Tag: ផ្កាយភ្លោះ

  • វត្ថុ​អវកាស​ «ពាក់​កណ្ដាល​ផ្កាយ ពាក់​កណ្ដាល​ភព» ចំនួន​ពីរ​ ត្រូវ​ថត​បាន​ដោយ​ផ្ទាល់

    វត្ថុ​អវកាស​ «ពាក់​កណ្ដាល​ផ្កាយ ពាក់​កណ្ដាល​ភព» ចំនួន​ពីរ​ ត្រូវ​ថត​បាន​ដោយ​ផ្ទាល់

    ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​មួយ​ដែលមាន​​វត្ថុ​អវកាស​ចម្លែក​ចំនួន​បួន​ ទើប​តែ​ត្រូវ​បាន​ក្រុម​អ្នក​តារាសាស្ត្រ​ថត​បាន​ដោយ​ផ្ទាល់​ ក្នុង​នោះ​មាន​វត្ថុ​អវកាស​ពីរ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​ពាក់​កណ្ដាល​ភព​​ ពាក់​កណ្ដាល​ផ្កាយ​។

    យោង​តាម Sci-News ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​ដែល​ទើប​ត្រូវថត​បាន​ដោយ​ផ្ទាល់​នេះ​រួម​មាន​ ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយភ្លោះ​ពីរ​ដួង​​​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា HIP 81208 និង​វត្ថុ​អវកាស​ពីរ​ទៀត​ដែល​នៅ​ក្បែរ​ មាន​ចម្ងាយ​ពី​ផែនដី​ប្រហែល 486 ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ និង​នៅ​ក្នុង​កញ្ចុំ​ផ្កាយ​ Scorpius។

    នោះ​គឺជាប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​​ដែល​មាន​អាយុ​ទើប​តែ​ 17 លាន​ឆ្នាំ ក្នុង​នោះ​ ផ្កាយ​ដែល​ភ្លឺ​ជាង​គេ​មាន​ឈ្មោះ​ថា HIP 81208A និងកូន​ផ្កាយ​​ក្រហម HIP 81208C ដែល​វិល​ជុំ​វិញ​ផ្កាយ​មេ HIP 81208A។

    ប្រព័ន្ធ​នេះ​មិន​ទាន់​មាន​ភពពេញ​លេញ​ ប៉ុន្តែ​មានភព​ដែល​កើត​ពី​ «ផ្កាយ​បរាជ័យ» ​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា HIP 81208B ​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ផ្កាយ​ A ដែលភ្លឺ​ជាង​គេ​។ HIP 81208B គឺជា​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​កូន​ផ្កាយ​ប្រផេះ។

    ក្នុង​ការ​ថត​រូប​​ផ្ទាល់​ដោយ​ឧបករណ៍​ SPHERE ដែល​បំពាក់​លើ​តេឡេស្កុប ESO នៅ​ប្រទេស​ស៊ីលី អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​បាន​រកឃើញ​វត្ថុ​អវកាស​អាថ៌កំបាំង​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​ត្រូវ​បាន​ហៅ​ថា HIP 81208Cb ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​កូន​ផ្កាយ​ក្រហម​ និង​មាន​ម៉ាស​ធំជាង​ភពព្រហស្បតិ៍​ 15 ដង​ ធ្វើ​ឱ្យ​វាត្រូវ​បាន​ចាត់​ចូល​​ក្នុង​ប្រភេទ​ «ភព​ព្រហស្បតិ៍​យក្ស» និង​កូន​ផ្កាយ​ប្រផេះ​។

    ផ្កាយ​ប្រផេះ​គឺជា​វិធី​ហៅ​វត្ថុ​អវកាស​មួយ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ចន្លោះ​និយមន័យ​របស់​ផ្កាយ និង​ភព​។ ពួក​វា​តូច​ខ្លាំង​ មិន​អាច​រក្សា​ការ​​ប្រតិកម្ម​នុយក្លេអែរ​ក្នុង​ស្នូល​ដូច​ផ្កាយ​មួយ​ដួង​ ប៉ុន្តែ​ធំ​ខ្លាំង​បើ​ធៀប​នឹង​ភព​។ ពួក​វា​កើត​ចេញ​ពីពពក​ឧស្ម័ន​ធូលី​ក្នុង​​លំហ​អវកាស​ដូច​ទៅ​នឹង​ផ្កាយ​ធម្មតា​នានា ដោយ​មិនមែន​កើត​ពី​ថាស​ធូលី​របស់​ផ្កាយ ​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ ពួក​វា​ក៏​មិន​មាន​លទ្ធភាព​ធ្វើ​ឱ្យ​ថាស​ធូលី​ដែល​នៅ​ជុំវិញខ្លួន​ កើត​ជា​​ភព​ដូច​បណ្ដា​ផ្កាយ​ដទៃ​។

    ដូច្នេះ កូន​ផ្កាយ​ប្រផេះ​ក៏​ត្រូវ​បាន​គេ​ប្រដូច​ទៅ​នឹង​ «ផ្កាយ​បរាជ័យ» មួយ​ដួង​ ឬ​ «ភពលំដាប់ខ្ពស់» ដែល​មាន​ភាព​ឯកា និង​អាថ៌កំបាំង​៕

  • ជា​លើក​ដំបូង​ហើយ ដែល​​អ្នក​​វិទ្យា​សាស្ត្រ​​បាន​រកឃើញ​ផ្កាយ​មួយ​ មាន​រូប​រាង​ដូច​តំណក់​ទឹក

    ជា​លើក​ដំបូង​ហើយ ដែល​​អ្នក​​វិទ្យា​សាស្ត្រ​​បាន​រកឃើញ​ផ្កាយ​មួយ​ មាន​រូប​រាង​ដូច​តំណក់​ទឹក

    ដោយ​សារ​តែ​កម្លាំង​ទំនាញ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​ភ្លោះនេះ ផ្កាយ​ HD74423 ក្នុង​កាឡាក់ស៊ី មីលគីវ៉េ (Milky Way Galaxy) របស់​យើង​ ត្រូវ​បាន​ទាញ​ឱ្យ​ប្រែ​រូប​នៅ​​តំបន់​អឌ្ឍគោល​ដែល​នៅ​ទល់​មុខកូន​ផ្កាយ​របស់វា​។

    ការ​រកឃើញនេះ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ក្រុម​តារាវិទូអន្តរជាតិ ដែល​ដឹក​នាំ​ដោយ​លោក​បណ្ឌិត​ Simon Murphy មក​ពី​មហាវិទ្យា​ល័យ​ Dydney របស់​អូស្ត្រាលី ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​កែវ​យឹត​អវកាស​ TESS របស់​អង្គការ​ NASA។ ផ្កាយ​ខាង​លើ​នេះ មាន​ទម្ងន់​ធ្ងន់​ជាង​ព្រះអាទិត្យ​​របស់​យើង​ ជិត​ 1,7​ដង ហើយ​វា​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ភព​ផែន​ដី​ ប្រមាណជា 1,500​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ (1ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ មាន​ប្រវែង 9,46 លានលាន​គីឡូម៉ែត្រ)។

    “ផ្កាយ​បែប​នេះ​តែង​តែ​សម្បូរ​ទៅ​ដោយ​លោហធាតុ ប៉ុន្តែ HD74423 គឺ​ផ្ទុយ​ពី​នេះ ធ្វើ​ឱ្យ​វា​ក្លាយ​ជា​ផ្កាយ​ដែល​ក្ដៅ​កម្រ​បាន​ជួប” នេះ​បើ​តាម​លោកបណ្ឌិត Murphy។

    HD74423 ត្រូ​វ​បាន​គេ​ចាត់​ចូល​ក្នុង​ប្រភេទ​ផ្កាយ​ “ចង្វាក់​បេះ​ដូង” (ជា​ពាក្យ​ដែល​សំដៅ​ទៅ​លើ​ផ្កាយ​ដែល​មាន​ពន្លឺ​ប្ដូរ​ទៅ​តាម​វដ្ដ) ដែល​បង្ក​ឡើង​ដោយ​កម្លាំង​ទំនាញ​របស់​ផ្កាយ​1ទៀត​ដែល​នៅ​ក្បែរ​វា។ នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​ភ្លោះ នៅ​ពេល​ផ្កាយ​1ដែល​មានគន្លង​គោចរ​​រាង​ elip (រាង​ពង​ក្រពើ) ទៅ​ជិត​ផ្កាយ​1ទៀត ដែល​ជា​ដៃ​គូ​របស់​វា នោះ​កម្លាំង​ទំនាញនឹង​ទាញ​វា​ឱ្យ​ប្រែ​រាង​ ពី​​មូល​ទៅ​ជា​ពង​ក្រពើ ធ្វើ​ឱ្យ​ពន្លឺ​របស់​វា​ត្រូវ​ប្រែប្រួល​។ ផ្កាយ​ដែល​មាន​រូប​រាង​ដូច​ពង​ក្រពើ​ដែល​ត្រូវ​បាន​រក​ឃើញ​កន្លង​មក សុទ្ធ​តែ​ប្រែ​រូប​រាង​នៅ​ត្រង់​តំបន់​​អឌ្ឍគោល​ទាំង​2។ ក៏ប៉ុន្តែ​ ផ្កាយ HD74423 គឺជាផ្កាយ​ដំបូង​ដែល​ត្រូវ​គេ​រក​ឃើញ​ថា ប្រែ​រូប​តែ​មួយ​ចំហៀងប៉ុណ្ណោះ​ ធ្វើ​ឱ្យ​វា​មាន​រូប​រាង​ដូច​តំណក់​ទឹក​។ នេះបើ​តាម​សារ​ព័ត៌មាន CNN។

    ក្នុង​ករណី​របស់​ផ្កាយ HD74423 ការ​ដែល​រូប​រាង​របស់​វា​ខុស​ប្រក្រតី​បែប​នេះ​ គឺ​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​ផ្កាយ​តូច​ក្រហម​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ជាមួយ​គ្នា។ ផ្កាយ​ទាំង​2នេះ វិល​ជុំ​វិញ​គ្នា​យ៉ាង​លឿន ដោយ​1ជុំ​ ពួក​វា​ប្រើ​ពេល​មិន​ដល់​2ថ្ងៃ​ផង។ កត្តា​នេះ​ក៏ជួយ​ឱ្យផ្កាយ​ធំ ត្រូវ​ប្រែ​រូប​រាង​ទៅ​ជា​រូប​តំណក់​ទឹក​។ ទិន្ន​ន័យ​លម្អិត​អំពី​ប្រព័ន្ធ​ផ្កាយ​នេះ ត្រូវ​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​នៅ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature Astronomy កាល​ពី​ថ្ងៃទី​9មីនា​កន្លង​ទៅ​៕

    ប្រភព​៖ សារ​ព័ត៌មានបរទេស