ឡាវ​រក​ឃើញ​ករណី​ឆ្លង​ជំងឺ​អុតស្វា (Monkeypox) ដំបូង​បង្អស់

ក្រសួង​សុខាភិបាល​ឡាវ​ស្នើ​ឱ្យ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​នៅ​តាម​បណ្ដា​ខេត្ត​ ស្រុក និង​មណ្ឌល​សុខភាព​​ទាំង​អស់​ បូក​រួម​ទាំង​បន្ទប់​ពិគ្រោះ​ជំងឺ​ឯកជន​ បង្កើន​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ទៅ​លើ​អ្នក​ជំងឺ​ដែល​មាន​អាការក្ដៅ​ខ្លួន និង​ចេញ​កន្ទួល​រមាស់​។ យោង​តាម​បណ្ដាញ​សារព័ត៌មាន​ក្នុ​ងស្រុក នា​ថ្ងៃ​ទី 19 កញ្ញា​នេះ ក្រសួង​សុខាភិបាល​ឡាវ​​បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ប្រកាស​មួយ​ ​ស្នើ​ឱ្យ​ប្រជាជន​គ្រប់​រូប​តាម​ដាន និង​ទប់​ស្កាត់​ ប្រឆាំង​ជំងឺ​អុត​ស្វា (Mpox-Monkeypox)។ សេចក្ដី​ប្រកាស​នេះ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយ​ពី​បាន​រកឃើញ​អ្នក​កើត​​ជំងឺ​អុត​ស្វា​ម្នាក់​ដែល​ជា​ករណី «នាំចូល»។ ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​ការ​ឆ្លង​រាល​ដាល​ជំងឺអុតស្វា​នេះ ក្រសួង​សុខាភិបាល​ឡាវ​បាន​ស្នើ​ឱ្យ​មន្ទីរ​សុខាភិបាល​តាម​តំបន់នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ បង្កើន​ការ​តាម​ដាន​ ទប់​ស្កាត់ និង​គ្រប់​គ្រង​ជំងឺ​ឆ្លង​មួយ​នេះ​ ដោយ​ផ្ដោត​ទៅ​លើ​ពលរដ្ឋ​ដែល​ចូល​មក​ប្រទេស​ឡាវ​ ជា​ពិសេស​ ចំពោះ​តំបន់​ដែល​មាន​ព្រំ​ដែន​ជាប់​នឹង​ប្រទេស​ជិត​ខាង​ដែល​កំពុង​មាន​ជំងឺ​នេះ​។ ក្រសួង​សុខាភិបាល​ឡាវ​ស្នើ​ឱ្យ​​មន្ទីរ​ពេទ្យ​នៅ​តាម​បណ្ដា​ខេត្ត​ ស្រុក និង​មណ្ឌល​សុខាភិបាល​ទាំង​អស់​ បូក​រួម​ទាំង​បន្ទប់​ពិគ្រោះ​ជំងឺ​ឯកជន​ផង បង្កើន​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ទៅ​លើ​អ្នក​ជំងឺ​ដែល​មាន​អាការក្ដៅ​ខ្លួន និង​ចេញ​កន្ទួល​រមាស់​។ បើ​សិន​រក​ឃើញ​ករណីសង្ស័យថា​ឆ្លង​ជំងឺ​នេះ គឺ​ត្រូវ​រាយការណ៍​ដល់​ស្ថាប័ន​ពាក់​ព័ន្ធ​ដើម្បី​យក​សំណាក​ទៅ​ពិនិត្យ​​ជា​បន្ទាន់​។ អុតស្វា​គឺជា​ជំងឺ​ឆ្លង​ដែល​បង្ហាញ​វត្តមាន​ជា​យូរ​មក​ហើយ​នៅ​តំបន់​អាហ្វ្រិក ប៉ុន្តែ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2022 ករណី​ឆ្លង​ជំងឺ​នេះ​នៅ​តំបន់​អឺរ៉ុប​បាន​កើន​ឡើង​ខ្ពស់​ខ្លាំង​ នាំ​ឱ្យ​អង្គការ​សុខភាព​ពិភពលោក​ប្រកាស​អាសន្ន​កាលពី​ខែ​កក្កដា 2022​។ ជំងឺ​នេះ​អាច​ឆ្លង​តាម​រយៈ​ការ​ប៉ះ​ពាល់​អ្នក​ជំងឺ​។ អាការ​របស់​ជំងឺអុត​ស្វា រួម​មាន ក្ដៅ​ខ្លួន​ខ្លាំង​ ឈឺ​សាច់​ដុំ ឡើង​កូន​កណ្ដុរ និង​ចេញ​​ពង​កន្ទួលជា​ដើម​។ តាម​ធម្មតា ជំងឺ​នេះ​អាច​អូស​បន្លាយ​ពេល​ពី 2 ទៅ 4 សប្ដាហ៍​ ខណៈ​ដែល​អាការ​ជំងឺ​តែង​បង្ហាញ​​ខ្លួន​នៅពេល​រាង​កាយ​ឆ្លង​វីរុស​បាន​​ពី​ 5 ដល់ … Read more

ដីមួយ​ក្ដាប់​​​ដែល​​មាន​តម្លៃ​រហូតដល់រាប់​​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក

គ្រាន់​តែ​មួយ​ក្ដាប់​សោះ ដី​នេះ​មាន​តម្លៃ​ឡើងដល់​ 9 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​ សូម្បី​តែ​កំពូល​មហា​សេដ្ឋី​ពិភព​លោក​ក៏​ពិបាក​រក​ទិញ ព្រោះ​តែ​ភាព​កម្រ​របស់​វា​។ ដូច្នេះ​តើ​នេះ​គឺជា​ដី​អ្វី? ដី ឬ​ធូលី​​មួយ​ក្ដាប់ដែល​ត្រូវ​បាន​ចាត់ទុក​​ថា​មាន​តម្លៃ​ខ្ពស់​ជាង​គេ​លើ​ពិភពលោក​ គឺ​ធូលី​របស់​ភព​អង្គារ​។ ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​និយាយ​ថា ធូលី​ភព​អង្គារ​តែ​មួយ​ក្ដាប់​ក៏​អាច​ត្រូវ​បាន​លក់​ដេញ​ថ្លៃ​ក្នុង​តម្លៃ​រហូត​ដល់ 9 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​។ នេះ​អាច​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​ ជា​ធូលី​ថ្លៃ​បំផុត​ក្នុង​កាឡាក់ស៊ី​មីលគីវ៉េ​។ មូលហេតុ​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ធូលី​ភព​អង្គារ​មាន​តម្លៃ​ខ្ពស់បែប​នេះ​គឺ​ដោយ​សារ​គេ​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​រហូត​ដល់​មួយ​ទសវត្សរ៍​ ប្រាក់​រាប់​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក និង​បេសកកម្ម​អវកាស​ជា​ច្រើន​​ ទើប​អាច​នាំ​យក​ដី ឬ​ធូលី​មួយ​ក្ដាប់​​មក​ដល់​ផែនដី​។ ជាក់​ស្ដែង បេសកកម្ម​ដែល​នាំ​ទៅ​រក​ការ​យក​បាន​ដី​មួយ​ក្ដាប់​ពី​ភព​អង្គារ​មក​កាន់​ផែនដី​ បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ពី​ថ្ងៃទី 30 កក្កដា 2020​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​រ៉ុក្កែត​ Atlas V ដែល​មាន​តម្លៃ​សរុបប្រហែល 109 លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​។ Atlas V នាំ​យក​យាន​ Perseverance និង​កូន​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​ Ingenuity ទៅ​ជា​មួយ​។ ជើង​ហោះ​ហើរ​នេះ​អូស​បន្លាយ​ពេល​ប្រហែល​ 7 ខែ​។ រហូត​ដល់​ថ្ងៃទី 18 កុម្ភៈ 2021 រ៉ុក្កែត​ Atlas V ក៏​បាន​ហោះ​ដល់​គោល​ដៅ​។ ក្រោយ​ពី​បាន​ចុះ​ចតដោយ​ជោគ​ជ័យ​លើ​ផ្ទៃ​ភព​អង្គារ យាន​ Perseverance ក៏​ចាប់​ផ្ដើម​ដំណើរ​ប្រមូល​យក​សំណាក​ដី​ … Read more

យន្តហោះកូន​កាត់​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់ ​ល្បឿន​ 460 គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង

យាន​ជំនិះ​ហោះ​ឡើង​ និង​ចុះ​ចត​បញ្ឈរ​ត្រង់​ JA1 Pulse បំពាក់​ស្លាប​ចក្រ​អគ្គិសនី​ 8 គ្រឿង អាច​ដឹក​បុគ្គលិក​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់​ទៅ​កាន់​ទីតាំង​មាន​ជន​រង​គ្រោះ​បាន​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​។ ក្រុម​ហ៊ុន​អាម៉េរិក Jump Aero ឱ្យ​ដឹង​ថា រូប​រាង​របស់ JA1 Pulse ដែល​ជា​យាន​ជំនិះ​ហោះ​ឡើង និង​ចុះ​ចត​បញ្ឈរ​ត្រង់​ដំណើរ​ការ​ដោយ​អគ្គិសនី (eVTOL) ត្រូវ​បាន​ផលិត​ឡើង​ដើម្បី​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​ការ​ដឹក​បុគ្គលិក​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់​ទៅ​កាន់​គោលដៅ​បាន​លឿនបំផុត​​។ JA1 Pulse ទទួលបាន​ការ​បញ្ជា​ទិញ​ជា​មុន​ ប៉ុន្តែ Jump Aero មិន​ទាន់​ប្រកាស​ជា​ផ្លូវការ​អំពី​ពេល​វេលា​ដំណើរ​ការ​របស់​យន្តហោះកូន​កាត់​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​អគ្គិសនី​​នេះ​នៅ​ឡើយ​។ JA1 Pulse មាន​រូប​រាង​បែប tail-sitter ដែល​មាន​ន័យ​ថា ពេល​ចត​លើ​ដី វា​នឹង​ «អង្គុយ» ដោយកន្ទុយ ចំណែក​ក្បាល និង​ស្លាប​ចក្រ​បែរ​ទៅ​លើ​។ វា​ហោះ​ឡើង​ដូច​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​ ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​ហោះ​ឡើង​ដល់​កម្ពស់​សម​ល្មម វា​នឹង​ហោះ​ទៅ​មុខ​ដូច​យន្តហោះ​ធម្មតា។ ប្រព័ន្ធ​បញ្ជា​នៅ​លើ​យាន​ជំនិះ​នេះ​​មាន​លក្ខណៈ​សាមញ្ញ មិន​ត្រូវ​ការ​ការ​ហ្វឹក​ហាត់​បើកបរ​ស៊ីជម្រៅ​។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ JA1 Pulse នឹង​មិន​បង្ក​គ្រោះ​ថ្នាក់​ធ្ងន់​ធ្ងរ បើ​សិន​វា​ជួប​បញ្ហា​។ បើ​យាន​ជំនិះ​នេះ​មិន​អាច​បន្ត​ដំណើរ​ពេល​កំពុង​ហោះ​ហើរ ពីឡុត​នឹង​ប្រើ​ប្រាស់​ឆត្រ​យោង​។ តាម​គម្រោង JA1 Pulse នឹង​អាច​ហោះ​ក្នុង​ល្បឿន 463 គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង​ … Read more

ម៉ាស៊ីន​ផលិត​អុកស៊ីសែន​លើ​ភព​អង្គារ​របស់​ណាសាផ្ដល់​ក្ដី​សង្ឃឹមខ្ពស់​ដល់​មនុស្ស​ជាតិ

ឧបករណ៍​ធ្វើតេស្ត​ការ​ផលិត​អុកស៊ីសែន​ពី​កាបូន​ឌីអុកស៊ីតនៅ​លើ​ភព​អង្គារ​ដំណើរ​ការ​បាន​ល្អជាង​ការ​រំពឹង​ទុក​ និង​បញ្ជាក់​អំពី​សមត្ថភាព​ដែល​អាច​ជួយ​ឱ្យ​ក្រុម​អ្នកអវកាស​ផ្សង​ព្រេង​ ស្រាវជ្រាវ​លើ​ភព​ពណ៌​ក្រហម​មួយ​នេះ​នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត។ ឧបករណ៍ MOXIE (Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment) មាន​ទំហំ​ប៉ុន​ចង្ក្រាន​ម៉ៃក្រូវ៉េវ ស្ថិត​លើ​រ៉ូបូត​ស្វ័យ​ប្រវត្ត Perseverance។ ការ​ពិសោធលើ​ការ​ផលិត​អុកស៊ីសែន​​របស់​ MOXIE ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​កាល​ពីជាង​ពីរ​ឆ្នាំ​មុន បន្ទាប់​ពី​រ៉ូបូត​នេះ​បាន​ចុះ​ចត​លើ​ភព​អង្គារ​។ តាំង​ពី​ពេល​នោះ​មក MOXIE ផលិត​អុកស៊ីសែន​បាន​ 122 ក្រាម​ គ្រប់​គ្រាន់​សម្រាប់​ឱ្យ​កូន​សុនក​មួយ​ក្បាល​ដក​ដង្ហើម​បាន​ 10 ម៉ោង​។ ឧបករណ៍​នេះ​បំប្លែង​មួយ​ផ្នែក​នៃ​កាបូន​ឌីអុកស៊ីត​ដែល​សម្បូរ​នៅ​លើ​ភព​អង្គារ​ ឱ្យ​ទៅ​ជា​អុកស៊ីសែន​។ មាន​ពេល​ខ្លះ​ MOXIE ផលិត​អុកស៊ីសែន​បាន 12 ក្រាម​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង​។ កាល​ពី​ថ្ងៃទី 07 សីហា MOXIE ដំណើរ​ការ​ជា​លើក​ទី 16 ហើយ​ក៏​ជា​លើក​ចុង​ក្រោយ​ដែល​វា​បាន​សម្រេច​រាល់​ភារកិច្ច​។ បរិយាកាស​ដ៏​ស្ដើង​របស់​ភព​អង្គារ​មាន​ឧស្ម័ន​កាបូន​ឌីអុកស៊ីត​ចំនួន 96%​។ កំណែ​ធំ​ជាង និង​ល្អ​ជាង​របស់ MOXIE អាច​ផ្គត់​ផ្គង់ និង​រក្សា​ទុក​​អុកស៊ីសែន​ដើម្បី​គាំទ្រ​ដល់​ប្រព័ន្ធ​ទ្រទ្រង់​ជីវិត និង​ធ្វើ​ជា​ឥន្ធនៈ​សម្រាប់​រ៉ុក្កែត​របស់​យាន​អវកាស​។ បច្ចេក​វិទ្យា​ដូច MOXIE អាច​ជួយ​ដល់​ក្រុម​អ្នក​អវកាស​ រស់​នៅ​ ធ្វើ​ការ និង​ប្រើប្រាស់​ធនធាន​នៅ​លើ​ភព​អង្គារ​។ បន្ទាប់​ពី​ជោគ​ជ័យ​របស់ … Read more

NASA-MIT រក​ឃើញ​ភព​អេលាន​ដ៏​ចម្លែក​ និង​មហិមា​ជាង​ភព​ព្រហស្បតិ៍​ទៅទៀត​

«អ្នក​រុករក​ភព​អេលាន» TESS របស់​ណាសា (NASA) បាន​រក​ឃើញ​ភព​ដ៏​អស្ចារ្យ​ពីរ​បន្ថែម​ទៀត​ ស្ថិត​ក្នុង​កញ្ចុំ​ផ្កាយ​ Draco ក្នុង​នោះ​មាន​ភព​មួយ​ដែល​មាន​គន្លង​តារា​វិថី​វែង​ជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចំណោម​ភព​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​ដែល​ត្រូវ​បាន​រកឃើញ​កន្លង​មក​។ យោង​តាម SciTech Daily ការ​រកឃើញ​នេះកើត​ឡើង​ពី​កូន​ផ្កាយ​ក្រហម​មួយ​ដួង​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា TOI-4600 ស្ថិត​នៅ​​ចម្ងាយ​ប្រហែល 815 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ពី​ផែនដី​។ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​មក​ពី​ណាសា រួម​នឹង​​វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេក​វិទ្យា​ Massachusetts (MIT) និង​សាកលវិទ្យាល័យ​ New Mexico (សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក)​ បាន​វិភាគទិន្នន័យពី​ផ្កាយរណប​ TESS របស់​ណាសា​ ដែល​មាន​ភារកិច្ច​ស្វែង​រក​ភព​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​។ ពួក​គេ​រក​ឃើញ​ថា នៅ​ជុំវិញ​កូន​ផ្កាយក្រហម​ដែល​​ត្រជាក់​ជាង​ព្រះ​អាទិត្យនេះ​ មាន​ភព​​អស្ចារ្យ​​ជាងភព​ព្រហស្បតិ៍​ដែល​មាន​កាំធំជាង 11 ដង និង​ម៉ាស​ធំជាង 318 ដង​ ធៀប​នឹង​ផែនដី​។ ភព​ដំបូង​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ TOI-4600 គឺ TOI-4600b ​មាន​កាំ​ធំជាង​ភព​ព្រហស្បតិ៍​ 6.8 ដង និង​មួយ​ឆ្នាំ​មាន​ 86 ថ្ងៃ​។ ភព​ទីពីរ​ដែល​នៅគន្លង​តារាវិថី​ខាង​​ក្រៅ​គឺ​ TOI-4600c ​មាន​កាំ​ធំជាង​​ភព​ព្រហស្បតិ៍​រហូត​ដល់ 9.4 ដង និង​មួយ​ឆ្នាំ​មានរហូត​ដល់​ 486 ថ្ងៃ​។ … Read more

យន្តហោះ​បុគ្គលមាន​រាង​ដូច​ស៊ុត​ អាច​ហោះ​ក្នុងល្បឿន​មួយ​រយ​គីឡូម៉ែត្រ​/ម៉ោង

Airscooter ដែល​ត្រូវ​បាន​រចនា​ឡើង​ដើម្បី​ជំនួស​​កូន​រថយន្ត​ អាច​ហោះ​ហើរ​ក្នុង​ល្បឿន​ 100 គីឡូម៉ែត្រ​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង ដោយ​ហោះ​ឡើង និង​ចុះ​ចត​ត្រង់​ដូច​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​។ អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ជន​ជាតិ​បារាំង Franky Zapata បាន​បង្ហាញ​យន្តហោះ​លក្ខណៈ​បុគ្គល​ថ្មី​មួយ​ប្រភេទ​ ​មាន​កាប៊ីន​សម្រាប់​អ្នក​បើក​បរ​ដែល​មាន​រូប​រាង​ដូច​ស៊ុត​ និង​អាច​ហោះ​ក្នុង​កម្ពស់ 2,900 ម៉ែត្រ​។ យោង​តាម​ Mail ដែល​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 21 សីហា 2023 យន្តហោះ Airscooter ​អាច​ជួយ​​ឱ្យ​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ប្រហែល​ពីរ​ម៉ោង​តាម​​​​រថយន្ត​នៅ​​​ក្នុង​ពេល​​ចរាចរណ៍​ចង្អៀត ចុះ​មក​នៅ​ត្រឹម​ 10 នាទី​។ ក្រុម​ហ៊ុន Zapata ឱ្យ​ដឹង​ថា យាន​ជំនិះ​ថ្មី​នេះ​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​អភិវឌ្ឍ​។ Airscooter គឺជា​យន្តជំនិះ​ដែល​ហោះ​ឡើង​ និង​ចុះ​ចត់​ត្រង់​ដូច​ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​ (VTOL)។ នេះ​គឺជា​យន្តហោះ​កូន​កាត់​ (ហាយព្រីដ) ប្រើ​ប្រាស់​អគ្គិសនី​ និង​ប្រេង​ឥន្ធនៈ​ ដើម្បី​ផ្ដល់​ថាមពល​ដល់​រ៉ូទ័រ​ 6 គ្រឿង​​ដែល​បំពាក់ពី​​ខាង​លើ​កាប៊ីន​។ Airscooter អាច​ហោះ​ហើរ​រយៈ​ពេល​ពីរ​ម៉ោង​បន្ត​បន្ត​បន្ទាប់​ យូរ​ជាង​យាន VTOL ដទៃ​។ Airscooter មាន​ទម្ងន់ 115 គីឡូក្រាម។ គ្រប់​គ្នា​អាច​បើកបរ​យន្តហោះ​នេះ​បាន​ បន្ទាប់​ពី​ឆ្លង​កាត់​ការ​ហ្វឹក​ហាត់​រយៈ​ពេល​ខ្លី​។ បើ​ទោះ​ជា​ផលិត​ឡើង​ក្នុង​បំណង​ជំនួស​កូន​រថយន្ត ប៉ុន្តែ … Read more

ចម្លែក! នារី​ក្នុង​កុលសម្ព័ន្ធ​ស្បែ​កស​ស្រស់​ស្អាត​នៅ​ប្រទេស​ចិន មិន​រៀបការ​ជាមួយ​ជនជាតិ​ដទៃ តើ​ហេតុអ្វី?

នៅពេល​និយាយ​ដល់​ជនជាតិ​ស្បែ​កស យើង​តែ​នឹកឃើញ​ដល់​ជនជាតិ​អាម៉េរិក ឬ​អឺរ៉ុប។ល។ ប៉ុន្តែ រឿង​ដែល​ចម្លែក​គឺថា នៅ​ប្រទេស​ចិន ជា​ដែនដី​មួយ​ក្នុង​​ទ្វីបអាស៊ី​បែរជា​មាន​កុលសម្ព័ន្ធ​ស្បែ​កស​មួយ​ដែល​បង្ហាញ​វត្តមាន​រាប់ពាន់​ឆ្នាំ​មកហើយ។ នារីៗនៅក្នុង​កុលសម្ព័ន្ធ​នេះ មាន​សម្រស់​ស្រស់ស្អាត​ជាង​ជនជាតិ​ដទៃ​មួយ​ចំនួន​។ ជនជាតិ​ស្បែ​កស​ខាងលើនេះ​មានឈ្មោះ​ថា Tajik រស់​នៅលើ​ជួរ​ភ្នំ Pamirs ជាទី​ដែល​ត្រូវបាន​ចាត់ទុកថាជាដំបូលផ្ទះ​ពិភពលោក។ យោងតាម​ស្ថិតិ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ចិន ជនជាតិ Tajik នេះ ​មាន​​ប្រហែល​ជាង 50,000 នាក់​ប៉ុណ្ណោះ។ ក្រៅ​ពីលើ​ភ្នំ Pamirs ជនជាតិ Tajik ក៏​រស់នៅ​ប្រមូល​ផ្ដុំគ្នា​នៅ​ស្រុក​ស្វយ័ត​ជនជាតិ Tajik Tashkurgan, Kashgar (ឬ Kashi), តំបន់​ស្វយ័ត Xinjiang។ ជនជាតិ Tajik បរិភោគ​គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ​ច្រើន​ប្រភេទ រួម​នឹង​សាច់​អាំង នំ​ផេ​ន​ខេ​ក និង​ផលិតផល​ធ្វើ​ពី​ទឹកដោះគោ បន្លែ។ល។ ហើយ​ពួកគេ​ក៏​ចូលចិត្ត​ផឹក​តែ​ផងដែរ។ សម្រស់​របស់​ជនជាតិ​ស្បែ​កស Tajik នៅ​ប្រទេស​ចិន មាន​ចំណុច​ពិសេស​របស់​ជនជាតិ​អឺរ៉ុប ដោយមាន​ថ្កាស​ខ្ពស់ ស្បែក​ពណ៌​អូ​លីវ (លឿង​ច្រើនជាង​ក្រហម) ភ្នែក​ធំ ក្រហូង​ភ្នែក​ជ្រៅ និង​ក្ដោង​ច្រមុះ​ដ៏​ទាក់ទាញ។ អំពី​ទំនៀមទម្លាប់​ក្នុង​គ្រួសារ​ជនជាតិ Tajik ឪពុកម្ដាយចាស់ៗមាន​ទំនោរ​លើកស្ទួយ​កូនប្រុស​ជាង​កូនស្រី។ ដូច្នេះ … Read more

«រោងចក្រ» មួយ​របស់​ចក្រវាល ផលិត​លោហធាតុ​ធ្ងន់​ស្មើ​ផែនដី​មួយ​ពាន់​ដង

ករណី​ផ្ទុះ​មួយ​ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ 3​ ពាន់​​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ បង្កើត​ចេញ​លោហធាតុ​គ្រប់​ប្រភេទ​ដែល​មាន​ទម្ងន់​សរុប​​លើស​ពី​ភព ព្រះចន្ទ និង​អាចម៍​ផ្កាយ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ព្រះ​អាទិត្យ​បូក​បញ្ចូល​គ្នា​ទៅទៀត​។ ឆ្នាំ​ 2021 ស្ថានីយ​សង្កេត​តារា Neil Gehrels បាន​រក​ឃើញ​ករណី​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​វត្ថុ​អវកាសក្រាស់ៗ​ចំនួន​​​ពីរ​​ដែល​ហៅ​ថា kilonova និង​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ឱ្យ​ថា GRB 211211A។ នេះ​គឺជា​ឧទាហរណ៍​ជិត​បំផុត​ស្ដី​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​តារា​សាស្ត្រ​កម្រ​ចួប​នេះ​ដែល​មនុស្ស​មិន​បាន​រក​ឃើញ​ជាមួយ​នឹង​រលក​ទំនាញ​។ GRB 211211A ប្លែក​ពី​គេ​ ដោយ​សារ​តែ​ពន្លឺ​ហ្គាម៉ា (GRB) ដែល​វា​បញ្ចេញ​ អូស​បន្លាយ​ពេល​មួយ​នាទី​។ កន្លង​មក ថេរវេលា​ដូច​គ្នា​នេះ​តែង​តែ​អម​ជាមួយ​នឹង GRB ពី​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ផ្កាយ​នានា​​ដែល​ហៅ​ថាស៊ូពើណូវ៉ា​ ជំនួស​ឱ្យ​ការ​ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​ផ្កាយ​នឺត្រុង។ ទំព័រ IFL Science រាយការណ៍​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 15 សីហា​​ថា លទ្ធផល​នៃ​ការ​ស្រាវជ្រាវចំនួន​បួន​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​ដំណាល​គ្នា​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature បរិយាយ​អំពី​ការ​រកឃើញ​ខាងលើ និង​ដំណើរ​ការ​ដែល​អាច​បង្កើត​បាន​ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​បែប​នេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្វី​ដែល​គួរ​ឱ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​ជាង​គេ​នៃ​ហេតុការណ៍​នេះ​ អាច​ជា​បរិមាណ​វត្ថុ​ធាតុ​ធ្ងន់​ៗ​ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ពី​ការ​ផ្ទុះ​ដ៏​អស្ចារ្យ​ ក្នុង​នោះ​មាន​ទាំង​លោហធាតុ​កម្រ​ មាន​ដូច​ជា​ មាស និង​ប្លាទីន​ជា​ដើម​។ ជា​ធម្មតា ផ្កាយ​មួយ​ដួង​តែង​​ច្របាច់​អ៊ីដ្រូសែន​បញ្ចូល​គ្នា​ឱ្យ​ក្លាយ​ជា​អេល្យូម រួច​ក៏​ប្រែ​ក្លាយ​អេល្យូម​ទៅ​ជា​សារធាតុ​ដទៃ​ៗ​នៅ​ក្នុង​វដ្ដ​របស់​វា​។ ពេល​ស្លាប់​ទៅ ផ្កាយ​ដែល​មាន​ម៉ាស​តូច​ទាប​នឹង​បង្កើត​សារធាតុ​ថ្មីៗ​ ប៉ុន្តែ​វត្ថុធាតុ​ភាគ​ច្រើន​ទាម​ទារ​ឱ្យ​មាន​វិធី​កកើត​ដ៏​ខ្លាំង​ក្លា​។ សារធាតុ​ដូច​អាលុយមីញ៉ោម​ និង​ប៉ូតាស្យូម​កកើត​ពី​ហេតុ​ការណ៍​ផ្ទុះ​ផ្កាយមួយ​ដួង​ដោយ​ឡែក​ពី​គ្នា​​ (ស៊ូពើណូវ៉ា) … Read more

អាជ្ញាធរ​ថៃ​ស្នើឱ្យ ថាក់ស៊ីន ចូល​ស្រុក​ក្នុង​ថ្ងៃ​ធ្វើការ ដើម្បី​ស្រួល​ចាប់ខ្លួន

ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ Wissanu បានស្នើ​ឱ្យ​លោក ថាក់ស៊ីន កុំ​ត្រលប់​ចូល​ប្រទេស​នៅ​ថ្ងៃ​ចុង​សប្ដាហ៍ និង​ថ្ងៃ​ឈប់​សម្រាក​បុណ្យ ព្រោះ​នឹង​បង្ក​ការលំបាក​នៅពេល​អនុវត្ត​បទបញ្ជា​ចាប់ខ្លួន។ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ លោក Wissanu Krea-ngam កាលពី​ថ្ងៃទី 08 សីហា ឱ្យដឹងថា អាជ្ញាធរ​ប្រទេស​នេះ​បាន​ត្រៀម​ផែនការ​រួចរាល់​ហើយ​សម្រាប់​ថ្ងៃ​ដែល​លោក ថាក់ស៊ីន ត្រលប់​ចូល​ប្រទេស។ យោងតាម​លោក Wissanu តុលាការ និង​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធនាគារ សុទ្ធតែ​បាន​ត្រៀមខ្លួន​រួចរាល់ ប៉ុន្តែ​ថា លោក ថាក់ស៊ីន មិនគួរ​ត្រលប់​ចូល​ប្រទេស​ក្នុង​ថ្ងៃ​ចុង​សប្ដាហ៍ ឬ​ថ្ងៃ​ឈប់សម្រាក។ «ក្នុង​ថ្ងៃនោះ តុលាការ ដែលជា​ស្ថាប័ន​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​កំណត់​យកពន្ធ​នាគារ​សម្រាប់​ការ​ឃុំខ្លួន​លោក ថាក់ស៊ីន មិន​ធ្វើការ។ ប្រការនេះ​នឹង​បង្ក​ការលំបាក ព្រោះ​យើង​ត្រូវ​រក​ទីតាំង​ដើម្បី​ឃុំខ្លួន​លោក ថាក់ស៊ីន ជា​បណ្ដោះអាសន្ន ក្នុងពេល​រង់ចាំ​ការសម្រេច​ពី​តុលាការ» ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ លោក Wissanu និយាយ​ដូច្នេះ។ លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ថ្មីៗនេះ​បានប្រកាសថា នឹង​វិល​ចូល​ប្រទេស​ថៃ​វិញ​នៅ​ថ្ងៃទី 10 សីហា ក្រោយ​ការ​រស់​នៅ​ដោយ​និរទេស​ខ្លួន​អស់​មួយ​រយៈពេល​យូរ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយមក អតីត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ​រូបនេះ បានប្រកាស​ពន្យារពេល​នៃ​ការវិល​ចូល​ស្រុក ព្រោះ​បញ្ហា​សុខភាព។ … Read more

សូម​ប្រយ័ត្ន​ពេល​ទិញ​ថ្នាំ​ស៊ី​រ៉ូ​ព្យាបាល​ផ្ដាសាយ-ក្អក​ឱ្យ​កូន​លេប

អង្គការ​សុខភាព​ពិភពលោក (WHO) បាន​ព្រមាន​អំពី​ថ្នាំ​ស៊ី​រ៉ូ​ព្យាបាល​ជំងឺ​ផ្ដាសាយ Cold Out ដែល​កំពុង​ត្រូវបាន​​ដាក់លក់​ក្នុង​ទីផ្សារ ពិសេស​គឺ​នៅ​ប្រទេស​អ៊ីរ៉ាក់ ដោយសារ​មាន​ផ្ទុក​ជាតិពុល​ក្នុង​កម្រិត​ខ្ពស់។ កាលពី​ថ្ងៃទី 07 សីហា WHO បានឱ្យដឹងថា ថ្នាំ​ស៊ី​រ៉ូ​ក្អក​​កំពុង​ដាក់លក់​នៅ​អ៊ីរ៉ាក់ ដែល​បន្ទប់ពិសោធន៍  Fourrts នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា ផលិត​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន Dabilife Pharma មាន​ផ្ទុក​សារធាតុពុល​កម្រិត​ខ្ពស់។ ជាក់ស្ដែង ទំនិញ​នេះ​មាន​ផ្ទុក diethylene glycol 0.25% និង ethylene glycol 2.1% ខណៈ​បរិមាណ​សុវត្ថិភាព​ដែល​ត្រូវបាន​អនុញ្ញាត​​សម្រាប់​សារធាតុ​ទាំងពីរ​នេះ​គឺ 0.1%។ WHO បន្ថែមថា អ្នក​ផលិត និង​អ្នក​ចែកចាយ​មិនអាច​ធានា​អំពី​សុវត្ថិភាព និង​គុណភាព​របស់​ផលិតផល។ នេះ​គឺជា​សេចក្ដីប្រកាស​ថ្មី​បំផុត​នៅក្នុង​ការព្រមាន​ជាច្រើន​ដែល​ត្រូវបាន​ស្ថាប័ន​សុខាភិបាល​របស់​អង្គការសហប្រជាជាតិ​លើកឡើង​អំពី​ប្រភេទ​ថ្នាំ​គុណភាព​ទាប​ដែល​នាំ​ចេញពី​ប្រទេស​ឥណ្ឌា និង​ត្រូវបាន​ដាក់លក់​លើ​ពិភព​លោក។ មុន​នោះ មាន​ថ្នាំ​ស៊ី​រ៉ូ​យ៉ាងតិច 5 ប្រភេទ ស្ថិតក្នុង​ការស៊ើបអង្កេត​ ដោយ​មាន​ជាប់ទាក់ទង​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​នៅ​ឥណ្ឌា។ Propylene glycol មិន​ពុល ប៉ុន្តែ diethylene glycol (DEG) និង Ethylene glycol … Read more

កាត់បន្ថយ​ការចំណាយ​លើ​អគ្គិសនី​ពី 5 ដល់ 10% ដោយ​ទម្លាប់​មួយ​នេះ

យោងតាម​ក្រសួង​ថាមពល​អាម៉េរិក (DOE) ​អគ្គិសនី​ពី 5 ទៅ 10% នេះ​ត្រូវបាន​ប្រើប្រាស់​ដោយ​ឧបករណ៍​នានា​ដែល​អ្នក​មិន​ប្រើប្រាស់ ឬ​មិនទាន់​ប្រើប្រាស់។ អ្នក​ប្រហែលជា​ធ្លាប់​បានឃើញ​ពាក្យ «Energy vampires» ជា​ពាក្យ​សំដៅលើ​បណ្ដា​ឧបករណ៍​ដែល​នៅតែ​ស៊ី​ភ្លើង បើ​ទោះ​​អ្នក​មិន​ប្រើប្រាស់ ឬ​បាន​បិទ​ចរន្តអគ្គិសនី​រួចហើយ ប៉ុន្តែ​នៅតែ​ភ្ជាប់​ជាមួយនឹង​ប្រភព​អគ្គិសនី។ មូលហេតុ​គឺថា ព្រោះតែ​ពួកវា​នៅតែ​បន្ត​ប្រើប្រាស់​អគ្គិសនី​សម្រាប់​អេក្រង់ ឬ​កូន​អំពូល​ភ្លើង​សញ្ញា កុំព្យូទ័រ​ស្ថិតក្នុង​របប​ដេក (sleep) ឆ្នាំង​បញ្ចូល​ថាមពល​ដែល​បាន​ដក​ទូរស័ព្ទ​ចេញ បណ្ដា​ឧបករណ៍​បច្ចេកវិទ្យា​ដែល​ដំណើរការ​លាក់​ខ្លួន ទូរស័ព្ទ​លើ​តុ ឧបករណ៍ឆ្លាត​វៃ​សម្រាប់​ប្រើ​​ក្នុងផ្ទះ​​ដែល​អេក្រង់​ត្រូវ​ដំណើរ​ការមិន​ឈប់ ឬ​តែងតែ​ភ្ជាប់​នឹង​អ៊ី​ន​ធើរ​ណិ​ត។ល។ បរិមាណ​អគ្គិសនី​ខាងលើ​តែង​ត្រូវបាន​ហៅថា «standby power» (បន្ទុកអគ្គិសនី​បម្រុង), «shadow load» (បន្ទុកអគ្គិសនី​ស្រមោល​) ឬ​ហៅថា «vampire power» (ផ្ទុក​អគ្គិសនី​បី​សាច)។ ទាំងនេះ​នឹងធ្វើ​ឱ្យ​ការចំណាយ​លើ​ថ្លៃ​អគ្គិសនី​ប្រចាំខែ​របស់​អ្នក​កើនឡើង។ ក៏ប៉ុន្តែ បញ្ហា​ខាងលើ​អាច​ដោះស្រាយបាន ដោយ​អ្នក​គ្រាន់តែ​ដក​ឌុយ​​ឧបករណ៍​ទាំងឡាយ​ដែល​មិនចាំបាច់ ឬ​មិន​ប្រើប្រាស់ មិន​ទាន់​ប្រើ​ប្រាស់​ ចេញពី​ព្រី​ភ្លើង។ យោងតាម DOE បើសិន​​គ្រួសារ​មួយ​ដែលមាន​ជីវភាព​មធ្យម​នៅ​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក ធ្វើ​ដូច្នេះ ពួកគេ​អាច​សំច័យ​ប្រា​ក់បាន​ប្រហែល 100 ដុល្លារ​រៀងរាល់ឆ្នាំ៕

តេ​ឡេ​ស្កុប James Webb ថត​បាន «រូបភាព​អនាគត» របស់​ព្រះអាទិត្យ

ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​បង្ហើប​ឱ្យដឹង​អំពី​យុគសម័យ​ចុងក្រោយ​នៃ​ជីវិត​របស់​ផ្កាយ​មួយ​ដួង តាមរយៈ​រូបភាព​ដែល​ថត​បាន​ដោយ​តេ​ឡេ​ស្កុប​អវកាស James Webb។ តេ​ឡេ​ស្កុប​អវកាស James Webb ថត​បាន​រង្វង់​មូល​ដ៏​ស្រស់ស្អាត​របស់​នេ​ប៊ូ​ឡា​មួយ​មាន​ឈ្មោះថា Messier 57 (M57) ដែលមាន​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ប្រហែល 2,200 ឆ្នាំ​ពន្លឺ (មួយឆ្នាំ​ពន្លឺ​ស្មើនឹង 9.46 ទ្រី​លាន​គីឡូម៉ែត្រ)។ រង្វង់​មូល​របស់​នេ​ប៊ូ​ឡា​គឺជា​ផ្នែក​ដែល​នៅសល់ និង​បញ្ចេញ​ពន្លឺ របស់​ផ្កាយ​មួយ​ដួង​ដែល​បាន​ស្លាប់។ នៅ​ចំ​កណ្ដាល​រង្វង់​មូល​នេះ​មាន​ចំណុច​ពណ៌​ស​តំណាងឱ្យ​កូន​ផ្កាយ ដែលជា​ស្នូល​របស់​ផ្កាយ​ដែល​បាន​ស្លាប់​បន្ទាប់ពី​បាន​រីក​មាឌ។ នៅពេល​ផ្កាយ​ទាំងឡាយ​ដែលមាន​ទំហំ​ប្រហាក់ប្រហែល​នឹង​ព្រះអាទិត្យ អស់​ថាមពល​សម្រាប់​ប្រតិកម្ម​នុយ​ក្លេ​អែរ ពួកវា​នឹងមិន​អាច​ទប់​ទល់នឹង​ទំនាញ​ពី​ខាងក្នុង​ខ្លួន​របស់​ពួកវា ហើយក៏​បាត់បង់​តុល្យភាព​ដែល​ធ្លាប់បាន​រក្សា​ឱ្យ​ពួកវា​ស្ថិតនៅ​រាប់ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​កន្លង។ ពេលដែល​ស្នូល​របស់​ផ្កាយ​ត្រូវ​បែកធ្លាយ ស្រទាប់​ខាងក្រៅ​ដែលជា​កន្លែង​ប្រតិកម្ម​នុយ​ក្លេ​អែរ ក៏ត្រូវ​បក់​បំ​ប៉ើង​ទៅ​ទី​អវកាស។ ក្នុង​គ្រា​ដំបូង បាតុភូត​នេះ​នឹងធ្វើ​ឱ្យ​ផ្កាយ​ដូច​ព្រះអាទិត្យ រីក​មាឌ​យ៉ាង​ធំ និង​ឆាប់រហ័ស ប្រៀបបាន​ទៅនឹង​ការផ្ទុះ។ ស្រទាប់​វត្ថុ​ធាតុ​ខាងក្រៅ​របស់​ផ្កាយ​ដែល​បាន​រីក​មាឌ​នេះ ចុងក្រោយ​ក៏​ចុះ​ត្រជាក់ និង​ភាយ​ទៅ​ឆ្ងាយ​ពី​ចំណុចកណ្ដាល បង្កើតបានជា​ពពក​ដែលមាន​រូបរាងផ្សេងៗ មានដូចជា រូបរាង​មូល រាង​ដូច​ភ្នែក ឬ​រង្វង់​មូល​ដូច M57ជាដើម៕