Tag: អាណាព្យាបាល

  • ហួសសម័យបង្រៀនកូនដោយការវាយដំហើយ…

    ហួសសម័យបង្រៀនកូនដោយការវាយដំហើយ…

    បើសិនថយក្រោយទៅសម័យកាលពី 20 – 30ឆ្នាំមុន អាណាព្យាបាលទាំងឡាយប្រហែលជាធ្លាប់ឮស៊ាំត្រចៀកជាមួយនឹងវិធីការបង្ហាត់បង្រៀនកូនៗកំពូលរពឹសដែលថា “ចង់ឱ្យកូនល្អ ត្រូវតែវាយ” ដែលសូម្បីតែក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ក្នុងយុគសម័យដែលមាន 4G តិចណូឡូជីដ៏លឿនរហ័សហើយក៏ដោយ ក៏ប្រយោគខាងលើនៅតែនៅមាននៅឡើយ។ អ្នកណាដែលនៅតែបង្រៀនកូនដោយការវាយផាច់ៗខ្លះ សូមមកមើលពីហេតុផលដែលបង្កប់នៅពីក្រោយសំឡេងរំពាត់ប៉ះនឹងសាច់កូនៗថា តើវាហុចផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានទៅដល់ផ្លូវចិត្តរបស់កូនយ៉ាងណាខ្លះ?។

    ហេតុផលដែលឪពុកម្ដាយប្រើវិធីបង្រៀនកូនដោយការវាយ

    ដោយសារតែ “ក្ដីស្រឡាញ់ + បំណងល្អ + ក្ដីបារម្ភ + យកចិត្តទុកដាក់ + ត្រូវការបង្ហាត់បង្រៀនអ្វីម្យ៉ាងដល់កូន + ចង់ឱ្យកូនស្ដាប់បង្គាប់ + ចង់ឱ្យកូនស្ថិតនៅក្នុងរបៀបវិន័យដែលឪពុកម្ដាយរៀបចំទុក + និងចុងក្រោយគឺ អារម្មណ៍ក្រោធខឹងរបស់ឪពុកម្ដាយក្នុងពេលខ្លះដែលខ្វះភាពហាមឃាត់ចិត្តខ្លួនឯង ហើយចុងក្រោយក៏ទៅលួចអង្គុយសោកស្ដាយស្រក់ទឹកភ្នែកខ្លួនឯង។

    ផលប៉ះពាល់ផ្នែកវិជ្ជមានពីរំពាត់ដែលវាត់ប៉ះនឹងសាច់ឆ្លុះបញ្ចាំងទៅដល់ផ្លូវចិត្តកូន ដែលឪពុកម្ដាយនឹកស្មានមិនដល់

    ធ្វើឱ្យកូនមិនហ៊ានបង្ហាញពីអារម្មណ៍ពិតប្រាកដរបស់ខ្លួនឯងចេញមក ដូចជាអារម្មណ៍ខឹង ខូចចិត្ត ជាដើម ព្រោះខ្លាចថា បើបង្ហាញពីអារម្មណ៍ពិតប្រាកដរបស់ខ្លួនចេញទៅ ខ្លាចប៉ាម៉ាក់អាចនឹងខឹង និងត្រូវទទួលទោសបន្ថែម។

    ធ្វើឱ្យកូនមានសម្ពាធ និងលាក់ទុកក្នុងចិត្ត ពេលមានទុក្ខ ឬកើតបញ្ហា មិនហ៊ានក្នុងការប្រឹក្សានឹងឪពុកម្ដាយ ព្រោះខ្លាចត្រូវទទួលទោស ទើបមិនហ៊ាននិយាយប្រឹក្សាជាមួយអ្នកណា។

    ធ្វើឱ្យកូនខ្វះភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង មិនហ៊ានធ្វើអ្វី រហូតលែងហ៊ានធ្វើអ្វីទាំងអស់ ព្រោះគិតតែថា រឿងដែលចង់ធ្វើ អាចនឹងខុសទៀតក៏បានដែរ។

    ធ្វើបាបផ្លូវចិត្តកូនដោយមិនដឹងខ្លួន ព្រោះក្នុងគំនិតរបស់កូនៗ អ្នកដែលនៅមើលថែទាំ និងជិតស្និទ្ធជាមួយរូបគេដូចឪពុកម្ដាយ គឺត្រូវតែនៅចាំមើលថែទាំ និងការពាររូបគេ តែផ្ទុយទៅវិញ មនុស្សទាំងពីរនោះបែរជាធ្វើបាបលើរាងកាយ(ដាក់ទោសដោយការវាយ) និងផ្លូវចិត្តកូនទៅវិញ(តាមរយៈអារម្មណ៍ដែលទាំងក្រេវក្រោធផង ទាំងស្រឡាញ់ផងរបស់ឪពុកម្ដាយដែលលាយឡំចូលគ្នាខណៈពេលវាយកូន)។

    ធ្វើឱ្យភាពរឹងទទឹងច្រងេងច្រងាងដែលដក់ជាប់នៅក្នុងចិត្តកូន ដោយអារម្មណ៍ក្រោធខឹង ខូចចិត្ត ដែលកូនមិនអាចបង្ហាញចេញមកឱ្យឪពុកម្ដាយឃើញបាននោះ កូនអាចនឹងងាកទៅបង្ហាញភាពច្រងេងច្រងាងដាក់អ្នកដទៃ ដូចជាធ្វើបាបមិត្តភ័ក្តិ ជាដើម(ប៉ាម៉ាក់ចេះវាយកូនបាន រឿងអីកូនសាកវាយអ្នកផ្សេងខ្លះមិនបាន?)

    ធ្វើឱ្យកូនភ័យខ្លាចការត្រូវវាយធ្វើបាប សម្រាប់មនុស្សធំអាចមើលឃើញថា ការវាយ គឺដើម្បីបង្រៀនប្រដៅ តែសម្រាប់ក្មេងវិញ ការវាយធ្វើឱ្យកើតក្ដីភ័យខ្លាច និងមានអារម្មណ៍ថា កំពុងត្រូវធ្វើបាបលើរាងកាយធ្វើឱ្យមានអារម្មណ៍ឈឺចាប់ «ការវាយកូនគឺដើម្បី…ប្រដៅ តែខណៈពេលជាមួយគ្នា ពាក្យប្រដៅ ក៏ត្រូវបិទបាំងជិតដោយក្ដីភ័យខ្លាច ដែលកើតឡើងបន្តិចម្ដងៗនៅក្នុងផ្លូវចិត្តកូន»

    តាមរយៈផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដែលបង្កប់នៅក្នុងនោះ អាចនិយាយបានថា ការវាយដំ ៈ ធ្វើឱ្យឈឺចាប់ទាំងកាយ ឈឺចាប់ទាំងចិត្ត ទាំងឪពុកម្ដាយ និងកូនៗទៀតផង។ អ្នកគ្រូ ឆវី ចង់និយាយថា បើធាតុពិតរបស់ការវាយ គឺ ពាក្យប្រដៅ…ដូច្នេះនៅពេលកូនធ្វើខុស សូមសាកល្បងឆ្លងរំលងដំណាក់កាលហ្នឹងចោល…ហើយប្រើពាក្យប្រៀនប្រដៅ ប្រើការយល់ចិត្ត និងប្រើហេតុផលក្នុងការបង្រៀនប្រៀនប្រដៅកូនវិញម្ដង ល្អដែរទេ?។

    ព្រោះការប្រៀនប្រដៅកូនឱ្យស្គាល់ខុស និងត្រូវ…ដោយហេតុផល…ក៏ជាការបង្ហាត់ឱ្យកូនចេះប្រើទាំងហេតុ និងផលក្នុងការធ្វើទង្វើអ្វីផ្សេងៗនាពេលអនាគតដូចគ្នា៕

  • 5 វិធីចិញ្ចឹមកូនដែលឪពុកម្ដាយគួរធ្វើ ជួយឱ្យកូនជោគជ័យក្នុងជីវិត

    5 វិធីចិញ្ចឹមកូនដែលឪពុកម្ដាយគួរធ្វើ ជួយឱ្យកូនជោគជ័យក្នុងជីវិត

    ការចិញ្ចឹមកូនឱ្យក្លាយជាមនុស្សល្អ និងទទួលបានជោគជ័យ គឺជារឿងដែលឪពុកម្ដាយជាច្រើននឹកសង្ឃឹមទុក ព្រោះចង់ឱ្យកូនៗរបស់ខ្លួនធំធាត់ឡើងក្លាយជាមនុស្សម្នាក់ដែលទទួលបានជោគជ័យ អាចរស់នៅក្នុងពិភពដ៏ធំទូលាយនេះបានយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ និងមានសេចក្ដីសុខ។ ថ្ងៃនេះ អ្នកគ្រូ ឆវីសូមអញ្ជើញលោកឪពុកអ្នកម្ដាយ និងអាណាព្យាបាលទាំងអស់មកមើលពី 5 វិធីក្នុងការចិញ្ចឹមកូនដែលឪពុកម្ដាយអាចជួយឱ្យកូនធំធាត់ឡើងក្លាយជាមនុស្សធំម្នាក់ដែលល្អឥតខ្ចោះ និងទទួលបានជោគជ័យក្នុងជីវិតនាពេលអនាគត។

    1 . ឱ្យកូនជួយធ្វើការងារផ្ទះបន្តិចបន្តួច

    លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវវិភាគមកពីក្រៅប្រទេស បានរកឃើញថា ការបង្ហាត់ក្មេងៗឱ្យចេះជួយធ្វើការងារផ្ទះត្រឹមតែបន្តិចបន្តួចនោះ នឹងជួយឱ្យពួកគេទទួលជោគជ័យក្នុងជីវិតបាន ដែលការងារនេះនឹងជួយក្នុងរឿងនៃការបណ្ដុះភាពទទួលខុសត្រូវ និងជួយឱ្យក្មេងៗចេះពឹងពាក់លើខ្លួនឯង។

    អ្នកជំនាញការម្នាក់មកពីមហាវិទ្យាល័យ ស្ទែនហ្វ៉ដ និងជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅ How to Raise an Adult បានរៀបរាប់ថា ការឱ្យក្មេងៗមានចំណែករួមក្នុងការធ្វើការងារផ្ទះ ដូចជា លាងចាន យកសំរាមទៅចោល ស្រោចទឹកផ្កា ឬបោកខោអាវរបស់ខ្លួនឯងជាដើមនោះ នឹងជួយឱ្យពួកគេស្គាល់ពីតួនាទីរបស់ខ្លួនឯងដែលគួរមានចំពោះសួនរួម។ ជាការបណ្ដុះភាពទទួលខុសត្រូវ និងជួយហ្វឹកហាត់ការពឹងពាក់លើខ្លួនឯងបាន។ នៅពេលក្មេងៗធំធាត់ឡើង ពួកគេនឹងក្លាយជាមនុស្សធំដ៏ល្អ មានជំនាញក្នុងការធ្វើការងាររួមជាមួយអ្នកដទៃ មានការយល់ចិត្តយល់ថ្លើម យល់ពីអារម្មណ៍អ្នកដទៃច្រើនឡើង ឧស្សាហ៍ព្យាយាម ស៊ូនឹងការងារ និងថែមទាំងអាចធ្វើការងារបានយ៉ាងសម្បូរបែបដោយប្រើពេលវេលារៀនយល់ដឹងតែបន្តិចទៀតផង។

    2 . ឱ្យកូនស្គាល់ពីការព្យាយាម និងហ៊ានប្រឈមនឹងការបរាជ័យ

    “ការបរាជ័យ គឺជាគ្រូដ៏ល្អរបស់ភាពជោគជ័យ” តែក្មេងៗប្រហែលជាមិនយល់អំពីប្រយោគនេះទេ។ បើលោកឪពុកអ្នកម្ដាយមិនធ្លាប់បង្រៀនឱ្យពួកគេស្គាល់ពីការបរាជ័យ ឬការខកបំណងទេនោះ តាមរយៈការវិភាគស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា ការដែលឪពុកម្ដាយឱ្យកូនបានរៀនយល់ដឹង និងហ៊ានប្រឈមជាមួយនឹងការបរាជ័យ នឹងហុចផលឱ្យគេមានការព្យាយាម និងចេះបត់បែនក្នុងការរស់នៅខ្លាំងឡើង។ ក្រៅពីនេះឪពុកម្ដាយគួរបង្រៀនឱ្យកូនចេះចាត់ការជាមួយអារម្មណ៍របស់ខ្លួនឯង ឱ្យគេចេះគ្រប់គ្រងសតិ និងអារម្មណ៍ មិនឱ្យភាពតានតឹងធុញថប់មួម៉ៅមកកាត់បន្ថយកម្លាំងចិត្តបានឡើយ បើទោះជាជួបតែក្ដីអស់សង្ឃឹម និងក្ដីបរាជ័យរហូតក៏ដោយ។

    3 . ឱ្យកូនៗស្គាល់ពីការចូលសង្គម និងសាងសម្ព័ន្ធភាពល្អជាមួយអ្នកដទៃ

    បច្ចុប្បន្នជំនាញការចូលសង្គម អាចរាប់បានថា ជាផ្នែកមួយសំខាន់ដែលជួយអភិវឌ្ឍភាពឆ្លាតវៃដល់កូនៗ ដែលតាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់បរទេសបានរកឃើញថា ក្មេងដែលមានជំនាញក្នុងការចូលសង្គមដែលល្អ មានសម្ព័ន្ធភាពដែលល្អជាមួយមិត្តភ័ក្តិបងប្អូន នឹងមានឱកាសទទួលបានជោគជ័យក្នុងជីវិតច្រើន ដោយសារតែក្មេងនឹងស្គាល់ពីការរស់នៅរួមជាមួយអ្នកដទៃ ស្គាល់ពីការធ្វើការងារជាក្រុម យល់ពីចិត្ត និងអារម្មណ៍របស់អ្នកដទៃ និងចេះគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍របស់ខ្លួនឯងទៀតផង។

    4 . តាំងគោលដៅរឿងការរៀនសូត្ររបស់កូន

    ឪពុកម្ដាយដែលផ្ដល់ចំណាប់អារម្មណ៍លើរឿងការសិក្សារៀនសូត្ររបស់កូន នឹងជួយបើកផ្លូវ និងរុញច្រានឱ្យកូនឈានឆ្ពោះទៅរកភាពជោគជ័យបាននាពេលអនាគត។ លើកឧទាហរណ៍ដូចជា បើសិនឪពុកម្ដាយនឹកសង្ឃឹមឱ្យកូនបានទទួលការសិក្សារៀនសូត្ររហូតដល់កម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ពួកគេក៏នឹងមានសញ្ញាថានឹងរៀនបានចប់មហាវិទ្យាល័យ ដោយឪពុកម្ដាយជាអ្នកចាត់ការ និងរៀបផែនការអនាគតឱ្យទៅកូនៗតាំងពីនៅតូចៗ ហើយពួកគេក៏នឹងដឹងពីតួនាទីរបស់ខ្លួនថា ពេលនេះគួរធ្វើអ្វី និងធ្វើដើម្បីអ្វី។ ជាការសាងកម្លាំងដឹកនាំចិត្តដល់កូន ឱ្យគេមានអារម្មណ៍សប្បាយរីករាយ មានកម្លាំងជំរុញចិត្ត និងយកចិត្តទុកដាក់លើការរៀនសូត្រកាន់តែខ្លាំងឡើង ដើម្បីរូបគេខ្លួនឯងនាពេលអនាគត។

    5 . ឪពុកម្ដាយគួរធ្វើជាគំរូដ៏ល្អដល់កូនៗ

    ការដែលចង់ឱ្យកូនទទួលបានភាពជោគជ័យ ឪពុកម្ដាយក៏គួរធ្វើឱ្យកូនមើលឃើញជាគំរូថា ទម្រាំតែឪពុកម្ដាយរបស់គេទទួលបានភាពជោគជ័យក្នុងជីវិតនោះ ត្រូវឆ្លងកាត់ឧបសគ្គអ្វីមកខ្លះ ត្រូវមានភាពស៊ូទ្រាំអត់ធន់ មានក្ដីព្យាយាម និងមានតួនាទីក្នុងសង្គមយ៉ាងណា?។ នៅពេលគេបានឃើញពីអ្វីដែលឪពុកម្ដាយបានធ្វើជាប្រចាំរាល់ថ្ងៃហើយនោះ ក្មេងៗក៏នឹងកើតការជ្រួតជ្រាប និងធ្វើតាម កើតជាទង្វើការរៀនយល់ដឹងដែលនាំឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍខ្លួនឯង និងជាចំណុចចាប់ផ្ដើមឆ្ពោះទៅរកភាពជោគជ័យក្នុងពេលអនាគត។

    ការចិញ្ចឹមកូនឱ្យក្លាយជាមនុស្សល្អ និងទទួលបានជោគជ័យក្នុងជីវិតនេះ មិនមែនជារឿងងាយឡើង តែក៏មិនមែនជារឿងដែលពិបាកហួសនឹងធ្វើបានដែរ គ្រាន់តែលោកឪពុកអ្នកម្ដាយត្រូវមានពេលវេលាយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះកូនឱ្យបានច្រើនឡើង មានការអប់រំផ្គុំនិស្ស័យដ៏ល្អ រួមទាំងធ្វើជាគំរូដ៏ល្អដល់កូនៗប៉ុណ្ណោះ តែលោកឪពុកអ្នកម្ដាយក៏មិនគួរតឹងរ៉ឹងម៉ឺងម៉ាត់ជាមួយកូនជ្រុលពេកដែរ បង្ហាត់ប្ងរៀនជាបណ្ដើរៗ កែសម្រួលទង្វើរបស់កូនម្ដងបន្តិចៗជាបណ្ដើរៗ និងដែលសំខាន់បំផុតនោះគឺ កុំភ្លេចផ្ដល់សេចក្ដីស្រឡាញ់ និងភាពកក់ក្ដៅក្នុងគ្រួសារផង៕

  • គន្លឹះល្អៗក្នុងការអភិវឌ្ឍសតិបញ្ញាកូនឱ្យធំធាត់សមនឹងវ័យ

    គន្លឹះល្អៗក្នុងការអភិវឌ្ឍសតិបញ្ញាកូនឱ្យធំធាត់សមនឹងវ័យ

    ចាប់ផ្ដើមពីវ័យកើតដំបូង រហូតចូលដល់បឋមវ័យ(6 ឆ្នាំដំបូង) កូនរបស់យើងនឹងមានវិវឌ្ឍនាការទាំងផ្នែករាងកាយ និងចិត្តគំនិតឆាប់រហ័សខ្លាំងណាស់ បើយើងអាចជួយបន្ថែមឱ្យកូនមានវិវឌ្ឍនាការដែលត្រឹមត្រូវ ស័ក្តិសមតាមវ័យរបស់គេបានទៀតផងនោះ នឹងរឹតតែធ្វើឱ្យកូនរបស់យើងក្លាយជាក្មេងដែលមានអាកប្បកិរិយា និងទង្វើដែលល្អ មានភាពឆ្លាតវៃខាងផ្នែកអារម្មណ៍ខ្ពស់ជាមិនខាន។

    យើងអាចជួយបន្ថែមវិវឌ្ឍនាការផ្សេងៗរបស់កូនបានតាមវិធី 4 យ៉ាងតទៅនេះ ៈ

    1 . ឱ្យកូនបានឃើញនូវអ្វីដែលល្អ

    កូនរបស់យើង(ទោះជាទើបនឹងកើតក្ដី)អាចរៀនយល់ដឹងនូវអ្វីដែលខ្លួនឯងមើលឃើញបាន។ ការមើលឃើញនេះ មានន័យរួមទាំងទង្វើមួយចំនួនរបស់ឪពុកម្ដាយ ឬអ្នកចិញ្ចឹមដែលធ្វើចំពោះកូនរបស់យើងផងដែរ ដោយទង្វើផ្សេងៗដែលក្មេងមើលឃើញនោះ គេនៅមិនទាន់អាចញែកបំបែកបានថា រឿងនោះជារឿងត្រឹមត្រូវ ឬស័ក្តិសមនោះទេ តែក្មេងនឹងជ្រួតជ្រាបនូវអ្វីដែលបានឃើញទាំងអស់ ហើយចុងក្រោយក៏នឹងក្លាយជាទង្វើរបស់កូនខ្លួនឯងតែម្ដង ដូចជា ក្មេងដែលមើលឃើញឪពុកម្ដាយចូលចិត្តច្រៀង មានអារម្មណ៍ល្អ ឬលេងតន្រ្តី នៅពេលកូនធំឡើង កូនក៏នឹងមានសេចក្ដីស្រឡាញ់ក្នុងផ្នែកតន្រ្តី មានផ្លូវចិត្តទន់ភ្លន់ ឬករណីដែលឪពុកម្ដាយ ឬអ្នកចិញ្ចឹមមិនចូលចិត្តញ៉ាំបន្លែ នៅពេលកូនធំឡើងក៏ច្រើនតែមិនញ៉ាំបន្លែដែរ។

    2 . ឱ្យកូនបានឮនូវអ្វីដែលល្អ

    ពាក្យសម្ដីល្អៗ សំឡេងពីរោះៗទន់ភ្លន់ ទារកទើបនឹងកើតក៏អាចដឹងបានដែរ ជាពិសេសក្មេងក្នុងអំឡុងបឋមវ័យ(កើតដំបូង-6ឆ្នាំ) ក្មេងនឹងតាំងចិត្តស្ដាប់ និងមានអារម្មណ៍ឆាប់ចាំបានចំពោះសំឡេងផ្សេងៗ។ បើអ្នកណាដែលធ្លាប់ចិញ្ចឹមកូន នៅពេលកូនតូចអាយុបានប្រមាណ 3 – 4 ខែនឹងបានឃើញថា ពេលដែលយើងពកូនហើយនិយាយជាមួយកូន កូននឹងធ្វើមាត់ជីបអូចៗ កែវភ្នែកនឹងសម្លឹងចំមុខឪពុក ឬម្ដាយដែលកំពុងពគេ។ គេនឹងតាំងចិត្តស្ដាប់សំឡេងផ្សេងៗដែលបន្លឺមករកគេ ដូច្នេះ សំឡេង ឬពាក្យសម្ដីផ្សេងៗដែលមិនល្អ ជាពិសេសពាក្យលាន់មាត់ ពាក្យជេរបញ្ចោរដែលច្រើនតែជាពាក្យខ្លីៗ(1 – 2 ម៉ាត់)នឹងក្លាយជាពាក្យដែលក្មេងបឋមវ័យអាចចងចាំបានយ៉ាងងាយ ដូច្នេះបើមិនចង់ឱ្យកូននិយាយស្ដីអាក្រក់ស្ដាប់ ឪពុកម្ដាយ និងអាណាព្យាបាលត្រូវតែប្រយ័ត្នប្រយែង កុំប្រើពាក្យសម្ដីណាដែលមិនល្អឱ្យក្មេងបានឮ។ កុំគិតថា កូននៅតូច នៅមិនទាន់ស្ដាប់យល់ឱ្យសោះ ព្រោះក្មេងអាចចងចាំលក្ខណៈការបញ្ចេញសំឡេងខ្លីៗទាំងនោះ និងអាចនិយាយចេញមកដោយមិនដឹងពីអត្ថន័យបាន ដែលទម្រាំឪពុកម្ដាយដឹងថា កូនរបស់ខ្លួនធ្លាប់មាត់នឹងពាក្យសម្ដីអាក្រក់ ជេរបញ្ចោរទាំងនោះ អាចនឹងពិបាកកែកុនក៏ថាបានដែរ។

    3 . ឱ្យកូនលេង និងធ្វើកិច្ចការងារល្អៗ

    ក្មេងក្នុងបឋមវ័យច្រើនតែចូលចិត្តលេងដែលជាធម្មជាតិរបស់កុមារ។ ឪពុកម្ដាយដែលយល់ដឹងពីវិវឌ្ឍនាការរបស់កូនក៏អាចនឹងរកមើលកិច្ចការងារណា ឬការលេងណាដែលស៊ីគ្នាជាមួយនឹងអំឡុងអាយុរបស់កូនបានដែរ។ ក្រៅពីនោះ ការលេងរបស់កុមារនេះនឹងក្លាយជាការរៀនយល់ដឹងដែលជំរុញប្រព័ន្ធប្រសាទទាំង 5 របស់គេបានយ៉ាងល្អ។

    4 . ផ្ដល់ការអប់រំបង្ហាត់បង្រៀនកូនតាំងពីនៅក្មេង

    ក្មេងក្នុងអំឡុងបឋមវ័យ មានភាពចង់ដឹងចង់ឃើញគ្រប់ពេលវេលា គេនឹងមានភាពក្លៀវក្លាស្វាហាប់ក្នុងការរៀនយល់ដឹងគ្រប់អ្វីៗដែលនៅជុំវិញខ្លួន ដូច្នេះការអប់រំបង្ហាត់បង្រៀនគឺជារឿងចាំបាច់ណាស់ ដោយការបង្ហាត់បង្រៀននោះគួរជាការបង្ហាត់បង្រៀនក្នុងលក្ខណៈអធិប្បាយ មិនមែនជាការបញ្ជា ឬហាមនោះទេ។ ទោះជាក្មេងក្នុងវ័យនេះនៅមិនទាន់អាចយល់នូវអ្វីដែលឪពុកម្ដាយអធិប្បាយបានទាំងអស់ក៏ដោយ តែការអធិប្បាយឱ្យកូនបានស្ដាប់តាំងពីតូច ឬបណ្ដោយឱ្យគេបានសាកល្បងធ្វើដោយខ្លួនឯង(ជាកិច្ចការងារដែលមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់) ហើយឪពុកម្ដាយនៅចាំណែនាំចង្អុលបង្ហាញថា ហេតុអ្វីបានក្លាយជាបែបហ្នឹង នឹងថ្វើឱ្យកុមារអាចរៀនយល់ដឹង និងយល់ច្បាស់បានយ៉ាងឆាប់រហ័សជាងការបង្ហាត់បង្រៀនបែបប្រើពាក្យសម្ដីតែម្យ៉ាង ដូចជា ការបង្ហាត់កូនឱ្យចេះដុសធ្មេញ ដោយប្រើសម្ភារប្រដូច ដូចជាធ្មេញក្លែងក្លាយជាដើម។ ឱ្យកូនបានហាត់កាន់ច្រាសដុសធ្មេញដោយខ្លួនឯង និងឪពុកម្ដាយចង្អុលបង្ហាញថា ហេតុអីបានត្រូវដុសធ្មេញ ហេតុអីបានត្រូវកាន់ច្រាសដុសធ្មេញបែបហ្នឹង និងដុសរបៀបម៉េច ជាដើម៕

  • អាណាព្យាបាលគួរកុំកំណត់ស្តង់ដាក្មេងថា ពូកែ ឬមិនពូកែដោយផ្អែកតែលើពិន្ទុក្នុងសាលា

    អាណាព្យាបាលគួរកុំកំណត់ស្តង់ដាក្មេងថា ពូកែ ឬមិនពូកែដោយផ្អែកតែលើពិន្ទុក្នុងសាលា

    អាណាព្យាបាល និងមនុស្សជាច្រើននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះតែងតែយល់ថា ចំណាត់ថ្នាក់ក្នុងសាលា ឬពិន្ទុដែលបានមកពីការប្រឡងនៅក្នុងសាលាជាចំណុចកំណត់សមត្ថភាពជាក់ស្តែងរបស់មនុស្សថា ពូកែ ឬខ្សោយ។ ជាធម្មតា គេតែងតែកំណត់ស្តង់ដាបែបនេះ ដើម្បីបញ្ជាក់ ឬប្រមើលមើលលើវាសនារបស់មនុស្ស ឬសិស្ស ដែលតាមពិតទៅវាមិនមែនជារឿងត្រឹមត្រូវទាំងស្រុងនោះទេ។

    ពិតជាក់ស្តែងណាស់ថា សិស្សដែលពូកែនៅក្នុងសាលាភាគច្រើនជាមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពសិក្សាខ្ពស់ តែស្ថានភាពជាក់ស្តែងសិស្សដែលមិនបានទទួលពិន្ទុ ឬលេខល្អក៏មិនប្រាកដថាអន់ដែរ ព្រោះមនុស្សម្នាក់ៗមានសមត្ថភាព និងភាពប៉ិនប្រសប់ខុសៗគ្នា។ ជាក់ស្តែងដូចយើងបានឃើញហើយថា មនុស្សដែលបានពិន្ទុល្អៗនៅក្នុងសាលាខ្លះ មិនទទួលបានជោគជ័យក្នុងការរស់នៅនោះទេ ខណៈអ្នកល្មមៗមួយចំនួន បែរជាអាចទទួលបានការអភិវឌ្ឍជីវិតយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ បញ្ហានេះ បញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា ភាពរីកចម្រើនក្នុងការធ្វើការងារ ឬការរស់នៅវាមិនអាស្រ័យលើការដណ្តើមយកពិន្ទុនោះទេ តែវាអាស្រ័យការអភិវឌ្ឍទេពកោសល្យ និងសក្តានុពលផ្ទាល់ខ្លួនសម្រាប់ខ្លួនឯងទៅវិញទេ។

    ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ លោក Haward Gardner ដែលមនុស្សជាច្រើនស្គាល់ថា ជាអ្នកចិត្តសាស្ត្រដែលបង្កើតទ្រឹស្តីពហុបញ្ញា បានលើកឡើងថា មនុស្សម្នាក់ៗមានសមត្ថភាពមិនដូចគ្នាទេ ហើយយើងក៏មិនអាចកំណត់ថា មនុស្សណាម្នាក់ដែលបានពិន្ទុខ្ពស់ផ្នែកគណិតវិទ្យា ឬអក្សរសាស្ត្រជាមនុស្សពូកែគ្រប់រឿងបានដែរ។ តាមពិតទៅ លើពិភពលោកយើងនេះមានអាជីពច្រើនណាស់ ដែលមិនមែនត្រូវការតែមុខវិជ្ជាប៉ុន្មានមុខក្នុងកម្មវិធីសិក្សាជារួមនោះទេ ហេតុនេះការរកឱ្យឃើញនូវទេពកោសល្យពិតប្រាកដ ហើយអភិវឌ្ឍវាទើបជាចំណុចសំខាន់ដែលអាចធ្វើឱ្យយើងអាចដុសខាត់សមត្ថ-ភាពបានយ៉ាងល្អប្រសើរ។

    តាមទ្រឹស្តីពហុបញ្ញា (Multiple Intelligence) បានបញ្ជាក់ថា មនុស្សទាំងអស់លើពិភពលោកមានភាពខ្លាំង 8ប្រភេទ គឺទី1មនុស្សមានទេពកោសល្យផ្នែកភាសា ទី2 មនុស្សពូកែផ្នែកតក្កវិទ្យា និងគណិតវិទ្យា ទី3 មនុស្សពូកែផ្នែកតន្ត្រី ទី4 មនុស្សពូកែផ្នែកចលនារាងកាយ ទី5 មនុស្សពូកែប្រមើលមើលពីលម្ហ ឬស្មានពីទ្រង់ទ្រាយក្នុងលម្ហ ទី6 មនុស្សពូកែទំនាក់ទំនង និងស្គាល់ពីមនុស្សដទៃ ទី7 មនុស្សពូកែពិចារណាពីខ្លួនឯង និងទី8 គឺមនុស្សពូកែផ្នែកធម្មជាតិ។ ហេតុនេះបើយោងតាមទ្រឹស្តីពហុបញ្ញានេះ មនុស្សម្នាក់ៗអាចមានសមត្ថភាពផ្ទាល់ៗខ្លួន និងល្អដូចៗគ្នាទៅតាមអាជីព និងលក្ខខណ្ឌនៃការរស់នៅ។ ជាក់ស្តែងប្រសិនបើមនុស្សម្នាក់គាត់ពូកែផ្នែកគណិតវិទ្យា គាត់អាចនឹងក្លាយជាវិស្វករ គណនេយ្យករ ឬអ្នកធ្វើការងារដែលត្រូវការគិតលេខ តែប្រសិនបើឱ្យគាត់ទៅលេងតន្ត្រី គាត់មិនប្រាកដថាធ្វើបានល្អនោះទេ តែផ្ទុយមកវិញ មានមនុស្សម្នាក់មិនពូកែផ្នែកគណិតវិទ្យា ឬមិនពូកែផ្នែកប្រវត្តិសាស្រ្តនោះទេ តែគាត់អាចលេងតន្ត្រីបានយ៉ាងប៉ិនប្រសប់។ សម្រាប់អាជីពនៅថ្ងៃអនាគត គាត់អាចនឹងក្លាយជាតន្ត្រីករ ឬអ្នកនិពន្ធបទភ្លេងដ៏ល្បីល្បាញក៏អាចថាបានដែរ។ ហេតុនេះប្រសិនបើយោងលើពិន្ទុនៅក្នុងសាលាទាំងស្រុង នោះយើងនឹងមិនអាចវាយតម្លៃលើមនុស្សណាម្នាក់បានទេ។

    រូបភាពបង្ហាញពីការបែងចែកភាពឆ្លាតវៃរបស់មនុស្ស

    ចំណុចនេះជាចំណុចដ៏សំខាន់មួយដែលអាណាព្យាបាលនានា ជាពិសេសនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាគួរតែយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការស្វែងយល់ ព្រោះប្រសិនបើគាត់មិនយល់ពីចំណុចនេះទេ គាត់អាចនឹងស្តាយក្រោយ។ កន្លងមកមានអាណាព្យាបាលជាច្រើនបានដាក់សម្ពាធឱ្យកូន ឬអស់សង្ឃឹមដោយយល់ថា កូនរបស់គាត់នឹងមិនមានអនាគតល្អទេ ព្រោះកូនរបស់គាត់រៀនមិនបានចំណាត់ថ្នាក់ល្អនៅក្នុងសាលា។

    ការបារម្ភនេះ មិនប្រាកដថាខុសទេ តែជាដំណោះស្រាយ គាត់គួរស្វែងយល់ពីកូនៗឱ្យបានច្បាស់ជាមុនសិន ថាតើកូនរបស់គាត់ជាមនុស្សពូកែផ្នែកអ្វីខ្លះ ដើម្បីឱ្យគាត់ងាយតម្រង់ទិសដៅ និងជួយគាត់ឱ្យសម្រេចក្តីស្រមៃទៅតាមទេពកោសល្យពីធម្មជាតិ។

    កាលណាមនុស្សអាចមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការដុសខាត់សមត្ថភាពពីធម្មជាតិ គាត់អាចនឹងក្លាយជាមនុស្សម្នាក់ដែលមានថាមពលនៃការផ្តោតខ្ពស់ ព្រោះគាត់អាចធ្វើការសិក្សា ធ្វើការងារ និងរស់នៅជាមួយអ្វីដែលគាត់ស្រឡាញ់។ ហេតុនេះរាល់ពេលជួបឧបសគ្គនានា គាត់តែងតែមានភាពឆ្លាតវៃក្នុងការដោះស្រាយ និងអភិវឌ្ឍជំនាញនោះរហូតក្លាយជាអ្នកជំនាញដែលមនុស្សទូទៅទទួលស្គាល់។ ហេតុនេះជាជាងការវាយតម្លៃជារួមលើពិន្ទុក្នុងសាលា មនុស្សគួរចាប់ផ្តើមងាកមកផ្តល់តម្លៃលើភាពល្អប្លែកគេ (Unique) របស់មនុស្សវិញ ទើបអាចទាញយកប្រយោជន៍ ឬជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សជាវិជ្ជមានបាន៕

  • អាណាព្យាបាល​ជាច្រើន​ប្រហែល​មិនទាន់​ដឹងថា ក្មេង​អាច​រៀន​ហែល​ទឹកបាន​ចាប់ពី​អាយុ 6ខែ

    អាណាព្យាបាល​ជាច្រើន​ប្រហែល​មិនទាន់​ដឹងថា ក្មេង​អាច​រៀន​ហែល​ទឹកបាន​ចាប់ពី​អាយុ 6ខែ

    យោងតាម​ទិន្នន័យ​របស់​ស្ថាប័ន Moms Team បាន​បញ្ជាក់ថា ជា​រៀងរាល់ឆ្នាំ​កុមារ​ដែលមាន​អាយុ​ចាប់ពី1ឆ្នាំ ដល់​ក្រោម 4ឆ្នាំ បានបាត់បង់​ជីវិត​រាប់រយ​នាក់​ដោយសារ​ការ​លង់ទឹក។បញ្ហា​ទាំងអស់នេះ​អាច​បណ្តាលមកពី​កុមារ​ទាំងអស់នោះ​មិនបាន​ឆ្លងកាត់​វគ្គរៀន​ហែល​ទឹក ដើម្បី​ការពារ​ខ្លួនពី​ការ​លង់ទឹក។

    នៅ​ប្រទេស​ក្នុងអាស៊ី ក៏ដូចជា​នៅ​កម្ពុជា ជាពិសេស​នៅ​តំបន់​ជនបទត្រូវបាន​គេ​រកឃើញថា​កុមារ​ជាច្រើននាក់​ក៏បាន​ស្លាប់បាត់​បង់ជីវិត​ជា​រៀងរាល់ឆ្នាំ​ដោយសារតែ​ការ​លង់ទឹក។ កុមារ​ជា​វ័យ​ដែល​ចូលចិត្ត​ចង់ដឹង ចង់​សាកល្បង ហើយ​ចូលចិត្ត​ទឹក។ មាន​កុមារតូចៗចូលចិត្ត​ទៅ​ក្បែរ​តំបន់​មានទឹក ហើយ​ចុះ​លេង​ បើទោះបីជា​ពួកគេមិនចេះ​ហែល​ទឹក​ក៏ដោយ ដែលជា​ហេតុ​ធ្វើឱ្យ​អាណាព្យាបាល​ជាច្រើននាក់​លើ​ពិ​ព​ភលោក​ត្រូវ​ជួប​រឿង​សោកស្តាយ​ដ៏​ធំ​បំផុតក្រោយពេល​ភ្លេចខ្លួន​តែមួយ​ភ្លែតហើយ​បណ្តោយឱ្យបាត់បង់​កូនជាទី​ស្រឡាញ់។ នៅ​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​នានា កុមារ​ត្រូវបាន​គេ​ចាប់ផ្តើម​ឱ្យ​រៀន​ហែល​ទឹក​តាំងពី​អាយុ 6ខែ​មកម៉្លេះខណៈដែល​ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍​ខ្លះ​មិនសូវមាន​ការយកចិត្តទុកដាក់នៅឡើយ​លើ​បញ្ហា​នេះ។ នៅក្នុង​តំបន់​ខ្លះ​អាណាព្យាបាលតែង​គិតថា​ ក្មេង​តូច​ជា​វ័យ​ដែល​ឆាប់​ឆ្លងជំងឺ ងាយ​ក្តៅខ្លួន​ដោយសារ​ការ​ត្រាំ​ទឹក ឬ​មិន​ចង់ឱ្យកូនតូចៗស្ថិតក្នុង​វ័យ​ជា​ទារក​ចុះ​ទឹក​ច្រើននោះទេ។ ការគិត​បែបនេះ គឺជា​កំហុសឆ្គង​មួយ​ដែល​អាចធ្វើឱ្យ​ពួកគេ​ស្តាយក្រោយបាន នៅពេលដែលកូនតូចៗរងគ្រោះ​ដោយសារ​ទឹក។

    តាមពិតទៅ​កុមារតូចៗអាច​ស៊ាំ​បាន​ជាមួយ​ការបង្រៀន​ហែល​ទឹក​ពី​អ្នកជំនាញ ដែល​គេ​មាន​បច្ចេកទេស និង​ពេលវេលា​ត្រឹមត្រូវ​សម្រាប់​ការបង្រៀនដោយ​មិន​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​សុខភាព។ ក្នុងដំណាក់កាល​នៃ​ការបង្រៀន​ទារក​ហែល​ទឹក អ្នកជំនាញ​ភាគច្រើន​អាចធ្វើឱ្យ​ឪពុកម្តាយ ក្មេង​តូច​ទុកចិត្ត​តាមរយៈការបង្ហាញ​ឱ្យឃើញថា ក្មេងតូចៗមិន​ខ្លាច​ទឹក​ដូចដែល​យើង​គ្រប់គ្នា​គិត​នោះទេ។

    អាណាព្យាបាល​អាច​គិតថា កូនតូចៗនឹង​យំ ហើយ​ប៉ះពាល់​ដល់​ផ្លូវចិត្ត ឬ​មមើយំ​នៅពេល​យប់ បន្ទាប់ពី​ត្រូវបាន​គេ​ដាក់ចូល​ទៅក្នុង​ទឹក​ដើម្បីឱ្យ​ប្រឹង​ហែល​ដោយ​ខ្លួនឯង តែ​ស្ថានភាព​ជាក់ស្តែង​ខុសគ្នា​ស្រឡះ​ពី​ការ​ស្មាន​របស់គាត់។ នៅក្នុង​វគ្គ​បង្រៀន​កុមា​រហែល​ទឹក អ្នកជំនាញ​មាន​វិធីសាស្ត្រ​ក្នុងការ​អូសទាញ​កុមារ​តូច​ឱ្យ​ចុះ​ទឹក​ដោយ​ខ្លួនឯង ហើយ​ក្រោយពេល​ចុះ​ទឹក កុមារ​ភាគច្រើន​អណ្តែត ហើយ​ប្រឹងប្រែង​ផ្ងារ​ខ្លួន​ឡើងលើ​ដើម្បីឱ្យ​ពួកគេ​អាច​ដកដង្ហើម​បាន។ ក្រោយពេល​បន្សាំុពួកគេ​ជាមួយ​ទឹកបាន​ហើយ ទើប​អ្នកជំនាញ​ជំរុញ​ពួកគេ​ឱ្យ​កាន់តែ​ក្លាហាន​ឡើង​ដើម្បី​ហែល​ដោយ​ប្រើ​សកម្មភាព​ត្រឹមត្រូវ រហូត​ទារក​ខ្លះ​ចេះ​ហែល​ទឹក​មុន​ចេះ​និយាយ​ទៀតផង។

    ហេតុនេះហើយ​ទើប​យើង​ឃើញថា ក្មេងតូចៗនៅក្នុង​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​ភាគច្រើន ជាពិសេស​នៅ​អឺរ៉ុប អាចមាន​សមត្ថភាព​ក្នុងការ​ហែល​ទឹកបាន​ដោយ​ខ្លួនឯង បើទោះបីជា​កុមារ​ខ្លះ​ទើបតែ​មាន​វ័យ2-3ឆ្នាំ​ក៏ដោយ។ ថ្វីដ្បិតតែ​ថ្នាក់​បង្រៀន​ហែល​ទឹកមិន​អាចជួយ​កុមារ​ឱ្យ​រួច​ផុតពី​គ្រោះថ្នាក់​ដោយសារ​ទឹក​ទាំងស្រុង​ក៏ដោយ តែ​ក៏​វា​អាច​កាត់បន្ថយ​ការបារម្ភ​មួយផ្នែកធំ​របស់​អាណាព្យាបាល​បានដែរ៕

  • អាណាព្យាបាល និងយុវជនកម្ពុជាមួយចំនួនស្គាល់ពីជំនាញការងារមិនអស់

    អាណាព្យាបាល និងយុវជនកម្ពុជាមួយចំនួនស្គាល់ពីជំនាញការងារមិនអស់

    ការសិក្សា និងការជ្រើសរើសជំនាញការងារជារឿងចាំបាច់មួយសម្រាប់ជីវិតរបស់យុវជន ព្រោះនៅពេលដែលពួកគេមានក្តីស្រឡាញ់ពិតប្រាកដចំពោះការងារដែលខ្លួនកំពុងធ្វើ ពួកគេនឹងអាចអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនឯងបានល្អបំផុត។ តែប្រសិនបើពួកគេត្រូវបង្ខំចិត្តឱ្យជ្រើសរើសមុខវិជ្ជាណាមួយដែលខ្លួនមិនពេញចិត្តវិញ ពួកគេប្រាកដជាត្រូវប្រឈមមុខជាមួយបញ្ហាជាច្រើន ជាពិសេសគឺធ្វើការខុសជំនាញ ដែលអាចរាំងស្ទះដល់ដំណើរនៃការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពខ្លួនឯងក្នុងពិភពការងារ។

    លោក រិន រ៉ាវុធ អតីតឯកអគ្គរដ្ឋទូតយុវជនរបស់អូស្ត្រាលី និងជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅស្តីពីការជ្រើសរើសជំនាញបានលើកឡើងថា នៅកម្ពុជាដោយសារតែនៅទីជនបទភាគច្រើនមិនសូវសម្បូរអាជីពការងារ ឬស្ថាប័នសំខាន់ៗទៅដល់ អាណាព្យាបាលមួយចំនួនធំមិនបានស្គាល់អំពីជំនាញ និងអាជីពឱ្យបានច្បាស់លាស់នោះទេ កត្តានេះបានធ្វើឱ្យអាណាព្យាបាលទាំងអស់នោះ ចាប់ផ្តើមរុញច្រានកូនៗរបស់ពួកគាត់ ឬទាក់ទាញឱ្យជ្រើសរើសតែអាជីពមួយចំនួនតូចដែលគាត់បានស្គាល់នៅក្នុងសហគមន៍។

    លោក រ៉ាវុធ បាននិយាយថា៖ «មានយុវជនខ្លះមានសមត្ថភាពលើផ្នែកស្ថាបត្យកម្ម ឬផ្នែកបច្ចេកទេសជាដើម តែដោយសារតែអាណាព្យាបាលគាត់ស្គាល់តែជំនាញនៅក្នុងសហគមន៍ដូចជាគ្រូពេទ្យ ឬគ្រូបង្រៀនជាដើម គាត់ក៏បានដាក់កំហិតឱ្យកូនរបស់គាត់ចាប់យកអាជីពនោះទាំងសាមីខ្លួនកូនមិនមានទេពកោសល្យ ឬស្រឡាញ់ចូលចិត្តអាជីពទាំងនោះសោះ»។
    បញ្ហាដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងដើមនេះ អាចរុញច្រានឱ្យយុវជនមួយចំនួនបាត់បង់ឱកាសក្នុងការអភិវឌ្ឍខ្លួនឯង ហើយនិងខកខានក្នុងចាប់យកឱកាសការងារនៅក្នុងសង្គមដែលត្រូវនឹងចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ខ្លួនឯងទៀតផង។

    ទន្ទឹមនឹងឥទ្ធិពលរបស់ក្រុមគ្រួសារដែលអាចជះឥទ្ធិពលមិនល្អទៅលើកូនៗនេះ ទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារ បានបង្ហាញផងដែរថា យុវជនកម្ពុជាភាគច្រើនបានសិក្សាតែលើអាជីពគ្រប់គ្រង និងសេវាកម្ម ដែលអាជីពទាំងអស់នេះកំពុងតែលើសតម្រូវការរបស់សង្គម ហើយបែរជាមិនចាប់អារម្មណ៍ជំនាញបច្ចេកទេសផ្សេងៗដែលសង្គមកំពុងត្រូវការទៅវិញ។ ជំនាញអាជីពជាច្រើននៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យមួយចំនួន និងត្រូវជាមួយនឹងសមត្ថភាពរបស់យុវជនផងនោះ ត្រូវបានពួកគេមើលរំលង ឬមិនជ្រើសរើសយកវា ព្រោះពួកគេសម្លឹងមើលឃើញតែជ្រុងមួយនៃការងារដែលសម្បូរមនុស្សរៀន និងចាប់យកតែការងារមួយចំនួនដែលពួកគេធ្លាប់ស្គាល់តែប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនព្រមព្យាយាមស្វែងយល់ពីអាជីពដទៃទៀតដែលមានលក្ខណៈពិសេសផ្សេងពីគ្នាឡើយ។

    ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដោយសារតែមានការអប់រំផ្សព្វផ្សាយពីទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារ រួមទាំងក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាផងនោះ យុវជនមួយចំនួនចាប់ផ្តើមស្គាល់ពីជំនាញដែលមានគុណតម្លៃសម្រាប់ខ្លួនឯង និងសង្គមកាន់តែច្រើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ តែទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏វិសមភាពនៃការជ្រើសរើសជំនាញនាពេលបច្ចុប្បន្ន កំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគួរឱ្យព្រួយបារម្ភដែរ៕

  • អាណាព្យាបាលគួរគិតគូរពីឯករាជភាពរបស់កូនៗក្នុងវ័យជំទង់

    អាណាព្យាបាលគួរគិតគូរពីឯករាជភាពរបស់កូនៗក្នុងវ័យជំទង់

    យុវវ័យ ឬវ័យជំទង់ ជាវ័យដែលកូនៗចាប់ផ្តើមបញ្ចេញការជំទាស់ច្រើនបំផុត ដែលធ្វើឱ្យអាណាព្យាលឈឺក្បាលវិលមុខមិនស្ទើរឡើយ។ វ័យនេះជាវ័យដែលអាណាព្យាបាលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងបំផុត ព្រោះថានៅពេលដែលឥទ្ធិពលនៃឯករាជភាពរបស់គេបានស្តែងចេញមកជាសកម្មភាពអវិជ្ជមាន វាអាចធ្វើឱ្យយុវជននោះក្លាយជាមនុស្សខូច និងបាត់បង់អនាគតតែម្តង។

    ឯករាជភាពរបស់យុវវ័យ ឬមនុស្សវ័យជំទង់ ជាបញ្ហាប្រឈមមួយដែលធ្វើឱ្យអាណាព្យាបាលភាគច្រើនឈឺក្បាល ហើយស្វែងរកវិធីបង្ក្រាបពួកគេ។ ពាក្យខ្មែរយើងក៏បានលើកឡើងផងដែរថា លត់ដែកទាន់នៅក្តៅ អប់រំកូនចៅទាន់នៅក្មេង។ ពាក្យនេះសំខាន់ណាស់សម្រាប់ការអប់រំកូនៗ តែប្រសិនបើអាណាព្យាបាលអនុវត្តខុស ឃ្លាមួយនេះក៏នឹងផ្តល់ផលអវិជ្ជមានខ្លាំងផងដែរ។

    អ្នកចិត្តវិទ្យាមនុស្សវ័យជំទង់នៅបស្ចិមប្រទេសភាគច្រើន បានយល់ស្របដូចៗគ្នាថា ដោយសារតែយុវវ័យ ជាវ័យដែលគ្រប់ផ្នែកនៃរាងកាយមានការផ្លាស់ប្តូរ ចិត្តគំនិតរបស់ពួកគេក៏ត្រូវផ្លាស់ប្តូរដូចគ្នា។ នៅពេលដែលរាងកាយរបស់ពួកគេគ្រប់លក្ខណៈដូចមនុស្សធំពេញវ័យ គេក៏ចាប់ផ្តើមចង់ធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងដូចមនុស្សធំតាមវិធីរបស់គេផ្ទាល់។ វិធីនៃការគិត និងការដោះស្រាយបញ្ហាដោយឯករាជនេះ ពេលខ្លះមើលទៅគឺហាក់បីដូចជាឆ្គងខ្លាំងណាស់សម្រាប់មនុស្សចាស់ និងគ្រប់យ៉ាងដែលមនុស្សចាស់ផ្តល់ទៅឱ្យពួកគេ ក៏ត្រូវបានជំទាស់ពីពួកគេវិញដូចគ្នា។

    អាណាព្យាបាលមួយចំនួនបានធ្វើឱ្យកូនៗមិនចូលចិត្ត ឬគិតថាឪពុកម្តាយកំពុងដាក់គំនាបដល់ពួកគេ ធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនង និងសម្ព័ន្ធភាពរវាងកូន និងឪពុកម្តាយកាន់តែឃ្លាតឆ្ងាយពីគ្នាបន្តិចម្តងៗ ហេតុនេះដើម្បីកុំឱ្យឯករាជភាពរបស់កូនៗដែលស្ថិតក្នុងវ័យជំទង់ក្លាយជាសកម្មភាពអវិជ្ជមាន និងដើម្បីឱ្យកូនៗនៅតែចូលចិត្ត ស្រឡាញ់ និងគោរពស្តាប់បង្គាប់នោះ អាណាព្យាបាលគួរតែសាកល្បងបើកចិត្តឱ្យទូលាយទទួលយកនូវគំនិតរបស់កូនៗជាមុនសិន។

    ចុងក្រោយនេះ ដើម្បីជាដំណោះស្រាយ អាណាព្យាបាលគួរតែទទួលស្តាប់នូវរាល់ទស្សនៈ គំនិតយោបល់ និងការសម្រេចចិត្តផ្សេងៗរបស់កូន និងបណ្តោយឱ្យពួកគេមានសេរីភាពខ្លះផង ដើម្បីឱ្យពួកគេទទួលបាននូវភាពធូរស្រាលមួយសម្រាប់ការរស់នៅ និងរៀនអភិវឌ្ឍខ្លួនឯងដោយខ្លួនឯង។ នៅពេលដែលអាណាព្យាបាលទុកចន្លោះសម្រាប់ការរស់នៅដោយឯករាជភាពដល់កូនៗហើយនោះ ពួកគេក៏នឹងមានអារម្មណ៍ថា ធូរស្រាល ហើយនិងព្យាយាមងាកមកស្តាប់យោបល់ ឬសុំការប្រឹក្សាពីឪពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលរបស់ពួកគេវិញដោយឯកឯងនៅពេលណាដែលពួកគេត្រូវការ ហើយប្រសិនបើអ្នកគិត និងមិនទុកចិត្តថាកូនអាចនឹងមិនមកប្រឹក្សាជាមួយអ្នក អ្នកអាចសាកល្បងឧស្សាហ៍ស្តាប់នូវគំនិត និងបញ្ហារបស់កូនៗ ហើយចូលខ្លួនធ្វើជាទីប្រឹក្សាសម្រាប់ពួកគេតាមរយៈការជជែក និងផ្តល់យោបល់ដោយស្លូតបូត និងផ្តល់តម្លៃដល់ពួកគេ។

    អាណាព្យាបាល អាចសាកល្បងអប់រំពួកគេតាមរយៈការដាក់ខ្លួនឱ្យទាប ហើយបង្កើនភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយកូនៗដោយការជជែកលេង ឬតំណាលរឿងរ៉ាវល្អៗដែលជាមេរៀនជីវិត ដើម្បីបង្កើតការចងចាំល្អៗ និងធ្វើជាគំរូនៃគំនិតដល់ពួកគេ ដើម្បីឱ្យពួកគេយកទៅប្រើនៅពេលចាំបាច់ ហើយនៅពេលនោះ អាណាព្យាបាល ឬឪពុកម្តាយគ្រប់រូបនឹងទទួលបានទាំងទំនាក់ទំនងល្អអំពីកូន ទាំងការគោរពស្រឡាញ់ និងការស្តាប់បង្គាប់ពីសំណាក់កូនៗជាទីស្រឡាញ់របស់លោកអ្នកជាមិនខាន៕

  • រឿងតុក្កតាមួយចំនួនកំពុងបំផ្លាញក្មេងៗដែលអាណាព្យាបាលនឹកស្មានមិនដល់

    រឿងតុក្កតាមួយចំនួនកំពុងបំផ្លាញក្មេងៗដែលអាណាព្យាបាលនឹកស្មានមិនដល់

    អាណាព្យាបាលមួយចំនួនធំបានបណ្តោយឱ្យកូនតូចៗនៅជាមួយឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក ឬបណ្តោយកុមារតូចៗឱ្យមើលរឿងតុក្កតាដោយរំពឹងថា អាចនឹងធ្វើឱ្យពួកគេឆ្លាតជាងមុន តែថ្មីៗនេះមានអ្នកជំនាញខាងចិត្តវិទ្យាកុមារបានរកឃើញថា មានរឿងតុក្កតាមួយចំនួនកំពុងបំផ្លាញក្មេងៗទៅវិញ។

    យោងតាមគេហទំព័រ novakdjokovicfoundation.org ដែលជាគេហទំព័រនិយាយអំពីការអប់រំ និងអំពើហិង្សាបានបង្ហាញថា ក្មេងៗជាច្រើនលើពិភពលោក កំពុងងប់ងល់ជាមួយនឹងរឿងតុក្កតាខណៈរឿងតុក្តតាទាំងអស់នោះមានបង្កប់ដោយអំពើហិង្សា និងគំរូអាក្រក់ជាច្រើនដល់ពួកគេ។ ខាងក្រោមនេះជារឿងតុក្កតាមួយចំនួនដែលត្រូវបានគេរកឃើញភាពអវិជ្ជមានជាច្រើន។

    ១. រឿងឆ្មា និងកណ្តុរ (Tom and Jerry)


    អាណាព្យាបាលជាច្រើនប្រហែលជាមិននឹកស្មានដល់ទេថា រឿងតុក្កតាកំប្លុកកំប្លែង Tom and Jerry ដែលសូម្បីតែមនុស្សធំក៏ចូលចិត្តដែរនោះ ជារឿងដែលបង្កប់ដោយហិង្សា។ ក្នុងវគ្គជាច្រើនរបស់រឿងឆ្មា និងកណ្តុរបានបង្ហាញពីឈុតឆាកវាយប្រហារ រួមទាំងការដោះស្រាយបញ្ហាដោយការសងសឹកគ្នាទៅវិញទៅមក។ នៅពេលដែលក្មេងៗបានមើលរឿងនេះហើយ ពួកគេអាចនឹងយកគំរូតាម ដោយប្រើប្រាស់ហិង្សាដើម្បីទាមទារនូវអ្វីដែលគេចង់បាន ឬដើម្បីយកឈ្នះលើក្មេងដទៃទៀតដែលមានគំនិតមិនស្របជាមួយនឹងខ្លួន។

    ២. រឿង Pokemon


    Pokemon ជារឿងដែលបានបង្កើតឡើងដោយផលិតករ Satoshi Tajiri នៅក្នុងឆ្នាំ 1995។ តាមពិតទៅរឿងនេះមានចំណងជើងពីដំបូងគឺ “Pocket Monster” តែក្រោយមកគឺត្រូវបានហៅកាត់មកត្រឹម Pokemon វិញ។
    រឿងមួយនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបញ្ឈប់ការចាក់ផ្សាយ បន្ទាប់ពីមានក្មេងៗជាច្រើនត្រូវចូលមន្ទីរពេទ្យនៅក្នុងឆ្នាំ 1997 ដោយសារតែបញ្ហាភ្លើង Flash ពណ៌ក្រហម និងពណ៌ខៀវនៅក្នុងវគ្គខ្លះរបស់រឿងតុក្កតានេះដែលធ្វើឱ្យក្មេងៗមានបញ្ហាភ្នែក។ ទូរទស្សន៍ជាច្រើនបានបញ្ឈប់ការចាក់ផ្សាយរឿងមួយនេះបន្ទាប់ពីមានការប្រកាសអាសន្នថាបានប៉ះពាល់ដល់សុខភាពភ្នែករបស់ក្មេងៗ តែនៅកម្ពុជា រឿងតុក្កតាមួយនេះនៅតែមានវត្តមាននៅឡើយក្នុងបណ្តាញ YouTube និងបណ្តាញសង្គម ដែលអ្នកខ្លះបានយកមកបង្ហោះសាឡើងវិញ។

    ៣. រឿង Oggy and the Cockroaches


    Oggy and the Cockroaches ជាប្រភេទរឿងតុក្កតាភាគថ្មីមួយទៀតដ៏មានប្រជាប្រិយភាពដែលគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែដឹងថា មានលក្ខណៈស្រដៀងនឹងរឿងឆ្មា និងកណ្តុរដែរ។ រឿងមួយនេះ វគ្គខ្លះក៏បានបង្ហាញដល់ក្មេងៗនូវគុណវិបត្តិផងដែរ តាមរយៈឈុតឆាកអវិជ្ជមានមួយចំនួនដែលក្មេងៗមិនគួរធ្វើតាម ឬធ្វើឱ្យក្មេងៗក្លាយជាមនុស្សខូច ហើយទន្ទឹមនឹងនោះ នៅមានវគ្គខ្លះទៀតសុទ្ធសឹងតែជាសកម្មភាពហិង្សា ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ការគិតរបស់កុមារ។ រឿងមួយនេះបានបង្ហាញផងដែរអំពីការពួនស្ទាក់ដើម្បីដណ្តើមរបស់របរគ្នា រួមជាមួយនឹងការប្រើល្បិចជាច្រើនដើម្បីបំផ្លាញគ្នា។ ហេតុនេះអាណាព្យាបាលគួរពិចារណាឱ្យបានច្បាស់មុននឹងអនុញ្ញាតឱ្យកូនៗមើលរឿងតុក្កតាណាមួយនោះ៕

  • វាយកូនមិនមែនជាវិធីបង្រៀនរបស់អាណាព្យាបាលដែលឆ្លាតវៃទេ

    វាយកូនមិនមែនជាវិធីបង្រៀនរបស់អាណាព្យាបាលដែលឆ្លាតវៃទេ

    អាណាព្យាបាលភាគច្រើនតែងតែបង្រៀនកូន ឬអប់រំកូនដោយការវាយ និងការគំរាមដើម្បីឱ្យកូនឈប់ធ្វើរឿងទាំងឡាយណាដែលពួកគាត់គិតថាមិនត្រឹមត្រូវ។ ការធ្វើបែបនេះ ត្រូវបានគេរកឃើញថាជាវិធីមិនត្រឹមត្រូវដែលអាចជះផលអវិជ្ជមានដល់កូនៗនៅថ្ងៃអនាគត ដូចជាធ្វើឱ្យកូនមានភាពភ័យខ្លាចច្រើន ខ្វះភាពជាអ្នកដឹកនាំ និងមិនហ៊ានសម្រេចចិត្តលើបញ្ហាសំខាន់ៗក្នុងជីវិតជាដើម។

    ខាងក្រោមនេះជាវិធីមួយចំនួនសម្រាប់អាណាព្យាបាលដើម្បីអប់រំកូនៗកុំឱ្យធ្វើខុស និងស្គាល់ពីកំហុសខ្លួនឯង។
    ១. ប្រាប់ហេតុផលឱ្យបានច្បាស់លាស់
    ជាទូទៅក្មេងដែលធ្វើខុសគឺបណ្តាលមកពីពួកគេមិនយល់ពីហេតុផល និងផលប៉ះពាល់នៃទង្វើរបស់ខ្លួន។ មានក្មេងខ្លះមិនទាំងដឹងថាហេតុអ្វីបានជាអាណាព្យាបាលវាយ ឬជេរស្តីលើរូបគេផង ព្រោះគេមិនដឹងថាសកម្មភាពដែលគេកំពុងធ្វើនេះជាអំពើខុសឆ្គងនោះទេ។ ជម្រើសល្អបំផុតសម្រាប់អាណាព្យាបាល គឺឧស្សាហ៍បង្រៀនកូនៗពីហេតុ និងផលនៃសកម្មភាពដែលខុសឆ្គង រួមទាំងបង្ហាញផ្លូវដែលល្អដល់កូនៗដើម្បីជាជម្រើសសម្រាប់ពួកគេ។

    ជាធម្មតានៅពេលដែលពួកគេយល់ច្បាស់ពីហេតុផលហើយ ក្មេងៗឆាប់ទទួលយកបំផុត នៅពេលនោះគេនឹងស្អប់អំពើអាក្រក់ ហើយថែមទាំងហ៊ានប្រដៅដល់មនុស្សចាស់ថែមទៀតផង នៅពេលដែលមនុស្សធំនោះភ្លេចខ្លួនធ្វើរឿងរ៉ាវណាដែលខុសឆ្គង។ បើកូនរបស់អ្នកស្ថិតក្នុងស្ថានភាពចាស់ទុំបែបនេះអ្នកប្រាកដជាលែងចង់វាយ ឬសម្លុតទៀតហើយ។

    ២. ត្រូវចេះលើកទឹកចិត្ត កុំចេះតែចាប់កំហុស
    អាណាព្យាបាលជាច្រើនគិតថា ការមិនសូវធ្វើល្អដល់កូនគឺកុំឱ្យកូនស្គាល់ចិត្ត ឬកុំឱ្យកូនបានចិត្តជាដើម។ ហេតុនេះនៅពេលដែលកូនធ្វើល្អ គាត់មិនបានបង្ហាញពីការគាំទ្រដល់កូននោះទេ តែនៅពេលដែលកូនធ្វើខុសគាត់បែរជាដាក់ពិន័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅវិញ។ ទង្វើបែបនេះ អាចធ្វើឱ្យអាណាព្យាបាលបង្រៀនកូនបានតែរូបភាពខាងក្រៅប៉ុណ្ណោះ កូនៗអាចគ្រាន់តែខ្លាច តែមិនគោរពនោះទេ។ រាល់សកម្មភាពមិនល្អគេគ្រាន់តែផ្អាកមួយរយៈនៅពេលដែលអាណាព្យាបាលស្ថិតនៅចំពោះមុខពួកគេ ហើយលួចធ្វើវិញនៅពេលដែលយើងមិននៅ។

    ចំណុចសំខាន់ដែលគួរធ្វើគឺ ចេះលើកទឹកចិត្តនៅពេលដែលកូនបានធ្វើល្អ ដើម្បីឱ្យពួកគេរក្សាបាននូវទង្វើទាំងអស់នោះ ហើយបង្រៀនពួកគេឱ្យស្គាល់ពីកំហុស និងហ៊ាននិយាយដោយត្រង់ថាទង្វើណាដែលមិនគួរធ្វើ ឬសកម្មភាពណាដែលយើងនឹងដាក់ពិន័យដល់ពួកគេប្រសិនបើគេធ្វើដដែលៗ។

    ៣. ធ្វើជាគំរូល្អដល់កូន
    អាណាព្យាបាលភាគច្រើនសម្លុតកូន នៅពេលដែលឃើញកូនប្រើសម្តីមិនល្អដាក់អ្នកដទៃ តែភ្លេចថាកូនចេះការប្រើភាសាមិនល្អនេះពីខ្លួនឯង ហេតុនេះ ដើម្បីមិនឱ្យកូនមានចំណុចខុសឆ្គងច្រើន អាណាព្យាបាលត្រូវកាត់បន្ថយកំហុសឆ្គងរបស់ខ្លួនឱ្យបានជាមុនសិន៕

  • វិធីសាស្រ្តសម្រាប់អាណាព្យាបាល និងគ្រូបង្រៀនក្នុងការយកចិត្តក្មេងៗ

    វិធីសាស្រ្តសម្រាប់អាណាព្យាបាល និងគ្រូបង្រៀនក្នុងការយកចិត្តក្មេងៗ

    ក្មេងជាវ័យដែលត្រូវការក្តីស្រឡាញ់ និងការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ពីអាណាព្យាបាល ព្រោះមានក្មេងខ្លះកាន់តែរីកលូតលាស់ធំឡើង កាន់តែពូកែប្រឆាំងជំទាស់ ឬកាន់តែឃ្លាតឆ្ងាយពីអាណាព្យាបាល។ មានអាណាព្យាបាល និងអ្នកអប់រំជាច្រើនបានបង្ហាញក្តីកង្វល់របស់ខ្លួនពីបញ្ហាពិបាកក្នុងការធ្វើឱ្យក្មេងចូលចិត្ត ហើយស្តាប់តាម ឬនិយាយឱ្យងាយស្រួលគឺឱ្យក្មេងស្រឡាញ់ចូលចិត្ត។

    ខាងក្រោមនេះជាវិធីមួយចំនួនដើម្បីធ្វើឱ្យក្មេងៗចូលចិត្ត និងទទួលយកបំណងល្អដែលយើងផ្តល់ជូនទៅកាន់គាត់៖

    1.និយាយពីអ្វីដែលក្មេងចូលចិត្ត កុំនិយាយពីអ្វីដែលយើងចង់បានខ្លួនឯងនៅពេលដែលអាណាព្យាបាល ឬអ្នកបង្រៀនចង់ឱ្យក្មេងធ្វើអ្វីមួយតាមដែលខ្លួនចង់បាន ពួកគេមួយចំនួនបានធ្វើការបង្ខំ ឬពន្យល់តែអ្វីដែលពួកគាត់ចង់ធ្វើតែប៉ុណ្ណោះដែលធ្វើឱ្យក្មេងកាន់តែប្រឆាំង ព្រោះគំនិតនេះអាចមិនស្របជាមួយនឹងកម្រិតយល់ដឹងរបស់ក្មេង។

    ចំណុចល្អដែលអាណាព្យាបាលគួរធ្វើគឺ បំផុសសំណួរមួយចំនួនដើម្បីឱ្យក្មេងជាអ្នកឆ្លើយហើយយើងគ្រាន់តែសម្រួល លើចម្លើយដែលគេឆ្លើយនោះដោយប្រើហេតុផលមួយចំនួនទៅកាន់ក្មេងៗនោះគេនឹងគិតថាអាណាព្យាបាលកំពុងឱ្យតម្លៃលើរូបគេ។ ការបញ្ចូលនូវគំនិតមួយចំនួនដែលយើងចង់ឱ្យក្មេងយល់នេះ ចាំបាច់ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នហើយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យក្មេងយល់ថា យើងកំពុងតែស្របតាមអ្វីដែលគេឆ្លើយ ហើយយើងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការអនុវត្តនូវគំនិតនោះដោយគ្រាន់តែបញ្ចូលលក្ខណៈកាន់តែល្អៗមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលដែលក្មេងគិតថាមនុស្សចាស់អនុវត្តតាមការសម្រេចចិត្តរបស់គេ គេក៏នឹងផ្តល់ក្តីគោរពមកវិញ ហើយរីករាយនឹងធ្វើតាមអ្វីដែលអាណាព្យាបាលចង់ឱ្យគេធ្វើដោយក្តីពេញចិត្ត និងយល់ហេតុផល។

    2.ត្រូវធ្វើជាអ្នកស្តាប់ដ៏ពូកែក្មេងជាវ័យដែលចូលចិត្តបង្ហាញពីអ្វីរឿងល្អៗដែលគេធ្វើបាន ឬរឿងអស្ចារ្យដែលគេគិតថាមិនធ្លាប់បានធ្វើពីមុនមក។ អារម្មណ៍ចង់បង្អួតស្នាដៃរបស់ក្មេង អាចធ្វើឱ្យមនុស្សធំចំណេញបានផលយ៉ាងច្រើន ព្រោះប្រសិនបើយើងអាចដាក់ចិត្ត ដាក់កាយស្តាប់គេតែបន្តិច យើងនឹងក្លាយជាអ្នកដែលគេចូលចិត្តរួចបាត់ទៅហើយ ព្រោះក្មេងនៅត្រូវការយើងដើម្បីស្តាប់រឿងអស្ចារ្យរបស់គេជាច្រើនទៀត។

    ប្រសិនបើអាណាព្យាបាលឆ្លាត យើងគួរចំណាយពេលសួរនាំ និងចេះសរសើរនៅពេលដែលក្មេងបង្ហាញពីសកម្មភាពវិជ្ជមាន ឬអួតពីសមត្ថភាពរបស់គេ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ អាណាព្យាបាលក៏អាចបង្ហាញពីផ្លូវដែលកាន់តែអស្ចារ្យ និងរីករាយដើម្បីឱ្យកូនកាន់តែខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីយកវាឱ្យបាន ដូចជាលើកទឹកចិត្តឱ្យខំប្រឹងប្រែងយកពានរង្វាន់ បង្ហាញផ្លូវបង្កើតផលិតផលងាយៗ ក៏ដូចជាវិធីសាស្រ្តនិយាយឱ្យកាន់តែមានភាពចាស់ទុំជាដើមដល់កូនៗ។

    3.ត្រូវធ្វើជាអ្នកពូកែនិយាយរឿងក្រៅពីការលេង ក្មេងចូលចិត្តបំផុតគឺការស្តាប់រឿងរ៉ាវដែលមនុស្សធំនិយាយ ព្រោះពួកគេចង់ធ្វើដូចមនុស្សធំ។ ចំណុចដែលអាណាព្យាបាលអាចទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ពីក្មេង គឺយករឿងល្អៗ ឬគំរូនៃមេរៀនជីវិតដែលមានប្រយោជន៍ដំណាលប្រាប់ក្មេង។ នៅពេលនោះ ក្មេងនឹងយល់ថាយើងជាអ្នកដែលធ្វើឱ្យគេរីករាយ ខណៈពេលដែលយើងកំពុងបង្រៀនគេដោយសីលវិធីល្អបំផុតមួយ៕