ប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលមនុស្សគួរតែដឹង…តើកូវីដ-19 និងការឆ្លងរាលដាលរបស់ជំងឺគ្រុនផ្ដាសាយធំអេស្ប៉ាញកាលពីអតីតកាល ផ្លាស់ប្ដូរពិភពលោកយ៉ាងណា?(ត…)
ចរន្តតតាំងលទ្ធិប្រមាញ់អាណានិគម និងភាពរួមដៃគ្នារវាងប្រទេសនីមួយៗ ឆ្នាំ1918 ប្រទេសឥណ្ឌា បានស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អង់គ្លេសយូរជាង 1សតវត្សរ៍ ជំងឺគ្រុនផ្ដាសាយធំអេស្ប៉ាញ បានឆ្លងរាលដាលទៅដល់ប្រទេសឥណ្ឌានៅខែឧសភា ក្នុងឆ្នាំនោះ(1918) ហើយវាបានធ្វើឱ្យកើតមានផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជនឥណ្ឌាធ្ងន់ធ្ងរជាងជនជាតិអង់គ្លេសដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាទៅទៀត។ មានស្ថិតិដែលបានបង្ហាញច្បាស់ថា អត្រាការស្លាប់របស់ជនជាតិហិណ្ឌូវណ្ណៈទាប ស្ថិតក្នុងចំនួន 61.6នាក់ សម្រាប់ចំនួនប្រជាជន 1,000នាក់ ខណៈដែលអត្រាការស្លាប់ក្នុងក្រុមមនុស្សជនជាតិអឺរ៉ុប ស្ថិតក្នុងចំនួន 9នាក់ សម្រាប់ចំនួនប្រជាជន 1,000នាក់ដូចគ្នា។ ជនជាតិឥណ្ឌាដែលមានផ្នត់គំនិតជាតិនិយមខ្លាំង ក៏ឆ្លៀតឱកាសក្នុងអំឡុងពេលដែលសង្គមកំពុងមើលឃើញថា អាណានិគមជនជាតិអង់គ្លេសបានគ្រប់គ្រងចាត់ការលើវិបត្តិរោគរាតត្បាតដែលកំពុងកើតឡើងយ៉ាងខុសឆ្គងនោះ នៅឆ្នាំ1919 សារព័ត៌មាន Young India របស់លោក ម៉ាហាត្មះ ហ្គាន់ធី បានបោះពុម្ពផ្សាយបទវិចារណកឋា រិះគន់អ្នកគ្រប់គ្រងអាណានិគមអង់គ្លេសយ៉ាងពុះកញ្ជ្រោល។ “គ្មានប្រទេសស្លូតត្រង់ណា ដែលរដ្ឋបាលនឹងបណ្ដោយឱ្យស្ថានការណ៍ធ្លាក់ចុះដុនដាបយ៉ាងអាក្រក់ ដោយមិនបានធ្វើអ្វីឱ្យបានច្រើនគ្រប់គ្រាន់ស្មើនឹងរដ្ឋបាលឥណ្ឌាក្នុងអំឡុងពេលដែលកើតរោគរាតត្បាតដ៏អាក្រក់ និងសាងភាពហាយនៈដូច្នេះឡើយ” ប្រទេស ដែលទោះជាសង្គ្រាមលោកលើកទី1 បានធ្វើឱ្យពិភពលោកកើតការបែងចែកបក្សពួកខាងនយោបាយក៏ដោយ។ ក្នុងឆ្នាំ1923 សន្ធិកបាតប្រជាជាតិ (League of Nation) អង្គការអន្តរជាតិ ដែលនៅពេលក្រោយមក ត្រូវបានជំនួសដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ(UN) និងបានបង្កើតអង្គការសុខភាព(Health Organisation) ដែលក្រោយមកបានក្លាយជា អង្គការសុខភាពពិភពលោក(WHO)។ អង្គការនេះ បានសាងប្រព័ន្ធថ្មីមួយឡើង ក្នុងការគ្រប់គ្រងរោគរាតត្បាតរវាងប្រទេស … Read more