គណៈកម្មការអឺរ៉ុបEurope Committee (EC) បានដាក់ពន្ធលើអង្ករមកពីប្រទេសកម្ពុជា និងមី-យ៉ាន់ម៉ាដោយអនុវត្តវិធានការការពារប្លុកអឺរ៉ុបរបស់ខ្លួន ព្រោះថា ការនាំចូលអង្ករ Indica ទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបបណ្ដាលឱ្យខូចខាតដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ក្រុមហ៊ុនផលិតអង្ករនៅប្លុកអឺរ៉ុប។
EC បានឱ្យដឹងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយកាលពីថ្ងៃ16 ខែមករាថា ការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃការនាំចូលអង្ករ Indica ពីប្រទេសកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ាទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបបណ្ដាលឱ្យខូចខាតសេដ្ឋកិច្ចដល់ផលិតករសហភាពអឺរ៉ុប។
យោងតាមសេចក្ដីសម្រេចរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុប បានឱ្យដឹងថា ក្នុងអំឡុងពេលនៃការស៊ើបអង្កេតកាលពីខែមីនា គណៈកម្មការបានរកឃើញថាការនាំចូលអង្ករ Indica ពីប្រទេសទាំង2បានកើនឡើង 89%ក្នុងរយៈពេល 5ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ ការ-ស៊ើបអង្កេតបានរកឃើញថា តម្លៃត្រូវបានថយចុះខ្លាំងជាងទីផ្សារនៅសហភាពអឺរ៉ុប ហើយបានថយចុះក្នុងរយៈពេលដូចគ្នា។ ការកើនឡើងនៃការនាំចូលតម្លៃទាបបណ្តាលឱ្យមានការលំបាកយ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់អ្នកផលិតអង្ករនៅសហភាពអឺរ៉ុបក្នុងកម្រិតដែលចំណែកទីផ្សាររបស់ខ្លួននៅសហភាពអឺរ៉ុបបានធ្លាក់ចុះពី61% មកនៅ29%។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានឱ្យដឹងថា “ដូច្នេះគណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុបបានសម្រេចចិត្តធ្វើការណែនាំឡើងវិញនូវពន្ធនាំចូលដែលនឹងត្រូវកាត់បន្ថយជាលំដាប់ក្នុងរយៈពេល 3ឆ្នាំ”។
ចំពោះការគិតពន្ធនាំចូលអង្កររបស់ប្រទេសទាំង2 (កម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ា) ដែលនាំចូលទៅកាន់ប្រទេសជាសមាជិក EU 28ប្រទេសនឹងត្រូវធ្វើឡើងសម្រាប់រយៈពេល3ឆ្នាំ គិតចាប់ពីឆ្នាំ2019 ដល់ឆ្នាំ2021 ដែលនឹងត្រូវចាប់ផ្តើមអនុវត្តពីថ្ងៃទី18 ខែមករា ឆ្នាំ2019តទៅ ដោយឆ្នាំដំបូង តម្លៃពន្ធនាំចូលនឹងគិតក្នុងតម្លៃ 175អឺរ៉ូ (199,5ដុល្លារអាមេរិក)ក្នុង1តោន។ ឆ្នាំទី2 តម្លៃ 150អឺរ៉ូ(171ដុល្លារ)ក្នុង1តោន និងឆ្នាំទី3 តម្លៃ 125អឺរ៉ូ(142,5 ដុល្លារ)ក្នុង1តោន។
ទិន្នន័យពីលេខាធិការដ្ឋាននៃច្រកចេញចូលតែមួយសម្រាប់ការនាំចេញអង្ករបានបង្ហាញថានៅចន្លោះខែមករា និងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ2018 ប្រទេសកម្ពុជាបាននាំចេញចំនួន 497,420តោន ធ្លាក់ចុះ13% បើប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំ2017 ដោយការនាំចេញអង្ករនៅឆ្នាំនោះ(2017)បានកើនឡើង 17.21% ស្មើនឹង635,325តោន ក្នុងតម្លៃ 333.1 លានដុល្លារ។ ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកបាននាំចេញអង្ករ 3ប្រភេទ គឺអង្ករក្រអូប (493,597 តោន ឬ78.82% នៃការនាំអង្ករចេញសរុប) អង្ករសម្រូប (105,990តោន ឬ16.93%) និងអង្ករគ្រាប់វែង 26,638 តោន ឬ4.25 %)។
ការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ2017 មានចំនួន1.6% នៃការនាំចេញអង្ករសរុបពិភពលោក។ នៅឆ្នាំនោះកម្ពុជា គឺជាប្រទេសនាំចេញធំជាងគេទី9 នៅលើពិភពលោក ខណៈមីយ៉ាន់ម៉ាជាប់ចំណាត់-ថ្នាក់លេខ10 បន្ទាប់ពីកម្ពុជា។
គួរជម្រាបដែរថា សំណើឱ្យមានការកំណត់ពន្ធនេះបានធ្វើឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលអុីតាលី កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ2018 ដោយមានការគាំទ្រពីប្រទេសអឺរ៉ុបដែលផលិតអង្ករចំនួន 7ផ្សេងទៀត រួមមានអេស្ប៉ាញ បារាំង ព័រទុយហ្គាល់ ក្រិក ហុងគ្រី រ៉ូម៉ានី និងប៊ុលហ្គារី។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ឯកឧត្តម សុខ សុភ័ក្ត្រ បានថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី18 ខែមករាកន្លងទៅថា រឿងការកំណត់ពន្ធរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបនេះមិនមានពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានយោបាយឡើយ ហើយសូម្បីតែបញ្ហាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ(Everything But Arms ឬEBA)ក៏មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធដែរ។ ព្រោះប្រទេសមួយចំនួនធំនៅក្នុងពិភពលោកដែលជាសមាជិកអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក(WTO)ក៏អឺរ៉ុបធ្លាប់ប្រើការកំណត់ពន្ធនេះស្របតាមកិច្ចព្រមព្រៀង និងច្បាប់ជាតិរបស់ពួកគេផងដែរ ដើម្បីការពារនូវផលប្រយោជន៍នៃឧស្សាហកម្មក្នុងស្រុក”។
ឯកឧត្តម បានថ្លែងទៀតថា៖“វិធានការនេះ គេដំឡើងពន្ធពីលើពន្ធដែលយើងកំពុងតែចូលជាធរមានស្រាប់ហើយ។ ឧទាហរណ៍ថា បើយើងនាំចេញអង្ករទៅអឺរ៉ុប ហើយពន្ធយើងនាំចេញទៅក្នុង100ដុល្លារ ក្នុង1តោន គេដាក់វិធានការការពារនេះ គឺបូកលើពន្ធដែលមានស្រាប់ តែបើនៅក្រោមប្រព័ន្ធEBA ពន្ធរបស់យើងគឺស្មើសូន្យ អុីចឹងគេបូកថែមលើពន្ធសូន្យនេះ”។
ឯកឧត្ដមបានចាត់ទុកថា ការដាក់ពន្ធនេះ គឺអឺរ៉ុបបានបង្កើនពន្ធគយនាំចូលរបស់គេរហូតដល់12ខ្ទង់ ដើម្បីទាញអង្ករកម្ពុជាចូលទៅក្នុងប្រភេទដែលដូចទៅនឹងប្រភេទអង្កររបស់អុីតាលីដែរ ដូច្នេះអឺរ៉ុបបានយកបច្ចេកទេសទៅបំភ័ន្តតាមរយៈបញ្ញត្តិក្នុងស្រុករបស់ពួកគេ។
ឯកឧត្តម ចាត់ទុកថា ការដាក់ពន្ធលើការនាំចេញអង្ករកម្ពុជានេះ មានបច្ច័យល្អផង និងបច្ច័យមិនល្អផងដែរ។ បច្ច័យមិនល្អត្រូវបានមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនេះលើកឡើងថា ការដាក់ពន្ធនេះអាចនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាខាតបង់ប្រាក់ប្រហែលជា 50លានដុល្លារ ធ្វើឱ្យតម្លៃស្រូវអង្កររបស់កសិករអាចធ្លាក់ចុះជាងមុននៅពេលអ្នកនាំចេញត្រូវដំឡើងថ្លៃទប់ទល់នឹងបញ្ហាពន្ធនេះ។
លោក ច័ន្ទ សុផល នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាគោលនយោបាយ បានបង្ហាញទស្សនៈលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកលើរឿងអឺរ៉ុបដាក់ពន្ធលើអង្ករកម្ពុជានេះថា បើយោងតាមព័ត៌មានផ្សេងៗទាក់ទងនឹងរឿងការដាក់ពន្ធលើអង្ករកម្ពុជាដោយគណៈគណៈកម្មការអឺរ៉ុបនេះអាចធ្វើឱ្យដល់អ្នកតាមដានវិលវល់។
លោក សុផល បានបញ្ជាក់ថា៖“ខ្ញុំយល់ឃើញថាដូចជាមិនធ្ងន់ធ្ងរពេកទេ អឺរ៉ុបមិនអាចសម្លាប់កសិករខ្មែរតាមរបៀបនេះទេ បើគេឆ្ងាញ់នឹងអង្ករខ្មែរ គេក៏ទំនងជានៅតែទិញដដែល បើទោះបីជាថ្លៃជាងមុនបន្តិចក៏ដោយ ដូច្នេះប៉ុន្មានខែទៀតនឹងដឹងរឿងច្រើនជាងនេះហើយ”។
លោក សុផល យល់ថា កម្ពុជាអាចដោះស្រាយបាន ប្រសិនបើរដ្ឋជួយបន្ថែមដល់វិស័យស្រូវអង្ករ ដូចជាជួយបន្ថយថ្លៃអគ្គិសនីដល់រោងម៉ាស៊ីនស្រូវ បន្ថយថ្លៃកំពង់ផែ កសាងផ្លូវរឹងមាំនៅតាមជនបទ និងមិនយកពន្ធកាត់ទុកប្រចាំខែ។ ការកាត់បន្ថយថ្លៃដើមនឹងជំរុញឱ្យអង្ករកម្ពុជាកាន់តែមានភាពប្រជែងឈ្នះនៅលើទីផ្សារផ្សេងៗក្រៅពីអឺរ៉ុបផងដែរ។ លោកបានបន្ថែមទៀតថា កសិករអាចលក់ស្រូវ IR ឱ្យវៀតណាមដូចសព្វដង ឬក៏ជួយកសិករឱ្យផលិតស្រូវក្រអូបវិញ។
ចំណែកឯកឧត្ដម ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានថ្លែងឱ្យដឹងថា កម្ពុជាពុំមានអ្វីទើសទាល់ទេចំពោះការយកពន្ធនាំចូលអង្ករពីកម្ពុជារបស់សហភាពអឺរ៉ុបនេះ។ លោកថា កម្ពុជាក៏អាចមានលទ្ធភាពក្នុងការចាត់ចែងបង់ពន្ធបានដែរ។
យោងតាមប្រទេសនីមួយៗ អ្នកទិញអង្ករធំបំផុតពីកម្ពុជា គឺប្រទេសចិន (170,000តោន) បន្ទាប់មកប្រទេសបារាំង (90,000តោន) ម៉ាឡេស៊ី(40,000តោន) ហ្គាបុង (30,000តោន) និងហូឡង់ (26,000តោន)។ សហគមន៍អឺរ៉ុប គឺជាទីផ្សារដ៏សំខាន់សម្រាប់អង្ករកម្ពុជានៅឆ្នាំ2018 ដោយកម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករទៅអឺរ៉ុបជិត 30ម៉ឺនតោន(270,000តោន)ស្មើនឹង42,98% នៃការនាំចេញសរុបទាំងអស់ចំនួន 62ម៉ឺនតោន៕
