កាលពីដំណាច់ឆ្នាំ2019 សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចង្អុលបង្ហាញថា គោលនយោបាយឧស្សាហកម្មរបស់កម្ពុជា គឺទាក់ទាញការវិនិយោគលើវិស័យចំនួន2 ជាអាទិភាព គឺកែច្នៃកសិផល និងឧស្សាហកម្មប្រើជំនាញខ្ពស់។
ការលើកឡើងរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបែបនេះ បានធ្វើឡើងនៅក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រដល់និស្សិតនៃសាកលវិទ្យាល័យនីតិសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច។
សម្ដេច ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ៖“គោលនយោបាយឧស្សាហកម្មរបស់យើងបន្ត គឺយើងចង់ទាក់ទាញលើផ្នែក 2សំខាន់។ ទី1-ឧស្សាហកម្មកែច្នៃផលិតផលកសិកម្ម ដែលមិនទាមទារទុនធំពេកទេ សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមត្រូវដំណើរការ ទាំងអ្នកក្នុងស្រុក និងអ្នកក្រៅស្រុក”។
សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តថា៖“រីឯការចង់បានទី2 គឺការវិនិយោគទៅលើឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យា ទោះបីជាយើងនៅរក្សាឧស្សាហកម្មអតិពលកម្ម ដែលប្រើកម្លាំងច្រើន ដូចជាវិស័យកាត់ដេរ ប៉ុន្តែបើយើងនៅទ្រឹងប៉ុណ្ណឹង ទៅមិនរួចទេ អ៊ីចឹងត្រូវទាញយកឧស្សាហកម្មជំនាញខ្ពស់បន្ថែមទៀត”។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងរបាយការណ៍របស់ធនាគារពិភលោក ដែលបានចេញផ្សាយកន្លងមកបានលើកឡើងដូចគ្នា គឺកម្ពុជាកំពុងមានភាពទាក់ទាញខ្លាំងខាងការវិនិយោគ រោងចក្រឧស្សាហកម្មមិនមែនកាត់ដេរ ដូចជាឧស្សាហកម្មដំឡើងយានយន្ត គ្រឿងផ្គុំអេឡិចត្រូនិក គ្រឿងបន្លាស់ ជាដើម ពិសេសការ-វិនិយោគពីក្រុមហ៊ុនជប៉ុន។
ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការនាំចេញឧស្សាហកម្មប្រភេទនេះ បានកាន់កាប់ទំហំនាំចេញរបស់កម្ពុជាកាន់តែធំ ដែលមានប្រមាណ10% នៃការនាំចេញសរុប បើធៀបនឹងទំហំមិនដល់ 2%ផងនៅឆ្នាំ2010។ ប៉ុន្តែបើតាមធនាគារពិភពលោក កម្ពុជាត្រូវពង្រឹងធនធានមនុស្ស កែលម្អបរិយាកាសធុរកិច្ច និងបញ្ចុះថ្លៃដើមផលិតកម្ម ដើម្បីភាពទាក់ទាញការវិនិយោគទាំងនោះ។
លោកឧកញ៉ា លឹម ហេង បានប្រាប់ឡារ៉ែនពាណិជ្ជថា សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម(SME) សព្វថ្ងៃកំពុងប្រឈមបញ្ហាផលិតភាព ដែលពិបាកនឹងប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងផលិតផលនាំចូល។ ព្រោះថា សេដ្ឋកិច្ចយើងស្ថិតក្នុងបរិបទទីផ្សារសេរី និងសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានផងនោះ បើមិនអាចផលិតឱ្យមានភាពប្រកួតប្រជែងទេ SMEយើងទោះចង់មិនចង់ក៏ត្រូវប្រឈមបញ្ហាដែរ។ តែជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវគាំទ្រដល់ SME ដើម្បីពង្រឹងការផលិតឱ្យមានភាពប្រកួតប្រជែង។
លោកឧកញ៉ា លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា៖“ រដ្ឋាភិបាលមិនអាចបិទការនាំចូលបានទេ ព្រោះថា ជារបបទីផ្សារសេរី គឺយើងជាបណ្តាប្រទេសស្ថិតក្នុងសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ទំនិញឆ្លងកាត់មិនត្រូវបានគិតពន្ធទៀត ដូច្នេះវាជាការប្រកួតប្រជែងមួយដែលយើងចាំបាច់ត្រូវតែប្រឈម។ ម្យ៉ាងទៀត SME យើងសព្វថ្ងៃ ដែលប្រកួតប្រជែងជាមួយគេ គឺផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា មិនទាន់ទំនើបដូចគេ និងថ្លៃដើមនៅមានបញ្ហា។ នេះគឺជាអ្វីដែលយើងកំពុងប្រឈម និងជាបញ្ហាពិបាកសម្រាប់យើង។
បើយោងតាម ម្ចាស់សហគ្រាសមួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ក្នុងស្រុកនោះបានឱ្យដឹងថា បញ្ហាប្រឈមរបស់សហគ្រាស ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺការប្រកួតប្រជែងទីផ្សារជាមួយទំនិញនាំចូលពីបរទេស ព្រោះអីទំនិញគេលើទីផ្សារ មានតម្លៃទាបជាងទំនិញរបស់អ្នកផលិតក្នុងស្រុកយើង ហើយអ្នកប្រើប្រាស់ចង់បានទំនិញណាដែលមានតម្លៃទាបចំពោះអាទិភាពមុនគេ ព្រោះពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើន គាត់មើលទៅលើតម្លៃ បើសិនជាតម្លៃទាបគាត់ត្រូវជ្រើសរើសយកទំនិញណាដែលមានតម្លៃទាបជាមុនសិន។ តែចំពោះអ្នកដែលគិតគូរពីគុណភាព និងសុខភាពខ្លួនឯង គេត្រូវពិនិត្យមើលទៅគុណភាពទំនិញ។
ម្យ៉ាងទៀត ទំនិញដែលនាំចូល គឺមានតម្លៃទាបជាងទំនិញក្នុងស្រុក ព្រោះការផលិតរបស់គេចំណាយថ្លៃដើមតិចជាងផលិតផលក្នុងស្រុក ដូច្នេះគេអាចលក់លើទីផ្សារក្នុងតម្លៃទាបជាងផលិតផលយើងបាន តែបើសិនជាយើងលក់ទាបដូចគេដែរនោះ អាជីវកម្មយើងនឹងដួលរលំ។
លោកឧកញ៉ា លឹម ហេង បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា សម្រាប់ការទទួលឥណទាន ក៏គ្នា (SME) មិនទាន់ទទួលបាននៅឡើយដែរ ព្រោះថា ការ-ទទួលបានកម្ចីពីធនាគារពាណិជ្ជមួយចំនួន ក៏ការប្រាក់ខ្ពស់ដែរ ដែលធ្វើឱ្យថ្លៃដើមកើនឡើងខ្ពស់ ប៉ុន្តែយើងអាចជួយកាត់បន្ថយថ្លៃដើមគាត់បាន។ នេះគឺជាអ្វីដែលលោកឧកញ៉ាបានសំដៅទៅលើសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ដែលត្រូវការការគាំពារ ការពារនិងឧបត្ថម្ភធនច្រើនណាស់ ដើម្បីឱ្យគាត់អាចប្រកួតប្រជែងជាមួយបណ្តាប្រទេសអាស៊ានបាន។
លោកឧកញ៉ាលឹម ហេង បានបញ្ជាក់ថា៖“ខ្ញុំក៏បានមើលឃើញដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានជួយដល់(SME)ច្រើនហើយ ទាំងក្រសួងឧស្សហកម្ម និងសិប្បកម្មក៏បានរៀបចំសម្រាប់ឱ្យ SME មានដំណើរការថ្ងៃខាងមុខបានល្អដែរ ព្រោះធនាគារ SME ដែលសម្តេចហ៊ុន សែនផ្តល់ទុន ក៏បានបង្កើតហើយ នៅតែដំណើរការប៉ុណ្ណោះ”។
លោកឧកញ៉ាបានបញ្ជាក់ទៀតថា៖“ខ្ញុំគិតថា ជាពិសេសការទទួលវិនិយោគពីខាងក្រៅ វាជាការចូលរួម ផ្នែកបច្ចេកទេស ដែលបច្ចុប្បន្នយើងឃើញថា ខាងបច្ចេកវិទ្យាក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ ដែលបាននាំបច្ចេកវិទ្យាឱ្យខ្មែរយើងចេះ ដូច្នេះបញ្ហារបស់ SME បើមានការវិនិយោគពីបណ្តាប្រទេសជិតខាង ដែលគេមានបច្ចេកវិទ្យាទំនើប គេមានបទពិសោធ នេះជាការចម្លងបច្ចេកវិទ្យាទំនើបដល់យើង ដែលនឹងអាចឱ្យយើងពង្រឹងខ្លួនបានដែរ។
ជាមួយគ្នានេះសហគ្រាសខ្លួនឯង ត្រូវពង្រឹងធនធានមនុស្ស និងធ្វើទំនើបកម្មការផលិត ដោយមិនត្រូវផលិតបែបលក្ខណៈសិប្បកម្មគ្រួសារនោះទេ”។
ម្យ៉ាងទៀតក្នុងការជួយពង្រឹងSME នេះ លោកឧកញ៉ាអនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បានជំរុញឱ្យមានការបង្កើតតំបន់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមពិសេស នៅទូទាំងប្រទេស។
លោកឧកញ៉ាបញ្ជាក់ថា ការប្រមូលផ្ដុំ SME បែបនេះ នឹងទាក់ទាញការផ្ដល់កម្ចីពីធនាគារ បង្កភាពងាយស្រួលក្នុងការ-បណ្ដុះបណ្ដាល ហើយរដ្ឋត្រូវតភ្ជាប់បណ្ដាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗចូលក្នុងតំបន់ទាំងនោះ ព្រមជាមួយគោលនយោបាយគាំទ្រនានា។
លោកឧកញ៉ាលឹម ហេង បានបន្តយ៉ាងដូច្នេះទៀតថា៖“ប្រសិនបើមានការយកចិត្តទុកដាក់ពីធនាគារ SME របស់សម្តេចតេជោ ដែលបង្កើតឡើងដើម្បីផ្តល់ប្រាក់កម្ចី នឹងចូលរួមដោះស្រាយបន្ទុកបានមួយផ្នែក ទោះបីមិនបានទាំងស្រុងក៏ដោយ ក៏ជាចំណែកមួយ ជួយលើកទឹកចិត្តដល់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមដែរ។ ខ្ញុំគិតថា បើមានការលើក-ទឹកចិត្តទាំងថវិកា ទាំងគោលនយោបាយទាំងការគាំពារ យើងនឹងអាចចូលរួមប្រកួតប្រជែងជាមួយគេបាន”៕
