Tag: បង្ហាត់ឱ្យកូន

  • បង្ហាត់កូនៗឲ្យចេះជួយខ្លួនឯង ចាប់តាំងពីនៅតូច រហូតដល់ធំ

    បង្ហាត់កូនៗឲ្យចេះជួយខ្លួនឯង ចាប់តាំងពីនៅតូច រហូតដល់ធំ

    កូនតូចក្នុងវ័យ1ខួបឡើងទៅ អ្នកម្តាយអាចបង្ហាត់ឱ្យគេចេះជួយខ្លួនឯងក្នុងរយៈដំបូងបានខ្លះហើយ មិនថាតែការញ៉ាំអាហារ ឬការប្រមូលចានដែលញ៉ាំរួចហើយជាដើម ទោះជាក្មេងនៅក្នុងវ័យនេះនៅមានសាច់ដុំតូចៗដែលមិនទាន់រឹងមាំ និងចាប់កាន់របស់របរអ្វីនៅមិនទាន់ជាប់មាំក៏ដោយ តែការបង្ហាត់ឱ្យកូនតូចបានចាប់ផ្តើមធ្វើដោយខ្លួនឯងនេះ មួយផ្នែកគឺជាការជួយអភិវឌ្ឍសាច់ដុំតូចៗរបស់គេឱ្យរឹងមាំឡើងបាន។

    លោកឪពុក និងអ្នកម្តាយខ្លះគិតថា កូនតូចអាយុត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងនៅមិនទាន់ដល់ពេលទេ ខ្លាចថាបើបណ្តោយឱ្យកូនតូចធ្វើដោយខ្លួនឯង ក៏អាចនឹងកំពប់ និងប្រឡេកប្រឡាក់អស់ តែលោកឪពុកអ្នកម្តាយដឹងទេថា លោកអ្នកកំពុងតែយល់ខុសហើយ…។ ការបណ្តោយឱ្យកូនតូចចេះជួយខ្លួនឯងនេះ នឹងរឹតតែធ្វើឱ្យកូនមានវិវឌ្ឍនាការសាច់ដុំតូចៗនោះកាន់តែរឹងមាំឆាប់រហ័សឡើង និងលទ្ធផលបន្ទាប់ដែលទទួលបានពីការបង្ហាត់ឱ្យកូនធ្វើអ្វីដោយខ្លួនឯងនេះ នឹងធ្វើឱ្យកូនមានភាពទទួលខុសត្រូវ និងស្គាល់ពីតួនាទីរបស់ខ្លួនឯងទៀតផង។

    នៅពេលកូនដល់វ័យចូលរៀន លោកឪពុកអ្នកម្តាយគួរឱ្យកូនចេះមើលថែទាំខ្លួនឯងខ្លះផង ដូចជា ស្លៀកពាក់ដោយខ្លួនឯងមិនថាតែការបិទឡេវខោ ឡេវអាវ ឬពាក់ស្រោមជើង ស្បែកជើងដោយខ្លួនឯង រៀបចំកាតាបដាក់សៀវភៅខ្លួនឯងជាដើម អ្វីផ្សេងៗទាំងអស់នេះនឹងជួយអភិវឌ្ឍជាបន្តឱ្យកូនចេះប្រើប្រព័ន្ធប្រសាទ ការប៉ះពាល់ រួមជាមួយសាច់ដុំតូចៗ ដោយឱ្យខួរក្បាលជាអ្នកដឹកនាំក្នុងការគិត ធ្វើឱ្យកូនចេះគិតជាប្រព័ន្ធយល់ពីអ្វីគួរធ្វើមុន ឬក្រោយរៀនយល់ដឹងក្នុងការកែបញ្ហាចំពោះមុខបាន និងមានភាពត្រៀមជានិច្ចក្នុងការរៀនយល់ដឹងពីអ្វីដែលថ្មីៗ និងគួរបង្ហាត់ឱ្យកូនធ្វើរៀងរាល់ថ្ងៃ រហូតក្លាយជាមុខនាទីដែលគេត្រូវទទួលខុសត្រូវ។

    កុមារដែលមិនចេះជួយខ្លួនឯងសោះ ច្រើនតែមានឧប្បនិស្ស័យអត្មា-និយម ទើបធ្វើឱ្យមិនមានភាពត្រៀមជាស្រេចក្នុងការរៀនយល់ដឹងពីអ្វីដែលថ្មីៗ ការសម្រេចចិត្តចំពោះមុខភ្លាមៗមិនពូកែ ព្រោះមិនដែលរៀនយល់ដឹងក្នុងការកែបញ្ហា មិនចេះស៊ូទ្រាំចំពោះក្តីលំបាកលំបិន​ ព្រោះមិនធ្លាប់ធ្វើអ្វីបានដោយខ្លួនឯង មានតែអ្នកធ្វើឱ្យជានិច្ច និងខ្វះជំនាញក្នុងការចូលសង្គមទៀតផង៕

  • និស្ស័យល្អ 10យ៉ាង ដែលឪពុកម្ដាយសម័យថ្មីគួរបង្រៀនដល់កូន (តចប់)

    និស្ស័យល្អ 10យ៉ាង ដែលឪពុកម្ដាយសម័យថ្មីគួរបង្រៀនដល់កូន (តចប់)

    6.ខ្ទប់មាត់ និងលាងដៃពេលកណ្តាស់រួច

    មានមេរោគច្រើនប្រភេទណាស់នៅក្នុងទឹកមាត់ពេលយើងក្អក ឬកណ្តាស់ចេញមក ដូចជា មេរោគផ្តាសាយ មេរោគកញ្រ្ចឹលជាដើម។ល។​ បង្ហាត់ឱ្យក្មេងៗចេះលើកដៃខ្ទប់មាត់ពេលក្អក ឬកណ្តាស់ រួចហើយលាងដៃនឹងសាប៊ូឱ្យ​បានស្អាតដើម្បីការពារការចម្លងរោគទៅគ្នាទៅវិញទៅមក។

    7.ខំប្រឹង និងព្យាយាម ដើម្បីធ្វើឱ្យបានល្អបំផុត មិនមែនដើម្បីឱ្យក្លាយជាមនុស្សពូកែបំផុតនោះទេ

    នៅក្នុងពិភពនៃការប្រកួតប្រជែង និងសម្ពាធដែលគ្មានហេតុផល គ្មាននរណាម្នាក់ទទួលបានគ្រប់យ៉ាងដែលខ្លួន​​​​ចង់បាននោះឡើយ។ ចូរបង្រៀនឱ្យកូនបានដឹងថា គេបានប្រើប្រាស់ភាពជំនាញរបស់គេយ៉ាងអស់ពីសមត្ថភាពហើយ នោះគឺជា​មោទ​នភាពរបស់ខ្លួនយើង មិនមែនស្ថិតនៅលើការសម្រេចរបស់អ្នកដទៃនោះទេ។ បង្រៀនឱ្យគេយល់ថា កុំរីករាយនឹងរង្វាន់ខ្លាំងជ្រុលពេក តែចូរផ្តល់ភាពសំខាន់ទៅលើការអភិវឌ្ឍ និងលទ្ធផលនៃការព្យាយាមរបស់ខ្លួនយើងវិញ ទើបប្រសើរជាង។

    8.ចេះបរិភោគអាហារដែលមានគុណប្រយោជន៍

    កុំឱ្យកុមារញៀនអាហារដែលមិនសូវមានប្រយោជន៍រហូតក្លាយជានិស្ស័យ ដែលនាំឱ្យកើតរោគធាត់ និងប្រថុយនឹង​ការ​​កើត​​ជំងឺទឹកនោមផ្អែមនៅពេលធំឡើង។ ចូរបង្ហាត់ឲ្យចេះបរិភោគបន្លែ និងផ្លែឈើដែលមានគុណប្រយោជន៍ឱ្យបានញឹកញាប់។

    9.ចូលបន្ទប់ទឹករៀងរាល់ពេលព្រឹក

    កុមារគួរតែត្រូវបានបង្ហាត់ឱ្យយល់ដឹងពីការបន្ទោរបង់ប្រចាំថ្ងៃ​។ គ្រូពេទ្យបានបញ្ជាក់ថា អាការដាស់តឿនទាក់ទិននឹងប្រព័ន្ធបន្ទោរបង់របស់រាងកាយតែងកើតឡើងច្រើនបំផុត គឺក្នុងអំឡុងពេលក្រោយអាហារពេលព្រឹក ហើយក្មេងៗគួរតែមានពេលចូលបន្ទប់ទឹកនៅពេលនោះ។

    10.ចេះគ្រប់គ្រងកំហឹង

    មិនថាតែអាការក្រេវក្រោធ ឬការបញ្ចេញទឹកមុខបង្ហាញពីអារម្មណ៍ជំនួសឱ្យការទម្លាយវាចេញមកក៏ដោយ អាណាព្យាបាលគួរបង្ហាត់ឱ្យកូនៗចេះទប់ និងគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍របស់ខ្លួនឯង និងចេះសម្របសម្រួលក្នុងគ្រប់ស្ថានការណ៍ ដោយប្រាប់កូនៗថា អារម្មណ៍ទាំងនោះ។ ត្រូវចេះពិចារណាក្នុងកម្រិតណាមួយសិន មុននឹងបង្ហាញវាចេញមក ឬក៏បោះបង់់វាចោល មិន​បាច់​នឹកដល់វាតែម្តង រឹតតែប្រសើរទៅទៀត។

    រឿងការមើលថែទាំកុមារ ប្រៀបដូចជាការដាំដើមឈើដែរ បើសិនជាមនុស្សធំយកចិត្តទុកដាក់ ឧស្សាហ៍រៀបចំតុបតែង និងផ្តល់ឱ្យនូវអ្វីដែលស័ក្តិសមនោះ ដើមឈើជាទីស្រឡាញ់របស់យើងនឹងរីកលូតលាស់ធំធាត់យ៉ាងល្អស្អាត និងរឹងមាំមិនខាន៕

  • យុគសម័យថ្មីនេះ ការបង្ហាត់កូនតូចចាប់ពីវ័យ 1ខួបឡើង ឱ្យចេះជួយខ្លួនឯង គឺជារឿងដែលឪពុកម្ដាយត្រូវធ្វើ

    យុគសម័យថ្មីនេះ ការបង្ហាត់កូនតូចចាប់ពីវ័យ 1ខួបឡើង ឱ្យចេះជួយខ្លួនឯង គឺជារឿងដែលឪពុកម្ដាយត្រូវធ្វើ

    កូនតូចក្នុងវ័យ 1ខួបឡើងទៅ អ្នកម្តាយអាចបង្ហាត់ឱ្យគេចេះជួយខ្លួនឯងក្នុងរយៈដំបូងបានខ្លះហើយ មិនថាតែការញ៉ាំ​អាហារ ឬការប្រមូលរៀបចំចានដែលញ៉ាំរួចហើយជាដើម ទោះជាក្មេងនៅក្នុងវ័យនេះនៅមានសាច់ដុំតូចៗដែលមិនទាន់រឹងមាំ និងចាប់កាន់របស់របរអ្វីមិនទាន់ជាប់មាំក៏ដោយ តែការបង្ហាត់ឱ្យកូនតូចបានចាប់ផ្តើមធ្វើអ្វីដោយខ្លួនឯងនេះ​ មួយផ្នែកគឺ ជាការជួយអភិវឌ្ឍសាច់ដុំតូចៗរបស់គេឱ្យរឹងមាំឡើងបាន។ ឪពុក-ម្តាយខ្លះគិតថា កូនតូចអាយុត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹង នៅមិនទាន់ដល់ពេលទេ ខ្លាចថា ​បើបណ្តោយឱ្យកូនតូចធ្វើអ្វីមួយដោយខ្លួនឯង វាអាចនឹងកំពប់ និងប្រឡេកប្រឡាក់ខ្លួនអស់ តែលោកអ្នកដឹងទេថា លោកអ្នកកំពុងតែយល់ខុសហើយ…។

    “ការបណ្តោយឱ្យកូនតូចចេះជួយខ្លួនឯងនេះ នឹងរឹតតែធ្វើឱ្យកូនមានវិវឌ្ឍនាការរបស់សាច់ដុំតូចៗនោះកាន់តែរឹងមាំឆាប់រហ័សឡើង ហើយលទ្ធផលបន្ទាប់ដែលទទួលបានពីការបង្ហាត់ឱ្យកូនធ្វើអ្វីដោយខ្លួនឯងនេះ នឹងធ្វើឱ្យកូនមានភាពទទួលខុសត្រូវ និងស្គាល់ពីតួនាទីរបស់ខ្លួនឯងទៀតផង”

    នៅពេលកូនដល់វ័យចូលរៀន ឪពុក-ម្តាយគួរឱ្យកូនចេះមើលថែទាំខ្លួនឯងខ្លះផង ដូចជាស្លៀកពាក់ដោយខ្លួនឯងមិនថាតែការបិទឡេវខោ ឡេវអាវ ឬពាក់ស្រោមជើង និងស្បែកជើងដោយខ្លួនឯង និងរៀបចំកាតាបដាក់សៀវភៅខ្លួនឯង ជាដើម។ អ្វីផ្សេងៗទាំងអស់នេះ នឹងជួយអភិវឌ្ឍជាបន្ត ឱ្យកូនចេះប្រើប្រព័ន្ធប្រសាទការប៉ះពាល់ រួមជាមួយសាច់ដុំដុំតូចៗ ដោយឱ្យខួរក្បាលជាអ្នកដឹកនាំ​ក្នុងការគិត ​ធ្វើឱ្យកូនចេះគិតជាប្រព័ន្ធ យល់ពីអ្វីគួរធ្វើមុន ឬក្រោយ រៀនយល់ដឹងក្នុងការកែបញ្ហាចំពោះមុខបាន និងមានភាពត្រៀមជានិច្ចក្នុងការរៀនយល់ដឹងពីអ្វីដែលថ្មីៗ និងគួរបង្ហាត់ឱ្យកូនធ្វើរៀងរាល់ថ្ងៃ រហូតក្លាយជាមុខនាទីដែលគេត្រូវទទួលខុសត្រូវ។

    កុមារដែលមិនចេះជួយខ្លួនឯងសោះ ច្រើនតែមានឧបនិស្ស័យអត្មានិយម ទើបធ្វើឱ្យមិនមានភាពត្រៀមជាស្រេចក្នុងការរៀនយល់ដឹងពីអ្វីដែលថ្មីៗ ការសម្រេចចិត្តចំពោះមុខភ្លាមៗក៏មិនពូកែ ព្រោះមិនដែលរៀនយល់ដឹងក្នុងការកែបញ្ហា មិនចេះស៊ូទ្រាំចំពោះក្តីលំបាកលំបិនព្រោះមិនធ្លាប់ធ្វើអ្វីបានដោយខ្លួនឯង មានតែអ្នកធ្វើឱ្យជានិច្ច និងខ្វះជំនាញក្នុងការចូលសង្គមនៅថ្ងៃអនាគតទៀតផង៕

  • វិធីបង្ហាត់កូនឱ្យមានភាពឆ្លាតវាងវៃ ទាំង IQ, EQ, CQ, MQ, PQ, AQ និង SQ (តចប់)

    វិធីបង្ហាត់កូនឱ្យមានភាពឆ្លាតវាងវៃ ទាំង IQ, EQ, CQ, MQ, PQ, AQ និង SQ (តចប់)

    MQ ៈ ភាពឆ្លាតវៃខាងសីលធម៌ ចរិយាធម៌

    ប្រហែលជាមិនល្អឡើយ បើក្មេងៗមានភាពឆ្លាតវៃ តែខ្វះសីលធម៌ មិនដឹងខុសត្រូវ ល្អអាក្រក់ និងក្លាយជាមនុស្សបរាជ័យនាពេលអនាគត។ ការបង្ហាត់ក្មេងៗឱ្យមាន MQ (Moral Quotient) ដែលល្អ គឺអាចជួយឱ្យគេចេះគិតទប់ស្កាត់ចិត្តខ្លួនឯងបាន ចេះជ្រើសរើសផ្លូវដែលត្រឹមត្រូវ មិនបៀតបៀនអ្នកដទៃ និងប្រាកដណាស់ ឪពុកម្ដាយមានចំណែកសំខាន់ណាស់ក្នុងការបណ្ដុះ MQ ឱ្យកូនៗ។

    វិធីជំរុញ MQ ដល់កូនជាទីស្រឡាញ់

    • ធ្វើជាគំរូដ៏ល្អដល់ក្មេងៗ ព្រោះក្មេងៗតែងតែរៀនយល់ដឹងតាមរយៈការជ្រួតជ្រាប និងធ្វើតម្រាប់តាម ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលតាំងគភ៌ អ្នកម្ដាយគួរធ្វើចិត្តឱ្យសប្បាយៗ មិនធុញថប់តានតឹង ព្រោះភាពធុញថប់តានតឹងរបស់ម្ដាយ នឹងហុចផលទៅដល់អារម្មណ៍ និងចរិតនិស្ស័យរបស់កូននៅពេលប្រសូតចេញមក។
    • ផ្ដល់សេចក្ដីស្រឡាញ់ ភាពកក់ក្ដៅ ដើម្បីសាងជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដល់ក្មេងៗឱ្យសម្លឹងមើលជុំវិញខ្លួនក្នុងន័យវិជ្ជមាន មានសេចក្ដីសុខ ដែលជាគ្រឹះនៃទង្វើដ៏ល្អជាបន្ត។
    • បង្រៀនឱ្យកូនស្គាល់ពីការឱ្យ ការចែករំលែក ស្គាល់ការសូមទោសនៅពេលធ្វើខុស អរគុណនៅពេលមានអ្នកដទៃប្រគល់រឿងល្អៗឱ្យ​ ដោយមិនបង្ខំកូន តែចូរធ្វើជាគំរូ និងផ្ដល់កម្លាំងចិត្ត និងកោតសរសើរ។
    • បង្រៀនឱ្យកូនជាទីស្រឡាញ់មានវិន័យ និងមានភាពទទួលខុសត្រូវ ចេះគិតត្រិះរិះថា អ្វីគួរធ្វើ ឬមិនគួរធ្វើ និងឱ្យគេបានទទួលខុសត្រូវលើទង្វើរបស់គេដោយខ្លួនឯង។

    PQ ៈ ភាពឆ្លាតវៃដែលកើតចេញពីការលេង

    PQ (Play Quotient) កើតចេញពីជំនឿដែលថា ការលេងអាចជួយជំរុញវិវឌ្ឍនាការតាមវ័យដល់កុមារបានជាច្រើនផ្នែក។ ក្មេងដែលមាន PQ ល្អ នឹងអាចបូកផ្សំបទពិសោធរបស់គេ ចំណេះដឹង និងការនឹកស្រមៃមកច្នៃប្រឌិតប្រើបានយ៉ាងល្អប្រសើរ។ ការជួយជំរុញការលេងដល់កូនជាទីស្រឡាញ់ គឺជារឿងសំខាន់ខ្លាំងណាស់។

    វិធីជំរុញ PQ ដល់កូនសម្លាញ់

    • ឪពុកម្ដាយត្រូវឧស្សាហ៍លេងជាមួយកូន ដោយអាចមិនចាំបាច់ត្រូវប្រើរបស់លេងថ្លៃៗ តែចូរចាំទុកជាប់ជានិច្ចថា ឪពុកម្ដាយ គឺជារបស់លេងដែលប្រសើរបំផុតរបស់កូន ត្រឹមតែមានឪពុកម្ដាយលេងជាមួយ ក៏កូនមាន PQ ដ៏ល្អបានទៅហើយ។
    • ឱ្យក្មេងតូចៗបានលេងទៅតាមវ័យរបស់គេ មិនចាប់បង្ខំញាត់ចំណេះដឹង ឬច្បាស់លាស់ខ្លាំងជ្រុលពេក រហូតដល់កូនសម្លាញ់គ្មានពេលវេលាសម្រាក ឬបានលេងសប្បាយនោះឡើយ។
    • ជ្រើសរើសរបស់លេងឱ្យស័ក្តិសមទៅតាមវ័យរបស់ក្មេង។ អនិញ្ញាតឱ្យក្មេងៗបានលេងសប្បាយ ទោះជាប្រឡាក់ប្រឡូសខ្លះក៏ដោយ ដូចជា លេងនៅក្នុងកន្លែងក្មេងលេង លេងដីខ្សាច់ ឬលេងដីឥដ្ឋ ជាដើម។

    AQ ៈ ភាពឆ្លាតវៃក្នុងការប្រឈមនឹងបញ្ហា និងពុះពារឧបសគ្គ

    ជីវិតពិតជាមិនមែនងាយស្រួលនោះទេ មិនថាអ្នកណាក៏ដោយ ក៏ត្រូវតែជួបនឹងបញ្ហា និងឧបសគ្គជានិច្ច។ ឪពុកម្ដាយមិនអាចនៅឃុំគ្រងការពារក្មេងៗបានរហូតនោះទេ តែការបណ្ដុះ AQ (Adversity Quotient) ដែលល្អ នឹងក្លាយជាអាវុធសំខាន់ដែលធ្វើឱ្យពួកគេធំធាត់ឡើងបានយ៉ាងរឹងមាំ។

    វិធីជំរុញ AQ ដល់កូនសម្លាញ់

    • ឱ្យក្មេងៗបានហ្វឹកហាត់ប្រឈមបញ្ហាដោយខ្លួនឯង ដោយមានឪពុកម្ដាយនៅចាំមើល និងចាំជួយពីចម្ងាយ។
    • ឱ្យក្មេងៗបានធ្វើកិច្ចការងារជាមួយមិត្តភក្តិ ដើម្បីរៀនយល់ដឹងពីសម្របខ្លួនពេលជួបនឹងបញ្ហា ឬឧបសគ្គ។
    • នៅចាំផ្ដល់កម្លាំងចិត្ត ពេលកូនភ្លាត់ភ្លាំង មិនបន្ទោសបន្ថែម ឬការពារកូនខ្លាំងជ្រុលពេក។
    • បង្ហាត់ឱ្យកូនភាពឧស្សាហ៍ សង្វាត និងព្យាយាមធ្វើរឿងអ្វីមួយដោយការតាំងចិត្តរហូតទាល់តែសម្រេច មិនបោះបង់ចោលដោយងាយៗ។

    SQ ៈ ភាពឆ្លាតវៃក្នុងការចូលសង្គម

    មិនអាចបដិសេធបានឡើយថា ការចេះសម្របសម្រួលខ្លួនឱ្យចូលជាមួយសង្គម និងមនុស្សជុំវិញខ្លួននេះ គឺជារឿងសំខាន់ក្នុងការរស់នៅរបស់មនុស្សយើង ព្រោះតឱ្យពូកែប៉ុនណា ឆ្លាតប៉ុនណា តែបើវិវឌ្ឍនាការផ្នែកសង្គមមិនល្អ នោះច្បាស់ជាបរាជ័យក្នុងជីវិតមិនខាន ដូច្នេះហើយទើបក្មេងៗត្រូវមាន SQ (Social Quotient) ឬភាពឆ្លាតវៃក្នុងការចូលសង្គមដែលល្អ ដើម្បីឱ្យកូនចេះសម្របសម្រួលខ្លួនចូលជាមួយសង្គមបានហ្នឹងឯង។

    វិធីជំរុញ SQ ដល់កូនសម្លាញ់

    • សម្រាប់ក្មេងតូចៗ លោកឪពុកអ្នកម្ដាយត្រូវតែតបស្នងតម្រូវការរបស់ក្មេងៗយ៉ាងស័ក្តិសម ដើម្បីឱ្យកូនមានអារម្មណ៍ជឿទុកចិត្ត មានសុវត្ថិភាព មានអារម្មណ៍ថាបានទទួលសេចក្ដីស្រឡាញ់ និងមើលឃើញគុណតម្លៃរបស់ខ្លួនឯង។
    • នៅលើក្មេងវ័យ 1ខួបឡើងទៅដែលចាប់ផ្ដើមមានវិវឌ្ឍនាការផ្នែកសង្គមហើយនោះ ឪពុកម្ដាយអាចបង្ហាត់ឱ្យកូនចេះសង្កេតមើលអ្នកដទៃ បង្រៀនឱ្យយល់ដឹងពីភាពខុសប្លែក ស្គាល់ពីសិទ្ធិរបស់ខ្លួនឯង និងផ្ដល់កិត្តិយសដល់អ្នកដទៃ ដូចជា របស់ដែលត្រូវលេងរួមគ្នា ត្រូវតែចែកគ្នាលេង ត្រូវថែរក្សារបស់សួនរួម ជាដើម។
    • បង្រៀនឱ្យកូនស្គាល់ការរង់ចាំ អត់ធន់ អត់ទ្រាំ និងគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ខ្លួនឯងឱ្យបាន។
    • បង្រៀនឱ្យកូនចេះចែករំលែក ស្គាល់វិធីចងមិត្តជាមួយអ្នកដទៃ។
    • មើលថែទាំកូនឱ្យមានសុខភាពល្អ ឫកពារល្អ កិរិយាមាយាទល្អ ដើម្បីឱ្យកូនងាយបានទទួលការទទួលស្គាល់ក្នុងសង្គម។

    ភាពឆ្លាតវៃទាំង 7ផ្នែកនេះ គឺជារឿងដែលឪពុកម្ដាយគួរចាប់ផ្ដើមបណ្ដុះដល់កូនតាំងពីនៅតូចៗ ដោយចាប់ផ្ដើមពីការផ្ដល់អារម្មណ៍ដែលស្ថិតស្ថេរ សុវត្ថិភាព សេចក្ដីស្រឡាញ់ និងធ្វើឱ្យគេមើលឃើញគុណតម្លៃរបស់ខ្លួនឯង មុននឹងអភិវឌ្ឍឡើងជាបណ្ដើរៗទៅតាមវ័យ។ សាកល្បងធ្វើតាមពាក្យណែនាំដែលឡារ៉ែនរួបរួមមកជូនក្នុងថ្ងៃនេះលមើល ដើម្បីកូនតូចធំធាត់ឡើង រឹងមាំ និងមានសេចក្ដីសុខ៕

  • 5រឿងសំខាន់ ដែលកូនត្រូវធ្វើឱ្យបានមុនអាយុ 3ឆ្នាំ ដើម្បីត្រៀមខ្លួនចូលរៀនមត្តេយ្យ

    5រឿងសំខាន់ ដែលកូនត្រូវធ្វើឱ្យបានមុនអាយុ 3ឆ្នាំ ដើម្បីត្រៀមខ្លួនចូលរៀនមត្តេយ្យ

    ក្មេងតូចក្នុងវ័យ 3ឆ្នាំ ជាអំឡុងវ័យដែលឪពុកម្ដាយទាំងឡាយចាប់ផ្ដើមបញ្ជូនកូនទៅសាលាហើយ ដូច្នេះទើបថ្ងៃនេះ ឡារ៉ែនមានភារកិច្ចសំខាន់ដែលឪពុកម្ដាយនឹងត្រូវបង្ហាត់វិន័យដល់កូនឱ្យចេះជួយខ្លួនឯងក្នុងកិច្ចការងារប្រចាំថ្ងៃផ្សេងៗឱ្យបានមុនពេលគេចូលដល់វ័យរៀនដើម្បីឱ្យកូនបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចមុនចូលរៀនមត្តេយ្យ និងដើម្បីឱ្យខ្លួនគេមិនក្លាយជាបន្ទុកចំពោះអ្នកគ្រូនៅឯសាលា…ដូច្នេះយើងនាំគ្នាមកមើលថា តើមានរឿងអ្វីខ្លះដែលកូនត្រូវធ្វើឱ្យបានមុនអាយុ 3ឆ្នាំ?

    1 . បង្ហាត់ឱ្យកូនឈប់ស្រឡាញ់ដបទឹកដោះគោ

    ការដែលកូនអាយុជិត 3ឆ្នាំហើយ តែនៅតែស្រឡាញ់ដបទឹកដោះគោ ដើរកាន់ដបទឹកដោះគោគ្រប់ពេលវេលា ឬគេងមិនលក់ បើខ្វះដបទឹកដោះគោជាដើមនោះ មិនត្រឹមតែនឹងធ្វើឱ្យធ្មេញរបស់កូនមានបញ្ហានោះទេ តែនៅប្រថុយនឹងការកើតជំងឺពុកធ្មេញទៀតផង និងថែមទាំងមានផលប៉ះពាល់ដល់ការចូលរៀនត្រៀមមត្តេយរបស់កូនទៀតផង។ ដូច្នេះ នៅពេលកូនឈានចូលដល់វ័យហាត់ដើរ ឬក្នុងអំឡុងវ័យ 1-2ខួប អ្នកម្ដាយគួរចាប់ផ្ដើមបង្ហាត់ឱ្យកូនឈប់ស្រឡាញ់ដបទឹកដោះគោ ហើយបែរមកញ៉ាំទឹកដោះគោតាមរយៈបំពង់បឺត ឬកែវវិញម្ដងបានហើយ។

    2 . បង្ហាត់ឱ្យកូនចេះអង្គុយអ៊ឺអ៊ឹសក្នុងកន្ថោរ

    ក្មេងមួយចំនួនមិនព្រមចូលបន្ទប់ទឹកក្នុងអំឡុងពេលនៅសាលារៀនឡើយ ព្រោះគេមិនចេះអង្គុយលើកន្ថោរ ព្រោះធ្លាប់ស្លៀកតែខោទឹកនោម ដូច្នេះមុនអាយុ 3ខួប ឪពុកម្ដាយគួរតែបង្ហាត់កូនឱ្យចេះជួយខ្លួនឯងក្នុងរឿងនេះ ដែលការបង្ហាត់កូនឱ្យចេះអង្គុយបន្ទោបង់លើកន្ថោរនេះ ក្មេងវ័យ 3ខួបអាចហាត់រៀនបានហើយ គ្រាន់តែឪពុកម្ដាយត្រូវមានពេលវេលានៅចាំនាំកូនទៅអង្គុយបន្ទោបង់លើកន្ថោរ ឬនាំទៅចូលបន្ទប់ឱ្យបានជាប់លាប់ រហូតទាល់តែកូនហាត់ចេះ។ នៅពេលគេចេះចូលបន្ទប់ទឹកបានហើយ លុះដល់វ័យចូលរៀន គេនឹងចេះមើលថែទាំខ្លួនឯងបានមិនខាន។

    3 . បង្ហាត់ឱ្យកូនចេះញ៉ាំបាយដោយខ្លួនឯង

    ក្មេងក្នុងវ័យ 2.5 – 3ឆ្នាំដែលចូលរៀនសាលាមត្តេយ្យនឹងត្រូវញ៉ាំអាហារពេលថ្ងៃត្រង់ដំណាលគ្នា និងញ៉ាំដោយខ្លួនឯង មិនមានអ្នកមកអង្គុយបញ្ចុកដូចពេលនៅផ្ទះនោះទេ ដូច្នេះឪពុកម្ដាយគួរបង្ហាត់ឱ្យកូនមានវិន័យ ចេះញ៉ាំបាយដោយខ្លួនឯង ដួសបាយញ៉ាំខ្លួនឯងបានតាំងពីនៅតូច លុះដល់វ័យចូលសាលា គេនឹងបានជួយខ្លួនឯងដោយមិនក្លាយជាបន្ទុកចំពោះអ្នកគ្រូនៅឯសាលា។

    4 . បង្ហាត់ឱ្យកូនចេះដុសសម្អាតធ្មេញ

    សុខភាពប្រអប់មាត់របស់កូនជារឿងសំខាន់ ដែលឪពុកម្ដាយត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ និងមិនអាចបណ្ដែតបណ្ដោយបាន ដូច្នេះការបង្រៀនកូនឱ្យមានវិន័យ ចេះដុសសម្អាតធ្មេញនៅពេលព្រឹក ធ្វើឱ្យក្លាយជាទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃ កូនក៏នឹងចេះដុសសម្អាតធ្មេញខ្លួនឯង ក្លាយជាក្មេងស្រឡាញ់ភាពស្អាត ធ្មេញមិនពុក និងមានធ្មេញរឹងមាំ។ ពេលដល់វ័យចូលសាលា ក្មេងមត្តេយ្យត្រូវដុសសម្អាតធ្មេញមុនពេលគេង កូនក៏អាចមើលថែទាំខ្លួនឯងបាន។

    5 . បង្ហាត់ឱ្យកូនចេះមើលថែទាំរបស់

    ជាធម្មជាតិរបស់ក្មេងតូច ជាពិសេសក្មេងក្នុងវ័យមត្តេយ្យ គេនឹងនៅហួងហែងរបស់លេង គិតតែពីលេង និងតែងជក់ចិត្តនឹងការលេង រហូតអាចភ្លេចរបស់របរប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួន ដូច្នេះទើបឪពុកម្ដាយគួរបង្ហាត់ឱ្យកូនចេះចាំចំណាំរបស់របររបស់ខ្លួនឯង ឱ្យដឹងថា បានដាក់របស់របរខ្លួនឯងនៅត្រង់ណា និងអាចប្រាប់បានថា អ្វីជារបស់ខ្លួនឯង ដើម្បីឱ្យគេចេះមើលថែទាំរបស់របររបស់ខ្លួនឯងបាន មិនដូច្នោះទេ ពេលដល់វ័យចូលសាលា លោកឪពុកអ្នកម្ដាយច្បាស់ជានឹងត្រូវអស់លុយទិញរបស់របរឱ្យកូនម្ដងហើយម្ដងទៀតជាប់រហូតជាមិនខាន៕

  • បង្ហាត់ជំនាញចាំបាច់ខ្លះដល់កូន មុនចូលរៀន…

    បង្ហាត់ជំនាញចាំបាច់ខ្លះដល់កូន មុនចូលរៀន…

    បន្ទាប់ពីកូនតូចបានរៀនយល់ដឹងខ្លះៗជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងអំឡុងពេល 1ឆ្នាំដំបូងហើយ ពេលឆ្លងចូលដល់ឆ្នាំទី 2-3 ​​យើងអាចនិយាយបានថា ជាអំឡុងពេលនៃការសន្សំចំណេះដឹងផ្សេងៗ និងរំលាយចំណេះដឹងទាំងនោះឱ្យចូលជាមួយនឹងសមត្ថភាព​របស់កុមារ និងបង្កឱ្យកើតជាជំនាញផ្សេងៗដែលចាំបាច់ត្រូវប្រើពេលចូលសាលារៀនលើកដំបូងបំផុតក្នុងជីវិតរបស់គេ។

    នៅក្នុងវ័យនេះ គឺជាអំឡុងពេលមួយសំខាន់ណាស់ដែលអ្នកម្តាយត្រូវបង្ហាត់បង្រៀនរឿងជាច្រើនដល់កូន ជាពិសេសបំផុតជំនាញផ្សេងៗដែលត្រូវប្រើពេលនៅក្នុងសាលា…តើមានអ្វីខ្លះនោះ? សូមតាមដានដូចតទៅ ៖

    • ការចែករំលែក ៈ ដើម្បីឱ្យកូនបានស្គាល់ពីភាពមានទឹកចិត្ត និងចេះចែករំលែកការលេងជាមួយមិត្តភក្តិយ៉ាងមានសេចក្តីសុខ និងប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។
    • ការចេះជួយខ្លួនឯង ៈ ដូចជាការចេះស្លៀកពាក់ខោអាវ ពាក់ស្រោមជើង ពាក់ស្បែកជើងដោយខ្លួនឯង ជាដើម។
    • ការធ្វើបានតាមបញ្ជាស្រួលៗរបស់អ្នកគ្រូ ៈ ដូចជាយកសៀវភៅទៅដាក់លើតុ ប្រមូលសៀវភៅដាក់ចូលកាបូប-ល- ។
    • ការហាត់ឆ្លើយតប ពេលមានសិស្សដទៃមកនិយាយជាមួយ។
    • បង្ហាត់ឱ្យចេះស្តាប់គ្រូ និងឆ្លើយតប។
    • អាចនៅជាមួយសាច់ញាតិ ឬអ្នកមើលថែបានដោយមិនស្រែកយំ ក្នុងអំឡុងពេលដែលម្តាយមិននៅ។
    • ចេះថែទាំ និងសម្អាតរាងកាយបានដោយខ្លួនឯង។
    • ចេះប្រាប់ ពេលចង់ចូលបន្ទប់ទឹក ឬចង់បត់ជើងធំ។
    • ចេះប្រាប់ឈ្មោះពិត និងឈ្មោះលេងរបស់ខ្លួនឯងបាន រួមទាំងស្គាល់ឈ្មោះរបស់ឪពុកម្តាយទៀតផង។
    • អាចអង្គុយធ្វើកិច្ចការរបស់សាលាយ៉ាងស្ងាត់ស្ងៀមបានច្រើននាទី។

    ជំនាញទាំងអស់ខាងលើនេះ គឺជាអ្វីដែលអ្នកម្តាយត្រូវបង្ហាត់ឱ្យកូនចេះ និងដឹងតាំងពីពេលនៅផ្ទះឱ្យហើយជាស្រេច ដោយត្រូវចាប់ផ្តើមបង្ហាត់ម្តងបន្តិចៗ ប្រមាណជា 3-4​ ខែមុនពេលដែលកូនត្រូវចូលសាលារៀនលើកដំបូង ដើម្បីពេលដល់ថ្ងៃកូន​ចូលរៀន​មែនទែន កូននឹងបានដើរចូលសាលាយ៉ាងពើងទ្រូង និងជឿជាក់លើខ្លួនឯងយ៉ាងខ្លាំងថា ច្បាស់ជាគ្មានបញ្ហាអ្វីទាំងអស់ ហើយអ្នកម្ដាយខ្លួនឯងក៏សប្បាយចិត្ត និងមិនមានការបារម្ភ៕

  • 3មាន និង 4មិន…គន្លឹះក្នុងការចិញ្ចឹមកូនប្រុស-ស្រី

    3មាន និង 4មិន…គន្លឹះក្នុងការចិញ្ចឹមកូនប្រុស-ស្រី

    ទោះជាប្រទេសកម្ពុជាយើងជាប្រទេសមួយដែលបើកទូលាយក្នុងការទទួលយកមនុស្សភេទទី3 ក៏ដោយ តែបេះដូងរបស់​មនុស្សដែលជាឪពុក និងម្តាយក៏នៅតែមិនចង់ឱ្យកូនក្លាយទៅជាមនុស្សភេទបែបនោះដែរ។ ថ្ងៃនេះ ឡារ៉ែន មានចំណុចប្រតិបត្តិដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងរឿងនេះមក​ជម្រាបជូនលោកឪពុក និងអ្នកម្តាយ គឺ 3មាន និង 4មិន ដែលជាគន្លឹះក្នុងការចិញ្ចឹមកូនឱ្យត្រឹមត្រូវតាមភេទរបស់គេ។

    – 3មាន…តើអ្នកម្តាយមានឬទេ?

    1. ការយល់ដឹងដ៏ប្រពៃ : មនុស្សដែលជាឪពុក-ម្តាយ មានចំណែកធំធេងណាស់ក្នុងការកំណត់លក្ខណៈខាងភេទដល់កូនប្រុស កូនស្រីរបស់ខ្លួន។ ឪពុក និងម្តាយ និងមនុស្សជុំវិញខ្លួនគួរមានការយល់ដឹងក្នុងរឿងភេទរបស់កូន។ ពេលចង់ជជែកនិយាយ ចង់លេងសើច ឬចង់ធ្វើកិច្ចការងារណាមួយជាមួយកូន ត្រូវតែគិតដល់បែបបទខាងភេទរបស់កូនជាមុនជានិច្ច ដើម្បីឱ្យបានប្រតិបត្តិខ្លួនចំពោះកូនយ៉ាងត្រឹមត្រូវ និងស័ក្តិសម។
    2. ការសម្តែងចេញដ៏ប្រពៃ : ឪពុក និងម្តាយគួរមានការសម្តែងចេញចំពោះកូនយ៉ាងស័ក្តិសមតាមភេទ ដោយប្រតិបត្តិជាមួយកូនប្រុស កូនស្រីឱ្យខុសពីគ្នា។ បើកូនជាក្មេងប្រុស ពេលប្រឡែងលេងជាមួយកូន មានដូចជាហក់លោត តោងទាញ ឬសូម្បីតែឱ្យកូនរុញ-អូសវត្ថុធ្ងន់ៗ ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញពីភាពរឹងមាំ ចំណែកកូនស្រីក៏លេងមួយបែបផ្សេងទៀត គឺលេងជាមួយកូនយ៉ាងទន់ភ្លន់ ថ្នមៗ ដូចជាឱ្យកូនលេងតុក្កតា លេងដេរប៉ះ ឬលេងដាំស្លបាយឡុកបាយឡជាដើម។
    3. មានអ្វីៗជុំវិញខ្លួនដែលប្រពៃ : ឪពុក-ម្តាយគួររៀបចំស្ថានភាពជុំវិញខ្លួនឱ្យស័ក្តិសមនឹងភេទរបស់កូន ដូចជា ពណ៌សម្លៀកបំពាក់ជាដើម ៈ កូនប្រុស ចូរឱ្យប្រើប្រាស់ពណ៌ផ្ទៃមេឃ កូនស្រីឱ្យជ្រើសរើសយកពណ៌ផ្កាឈូក ឬកូនប្រុសត្រូវឱ្យស្លៀកខោ និងកូនស្រីឱ្យស្លៀកសំពត់។ របស់លេងកូនប្រុស គឺតុក្កតាមនុស្សយន្ត កាំភ្លើង ឬឡាន ឯរបស់លេងកូនស្រីគឺ តុក្កតាកូនក្រមុំ ខ្សែកគ្រាប់អង្កាំ ឬចិញ្ចៀន ជាដើម ឯរបស់តុបតែងបន្ទប់វិញ កូនប្រុស គឺ​រូបភាព រថក្រោះ ឡានប្រណាំង រូបទាហាន ដែលបង្ហាញពីភាពជាកូនប្រុស ឯបន្ទប់កូនស្រីគួរមានរូបភាព នាងទេពអប្សរ ផ្កាកុលាប ដែលបង្ហាញពីភាពជាសុភាពនារី។

    – 4មិន…តើអ្នកម្តាយមានបានធ្វើទេ?

    1. មិនបានបង្រៀនកូនរឿងភេទ : កូនក្នុងវ័យនេះអាចរៀនយល់ដឹងបានហើយថា ខ្លួនឯងជាភេទអ្វី តាមរយៈការដែលឪពុក-ម្តាយហៅ និងកំណត់បែបបទឱ្យត្រូវតាមភេទរបស់កូន ទាំងការតុបតែងខ្លួន ការលេងរបស់លេង ការហៅឈ្មោះ ឬការហៅឈ្មោះលេង ជាដើម តែការមិនបានបង្រៀនកូនថា កូនជាស្រីត្រូវ​តែ​សុភាព​រាប​សា មិនមែនមកលោតហក់បែបនេះទេ ឬជាកូនប្រុសត្រូវតែម៉ឺងម៉ាត់ រឹងមាំ មកយំបែបនេះមិនល្អទេណា៎ និងមិនបានបង្រៀនឱ្យកូនដឹងថា កូនជាស្រី ឬជាកូន​ប្រុសតាំងពីតូចៗមកនោះ ក៏អាចនឹងធ្វើឱ្យកូនមិនកើតមានភាពយល់ដឹងដែលច្បាស់លាស់ក្នុងភេទខ្លួនឯងបានដូចគ្នា។
    2. មិនធ្វើជាគំរូដ៏ល្អ : ឪពុក-ម្តាយប្រតិបត្តិខ្លួនមិនស័ក្តិសមនឹងភេទរបស់ខ្លួនឯង ដូចជាម៉ាក់ជួសជុលផ្ទះ លាបជញ្ជាំងផ្ទះ ប៉ាដេរប៉ះខោអាវ រៀបចំផ្កាដាក់ក្នុងថូ ឪពុកគ្មានភាពជាអ្នកដឹកនាំ ធ្វើខ្លួនម្ញិកម្ញ៉ក់ តែម្តាយបែរជាកាចម៉ឺងម៉ាត់ហ្មត់ចត់ ជាអ្នកដឹកនាំគ្រួសារ។ ទាំងអស់នេះ​នឹងធ្វើឱ្យកូន​មាន​ការវិល​វល់យល់ច្រឡំក្នុងបែបបទខាងភេទបាន។
    3. មិននិយាយស្ដីខុសភេទ : និយាយជាមួយកូនមិនត្រឹមត្រូវ ដូចជានិយាយ “បាទ” ជាមួយកូនស្រី ឬនិយាយ “ចាស” ជាមួយកូនប្រុស ឬមិនបានបង្ហាត់ឱ្យកូន​ស្រីឆ្លើយ “ចាស” និងកូនប្រុសឆ្លើយ “បាទ” និងរួមទាំងពេលកូនប្រុសចេះជួយយកអាសាក្មេងស្រី ក៏មិនបាននិយាយសរសើរកូនថា ពូកែមែន! សុភាពបុរសគេត្រូវធ្វើអុីចឹង…ជាដើម។
    4. មិនជិតស្និទ្ធជាមួយកូន : ឪពុកមិនចូលមកលេងជិតស្និទ្ធជាមួយកូនប្រុស ម្តាយមិនចូលមកលេងជិតស្និទ្ធជាមួយកូនស្រី ធ្វើឱ្យកូនមិនអាចចម្លងយកបែបបទប្រចាំភេទរបស់ខ្លួនបាន ព្រោះការដែលឪពុក-ម្តាយចូលមកលេងជិតដិតស្និទ្ធស្នាលជាមួយកូនប្រុស-កូនស្រីនេះ គឺជាការជួយឱ្យកូនបានស្គាល់ពីបែបបទភេទរបស់ខ្លួនឯងបានយ៉ាងច្បាស់៕
  • ការចិញ្ចឹមកូនក្នុងសតវត្សរ៍ទី21 ត្រូវត្រៀមជាស្រេចសម្រាប់កូនប៉ុនណាទើបគ្រប់គ្រាន់?

    ការចិញ្ចឹមកូនក្នុងសតវត្សរ៍ទី21 ត្រូវត្រៀមជាស្រេចសម្រាប់កូនប៉ុនណាទើបគ្រប់គ្រាន់?

    ត្រូវទទួលស្គាល់ថា ពិភពលោករាល់ថ្ងៃនេះវិលលឿនមែនទែន មិនដូចយុគសម័យយើងកាលពីអតីតឡើយ ក្មេងដែលកើត និងធំធាត់ឡើងក្នុងយុគសតវត្សរ៍ទី21នេះ កំពុងជួបជាមួយយុគសម័យដែលមានការផ្លាស់ប្ដូរលឿនបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់មនុស្សជាតិ។ ឪពុកម្ដាយខ្លួនឯងក៏កំពុងតែប្រឈមនឹងការសាកល្បងដែលមិនធ្លាប់កើតឡើងពីមុនដូចគ្នាដែរ ឧទាហរណ៍ដូចជា អាជីពមុខរបរជាច្រើនកាលពីអតីតកាលត្រូវរលាយបាត់អស់ ខណៈពេលជាមួយគ្នាក៏មានអាជីពថ្មីៗដែលមិនធ្លាប់នឹកស្មានបានកើតឡើង ដូចជា Youtuber ឬ Caster ការសរសេរ Coding របស់លេង ឬវិធីការរៀនយល់ដឹងបែបថ្មីៗដែលធ្វើឱ្យបទពិសោធកាលពីអតីតកាលរបស់ឪពុកម្ដាយលែងអាចជួយក្នុងការចិញ្ចឹមកូនបានតទៅទៀត។

    3រឿងចម្បងៗគឺ Skillsets /ចំណេះដឹង/វិធីគិត ដែលឪពុកម្ដាយមិនធ្លាប់ជួបពីមុនមក ដូចជា Collaborative skills, Active learning, Analytical thinking ទាំងអស់នេះធ្វើឱ្យកើតមានសម្ពាធក្នុងការចិញ្ចឹមកូនដែលឪពុកម្ដាយត្រូវព្យាយាមត្រៀមកូនឱ្យរួចជាស្រេច តែទោះជាប្រឹងព្យាយាមយ៉ាងណា ក៏យើងគ្មានថ្ងៃដឹងបានឡើយថា វាគ្រប់គ្រាន់ឬអត់? ព្រោះពិភពលោកនាពេលអនាគត អាចមានរឿងជាច្រើនទៀតដែលយើងគិតមិនដល់ ទាំងផ្នែកការរស់នៅ ការរៀនសូត្រ និងធ្វើការនាពេលអនាគត រួមទាំងការរស់នៅរួមគ្នាក្នុងសង្គមផងដែរ។

    រឿងមួយគត់ដែលឪពុកម្ដាយក្នុងសតវត្សរ៍ទី21 ធ្វើបានល្អបំផុតគឺ ការត្រៀមឱ្យរួចជាស្រេចឱ្យកូន ជាមួយនឹងការរៀនយល់ដឹង និងប្រឈមជាមួយគ្រប់ស្ថានការណ៍ដែលកើតឡើង ដើម្បីថា ទោះជាគេនឹងជួបរឿងអ្វីនៅពេលអនាគត ក៏អាចទប់ទល់បានយ៉ាងទាន់សភាពការណ៍ ត្រៀមជាស្រេចក្នុងការរៀនយល់ដឹងរឿងរ៉ាវផ្សេងៗដែលកើតឡើងបានយ៉ាងពេញប្រសិទ្ធភាពបំផុត។

    ដែលមុននឹងត្រៀមឱ្យរួចជាស្រេចនេះ ឪពុកម្ដាយត្រូវមានការយល់ដឹងពាក់ព័ន្ធការអភិវឌ្ឍខួរក្បាលរបស់កូន ព្រោះខួរក្បាលបំពេញតួនាទីពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀនយល់ដឹង ការគិត និងការចងចាំ ជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់ក្នុងការរៀនយល់ដឹងយ៉ាងគ្មានទីបញ្ចប់។ ដោយតាំងពីកើតមករហូតដល់អាយុ 6ឆ្នាំ ជាអំឡុងពេលដែលខួរក្បាលសាងកោសិកាប្រសាទចំនួនដ៏ច្រើន ធ្វើឱ្យខួរក្បាលមានទំហំដ៏ធំ និងធំឡើងលឿន។ បន្ទាប់ពីនោះក្នុងអំឡុងអាយុ 6-12ឆ្នាំ ជាអំឡុងវ័យដែលមានការតភ្ជាប់ការធ្វើការងាររបស់ខួរក្បាលឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្លាំងឡើង ដោយកម្មវិធីដែលហៅថា Synaptic pruning ឬកម្មវិធីកាត់តុបតែងចរន្តប្រព័ន្ធប្រសាទ។ កោសិកាខួរក្បាលផ្នែកណាបានប្រើ បានត្រូវជំរុញនឹងត្រូវបានរក្សាទុក ផ្នែកដែលមិនបានប្រើក៏នឹងត្រូវកាត់ចោល។ កោសិកាប្រសាទផ្នែកដែលត្រូវបានជ្រើសរើសរក្សាទុក នឹងបានទទួលការអភិវឌ្ឍបន្ត ដូច្នេះ បើខួរក្បាលកុមារមិនបានទទួលការអភិវឌ្ឍ កោសិកាខួរក្បាលដែលគួរមានឱកាសអភិវឌ្ឍ ក៏នឹងចុះខ្សោយបាត់ទៅ ធ្វើឱ្យជំនាញ ឬសមត្ថភាពផ្សេងៗបាត់បង់អស់នៅពេលធំឡើង។ ក្រៅពីនេះ ខួរក្បាលនៅត្រូវការ គ្លុយខូស(ជាតិស្ករ) និងអុកស៊ីហ្ស៊ែនដែលជាថាមពលចម្បងក្នុងការធ្វើការងារ ជាពិសេសអុកស៊ីហ្ស៊ែន ដែលខួរក្បាលត្រូវការច្រើនដល់ទៅ 20%របស់អុកស៊ីហ្ស៊ែនដែលមនុស្សយើងដកដង្ហើមចូលទៅក្នុងរាងកាយ។ រឹតតែមានការរៀនយល់ដឹងច្រើន ខួរក្បាលរឹតតែត្រូវការសារធាតុអាហារ និងអុកស៊ីហ្ស៊ែនច្រើនឡើងដែរ។

    តើឪពុកម្ដាយអាចត្រៀមភាពត្រៀមរួចជាស្រេចឱ្យកូនយ៉ាងណាបាន?

    1. បង្ហាត់ឱ្យកូនចេះជួយខ្លួនឯង : អាចបង្ហាត់បានតាំងពីកូននៅតូច ដូចជាញ៉ាំបាយ ងូតទឹក ដុសធ្មេញខ្លួនឯង ធ្វើឱ្យកូនមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនឯងអាចប្រើការបាន ធ្វើអ្វីក៏បាន ស្រឡាញ់ និងមានមោទនភាពលើខ្លួនឯង ឬដែលហៅថា Self-esteem ដែលជានេះដំណាក់កាលដំបូងរបស់ការអភិវឌ្ឍខួរក្បាល។
    2. បណ្ដោយឱ្យកូនលេង ព្រោះការលេង គឺការងាររបស់កូន : អំឡុងពេលដែលកូនលេង នឹងកើតមានការកំណត់គោលដៅរយៈខ្លីជាលើកៗដោយធម្មជាតិ។ មានការប្រើម្រាមដៃទាំងដប់ និងប្រព័ន្ធប្រសាទប៉ះពាល់ទាំង5 ធ្វើឱ្យខួរក្បាលផ្នែកខាងមុខបានទទួលការអភិវឌ្ឍ។ ឧទាហរណ៍ ការលេងដែលជួយជំរុញខួរក្បាលកូន មានដូចជា ការផាត់ពណ៌ សូនរូបដីឥដ្ឋ លេងតម្រៀបរូប តោងឡើង ជាដើម។
    3. សាងសម្ព័ន្ធភាពដ៏ល្អដោយការចិញ្ចឹមកូនបែបវិជ្ជមាន : ដោយការបង្ហាត់បង្រៀនកូនដោយហេតុផល បើកឱកាសឱ្យកូនចេះគិតវិភាគ យល់ដឹង ដោះស្រាយបញ្ហាដោយខ្លួនឯង ដែលនឹងជួយអភិវឌ្ឍ “ខួរក្បាលផ្នែកគិត” បន្តឆ្ពោះទៅរកការរៀនយល់ដឹងដ៏ច្រើនទៀត។ ឯការសម្លុត ទិតៀន ចម្អក ឬដាក់ទោសឱ្យរាងចាល នឹងធ្វើឱ្យកូនមានអារម្មណ៍ថាមិនមានសុវត្ថិភាព ហើយខួរក្បាលមិនបានទទួលការអភិវឌ្ឍ។
    4. យកចិត្តទុកដាក់រឿងភោជនាហារ : ជាពិសេសបំផុត សារធាតុអាហារដែលប្រើក្នុងការអភិវឌ្ឍខួរក្បាលរបស់កូន មានដូចជា ប្រូតេអ៊ីន អាស៊ីតខ្លាញ់ចាំបាច់ DHA និង ARA សារធាតុដែក អ៊ីយ៉ូដ វីតាមីន A វីតាមីន B12 ដែលអាចធ្វើបានតាំងពីពេលកូនកើតមក ដោយការចិញ្ចឹមកូនដោយទឹកដោះម្ដាយយ៉ាងតិច 6ខែ តាមដោយការមើលថែទាំកូនឱ្យបានទទួលអាហារស័ក្តិសមទៅតាមវ័យ ដូចជា ស៊ុត ត្រីសមុទ្រ ល្ពៅ មើមការ៉ុត បន្លែស្លឹកបៃតង ទឹកស៊ុបដែលមានគុណប្រយោជន៍ ជាដើម។

    ជាសរុបទៅគឺ បើសួរថា តើការចិញ្ចឹមកូនក្នុងសម័យនេះ មានអ្វីដែលខុសប្លែកពីសម័យមុនខ្លះនោះ ចម្លើយក៏គឺ គោលការណ៍ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះមិនខុសគ្នាទេ បើខុសក៏ត្រង់រឿថតិចណូឡូជី ដូច្នេះយើងត្រូវត្រៀមកូនឱ្យរួចជាស្រេចក្នុងការរៀនយល់ដឹងគ្រប់ពេលវេលា ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើការអភិវឌ្ឍជំនាញគ្រប់ផ្នែក ទាំងជំនាញការធ្វើឱ្យខ្លួនមានសុវត្ថិភាព និងជំនាញក្នុងការរស់នៅ រួមទាំងយកចិត្តទុកដាក់លើរឿងភោជនាហារដែលមានផលល្អចំពោះខួរក្បាល ដើម្បីឱ្យកូនអាចរស់នៅក្នុងសង្គមបានយ៉ាងមានសេចក្ដីសុខ និងក្លាយជាបុគ្គលដែលទទួលបានជោគជ័យក្នុងសតវត្សរ៍ទី 21នេះ៕

  • ទារកកនៅទន់ ដាក់ខ្នើយឱ្យគេងនឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ឬទេ? និងដាក់ខ្នើយឱ្យកើយបាននៅពេលណា?

    ទារកកនៅទន់ ដាក់ខ្នើយឱ្យគេងនឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ឬទេ? និងដាក់ខ្នើយឱ្យកើយបាននៅពេលណា?

    ឪពុកម្ដាយថ្មោងថ្មីជាច្រើនៗតែមានក្ដីបារម្ភកង្វល់ ភ័យផង មិនប្រាកដក្នុងចិត្តផងនៅពេលនាំកូនតូចត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញបន្ទាប់ពីប្រសូតរួចនៅឯមន្ទីពេទ្យ ហើយដោយសារតែភាពភ័យផងអរផងនេះឯង ទើបនាំគ្នាទិញរបស់របរប្រើប្រាស់សម្រាប់ទារកមកទុកពេញហ្នឹងទាំងអស់ ជាពិសេសរបស់របរសម្រាប់ទារកគេង មិនថាតែពូកទ្រនាប់ ខ្នើយកើយ ខ្នើយកល់ និងភួយជាដើម ក្រៅពីនេះនៅមានតុក្កតាស្អាតៗដែលគិតថា នឹងយកមកដាក់ឱ្យគេងជិតកូនតូចឱ្យគេមានអារម្មណ៍កក់ក្ដៅគិតថាមានអ្នកនៅក្បែរជានិច្ចទៀតផង…តែ មិនបានដឹងឡើយថា វត្ថុអស់ទាំងនោះអាចជាដើមហេតុដែលធ្វើឱ្យកូនមានគ្រោះថ្នាក់បានដោយអាការ ស្លាប់ទាន់ហន់ភ្លាមៗសម្រាប់ក្មេងទារក ឬ Sudden Infant Death Syndrome (SIDS)។

    ព័ត៌មាននៃការស្លាប់បែប SIDS នេះប្រទះឃើញច្រើននៅលើទារកទើបកើត និងក្មេងដែលមានអាយុមិនដល់ 2ខួប។ ឧទាហរណ៍ នៅក្នុងប្រទេសអាមេរិកត្រូវបានរកឃើញថា មានក្មេងទារកដែលស្លាប់ដោយអាការនេះ(SIDS/គ្មានខ្យល់ដកដង្ហើមខណៈពេលគេងលក់)ច្រើនដល់ទៅ 700នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។

    ខ្នើយកើយក៏សម្លាប់ជីវិតកូនតូចបានដែរ

    ជាច្រើនដងណាស់ដែលឪពុកម្ដាយបានដឹងមកថា តុក្កតា ខ្នើយកើយ ខ្នើយកល់ ឬភួយក៏អាចសម្លាប់កូនតូចក្នុងវ័យទារកបានដែរ ព្រោះជាចង្វាក់ពេលដែលកូនប្រែខ្លួន ផ្ទៃមុខបានទៅផ្ទប់នឹងឧបករណ៍សម្រាប់គេង និងតុក្កតាទាំងនោះក្នុងរយៈពេលយូរ ព្រោះតែទារកដែលកនៅមិនទាន់រឹង គេមិនអាចជួយខ្លួនឯងបាន ទើបធ្វើឱ្យកូនតូចគ្មានខ្យល់ដកដង្ហើម និងស្លាប់នៅទីបំផុត។

    ការដាក់ខ្នើយឱ្យកើយចំពោះទារកដែលកនៅមិនទាន់រឹងមាំក៏ដូចគ្នាដែរ បើលោកឪពុកអ្នកម្ដាយដាក់កូនឱ្យគេងផ្កាប់ខណៈពេលដែលកូនគេងលក់ ពេលកូនកម្រើកខ្លួន អាចធ្វើឱ្យផ្ទៃមុខរបស់កូនទៅផ្កាប់ផ្ទប់នឹងខ្នើយតែម្ដង និងបើសិនជាឪពុកម្ដាយមិនមានពេលវេលានៅមើលកូនជាប់រហូត ឬភ្លេចខ្លួនគេងលក់ដែរនោះ អាចធ្វើឱ្យកើតរឿងសោកស្ដាយឡើងបាន។

    តើកូនតូចអាចគេងកើយខ្នើយបាននៅពេលណា?

    ជម្រើសដែលល្អបំផុត ឡារ៉ែនសូមណែនាំថា គួរឱ្យកូនគេងកើយខ្នើយបាននៅពេលដែលមានអាយុច្រើនជាង 2ខួប ឬនៅពេលដែលករបស់កូនតូចរឹងមាំហើយ ដែលនេះជាការជួយកាត់បន្ថយភាពប្រថុយប្រថានក្នុងការកើតមានគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងទាន់ហន់ណាមួយចំពោះទារក។ ម្យ៉ាងទៀតដែលសំខាន់ដែរនោះគឺ ដោយសារសរីរៈរបស់ទារកក្នុងផ្នែកក្បាលនៅហាក់ដូចជាធំជាងដងខ្លួននោះ ដូច្នេះការឱ្យទារកបានគេងលើពូក ឬកន្លែងដែលរាបស្មើ កូននឹងមិនមានអារម្មណ៍ថា ក្បាលធ្លាក់ទាប ឬពិបាកគេងអ្វីឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ កូននឹងគេងបានស្មើល្មមល្អជាងមានខ្នើយទ្រាប់ពីក្រោម។

    ការបង្ហាត់ឱ្យកូនឆាប់រឹងក

    រឿងមួយទៀតដែលសំខាន់សម្រាប់អ្នកដែលជាឪពុកម្ដាយថ្មោងថ្មីដែលមានទាំងក្ដីកង្វល់ និងបារម្ភថា តើពេលណាទើបកូនយើងនឹងរឹងក? ហេតុអីបានកូនយើងក្ររឹងកម្លេ៉ះ?នោះ ឡារ៉ែនចង់ប្រាប់ថា ចំណុចនេះមិនចាំបាច់កង្វល់នោះទេ ព្រោះ…លោកឪពុកអ្នកម្ដាយអាចជួយបង្ហាត់កូនតូចបាន ដោយខណៈពេលដែលកូនភ្ញាក់ ចូរដាក់កូនឱ្យគេងផ្កាប់ ហើយយករបស់លេងទៅលេងជាមួយកូនពីខាងមុខ ដើម្បីឱ្យកូនងើបមុខឡើងមើលរបស់លេងនោះ(គួរជារបស់លេងដែលមានសំឡេង ដើម្បីបង្កើនចំណាប់អារម្មណ៍កូន) និងបើរឹតតែជារបស់លេងដែលគេចូលចិត្តផងនោះ រឹតតែល្អខ្លាំងទៅទៀត ព្រោះនឹងបានមើលយូរៗ ដែលនោះមានន័យថា កូនតូចអាចពង្រឹងកបានយូរឡើងហ្នឹងឯង។ បង្ហាត់រាល់ថ្ងៃ អាចនឹងចាប់ផ្ដើមពីមួយថ្ងៃ 5នាទី រួចហើយសឹមថែមទៅជា 10 និង15នាទីរហូតទាល់តែករឹង។

    កុំភ្លេចណា៎ បើកូននៅតូច កនៅមិនទាន់រឹងមាំ ឪពុកម្ដាយគួរយកចិត្តទុកដាក់រឿងឧបករណ៍សម្រាប់កូនតូចគេងជាពិសេសតែម្ដង ដូចជាមិនជ្រើសរើសប្រើពូកគេងដែលទន់ជ្រុលពេក រួមទាំងការដាក់របស់របរគេងជុំវិញខ្លួនកូនក៏មិនគួរឱ្យមានច្រើនជ្រុលពេកដែរ ដើម្បីការពារកុំកើតអាការ SIDS៕

  • ហួសសម័យបង្រៀនកូនដោយការវាយដំហើយ…

    ហួសសម័យបង្រៀនកូនដោយការវាយដំហើយ…

    បើសិនថយក្រោយទៅសម័យកាលពី 20 – 30ឆ្នាំមុន អាណាព្យាបាលទាំងឡាយប្រហែលជាធ្លាប់ឮស៊ាំត្រចៀកជាមួយនឹងវិធីការបង្ហាត់បង្រៀនកូនៗកំពូលរពឹសដែលថា “ចង់ឱ្យកូនល្អ ត្រូវតែវាយ” ដែលសូម្បីតែក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ក្នុងយុគសម័យដែលមាន 4G តិចណូឡូជីដ៏លឿនរហ័សហើយក៏ដោយ ក៏ប្រយោគខាងលើនៅតែនៅមាននៅឡើយ។ អ្នកណាដែលនៅតែបង្រៀនកូនដោយការវាយផាច់ៗខ្លះ សូមមកមើលពីហេតុផលដែលបង្កប់នៅពីក្រោយសំឡេងរំពាត់ប៉ះនឹងសាច់កូនៗថា តើវាហុចផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានទៅដល់ផ្លូវចិត្តរបស់កូនយ៉ាងណាខ្លះ?។

    ហេតុផលដែលឪពុកម្ដាយប្រើវិធីបង្រៀនកូនដោយការវាយ

    ដោយសារតែ “ក្ដីស្រឡាញ់ + បំណងល្អ + ក្ដីបារម្ភ + យកចិត្តទុកដាក់ + ត្រូវការបង្ហាត់បង្រៀនអ្វីម្យ៉ាងដល់កូន + ចង់ឱ្យកូនស្ដាប់បង្គាប់ + ចង់ឱ្យកូនស្ថិតនៅក្នុងរបៀបវិន័យដែលឪពុកម្ដាយរៀបចំទុក + និងចុងក្រោយគឺ អារម្មណ៍ក្រោធខឹងរបស់ឪពុកម្ដាយក្នុងពេលខ្លះដែលខ្វះភាពហាមឃាត់ចិត្តខ្លួនឯង ហើយចុងក្រោយក៏ទៅលួចអង្គុយសោកស្ដាយស្រក់ទឹកភ្នែកខ្លួនឯង។

    ផលប៉ះពាល់ផ្នែកវិជ្ជមានពីរំពាត់ដែលវាត់ប៉ះនឹងសាច់ឆ្លុះបញ្ចាំងទៅដល់ផ្លូវចិត្តកូន ដែលឪពុកម្ដាយនឹកស្មានមិនដល់

    ធ្វើឱ្យកូនមិនហ៊ានបង្ហាញពីអារម្មណ៍ពិតប្រាកដរបស់ខ្លួនឯងចេញមក ដូចជាអារម្មណ៍ខឹង ខូចចិត្ត ជាដើម ព្រោះខ្លាចថា បើបង្ហាញពីអារម្មណ៍ពិតប្រាកដរបស់ខ្លួនចេញទៅ ខ្លាចប៉ាម៉ាក់អាចនឹងខឹង និងត្រូវទទួលទោសបន្ថែម។

    ធ្វើឱ្យកូនមានសម្ពាធ និងលាក់ទុកក្នុងចិត្ត ពេលមានទុក្ខ ឬកើតបញ្ហា មិនហ៊ានក្នុងការប្រឹក្សានឹងឪពុកម្ដាយ ព្រោះខ្លាចត្រូវទទួលទោស ទើបមិនហ៊ាននិយាយប្រឹក្សាជាមួយអ្នកណា។

    ធ្វើឱ្យកូនខ្វះភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង មិនហ៊ានធ្វើអ្វី រហូតលែងហ៊ានធ្វើអ្វីទាំងអស់ ព្រោះគិតតែថា រឿងដែលចង់ធ្វើ អាចនឹងខុសទៀតក៏បានដែរ។

    ធ្វើបាបផ្លូវចិត្តកូនដោយមិនដឹងខ្លួន ព្រោះក្នុងគំនិតរបស់កូនៗ អ្នកដែលនៅមើលថែទាំ និងជិតស្និទ្ធជាមួយរូបគេដូចឪពុកម្ដាយ គឺត្រូវតែនៅចាំមើលថែទាំ និងការពាររូបគេ តែផ្ទុយទៅវិញ មនុស្សទាំងពីរនោះបែរជាធ្វើបាបលើរាងកាយ(ដាក់ទោសដោយការវាយ) និងផ្លូវចិត្តកូនទៅវិញ(តាមរយៈអារម្មណ៍ដែលទាំងក្រេវក្រោធផង ទាំងស្រឡាញ់ផងរបស់ឪពុកម្ដាយដែលលាយឡំចូលគ្នាខណៈពេលវាយកូន)។

    ធ្វើឱ្យភាពរឹងទទឹងច្រងេងច្រងាងដែលដក់ជាប់នៅក្នុងចិត្តកូន ដោយអារម្មណ៍ក្រោធខឹង ខូចចិត្ត ដែលកូនមិនអាចបង្ហាញចេញមកឱ្យឪពុកម្ដាយឃើញបាននោះ កូនអាចនឹងងាកទៅបង្ហាញភាពច្រងេងច្រងាងដាក់អ្នកដទៃ ដូចជាធ្វើបាបមិត្តភ័ក្តិ ជាដើម(ប៉ាម៉ាក់ចេះវាយកូនបាន រឿងអីកូនសាកវាយអ្នកផ្សេងខ្លះមិនបាន?)

    ធ្វើឱ្យកូនភ័យខ្លាចការត្រូវវាយធ្វើបាប សម្រាប់មនុស្សធំអាចមើលឃើញថា ការវាយ គឺដើម្បីបង្រៀនប្រដៅ តែសម្រាប់ក្មេងវិញ ការវាយធ្វើឱ្យកើតក្ដីភ័យខ្លាច និងមានអារម្មណ៍ថា កំពុងត្រូវធ្វើបាបលើរាងកាយធ្វើឱ្យមានអារម្មណ៍ឈឺចាប់ «ការវាយកូនគឺដើម្បី…ប្រដៅ តែខណៈពេលជាមួយគ្នា ពាក្យប្រដៅ ក៏ត្រូវបិទបាំងជិតដោយក្ដីភ័យខ្លាច ដែលកើតឡើងបន្តិចម្ដងៗនៅក្នុងផ្លូវចិត្តកូន»

    តាមរយៈផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដែលបង្កប់នៅក្នុងនោះ អាចនិយាយបានថា ការវាយដំ ៈ ធ្វើឱ្យឈឺចាប់ទាំងកាយ ឈឺចាប់ទាំងចិត្ត ទាំងឪពុកម្ដាយ និងកូនៗទៀតផង។ អ្នកគ្រូ ឆវី ចង់និយាយថា បើធាតុពិតរបស់ការវាយ គឺ ពាក្យប្រដៅ…ដូច្នេះនៅពេលកូនធ្វើខុស សូមសាកល្បងឆ្លងរំលងដំណាក់កាលហ្នឹងចោល…ហើយប្រើពាក្យប្រៀនប្រដៅ ប្រើការយល់ចិត្ត និងប្រើហេតុផលក្នុងការបង្រៀនប្រៀនប្រដៅកូនវិញម្ដង ល្អដែរទេ?។

    ព្រោះការប្រៀនប្រដៅកូនឱ្យស្គាល់ខុស និងត្រូវ…ដោយហេតុផល…ក៏ជាការបង្ហាត់ឱ្យកូនចេះប្រើទាំងហេតុ និងផលក្នុងការធ្វើទង្វើអ្វីផ្សេងៗនាពេលអនាគតដូចគ្នា៕