Tag: ផ្កាយ

  • រកឃើញ​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​ភ្លឺ​ជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចក្រវាល

    រកឃើញ​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​ភ្លឺ​ជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចក្រវាល

    វត្ថុអវកាស​មួយ​ដែល​ទើប​ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​ មិន​ត្រឹម​តែ​ជា​ឃ្វីហ្សា (quasar) ដែល​ភ្លឺ​ជាង​គេ​នោះ​ទេ តែ​ក៏​ជា​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​បញ្ចេញ​ពន្លឺ​​ខ្លាំង​ជាង​គេ​មិន​ធ្លាប់​​​បាន​រកឃើញ​ពី​មុន​​ផងដែរ​។

    ឃ្វីហ្សា J0529-4351 ស្ថិត​នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​ផែនដី​ដល់​ថ្នាក់ ពន្លឺ​របស់​វា​ត្រូវ​ការ​ពេលវេលា​​ 12 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ទើប​ធ្វើ​ដំណើរ​មក​ដល់​ផែនដី​។ ថាមពល​របស់​វា​បាន​មក​ពី​ប្រហោង​ខ្មៅ (black hole) ដែល​កំពុង​រីក​មាឌ​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​បំផុត​ដែល​ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ធ្លាប់​បាន​ជួប​ប្រទះ​។ Black hole នេះ​ស៊ីវត្ថុ​អវកាស​ប៉ុន​ព្រះ​អាទិត្យ​ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ​។ នេះ​បើ​តាម​លទ្ធផល​នៃ​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 19 កុម្ភៈ នៅ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature Astronomy។

    ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ Black hole ដែល​ស្ថិត​នៅកណ្ដាល​ J0529-4351 «ស៊ី» ឬ​ប្រមូល​ផ្ដុំ​ឧស្ម័ន និង​ធូលី​បាន​ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​ព្រះ​អាទិត្យ​ចំនួន​ 370 ដួង​។ ប្រការ​នេះ​ធ្វើ​ឱ្យ J0529-4351 ភ្លឺ​ជាង​ 500 លាន​លាន​ដង បើ​ធៀប​នឹង​ព្រះ​អាទិត្យ​។

    ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​គណនា​ឃើញ​ថា អង្កត់ផ្ចិត​របស់​ J0529-4351 ​វែង​​ជាង​ប្រហែល 45,000 ដង បើ​ធៀប​នឹង​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ទៅ​ព្រះ​អាទិត្យ​។

    ឃ្វីហ្សា (quasar មក​ពី​ពាក្យ​ quasi-stellar object – វត្ថុ​មានរូបរាង​ដូច​ផ្កាយ) គឺជា​តំបន់​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ចំ​កណ្ដាល​កាឡាក់ស៊ី​នានា​ និង​មាន​ផ្ទុក​ប្រហោង​ខ្មៅមហា​យក្ស​ដែល​ព័ន្ធ​ជុំវិញ​ដោយ​ធូលី និង​ឧស្ម័ន​ក្ដៅ​៕

  • រក​ឃើញ​ភព​ថ្មី​មួយ​ទៀត​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​អំណោយ​ផល​ដល់​ជីវិត

    រក​ឃើញ​ភព​ថ្មី​មួយ​ទៀត​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​អំណោយ​ផល​ដល់​ជីវិត

    ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​ផែនដី​យក្ស​មួយទៀត​ដែល​​ស្ថិត​ក្នុងតំបន់​ដែល​អាច​រស់​នៅ​បាន​ និង​វិល​ជុំ​វិញ​ផ្កាយ​មេ​ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ព្រះអាទិត្យ​ 137 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​។

    ភព​ខាងលើ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ឱ្យ​ថា TOI-715b វិល​ជុំវិញកូន​ផ្កាយ​ក្រហម​មួយ​ដួង​ មាន​ទំហំតូច​ជាង​ព្រះ​អាទិត្យ​របស់​មនុស្ស​។ ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​ភព​ថ្មី​នេះ​តាម​រយៈ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្កាយ​រណប​តេឡេស្កុប TESS របស់​ណាសា​។ យោង​តាម​ CNN ដែល​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 10 កុម្ភៈ 2024 ព័ត៌មាន​ខាង​លើ​​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Monthly Notices of the Royal Astronomical Society។

    TOI-715b ធំជាង​ផែនដី​ 1.5 ដង ហើយ​មួយ​ឆ្នាំ​របស់​វា​គឺ​មាន​តែ​ 19 ថ្ងៃ​។ TOI-715b ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ផ្កាយ​មេ​របស់​វា ដែល​នេះ​ អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ទឹក​មាន​សភាព​រាវ​ ដែល​ជា​អំណោយ​ផល​ល្អ​ដល់​ការ​កកើត​ជីវិត​​។

    អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ឱ្យ​ដឹងថា ឆាប់ៗ​ខាងមុខ​នេះ ភព TOI-715b នឹង​ត្រូវ​បាន​សង្កេត​ដោយ​តេឡេស្កុប​អវកាស​ James Webb ហើយ​បរិយាកាស​របស់​វា​នឹង​ត្រូវ​បាន​បញ្ជាក់​៕

  • NASA និង SpaceX បាញ់​បង្ហោះផ្កាយ​រណប​អាកាសធាតុ​ដោយ​ជោគ​ជ័យ

    NASA និង SpaceX បាញ់​បង្ហោះផ្កាយ​រណប​អាកាសធាតុ​ដោយ​ជោគ​ជ័យ

    ក្រោយ​ការ​ពន្យារពេល​ច្រើន​ថ្ងៃ​ដោយ​សារ​អាកាសធាតុ​មិន​ល្អ ថ្មី​ៗ​នេះ ក្រុម​ហ៊ុន​អវកាស​ SpaceX (អាម៉េរិក) និង​ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក (NASA – ណាសា) ក៏​បាន​ទទួល​ជោគ​ជ័យ​ក្នុង​ការ​បាញ់​បង្ហោះ​ផ្កាយ​រណប​ PACE​។

    កាល​ពី​ថ្ងៃទី 08 កុម្ភៈ ផ្កាយ​រណប​ឧតុនិយម​ថ្មី​បំផុត​របស់​ណាសា ត្រូវ​បាន​ក្រុម​ហ៊ុន SpaceX បាញ់​បង្ហោះឡើង​ទៅ​កាន់​គន្លង​តារាវិថី​ផែនដី​​ដោយ​ជោគ​ជ័យ​។ ផ្កាយរណប​នេះ​មាន​ភារកិច្ច​តាម​ដាន​មហា​សមុទ្រ​ និង​បរិយាកាស​ផែនដី ប្រកប​ដោយ​ភាព​លម្អិត​បំផុត​មិន​ធ្លាប់​មាន​ពី​មុន​មក​។

    PACE ត្រូវ​បាន​នាំ​ឡើង​ទៅ​កាន់​គោល​ដៅ​ដោយ​រ៉ុក្កែត​ Falcon 9 របស់ SpaceX។ នៅ​ពេល​ដំណើរ​ការ​ PACE នឹង​សង្កេត​មើល​ និង​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​អំពី​ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ ​ការ​ប្រែប្រួល​របស់​​​កាបូន​ឌីអុកស៊ីត​ រវាង​មហា​សមុទ្រ​ និង​បរិយាកាស​ ព្រម​ទាំង​​តាម​ដាន​គុណ​ភាព​ខ្យល់ វាយ​តម្លៃ​ឧតុនិយម​ផែនដី​ និង​ស្ថាន​ភាព​មហា​សមុទ្រ​។ PACE គឺជា​បេសកកម្ម​ដំបូង​របស់រដ្ឋាភិបាល​អាម៉េរិក​ ដែល​បាញ់​បង្ហោះ​ឡើង​ទៅ​កាន់​គន្លង​តារាវិថី​លើ​តំបន់​ប៉ូល​ ពី​ Florida រាប់​ចាប់​ពី​ថ្ងៃទី 30 វិច្ឆិកា 1960​។

    ​PACE នឹង​ចំណាយ​ពេល​យ៉ាង​តិច 3 ឆ្នាំ​ នៅ​ក្នុង​ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​បរិយាកាស​ ក៏ដូច​ជា​មហា​សមុទ្រ​ ពី​កម្ពស់ 676 គីឡូម៉ែត្រ​។ PACE ត្រូវ​បាន​រំពឹង​ថា នឹង​ជួយ​កែ​លម្អ​សមត្ថភាព​ព្យាករ​អំពី​បាតុភូត​ធម្មជាតិ​អាក្រក់​ៗ​​នៅលើ​ផែនដី​។

    ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ទំនង​ជា​នឹង​ចាប់​ផ្ដើម​ទទួល​ទិន្នន័យ​ពី PACE នៅ​ក្នុង​ចន្លោះ​ពី​មួយ​ទៅ​ពីរ​ខែ​ទៀត​។

  • ប្រទេស​ចិន​នឹង​បាញ់​បង្ហោះ​​ផ្កាយ​រណប​ពិសោធ​ន៍​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ

    ប្រទេស​ចិន​នឹង​បាញ់​បង្ហោះ​​ផ្កាយ​រណប​ពិសោធ​ន៍​ទៅ​កាន់​ឋាន​ព្រះ​ចន្ទ​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ

    ប្រទេស​ចិន​មាន​ផែនការ​បាញ់​បញ្ជូន​ផ្កាយ​រណប​ពិសោធន៍​ចំនួន​ពីរ​គ្រឿង​ទៅ​កាន់​គន្លង​តារា​វិថី​ព្រះ​ចន្ទ​ ដើម្បី​បង្កើត​បណ្ដាញ​ទំនាក់​ទំនង​រវាង​ឋាន​រណប​នេះ​ និង​ផែនដី​។ នេះ​បើ​តាម​សារព័ត៌មាន Xinhua ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 04 កុម្ភៈ​។

    សេចក្ដី​ប្រកាស​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 03 កុម្ភៈ របស់​​បន្ទប់​ពិសោធន៍​ស្រាវ​ជ្រាវ​អវកាស​ជ្រៅ​របស់​ប្រទេស​ចិន​ បាន​ឱ្យ​​ដឹង​ថា ផ្កាយ​រណប​ដូច​គ្នា​ចំនួន​ពីរ​គ្រឿង​ ដែល​មាន​ទម្ងន់​ 61 និង 15 គីឡូក្រាម​ នឹង​ហោះ​​ក្នុង​​គន្លង​តារាវិធី​ព្រះ​ចន្ទ​។

    ផ្កាយ​រណប​ទាំង​នេះ​នឹង​ធ្វើ​ការ​ពិសោធ​ វាយ​តម្លៃ​លើ​លទ្ធភាព​នៃ​ការ​​ប្រើ​ប្រាស់​ និង​ប្រសិទ្ធភាព​របស់​បច្ចេក​វិទ្យា​ថ្មី​នានា​ មាន​ដូច​ជា បច្ចេកវិទ្យា​បញ្ជូន​រលកសញ្ញា​ និង​បច្ចេកវិទ្យា​វាស់​វែង​ដែល​មាន​សុក្រឹតភាព​កម្រិត​ខ្ពស់​ជា​ដើម​។

    ប្រទេស​ចិន​គ្រោង​នឹង​បាញ់​បង្ហោះ​ផ្កាយ​រណប​ទាំង​ពីរ​គ្រឿង​ខាងលើ​នៅ​ពាក់​កណ្ដាល​ដើម​ឆ្នាំ 2024​ ជាមួយ​នឹង​ផ្កាយ​រណប​អន្តរកម្ម​ Queqiao-2។ Queqiao-2 នឹង​ផ្ដល់​សេវា​ទំនាក់​ទំនង​សម្រាប់​បេសក​កម្ម​ព្រះ​ចន្ទ​ Chang’e 4, 6, 7 និង​ 8​ របស់​ចិន​។

    បច្ចុប្បន្ន ប្រទេស​ចិន​កំពុង​ជំរុញ​កម្មវិធី​ស្រាវ​ជ្រាវ​ព្រះ​ចន្ទ​ ក្នុង​នោះ​ ប្រទេស​នេះ​ក៏​មាន​ផែនការ​នាំ​មនុស្ស​ឡើង​ទៅ​កាន់​ភពរណប​នេះ​នៅ​មុន​ឆ្នាំ 2030​ ផងដែរ​៕

  • ផ្កាយ​រណប​រ៉ាដា​របស់​វៀតណាម នឹង​ហោះ​ឡើង​ទៅ​កាន់​គន្លង​គោចរ​នៅ​ដើម​ឆ្នាំ 2025

    ផ្កាយ​រណប​រ៉ាដា​របស់​វៀតណាម នឹង​ហោះ​ឡើង​ទៅ​កាន់​គន្លង​គោចរ​នៅ​ដើម​ឆ្នាំ 2025

    LOTUSat-1 ដែល​ជា​ផ្កាយ​រណបបច្ចេកវិទ្យា​​រ៉ាដា​ដំបូង​របស់​វៀតណាម គ្រោង​នឹង​អភិវឌ្ឍ​រួច​រាល់​នៅ​ក្នុង​ខែ​មីនា និង​ត្រូវ​បាញ់​បង្ហោះ​ឡើង​ទៅ​កាន់​គន្លង​គោចរ​នៅ​ដើម​ឆ្នាំ 2024​។ នេះ​បើ​តាមអគ្គនាយករង​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស​វៀតណាម​។

    ផ្កាយ​រណប​ LOTUSat-1 មាន​ទម្ងន់​ 600 គីឡូក្រាម ប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​រ៉ាដា​ថ្មី​បំផុត​ អាច​មើល​ឃើញវត្ថុ​ទំហំ​ចាប់ពី​មួយ​ម៉ែត្រ​នៅ​លើ​ដី​ ព្រម​ទាំង​មាន​សមត្ថភាព​សង្កេត​មើល​ទាំង​ថ្ងៃ​ទាំង​យប់​។ LOTUSat-1 នឹង​ផ្ដិត​យក​រូប​ភាព​ និង​ផ្ដល់​ទិន្នន័យ​ច្បាស់​ការណ៍​ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​ផល​ប៉ះ​ពាល់​នៃ​​គ្រោះ​ធម្មជាតិ​ ការ​ប្រែ​ប្រួល​អាកាសធាតុ ការ​គ្រប់​គ្រង​ធនធាន​ធម្មជាតិ និង​បរិស្ថាន។

    ក្រុម​ហ៊ុន NEC គឺជា​អ្នក​អភិវឌ្ឍ​ ផលិត​ផ្កាយ​រណប LOTUSat-1 និង​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​ធនធាន​មនុស្ស​ដល់​វៀតណាម នៅ​ប្រទេស​ជប៉ុន​។ ការ​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​ធនធាន​មនុស្ស​នេះ​គឺ​ក្នុង​បំណង​ផ្ទេរ​បច្ចេកវិទ្យា​នៃ​ការ​អភិវឌ្ឍ ការ​ដឹក​ជញ្ជូន និង​ការ​ប្រើប្រាស់​រូប​ភាព​ពី​ផ្កាយ​រណប​។

    យោង​តាម​មជ្ឈមណ្ឌល​អវកាស​វៀតណាម ផ្កាយ​រណប LOTUSat-1 ស្ថិត​ក្នុង​គម្រោង​ «បង្ការ ទប់​ទល់​គ្រោះ​ធម្មជាតិ​ និង​ការ​ប្រែ​ប្រួល​អាកាសធាតុ​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ផ្កាយ​រណប​សង្កេត​ផែនដី»។ គម្រោង​នេះ​ត្រូវ​បាន​បើក​ដំណើរ​ការ​នៅ​ហាណូយ​ ចាប់​ពី​ខែ​កញ្ញា​ 2012 ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ទុន​ ODA របស់​ជប៉ុន​ និង​ទុន​បដិភាគ​របស់​វៀតណាម​។

    ការ​អភិវឌ្ឍ​ផ្កាយ​រណប LOTUSat-1 គ្រោង​នឹង​រួច​រាល់​ជាស្ថាពរ​នៅ​ក្នុង​ខែ​មីនា ឆ្នាំ 2024​ ហើយ​អាច​បាញ់​បង្ហោះ​ឡើង​ទៅ​កាន់​គន្លង​តារាវិថី​ក្នុង​រង្វង់​ពី​ខែ​ធ្នូឆ្នាំ 2024 ដល់​ខែ​កុម្ភៈ 2025​។

    សូម​បញ្ជាក់​ថា ផ្កាយ​រណប​រ៉ាដា​អាច​ថត​រូប​ភាព​នៅក្នុង​ស្ថានភាព​អាកាសធាតុ​គ្រប់​ប្រភេទ​ សូម្បី​តែ​ពេល​មាន​ពពក​ សន្សើម ​អ័ព្វ និង​ពន្លឺ​មិន​គ្រប់​គ្រាន់ជា​ដើម​។

    វៀតណាម និង​ជប៉ុន បាន​ចាប់​ផ្ដើម​សហការ​គ្នា​ក្នុង​វិស័យ​បច្ចេកវិទ្យា​អវកាស​ចាប់​ពី​ឆ្នាំ 2006​។ កន្លងមក ក្រោម​ការ​ជួយ​ជ្រោម​ជ្រែង​របស់​អង្គការ​អវកាស​ជប៉ុន (JAXA) បណ្ឌិត្យសភា​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​បច្ចេកវិទ្យា​វៀត​ណាម (VAST) បាន​ស្រាវជ្រាវ​ អភិវឌ្ឍ​ និង​ផលិត​ផ្កាយរណប​ខ្នាត​តូច​ចំនួន​បី​គ្រឿង រួម​មាន PicoDragon, Nano Dragon និង MicroDragon ហើយ​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​ឡើង​ទៅ​កាន់​គន្លង​គោចរ​ដោយ​ជោគ​ជ័យ ក្រោម​ជំនួយ​ពី​ JAXA របស់​ប្រទេស​ជប៉ុន៕

  • ការសាកល្បង​បាញ់​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​ពី​អវកាស​មក​កាន់​ផែនដី​របស់​អាម៉េរិក ​បានទទួល​ជោគ​ជ័យ

    ការសាកល្បង​បាញ់​បញ្ជូន​អគ្គិសនី​ពី​អវកាស​មក​កាន់​ផែនដី​របស់​អាម៉េរិក ​បានទទួល​ជោគ​ជ័យ

    ផ្កាយរណប​​លើ​គន្លង​តារាវិថី​ដែល​ធ្វើការ​​សាកល្បង​លទ្ធភាព​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​ទាញ​យក និង​បាញ់បញ្ជូន​ថាមពល​ព្រះ​អាទិត្យ​មក​កាន់​ផែនដី​ បាន​បញ្ចប់បេសកកម្ម​មួយ​ឆ្នាំ​របស់​ខ្លួន​ប្រកប​ដោយជោគ​ជ័យ​។

    វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេកវិទ្យា​ California (Caltech) ​ប្រកាស​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 16 មករា​ថា ក្រុម​វិស្វករ​នៃ​គម្រោង​ Solar Space Power Demonstrator (SSPD-1) បាន​វាយ​តម្លៃ​ថា ឧបករណ៍​ទាំង​បី​ដែល​ដាក់​នៅ​លើ​ផ្កាយ​រណប​ទម្ងន់ 50 គីឡូក្រាម​ សុទ្ធ​តែ​ដំណើរ​ការ​ដោយជោគ​ជ័យ ហើយ​ជឿ​ជាក់​ថា គម្រោង​នេះ​ «នឹង​បើក​ផ្លូវ​សម្រាប់​អនាគត​របស់ថាមពល​ព្រះ​អាទិត្យ​ក្នុង​ទីអវកាស​»​ នេះ​បើ​តាម​ Popular Science។

    SSPD-1 ដែល​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​តាម​រយៈរ៉ុក្កែត Falcon 9 របស់​ SpaceX កាលពី​ដើម​ខែ​មករា 2023 បាន​ធ្វើ​ការ​ពិសោធ​ចំនួន​បី​ រួម​មាន ការ​ធ្វើ​តេស្ត​ភាព​ធន់​ និង​ប្រសិទ្ធភាព​របស់​ផ្ទាំងសូឡា​មហា​ស្ដើង​, ការធ្វើ​តេស្ត​ និង​​ជ្រើស​រើស​ប្រភេទ​ផ្ទាំង​សូឡា​ដែល​សម​ស្រប​បំផុត​សម្រាប់​អវកាស​ រួម​នឹង​ការ​ធ្វើ​តេស្ត​បាញ់​បញ្ជូន​រលក​មីក្រូវ៉េវ​ដែល​ប្រមូល​បានពី​កម្ដៅ​ព្រះ​អាទិត្យក្នុង​ទីអវកាស​ មក​កាន់​ផែនដី​៕

  • សហរដ្ឋ​អាម៉េរិកដើរ​ជិត​ដល់​គោលដៅ​ផលិត​អគ្គិសនី​ស្អាត និង​ស្ទើរ​តែ​គ្មាន​ដែន​កំណត់

    សហរដ្ឋ​អាម៉េរិកដើរ​ជិត​ដល់​គោលដៅ​ផលិត​អគ្គិសនី​ស្អាត និង​ស្ទើរ​តែ​គ្មាន​ដែន​កំណត់

    ក្រុមអ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នៅ California បាន​បោះមួយ​ជំហៀន​ទៀត​នៅក្នុង​ដំណើរការ​ផលិត​ថាមពល​ពី​ប្រតិកម្ម​នុយក្លេអែរ​បែប​ថ្មី ​ហៅ​ថា Nuclear fusion ដែល​នឹង​អាច​ផ្គត់​ផ្គង់ប្រភព​​អគ្គិសនី​ស្អាត​ ស្ទើរ​តែ​មិន​ចេះ​រីក​ស្ងួត​ ដល់​ពិភពលោក​។

    ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​នៅបន្ទប់​បញ្ឆេះ​ជាតិ NIF (The National Ignition Facility) ​នៃ​មន្ទីរពិសោធន៍​ជាតិ​ Lawrence Livermore ស្ថិត​ក្នុង​រដ្ឋ California (LLNL) បង្កើត​បាន​ប្រតិកម្ម​បែប​ប្រមូល​ផ្ដុំ​អាតូម​បញ្ចេញ​ថាមពល​ច្រើន​ជាង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ជា​លើក​ដំបូង នៅ​ក្នុង​ដំណើរ​ការ​មួយ​ដែល​ហៅ​ថា «បញ្ឆេះ​ភ្លើង» កាល​ពី​ខែ​ធ្នូ 2022​។ ឆ្នាំ​នេះ ពួក​គេ​សម្រេច​បាន​ជោគ​ជ័យ​ខាងលើ​ចំនួន​បី​ដង​បន្ថែម​ទៀត​។ ប្រការ​នេះ​គឺជា​ជំហៀន​ដ៏​សំខាន់​ដែល​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ដំណោះ​ស្រាយ​សម្រាប់​បញ្ហា​អាកាសធាតុ​ដែលកើត​ឡើងដោយ​សារ​ការ​ដុត​ឥន្ធនៈ​នានា​។ នេះ​បើ​តាម CNN ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 21 ធ្នូ​។

    ក្រុម​ស្រាវ​ជ្រាវ​នានា ក្នុង​អំឡុង​ច្រើន​ទសវត្សរ៍​កន្លង បាន​ប្រឹង​ប្រែងរកវិធី​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​នុយក្លេអែរ ដែល​ធ្វើ​ត្រាប់​តាម​ដំណើរ​ការ​របស់​ព្រះ​​អាទិត្យ​។ ក្រោយពី​សម្រេច​បាន​ថាមពល​ស្អាត​កាល​ពី​ឆ្នាំ​កន្លង ជំហាន​សំខាន់​បន្ទាប់​គឺ​ការ​បញ្ជាក់​អំពី​ដំណើរ​ការ​ដែល​អាច​ធ្វើ​ឡើង​វិញ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​។

    ខុស​ពី​ប្រតិកម្ម​នុយក្លេអែរ​បែប​បំបែក​អាតូម (Nuclear fission) ដែល​ប្រើប្រាស់​នៅ​ក្នុង​បណ្ដា​រោង​ចក្រ​ថាមពល​នុយក្លេអែរ​លើ​ពិភពលោក​បច្ចុប្បន្ន ប្រតិកម្ម​នុយក្លេអែរ​បែប​ប្រមូល​ផ្ដុំ​អាតូម (ជាធម្មតា​គឺអាតូម​របស់ deuterium និង tritium) ដែល​ហៅ​ថា Nuclear fusion គឺ​មិន​បញ្ចេញ​សារធាតុ​វិទ្យុសកម្ម​ឡើយ​។ ប្រតិកម្ម​នុយក្លេអែរ​បែប​ប្រមូល​ផ្ដុំ​អាតូមដែល​កើត​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ស្នូល​របស់​ព្រះ​អាទិត្យ​ និង​ផ្កាយ​ដទៃ​ គឺជា​ការ​ប៉ះគ្នា​រវាង​​អាតូម​ចាប់ពី​ពីរ​ឡើងទៅ បង្កើត​បាន​ជា​អាតូម​ដែល​ធំជាង​មុន​ និង​បញ្ចេញ​ថាមពល​មហា​សាល​។

    មាន​វិធីជា​ច្រើន​ដែល​អាច​បង្កើត​ថាមពល​ពីប្រតិកម្ម​ Nuclear fusion ប៉ុន្តែនៅ​ឯ NIF ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​បាញ់​រស្មី​ឡាស៊ែរ​ប្រហែល​ 200 កាំ ទៅ​លើ​គ្រាប់​ឥន្ធនៈ​អ៊ីដ្រូសែន​នៅ​ខាង​ក្នុង​កាប៊ីន​ពេជ្រ​ទំហំ​ប៉ុន​គ្រាប់​ម្រេច​ ដែល​ដាក់​ក្នុង​ដុំ​មួយ​ធ្វើ​ពី​មាស​។ កាំរស្មី​ឡាស៊ែរ​ធ្វើ​ឱ្យ​ផ្នែក​ខាង​ក្រៅ​របស់​ដុំ​មាស​ឡើង​កម្ដៅ​ បង្កើត​បាន​ជា​ការ​ផ្ទុះ​យ៉ាង​រហ័ស​ជា​ច្រើន​ បញ្ចេញ​ថាមពល​ក្នុង​ទម្រង់​កម្ដៅ​។ ដូច្នេះ គេ​អាច​បញ្ជាក់​បាន​ថា ប្រតិកម្ម​ខាងលើ​គឺអាច​បង្កើត​បាន​ថាមពល​។

    បន្ទាប់​មក​ទៀត នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2023 នេះ ក្រុម​ខាងលើ​ក៏​បាន​បន្ត​ធ្វើ​ការ​ពិសោធ​បន្ថែម​ជា​ច្រើន​លើកទៀត​​ ហើយ​ក៏​ទទួល​បាន​លទ្ធផល​ល្អ​គួរ​ជា​ទី​ពេញ​ចិត្ត​។

    ទោះជា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ត្រូវ​ការ​ពេល​វេលា​ និង​ការ​ពិសោធ​ជា​ច្រើន​ទៀត​ មុន​នឹង​សម្រេច​បាន​ទ្រង់​ទ្រាយ​ដែលអាច​ផ្គត់​ផ្គង់​ដល់​បណ្ដាញ​អគ្គិសនី​៕

  • ណាសា​បញ្ជូន​វីដេអូ​មក​កាន់​ផែនដី ពីចម្ងាយ​ជាង 30 លាន​គីឡូម៉ែត្រ

    ណាសា​បញ្ជូន​វីដេអូ​មក​កាន់​ផែនដី ពីចម្ងាយ​ជាង 30 លាន​គីឡូម៉ែត្រ

    នេះ​ជា​លើក​ដំបូង​ហើយ​ដែល​ ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក​ (ណាសា-NASA) បញ្ជូន​វីដេអូ​ដែល​មាន​ភាពច្បាស់​ខ្ពស់​ ពី​ទីអវកាស​ដ៏​ឆ្ងាយ​ មក​កាន់​ផែនដី​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ពន្លឺ​ឡាស៊ែរ នៅ​ក្នុងការ​ពិសោធ​នៅ​លើ​យាន Psyche។

    កាល​ពី​ថ្ងៃទី 11 ធ្នូ 2023 កម្មវិធី​ពិសោធ​ផ្នែក​ទំនាក់ទំនង​ដោយ​ពន្លឺ​ក្នុង​អវកាស​ឆ្ងាយ (DSOC) នៃ​​បន្ទប់​ពិសោធន៍​កម្លាំង​រុញ​ច្រាន​ល្បឿន​លឿន​ (JPL) របស់​ណាសា បាន​បញ្ជូន​វីដេអូ​ដែល​មាន​​ភាព​ច្បាស់​កម្រិត​ខ្ពស់​ខ្លាំង​ ស្ដី​ពី​​សត្វ​ឆ្មា​មួយ​ក្បាល​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា Taters កំពុង​ដេញ​តាម​ព្រួញ​ពន្លឺ​ឡាស៊ែរ ពី​ចម្ងាយ​ប្រហែល 31 លាន​គីឡូម៉ែត្រ។ ការ​ធ្វើ​តេស្ត​នេះ​ ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​លើ​យាន​អវកាស Psyche របស់​ណាសា ដែល​បច្ចុប្បន្ន​កំពុង​ហោះ​ហើរ​ទៅ​កាន់​ 16 Psyche ដែល​ជា​អាចម៍​ផ្កាយ​លោហធាតុ​ស្ថិត​ក្នុង​​តំបន់​ខ្សែ​ក្រវាត់អាចម៍​ផ្កាយ​​ចម្បង​គេ​ នៅ​ចន្លោះ​ភព​អង្គារ និង​ភព​ព្រហស្បតិ៍ ក្រោយ​ពី​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​តាម​រយៈ​រ៉ុក្កែត Falcon Heavy របស់ SpaceX កាល​ពី​ថ្ងៃទី 13 តុលា​។

    «ការ​បង្កើនកម្រិត​បញ្ជូន​គឺជា​រឿង​ចាំបាច់​ដើម្បី​សម្រេច​បាន​គោលដៅ​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ក្នុង​អនាគត​។ យើង​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ជោគជ័យ​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​គន្លឹះ​នេះ ហើយ​ផ្លាស់ប្ដូរ​វិធី​ទាក់​ទង​នៅ​ក្នុង​បេសកកម្ម​អន្តរភព» Pam Melroy អនុប្រធាន​របស់​ណាសា ឱ្យ​ដឹង​ដូច្នេះ​។

    វីដេអូ​ស្ដីពី Taters ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ដោយ​ឧបករណ៍​ថ្មី​ដែល​អភិវឌ្ឍ​ដោយ JPL និង​ត្រូវ​បាន​ហៅ​ថា ប្រព័ន្ធ​បញ្ជូន និង​ទទួល​ឡាស៊ែរ​ក្នុង​ជើង​ហោះ​ហើរ​។ ឧបករណ៍​នេះ​បញ្ជូន​ពន្លឺ​ឡាស៊ែរ​ក្បែរ​អ៊ីហ្វ្រារ៉េដ ទៅ​កាន់​តេឡេស្កុប Hale នៅ​ឯ​ស្ថានីយ​ Palomar របស់​វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេកវិទ្យា California។ រលកសញ្ញា​នេះ​ចំណាយ​ពេល 101 វិនាទី​ ដើម្បី​ធ្វើ​ដំណើរ​មក​ដល់​ផែនដី​ ក្នុង​ល្បឿន​ 267 មេហ្គាប៊ិត/វិនាទី (Mbps)។

    Ryan Rogalin អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ដែល​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​លើ​ឧបករណ៍​អេឡិច​ត្រូនិចទទួល​រលក​សញ្ញា​របស់​គម្រោង​នេះ និយាយ​ថា «បើ​ទោះ​បញ្ជូន​ពី​ចម្ងាយ​រាប់​សិប​លាន​គីឡូម៉ែត្រ ប្រព័ន្ធ​នេះ​នៅ​តែ​អាច​បញ្ជូន​វីដេអូ​បាន​លឿន​ជាង​អ៊ីនធើណិត​ស្ទើរ​តែ​ទាំង​អស់​នៅ​លើ​ផែនដី»។

    ប្រព័ន្ធ​បញ្ជូន និង​ទទួល​ឡាស៊ែរ​ក្នុង​ជើង​ហោះ​ហើរ បាន​ធ្វើ​ការ​ពិសោធ​ដំបូង​កាល​ពី​ខែ​វិច្ឆិកា ដោយ​ការ​បញ្ជូន​រលកសញ្ញា​មក​កាន់​ផែនដី​ ពី​ចម្ងាយ​ 16 លាន​គីឡូម៉ែត្រ​។

    អាចម៍ផ្កាយ Psyche

    យានអវកាស Psyche នឹង​ហោះ​កាត់​ភព​អង្គារ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2026 និង​ថត​រូប​របស់​ភព​ក្រហម​នេះ​ មុន​នឹងហោះ​​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​គោល​ដៅ​ចុង​ក្រោយ​ គឺ អាចម៍​ផ្កាយ 16 Psyche ដែល​គ្រោង​នឹង​ទៅ​ដល់​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2029​៕

  • រកឃើញ​ដាន​នៃ​ម៉ូលេគុលសរីរាង្គ​នៅ​លើ​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu?

    រកឃើញ​ដាន​នៃ​ម៉ូលេគុលសរីរាង្គ​នៅ​លើ​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu?

    ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​សញ្ញា​នៃ​ម៉ូលេគុល​សរីរាង្គ​នៅ​ក្នុង​សំណាក​ដី​ដែល​បាន​យក​ពី​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu ​ជា​អាចម៍​ផ្កាយ​ដែល​អាច​បង្ក​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដល់​ផែនដី​។

    ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​បំពេញ​បេសកកម្ម​ស្វែង​រក​តម្រុយ​នៃ​ប្រភព​របស់​ភាវៈរស់​នៅ​លើ​ផែនដី យាន​អវកាស OSIRIS-Rex របស់​ណាសា បាន​ប្រមូល​យក​បំបែក​នានា​របស់​អាចម៍​ផ្កាយ Bennu កាល​ពី​ចុង​ឆ្នាំ 2020 ហើយ​បាន​នាំ​យក​វា​មក​កាន់​ផែនដី​កាលពី​ពីរ​ខែ​មុន​។ ថ្មី​ៗ​នេះ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​ប្រការ​ដ៏​គួរ​ឱ្យចាប់​អារម្មណ៍​របស់​សំណាក​ដី​ទាំង​នេះ​។

    Lauretta សាស្ត្រាចារ្យ​វិទ្យាសាស្ត្រ​ភព និង​គីមី​អវកាស​ នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ Arizona សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា បំបែក​នានា​របស់​អាចម៍​ផ្កាយ​ដែល​មាន​អាយុ​កាល​ 3 ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​នេះ សម្បូរ​កាបូន និង​សារធាតុ​សរីរាង្គ​។ ទាំង​អស់​សុទ្ធ​តែ​មាន​សម្បុរ​ងងឹត។

    អាចម៍ផ្កាយ Bennu

    យាន​អវកាស OSIRIS-Rex ត្រូវ​បាន​ផលិត​ឡើង​ដើម្បី​ហោះ​ទៅ​ជាន់​អាចម៍​ផ្កាយ Bennu ក្នុង​រយៈ​ពេល 6 វិនាទី ប៉ុន្តែ ចុង​ក្រោយ វា​បាន​ជ្រុល​ទៅ​បុក​ផ្ទៃ​របស់​អាចម៍​ផ្កាយ​នេះ​ក្នុង​ជម្រៅ 0.5 ម៉ែត្រ ក្នុង​រយៈ​ពេល 17 វិនាទី​។ យាន​នេះ​ជីក​បាន​វត្ថុធាតុ​ជា​ច្រើន​ មុន​នឹង​ហោះ​មក​កាន់​ផែនដី​ ដើម្បី​ឱ្យ​អ្នក​ជំនាញ​ធ្វើ​ការ​ពិសោធ។

    ទំហំ​របស់អាចម៍ផ្កាយ Bennu
    ទីតាំង​របស់​អាចម៍ផ្កាយ Bennu

    Lauretta ឱ្យ​ដឹង​ថា ដី​ដែល​បាន​យកពី​អាចម៍​ផ្កាយ​ Bennu ប្រហែល​ជា​មាន​ផ្ទុក​ធាតុ​ទឹក​ច្រើន​ជាង​ការ​សន្និដ្ឋាន​ដំបូង​របស់​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​៕