក «យុគសម័យទឹកកកតូច» ដែលអូសបន្លាយពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំ។
អាម៉េរិក និងរុស្ស៊ីកាន់កាប់អាវុធនុយក្លេអែរជិត 90% ធៀបនឹងពិភពលោកទាំងមូល ក្នុងនោះ រុស្ស៊ីមានប្រហែល 5,889 គ្រាប់ និងអាម៉េរិកមាន 5,244 គ្រាប់។ ក្រៅពីនេះនៅមានប្រទេសមួយចំនួនទៀតដែលមានអាវុធប្រល័យលោក រួមមាន បារាំង ចិន អង់គ្លេស ឥណ្ឌា កូរ៉េខាងជើង ប៉ាគីស្ថាន និងអ៊ីស្រាអែល៕
August 10, 2023
ប្រហោងខ្មៅមហាយក្សនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីរបស់មនុស្ស «ហែកស៊ី» ផ្កាយទើបកើត
Sagittarius A* ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនឹកស្មានថាបាន «ដេកលង់លក់» នៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីដែលមានផ្ទុកផែនដី ពេលនេះបែរជាបញ្ចេញសញ្ញាដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាច។
យានអវកាស IXPE របស់ណាសាថតបាន «សញ្ញាពីឋាននរក» ដែលបញ្ជាក់ថា ប្រហោងខ្មៅរបស់កាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ (Milky Way) មិនបានដេកលង់លក់ទាំងស្រុងដូចអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានគិតឡើយ។
Sagittarius A* គឺជាប្រហោងខ្មៅនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីមីលគេវ៉េដែលបានឆ្លងផុតដំណាក់កាលលេបត្របាក់ដ៏កាចសាហាវ។ វាមានម៉ាសធំជាងព្រះអាទិត្យប្រហែលនឹង 4.1 លានដង និងស្ថិតក្នុងក្រុមប្រហោងខ្មៅដែលធំជាងគេក្នុងចក្រវាល។
Sagittarius A* ស្ថិតនៅកណ្ដាលកាឡាក់ស៊ីមីលគីវ៉េ
ក៏ប៉ុន្តែ ថ្មីៗនេះមានភស្ដុតាងកាន់តែច្រើនបង្ហាញថា ប្រហោងខ្មៅនេះនៅតែ «ចាប់ស៊ី» វត្ថុអវកាសទាំងឡាយណាដែលគោចរមកក្បែរមាត់របស់វា។
យានអវកាស IXPE កត់ត្រាបានពន្លឺចែងចាំងឡើងខុសធម្មតារបស់ពពកបង្កបង្កើតផ្កាយ (Molecular cloud) ស្ថិតនៅក្បែរចំណុចកណ្ដាលរបស់ប្រហោងខ្មៅ Sagittarius A* និងបានដឹងថា វាកំពុងបញ្ចេញពន្លឺខ្លាំងជាងការគ្រោងទុក។
ការវិភាគបានបង្ហាញថា ពន្លឺនេះពុំមែនពពកបង្កបង្កើតផ្កាយជាអ្នកបញ្ចេញ ប៉ុន្តែវាគ្រាន់តែជាចំណាំងប្លាតពន្លឺពីហេតុការណ៍ផ្ទុះរបស់ Sagittarius A*។
រូបរាងពិតរបស់ Sagittarius A*
ការគណនារបស់ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របារាំងបានបង្ហាញថា ហេតុការណ៍ផ្ទុះនេះទើបតែកើតឡើងអំឡុងសតវត្សរ៍ទី XIX និងអូសបន្លាយពេលប្រហែលមួយឆ្នាំកន្លះ។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថា វត្ថុអវកាសដែលត្រូវបានប្រហោងខ្មៅខាងលើហែកស៊ីគឺជាអ្វីនៅឡើយ ប៉ុន្តែបើតាមទ្រឹស្ត្រី វាអាចជាផ្កាយដែលទើបចាប់កំណើតពីពពកម៉ូលេគុលនៅក្បែរប្រហោងខ្មៅនោះ។
June 27, 2023
ភាពយន្តរឿង «Transformers 7» ពោរពេញដោយបច្ចេកទេសកុំព្យូទ័រ
ដោយប្រើប្រាស់ខ្ទង់វិនិយោគ 200 លានដុល្លារអាម៉េរិក ភាពយន្ត Transformers វគ្គ 7 មិនទាន់ជាគម្រោងដែលត្រូវចំណាយច្រើនបំផុតរបស់យីហោ Transformers នៅឡើយ ប៉ុន្តែ វាទទួលបានចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងដោយសារតែផ្នែករូបភាពត្រូវបានវិនិយោគច្រើន។
ធៀបនឹងវគ្គមុនៗ Transformers 7 (Transformers: Rise of the Beasts) មានប្រព័ន្ធតួអង្កសម្បូរបែប។ Transformers 7 បង្ហាញតួអង្គថ្មីជាច្រើន ដែលទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍របស់ទស្សនិកជនដែលស្មោះស្ម័គ្រ។ ក្នុងនោះ លេចធ្លោជាងគេគឺក្រុម Maximals ជាសម្ព័ន្ធមិត្តថ្មីរបស់ក្រុម Autobots ដែលមានក្រុមរ៉ូបូតអាចប្រែកាយជាសត្វសាហាវ។
ផលិតករបញ្ចេញតួអង្គថ្មីជាបន្តបន្ទាប់ ចាប់ពីស្វា Optimus Primal, សត្វឥន្ទ្រី Airazor, ខ្លា Cheetor និងរមាស Rhinox។ តួអង្គនីមួយៗសុទ្ធតែបង្ហាញខ្លួនក្នុងរូបរាងដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍តាំងពីដំបូង។
បច្ចេកទេសកុំព្យូទ័រដើរតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងការបង្កើតតួអង្គរ៉ូបូតខ្នាតយក្ស។ គ្រប់តួអង្គរ៉ូបូតសុទ្ធតែមានភាពរស់រវើកដូចពិតៗ អមនឹងទិដ្ឋភាពប្រែកាយដ៏អស្ចារ្យ។
អ្នកដឹកនាំរឿង Steven Caple Jr. ក៏ដឹកនាំបានល្អនៅក្នុងទិដ្ឋភាពសកម្មនានា នាំមកនូវសកម្មភាពដេញតាម និងប្រយុទ្ធគ្នាដ៏គួរឱ្យជក់ចិត្ត។ កាន់តែជិតដល់ទីបញ្ចប់ ទិដ្ឋភាពផ្ទុះឆេះ វាយប្រហារក៏កាន់តែមានទ្រង់ទ្រាយធំឡើងៗ។

យោងតាមទិន្នន័យពី Comscore ដែលបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី 11 មិថុនា “Transformers: Rise of the Beasts” រកប្រាក់ចំណូលបាន 170.5 លានដុល្លារក្នុងបីថ្ងៃនៅចុងសប្ដាហ៍ដំបូង ហើយគ្រោងនឹងរកបានច្រើនជាងនេះនាពេលខាងមុខ៕
June 14, 2023
កុមារបួននាក់វង្វេងក្នុងព្រៃអាម៉ាហ្សូនមួយខែក្រោយពីយន្តហោះធ្លាក់ «នៅមានជីវិត»
កងទ័ពកូឡុំប៊ី បានឱ្យដឹងថា សប្ដាហ៍កន្លងពួកគេបានរកឃើញដានថ្មីរបស់កុមារបួននាក់ដែលវង្វេងក្នុងព្រៃក្នុងរយៈពេលជិតមួយខែ ក្រោយពីហេតុការណ៍ធ្លាក់យន្តហោះកាលពីពាក់កណ្ដាល់ខែឧសភា។
កុមារបួននាក់អាយុ 13 ឆ្នាំ, 9 ឆ្នាំ, 4 ឆ្នាំ និង 11 ខែ បានវង្វេងក្នុងព្រៃ បន្ទាប់ពីយន្តហោះពួកគេជិះបានធ្លាក់នៅភាគអាគ្នេយ៍នៃប្រទេសកូឡុំប៊ី ដែលបានបណ្ដាលឱ្យអ្នកបើកបរ មេដឹកនាំជនជាតិដើម និងម្ដាយរបស់ក្មេងទាំងបួននាក់ខាងលើ ត្រូវបាត់បង់ជីវិតកាលពីថ្ងៃទី 15 ឧសភា 2023។
រូបភាពពីផ្កាយរណបបង្ហាញអំពីផ្លូវដែលកុមារទាំងនោះបានដើរឆ្លងកាត់។ កម្លាំងសង្គ្រោះបានរកឃើញវត្ថុមួយចំនួននៅកន្លែងដែលកុមារទាំងនោះបានជ្រក និងផ្លែឈើដែលពួកគេបានហូប។ កាលពីសប្ដាហ៍កន្លង កម្លាំងសង្គ្រោះក៏បានរកឃើញស្បែកជើងមួយគូ និងខោទឹកនោមផងដែរ។
មេបញ្ជាការក្រុមសង្គ្រោះ លោក Pedro Sanchez កាលពីថ្ងៃទី 29 ឧសភា បានឱ្យដឹងថា «យោងទៅតាមអ្វីដែលបានរកឃើញ យើងសន្មតថា ក្មេងទាំងនេះនៅមានជីវិត។ បើសិនពួកគេបានស្លាប់ នឹងងាយរកឃើញ ព្រោះពួកគេលែងផ្លាស់ទី ហើយសុនកជំនាញនឹងហិតដឹងក្លិន»។
ទាហានកំពុងស្វែងរកកុមារបួននាក់ដែលវង្វេងក្នុងព្រៃ
ទាហាន និងជនជាតិដើមប្រហែល 200 នាក់ដែលដឹងច្បាស់ភូមិសាស្ត្រ កំពុងតែស្វែងរកនៅក្នុងតំបន់ព្រៃទំហំ 320 គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ Sanchez ឱ្យដឹងថា ពិតជាចម្លែកណាស់នៅពេលកុមារទាំងនេះមិនឈប់ផ្លាស់ទី បើទោះទ័ពអាកាសបានណែនាំឱ្យនៅមួយកន្លែង តាមរយៈការទម្លាក់ក្រដាស់សរសេរជាភាសាអេស្ប៉ាញ និងភាសាជនជាតិដើមនៅមូលដ្ឋានចំនួន 10,000 សន្លឹក ទៅលើតំបន់ព្រៃនោះ។
ក្នុងក្រដាសនោះក៏រួមមានទាំងការណែនាំអំពីរបៀបរក្សាជីវិត អាហារកញ្ចប់ និងទឹកផងដែរ។ យោងតាមលោក Sanchez ក្រុមសង្គ្រោះបានអះអាងថា ពួកគេធ្លាប់ចូលទៅក្បែរកន្លែងរបស់កុមារទាំងនោះក្នុងរង្វង់ 100 ម៉ែត្រ ប៉ុន្តែ ភ្លៀងខ្យល់ខ្លាំង ព្រៃក៏ក្រាស់ ភូមិសាស្ត្រសម្បូរបឹងភក់ បានរារាំងដំណើររបស់ក្រុមសង្គ្រោះ។
ឪពុករបស់កុមារទាំងបួននាក់ (ស្ដាំ) កំពុងពិភាក្សាជាមួយបុគ្គលិកសង្គ្រោះនៅក្នុងព្រៃអាម៉ាហ្សូន
ឧទ្ធម្ភាគចក្ររបស់កងទ័ព និងផ្កាយរណបកំពុងត្រូវបានណែនាំឱ្យស្វែងរកក្នុងតំបន់ដែលមានសត្វសាហាវ។ អ្នកផ្ទះបានឱ្យដឹងថា កុមារីដែលជាបងស្រីបង្អស់ក្នុងចំណោមក្មេងទាំងបួននាក់នោះ មានការយល់ដឹងច្រើនអំពីរបៀបនៃការរក្សាជីវិតនៅក្នុងព្រៃ៕
May 30, 2023
បិតា-មាតាត្រូវចិញ្ចឹមកូនឱ្យក្លាយជា មនុស្សល្អ មានគុណធម៌ និងចេះមេត្តាអ្នកដទៃ
សង្គមយើងបច្ចុប្បន្ននេះ ផ្លាស់ប្តូរខុសពីមុនច្រើនណាស់ ការជួយយកអាសារគ្នា ការចែករំលែក ការអាណិតមេត្តាចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមកដូចកាលពីអតីតកាលនោះ ស្ទើរតែលែងឃើញមានទៅហើយ ថ្ងៃនេះ ឡារ៉ែន សូមជូននូវអត្តបទដាស់ស្មារតីមួយសម្រាប់លោកឪពុក-អ្នកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលសម័យថ្មីនេះ ក្នុងការចិញ្ចឹមមើលថែកូនចៅថា តើគួរធ្វើបែបណាដើម្បីឱ្យសង្គមរបស់យើងរស់នៅជុំគ្នាបានយ៉ាងសុខសប្បាយ ចេះសណ្តោសប្រណី ចេះអាណិតមេត្តាចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក ព្រមទាំងបង្ហាត់កូនឱ្យចេះធ្វើអំពើល្អ និងអាណិតស្រឡាញ់កូនឱ្យស្មើៗគ្នា ផ្តល់នូវភាពយុត្តិធម៌ដល់កូន ដើម្បីឱ្យកូនៗរបស់យើងបានរៀនយល់ដឹង និងប្រតិបត្តិតាមដូចខាងក្រោម ៖
1.ពេលកូននៅជាទារក ឪពុកម្តាយត្រូវយល់ដឹងអំពីកូនជាមុន
តាំងពីពេលកូនស្ថិតក្នុងវ័យមិនទាន់ចេះនិយាយ មិនទាន់អាចប្រាប់បានថា គេត្រូវការអ្វី ឬចង់បានអ្វីនោះ ឪពុកម្តាយមួយចំនួន ពូកែខ្លាំងណាស់ បានឮត្រឹមតែសំឡេងកូនយំ ក៏អាចដឹងបានភ្លាមថា កូនចង់ឱ្យឪពុកម្តាយឱប ឬឃ្លាន ឬរងារ ឬអផ្សុក ចង់ឱ្យប៉ាម៉ាក់លេងជាមួយ ជាដើម។ នេះគឺការស្មានដឹងពីចិត្តរបស់កូន ហើយបើកូនបានទទួលការតបស្នងតាមតម្រូវការក្នុងចំណុចដំបូងៗនេះផងនោះ កូននឹងមានអារម្មណ៍ដឹងនិងស្គាល់ពី “ដួងចិត្ត” របស់ប៉ាម៉ាក់បានដូចគ្នា ដូចដែលគេនិយាយថា ចេញពីបេះដូងមួយ ចូលទៅបេះដូងមួយទៀត ហ្នឹងឯង។ នៅពេលកូនធំឡើង ការបង្ហាត់បង្រៀននឹងប្រែប្រួលទៅតាមអាយុ ដូចជាពេលកូនច្បងអាយុបាន 3ឆ្នាំ កូនច្បងចេះលួងលោមបំពេរលួងលោម ពេលប្អូនដែលមានអាយុ 7-8ខែស្រែកយំជាដើម គឺជាការបង្ហាញឱ្យឃើញពីចំណុចដើមទីនៃព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង 4 របស់កូនតូចវ័យ 3ឆ្នាំ។ ម្តាយគួរពោលពាក្យសរសើរថា “កូនចិត្តល្អណាស់ ត្រូវអាណិតប្អូនណា៎…” ពេលនោះកូននឹងកាន់តែអភិវឌ្ឍអារម្មណ៍បែបនេះច្រើនឡើងនៅពេលគេធំឡើងមិនខាន។
2.ជជែកលេង និងនិយាយរឿងជាមួយកូនឱ្យបានច្រើន
ដូចជាម្តាយរៀបរាប់ពីឧទាហរណ៍របស់មនុស្សល្អដែលចេះជួយដល់អ្នកដទៃដោយការលះបង់កន្លែងអង្គុយរបស់ខ្លួននៅក្នុងរថយន្តក្រុង ឱ្យទៅលោកយាយចំណាស់ម្នាក់ដែលឈរតោងបង្កាន់ដៃ(គ្មានកន្លែងអង្គុយ) ឬប៉ូលីសដែលយាមនៅមុខសាលារៀនដឹកដៃនាំស្រ្តីម្នាក់ និងកូនដើរឆ្លងថ្នល់ ឬក៏អ្នកបើកឡានតាក់ស៊ីយកកាបូបលុយដែលភ្ញៀវភ្លេចនៅក្នុងឡាន ទៅឱ្យម្ចាស់គេវិញជាដើម។ រឿងទាំងអស់នេះ អ្នកម្តាយគួរនិយាយសរសើរពីពួកគេទាំងនោះឱ្យកូនបានស្តាប់ផងដែរ។
3.បងប្អូនក្នុងវ័យ 2-3ឆ្នាំ តែងតែឈ្លោះគ្នាដណ្តើមរបស់លេងជារឿងធម្មតា
វ័យ Toddler ហៅថា ជាវ័យ “It’s mine” អ្វីៗក៏ជារបស់ខ្ញុំដែរ គឺក្មេងៗមានភាពអត្មានិយមខ្ពស់ណាស់។ “ខ្ញុំរើសបាន វាជារបស់ខ្ញុំ” អ្នកណាចង់យកទៅណា មិនបានទេណា៎ តែបើវាបែកបាក់ហើយ លែងល្អហើយនោះ “វាមិនមែនជារបស់ខ្ញុំទេ”។ ទាំងអស់នេះ ដោយសារតែកុមារដែលស្ថិតក្នុងវ័យនេះ ខួរក្បាលកំពុងវិវឌ្ឍទៅមុខលឿន តែការត្រិះរិះគិតដោយហេតុផល ទៅតាមមិនទាន់ ប្រៀបដូចឡានថ្មី ម៉ាស៊ីនខ្លាំង តែហ្រ្វាំងមិនទាន់ធ្វើការអុីចឹងដែរ ទើបធ្វើឱ្យកើតសង្គ្រាមដណ្តើមរបស់លេង ឬដណ្តើមម៉ាក់គ្នាឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ តែនៅពេលធំទៅ ពួកគេនឹងល្អឡើងវិញដោយឯកឯង បើសិនអ្នកម្តាយប្រាប់ថា “ផ្លាស់គ្នាលេងម្តងម្នាក់ក៏បានដែរកូន” ឬបងទៅអានរឿងនិទានជាមួយម៉ាក់ ទុកឱ្យប្អូនលេងមុនទៅ បន្តិចទៀតចាំផ្លាស់គ្នាលេង។ កូនស្រីបងអាយុ 3 -4ឆ្នាំដែលសុខចិត្តចុះចាញ់ប្អូននោះ ភ្នែកឡើងក្រហម ពេបមាត់ចង់យំ អ្នកម្តាយគួរពោលសរសើរថា “កូនជាក្មេងល្អណា៎កូន” ព្រមទាំងឱបថើបកូនផង និងលួងលោមថា បន្តិចទៀត ប្អូននឹងយកតម្រាប់តាម និងធ្វើតាមបងមិនខាន។ នេះគឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃការធ្វើជាមនុស្សល្អ ដូចគ្នានឹងពេលដែលកូនទៅសាលាមត្តេយ្យ ជួបនឹងពួកម៉ាកដែលមិនស្រួលខ្លួន ក៏នឹងដឹកដៃពួកម៉ាកនោះទៅរកអ្នកគ្រូ ជាដើម។ នោះបញ្ជាក់ថា កូនចេះមានចិត្តអាណិតមេត្តាដ៏ប្រពៃហើយ ចេះអាណិតពួកម៉ាកដែលឈឺ ឬដែលមានមាឌតូចជាងខ្លួនជាដើម។
4.បង្រៀនកូនឱ្យនិយាយពាក្យពីរោះៗ
មានបិយវាចា(សម្តីគួរឱ្យស្រឡាញ់ សម្តីសុភាព) ចេះពោលពាក្យជម្រាបសួរ សាធុ សុំទោសនៅពេលធ្វើខុស និងអរគុណព្រមជាមួយការលើកដៃសំពះយ៉ាងស្អាត និងបង្អោនខ្លួនចុះ រួមទាំងចេះឱនលំទោនជាមួយមនុស្សចាស់ កូននឹងក្លាយជាក្មេងដ៏គួរឱ្យស្រឡាញ់ចូលចិត្តរបស់អ្នកដែលបានឃើញ និងទទួលបានការសរសើរថា ជាក្មេងដែលមានការអប់រំល្អ។
5.បង្ហាត់កូនឱ្យស្គាល់គំរូល្អៗតាមបែបខ្មែរ
ថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរមហាសង្រ្កាន្ត ថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីសកល ថ្ងៃខួបកំណើតរបស់ចាស់ទុំ នាំកូនទៅក្រាបសំពះលោកតា លោកយាយចាស់ៗ ទៅធ្វើបុណ្យជាមួយគ្នា ឱ្យកូនៗជួយប៉ាម៉ាក់រៀបចំរបស់របរទៅធ្វើបុណ្យ ឬរៀបចំរបស់របរទៅសួរសុខទុក្ខចាស់ៗ ជាដើម។
6.កុមារបឋមវ័យត្រូវចេះជួយកាងារខ្លះទៅតាមវ័យរបស់កូន
គេនឹងមានចិត្តអាសាស្ម័គ្រ និងមានចិត្តមេត្តាអ្នកដទៃនៅពេលធំឡើង ដូចជាធ្វើកិច្ចការងារតូចតាចនៅក្នុងផ្ទះ ជួយបង ប្អូន និងប៉ាម៉ាក់។ បង្រៀនឱ្យកូនចេះស្រឡាញ់ធម្មជាតិដោយការដាំដើមឈើ មើលថែទាំដើមផ្កាឱ្យរីកធំធាត់ មើលបក្សីបក្សា មេអំបៅ ដង្កូវ មើលថែទាំសត្វចិញ្ចឹម និងឱ្យចំណីត្រី ជាដើម។
7.ក្មេងប្រុស ក្មេងស្រី ត្រូវបង្រៀន និងអប់រំឱ្យដូចៗគ្នា
អ្នកខ្លះយល់ខុសថា ក្មេងប្រុសកុំទៅទន់ជ្រាយពេក “ប្រយ័ត្នទៅជាខ្ទើយ” ឱ្យចេះស្វាហាប់ រាងកាចតិចៗ ទើបសមជាមនុស្សប្រុស។ តែការពិតវិញ ភាពទន់ភ្លន់ មិនមែនជាភាពទន់ជ្រាយទេ “អំពើល្អមានមេត្តាចំពោះគ្នា មិនបែងចែកភេទទេ” ព្រោះយើងជាមនុស្សរស់នៅលើផែនដីតែមួយរួមគ្នា។ យើងមិនចូលចិត្តបុរសដែលកាចឃោរឃៅ តែយើងកោតសរសើរបុរសដែលជាមនុស្សល្អ សម្តីពិរោះ មានទឹកចិត្តល្អ មានការប្រព្រឹត្តល្អ ព្រោះយើងត្រូវការមនុស្សល្អនៅក្នុងសង្គម។
ពិភពលោកនឹងគួរឱ្យរស់នៅសម្រាប់កូនក្នុងពេលនេះ និងក្នុងពេលអនាគតដែលមានភាពរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងខាងផ្នែកតិចណូឡូជី និងសភាពជុំវិញខ្លួនដែលកាន់តែកាចសាហាវខ្លាំងឡើង បើកូនមានប្រព័ន្ធការពារល្អខាងផ្លូវចិត្ត ជាមនុស្សល្អ កូននឹងមានជីវិតរស់នៅប្រកបដោយសេចក្តីសុខ និងអាចជួយយកអាសាអ្នកដទៃបានទៀតផង៕
December 14, 2020
ការចិញ្ចឹម និងថែទាំដែលកាចសាហាវ នឹងធ្វើឱ្យកុមារធំឡើងក្លាយជាមនុស្សឈឺច្រើន
យើងធ្លាប់បានឮតែពាក្យថា កុមារដែលត្រូវបានចិញ្ចឹមមើលថែយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ធំឡើងនឹងក្លាយជាមនុស្សល្អនៅថ្ងៃខាងមុខ តែលទ្ធផលនៃការវិភាគថ្មីៗបំផុតរបស់មហាវិទ្យាល័យ UCLA សហរដ្ឋអាមេរិក ធ្វើយើងអាចបន្ថែមពាក្យចូលទៅទៀតថា ការមើលថែទាំ និងការផ្ដល់នូវសេចក្តីស្រឡាញ់ដល់កុមារយ៉ាងល្អល្អះ នឹងធ្វើឱ្យគេធំឡើងក្លាយជាមនុស្សដែលមានសុខភាពល្អ និងផ្ទុយទៅវិញ កុមារដែលត្រូវបានចិញ្ចឹមមើលថែបែបខ្វះភាពកក់ក្តៅ និងទទួលរងដោយអំពើហិង្សា នឹងក្លាយជាមនុស្សធំដែលឈឺច្រើន ថែមទាំងប្រថុយនឹងការកើតជម្ងឺបេះដូង និងសរសៃឈាមច្រើនជាងអ្នកផ្សេងទៀតផង។
ការស្រាវជ្រាវវិភាគបានធ្វើឡើងក្នុងរូបបែបនៃការសាកសួរពីអ្នកចូលរួមចំនួន 756នាក់ក្នុងប្រធានបទរឿងភាពប្រថុយប្រថានក្នុងការកើតជម្ងឺបេះដូងខ្វះឈាមនៅក្នុងវ័យកំលោះ-ក្រមុំ ដោយវាយតម្លៃតាមរយ:សញ្ញាដែលបញ្ជាក់ពីសុខភាពទូទាំងរាងកាយ 18ប្រការដែលមានជាអាទិ សម្ពាធឈាម កម្រិតកូលេស្តេរ៉ូលនៅក្នុងសរសៃឈាម ទំហំចង្កេះ និងទម្ងន់ខ្លួនជាដើម។ បន្ទាប់ពីនោះទើបយកព័ត៌មានដែលទទួលបានមកសរុបលទ្ធផលថា តើមនុស្សម្នាក់ៗមានភាពប្រថុយប្រថានដល់ការវិវឌ្ឍឆ្ពោះទៅរកជំងឺបេះដូងខ្វះឈាមខ្លាំងប៉ុនណា?។
ប៉ុន្តែក្រៅពីការវាយតម្លៃតាមបែបបទសុខភាពទាំងនោះហើយ អ្នកធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅបានរកឃើញទៀតថា ប្រវត្តិនៃការចិញ្ចឹមមើលថែដែលបានមកពីការសាកសួរអ្នកចូលរួមធ្វើការស្រាវជ្រាវវិភាគទាំងនោះ នៅបានហុចលទ្ធផលដ៏មានអត្ថន័យសំខាន់ដល់សុខភាពមនុស្សម្នាក់ៗទៀតផង នោះគឺមនុស្សដែលធំឡើងជាមួយនឹងការចិញ្ចឹមថែទាំបែបឱ្យតែរួចៗពីដៃតាំងពីវ័យទារកមកនោះ គឺជាក្រុមមនុស្សដែលមានកម្រិតសុខភាពអន់ខ្សោយ ដូចជាទំហំចង្កេះក្រាស់ធំ មានកូលេស្តេរ៉ូលច្រើន សម្ពាធឈាមខ្ពស់-ល- ខុសប្លែកពីក្រុមមនុស្សដែលធំឡើងនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារដែលមើលថែចិញ្ចឹមបីបាច់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ យ៉ាងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍។

ដូច្នេះហើយទើបយើងអាចមើលឃើញបានថា បទពិសោធនៃការដែលត្រូវបានចិញ្ចឹមនៅក្នុងវ័យកុមារ មានផលប៉ះពាល់ដល់ការធ្វើការងាររបស់ប្រព័ន្ធផ្សេងៗទូទាំងរាងកាយ។ ក្រុមមនុស្សដែលត្រូវបានចិញ្ចឹមឱ្យធំឡើងយ៉ាងខ្ជីខ្ជា គ្មានការយកចិត្តទុកដាក់ ឬអាចដល់ថ្នាក់ប្រើអំពើហិង្សា មិនថាតែខាងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តផងនោះ នឹងធ្វើឱ្យការធ្វើការងាររបស់ប្រព័ន្ធផ្សេងៗខុសពីធម្មតា ហុចផលឱ្យពេលធំឡើងក្លាយជាមនុស្សឈឺច្រើន ឬឆាប់ធ្លាក់ខ្លួនឈឺដោយងាយ និងមានអ្នកខ្លះចូលក្នុងលក្ខណៈប្រថុយប្រថាននឹងរោគបេះដូង និងសរសៃឈាមទៀតផង។ ខុសគ្នាស្រឡះពីក្រុមមនុស្សដែលត្រូវបានចិញ្ចឹមមើលថែទាំមកយ៉ាងល្អ បានទទួលភាពកក់ក្តៅពេញទំហឹង គឺច្រើនតែមានសុខភាពរឹងប៉ឹងល្អ មានប្រព័ន្ធស៊ាំនឹងជំងឺផ្សេងៗរឹងមាំល្អទៀតផង។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ថេរេហ្សា ស៊ីមែន សាស្រ្តាចារ្យផ្នែកវិជ្ជាវេជ្ជសាស្រ្តមនុស្សចាស់ ដែលជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកដឹកនាំការវិភាគស្រាវជ្រាវនេះ បានរៀបរាប់ថា លោកស្រីសង្ឃឹមថា លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវវិភាគដែលទទួលបានក្នុងគ្រានេះ នឹងជួយជំរុញឱ្យមនុស្សសង្កេតឃើញពីភាពពាក់ព័ន្ធគ្នារបស់បញ្ហាថា ការចិញ្ចឹមមើលថែទាំកូននៅក្នុងវ័យកុមារនឹងហុចផលដល់សុខភាពនៅក្នុងវ័យមនុស្សធំយ៉ាងដូចម្ដេចខ្លះ? និងមានការកែបញ្ហានេះយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។ ការជំរុញ និងបំផុសឱ្យឪពុកម្តាយ ឬអ្នកមើលថែទាំក្មេងបានដឹង បានយល់ពីការមើលថែ និងចិញ្ចឹមកុមារយ៉ាងត្រឹមត្រូវ ទាំងក្នុងរឿងការហូបចុក ការរស់នៅ សុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត រួមទាំងការបានទទួលនូវភាពកក់ក្តៅ ការមើលថែទាំយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងពេញទំហឹងនោះ វានឹងជួយកាត់បន្ថយបរិមាណមនុស្សធំដែលក្លាយជាអ្នកមានជំងឺមួយថ្ងៃកាត់មួយថ្ងៃកោរបានយ៉ាងងាយនាពេលអនាគត និងកាត់បន្ថយបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងការមើលថែទាំអ្នកជំងឺបេះដូង និងសរសៃឈាម ដែលជាជំងឺមួយក្នុងចំណោមជំងឺដ៏កាចសាហាវបានទៀតផង៕
December 3, 2020
គុក 11កន្លែង ដែលល្បីល្បាញថា មានភាពសាហាវឃោរឃៅខ្លាំងបំផុតលើពិភពលោក…
តើលោកអ្នកចង់ដឹងទេថា គុកដែលជាប់លេខ 1 ស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសណា?!
មានឈ្មោះថាគុកហើយនោះ ប្រាកដណាស់ថា គ្មាននរណាម្នាក់ចង់ចូលទៅនៅក្នុងទីនោះឡើយ តែនៅពេលធ្វើខុសក៏ត្រូវតែនិយាយគ្នាទៅតាមច្បាប់ និងពេលចូលទៅនៅក្នុងគុកហើយ លោកអ្នកនឹងមិនដឹងឡើយថា នឹងត្រូវជួបអ្វីខ្លះ? អាចនឹងត្រូវជួបនឹងសេចក្តីឈឺចាប់ សេចក្តីលំបាកវេទនា ឬសេចក្តីស្លាប់ ឬអ្នកខ្លះអាចនឹងបានជួបនឹងមិត្តភាពល្អៗនៅក្នុងគុកក៏អាចថាបានដែរ។
ខាងក្រោមនេះគឺ គុកដ៏សាហាវៗលើពិភពលោកទាំង 11 កន្លែង តែមានគុកណាខ្លះនោះ សូមតាមដានជាបន្ត (និងសូមកុំភ្លេចថា នៅក្នុងចំណោមនោះមានគុកនៅក្នុងស្រុកខ្មែរយើងមួយដែរ)
11 . គុក បាងខ្វាង ប្រទេសថៃ
ជាប់ឈ្មោះនៅក្នុងលំដាប់ចុងប៉ូចគេរបស់បញ្ជីនេះ ល្បីល្បាញរឿងមានភាពសាហាវឃោរឃៅគួរសម អ្នករៀបរៀងសំណៅរឿងនេះបានឱ្យហេតុផលថា គឺជាគុកដែលមានទាំងទង្វើអំពើហិង្សាទៅលើអ្នកទោស ការរស់នៅចង្អៀតណែន គ្មានអនាម័យ ដល់ថ្នាក់លើកឱ្យក្លាយជាគុកដែល Hardcore មួយដែរនៅលើពិភពលោកនេះ។
10 . គុក Rikers Island នីវយ៉ក ប្រទេសសហរដ្ឋអាមេរិក
ជាគុកដែលល្បីល្បាញរឿងធ្វើអំពើហិង្សាលើអ្នកទោស និងធ្លាប់មានអ្នកទោសស្លាប់ដោយសារអំពើហិង្សានៅក្នុងទីនោះរួចមកហើយ។
9 . គុក San Quentin
កសាងឡើងនៅឆ្នាំ 1852 ជាគុកដែលចំណាស់បំផុតនៅក្នុងរដ្ឋ កាលីហ្វ័រនៀ ជាកន្លែងដែលគេល្បីល្បាញថា មានបញ្ហារឿងអំពើហិង្សាកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ដោយក្នុងឆ្នាំ 2006 មានកើតការចលាចលមួយឡើង ដោយសារពួកអ្នកទោសបានព្យាយាមហែកគុករត់ ធ្វើឱ្យមានអ្នករងរបួសច្រើនជាង 100 នាក់ និងស្លាប់ 2 នាក់ ធ្វើឱ្យខាងសមត្ថកិច្ចត្រូវតែបន្ថែមភាពម៉ឺងម៉ាត់នៅក្នុងគុកមួយនេះកាន់តែខ្លាំងឡើង។
8 . គុក Alcatraz Island
តាំងនៅលើកោះ Alcatraz ដែលស្ថិតនៅខាងក្រៅឈូងសមុទ្ររបស់ សានហ្វ្រានស៊ីស្កូ។ ជាគុកសម្រាប់ដាក់អ្នកទោសឧក្រិដ្ឋដែលគ្រោះថ្នាក់បំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត តែនៅទីបំផុតក៏ត្រូវបានបញ្ជាឱ្យបិទក្នុងឆ្នាំ 1963 ដោយសារតែថវិកាមិនគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការជួសជុលឱ្យល្អឡើងវី្។
7 . គុក La Sabaneta
ស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសវេណេហ្សូ៊អេឡា ដែលកសាងឡើងសម្រាប់ដាក់អ្នកទោស 15,000 នាក់ តែបែរជាមានអ្នកទោសរស់នៅបញ្ច្រៀតគ្នាណែនដល់ទៅ 2,5000 ទៅវិញ ខណៈដែលអ្នកយាមគុកក៏មានការខ្វះខាតដូចគ្នា គឺអ្នកយាមគុកម្នាក់ត្រូវមើលឃុំគ្រងអ្នកទោសដល់ទៅ 150 នាក់។ ក្នុងឆ្នាំ 1994 មានអ្នកស្លាប់ដល់ទៅ 108 នាក់ និងឆ្នាំបន្ទាប់មក មានអ្នកទោសរងរបួស 624 នាក់ ស្លាប់ 196 នាក់ ដោយសារអំពើហិង្សានៅក្នុងគុក។
6 . គុក Gitarama
ជាគុកដែលកសាងឡើងសម្រាប់ដាក់អ្នកទោសត្រឹមតែ 500 នាក់ប៉ុណ្ណោះ តែបែរជាមានអ្នកទោសច្រើនដល់ទៅ 6,000 នាក់ត្រូវបានដាក់នៅក្នុងទីនោះ ហើយដោយចំនួនដែលច្រើនហៀរគុកយ៉ាងនេះ ជំងឺដំបៅក្លាយរាលដាលក៏កើតមានឡើងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនិងដោយគ្មានការព្យាបាលអ្វីទាំងអស់ តែបណ្តោយទុកឱ្យដំបៅនោះស្អុយរលួយ រហូតដល់ត្រូវកាត់អវយវៈដែលកើតដំបៅនោះចោលនៅទីបំផុត ឬអ្នកខ្លះដល់ថ្នាក់ស្លាប់ក៏មាន។ អ្នកទោសភាគច្រើននៅក្នុងគុកនេះបានមកពីការសម្លាប់បំបាត់ពូជសាសន៍ក្នុងប្រទេស Rwanda។
5 . គុក La Sante
ស្ថិតនៅក្នុងទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង អ្នកទោសជាច្រើនបានធ្វើអត្តឃាត ដោយសារតែមិនអាចទ្រាំនិងស្ថានភាពក្នុងគុកនេះបាន។ ក្រៅពីអ្នកយាមគុកហើយ នៅមានអ្នកទោសមួយចំនួនតាំងខ្លួនជាអ្នកមានអំណាច និងគំរាមកំហែងធ្វើបាបអ្នកទោសដែលទន់ខ្សោយជាង។ ខាងពន្ធនាគារព្យាយាមកែបញ្ហានេះ ដោយការពន្លែងអ្នកទោសចេញពីបន្ទប់ឃុំឃាំង 4 ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ដើម្បីបន្ធូរភាពតានតឹងក្នុងអារម្មណ៍ឱ្យបានច្រើនឡើង។
4 . គុក Diyarbakir
ស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសទុរគី អំពើហិង្សានៅក្នុងគុកមួយនេះមិនបានកើតចេញពីពួកអ្នកទោសទេ តែកើតចេញពីបណ្តាអ្នកយាមគុកទាំងឡាយទៅវិញ។ ក្នុងឆ្នាំ 1996 ប៉ូលិស និងក្រុមមន្រ្តីគុកបានប្រើអំពើហិង្សាទៅលើអ្នកទោស ធ្វើឱ្យមានអ្នកស្លាប់ 10 នាក់ និងរងរបួស 23 នាក់ទៀត។
3 . គុក Tadmor
ជាគុកដែលបង្កើតឡើងមកដើម្បីកាត់បន្ថយគុណតម្លៃនៃភាពជាមនុស្សរបស់អ្នកទោស ដោយសារហេតុកាណ៍ក្នុងឆ្នាំ 1980 នៅពេលប្រធានាធិបតី Hafez Al-Assad ត្រូវកងកម្លាំងប្រឆាំងវាយលុក គាត់បានបញ្ជាឱ្យទាហាននាំពួកអ្នកទោសចេញពីគុកនេះទៅវាយប្រហារសត្រូវវិញដែរ បន្ទាប់ពីនោះគុកនេះក៏ត្រូវបានបិទទ្វារក្នុងឆ្នាំ 2001 តែក៏ត្រឡប់មកបើជាថ្មីឡើងវិញនៅឆ្នាំ 2011។
2 . គុក Carandiru Penitentiary
ស្ថិតនៅក្នុងប្រទេស ប្រេស៊ីល ជាគុកជាប់លំដាប់លេខ 2 ខាងផ្នែកកាចសាហាវឃោរឃៅ និងពោរពេញដោយអំពើហិង្សា និងថែមទាំងមានអ្នកទោសចំនួន 1 ភាគ 5 របស់គុកនេះឆ្លងមេរោគ HIV ទៀតផង។ នៅក្នុងគុកនេះមានទាំងរឿង ប្រើអំណាចឥទ្ធិពលងងឹត រោគរាតត្បាត និងអំពើហិង្សាគ្រប់សព្វទាំងអស់។
1 . មន្ទីសន្តិសុខ ស 21 ឬគុកទួលស្លែង
ជាគុកដែលជាប់លំដាប់លេខ 1 ក្នុងពិភពលោកលើភាពសាហាវឃោរឃៅហួសពីការនឹកស្មាន និងត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយពួកខ្មែក្រហមក្នុងអំឡុងឆ្នាំ 1975។ អំពើសាហាវយង់ឃ្នងហួសវិស័យមនុស្សត្រូវបានធ្វើឡើងដោយពួកក្រុមអ្នកយាមគុកវ័យក្មេងៗដែលបានប្រើអំពើហិង្សាលើអ្នកទោសដែលពួកគេចោទថាជាជនក្បត់បក្សដូចជាសត្វធាតុ។ មានអ្នកទោសដែលត្រូវស្លាប់នៅក្នុងគុកនេះក្នុងចន្លោះឆ្នាំ1975 – 1978 ប្រមាណជាជិត 30.000 នាក់។ គេនិយាយថា អ្នកទោសដែលសំណាងល្អបំផុតរបស់គុកនេះគឺ អ្នកទោសដែលចូលមកហើយត្រូវគេយកទៅសម្លាប់ចោលតែម្តង ព្រោះអ្នកទោសនោះមិនចាំបាច់រងទុក្ខវេទនាដោយការធ្វើទារុណកម្មយ៉ាងសាហាវឃោរឃៅរហូតដល់ស្លាប់ពីសំណាក់ពួកអ្នកយាមគុកវ័យក្មេងទាំងនោះ៕
ស្រាវជ្រាវដោយៈ តាវ៉ែនតា
May 26, 2017