យោងតាមមន្ត្រីសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា (The Garment Manufacturers Association in Cambodia ឬGMAC) បានឱ្យដឹងថា ការវិនិយោគលើវិស័យកាត់ដេរ និងស្បែកជើងដែលជាសសរស្ដម្ភមួយនៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកំពុងកើនឡើងយឺតៗ ក្នុងឆ្នាំ2019 ធៀបនឹងឆ្នាំ2018។
ការកើនឡើងដ៏យឺតនេះ ទំនងជាលទ្ធផលនៃការសម្រេចចិត្តរបស់សហភាពអឺរ៉ុបក្នុងការពិនិត្យឡើងវិញនូវស្ថានភាពរបស់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ (Everything-but-arms ឬEBA) របស់កម្ពុជាក៏ដូចជាការបង្កើនប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមារបស់វិស័យនេះផងដែរ។
លោកកាំង ម៉ូនីកា អគ្គលេខាធិការរងនៃសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា វិនិយោគិនមួយចំនួនអាចចាប់ផ្តើមអនុវត្តវិធីសាស្ត្រតាមនីតិវិធីរបស់ខ្លួន។លោកបានថ្លែងថា ឧស្សាហកម្មនេះនៅតែទទួលបានការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (foreign direct investment ឬ FDI) ប៉ុន្តែកំណើននេះបានថយចុះ។
លោកម៉ូនីកាមានប្រសាសន៍ថា៖“ ជាការពិតយើងកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាផ្ទៃក្នុងដ៏សំខាន់មួយចំនួន ប៉ុន្តែមានកត្តាខាងក្រៅមួយចំនួនដែលកំពុងជួយប្រទេសកម្ពុជា។ ការបង្កើតសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន គឺជាក្តីព្រួយបារម្ភទូទាំងពិភពលោក ប៉ុន្ដែវាបានធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានការពេញនិយម ដោយសារតែរោងចក្រដែលត្រូវបំផ្លាស់ប្តូរទីចេញពីប្រទេសចិន ដើម្បីចៀសវាងពីការបង់ពន្ធ”។ លោកបានថ្លែងបន្តថា កត្តាផ្សេងទៀតដែលនាំឱ្យក្រុមហ៊ុនបំផ្លាស់ទីចេញពីប្រទេសចិន គឺការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួល និងការផ្គត់ផ្គង់កម្លាំងពលកម្មមិនគ្រប់គ្រាន់ ជាពិសេសនៅក្នុងឧស្សាហកម្មមានតម្លៃទាបដូចជាសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង។ ក្នុងអំឡុងពេល 4ខែដំបូងនៃឆ្នាំនេះ រោងចក្រថ្មីចំនួន25 បានចូលរួមក្នុងសមាគម បើប្រៀបធៀបទៅនឹងអំឡុងពេលដូចគ្នានេះក្នុងឆ្នាំ 2018 ដែលមានចំនួនដល់ទៅ40។ ចំនួនសមាជិកដែល រួមបញ្ចូលទាំងសហគ្រាស រោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់-ស្បែកជើង និងទំនិញសម្ភារធ្វើដំណើរ គឺមានជិតដល់ 600។ ខណៈពេលដែលវិស័យកាត់ដេរនៅតែធ្វើបានល្អ វិស័យស្បែកជើងក៏កំពុងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងជាមួយនឹងការពង្រីករោងចក្រក្នុងស្រុកដែលមានស្រាប់ និងកំពុងជ្រើសរើសពលករបន្ថែមទៀត។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា ការនាំចេញទំនិញទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅក្រោមជំពូក 42 បានកើនឡើង100% ក្នុងរយៈពេល 2ខែដំបូងនៃឆ្នាំនេះ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងរយៈពេលដូចគ្នា កាលពីឆ្នាំ2018 ដែលសរុបជាទឹកប្រាក់ មានប្រមាណ 111លានដុល្លារអាមេរិក។
ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ2017 ទំនិញដែលមានតម្លៃ 186លានដុល្លារត្រូវបាននាំចេញពីកម្ពុជាទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ខណៈនៅឆ្នាំ2018 តួលេខនេះបានកើនឡើងដល់ 416លានដុល្លារ។ លោក ម៉ូនីកា បានមានប្រសាសន៍ថា សម្រាប់ឆ្នាំនេះវាអាចលើសពី 600លានដុល្លារ។
លោកឧកញ៉ា វ៉ាន់ ស៊ូអៀង ប្រធានសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរកម្ពុជាបានថ្លែងក្នុងអំឡុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់សមាគមនេះថា ការវិនិយោគលើការផលិតទំនិញសម្ភារធ្វើដំណើរនឹងកើនឡើង 2ខ្ទង់ក្នុងរយៈពេល 2ឆ្នាំខាងមុខ។
លោកឧកញ៉ាបានបន្តថា៖“នៅពេលដែលការរៀបចំគម្រោងចម្រុះ (The Multifibre Arrangement ឬ MFA) ត្រូវបានលុបចោល គេមានការព្រួយបារម្ភថា វិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជានឹងមិនរួចខ្លួនទេ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុននៅអឺរ៉ុប កាណាដា ហុងកុង និងអាមេរិក នៅតែរក្សាការទិញពីកម្ពុជា ដោយផ្អែកលើការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងរឹងមាំរបស់រដ្ឋាភិបាលចំពោះបទដ្ឋានពលកម្មខ្ពស់ដែលត្រូវបានបញ្ចូលក្នុងការអនុវត្តកម្មវិធីរបស់គម្រោងរោងចក្រកាន់តែប្រសើរនៅកម្ពុជារបស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ(Better Factories Cambodia ឬ BFC)”។
ជាមួយគ្នានេះការងាររបស់ក្រុមហ៊ុនជាមួយអ្នកផ្គត់ផ្គង់នៅកម្ពុជាបានរួមចំណែកដល់ការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងទំនិញសម្ភារធ្វើដំណើរ 9.5ពាន់លានដុល្លារពីប្រទេសកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំមុន។ សព្វថ្ងៃនេះការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងទំនិញសម្ភារធ្វើដំណើរ មានចំនួនជាង 1ភាគ3 នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់កម្ពុជា។ វាតំណាងឱ្យពាក់កណ្តាលនៃការនាំចេញសរុបរបស់កម្ពុជា។
បើតាមឯកឧត្តម អុិត សំហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈបានថ្លែងបញ្ជាក់ថា៖“កម្ពុជាជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី 5 ក្នុងតំបន់អាស៊ាននៅពេលមានប្រាក់ខែអប្បបរមាខ្ពស់។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាសម្រាប់វិស័យកាត់ដេរបច្ចុប្បន្នមានតម្លៃ 182ដុល្លារក្នុង 1ខែ”។
យោងតាមរបាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់ BFCបានបង្ហាញថា ចំនួនកម្មករមិនទាន់គ្រប់អាយុនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរបានធ្លាក់ចុះច្រើន ពី 74ករណីនៅឆ្នាំ2014 ដល់10ករណីគិតត្រឹមឆ្នាំមុន។ គម្រោងរោងចក្រកាន់តែប្រសើរនៅកម្ពុជា (BFC) បាននិយាយថាវានឹងមិនអាចទៅរួចទេបើគ្មានការចូលរួមពីក្រសួងការងារ និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចជាសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា (GMAC) នោះ។
តាមរបាយការណ៍រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ2018 កន្លងទៅ ការនាំចេញសរុបរបស់កម្ពុជា ទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប មានទឹកប្រាក់សរុបប្រមាណ 4,670លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះសម្លៀកបំពាក់មានប្រមាណ 3,653លានដុល្លារអាមេរិក ស្បែកជើងមានប្រមាណ 508លានដុល្លារអាមេរិក អង្ករ 177លានដុល្លារអាមេរិក និងទោចក្រយាន មានប្រមាណ 331លានដុល្លារអាមេរិក។
គួរបញ្ជាក់ថា ការប៉ាន់ស្មានរបស់ធនាគារពិភពលោកលើកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជារយៈពេល 3ឆ្នាំខាងមុខនេះបានព្យាករថា កំណើននាំចេញនឹងកើន9%ក្នុងឆ្នាំ2019 កើន 8.6%នៅឆ្នាំ2020 និង 8.1%នៅឆ្នាំ2021។ ក្នុងនោះដែរ ធនាគារពិភពលោកក៏បានព្យាករដែរថា ការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI)រំពឹងថា នឹងកើន 10.4%នៅឆ្នាំ2019 ឆ្នាំ2020រំពឹងថា កើន 9.3% និងកើន 9.2% នៅឆ្នាំ2021៕
