បង្រៀនកូនឱ្យមានវិន័យ ឱ្យឆ្លាតសមវ័យ ត្រូវចិញ្ចឹមកូនបែប EF

បង្រៀនកូនឱ្យមានវិន័យ​ ឪពុកម្ដាយអាចចាប់ផ្ដើមបានតាំងពីកូននៅតូចៗដោយប្រើវិធីការចិញ្ចឹមកូនបែប EF (Executive Function) ដែលមានន័យពីសមត្ថភាពកម្រិតខ្ពស់របស់ខួរក្បាលដែលប្រើប្រាស់ក្នុងការគិត អារម្មណ៍ និងទង្វើ។ ដើម្បីឱ្យទៅដល់គោលដៅ ដែលជាគោលដៅសម្រាប់កូន មិនមែនជារបស់ឪពុកម្ដាយ តាមស្ទីលរបស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញផ្នែកអប់រំកុមារគឺជាអ្វី និងសំខាន់ចំពោះការចិញ្ចឹមកូនយ៉ាងណា យើងនាំគ្នាមកមើលទាំងអស់គ្នាដូចតទៅ។ គោលការណ៍របស់ EF 1 . មើលថែទាំខ្លួនឯងបាន គឺការឱ្យកុមារបានប្រើប្រាស់ខ្លួនឯងជាចំណុចកណ្ដាលដើម្បីអភិវឌ្ឍ និងហ្វឹកហាត់ខ្លួនឯងឱ្យអាចមើលថែទាំ ជួយខ្លួនឯងបាន ដោយមិនចាំបាច់មានអ្នកណាមកចាំប្រាប់។ មានគោលការណ៍ 4 យ៉ាងដូចតទៅ ៈ – ការមើលថែទាំរាងកាយរបស់ខ្លួនឯង ៈ ដូចជាការញ៉ាំបាយ ងូតទឹក ដុសធ្មេញ ស្លៀកពាក់ បន្ទោបង់ទាំងធំ និងតូចដោយខ្លួនឯងបាន ដែលឪពុកម្ដាយអាចបង្ហាត់កូនតូចបានតាំងពីអាយុ 2 – 3ឆ្នាំ។ សម្រាប់ការញ៉ាំបាយខ្លួនឯង នឹងជួយឱ្យក្មេងបានអភិវឌ្ឍគ្រប់យ៉ាងជារួម បើឪពុកម្ដាយនៅតែចាំបញ្ចុកបាយឱ្យកូនតូចញ៉ាំ ក៏នឹងធ្វើក្មេងមិនក្លាយជា EF។ – ការមើលថែទាំជុំវិញរាងកាយរបស់ខ្លួន ៈ អាចចាប់ផ្ដើមជាមួយកូនតូចដែលមានអាយុ 3 – 5ឆ្នាំ ដូចជាការប្រមូលទុកដាក់របស់លេងនៅពេលលេងរួច ការរៀបចំកន្លែងគេងឱ្យស្អាតរៀបរយបន្ទាប់ភ្ញាក់ពីគេង។ – … Read more

នៅពេលកូនតូចឈានចូលខែទី 10

ខែទី 10 លក្ខណៈរបស់កូនតូច រយៈនេះកូនច្រើនមានធ្មេញខាងមុខដុះឡើងគ្រប់ 4 គ្រាប់ហើយ តែនៅមិនទាន់ដល់ថ្នាក់ត្រូវដុសធ្មេញឱ្យបានទេ គ្រាន់តែយកក្រណាត់ស្អាតមកជូតឱ្យក៏គ្រប់គ្រាន់ហើយ។ ថ្ងៃនេះអត្រាកើនឡើងនៃទម្ងន់ខ្លួននឹងថយចុះប្រមាណជា 5 – 10ក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃជាមធ្យម។ ខែនេះចាប់ផ្ដើមមានភាពជាខ្លួនឯងច្រើនឡើងហើយ ចេះតតាំងនឹងអ្វីដែលមិនចង់ធ្វើច្រើនឡើង ដូចជាមិនចូលចិត្តឱ្យគេចាប់ដាក់អង្គុយលើកន្ថោរដើម្បីជុះ ជាដើម។ អំឡុងពេលនេះអ្នកម្ដាយអាចនឹងបណ្ដោយកូនឱ្យលេងតែឯងខ្លះ ហើយការលេងកូននឹងបង្កប់ទៅដោយការចង់ដឹងចង់ឃើញ និងចងចាំជាបណ្ដើរៗហើយ។ ដល់ពេលញ៉ាំអាហារបន្ថែម វ័យនេះ ញ៉ាំអាហារបរិមាណប៉ុនណា អាស្រ័យលើសេចក្ដីត្រូវការ មិនចាំបាច់ធ្វើទុកឱ្យញ៉ាំជាពិសេសនោះទេ អាចបែងពីអាហាររបស់មនុស្សធំមកញ៉ាំបាន។ បើអាហារដែលញ៉ាំមានទាំងម្សៅ បន្លែ សាច់ និងសណ្ដែកហើយ ក៏មិនចាំបាច់បារម្ភថា កូននឹងខ្វះសារជាតិអាហារនោះឡើយ។ ចំណែកកាលវិភាគអាហារបន្ថែមដែលថាកូនគួរតែបានទទួលប៉ុន្មានក្នុងមួយថ្ងៃ 2ពេល ឬ3ពេលនោះគ្រាន់តែជាគោលការណ៍ប៉ុណ្ណោះ។ បើញ៉ាំបាយអស់ក្នុងរយៈពេល 10 – 15 នាទីនោះ ចង់ឱ្យញ៉ាំមួយថ្ងៃ 3ពេលក៏បាន តែបើបញ្ចុកបាយម្ដងៗចំណាយពេលដល់ទៅ 1 ម៉ោងនោះ បើឱ្យញ៉ាំមួយថ្ងៃ 3ពេល កូននឹងគ្មានពេលចេញទៅលេងខាងក្រៅផ្ទះ ព្រោះយ៉ាងហោចណាស់ក៏ត្រូវឱ្យបានចេញទៅលេងនៅក្រៅផ្ទះនៅពេលព្រឹក និងពេលល្ងាចម្ដងៗពី 1ម៉ោង – 1ម៉ោងកន្លះដែរ ហើយពេលវេលានៅសល់ចូរទុកជាពេលវេលាគេង ពេលញ៉ាំបាយ តាមភាពស័ក្តិសមរបស់ក្មេងម្នាក់ៗវិញប្រសើរជាង។ … Read more

…ព្រោះដល់ថ្ងៃមួយ កូននឹងត្រូវពឹងលើខ្លួនឯង

តើលោកឪពុកអ្នកម្ដាយធ្លាប់បានឮពាក្យសម្ដីប្រហាក់ប្រហែលនេះចេញពីមាត់កូនៗដែរទេ? “អត់ទេ” “កូនធ្វើអត់បានទេ” “វាពិបាកធ្វើណាស់” “កូនមិនដឹងថា វាត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េចទេ” “ម៉ាក់ជួយធ្វើឱ្យកូនបន្តិចបានទេ” ពេលខ្លះកូននឹងមានពាក្យសម្ដីបែបនេះក្នុងពេលដែលត្រូវធ្វើរឿងអ្វីថ្មីៗ ក្មេងមានអារម្មណ៍ថាវាពិបាក ខ្លាចថាធ្វើមិនបាន ដែលទោះជាមនុស្សចាស់ជួយលើកទឹកចិត្តឱ្យសាកល្បងធ្វើលមើលយ៉ាងណា តែជួនកាលក្មេងក៏នៅតែរួញរាមិនចង់ធ្វើដដែល និងញឹកញាប់ណាស់ដែលមនុស្សចាស់កាត់ក្ដីរំខានចិត្តដោយការធ្វើជំនួសឱ្យតែម្ដង។ ក្មេងៗជាច្រើនមានសមត្ថភាព សតិបញ្ញាល្អ តែខ្វះក្ដីព្យាយាមបន្តិច។ ក្ដីព្យយាម គឺជារឿងសំខាន់ រឹតតែក្នុងយុគសម័យដែលអ្វីៗក៏ងាយស្រួលសប្បាយនោះ ក្មេងៗភាគច្រើនពេលជួបការងារដែលពិបាក ក៏នឹងរួញរា និងមិនចង់ធ្វើ។ សេចក្ដីព្យាយាម គឺជារឿងដែលយើងត្រូវប្រើរហូតមួយជីវិត ដូចជាពេលរៀន ដែលនៅពេលថ្នាក់កាន់តែខ្ពស់ឡើង មុខវិជ្ជាក៏កាន់តែពិបាកឡើងជារឿយៗ ឬពេលធំក្លាយជាមនុស្សធំហើយជួបនឹងបញ្ហា បើសិនជាខ្វះក្ដីពុះពារព្យាយាម ជីវិតប្រហែលជាកាន់តែលំបាកខ្លាំងឡើងមិនខាន។ នៅក្នុងជីវិតពិត គឺជារឿងមិនអាចទៅរួចឡើយដែលនឹងមានមនុស្សជាឪពុកម្ដាយនៅតាមមើលថែ និងតាមជួយរហូតតទៅនោះ ដូច្នេះហើយទើបសុភាសិតដែលថា “ខ្លួនទីពឹងខ្លួន” គឺជារឿងចាំបាច់។ ឪពុកម្ដាយត្រូវមានចិត្តរឹងប៉ឹងគួរសម កុំជួយកូនគ្រប់តែរឿង ចូរឱ្យកូនសាកល្បងធ្វើដោយខ្លួនឯង និងដែលសំខាន់ គឺឪពុកម្ដាយត្រូវធ្វើជាគំរូ ដោយត្រូវមានក្ដីព្យាយាមក្នុងការធ្វើអ្វីក៏ដោយ ដែលទោះជាវាពិបាកប៉ុនណាក៏ត្រូវតែសម្ដែងចេញមកថា ខ្លួនមានការតាំងចិត្ត និងព្យាយាមដែរ និងទោះជាធ្វើហើយ មិនទទួលបានជោគជ័យ ក៏ត្រូវតែកោតសរសើរកូនចំពោះការព្យាយាម មិនមែនសម្លឹងតម្រង់ទៅរកតែលទ្ធផលដែលចេញមកនោះទេ។ សាកល្បងឱ្យកូនៗបានធ្វើអ្វីដោយខ្លួនឯង ដូចជាការចេះជួយខ្លួនឯងដែលគេអាចធ្វើបានទៅតាមវ័យ ឱ្យកូនៗបានរៀនយល់ដឹងខ្លះ តែក៏កុំភ្លេចថា បើកូនខំព្យាយាមហើយ នៅតែធ្វើមិនបានទៀតនោះ … Read more

5 វិធីចិញ្ចឹមកូនដែលឪពុកម្ដាយគួរធ្វើ ជួយឱ្យកូនជោគជ័យក្នុងជីវិត

ការចិញ្ចឹមកូនឱ្យក្លាយជាមនុស្សល្អ និងទទួលបានជោគជ័យ គឺជារឿងដែលឪពុកម្ដាយជាច្រើននឹកសង្ឃឹមទុក ព្រោះចង់ឱ្យកូនៗរបស់ខ្លួនធំធាត់ឡើងក្លាយជាមនុស្សម្នាក់ដែលទទួលបានជោគជ័យ អាចរស់នៅក្នុងពិភពដ៏ធំទូលាយនេះបានយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ និងមានសេចក្ដីសុខ។ ថ្ងៃនេះ អ្នកគ្រូ ឆវីសូមអញ្ជើញលោកឪពុកអ្នកម្ដាយ និងអាណាព្យាបាលទាំងអស់មកមើលពី 5 វិធីក្នុងការចិញ្ចឹមកូនដែលឪពុកម្ដាយអាចជួយឱ្យកូនធំធាត់ឡើងក្លាយជាមនុស្សធំម្នាក់ដែលល្អឥតខ្ចោះ និងទទួលបានជោគជ័យក្នុងជីវិតនាពេលអនាគត។ 1 . ឱ្យកូនជួយធ្វើការងារផ្ទះបន្តិចបន្តួច លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវវិភាគមកពីក្រៅប្រទេស បានរកឃើញថា ការបង្ហាត់ក្មេងៗឱ្យចេះជួយធ្វើការងារផ្ទះត្រឹមតែបន្តិចបន្តួចនោះ នឹងជួយឱ្យពួកគេទទួលជោគជ័យក្នុងជីវិតបាន ដែលការងារនេះនឹងជួយក្នុងរឿងនៃការបណ្ដុះភាពទទួលខុសត្រូវ និងជួយឱ្យក្មេងៗចេះពឹងពាក់លើខ្លួនឯង។ អ្នកជំនាញការម្នាក់មកពីមហាវិទ្យាល័យ ស្ទែនហ្វ៉ដ និងជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅ How to Raise an Adult បានរៀបរាប់ថា ការឱ្យក្មេងៗមានចំណែករួមក្នុងការធ្វើការងារផ្ទះ ដូចជា លាងចាន យកសំរាមទៅចោល ស្រោចទឹកផ្កា ឬបោកខោអាវរបស់ខ្លួនឯងជាដើមនោះ នឹងជួយឱ្យពួកគេស្គាល់ពីតួនាទីរបស់ខ្លួនឯងដែលគួរមានចំពោះសួនរួម។ ជាការបណ្ដុះភាពទទួលខុសត្រូវ និងជួយហ្វឹកហាត់ការពឹងពាក់លើខ្លួនឯងបាន។ នៅពេលក្មេងៗធំធាត់ឡើង ពួកគេនឹងក្លាយជាមនុស្សធំដ៏ល្អ មានជំនាញក្នុងការធ្វើការងាររួមជាមួយអ្នកដទៃ មានការយល់ចិត្តយល់ថ្លើម យល់ពីអារម្មណ៍អ្នកដទៃច្រើនឡើង ឧស្សាហ៍ព្យាយាម ស៊ូនឹងការងារ និងថែមទាំងអាចធ្វើការងារបានយ៉ាងសម្បូរបែបដោយប្រើពេលវេលារៀនយល់ដឹងតែបន្តិចទៀតផង។ 2 . ឱ្យកូនស្គាល់ពីការព្យាយាម និងហ៊ានប្រឈមនឹងការបរាជ័យ “ការបរាជ័យ គឺជាគ្រូដ៏ល្អរបស់ភាពជោគជ័យ” តែក្មេងៗប្រហែលជាមិនយល់អំពីប្រយោគនេះទេ។ … Read more

“វាក់អ៊ើ!” ការលេងដែលសាងវិវឌ្ឍនាការរបស់កូនតូចដែលឪពុកម្ដាយនឹកស្មានមិនដល់

វាក់អ៊ើ! គឺជាការលេងដ៏សែនមហាងាយ នរណាៗក៏លេងបាន មានពេលតិចតួចក៏លេងបាន ថែមទាំងលេងបានមិនកំណត់ទីកន្លែង និងពេលវេលាទៀតផង។ គ្រាន់តែមានឧបករណ៍តម្លៃ 0 រៀល តែមានគុណតម្លៃខាងផ្លូវចិត្តខ្ពស់បំផុត នោះគឺ មនុស្សជាឪពុកម្ដាយហ្នឹងឯង។ លទ្ធផលដែលបានពីការលេង វាក់អ៊ើ មិនមែនត្រឹមតែភាពសប្បាយរីករាយប៉ុណ្ណោះទេ តែនៅហុចផលល្អដល់វិវឌ្ឍនាការរបស់កូនយ៉ាងច្រើនទៀតផង។ – វាក់អ៊ើ! បង្ហាត់ពីរឿងការមានស្ថិតស្ថេរនៃរបស់វត្ថុផ្សេងៗ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកខួរក្បាល និងវិវឌ្ឍនាការបានឱ្យដឹងថា ការលេងយកដៃបិទមុខ ហើយបើកវិញមក វាក់-អ៊ើ! នេះនឹងជួយឱ្យក្មេងក្នុងវ័យ 2 ខួបដំបូងបានរៀនយល់ដឹងពីការមានស្ថិតស្ថេរនៃរបស់ និងវត្ថុផ្សេងៗ(Object permanence) ដូចជា នៅពេលអ្នកម្ដាយយកដៃបិទមុខ ឬទៅលបពួន ហើយមួយភ្លែតក្រោយមកក៏បើកមុខឡើង ឬបង្ហាញខ្លួនមកវាក់អ៊ើជាមួយកូនជាដើម។ រូបបែបនៃការលេងបែបនេះនឹងធ្វើឱ្យកូនបានរៀនយល់ដឹងបន្តិចម្ដងៗថា ម៉ាក់នឹងបាត់ចេញពីខ្សែភ្នែកត្រឹមតែមួយភ្លែតប៉ុណ្ណោះទេ រួចហើយបន្តិចទៀតម៉ាក់នឹងត្រឡប់មកវិញមិនខាន។ – វាក់អ៊ើ! បង្ហាត់ឱ្យចេះទន្ទឹងរង់ចាំ នៅពេលដែលកូនបានរៀនយល់ដឹងបន្តិចម្ដងៗថា ប៉ាម៉ាក់គឺពិតជាមានប្រាកដមែន ប៉ាម៉ាក់អាចបាត់ពីខ្សែភ្នែកខ្លះហើយ តែបន្តិចទៀតនឹងត្រឡប់មកវិញមិនខាន។ កូននឹងចាប់ផ្ដើមមានភាពជឿជាក់លើមនុស្សជាឪពុកម្ដាយ ខណៈពេលជាមួយគ្នាក៏ចាប់ផ្ដើមរៀនយល់ដឹងពីការរស់នៅដោយខ្លួនឯង(Independence)។ ដូច្នេះហើយទើបការលេងវាក់អ៊ើជាការជំរុញឱ្យកូនតូចចេះអត់ទ្រាំរង់ចាំ ចាប់ផ្ដើមពីម្ដាយលើកដៃបិទមុខ ឬពួននៅពីផ្ទាំងក្រណាត់ កូនក៏ត្រូវរង់ចាំថា តើពេលណាម៉ាក់នឹងបើកមុខ ឬចេញមកវិញ ដែលរឿងនេះវានឹងអភិវឌ្ឍឆ្ពោះទៅរកការអត់ទ្រាំរង់ចាំក្នុងរឿងផ្សេងៗដែលមានភាពលំបាក និងស្មុគស្មាញជាងនៅពេលក្រោយ ដូចជា … Read more

គន្លឹះល្អៗក្នុងការអភិវឌ្ឍសតិបញ្ញាកូនឱ្យធំធាត់សមនឹងវ័យ

ចាប់ផ្ដើមពីវ័យកើតដំបូង រហូតចូលដល់បឋមវ័យ(6 ឆ្នាំដំបូង) កូនរបស់យើងនឹងមានវិវឌ្ឍនាការទាំងផ្នែករាងកាយ និងចិត្តគំនិតឆាប់រហ័សខ្លាំងណាស់ បើយើងអាចជួយបន្ថែមឱ្យកូនមានវិវឌ្ឍនាការដែលត្រឹមត្រូវ ស័ក្តិសមតាមវ័យរបស់គេបានទៀតផងនោះ នឹងរឹតតែធ្វើឱ្យកូនរបស់យើងក្លាយជាក្មេងដែលមានអាកប្បកិរិយា និងទង្វើដែលល្អ មានភាពឆ្លាតវៃខាងផ្នែកអារម្មណ៍ខ្ពស់ជាមិនខាន។ យើងអាចជួយបន្ថែមវិវឌ្ឍនាការផ្សេងៗរបស់កូនបានតាមវិធី 4 យ៉ាងតទៅនេះ ៈ 1 . ឱ្យកូនបានឃើញនូវអ្វីដែលល្អ កូនរបស់យើង(ទោះជាទើបនឹងកើតក្ដី)អាចរៀនយល់ដឹងនូវអ្វីដែលខ្លួនឯងមើលឃើញបាន។ ការមើលឃើញនេះ មានន័យរួមទាំងទង្វើមួយចំនួនរបស់ឪពុកម្ដាយ ឬអ្នកចិញ្ចឹមដែលធ្វើចំពោះកូនរបស់យើងផងដែរ ដោយទង្វើផ្សេងៗដែលក្មេងមើលឃើញនោះ គេនៅមិនទាន់អាចញែកបំបែកបានថា រឿងនោះជារឿងត្រឹមត្រូវ ឬស័ក្តិសមនោះទេ តែក្មេងនឹងជ្រួតជ្រាបនូវអ្វីដែលបានឃើញទាំងអស់ ហើយចុងក្រោយក៏នឹងក្លាយជាទង្វើរបស់កូនខ្លួនឯងតែម្ដង ដូចជា ក្មេងដែលមើលឃើញឪពុកម្ដាយចូលចិត្តច្រៀង មានអារម្មណ៍ល្អ ឬលេងតន្រ្តី នៅពេលកូនធំឡើង កូនក៏នឹងមានសេចក្ដីស្រឡាញ់ក្នុងផ្នែកតន្រ្តី មានផ្លូវចិត្តទន់ភ្លន់ ឬករណីដែលឪពុកម្ដាយ ឬអ្នកចិញ្ចឹមមិនចូលចិត្តញ៉ាំបន្លែ នៅពេលកូនធំឡើងក៏ច្រើនតែមិនញ៉ាំបន្លែដែរ។ 2 . ឱ្យកូនបានឮនូវអ្វីដែលល្អ ពាក្យសម្ដីល្អៗ សំឡេងពីរោះៗទន់ភ្លន់ ទារកទើបនឹងកើតក៏អាចដឹងបានដែរ ជាពិសេសក្មេងក្នុងអំឡុងបឋមវ័យ(កើតដំបូង-6ឆ្នាំ) ក្មេងនឹងតាំងចិត្តស្ដាប់ និងមានអារម្មណ៍ឆាប់ចាំបានចំពោះសំឡេងផ្សេងៗ។ បើអ្នកណាដែលធ្លាប់ចិញ្ចឹមកូន នៅពេលកូនតូចអាយុបានប្រមាណ 3 – 4 ខែនឹងបានឃើញថា ពេលដែលយើងពកូនហើយនិយាយជាមួយកូន កូននឹងធ្វើមាត់ជីបអូចៗ កែវភ្នែកនឹងសម្លឹងចំមុខឪពុក … Read more

ចំណុចល្អ 4 យ៉ាងរបស់ការឧស្សាហ៍ឱបកូន

គ្រួសារជាច្រើន(ជាពិសេសគ្រួសារខ្មែរកាត់ចិន)ច្រើនតែមិនសូវបង្ហាញចេញនូវសេចក្ដីស្រឡាញ់ដែលឪពុកម្ដាយមានចំពោះកូនដោយការឱបរឹតប៉ុន្មានឡើយ តែបច្ចុប្បន្ន ឪពុកម្ដាយជំនាន់ថ្មីចាប់ផ្ដើមបង្ហាញពីសេចក្ដីស្រឡាញ់ដែលមានចំពោះកូនដោយការឱបរឹតច្រើនឡើងហើយ។ តើការឧស្សាហ៍ឱបរឹតកូនយ៉ាងជាប់លាប់តាំងពីកូនស្ថិតក្នុងវ័យទើបនឹងកើត រហូតដល់ពេលគេធំ នឹងហុចផលល្អឱ្យគេធំធាត់ឡើងក្លាយជាមនុស្សបែបណានោះ យើងនាំគ្នាមកមើលពីចម្លើយដូចតទៅ។ 1 . ឱបកូនតាំងពីវិនាទីដំបូងដែលគេបើកភ្នែកមើលពិភពលោក ចាប់តាំងពីកូនតូចប្រសូតចេញមកបើកភ្នែកមើលពិភពលោក គេត្រូវជួបនឹងការផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងធំធេងរវាងពិភពដែលគេរស់នៅមក 9 ខែ(នៅក្នុងផ្ទៃម្ដាយ)ជាមួយនឹងពិភពខាងក្រៅដែលទាំងភ្លឺ ទាំងសីតុណ្ហភាពដែលមិនស្ថិតស្ថេរ ឬត្រជាក់ខ្លាំង និងធ្វើឱ្យទារកភ័យខ្លាច ដែលរឿងទាំងអស់នេះហើយជាហេតុផលថា ហេតុអីបានជាទារកដែលកើតមកភ្លាម ស្រែកយំខ្លាំងៗ និងស្ងាត់ទៅវិញនៅពេលបានទទួលភាពកក់ក្ដៅ និងការឱបបីពអំពីអ្នកម្ដាយនោះ។ ការឱបកូន និងប៉ះពាល់កូនតាំងពីពេលកើតមកភ្លាម ទោះជាកូននៅមិនទាន់ដឹងថា នរណាជាអ្នកឱបរូបគេក៏ដោយ តែការឱបកូនគឺជាការជួយឱ្យទារកមានអារម្មណ៍កក់ក្ដៅសប្បាយ និងមានសុវត្ថិភាព មានភាពនឹងនរក្នុងចិត្តកាន់តែខ្លាំងឡើងបន្ទាប់ពីបានជួបនឹងការផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងឆាប់រហ័សខណៈពេលប្រសូតរួច។ 2 . ការឱបកូនក្នុងអំឡុង 6 ខែដំបូង ក្នុងអំឡុងខែដំបូងៗ ខ្សែសម្ព័នភាពរវាងកូនជាមួយឪពុកម្ដាយនឹងចាប់ផ្ដើមវេញត្បាញចូលគ្នាច្រើនឡើង រឹតតែជាកូនដំបូងផងនោះ លោកឪពុកអ្នកម្ដាយថ្មោងថ្មីជឿចុះថា លោកអ្នកប្រហែលជាត្រេកអរ និងស្រឡាញ់កូនខ្លាំងណាស់ រឿងនេះគឺជារឿងដែលកើតឡើងតាមធម្មជាតិ ជារូបបែបសម្ព័ន្ធភាពខាងអារម្មណ៍រវាងម្ដាយ និងកូន ដែលបើក្មេងបានទទួលសម្ព័ន្ធភាពខាងអារម្មណ៍យ៉ាងល្អតាំងពីពេលកើតមកដំបូង នឹងហុចផលដល់ការអភិវឌ្ឍខាងអារម្មណ៍របស់កូននៅពេលដែលគេធំឡើង។ ក្មេងដែលមានសម្ព័ន្ធភាពខាងអារម្មណ៍ដែលល្អជាមួយអ្នកម្ដាយតាំងពីពេលកើតដំបូង នៅពេលគេធំឡើង វិវឌ្ឍនាការខាងផ្នែកអារម្មណ៍របស់គេនឹងល្អប្រសើរ គេនឹងក្លាយជាក្មេងរួសរាយសប្បាយ និងមានសភាវខាងអារម្មណ៍ដែលកាន់តែល្អឡើង។ ការឱបរឹតកូនក្នុងអំឡុងពេលកើតមកភ្លាមរហូតដល់ 6 ខែដំបូងនេះ អ្នកម្ដាយនឹងឱបកូនរៀងរាល់ថ្ងៃ មួយថ្ងៃច្រើនៗដងតាមរយៈការបំបៅដោះកូន។ … Read more

សាលា​នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា​បន្ថែម​មេរៀន ​ដើម្បី​ផ្តល់​សុភមង្គល​ដល់​សិស្សក្នុងការរៀន

រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង Delhi បាន​បន្ថែម​មុខវិជ្ជា​ថ្មី​មួយ​ក្នុង​កម្មវិធីសិក្សា​ក្នុង​គោលបំណង​ធ្វើកំណែទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​អប់រំ​ដើម្បីឱ្យ​ក្មេង​កាន់​តែមាន​សុភមង្គល​ក្នុងការ​រៀនសូត្រ។ សិស្សសាលា​រដ្ឋ​នៅ​ទីក្រុង Delhi ចាប់ពី​កម្រិត​ត្រៀម​ចូល​ថ្នាក់​បឋម រហូតដល់​ក្មេង​អាយុ 14ឆ្នាំ ទទួលបាន​មេរៀន​ដើម្បី​ធ្វើឱ្យមាន​សុភមង្គល​ក្នុង​ជីវិត​ជា​រៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយ​ក្នុងនោះ​សាលា​បាន​បញ្ចូល​មុខវិជ្ជា យោ​គៈ (yoga) សមាធិ និង​វិធី​រីករាយ​ជាមួយ​អ្វីដែល​ខ្លួន​បានធ្វើ។ រយៈពេល 45នាទី មុនពេល​ចាប់ផ្តើម​សិក្សា សិស្ស​អាច​ចាប់ផ្តើម​អប់រំ​ចិត្ត (mindfulness) ដោយមាន​បង្ហាញ​អំពី​រឿងល្អៗ និង​សកម្មភាព​សម្រាប់​អប់រំ​ចិត្ត​ថែម​ទៀតផង។ គ្រូ​ព្យាយាម​យកចិត្តទុកដាក់​ពី​ទឹកចិត្ត​របស់​សិស្ស​ក្នុងការ​សិក្សា ដោយ​ជំរុញ និង​ធ្វើយ៉ាងណា​ឱ្យ​សិស្ស​មាន​អារម្មណ៍រីករាយ ហើយ​មាន​អារម្មណ៍​ថា ការសិក្សា​មុខវិជ្ជា​ដែល​គ្រប់គ្នា​គិតថា​ស្មុ​គ្រ​ស្មាញ គឺជា​រឿង​គួរឱ្យចូលចិត្ត។ រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង Delhi សង្ឃឹមថា វិស័យ​អប់រំ​នឹង​អភិវឌ្ឍ​ដើម្បី​ផ្តោត​សំខាន់​ទាំង​ចំណេះដឹង និង​គុណ​តម្លៃ​សម្រាប់​ការរស់នៅ ហើយ​មិន​ផ្តោត​ខ្លាំង​តែ​លើ​ពិន្ទុ​ក្នុង​សាលា​ទាំងស្រុង​នោះទេ។ លោក Manish Sisodia រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​អប់រំ ឥណ្ឌា បាន​លើកឡើងថា៖ “កាលពី 30ឆ្នាំមុន យើង​បាន​បង្កើត​អ្នកធ្វើការ​ក្នុង​ឧស្សាហកម្ម និង​ក្នុង​រោងចក្រ​ជាច្រើន​នាក់ តែ​យើង​មិនបាន​អភិវឌ្ឍ​មនុស្ស​ល្អ​ឱ្យបាន​ច្រើន​នៅឡើយ​ទេ។ ហេតុនេះ​ការដាក់​គម្រោង​បណ្តុះបណ្តាល​ពី​សុភមង្គល​គឺជា​រឿង​សំខាន់”។ ក្នុង​កម្មវិធី​ប្រកាស​ពី​កម្មវិធីសិក្សា​សុភមង្គល​នេះលោក​រដ្ឋមន្ត្រី​បាន​និយាយថា ការអប់រំ​ត្រូវតែ​បង្រៀនឱ្យមាន​សីលធម៌ និង​បំណងល្អ​សម្រាប់​សង្គម​ឱ្យបាន​ច្រើន មិនមែន​គ្រាន់តែ​មើល​តែពី​តម្រូវការ​ក្នុង​សេដ្ឋកិច្ចនោះទេ។ គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​វិស័យ​អប់រំ​នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា​នេះ គឺ​ត្រូវបាន​បង្កើតឡើង​ក្រោម​កិច្ចសហការ​រវាង​វិស័យ​សាធារណៈ និង​ឯកជន។ កម្មវិធី​នេះ​ផ្តោត​ទាំង​ការជំរុញឱ្យ​ទទួលបាន​ពិន្ទុ​ល្អ​ក្នុងការ​ប្រឡង និង​ភាពល្អប្រសើរ​ក្នុងការ​បង្រៀន​ទៅលើ​សីលធម៌ និង​ការទទួលខុសត្រូវ​ចំពោះ​សិស្ស​ក្នុង​ភាពជា​មនុស្ស​ល្អ​ក្នុងសង្គម។ … Read more

អនាគត​ ម៉ាស៊ីន​នឹង​ដណ្ដើម​ការងារ​មនុស្ស ហេតុនេះ​គ្រប់គ្នា​ត្រូវ​រៀន ជំនាញ​មួយចំនួន​ដើម្បី​រក្សា​លំនឹង

បច្ចុប្បន្ននេះ មនុស្ស​ចាប់ផ្តើម​ប្រើប្រាស់​ម៉ាស៊ីន​កាន់តែ​ច្រើនឡើង​ដើម្បី​ជំនួស​ការងារ​របស់ខ្លួន ហើយ​ការងារ​ទាំងឡាយណា​ដែល​មនុស្ស​អាចធ្វើដដែលៗ នឹងត្រូវ​ជំនួស​ដោយ​គ្រឿងយន្ត​បំពាក់​បច្ចេកវិទ្យា AI ទាំងស្រុង​នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត។ ការងារ​រាប់លាន​នឹងត្រូវ​លុបបំបាត់ តែ​ទោះជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី ការងារ​ជាច្រើន​ក៏​នឹង​កើត​ថ្មី​បន្ថែមទៀត​ផងដែរ ដែល​វា​ទាមទារ​ឱ្យ​មនុស្ស​គ្រប់គ្នា​ត្រូវតែ​ត្រៀមលក្ខណៈឱ្យបាន​ល្អប្រសើរ​ដើម្បី​សិក្សា​ស្វែងយល់​ពី​តម្រូវការ​របស់​មនុស្ស​ក្នុង​ពិភព​ការងារ​នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត។ ក្នុងកាលៈទេសៈនៃ​ទីផ្សារការងារ​កំពុង​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​នេះ មនុស្ស​ជាច្រើន​បានដាក់​សំណួរ​ថាតើ​មនុស្ស​គួរ​ធ្វើ​អ្វីខ្លះ​ដើម្បី​ដើរ​ឱ្យទាន់​សេដ្ឋកិច្ចដែល​បាន​បត់បែន​យ៉ាង​លឿន ហើយ​យើងទាំងអស់គ្នា​គួររៀបចំ​ខ្លួន​យ៉ាងណា​ដើម្បី​រក្សា​តម្លៃ​នៃ​ជំនាញ ​ដែល​យើង​មាន​សម្រាប់​ឈរជើង​ក្នុង​ពិភពលោក​ដែល​កំពុងតែ​ជំនួស​ដោយ​ម៉ាស៊ីន​នេះ? ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា​ទាំងនេះអ្នកជំនាញ​ការងារ និង​ព័ត៌មាន Guthrie Jensen បានបង្ហាញ​ពី​ជំនាញ​មួយចំនួន​ដែល​ពិភពលោក​ត្រូវការ​សម្រាប់​ឆ្នាំ2020 ខាងមុខនេះ ដែល​ជំនាញ​ទាំងអស់នោះ​ជា​ផ្នែក​ដែល​ម៉ាស៊ីន​ធ្វើ​មិនកើត ហើយ​យើង​អាច​នឹង​ក្លាយជា​អ្នកគ្រប់គ្រង​លើ​ម៉ាស៊ីន​ទៅវិញ។ នៅពេលនោះ​វា​នឹង​លែង​ក្លាយជា​បញ្ហាទៀតហើយសម្រាប់​អ្នក​ដែល​អាច​ចាប់​ឱកាស​អភិវឌ្ឍ​សមត្ថ-ភាព​សម្រាប់​ពិភពលោក​ក្នុង​យុគសម័យ​បច្ចេក-វិទ្យា​នេះ។ អ្នកជំនាញ​ដដែល​បានបង្ហាញ​ផងដែរ​ថា បដិវត្តន៍​ឧស្សាហកម្ម​លើក​ទី4នេះ នឹងមាន​ការប្រែប្រួល​ខ្លាំង​លើ​អ្វី​ដែលមាន​ស្រាប់​ក្រោយពី​មាន​បដិវត្តន៍​ឧស្សាហកម្ម​លើក​ទី3 ដូចជា​បច្ចេកវិទ្យា AI នឹង​ជំរុញ​ឱ្យ​ការងារ​ទាំងឡាយ​ដែល​ធ្លាប់ប្រើ​ប្រាស់មនុស្ស រួមទាំង​ការឆ្លើយ​ឆ្លង​ព័ត៌មាន​តាម​ទូរស័ព្ទ​ផងដែរ។ ចំណែកឯ​ប្រព័ន្ធ​នៃ​ការធ្វើ​អាជីវកម្ម ទិញ​ទំនិញ និង​គ្រប់គ្រង​របស់របរ​តាម​ប្រព័ន្ធ​អុី​ន​ធើ​ណិ​តហើយសេវាដឹកជញ្ជូនអាច​នឹងប្រើប្រាស់​ដោយ​ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង​យានយន្ត​គ្មាន​មនុស្ស​បើក ស្រប​ពេលដែល​ប្រព័ន្ធ​ថាមពល​ក៏ត្រូវ​បាន​គេ​យកចិត្តទុកដាក់​ដោយ​ការប្រើប្រាស់​ឡើងវិញ​ផងដែរ។ ចំពោះ​ប្រព័ន្ធ​វេជ្ជសាស្ត្រ​ក៏​នឹងត្រូវ​គ្រប់គ្រង​ដោយ​បច្ចេកវិទ្យា (nanotechnology) ដោយ​ក្នុងនោះ​ការវះកាត់​ក៏​នឹង​អាច​ធ្វើឡើង​ដោយ​គ្រឿង​ម៉ាស៊ីន​ដែរ។ លើសពីនេះទៅទៀត វិស័យ​កសិកម្ម​ក៏​ប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​គ្រប់គ្រង​ផងដែរ ខណៈពេល​បច្ចុប្បន្ននេះ​ប្រព័ន្ធ​មើល​ដំណាំ​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន​ត្រូវបាន​គេ​ប្រើប្រាស់ Drone និង​ឧបករណ៍​ទំនើប​ដែល​អាច​តាមដាន​បាន​ដោយ​ប្រើប្រាស់ Mobile Apps។ ប្រឈម​ជាមួយនឹង​បញ្ហា​នេះ អ្នក​ដែល​កំពុងធ្វើការ​ងារ​លើ​ជំនាញ​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន​ទាំង​ផ្នែក​វេជ្ជសាស្ត្រ កសិកម្ម ការដឹកជញ្ជូន ឬ​អ្នកបម្រើ​ការងារ​ក្នុង​វិស័យ​សេវាកម្ម និង​ផលិតកម្ម​មួយចំនួន​អាច​នឹងមាន​បញ្ហា​បាត់បង់​ការងារ​បើ​គាត់​តាម​មិនទាន់​បច្ចេកវិទ្យា ព្រោះ​ឧបករណ៍​វៃឆ្លាត​ទាំងអស់នោះ​នឹង​អាចមាន​សមត្ថភាព​ក្នុង​ការធ្វើការងារ​បាន​យ៉ាង​លឿន មាន​ប្រសិទ្ធភាព ហើយ​ចំណាយ​​តិចជាង​ការប្រើប្រាស់​មនុស្ស។ អ្នកជំនាញ​ខាង​ពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចព័ត៌មានវិទ្យា​ក៏បាន​បង្ហាញ​ផងដែរ​ថា … Read more