Tag: បង្រៀនកូន

  • កុំចិញ្ចឹមកូនតាមបែបអ្នកដទៃ ព្រោះការចិញ្ចឹមកូន មិនអាចធ្វើតាមគ្នាបានទេ

    កុំចិញ្ចឹមកូនតាមបែបអ្នកដទៃ ព្រោះការចិញ្ចឹមកូន មិនអាចធ្វើតាមគ្នាបានទេ

    កុំចិញ្ចឹមកូនតាមអ្នកដទៃ ព្រោះការចិញ្ចឹមកូន មិនអាចធ្វើតាមគ្នាបានទេ មិនថាទ្រឹស្តីណា ឬការចិញ្ចឹមកូនបែបណាដែលគេនាំគ្នានិយាយ ឬចែករំលែកតគ្នាថា វាល្អ វាប្រពៃផុតកំពូលក៏ដោយ តែសម្រាប់ Lifestyle របស់លោកឪពុកអ្នកម្ដាយ បើវាត្រឹមត្រូវ ក៏គឺត្រឹមត្រូវ តែបើវាមិនត្រូវនឹងយើង យ៉ាងណាក៏នៅតែមិនត្រូវនឹងយើងដែរ…។

    កូនរបស់អ្នកណា កូនរបស់អ្នកហ្នឹង

    តើអ្នកម្ដាយទាំងឡាយធ្លាប់ទេ ជាពិសេសអ្នកម្ដាយថ្មោងថ្មី ដែលអានអត្ថបទពីគ្រូពេទ្យ ពីគ្រូពេទ្យចិត្តសាស្ត្រ ពីឪពុកម្ដាយដែលសរសេរពីអត្ថបទចិញ្ចឹមកូន ដែលគេថាធ្វើយ៉ាងនេះ វាល្អយ៉ាងនោះ ចិញ្ចឹមបែបនេះ បានកូនឆ្លាត និងទទួលបានជោគជ័យ ឬត្រូវចិញ្ចឹមកូនបែបនេះ ទើបកូនធំឡើងក្លាយជាអ្នកមាន ជាដើម ល និងល។ តែការពិតទៅ ការចិញ្ចឹមកូនបែបនេះ ឬបែបនោះ វាមិនស័ក្តិសមជាមួយក្មេងគ្រប់រូបនោះទេ ព្រោះក្មេងម្នាក់ៗមានភាពខុសប្លែកពីគ្នា មានភាពជាខ្លួនឯងមិនដូចគ្នា មិនអាចធ្វើតាមគ្នាបានទេ តឱ្យជាកូនភ្លោះនឹងគ្នា ដែលទោះជាយើងធ្លាប់ឃើញពួកគេស្លៀកខោអាវដូចគ្នាក៏ដោយ តែការពិតទៅ កូនរបស់យើងអាចនឹងមិនចង់ដូចអ្នកណា ក៏អាចថាបានដែរ មែនទេអ្នកម្ដាយទាំងឡាយ?។

    ព្រោះវាគ្មានអ្វីមកធានាបានថា បើយើងបង្ហាត់បង្រៀនកូនរបស់យើង ដោយយកវិធីរបស់អ្នកដទៃមកប្រើ នឹងទទួលបានជោគជ័យដូចគេនោះឡើយ ព្រោះវាមានបច្ច័យជុំវិញខ្លួនផ្សេងៗដែលចូលមកធ្វើជាអ្នកជំរុញ និងប្រាកដណាស់! យ៉ាងហោចណាស់ក៏ចរិតនិស្ស័យរបស់កូនយើង និងកូនគេ មិនបានដូចគ្នាគ្រប់ប្រការដែរ។

    កុំចិញ្ចឹមកូនតាមបែបអ្នកដទៃ ត្រូវចិញ្ចឹមកូនយើង ឱ្យក្លាយជាកូនយើង

    ក្មេងៗនឹងធំធាត់ឡើង ក្លាយជាមនុស្សដែលជឿជាក់លើខ្លួនឯង បើឪពុកម្ដាយទទួលស្គាល់លើភាពជាខ្លួនឯងរបស់កូន។ ទិដ្ឋភាពពិតរបស់ក្មេងនឹងបង្ហាញច្បាស់ឡើង នឹងរឹងមាំឡើង គឺនៅពេលដែលឪពុកម្ដាយមានចន្លោះឱកាសឱ្យកូនបានបង្ហាញពីភាពជាខ្លួនឯងរបស់កូនបានយ៉ាងពេញទំហឹង ទោះជារឿងទាំងអស់នោះ អាចនឹងមើលទៅថាដូចជាត្រូវប្រើចិត្តវិញ្ញាណខ្ពស់ក៏ដោយ។ ដូច្នេះបើឪពុកម្ដាយ មិនមែនជាគ្រូពេទ្យចិត្តសាស្ត្រ តើអាចធ្វើបានទេ? ចម្លើយគឺ ប្រាកដណាស់ ពិតជាបាន! តែអាចនឹងពិបាកវេទនាខ្លះ ដោយសារតែឪពុកម្ដាយ ក៏ទើបតែក្លាយជាឪពុកម្ដាយ នៅពេលកូនកើតឡើងហ្នឹងឯង…មិនថាអ៊ីចឹងហ្អេ៎?។

    ការប្រៀបធៀប មិនដែលជារឿងល្អឡើយ

    ជាពិសេសបំផុត ការប្រៀបធៀបកូនខ្លួនឯងជាមួយក្មេងឯទៀត ឬការប្រៀបធៀបកូន ជាមួយខ្លួនយើង។ ប្រាកដណាស់ថា ការប្រៀបធៀប វានឹងល្អ ក៏នៅពេលណាដែលយើងប្រៀបធៀបពីតម្លៃនៃរបស់របរមួយៗ តែមិនមែនជាមួយវត្ថុមានជីវិត មានចិត្តគំនិត ដូចជាមនុស្សនោះទេ ជាពិសេសមនុស្សនោះ គឺជាកូនរបស់យើង។ ឪពុកម្ដាយ គឺពិភពលោកទាំងមូលរបស់កូន គឺជាអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងរបស់កូន ត្រឹមតែពាក្យសម្ដីដែលឪពុកម្ដាយអាចនឹងគិតមិនទាន់ ក៏អាចនឹងធ្វើឱ្យក្លាយជាចំណុចខ្សោយមួយរបស់កូនរហូតដល់កូនធំ។

    កុំចិញ្ចឹមកូនតាមបែបអ្នកដទៃ កូនមិនមែនជាខ្លួនយើង យើងមិនមែនជាខ្លួនកូន

    តើធ្លាប់ដែរទេ ដែលគិតថា កូនយើងល្ងង់ ស៊ូក្មេងដទៃមិនបាន ឬកូនយើងច្បាស់ជាមានអ្វីខុសប្រក្រតី? រៀនក៏ដូចអ្នកឯទៀត នាំទៅរៀនកួរពិសេស ក៏ច្រើនជាងក្មេងឯទៀត តែកូនយើងនៅតែមានលទ្ធផលការរៀនទាបជាងមិត្តភក្តិក្នុងថ្នាក់។

    ការប្រៀបធៀបកូនជាមួយក្មេងដទៃ ឪពុកម្ដាយខ្លះមិនបានធ្វើទេ តែធ្វើដោយមិនដឹងខ្លួនជាមួយការប្រៀបធៀបខ្លួនឯងជាមួយកូន។ ធ្វើអារឿងដែលឪពុកម្ដាយយើងធ្លាប់ធ្វើជាមួយយើង គិតអ្វីៗជំនួសកូនទាំងអស់ សង្ឃឹមលទ្ធផលខ្ពស់ដូចដែលយើងធ្លាប់ជួបមក។ សួរថា តើកូនយើង ដូចខ្លួនយើង 100ភាគរយឬយ៉ាងណា? បើមិនដូចទេ ហេតុអីបានគិតថាវិធីនោះនឹងទទួលបានលទ្ធផលល្អ?។

    តើត្រូវចិញ្ចឹមកូនយ៉ាងម៉េច? និងតាមវិធីណាល្អ?

    ដែលរៀបរាប់មកទាំងអស់នោះ មិនមែនឱ្យឪពុកម្ដាយឈប់ធ្វើតាមពាក្យណែនាំរបស់អ្នកដទៃនោះទេ តែវា គឺការស្គាល់កូនខ្លួនឯងឱ្យច្បាស់បំផុត…ត្រូវហើយ! ព្រោះលោកអ្នកគឺ ឪពុកម្ដាយរបស់គេ ដូច្នេះចូរសាកល្បងយកពាក្យណែនាំទាំងនោះមកសាកល្បងធ្វើតាម វិធីណាមិនបានលទ្ធផល ក៏ប្ដូរវិធីថ្មី កុំប្រកាន់ខ្ជាប់តែលើវិធីតែមួយ។ វិធីណាបានផលល្អ ក៏អាចនឹងប្រកាន់យកវិធីនោះធ្វើជាគំរូបែប ហើយកែសម្រួលឱ្យស័ក្តិសមជាមួយកូនរបស់យើង។

    ទ្រឹស្ដីនៅលើពិភពលោកនេះមានច្រើនណាស់ តាមអ្នកចិត្តវិទ្យា តាមឪពុកម្ដាយដែលមានកូនរាប់សិបនាក់ តាមគ្រូអ្នកជំនាញ ឬតាមអ្នកជំនាញការ អាចនឹងទៅរួចដូចគ្នាដែលគ្រប់ទ្រឹស្ដីទាំងនោះមិនទទួលបានលទ្ធផលល្អជាមួយកូនយើងសោះឡើយ ដូច្នេះតើវានឹងលំបាកប៉ុនណាទៅ បើសិនកូនជាមនុស្សដំបូងដែលនឹងសាកល្បងទ្រឹស្ដីថ្មីដែលឪពុកម្ដាយគិតឃើញឡើងដោយខ្លួនឯង?។ វាមិនមានអ្វីខុសឡើយក្នុងការទទួលបានផល ព្រោះកូនយើងមានតែមួយគត់ក្នុងលោកនេះ ដែលមានមុខមាត់អ៊ីចឹង ចរិតនិស្ស័យអ៊ីចឹង រពឹសខ្លាំងបែបហ្នឹង គួរឱ្យស្រឡាញ់បែបហ្នឹង គួរឱ្យចង់ខោកក៏មាន គួរឱ្យរំភើបចិត្តខ្លាំងក៏ច្រើន។ល។

    • ចិញ្ចឹមកូនឱ្យក្លាយជាក្មេងដែលជះពន្លឺចេញពីខាងក្នុងមកខាងក្រៅ
    • ចិញ្ចឹមកូនដោយគោរពក្នុងភាពជាកូនរបស់យើង
    • ចិញ្ចឹមកូនដោយវិធីដែលស័ក្តិសមបំផុតជាមួយរូបគេ
    • កុំទៅខ្វល់សំឡេងអ្នកដទៃ ដរាបណាដែលយើងមិនបានសាងភាពមួម៉ៅក្ដៅក្រហាយចំពោះអ្នកណា
    • ចូរចិញ្ចឹមកូនតាមបែបកូនជាកូនរបស់យើងឱ្យបានខ្លាំងបំផុត៕
  • និស្ស័យល្អ 10យ៉ាង ដែលឪពុកម្ដាយសម័យថ្មីគួរបង្រៀនដល់កូន

    និស្ស័យល្អ 10យ៉ាង ដែលឪពុកម្ដាយសម័យថ្មីគួរបង្រៀនដល់កូន

    ការបង្ហាត់កុមារឱ្យមានទស្សនគតិ និងឧបនិស្ស័យក្នុងការរស់នៅឱ្យបានល្អត្រឹមត្រូវ ទាំងរឿងការចូលក្នុងសង្គម និងចេះ​ហាត់មើលថែទាំសុខភាពតាំងពីអាយុនៅតិចៗ នឹងធ្វើឱ្យរឿងល្អៗទាំងអស់នេះនៅដក់ជាប់នឹងខ្លួនគេរហូតមួយជីវិត ហើយ​ខាង​​​ក្រោមនេះ គឺជារឿងសំខាន់ៗដែលអាណាព្យាបាលសម័យថ្មីគួរតែបង្រៀនឱ្យកូនៗប្រត្តិបត្តិឱ្យក្លាយជាទម្លាប់និស្ស័យ ៖

    1.ញើសសំបោរឱ្យអស់

    រឹតតែបង្ហាត់ឱ្យកុមារឆាប់ចេះញើសសំបោរលឿនប៉ុនណា បញ្ហាសុខភាពរបស់ពួកគេនឹងឆាប់បានថយចុះលឿនប៉ុននោះដែរ ព្រោះច្រមុះដែលពោរពេញដោយសំបោរ គឺជាផ្នែកមួយនៃបញ្ហាត្រចៀក និងរោគផ្សេងទៀតជាច្រើន។

    2.បរិភោគអាហារពេលព្រឹករាល់ថ្ងៃ

    អាហារពេលព្រឹក គឺជាពេលអាហារដ៏សំខាន់បំផុត ព្រោះនឹងជួយឱ្យក្មេងគិត និងរៀនបានកាន់តែល្អឡើង អាណា​ព្យា​​បាលគួ​រ​​រក​​នឹកអាហារពេលព្រឹកប្លែកៗថ្មីៗ ដើម្បីឱ្យកូនៗមានអារម្មណ៍ចង់ញ៉ាំ ដោយសាកល្បងប្តូរពីបាយសាច់ជ្រូក មកជានំសាំងវិច ឬនំប៊ើហ្គ៊ើជាដើម។

    3.ការពារស្បែករបស់ខ្លួនឯង

    អ្នកដែលកើតរោគមហារីកស្បែកភាគច្រើន ច្រើនតែកើតដោយសារការហាលកម្ដៅថ្ងៃ​ដែលសន្សំបន្តិចម្តងៗតាំងពីវ័យកុមារមកម្ល៉េះ។ ចូរបង្រៀនឱ្យកុមារយល់ដឹងអំពីរឿងនេះ និងលាបឡេការពារកម្ដៅថ្ងៃ​ មុនពេលចេញក្រៅផ្ទះគ្រប់ពេល។

    4.កម្រើករាងកាយ និងហាត់ប្រាណ

    កុមារៗឥឡូវនេះច្រើនតែចូលចិត្តអង្គុយលេងហ្គេមកុំព្យូទ័រ ឬមើលទូរទស្សន៍យូរៗដោយមិនកម្រើកខ្លួនទៅណា ធ្វើឱ្យអាចកើតជម្ងឺផ្សេងៗជាញឹកញាប់ ដូច្នេះឪពុកម្ដាយគួរបង្ហាត់ឱ្យគេចេះធ្វើកិច្ចការឯទៀតខ្លះផង ដូចជាបង្ហាត់ឱ្យចេះហាត់ប្រាណតាមរយ:ការធាក់កង់ ឬលេងបាល់បោះជាដើម។

    5.ថែទាំសុខភាពមាត់ធ្មេញរបស់ខ្លួនឯង

    បង្រៀនកូនៗថា ការមិនដុសសម្អាតធ្មេញ ឬបណ្តោយឱ្យធ្មេញពុក នឹងមានជំងឺអាក្រក់ផ្សេងទៀតកើតឡើង។ បង្រៀនឱ្យគេចេះដុសធ្មេញឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងនាំទៅទិញច្រាសដុសធ្មេញម៉ូដណាដែលគេស្រឡាញ់ ដើម្បីជាការជំរុញឱ្យគេកាន់តែចង់ដុសធ្មេញឡើង។

    (នៅមានត)

  • បិតា-មាតាត្រូវចិញ្ចឹមកូនឱ្យក្លាយជា មនុស្សល្អ មានគុណធម៌ និងចេះមេត្តាអ្នកដទៃ

    បិតា-មាតាត្រូវចិញ្ចឹមកូនឱ្យក្លាយជា មនុស្សល្អ មានគុណធម៌ និងចេះមេត្តាអ្នកដទៃ

    សង្គមយើងបច្ចុប្បន្ននេះ ផ្លាស់ប្តូរខុសពីមុនច្រើនណាស់​ ការជួយយកអាសារគ្នា ការចែករំលែក ការអាណិតមេត្តាចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមកដូចកាលពីអតីតកាលនោះ ស្ទើរតែលែងឃើញមានទៅហើយ ថ្ងៃនេះ ឡារ៉ែន សូមជូននូវអត្តបទដាស់ស្មារតីមួយ​សម្រាប់លោកឪពុក-អ្នកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលសម័យថ្មីនេះ ក្នុងការចិញ្ចឹមមើលថែកូនចៅថា តើគួរធ្វើ​បែបណាដើម្បីឱ្យសង្គមរបស់​យើងរស់នៅ​ជុំ​គ្នាបានយ៉ាងសុខសប្បាយ ចេះសណ្តោសប្រណី ចេះអាណិតមេត្តាចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក ព្រមទាំងបង្ហាត់កូនឱ្យចេះធ្វើអំពើល្អ និង​អាណិត​ស្រឡាញ់​កូនឱ្យស្មើៗគ្នា ផ្តល់នូវភាពយុត្តិធម៌ដល់កូន ដើម្បីឱ្យកូនៗរបស់យើងបានរៀនយល់ដឹង និងប្រតិបត្តិតាមដូចខាង​ក្រោម ៖

    1.ពេលកូននៅជាទារក ឪពុកម្តាយត្រូវយល់ដឹងអំពីកូនជាមុន

    តាំងពីពេលកូនស្ថិតក្នុងវ័យមិនទាន់ចេះនិយាយ មិនទាន់អាចប្រាប់បានថា គេត្រូវការអ្វី ឬចង់បានអ្វីនោះ ឪពុកម្តាយមួយចំនួន ពូកែខ្លាំងណាស់ បានឮត្រឹមតែសំឡេងកូនយំ ក៏អាចដឹងបានភ្លាមថា កូនចង់ឱ្យឪពុកម្តាយឱប ឬឃ្លាន ឬរងារ ឬអផ្សុក ចង់ឱ្យប៉ាម៉ាក់​លេង​​​ជាមួយ ជាដើម។ នេះគឺការស្មានដឹងពីចិត្តរបស់កូន ហើយបើកូនបានទទួលការតបស្នងតាមតម្រូវការក្នុងចំណុចដំបូងៗនេះផងនោះ កូននឹងមានអារម្មណ៍ដឹងនិងស្គាល់ពី “ដួងចិត្ត” របស់ប៉ាម៉ាក់បានដូចគ្នា ដូចដែលគេនិយាយថា ចេញពីបេះដូងមួយ ចូលទៅបេះដូងមួយទៀត ហ្នឹងឯង។ នៅពេលកូនធំឡើង ការបង្ហាត់បង្រៀននឹងប្រែប្រួលទៅតាមអាយុ ដូចជាពេលកូនច្បងអាយុបាន 3ឆ្នាំ កូនច្បងចេះលួងលោមបំពេរលួងលោម ពេលប្អូនដែលមានអាយុ 7-8ខែស្រែកយំជាដើម គឺជាការបង្ហាញឱ្យឃើញពីចំណុចដើមទីនៃព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង 4 របស់កូនតូចវ័យ 3ឆ្នាំ។ ម្តាយគួរពោលពាក្យ​សរសើរថា “កូនចិត្តល្អណាស់ ត្រូវអាណិតប្អូនណា៎…” ពេលនោះកូននឹងកាន់តែអភិវឌ្ឍអារម្មណ៍បែបនេះច្រើនឡើងនៅពេលគេធំឡើងមិនខាន។

    2.ជជែកលេង និងនិយាយរឿងជាមួយកូនឱ្យបានច្រើន

    ដូចជាម្តាយរៀបរាប់ពីឧទាហរណ៍របស់មនុស្សល្អដែលចេះជួយដល់អ្នកដទៃដោយការលះបង់កន្លែងអង្គុយរបស់ខ្លួននៅក្នុងរថយន្តក្រុង ​​ឱ្យទៅលោកយាយចំណាស់ម្នាក់ដែលឈរតោងបង្កាន់ដៃ(គ្មានកន្លែងអង្គុយ) ឬប៉ូលីសដែលយាមនៅមុខសាលារៀនដឹកដៃនាំស្រ្តីម្នាក់ និងកូនដើរឆ្លងថ្នល់ ឬក៏អ្នកបើកឡានតាក់ស៊ីយកកាបូបលុយដែលភ្ញៀវភ្លេចនៅក្នុងឡាន​ ទៅឱ្យម្ចាស់គេវិញជាដើម។ រឿងទាំងអស់នេះ អ្នកម្តាយគួរនិយាយសរសើរពីពួកគេទាំងនោះឱ្យកូនបានស្តាប់ផងដែរ។

    3.បងប្អូនក្នុងវ័យ 2-3ឆ្នាំ តែងតែឈ្លោះគ្នាដណ្តើមរបស់លេងជារឿងធម្មតា

    វ័យ Toddler ហៅថា ជាវ័យ “It’s mine” អ្វីៗក៏ជារបស់ខ្ញុំដែរ គឺក្មេងៗមានភាពអត្មានិយមខ្ពស់ណាស់។ “ខ្ញុំរើសបាន វាជារបស់ខ្ញុំ” អ្នកណាចង់យកទៅណា មិនបានទេណា៎ តែបើវាបែកបាក់ហើយ លែងល្អហើយនោះ “វាមិនមែនជារបស់ខ្ញុំទេ”។ ទាំងអស់​នេះ ដោយសារតែកុមារដែលស្ថិតក្នុងវ័យនេះ ខួរក្បាលកំពុងវិវឌ្ឍទៅមុខលឿន តែការត្រិះរិះគិតដោយហេតុផល ទៅតាមមិនទាន់ ប្រៀបដូចឡានថ្មី ម៉ាស៊ីនខ្លាំង តែហ្រ្វាំងមិនទាន់ធ្វើការអុីចឹងដែរ ទើបធ្វើឱ្យកើតសង្គ្រាមដណ្តើមរបស់លេង ឬដណ្តើមម៉ាក់គ្នាឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ តែនៅពេលធំទៅ ពួកគេនឹងល្អឡើងវិញដោយឯកឯង បើសិនអ្នកម្តាយប្រាប់ថា “ផ្លាស់គ្នាលេងម្តងម្នាក់ក៏បានដែរកូន” ឬបងទៅអានរឿងនិទានជាមួយម៉ាក់ ទុកឱ្យប្អូនលេងមុនទៅ បន្តិចទៀតចាំផ្លាស់គ្នាលេង។ កូនស្រីបងអាយុ 3 -4ឆ្នាំដែលសុខចិត្តចុះចាញ់ប្អូននោះ ភ្នែកឡើងក្រហម ពេបមាត់ចង់យំ អ្នកម្តាយគួរពោលសរសើរថា “កូនជាក្មេងល្អណា៎កូន” ព្រមទាំងឱបថើបកូនផង និងលួងលោមថា បន្តិចទៀត ប្អូននឹង​យក​តម្រាប់តាម និងធ្វើតាមបងមិនខាន។ នេះគឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃការធ្វើជាមនុស្សល្អ ដូចគ្នានឹង​ពេលដែលកូន​ទៅសាលាមត្តេយ្យ​ ជួបនឹងពួកម៉ាកដែលមិនស្រួលខ្លួន ក៏នឹងដឹកដៃពួកម៉ាកនោះទៅរកអ្នកគ្រូ ជាដើម។ នោះបញ្ជាក់ថា កូនចេះមានចិត្តអាណិតមេត្តាដ៏ប្រពៃហើយ ចេះអាណិត​ពួក​ម៉ាកដែលឈឺ ឬដែលមានមាឌតូចជាងខ្លួនជាដើម។

    4.បង្រៀនកូនឱ្យនិយាយពាក្យពីរោះៗ

    មានបិយវាចា(សម្តីគួរឱ្យស្រឡាញ់ សម្តីសុភាព) ចេះពោលពាក្យជម្រាបសួរ សាធុ សុំទោសនៅពេលធ្វើខុស និងអរគុណព្រមជាមួយការលើកដៃសំពះយ៉ាងស្អាត និងបង្អោនខ្លួនចុះ រួមទាំងចេះឱនលំទោនជាមួយមនុស្សចាស់ កូននឹងក្លាយជាក្មេងដ៏គួរឱ្យស្រឡាញ់ចូលចិត្តរបស់អ្នកដែលបានឃើញ និងទទួលបានការសរសើរថា ជាក្មេងដែលមានការអប់រំល្អ។

    5.បង្ហាត់កូនឱ្យស្គាល់គំរូល្អៗតាមបែបខ្មែរ

    ថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរមហាសង្រ្កាន្ត ថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីសកល ថ្ងៃខួបកំណើតរបស់ចាស់ទុំ នាំកូនទៅក្រាបសំពះលោកតា លោកយាយចាស់ៗ ទៅធ្វើបុណ្យជាមួយគ្នា ឱ្យកូនៗជួយប៉ាម៉ាក់រៀបចំរបស់របរទៅធ្វើបុណ្យ ឬរៀបចំរបស់របរទៅសួរសុខទុក្ខចាស់ៗ ជាដើម។

    6.កុមារបឋមវ័យត្រូវចេះជួយកាងារខ្លះទៅតាមវ័យរបស់កូន

    គេនឹងមានចិត្តអាសាស្ម័គ្រ និងមានចិត្តមេត្តាអ្នកដទៃនៅពេលធំឡើង ដូចជាធ្វើកិច្ចការងារតូចតាចនៅក្នុងផ្ទះ ជួយបង ប្អូន និងប៉ាម៉ាក់។ បង្រៀនឱ្យកូនចេះស្រឡាញ់ធម្មជាតិដោយការដាំដើមឈើ មើលថែទាំដើមផ្កាឱ្យរីកធំធាត់ មើលបក្សីបក្សា មេអំបៅ ដង្កូវ មើលថែទាំសត្វចិញ្ចឹម និងឱ្យចំណីត្រី ជាដើម។

    7.ក្មេងប្រុស ក្មេងស្រី ត្រូវបង្រៀន និងអប់រំឱ្យដូចៗគ្នា

    អ្នកខ្លះយល់ខុសថា ក្មេងប្រុសកុំទៅទន់ជ្រាយពេក​ “ប្រយ័ត្នទៅជាខ្ទើយ” ឱ្យចេះស្វាហាប់ រាងកាចតិចៗ ទើបសមជាមនុស្ស​ប្រុស។ តែការពិតវិញ ភាពទន់ភ្លន់ មិនមែនជាភាពទន់ជ្រាយទេ “អំពើល្អមានមេត្តាចំពោះគ្នា មិនបែងចែកភេទទេ” ព្រោះយើងជាមនុស្សរស់នៅលើផែនដីតែមួយរួមគ្នា។ យើងមិនចូលចិត្តបុរសដែលកាចឃោរឃៅ តែយើងកោតសរសើរបុរសដែលជាមនុស្សល្អ សម្តីពិរោះ មានទឹកចិត្ត​ល្អ មានការប្រព្រឹត្តល្អ ព្រោះយើងត្រូវការមនុស្សល្អនៅក្នុងសង្គម។

    ពិភពលោកនឹងគួរឱ្យរស់នៅសម្រាប់កូនក្នុងពេលនេះ និងក្នុងពេលអនាគតដែលមានភាពរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងខាងផ្នែកតិចណូឡូជី និងសភាពជុំវិញខ្លួនដែលកាន់តែកាចសាហាវខ្លាំងឡើង បើកូនមានប្រព័ន្ធការពារល្អខាងផ្លូវចិត្ត ជាមនុស្សល្អ កូននឹង​មានជីវិតរស់នៅប្រកបដោយសេចក្តីសុខ និងអាចជួយយកអាសាអ្នកដទៃបានទៀតផង៕

  • បង្រៀនកូនឱ្យចេះ “តស៊ូ”

    បង្រៀនកូនឱ្យចេះ “តស៊ូ”

    ពាក្យថា “តស៊ូ” នៅក្នុងអត្ថបទនេះ មិនមែនជាការវាយតប់ ឬធ្វើបាបគ្នាខាងរាងកាយ មិនមែនជាការកែបញ្ហាដោយប្រើកម្លាំងកាយនោះទេ តែជាការបង្រៀនឱ្យកូនដែលស្ថិតក្នុងវ័យមតេ្តយ្យ ចេះគិត ចេះកែបញ្ហា និងសម្របសម្រួលខ្លួនឱ្យរស់នៅក្នុងសង្គមបានយ៉ាងស័ក្តិសម។

    តស៊ូ ដែលត្រឹមត្រូវ

    ការតស៊ូក្នុងកុមារវ័យនេះ គឺការសម្តែងចេញដើម្បីរក្សាការពារសិទ្ធិរបស់ខ្លួនឯង តាំងពីសិទ្ធិលើរាងកាយ វត្ថុរបស់របរ រួមទៅដល់សិទ្ធិដែលមាននៅក្នុងសង្គមរបស់ខ្លួនឯង ដូចជាសិទ្ធិក្នុងការមិនត្រូវគេមកឈរកាត់មុខ ពេលតម្រង់ជួរធ្វើអ្វីមួយ គៃប្រវ័ញ្ចយកប្រៀប ខ្សែលើ មិនថាតែនៅក្នុងសង្គមសាលារៀន ឬសង្គមក្រៅផ្ទះនោះឡើយ។

    តស៊ូ ខាងកាយ

    គឺការចេះកែបញ្ហា ក្នុងករណីដែលកូនមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនឯងត្រូវបានល្មើសសិទ្ធិ ត្រូវបានរំលោភបំពាន ឬមានអារម្មណ៍ថាគ្មានសុវត្ថិភាព។

    -គូជម្លោះជាមនុស្សធំ ឬក្មេងដែលធំជាង ៈ ចំពោះក្មេងតូច ឡារ៉ែនសូមណែនាំឱ្យអាណាព្យាបាលបង្រៀនកូនរឿងការសុំការជួយយកអាសាពីមនុស្សម្នាដែលនៅជុំវិញខ្លួន ដូចជា ឱ្យរត់ទៅរកមនុស្សចាស់ណាម្នាក់ ដែលមើលទៅគួរឱ្យទុកចិត្ត ស្រែកដើម្បីឱ្យមនុស្សចូលមកជួយ ជាដើម។

    -គូជម្លោះជាក្មេងវ័យស្របាលគ្នា ៈ ទុកឱកាសឱ្យក្មេងចរចា កែបញ្ហាដោយខ្លួនឯងជាមុនសិន។ បង្រៀនឱ្យកូនប្រើពាក្យសម្តី និងជំនាញការចរចាតវ៉ា តែត្រូវមិនប្រើអំពើហិង្សាទាំងខាងរាងកាយ និងវាចាឡើយ។ បើចរចាហើយ មិនបានលទ្ធផល ឬមិត្តភ័ក្តិចាប់ផ្តើមប្រើអំពើហិង្សាតបមកវិញនោះ ចូរបង្រៀនឱ្យកូនចេះដើរចេញទៅសុំការជួយយកអាសាពីមនុស្សចាស់។

    តស៊ូ ខាងផ្លូវចិត្ត

    មានន័យពីផ្លូវចិត្តដែលរឹងប៉ឹង ព្យាយាមក្នុងអ្វីដែលខ្លួនតាំងចិត្តចង់ធ្វើ ទទួលស្គាល់លទ្ធផលរបស់ទង្វើរបស់ខ្លួនឯង ចេះចាត់ការជាមួយអារម្មណ៍ខកបំណង សោកស្តាយ ឬខឹងសម្បាបានយ៉ាងសមរម្យ។ ចេះសម្របសម្រួលខ្លួនជាមួយស្ថានការណ៍ និងមានភាពព្យាយាមកែខៃចំណុចខុសឆ្គងដែលកើតឡើង រួមទៅដល់ការចេះអភ័យទោសឱ្យខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃទៀតផង។

    OLYMPUS DIGITAL CAMERA

    5ចំណុច ជួយឱ្យកូនក្លាយជាអ្នកតស៊ូ

    ចំពោះក្មេងតូច រឿងដែលបានទទួលលទ្ធផលច្រើនជាងការអប់រំប្រៀនប្រដៅដោយវាចានោះ គឺការដែលឪពុកម្តាយមានទង្វើជាគំរូដ៏ល្អត្រឹមត្រូវ ឱ្យកូនបានឃើញជាប្រចាំជាប់ជានិច្ច និងជួយក្នុងការសាងឬសគល់ដើម្បីបង្រៀនឱ្យកូនចេះ “តស៊ូ”។

    • សាងកូនឱ្យមានមោទនភាព និងជឿជាក់លើខ្លួនឯង ៈ បង្រៀនឱ្យកូនចេះមើលថែទាំខ្លួនឯងបានទៅតាមវ័យ ដូចជា ស្លៀកពាក់ ញ៉ាំបាយខ្លួនឯងបាន ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះឱ្យកូនមានអារម្មណ៍ថា អាចធ្វើអ្វីផ្សេងៗបានដោយខ្លួនឯង បង្ហាត់ឱ្យមានភាពទទួលខុសត្រូវខ្លួនឯង។
    • សាងទស្សនៈចំពោះខ្លួនឯងដែលស័ក្តិសម និងត្រឹមត្រូវ ៈ នឹងជួយឱ្យកូនស្គាល់ពីខ្លួនឯង ដឹងថាត្រូវ ត្រូវការអ្វី វាយតម្លៃសមត្ថភាពថា ធ្វើអ្វីបានប៉ុនណា? និងពេលណាដែលត្រូវសុំជំនួយពីអ្នកដទៃ?។
    • សម្លឹងមើលជុំវិញខ្លួនក្នុងន័យវិជ្ជមាន តាមស្ថានភាពពិត ៈ ជួយឱ្យក្មេងមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនឯងស្ថិតក្នុងបរិស្ថានដែលមានសុវត្ថិភាព មានអ្នកមានចេតនាល្អច្រើនជាងមនុស្សមិនល្អ មានអ្នកចាំជួយយកអាសាគាំទ្រ ការពារ និងជួយលើកទឹកចិត្ត តែក៏ត្រូវឱ្យចេះប្រយ័ត្នប្រយែងផងដែរ ដោយឪពុកម្តាយអាចប្រតិបត្តិធ្វើជាគំរូ ឱ្យកូនបានឃើញ រៀនយល់ដឹង ដោយការមានទស្សនៈចំពោះរឿងផ្សេងៗ ជុំវិញខ្លួនដែលសម្បូរបែប ដូចជា ឃើញគេបើកឡានជ្រែពីមុខលឿនឆ្វេចឆ្វាច អាចនិយាយឱ្យកូនបានឮថា បើកឡានបែបនេះមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់ មិនគួរឱ្យចូលចិត្តសោះ សង្ស័យគេប្រហែលជារឿងចាំបាច់ប្រញាប់ហើយទើបភ្លេចខ្លួនបើកឡានលឿនបែបនេះ…។
    • ស្គាល់សិទ្ធិតួនាទី មិនល្មើសសិទ្ធិអ្នកដទៃ ៈ បង្រៀនឱ្យក្មេងបានដឹងថា ខ្លួនឯងមានសិទ្ធិក្នុងរឿងណា ដូចជាសិទ្ធិលើរាងកាយរបស់ខ្លួនឯង អ្នកដទៃក្រៅពីឪពុកម្តាយគ្មានសិទ្ធិមកប៉ះពាល់រាងកាយរបស់ខ្ញុំក្នុងលក្ខណៈមិនសមរម្យ ខណៈពេលជាមួយគ្នា ខ្ញុំក៏ត្រូវស្គាល់ពីតួនាទីដែលត្រូវទទួលខុសត្រូវមើលថែទាំរាងកាយរបស់ខ្លួនឱ្យស្អាតបាត និងមានសុខភាពល្អផងដែរ។
    • ឱ្យមានចិត្តចេះជួយយកអាសា ៈ បង្រៀនឱ្យកូនយល់ដឹងថា ការជួយកអាសាអ្នកដទៃដោយមិនសង្ឃឹមសំណងមកវិញនោះ ធ្វើឱ្យកើតអារម្មណ៍ល្អចំពោះខ្លួនឯង និងមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនឯងមានប្រយោជន៍ មានតម្លៃ បើមានអ្នកណាត្រូវការជំនួយ ហើយយើងអាចជួយបានដោយខ្លួនឯងមិនមានបញ្ហានោះ ក៏គួរតែជួយ។

    ការបង្រៀនបែបនេះនឹងជួយឱ្យកូនបានសម្តែងនូវចេតនាល្អ និងរៀនយល់ដឹងពីការគោរពសិទ្ធិរបស់អ្នកដទៃផងដែរ៕

  • ការចិញ្ចឹមកូនក្នុងសតវត្សរ៍ទី21 តើត្រូវត្រៀមរួចជាស្រេចសម្រាប់កូនប៉ុនណាទើបគ្រប់គ្រាន់?

    ការចិញ្ចឹមកូនក្នុងសតវត្សរ៍ទី21 តើត្រូវត្រៀមរួចជាស្រេចសម្រាប់កូនប៉ុនណាទើបគ្រប់គ្រាន់?

    ត្រូវតែទទួលស្គាល់ថា ពិភពលោកសព្វថ្ងៃនេះវិលលឿនមែនទែន មិនដូចសម័យយើងកាលពីអតីតឡើយ។ ក្មេងដែលកើត និងធំធាត់ឡើងក្នុងយុគសតវត្សរ៍ទី21 នេះ កំពុងជួបនឹងយុគសម័យដែលមានការផ្លាស់ប្ដូរលឿនបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់មនុស្សជាតិ។ លោកឪពុក អ្នកម្ដាយខ្លួនឯងក៏កំពុងប្រឈមនឹងភាពសាកល្បងដែលមិនធ្លាប់កើតមានពីមុនមកដូចគ្នាដែរ ឧទាហរណ៍ដូចជា មុខរបរអាជីពជាច្រើនក្នុងអតីតកាល ត្រូវបានរលាយបាត់ ខណៈពេលជាមួយគ្នា ក៏មានមុខរបរអាជីពថ្មីៗដែលមិននឹកស្មានដល់បានកើតឡើងដែរ ដូចជា Youtuber ឬ Caster ការសរសេរកូដ ឬ Coding របស់លេង ឬវិធីការរៀនយល់ដឹងបែបថ្មីៗ ដែលធ្វើឱ្យពេលខ្លះបទពិសោធកាលពីអតីតកាលរបស់ឪពុកម្ដាយ លែងអាចជួយក្នុងការចិញ្ចឹមមើលថែកូនបានតទៅទៀត។ល។

    រឿងតែមួយគត់ដែលឪពុកម្ដាយក្នុងយុគសតវត្សរ៍ទី21 នេះធ្វើបានល្អបំផុត គឺការត្រៀមរួចជាស្រេចសម្រាប់កូនជាមួយការរៀនយល់ដឹង និងប្រឈមជាមួយបញ្ហាគ្រប់ស្ថានការណ៍ដែលកើតឡើង ដើម្បីអ្វីដែលថា ទោះជាគេ(កូនៗ)នឹងជួបរឿងអ្វីនាពេលអនាគត ក៏អាចទប់ទល់បានយ៉ាងទាន់ពេលវេលា និងត្រៀមជាស្រេចក្នុងការរៀនយល់ដឹងពីរឿងរ៉ាវផ្សេងៗដែលកើតឡើង បានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពបំផុត។

    តើឪពុកម្ដាយអាចត្រៀមភាពប្រុងប្រៀបរួចជាស្រេចឱ្យកូនយ៉ាងណា?

    1.បង្ហាត់កូនឱ្យចេះជួយខ្លួនឯង

    អាចបង្ហាត់បង្រៀនបានតាំងពីកូននៅតូច ដូចជាញ៉ាំបាយ ងូតទឹក ដុសសម្អាតធ្មេញ…ធ្វើឱ្យកូនមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនគេអាចទៅរួច ធ្វើអ្វីក៏បាន ស្រឡាញ់ និងមានមោទនភាពលើខ្លួនឯង ឬដែលហៅថា Self-esteem ដែលជាដំណាក់កាលដំបូងរបស់ការអភិវឌ្ឍខួរក្បាល។

    2.បណ្ដោយឱ្យកូនលេង ព្រោះការលេង គឺជាការងាររបស់ក្មេង

    ក្នុងអំឡុងពេលដែលកូនលេង នឹងកើតមានការតាំងគោលដៅរយៈពេលខ្លីម្ដងម្កាលដោយធម្មជាតិ។ មានការប្រើម្រាមដៃទាំង10 និងប្រព័ន្ធប្រសាទប៉ះពាល់ទាំង5 ធ្វើឱ្យខួរក្បាលផ្នែកខាងមុខបានទទួលការអភិវឌ្ឍ។ ឧទាហរណ៍ការលេងដែលជួយជំរុញខួរក្បាលរបស់កូន ដូចជាការផាត់ពណ៌ សូនរូបជាមួយដីឥដ្ឋ លេងតម្រៀបដុំឈើ និងលេងតោងឡើង ជាដើម។

    3.សាងសម្ព័ន្ធភាពដ៏ល្អដោយការចិញ្ចឹមមើលថែកូនបែបវិជ្ជមាន

    ដោយការបង្ហាត់បង្រៀនកូនដោយហេតុផល បើកឱកាសឱ្យកូនចេះគិតវិភាគ យល់ដឹង ដោះស្រាយកែខៃបញ្ហាដោយខ្លួនឯង ដែលទាំងអស់នេះនឹងជួយអភិវឌ្ឍ “ខួរក្បាលផ្នែកខាងគិត” បន្តឆ្ពោះទៅរកការរៀនយល់ដឹង។ ការសម្លុត ការទិតៀន ការបញ្ជួសបន្សោក ឬការដាក់ទោសឱ្យរាងចាល នឹងធ្វើឱ្យកូនមានអារម្មណ៍ថា គ្មានសុវត្ថិភាព និងខួរក្បាលមិនបានទទួលការអភិវឌ្ឍ។

    4.យកចិត្តទុកដាក់រឿងភោជនាហារ

    ជាពិសេសបំផុតសារធាតុអាហារដែលប្រើក្នុងការអភិវឌ្ឍខួរក្បាលកូន មានដូចជា ប្រូតេអ៊ីន អាស៊ីតខ្លាញ់ចាំបាច់ DHA និងARA សារធាតុដែក អ៊ីយ៉ូដ វីតាមីនA និងវីតាមីនB12 ដែលអ្នកម្ដាយអាចធ្វើបានតាំងពីកើតដំបូងតាមរយៈការចិញ្ចឹមកូនដោយទឹកដោះម្ដាយរយៈពេលយ៉ាងតិច 6ខែ តាមដោយការមើលថែទាំកូនឱ្យបានទទួលសារធាតុអាហារទៅតាមវ័យដែលស័ក្តិសម ដូចជា ស៊ុត ត្រីសមុទ្រ បន្លែល្ពៅ ការ់ុត បន្លែស្លឹកបៃតង និងទឹកស៊ុបដែលមានប្រយោជន៍ជាដើម។

    ជាសរុបទៅក៏គឺ បើសួរថា តើការចិញ្ចឹមកូនក្នុងសម័យនេះ មានអ្វីដែលខុសប្លែកពីមុនខ្លះនោះ?…ចម្លើយគឺ គោលការណ៍គ្រឹះមិនខុសគ្នាទេ តែនឹងខុសគ្នាក៏ត្រង់រឿងតិចណូឡូជី ដូច្នេះយើងត្រូវត្រៀមឱ្យកូនឱ្យរួចជាស្រេចក្នុងការរៀនយល់ដឹងគ្រប់ពេលវេលា។ សង្គត់ធ្ងន់លើការអភិវឌ្ឍជំនាញគ្រប់ផ្នែក ទាំងជំនាញការដោះស្រាយបញ្ហាឱ្យបាន និងជំនាញការរស់នៅ រួមទាំងយកចិត្តទុកដាក់រឿងភោជនាហារដែលមានផលប្រយោជន៍ដល់ខួរក្បាល ដើម្បីឱ្យកូនអាចរស់នៅក្នុងសង្គមបានយ៉ាងមានសេចក្ដីសុខ និងក្លាយជាបុគ្គលដែលទទួលបានជោគជ័យក្នុងសតវត្សរ៍ទី21 នេះ៕

  • កែនិស្ស័យកូនចូលចិត្តប្រកែក…

    កែនិស្ស័យកូនចូលចិត្តប្រកែក…

    ខាងក្រោមនេះ គឺជាសំណួររបស់អ្នកម្តាយម្នាក់ដែលកំពុងតែព្រួយបារម្ភអំពីនិស្ស័យមិនល្អរបស់កូនប្រុស ដែលបានសួរទៅអ្នកជំនាញខាងចិត្តវិទ្យាកុមារ ព្រោះតែខ្លាចវាក្លាយទៅជាទម្លាប់អាក្រក់នៅពេលដែលគេធំឡើង នាពេលអនាគត។ សូមប្រីយមិត្តអ្នកអាន ជាពិសេសមាតា-បិតា និងអាណាព្យាបាលដែលមានកូនតូចទាំងឡាយ តាមដាន និងយកធ្វើជាចំណេះដឹងក្នុងការមើលថែទាំ និងអប់រំកូនៗដូចតទៅ ៖

    ខាងក្រោមនេះគឺជាបញ្ហា និងសំណួរដែលអ្នកម្ដាយរបស់កូនប្រុសអាយុ 4ឆ្នាំម្នាក់បានសួរទៅគ្រូពេទ្យជំនាញ…

    «-នាងខ្ញុំសុំការណែនាំអំពីវិធីកែនិស្ស័យកូនដែលចូលចិត្តប្រកែក និងរឹងឌឺ ព្រោះនាងខ្ញុំខ្លាចកូនធ្លាប់ខ្លួន យកនិស្ស័យមិនល្អនេះទៅប្រើនៅឯសាលារៀន។

    សំណួរ : កូនប្រុសនាងខ្ញុំ អាយុ 4ឆ្នាំហើយ ជាក្មេងប៉ឹនសម្ដីណាស់(ពូកែនិយាយ) តែចូលចិត្តលួចរឹង និងឌឺស្ងាត់ៗ។ ពេលប្រាប់គេឱ្យទៅធ្វើអ្វីមួយ គេចូលចិត្តតែប្រកែកជានិច្ច។ នាងខ្ញុំខ្លាចពេលចូលសាលារៀនហើយ ខ្លាចគេទៅប្រកែកជាមួយអ្នកគ្រូ និងមិត្តភ័ក្តិ និងខ្លាចក្រែងគេចូលមិនចុះជាមួយអ្នកឯទៀត។ សួរថា តើនាងខ្ញុំត្រូវកែសម្រួល ឬកែនិស្ស័យនេះយ៉ាងណាស្រួលទៅ?

    ពីអ្នកម្តាយ អូន ប៊យ / នៅភ្នំពេញ»

    ចម្លើយ : ក្មេងប៉ឹនសម្ដី គឺជាមនុស្សដែលមានមន្តស្នេហ៍ មនុស្សចាស់ដែលបាននិយាយលេងជាមួយកុមារបែបនេះ នឹងកើតមានអារម្មណ៍ស្រឡាញ់ និងអាណិត ជាពិសេសសម្រាប់មនុស្សចាស់ បើមានកូនចៅប៉ឹនសម្ដី ចេះនិយាយ​លេងនៅជាមួយផងនោះ នឹងមានសេចក្តីសុខខ្លាំងណាស់។ រឿងប៉ឹនសម្ដីនេះ ភាគច្រើន ជាលក្ខណ:ចរិតរបស់ក្មេងស្រីច្រើនជាងក្មេងប្រុស តែក៏មិនមែនជារឿងប្លែកអ្វីដែរ ដែលក្មេងប្រុសខ្លះមាននិស្ស័យប៉ឹនសម្ដីបែបនោះ ព្រោះមួយចំណែកនៃការក្លាយ​ជាក្មេងប៉ឹនសម្ដីនោះ គឺកើតចេញពីស្ថានភាពជុំវិញខ្លួន និងបុគ្គលដែលនៅជុំវិញខ្លួនកុមារនោះ។

    អាយុ 3-4ឆ្នាំ គឺជាវ័យដែលចាប់ផ្តើមចេះមានការគិត និងមានហេតុផលរបស់ខ្លួនឯងហើយ ក្មេងៗច្រើនតែនិយាយ និងធ្វើផ្ទុយពីអ្វីដែលមនុស្សធំប្រាប់។ ចាប់ផ្តើមដោយពាក្យបដិសេធខាងដើមថា “ទេ” “កូនមិនធ្វើទេ” “កូនអត់ងូតទឹកទេ” ឬ “កូនមិនចង់ញ៉ាំទេ” ជាដើម។ល។ បន្ទាប់ពីពាក្យថា “ទេ” ភាសារបស់កុមារនឹងវិវឌ្ឍ ហើយចាប់ផ្តើមរៀនយល់ដឹងកាន់តែច្រើនឡើង បូកជាមួយនឹងហេតុផលដែលខ្លួនមានច្រើនឡើងផងដែរនោះ ទើបកុមារចេះបញ្ចេញគំនិត តម្រូវការ និងអារម្មណ៍មកជាភាសានិយាយ។ មកដល់ពេលនេះការប៉ឹននិយាយមាន 2រូបបែប គឺការនិយាយបែបមានមន្តស្នេហ៍ និងការនិយាយដែលមនុស្សធំហៅថា “ប្រកែក”។ កូនអ្នកស្រីមិនមែនជាក្មេងរឹងឌឺទេ តែអ្នកជំនាញយល់ថា កូនកំពុងតែមានការចេះគិត មានហេតុផល ដូច្នេះអ្នកម្តាយត្រូវធ្វើចិត្តត្រជាក់ៗ បើកូនប្រកែកពេលអ្នកម្តាយប្រាប់ឱ្យធ្វើអ្វីមួយនោះ ចូរកុំបន្ទោស ឬដាក់ទោសកូនដោយការវាយឱ្យ​សោះ ព្រោះកូននៅមិនទាន់យល់ដឹងថា ការនិយាយតមាត់ ការនិយាយប្រកែកនឹងម្តាយនេះ ហេតុអីបានជាគេមិនអាចធ្វើបាន? ផ្ទុយទៅវិញ បើកូនប្រកែកហើយ អ្នកម្តាយសើច​ ហើយនិយាយប្រកែកទៅវិញនោះ កូនអាចនឹងគិតថា គេអាចធ្វើបែបនេះជាមួយម្តាយបាន ដូច្នេះការកែសម្រួល ឬកែនិស្ស័យបែបនេះ អ្នកជំនាញខាងចិត្តវិទ្យារបស់កុមារសូមណែនាំដូចតទៅ ៖

    -កូនជាក្មេងប៉ឹនសម្ដី អ្នកម្តាយគួរបង្កើន និងរិះរកកិច្ចការណាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការនិយាយឱ្យកូនបានធ្វើញឹកញាប់ ដូចជាឱ្យកូនបាននិយាយរៀបរាប់រឿងរ៉ាវផ្សេងៗ ឬនិយាយរឿងនិទានឱ្យអ្នកដែលនៅជាមួយជិតដិតបានស្តាប់ ដើម្បីឱ្យកូនមានឱកាសបានស្គាល់ពាក្យស័ព្ទថ្មីៗដែលគេចង់ប្រើ ព្រមទាំងឆ្លៀតឱកាសបង្រៀនកូនអំពីសុជីវធម៌ក្នុងការនិយាយ និងប្រាប់ឱ្យកូនបាន​ដឹង​​ថា សម្ដីណាខ្លះដែលមិនគួរប្រើជាមួយមនុស្សចាស់ ការប្រើសំឡេងនិយាយជាមួយអ្នកដទៃយ៉ាងណា ទើបគួរឱ្យចង់ស្តាប់ជាដើម។ល។

    ពេលដែលកូនប្រកែក អ្នកម្តាយគួរឈប់ ដើម្បីស្តាប់សិន ដោយធ្វើទឹកមុខ និងអាកប្បកិរិយាធម្មតា កុំត​មាត់ ទាំងអស់នេះ គឺដើម្បីឱ្យកូនបានដឹងថា ទង្វើដែលគេកំពុងធ្វើនេះមិនសមគួរទេ។ នៅពេលកូនឈប់ប្រកែក សឹមអ្នកម្ដាយប្រាប់ពីវិធីថា កូនគួរតែនិយាយយ៉ាងម៉េចវិញ ទើបជាការប្រសើរជាង។

    នៅពេលណាដែលគំនិតរបស់អ្នកម្តាយ និងកូនមិនត្រូវគ្នា យើងគួរប្រើវិធីនិយាយជជែកពិភាក្សាគ្នា ដើម្បីឱ្យកូនបានបង្ហាញពីអារម្មណ៍ និងគំនិតរបស់គេចេញមកយ៉ាងសេរី ហើយអ្នកម្តាយក៏គួរនិយាយប្រាប់កូនអំពីគំនិត និងអារម្មណ៍របស់ខ្លួនឱ្យកូនបានដឹងដែរ ដើម្បីឱ្យកូនបានរៀនយល់ដឹងពីវិធីកែបញ្ហាដែលត្រឹមត្រូវ៕

  • 5រឿងសំខាន់ ដែលកូនត្រូវធ្វើឱ្យបានមុនអាយុ 3ឆ្នាំ ដើម្បីត្រៀមខ្លួនចូលរៀនមត្តេយ្យ

    5រឿងសំខាន់ ដែលកូនត្រូវធ្វើឱ្យបានមុនអាយុ 3ឆ្នាំ ដើម្បីត្រៀមខ្លួនចូលរៀនមត្តេយ្យ

    ក្មេងតូចក្នុងវ័យ 3ឆ្នាំ ជាអំឡុងវ័យដែលឪពុកម្ដាយទាំងឡាយចាប់ផ្ដើមបញ្ជូនកូនទៅសាលាហើយ ដូច្នេះទើបថ្ងៃនេះ ឡារ៉ែនមានភារកិច្ចសំខាន់ដែលឪពុកម្ដាយនឹងត្រូវបង្ហាត់វិន័យដល់កូនឱ្យចេះជួយខ្លួនឯងក្នុងកិច្ចការងារប្រចាំថ្ងៃផ្សេងៗឱ្យបានមុនពេលគេចូលដល់វ័យរៀនដើម្បីឱ្យកូនបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចមុនចូលរៀនមត្តេយ្យ និងដើម្បីឱ្យខ្លួនគេមិនក្លាយជាបន្ទុកចំពោះអ្នកគ្រូនៅឯសាលា…ដូច្នេះយើងនាំគ្នាមកមើលថា តើមានរឿងអ្វីខ្លះដែលកូនត្រូវធ្វើឱ្យបានមុនអាយុ 3ឆ្នាំ?

    1 . បង្ហាត់ឱ្យកូនឈប់ស្រឡាញ់ដបទឹកដោះគោ

    ការដែលកូនអាយុជិត 3ឆ្នាំហើយ តែនៅតែស្រឡាញ់ដបទឹកដោះគោ ដើរកាន់ដបទឹកដោះគោគ្រប់ពេលវេលា ឬគេងមិនលក់ បើខ្វះដបទឹកដោះគោជាដើមនោះ មិនត្រឹមតែនឹងធ្វើឱ្យធ្មេញរបស់កូនមានបញ្ហានោះទេ តែនៅប្រថុយនឹងការកើតជំងឺពុកធ្មេញទៀតផង និងថែមទាំងមានផលប៉ះពាល់ដល់ការចូលរៀនត្រៀមមត្តេយរបស់កូនទៀតផង។ ដូច្នេះ នៅពេលកូនឈានចូលដល់វ័យហាត់ដើរ ឬក្នុងអំឡុងវ័យ 1-2ខួប អ្នកម្ដាយគួរចាប់ផ្ដើមបង្ហាត់ឱ្យកូនឈប់ស្រឡាញ់ដបទឹកដោះគោ ហើយបែរមកញ៉ាំទឹកដោះគោតាមរយៈបំពង់បឺត ឬកែវវិញម្ដងបានហើយ។

    2 . បង្ហាត់ឱ្យកូនចេះអង្គុយអ៊ឺអ៊ឹសក្នុងកន្ថោរ

    ក្មេងមួយចំនួនមិនព្រមចូលបន្ទប់ទឹកក្នុងអំឡុងពេលនៅសាលារៀនឡើយ ព្រោះគេមិនចេះអង្គុយលើកន្ថោរ ព្រោះធ្លាប់ស្លៀកតែខោទឹកនោម ដូច្នេះមុនអាយុ 3ខួប ឪពុកម្ដាយគួរតែបង្ហាត់កូនឱ្យចេះជួយខ្លួនឯងក្នុងរឿងនេះ ដែលការបង្ហាត់កូនឱ្យចេះអង្គុយបន្ទោបង់លើកន្ថោរនេះ ក្មេងវ័យ 3ខួបអាចហាត់រៀនបានហើយ គ្រាន់តែឪពុកម្ដាយត្រូវមានពេលវេលានៅចាំនាំកូនទៅអង្គុយបន្ទោបង់លើកន្ថោរ ឬនាំទៅចូលបន្ទប់ឱ្យបានជាប់លាប់ រហូតទាល់តែកូនហាត់ចេះ។ នៅពេលគេចេះចូលបន្ទប់ទឹកបានហើយ លុះដល់វ័យចូលរៀន គេនឹងចេះមើលថែទាំខ្លួនឯងបានមិនខាន។

    3 . បង្ហាត់ឱ្យកូនចេះញ៉ាំបាយដោយខ្លួនឯង

    ក្មេងក្នុងវ័យ 2.5 – 3ឆ្នាំដែលចូលរៀនសាលាមត្តេយ្យនឹងត្រូវញ៉ាំអាហារពេលថ្ងៃត្រង់ដំណាលគ្នា និងញ៉ាំដោយខ្លួនឯង មិនមានអ្នកមកអង្គុយបញ្ចុកដូចពេលនៅផ្ទះនោះទេ ដូច្នេះឪពុកម្ដាយគួរបង្ហាត់ឱ្យកូនមានវិន័យ ចេះញ៉ាំបាយដោយខ្លួនឯង ដួសបាយញ៉ាំខ្លួនឯងបានតាំងពីនៅតូច លុះដល់វ័យចូលសាលា គេនឹងបានជួយខ្លួនឯងដោយមិនក្លាយជាបន្ទុកចំពោះអ្នកគ្រូនៅឯសាលា។

    4 . បង្ហាត់ឱ្យកូនចេះដុសសម្អាតធ្មេញ

    សុខភាពប្រអប់មាត់របស់កូនជារឿងសំខាន់ ដែលឪពុកម្ដាយត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ និងមិនអាចបណ្ដែតបណ្ដោយបាន ដូច្នេះការបង្រៀនកូនឱ្យមានវិន័យ ចេះដុសសម្អាតធ្មេញនៅពេលព្រឹក ធ្វើឱ្យក្លាយជាទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃ កូនក៏នឹងចេះដុសសម្អាតធ្មេញខ្លួនឯង ក្លាយជាក្មេងស្រឡាញ់ភាពស្អាត ធ្មេញមិនពុក និងមានធ្មេញរឹងមាំ។ ពេលដល់វ័យចូលសាលា ក្មេងមត្តេយ្យត្រូវដុសសម្អាតធ្មេញមុនពេលគេង កូនក៏អាចមើលថែទាំខ្លួនឯងបាន។

    5 . បង្ហាត់ឱ្យកូនចេះមើលថែទាំរបស់

    ជាធម្មជាតិរបស់ក្មេងតូច ជាពិសេសក្មេងក្នុងវ័យមត្តេយ្យ គេនឹងនៅហួងហែងរបស់លេង គិតតែពីលេង និងតែងជក់ចិត្តនឹងការលេង រហូតអាចភ្លេចរបស់របរប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួន ដូច្នេះទើបឪពុកម្ដាយគួរបង្ហាត់ឱ្យកូនចេះចាំចំណាំរបស់របររបស់ខ្លួនឯង ឱ្យដឹងថា បានដាក់របស់របរខ្លួនឯងនៅត្រង់ណា និងអាចប្រាប់បានថា អ្វីជារបស់ខ្លួនឯង ដើម្បីឱ្យគេចេះមើលថែទាំរបស់របររបស់ខ្លួនឯងបាន មិនដូច្នោះទេ ពេលដល់វ័យចូលសាលា លោកឪពុកអ្នកម្ដាយច្បាស់ជានឹងត្រូវអស់លុយទិញរបស់របរឱ្យកូនម្ដងហើយម្ដងទៀតជាប់រហូតជាមិនខាន៕

  • ហេតុផលល្អៗ 10យ៉ាងដែលក្មេងត្រូវតែស្តាប់ និងអានរឿងព្រេងនិទាន

    ហេតុផលល្អៗ 10យ៉ាងដែលក្មេងត្រូវតែស្តាប់ និងអានរឿងព្រេងនិទាន

    ការអប់រំកូន និងបង្ហាត់បង្រៀនកូនឱ្យធំឡើងក្លាយជាមនុស្សមានសីលធម៌ល្អ មានសុជីវធម៌ ចេះជួយយកអាសាអ្នកដទៃ និងចេះបែងចែករំលែកដល់មនុស្សជុំវិញខ្លួន អាណាព្យាបាល ឬឪពុកម្ដាយអាចធ្វើបានយ៉ាងងាយស្រួលតាមរយៈការអានសៀវភៅរឿងព្រេង ឬរឿងនិទានអប់រំឱ្យកូនស្ដាប់ និងដឹង ដែលបច្ចុប្បន្្ននេះមានច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ទាំងរឿងនិទានបែបអប់រំរបស់បរទេស និងរបស់ខ្មែរយើង។ ខាងក្រោមនេះគឺ ហេតុផលល្អៗ 10យ៉ាងដែលក្មេងត្រូវតែស្តាប់ និងអានរឿងព្រេងនិទាន ៖

    1. រឿងនិទានជាថ្នាលបណ្តុះសីលធម៌នៅក្នុងជីវិត ៈ ក្នុងគ្រប់ជាតិសាសន៍ គ្រប់ភាសា ដូចជារបស់បរទេស ក៏មានរឿងនិទាន អ៊ីសុប(Aesop’s Fables រឿងនិទានបែបអប់រំប្រៀនប្រដៅ) ដែលកើតមានឡើងជាង 3ពាន់ឆ្នាំមកហើយ ឯរបស់ខ្មែរយើងក៏មានរឿងព្រេងនិទានចាស់ៗល្អៗជាច្រើនផងដែរ ដូចជារឿង មាយើង មហាសេដ្ឋី និងអ្នកស្រែ-ល-ដែលសុទ្ធតែប្រៀនប្រដៅពីសីលធម៌ល្អៗ និងការចេះជួយគ្នាទាំងអស់។
    2. រឿងនិទានធ្វើឱ្យកុមារមានអារម្មណ៍ថា មិនមែនជាការបង្រៀន ដូចជារឿង រាជសីហ៍ និងសត្វកណ្តុរ ជាដើមគឺជាឧទាហរណ៍យ៉ាងច្បាស់លាស់ក្នុងការរស់នៅ ដែលយើងតែងតែប្រដៅក្មេងៗថា មនុស្សមាឌធំត្រូវចេះជួយមនុស្សមាឌតូចអ្នកមានត្រូវចេះជួយអ្នកក្រ។ តែរឿងនេះក៏បានប្រៀនប្រដៅថា មនុស្សមាឌតូចក៏ត្រូវចេះជួយយឹតយោងមនុស្សមាឌធំក្នុងលក្ខខណ្ឌដែលអាចជួយបានផងដែរ។
    3. រឿងនិទាន គឺជាអ្វីៗច្រើនយ៉ាងនៅក្នុងជីវិត មិនមែនគ្រាន់តែជាការស្រមៃ មិនមែនគ្រាន់តែជាការនឹកឃើញឡើយ តែជារឿងពិតផ្ទាល់របស់ជីវិត។ រឿងនិទាន គឺជាស្ពានមួយសំខាន់ណាស់ និងល្អប្រពៃណាស់ ដែលមនុស្សធំតភ្ជាប់ទៅដល់កុមារ ធ្វើឱ្យមនុស្សធំអាចចូលទៅនៅក្នុងដួងចិត្តរបស់កុមារបានយ៉ាងប៉ិនប្រសប់។
    4. រឿងនិទានជាច្រើន បាននិយាយអំពីភាពជាមនុស្សថា ត្រូវតែធ្វើជាមនុស្សរឹងប៉ឹង ត្រូវធ្វើជាអ្នកនាំមុខក្នុងការដឹកនាំជីវិតខ្លួនឯង និងអ្នកឯទៀតឆ្ពោះទៅរកជីវិតដែលល្អប្រសើរឡើង។ ដូចជារឿង “ខ្លាឃ្មុំឈឺធ្មេញ” បានបង្រៀនយើងឱ្យដឹងថា បើបរិភោគអាហារដែលមានប្រយោជន៏នឹងធ្វើឱ្យមានសុខភាពល្អ ឬដូចជារឿង “កូនដំរីចិត្តល្អ” បានបង្រៀនកុមារៗឱ្យដឹងថា បើយើងជាក្មេងខូចខិលអាក្រក់ យើងនឹងគ្មានមិត្តភក្តិឡើយ។ សរុបទៅ រឿងនិទានទាំងអស់សុទ្ធតែបង្រៀនអំពី សីលធម៌ និងចរិយាធម៌ទាំងអស់។
    5. រឿងនិទានខ្លះនិយាយពីរឿងវប្បធម៌ និងការរស់នៅ ជាការបើកចំហពិភពលោកនៃការរៀនយល់ដឹងដល់កុមារ ធ្វើឱ្យកុមារដឹងថា នៅទីណា មានវប្បធម៌រស់នៅរបៀបម៉េចជាដើម។
    6. ដូចជាឧទាហរណ៍ក្នុងរឿង “ទន្សាយផ្អើលផ្លែព្នៅ” ជាដើម៖ សង្គមបច្ចុប្បន្ន ជាសង្គមផ្អើលផ្លែព្នៅ មិនបានទៅមើល​ចំណុចកើតហេតុដោយផ្ទាល់ថា តើវាមានរឿងអ្វីកើតឡើងនោះទេ តែរត់តាមគេតាមឯងសិន ផ្អើលទៅសិន រងគ្រោះថ្នាក់ទៅសិន រួចបានមកប្រាប់គ្នា​ជាក្រោយ។ល។ រឿងនេះវាស្ថិតនៅលើថា តើអាណាព្យាបាលអាចយកឧត្តមគតិរបស់រឿងមកប្រៀនប្រដៅក្មេងៗបានឬក៏អត់?។
    7. រឿងនិទានសាងសម្ព័ន្ធភាពក្នុងក្រុមគ្រួសារ ៈ ទោះជាការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នានៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ​បានសាងនូវសម្ព័ន្ធភាពដ៏ល្អរវាងឪពុកម្ដាយនឹងកូន ឬបងនឹងប្អូនបានមួយកម្រិតហើយមែនក៏ដោយ តែបើយើ់ងមានសាច់រឿងដែលស្តាប់ទៅហើយមានអារម្មណ៍រីករាយ មានពាក្យសម្ដីពីរោះៗ នោះវា​នឹងរឹតតែអូសទាញចិត្តកុមារៗក្នុងការស្តាប់កាន់តែខ្លាំងឡើងទៀត។
    8. ឧបមាថា អ្នកម្តាយម្នាក់មានរឿងនិទានអ៊ីសុប(Aesop’s Fables)នៅក្នុងចិត្ត គាត់នឹងបង្រៀនកូនបានគ្រប់រឿងថា នឹងត្រូវរស់​នៅយ៉ាងម៉េច? ត្រូវធ្វើខ្លួនយ៉ាងម៉េចឱ្យមានវិន័យ?។ គឺអាចនិយាយរឿងនិទានបានជារឿយៗ មិនចាំបាច់អង្គុយប្រដៅម្តងមួយ​ដំណាក់កាល ឬម្ដងមួយរឿងឡើយ។
    9. ពេលនិយាយរឿងនិទានឱ្យកូនស្ដាប់ កូននឹងនៅនែបនិត្យជាមួយអ្នកម្តាយ ៈ មុនពេលគេង គឺជាអំឡុងពេលដ៏​អស្ចារ្យ​ណាស់ ព្រោះជាពេលវេលាសប្បាយៗ អ្នកម្តាយបាននិយាយជាមួយកូន បាននិទានរឿង បានចាប់ដៃកូន អោបកូនខណៈពេលនិទានរឿង ហើយកូនក៏នឹងបានដឹងពីសេចក្តីស្រឡាញ់ដែលម្តាយផ្តល់ឱ្យនោះទៀតផង។
    10. ការនិយាយរឿងនិទាន គឺជាការ​សាងសម្ព័ន្ធភាពដ៏ល្អមួយនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារ ជាការចំណាយដើមទុនតិចបំផុត តែបានទទួលផលប្រយោជន៍ខាងបញ្ញាច្រើនបំផុត ដូច្នេះលោកឪពុក អ្នកម្តាយគួរចំណាយពេលនិទានរឿងឱ្យកូនស្តាប់ ព្រោះអ្វី​ដែល​​​ទទួលបាននោះវាច្រើនលើសលប់អស្ចារ្យណាស់ (អ្នកគ្រូ ឆវី ក៏ជឿថា អ៊ីចឹងដែរ…)៕
  • 3មាន និង 4មិន…គន្លឹះក្នុងការចិញ្ចឹមកូនប្រុស-ស្រី

    3មាន និង 4មិន…គន្លឹះក្នុងការចិញ្ចឹមកូនប្រុស-ស្រី

    ទោះជាប្រទេសកម្ពុជាយើងជាប្រទេសមួយដែលបើកទូលាយក្នុងការទទួលយកមនុស្សភេទទី3 ក៏ដោយ តែបេះដូងរបស់​មនុស្សដែលជាឪពុក និងម្តាយក៏នៅតែមិនចង់ឱ្យកូនក្លាយទៅជាមនុស្សភេទបែបនោះដែរ។ ថ្ងៃនេះ ឡារ៉ែន មានចំណុចប្រតិបត្តិដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងរឿងនេះមក​ជម្រាបជូនលោកឪពុក និងអ្នកម្តាយ គឺ 3មាន និង 4មិន ដែលជាគន្លឹះក្នុងការចិញ្ចឹមកូនឱ្យត្រឹមត្រូវតាមភេទរបស់គេ។

    – 3មាន…តើអ្នកម្តាយមានឬទេ?

    1. ការយល់ដឹងដ៏ប្រពៃ : មនុស្សដែលជាឪពុក-ម្តាយ មានចំណែកធំធេងណាស់ក្នុងការកំណត់លក្ខណៈខាងភេទដល់កូនប្រុស កូនស្រីរបស់ខ្លួន។ ឪពុក និងម្តាយ និងមនុស្សជុំវិញខ្លួនគួរមានការយល់ដឹងក្នុងរឿងភេទរបស់កូន។ ពេលចង់ជជែកនិយាយ ចង់លេងសើច ឬចង់ធ្វើកិច្ចការងារណាមួយជាមួយកូន ត្រូវតែគិតដល់បែបបទខាងភេទរបស់កូនជាមុនជានិច្ច ដើម្បីឱ្យបានប្រតិបត្តិខ្លួនចំពោះកូនយ៉ាងត្រឹមត្រូវ និងស័ក្តិសម។
    2. ការសម្តែងចេញដ៏ប្រពៃ : ឪពុក និងម្តាយគួរមានការសម្តែងចេញចំពោះកូនយ៉ាងស័ក្តិសមតាមភេទ ដោយប្រតិបត្តិជាមួយកូនប្រុស កូនស្រីឱ្យខុសពីគ្នា។ បើកូនជាក្មេងប្រុស ពេលប្រឡែងលេងជាមួយកូន មានដូចជាហក់លោត តោងទាញ ឬសូម្បីតែឱ្យកូនរុញ-អូសវត្ថុធ្ងន់ៗ ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញពីភាពរឹងមាំ ចំណែកកូនស្រីក៏លេងមួយបែបផ្សេងទៀត គឺលេងជាមួយកូនយ៉ាងទន់ភ្លន់ ថ្នមៗ ដូចជាឱ្យកូនលេងតុក្កតា លេងដេរប៉ះ ឬលេងដាំស្លបាយឡុកបាយឡជាដើម។
    3. មានអ្វីៗជុំវិញខ្លួនដែលប្រពៃ : ឪពុក-ម្តាយគួររៀបចំស្ថានភាពជុំវិញខ្លួនឱ្យស័ក្តិសមនឹងភេទរបស់កូន ដូចជា ពណ៌សម្លៀកបំពាក់ជាដើម ៈ កូនប្រុស ចូរឱ្យប្រើប្រាស់ពណ៌ផ្ទៃមេឃ កូនស្រីឱ្យជ្រើសរើសយកពណ៌ផ្កាឈូក ឬកូនប្រុសត្រូវឱ្យស្លៀកខោ និងកូនស្រីឱ្យស្លៀកសំពត់។ របស់លេងកូនប្រុស គឺតុក្កតាមនុស្សយន្ត កាំភ្លើង ឬឡាន ឯរបស់លេងកូនស្រីគឺ តុក្កតាកូនក្រមុំ ខ្សែកគ្រាប់អង្កាំ ឬចិញ្ចៀន ជាដើម ឯរបស់តុបតែងបន្ទប់វិញ កូនប្រុស គឺ​រូបភាព រថក្រោះ ឡានប្រណាំង រូបទាហាន ដែលបង្ហាញពីភាពជាកូនប្រុស ឯបន្ទប់កូនស្រីគួរមានរូបភាព នាងទេពអប្សរ ផ្កាកុលាប ដែលបង្ហាញពីភាពជាសុភាពនារី។

    – 4មិន…តើអ្នកម្តាយមានបានធ្វើទេ?

    1. មិនបានបង្រៀនកូនរឿងភេទ : កូនក្នុងវ័យនេះអាចរៀនយល់ដឹងបានហើយថា ខ្លួនឯងជាភេទអ្វី តាមរយៈការដែលឪពុក-ម្តាយហៅ និងកំណត់បែបបទឱ្យត្រូវតាមភេទរបស់កូន ទាំងការតុបតែងខ្លួន ការលេងរបស់លេង ការហៅឈ្មោះ ឬការហៅឈ្មោះលេង ជាដើម តែការមិនបានបង្រៀនកូនថា កូនជាស្រីត្រូវ​តែ​សុភាព​រាប​សា មិនមែនមកលោតហក់បែបនេះទេ ឬជាកូនប្រុសត្រូវតែម៉ឺងម៉ាត់ រឹងមាំ មកយំបែបនេះមិនល្អទេណា៎ និងមិនបានបង្រៀនឱ្យកូនដឹងថា កូនជាស្រី ឬជាកូន​ប្រុសតាំងពីតូចៗមកនោះ ក៏អាចនឹងធ្វើឱ្យកូនមិនកើតមានភាពយល់ដឹងដែលច្បាស់លាស់ក្នុងភេទខ្លួនឯងបានដូចគ្នា។
    2. មិនធ្វើជាគំរូដ៏ល្អ : ឪពុក-ម្តាយប្រតិបត្តិខ្លួនមិនស័ក្តិសមនឹងភេទរបស់ខ្លួនឯង ដូចជាម៉ាក់ជួសជុលផ្ទះ លាបជញ្ជាំងផ្ទះ ប៉ាដេរប៉ះខោអាវ រៀបចំផ្កាដាក់ក្នុងថូ ឪពុកគ្មានភាពជាអ្នកដឹកនាំ ធ្វើខ្លួនម្ញិកម្ញ៉ក់ តែម្តាយបែរជាកាចម៉ឺងម៉ាត់ហ្មត់ចត់ ជាអ្នកដឹកនាំគ្រួសារ។ ទាំងអស់នេះ​នឹងធ្វើឱ្យកូន​មាន​ការវិល​វល់យល់ច្រឡំក្នុងបែបបទខាងភេទបាន។
    3. មិននិយាយស្ដីខុសភេទ : និយាយជាមួយកូនមិនត្រឹមត្រូវ ដូចជានិយាយ “បាទ” ជាមួយកូនស្រី ឬនិយាយ “ចាស” ជាមួយកូនប្រុស ឬមិនបានបង្ហាត់ឱ្យកូន​ស្រីឆ្លើយ “ចាស” និងកូនប្រុសឆ្លើយ “បាទ” និងរួមទាំងពេលកូនប្រុសចេះជួយយកអាសាក្មេងស្រី ក៏មិនបាននិយាយសរសើរកូនថា ពូកែមែន! សុភាពបុរសគេត្រូវធ្វើអុីចឹង…ជាដើម។
    4. មិនជិតស្និទ្ធជាមួយកូន : ឪពុកមិនចូលមកលេងជិតស្និទ្ធជាមួយកូនប្រុស ម្តាយមិនចូលមកលេងជិតស្និទ្ធជាមួយកូនស្រី ធ្វើឱ្យកូនមិនអាចចម្លងយកបែបបទប្រចាំភេទរបស់ខ្លួនបាន ព្រោះការដែលឪពុក-ម្តាយចូលមកលេងជិតដិតស្និទ្ធស្នាលជាមួយកូនប្រុស-កូនស្រីនេះ គឺជាការជួយឱ្យកូនបានស្គាល់ពីបែបបទភេទរបស់ខ្លួនឯងបានយ៉ាងច្បាស់៕
  • ការចិញ្ចឹមកូនក្នុងសតវត្សរ៍ទី21 ត្រូវត្រៀមជាស្រេចសម្រាប់កូនប៉ុនណាទើបគ្រប់គ្រាន់?

    ការចិញ្ចឹមកូនក្នុងសតវត្សរ៍ទី21 ត្រូវត្រៀមជាស្រេចសម្រាប់កូនប៉ុនណាទើបគ្រប់គ្រាន់?

    ត្រូវទទួលស្គាល់ថា ពិភពលោករាល់ថ្ងៃនេះវិលលឿនមែនទែន មិនដូចយុគសម័យយើងកាលពីអតីតឡើយ ក្មេងដែលកើត និងធំធាត់ឡើងក្នុងយុគសតវត្សរ៍ទី21នេះ កំពុងជួបជាមួយយុគសម័យដែលមានការផ្លាស់ប្ដូរលឿនបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់មនុស្សជាតិ។ ឪពុកម្ដាយខ្លួនឯងក៏កំពុងតែប្រឈមនឹងការសាកល្បងដែលមិនធ្លាប់កើតឡើងពីមុនដូចគ្នាដែរ ឧទាហរណ៍ដូចជា អាជីពមុខរបរជាច្រើនកាលពីអតីតកាលត្រូវរលាយបាត់អស់ ខណៈពេលជាមួយគ្នាក៏មានអាជីពថ្មីៗដែលមិនធ្លាប់នឹកស្មានបានកើតឡើង ដូចជា Youtuber ឬ Caster ការសរសេរ Coding របស់លេង ឬវិធីការរៀនយល់ដឹងបែបថ្មីៗដែលធ្វើឱ្យបទពិសោធកាលពីអតីតកាលរបស់ឪពុកម្ដាយលែងអាចជួយក្នុងការចិញ្ចឹមកូនបានតទៅទៀត។

    3រឿងចម្បងៗគឺ Skillsets /ចំណេះដឹង/វិធីគិត ដែលឪពុកម្ដាយមិនធ្លាប់ជួបពីមុនមក ដូចជា Collaborative skills, Active learning, Analytical thinking ទាំងអស់នេះធ្វើឱ្យកើតមានសម្ពាធក្នុងការចិញ្ចឹមកូនដែលឪពុកម្ដាយត្រូវព្យាយាមត្រៀមកូនឱ្យរួចជាស្រេច តែទោះជាប្រឹងព្យាយាមយ៉ាងណា ក៏យើងគ្មានថ្ងៃដឹងបានឡើយថា វាគ្រប់គ្រាន់ឬអត់? ព្រោះពិភពលោកនាពេលអនាគត អាចមានរឿងជាច្រើនទៀតដែលយើងគិតមិនដល់ ទាំងផ្នែកការរស់នៅ ការរៀនសូត្រ និងធ្វើការនាពេលអនាគត រួមទាំងការរស់នៅរួមគ្នាក្នុងសង្គមផងដែរ។

    រឿងមួយគត់ដែលឪពុកម្ដាយក្នុងសតវត្សរ៍ទី21 ធ្វើបានល្អបំផុតគឺ ការត្រៀមឱ្យរួចជាស្រេចឱ្យកូន ជាមួយនឹងការរៀនយល់ដឹង និងប្រឈមជាមួយគ្រប់ស្ថានការណ៍ដែលកើតឡើង ដើម្បីថា ទោះជាគេនឹងជួបរឿងអ្វីនៅពេលអនាគត ក៏អាចទប់ទល់បានយ៉ាងទាន់សភាពការណ៍ ត្រៀមជាស្រេចក្នុងការរៀនយល់ដឹងរឿងរ៉ាវផ្សេងៗដែលកើតឡើងបានយ៉ាងពេញប្រសិទ្ធភាពបំផុត។

    ដែលមុននឹងត្រៀមឱ្យរួចជាស្រេចនេះ ឪពុកម្ដាយត្រូវមានការយល់ដឹងពាក់ព័ន្ធការអភិវឌ្ឍខួរក្បាលរបស់កូន ព្រោះខួរក្បាលបំពេញតួនាទីពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀនយល់ដឹង ការគិត និងការចងចាំ ជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់ក្នុងការរៀនយល់ដឹងយ៉ាងគ្មានទីបញ្ចប់។ ដោយតាំងពីកើតមករហូតដល់អាយុ 6ឆ្នាំ ជាអំឡុងពេលដែលខួរក្បាលសាងកោសិកាប្រសាទចំនួនដ៏ច្រើន ធ្វើឱ្យខួរក្បាលមានទំហំដ៏ធំ និងធំឡើងលឿន។ បន្ទាប់ពីនោះក្នុងអំឡុងអាយុ 6-12ឆ្នាំ ជាអំឡុងវ័យដែលមានការតភ្ជាប់ការធ្វើការងាររបស់ខួរក្បាលឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្លាំងឡើង ដោយកម្មវិធីដែលហៅថា Synaptic pruning ឬកម្មវិធីកាត់តុបតែងចរន្តប្រព័ន្ធប្រសាទ។ កោសិកាខួរក្បាលផ្នែកណាបានប្រើ បានត្រូវជំរុញនឹងត្រូវបានរក្សាទុក ផ្នែកដែលមិនបានប្រើក៏នឹងត្រូវកាត់ចោល។ កោសិកាប្រសាទផ្នែកដែលត្រូវបានជ្រើសរើសរក្សាទុក នឹងបានទទួលការអភិវឌ្ឍបន្ត ដូច្នេះ បើខួរក្បាលកុមារមិនបានទទួលការអភិវឌ្ឍ កោសិកាខួរក្បាលដែលគួរមានឱកាសអភិវឌ្ឍ ក៏នឹងចុះខ្សោយបាត់ទៅ ធ្វើឱ្យជំនាញ ឬសមត្ថភាពផ្សេងៗបាត់បង់អស់នៅពេលធំឡើង។ ក្រៅពីនេះ ខួរក្បាលនៅត្រូវការ គ្លុយខូស(ជាតិស្ករ) និងអុកស៊ីហ្ស៊ែនដែលជាថាមពលចម្បងក្នុងការធ្វើការងារ ជាពិសេសអុកស៊ីហ្ស៊ែន ដែលខួរក្បាលត្រូវការច្រើនដល់ទៅ 20%របស់អុកស៊ីហ្ស៊ែនដែលមនុស្សយើងដកដង្ហើមចូលទៅក្នុងរាងកាយ។ រឹតតែមានការរៀនយល់ដឹងច្រើន ខួរក្បាលរឹតតែត្រូវការសារធាតុអាហារ និងអុកស៊ីហ្ស៊ែនច្រើនឡើងដែរ។

    តើឪពុកម្ដាយអាចត្រៀមភាពត្រៀមរួចជាស្រេចឱ្យកូនយ៉ាងណាបាន?

    1. បង្ហាត់ឱ្យកូនចេះជួយខ្លួនឯង : អាចបង្ហាត់បានតាំងពីកូននៅតូច ដូចជាញ៉ាំបាយ ងូតទឹក ដុសធ្មេញខ្លួនឯង ធ្វើឱ្យកូនមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនឯងអាចប្រើការបាន ធ្វើអ្វីក៏បាន ស្រឡាញ់ និងមានមោទនភាពលើខ្លួនឯង ឬដែលហៅថា Self-esteem ដែលជានេះដំណាក់កាលដំបូងរបស់ការអភិវឌ្ឍខួរក្បាល។
    2. បណ្ដោយឱ្យកូនលេង ព្រោះការលេង គឺការងាររបស់កូន : អំឡុងពេលដែលកូនលេង នឹងកើតមានការកំណត់គោលដៅរយៈខ្លីជាលើកៗដោយធម្មជាតិ។ មានការប្រើម្រាមដៃទាំងដប់ និងប្រព័ន្ធប្រសាទប៉ះពាល់ទាំង5 ធ្វើឱ្យខួរក្បាលផ្នែកខាងមុខបានទទួលការអភិវឌ្ឍ។ ឧទាហរណ៍ ការលេងដែលជួយជំរុញខួរក្បាលកូន មានដូចជា ការផាត់ពណ៌ សូនរូបដីឥដ្ឋ លេងតម្រៀបរូប តោងឡើង ជាដើម។
    3. សាងសម្ព័ន្ធភាពដ៏ល្អដោយការចិញ្ចឹមកូនបែបវិជ្ជមាន : ដោយការបង្ហាត់បង្រៀនកូនដោយហេតុផល បើកឱកាសឱ្យកូនចេះគិតវិភាគ យល់ដឹង ដោះស្រាយបញ្ហាដោយខ្លួនឯង ដែលនឹងជួយអភិវឌ្ឍ “ខួរក្បាលផ្នែកគិត” បន្តឆ្ពោះទៅរកការរៀនយល់ដឹងដ៏ច្រើនទៀត។ ឯការសម្លុត ទិតៀន ចម្អក ឬដាក់ទោសឱ្យរាងចាល នឹងធ្វើឱ្យកូនមានអារម្មណ៍ថាមិនមានសុវត្ថិភាព ហើយខួរក្បាលមិនបានទទួលការអភិវឌ្ឍ។
    4. យកចិត្តទុកដាក់រឿងភោជនាហារ : ជាពិសេសបំផុត សារធាតុអាហារដែលប្រើក្នុងការអភិវឌ្ឍខួរក្បាលរបស់កូន មានដូចជា ប្រូតេអ៊ីន អាស៊ីតខ្លាញ់ចាំបាច់ DHA និង ARA សារធាតុដែក អ៊ីយ៉ូដ វីតាមីន A វីតាមីន B12 ដែលអាចធ្វើបានតាំងពីពេលកូនកើតមក ដោយការចិញ្ចឹមកូនដោយទឹកដោះម្ដាយយ៉ាងតិច 6ខែ តាមដោយការមើលថែទាំកូនឱ្យបានទទួលអាហារស័ក្តិសមទៅតាមវ័យ ដូចជា ស៊ុត ត្រីសមុទ្រ ល្ពៅ មើមការ៉ុត បន្លែស្លឹកបៃតង ទឹកស៊ុបដែលមានគុណប្រយោជន៍ ជាដើម។

    ជាសរុបទៅគឺ បើសួរថា តើការចិញ្ចឹមកូនក្នុងសម័យនេះ មានអ្វីដែលខុសប្លែកពីសម័យមុនខ្លះនោះ ចម្លើយក៏គឺ គោលការណ៍ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះមិនខុសគ្នាទេ បើខុសក៏ត្រង់រឿថតិចណូឡូជី ដូច្នេះយើងត្រូវត្រៀមកូនឱ្យរួចជាស្រេចក្នុងការរៀនយល់ដឹងគ្រប់ពេលវេលា ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើការអភិវឌ្ឍជំនាញគ្រប់ផ្នែក ទាំងជំនាញការធ្វើឱ្យខ្លួនមានសុវត្ថិភាព និងជំនាញក្នុងការរស់នៅ រួមទាំងយកចិត្តទុកដាក់លើរឿងភោជនាហារដែលមានផលល្អចំពោះខួរក្បាល ដើម្បីឱ្យកូនអាចរស់នៅក្នុងសង្គមបានយ៉ាងមានសេចក្ដីសុខ និងក្លាយជាបុគ្គលដែលទទួលបានជោគជ័យក្នុងសតវត្សរ៍ទី 21នេះ៕

  • វិវឌ្ឍនាការរបស់ក្មេងអាយុ 18ខែយ៉ាងណាខ្លះ? អ្នកម្ដាយត្រូវដឹង…

    វិវឌ្ឍនាការរបស់ក្មេងអាយុ 18ខែយ៉ាងណាខ្លះ? អ្នកម្ដាយត្រូវដឹង…

    វិវឌ្ឍនាការរបស់កុមារអាយុ 18ខែ ឬវ័យ 1ឆ្នាំកន្លះនេះ លោកឪពុកអ្នកម្ដាយប្រហែលជាល្មមមើលឃើញពីនិស្ស័យ ឬទេពកោសល្យរបស់កូនតូចខ្លះៗហើយថា តើមានបុគ្គលិកលក្ខណៈយ៉ាងណាខ្លះ?។ ក្មេងម្នាក់ៗមានចំណាប់អារម្មណ៍ផ្សេងៗពីគ្នា មានរូបបែបនៃការរៀនយល់ដឹងមិនដូចគ្នា បុគ្គលិកភាពក៏មិនដូចគ្នា ដូច្នេះទើបលោកឪពុកអ្នកម្ដាយមិនគួរប្រៀបធៀបកូនយើងជាមួយកូនរបស់អ្នកដទៃឡើយ។ ថ្ងៃនេះ ឡារ៉ែនសូមអញ្ជើញលោកឪពុកអ្នកម្ដាយមកមើលពីវិវឌ្ឍនាការក្នុងផ្នែកនីមួយៗរបស់កូនតូចវ័យ 18ខែនេះវិញប្រសើរជាង…។

    វិវឌ្ឍនាការរបស់ក្មេងអាយុ 18ខែ ខាងផ្នែករាងកាយ

    ក្មេងវ័យ 18ខែ មានវិវឌ្ឍនាការខាងបណ្ដុំសាច់ដុំធំ ខ្លាំងជាងបណ្ដុំសាច់ដុំតូចៗ។ ក្មេងភាគច្រើននឹងចេះដើរបានចំណានហើយ និងថែមទាំងចូលចិត្តដើរបានពេញមួយថ្ងៃ ហើយក្មេងខ្លះថែមទាំងអាចចេះដើរថយក្រោយបានទៀតផង។ ក្មេងវ័យនេះនឹងចូលចិត្តលេងតោងឡើងលើកៅអី តុ គ្រែ និងចាប់ផ្ដើមចេះលោតបានខ្លះហើយ តែជាការលោតជើងទាំងពីរដំណាលគ្នា។ អាចឈានឡើងកាំជណ្ដើរបានដោយខ្លួនឯង តែនៅត្រូវមានអ្នកជួយទាញដៃម្ខាងឡើង។ ចំណែកពេលចុះវិញ នឹងនៅតែប្រើក្បាច់វារយកគូទចុះមុនដដែល ហើយការចាប់កាន់ក៏ធ្វើបានល្អហើយ ដោយសារតែភ្នែក និងដៃធ្វើការសហការគ្នាបានល្អហ្នឹងឯង និងអាចប្រើដៃមួលបើកបិទដៃទ្វារ ឬក្បាលរ៉ូប៊ីណេទឹកដោយដៃខាងដែលថ្នឹកបានហើយ។

    វិវឌ្ឍនាការរបស់ក្មេងអាយុ 18ខែ ខាងផ្នែកសតិបញ្ញា និងការរៀនយល់ដឹង

    ពីអំឡុងអាយុ 18ខែដល់ 2ឆ្នាំ កូននឹងចាប់ផ្ដើមអភិវឌ្ឍចំណេះដឹងអំពីការមាន និងការបាត់ទៅវិញរបស់មនុស្ស និងវត្ថុរបស់របរផ្សេងៗដែលគេធ្លាប់ឃើញ ឬធ្លាប់លេងហើយ។ កូនតូចនឹងចាប់ផ្ដើមចេះចាំចំណាំបាន និងដឹងពីវត្ថុដែលគេធ្លាប់ឃើញ ទោះជាមិនឃើញនៅពីមុខគេនៅពេលហ្នឹងក៏ដោយ ក៏គេនឹងនៅតែដឹងថា នៅមាន ហើយនឹងព្យាយាមរករបស់ ឬវត្ថុនោះ(ឬមនុស្ស ដូចជាម្ដាយ)បានដែរ។ ដូចជាបើលោកអ្នកយកវត្ថុណាមួយឱ្យគេមើល រួចហើយយកទៅលាក់នៅក្រោមភួយ ដោយធ្វើឱ្យគេមើលឃើញនៅនឹងមុខនោះ គេនឹងដឹងភ្លាមថា វត្ថុនោះនៅក្រោមភួយ ហើយនឹងប្រញាប់យកដៃចាប់ទាញភួយចេញដើម្បីឱ្យបានឃើញវត្ថុនោះជាមិនខាន។

    វិវឌ្ឍនាការរបស់ក្មេងអាយុ 18ខែ ខាងផ្នែកភាសា និងការទំនាក់ទំនង

    កូនចាប់ផ្ដើមយល់ពីពាក្យដែលនឹងប្រើសម្រាប់ប្រាប់ជាភាសាបានច្រើនឡើងហើយ ទោះជាបញ្ចេញសំឡេងចេញមកបានមិនអស់គ្រប់ពាក្យក៏ដោយ និងចេះនិយាយជាប្រយោគខ្លីបាន ដូចជាទៅដើរលេង ញ៉ាំទឹក ម៉ាក់ព…ជាដើម។ អ្នកម្ដាយចាំបាច់ត្រូវបង្កើន និងជំរុញវិវឌ្ឍនាការដល់កូនជាបន្តបន្ទាប់យ៉ាងជាប់លាប់ ដោយជំរុញឱ្យកូននិយាយឱ្យបានញឹកញាប់ បង្ហាត់ឱ្យគេចេះហៅឈ្មោះវត្ថុនោះគ្រប់ពេល ឬសួរជាសំណួរដើម្បីឱ្យកូនមានឱកាសបានរំឭកពីអ្វីដែលបានរៀនយល់ដឹងកន្លងមកដើម្បីឆ្លើយចេញមកជាពាក្យសំដីបាន។

    ឪពុកម្ដាយគួរចាប់ផ្ដើមបង្រៀនកូនឱ្យស្គាល់ “ខុស-ត្រូវ” និង “គួរ-មិនគួរ” ផង ដោយការធ្វើខ្លួនជាគំរូ និងសម្ដែងចេញពីក្ដីសុភាព ក្ដីគោរព និងភាពអនុគ្រោះចំពោះអ្នកដទៃ។ មិនគួរប្រើអំពើហិង្សា ដូចជាការវាយ ឬការស្រែកជេរបញ្ចោរថាឱ្យក្មេងធ្វើជាការបង្ហាត់បង្រៀនកុមារឡើយ ព្រោះអំពើហិង្សាដែលមនុស្សធំធ្វើទៅលើក្មេង មិនបានជួយធ្វើឱ្យអ្វីៗល្អប្រសើរឡើងឡើយ តែវាថែមទាំងធ្វើឱ្យគ្រប់យ៉ាងកាន់តែអាក្រក់ទៅ ក្មេងនឹងរឹតតែតតាំងខ្លាំងឡើង ហើយនឹងរៀនយល់ដឹងថា ការប្រើកម្លាំងបាយជារឿងធម្មតា ដែលគេក៏អាចប្រើកម្លាំងបាយទៅលើអ្នកដទៃបានដូចគ្នាដើម្បីឱ្យបាននូវអ្វីដែលខ្លួនត្រូវការ ព្រោះគេធំធាត់ឡើងមកក្នុងសភាវបែបហ្នឹង ដែលនេះគឺជាបញ្ហាធំមួយនៅពេលអនាគត៕

  • ពាក្យសម្ដី 12ប្រយោគ លើកទឹកចិត្តកូន…គ្រាដែលកូនបាក់ទឹកចិត្ត

    ពាក្យសម្ដី 12ប្រយោគ លើកទឹកចិត្តកូន…គ្រាដែលកូនបាក់ទឹកចិត្ត

    បើលោកឪពុកអ្នកម្ដាយមើលឃើញថា កូនសម្លាញ់របស់យើងកំពុងធ្លាក់ក្នុងភាពសោកសៅខូចចិត្ត មិនថាតែមានមូលហេតុដែលបណ្ដាលមកពីការប្រឡងធ្លាក់ ការរៀនសូត្រ ឬសូម្បីតែកំពុងតែអស់សង្ឃឹមក្នុងរឿងអ្វីម្យ៉ាងក៏ដោយនោះ អ្នកគ្រូ ឆវីសូមណែនាំឱ្យលោកឪពុកអ្នកម្ដាយបង្ហាញពីការយល់ចិត្តអាណិតអាសូរឱ្យកូនបានឃើញថា អ្នកកំពុងដឹងថា កូនកំពុងតែមានអារម្មណ៍យ៉ាងម៉េច និងកំពុងតែខូចចិត្តខ្លាំងប៉ុនណា បន្ទាប់ពីនោះសឹមនិយាយជាមួយកូនសន្សឹមៗថា អ្វីដែលកូនបានធ្វើនោះ គឺល្អ និងត្រឹមត្រូវហើយ គ្មានអ្វីដែលត្រូវកង្វល់ឡើយ អាចនឹងមានខកបំណងខ្លះ តែយ៉ាងហោចណាស់ក៏កូនមិនបាននៅតែម្នាក់ឯងដែរ «យើងនឹងដើរឆ្លងអារម្មណ៍លំបាកនេះទៅជាមួយគ្នា ណា៎កូនសម្លាញ់ណា៎»

    “កូនពូកែណាស់…” ៈ មិនថាកូនទទួលបាននិទ្ទេសមិនល្អ ប្រឡងមិនជាប់ ឬមិនបានជាប់លេខ1ក្ដី តែទាំងអស់នោះមិនបានមានន័យថា ជីវិតទាំងមូលរបស់កូននឹងត្រូវចប់នៅត្រឹមប៉ុណ្ណឹងទេ មែនទេ? បើអ៊ីចឹងហេតុអីបានយើងត្រូវទៅតវ៉ាថាឱ្យកូនធ្វើអី? ម្យ៉ាងទៀតកាលពីសម័យមុនយើងអាចនឹងធ្វើមិនបានល្អប៉ុនកូនផង…ដូច្នេះ ជំនួសឱ្យការបន្ថែមក្ដីអស់សង្ឃឹមទៅកូន ហេតុអីយើងមិនប្ដូរមកជាកោតសរសើរកូនវិញ វាមិនល្អជាងឬ?

    “បំពេញតួនាទីរបស់យើងឱ្យល្អបំផុត រឿងល្អៗនឹងកើតឡើងដោយឯកឯង” ៈ បើសិនកូនអស់សង្ឃឹម លែងមានកម្លាំងចិត្ត និងមានអារម្មណ៍ថាអ្នកដទៃធ្វើបានល្អជាងខ្លួននោះ ជំនួសឱ្យការដែលឪពុកម្ដាយចង់ស្ដីបន្ទោសបន្ថែមដោយការយកកូនទៅប្រៀបធៀបជាមួយអ្នកដទៃនោះ ចូរសាកល្បងប្ដូរមកជានិយាយជាមួយកូនក្នុងជ្រុងដែលថា មនុស្សម្នាក់ៗមានសមត្ថភាពដោយឡែកពីគ្នា កូនមិនចាំបាច់ត្រូវយកខ្លួនឯងទៅប្រៀបធៀបជាមួយអ្នកដទៃនោះទេ ព្រោះមិនថាយ៉ាងណាក៏ដោយ បើយើងបានបំពេញតួនាទីរបស់យើងបានល្អបំផុតហើយនោះ ពេលនោះរឿងល្អៗដែលយើងចង់បាន និងកំពុងរង់ចាំនោះ នឹងមករកយើងដោយឯកឯង។

    “ចូរមានមោទនភាពចំពោះខ្លួនឯងឱ្យបានច្រើន” ៈ បង្រៀនកូន ប្រាប់ពួកគេឱ្យយល់ថា មនុស្សយើងគ្រប់ៗគ្នា ទម្រាំនឹងចាប់ផ្ដើមធ្វើអ្វីបានម្យ៉ាងនោះ ត្រូវតែយកឈ្នះភាពភ័យខ្លាចនៅក្នុងចិត្តខ្លួនឯងឱ្យបានជាមុនសិន ដូច្នេះ រឿងដែលកូនកំពុងធ្វើនោះ មិនមែនជារឿងងាយស្រួលទេ។ ទោះជាថ្ងៃនេះនៅមិនទាន់ទទួលបានជោគជ័យមែន តែក៏មិនបានមានន័យថា យើងនឹងត្រូវមើលងាយខ្លួនឯងដែរ ព្រោះអ្នកដែលយកឈ្នះចិត្តខ្លួនឯងបាន គឺជាអ្នកដែលពូកែបំផុត ណា៎កូន។

    “កុំនិយាយថា មិនបាន បើមិនទាន់គិតចាប់ផ្ដើមធ្វើ” ៈ ក្មេងៗភាគច្រើនៗតែមានពាក្យនិយាយរត់មាត់ថា “កូនធ្វើមិនបានទេ” ដែលពាក្យសម្ដីនេះ បើសិនជាឪពុកម្ដាយបណ្ដោយឱ្យកូនចេះតែនិយាយទៅជារឿយៗនោះ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​ វាប្រៀបដូចជា ការបណ្ដុះគំនិតរបស់កូនថា ពួកគេមិនអាចធ្វើបាន ហើយវាក៏នឹងក្លាយជាបែបនោះមែន។ ដូច្នេះពាក្យសម្ដីផ្ដល់កម្លាំងចិត្តកូនក្នុងស្ថានការណ៍នេះគឺ “កូនសម្លាញ់ កុំនិយាយថា យើងធ្វើមិនបាន គ្មានអ្វីដែលយើងធ្វើមិនបាននោះទេ គ្រប់យ៉ាងស្ថិតលើការចាប់ផ្ដើម និងការហ្វឹកហាត់ដូចគ្នាទាំងអស់”។

    “ម៉ាក់ជឿថា កូនធ្វើបាន” ៈ ពេលណាក៏ដោយដែលកូនមានអារម្មណ៍មិនប្រាកដក្នុងចិត្តថា ពួកគេនឹងធ្វើបាននោះ ឪពុកម្ដាយតែងមានគំនិតមួយថា បើយើងរឹតតែមើលងាយកូន បន្ទោសកូនដដែលៗនោះ ពួកគេអាចនឹងមានកម្លាំងចិត្តខំប្រឹងឡើង រហូតធ្វើបានសម្រេចយ៉ាងពិតប្រាកដ…តែនេះអាចមិនមែនជាគំនិតដែលស័ក្តិសមសម្រាប់ក្មេងគ្រប់រូបនោះទេ ដូច្នេះជំនួសឱ្យការដែលយើងនឹងធ្វើបែបនោះ ហេតុអ្វីយើងមិនសាកល្បងប្ដូរមកជា បង្ហាញនូវភាពជឿជាក់លើខ្លួនកូនជំនួសវិញ ពិសេសបំផុតជាមួយនឹងពាក្យថា “ម៉ាក់ជឿថា…កូនធ្វើបាន”។ ខ្លីៗត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹង កូនក៏នឹងមានកម្លាំងក្នុងការឈានឆ្លងឧបសគ្គដែលនៅពីមុខនោះបានបាត់ទៅហើយ។

    ពោលពាក្យអរគុណកូន ៈ ក្នុងពេលខ្លះ កូនអាចនឹងមានអារម្មណ៍ចង់ជួយធ្វើនេះធ្វើនោះឪពុកម្ដាយខ្លះដែរ តែដោយភាពជាកូនក្មេង ទើបពួកគេមិនដឹងថា គួរនឹងចាប់ផ្ដើមពីត្រង់ណា និងតែងតែនឹកតូចចិត្តខ្លួនឯងដែលមិនអាចជួយអ្វីបាន ដូច្នេះ អ្វីដែលឪពុកម្ដាយគួរនិយាយ និងធ្វើនោះគឺ ចាប់ផ្ដើមឱ្យកូនបានជួយការងារផ្ទះក្នុងរឿងណាមួយ។ ឧទាហរណ៍ដូចជា លើកចាន រៀបចំតុបាយ ជាដើម និងនៅពេលមើលឃើញថា កូនអាចធ្វើបានសម្រេចហើយ ទោះជារឿងតូចតាចក៏ដោយ ឪពុកម្ដាយគួរតែពោលពាក្យអរគុណកូន ព្រមទាំងកោតសរសើរថា “នេះបើមិនបានកូនជួយទេ ប៉ា និងម៉ាក់ប្រហែលជាមិនអាចធ្វើបានសម្រេចទេ អរគុណណា៎កូនណា៎”។

    លើកឧទាហរណ៍ជាស្ថានការណ៍ឱ្យកូនបានឃើញទិដ្ឋភាពដែលកាន់តែងាយយល់ឡើង ៈ ឧទាហរណ៍ដូចជា កូនមានការភ័យខ្លាចក្នុងការត្រូវនៅតែម្នាក់ឯងក្នុងបន្ទប់ងងឹតៗ។ ជំនួសឱ្យការដែលឪពុកម្ដាយចង់និយាយថា “ខ្លាចស្អី!? រឿងស្រួលៗប៉ុណ្ណឹងសោះ ខ្លាចស្អី! ធំឡើងធ្វើការរកស៊ីស្អីកើតទៅ?!”…តែលោកឪពុកអ្នកម្ដាយគួរតែនិយាយនូវប្រយោគដែលមានប្រយោជន៍ ដូចជាថា កូនឃើញទ្វារនៅត្រង់នោះទេ តើកូនដឹងទេថាមានអ្វីនៅខាងក្រោយហ្នឹង? បើមិនដឹង និងមិនដែលឃើញមានអ្វីទេនោះ ហេតុអីកូនត្រូវខ្លាច? ព្រោះថា បើកូននៅតែកើតមានក្ដីភ័យខ្លាចបែបនេះ កូននឹងត្រូវស្ថិតនៅតែត្រង់ហ្នឹង នៅតែក្នុងទីកន្លែងដដែលៗ កូននឹងគ្មានឱកាសបានដឹង ឬបានឃើញពន្លឺភ្លឺដែលនៅពីក្រោយទ្វារនោះឡើយ ដូច្នេះបើកូនចង់ឃើញ កូនត្រូវតែឈានឆ្លងឱ្យផុតក្ដីភ័យខ្លាចនេះទៅឱ្យបាន។

    “កូនកំពុងគិតអីហ្នឹង?” ៈ បើកូនកំពុងតែសោកសៅ ស្រងូតស្រងាត់ អង្គុយរលីងរលោងទឹកភ្នែកតែម្នាក់ឯង បើលោកអ្នកឃើញបែបនោះ សូមកុំដើរគេចចេញពីកូនជាដាច់ខាត។ ចូរលោកឪពុកអ្នកម្ដាយសម្ដែងចេញដោយការចូលទៅនិយាយជាមួយ និងសួររកការពិតពីកូនយ៉ាងសន្សឹមៗថា តើគេកំពុងតែគិតពីអ្វី? ខ្លាចអ្វីម្យ៉ាង ឬមិនមែនទេ? បើមែន ចូរលោកឪពុកអ្នកម្ដាយលួងលោមសួរកូន ព្រមជាមួយសាកល្បងធ្វើតាមពាក្យណែនាំតាមចំណុចផ្សេងៗរបស់អត្ថបទនេះលមើល៍ ជួនកាលអាចនឹងរកឃើញចំណុចដែលត្រូវដូចចិត្ត និងអាចប្រើជាពាក្យសម្ដីដើម្បីលើកទឹកចិត្តកូនក៏អាចថាបានដែរ។

    “ទៅរកអីលេង ឬក៏ទៅអានសៀវភៅជាមួយគ្នា ល្អដែរទេកូន?” ៈ ការរស់នៅក្នុងសភាពបរិស្ថានដដែលៗ ក៏អាចបង្កឱ្យកើតភាពធុញថប់តានតឹង និងក្ដីកង្វល់ចិត្តរបស់កូនចាប់ផ្ដើមមានច្រើនឡើងបានដែរ។ ការនិយាយបបួលកូនឱ្យទៅរួមធ្វើកិច្ចការងារផ្សេងៗ ឬសូម្បីតែការនាំកូនចេញមកឱ្យផុតពីចំណុចត្រង់នោះ ក៏អាចជួយធ្វើឱ្យកូនមានអារម្មណ៍ល្អឡើងបានដោយមិនពិបាកដែរ។

    “គ្មានអ្នកណាដែលមិនធ្លាប់ដួលនោះទេ” ៈ កូនកំពុងខកបំណង អស់សង្ឃឹម ខូចចិត្តជាមួយនឹងអ្វីដែលពួកគេខំប្រឹងព្យាយាមយ៉ាងពេញទំហឹងហើយ តែមិនបានសម្រេច។ ក្រៅពីការលួងលោមកូនហើយនោះ ចង់ឱ្យលោកឪពុកអ្នកម្ដាយសាកល្បងប្រាប់ទៅកូនលមើលថា “កូនសម្លាញ់…មនុស្សដែលកូនមើលឃើញថា ពួកគេជាអ្នកមាន ពួកគេទទួលបានជោគជ័យនោះ កូនដឹងទេថា គេត្រូវជួបនឹងសេចក្ដីខកបំណង អស់សង្ឃឹម ខូចចិត្តយ៉ាងច្រើនប៉ុនណា ទម្រាំនឹងឈានមកដល់ចំណុចនេះបាន ដូច្នេះបើយើងចង់ទទួលបានជោគជ័យ ទោះជាដួលរលំទីងណាត់ទីងណែងប៉ុន្មានដងក៏ដោយ បើយើងមានក្ដីពុះពារព្យាយាម ភាពជោគជ័យនឹងស្ថិតនៅក្បែរខ្លួនយើងជានិច្ច”។

    “កំហុស គឺជាគ្រូ” ៈ អធិប្បាយពន្យល់ឱ្យកូនបានយល់ថា សេចក្ដីអស់សង្ឃឹម ខកបំណង គឺជាលោកគ្រូដែលនឹងមកជួយបង្ហាត់បង្រៀនយើងឱ្យបានស្គាល់ពីជីវិតកាន់តែច្រើនឡើង។ គ្មានអ្វីដែលនឹងសុខសមបំណងគ្រប់យ៉ាងនោះទេ ដូច្នេះ ចូរត្រេកអរដែលថ្ងៃនេះយើងមានឱកាសបានស្គាល់វា(កំហុសឆ្គង)។ “ជំនួសឱ្យការដែលយើងគិតតែពីបន្ទោសខ្លួនឯង គិតច្រើន តូចចិត្ត និងលង់នៅតែជាមួយរឿងមួយនោះ ហេតុអ្វីបានកូនមិនសាកល្បងយករឿងនោះមកធ្វើជាមេរៀន មកធ្វើជាគ្រូ ដើម្បីកុំឱ្យយើងបានធ្វើខុសក្នុងរឿងដដែលៗទៀត?។

    បើសិនជាលោកឪពុកអ្នកម្ដាយអាចនាំយក ប្រយោគលើកទឹកចិត្តទាំង 12 ដែលបានរៀបរាប់មកដូចខាងលើនេះមកកែច្នៃប្រើជាមួយកូនៗនោះ កូនៗច្បាស់ជានឹងលែងមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច ឬកង្វល់ចិត្តតទៅទៀតជាមិនខាន៕