Tag: គោលការណ៍

  • បង្រៀនកូនឱ្យមានវិន័យ ឱ្យឆ្លាតសមវ័យ ត្រូវចិញ្ចឹមកូនបែប EF

    បង្រៀនកូនឱ្យមានវិន័យ ឱ្យឆ្លាតសមវ័យ ត្រូវចិញ្ចឹមកូនបែប EF

    បង្រៀនកូនឱ្យមានវិន័យ​ ឪពុកម្ដាយអាចចាប់ផ្ដើមបានតាំងពីកូននៅតូចៗដោយប្រើវិធីការចិញ្ចឹមកូនបែប EF (Executive Function) ដែលមានន័យពីសមត្ថភាពកម្រិតខ្ពស់របស់ខួរក្បាលដែលប្រើប្រាស់ក្នុងការគិត អារម្មណ៍ និងទង្វើ។ ដើម្បីឱ្យទៅដល់គោលដៅ ដែលជាគោលដៅសម្រាប់កូន មិនមែនជារបស់ឪពុកម្ដាយ តាមស្ទីលរបស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញផ្នែកអប់រំកុមារគឺជាអ្វី និងសំខាន់ចំពោះការចិញ្ចឹមកូនយ៉ាងណា យើងនាំគ្នាមកមើលទាំងអស់គ្នាដូចតទៅ។

    គោលការណ៍របស់ EF

    1 . មើលថែទាំខ្លួនឯងបាន

    គឺការឱ្យកុមារបានប្រើប្រាស់ខ្លួនឯងជាចំណុចកណ្ដាលដើម្បីអភិវឌ្ឍ និងហ្វឹកហាត់ខ្លួនឯងឱ្យអាចមើលថែទាំ ជួយខ្លួនឯងបាន ដោយមិនចាំបាច់មានអ្នកណាមកចាំប្រាប់។ មានគោលការណ៍ 4 យ៉ាងដូចតទៅ ៈ

    – ការមើលថែទាំរាងកាយរបស់ខ្លួនឯង ៈ ដូចជាការញ៉ាំបាយ ងូតទឹក ដុសធ្មេញ ស្លៀកពាក់ បន្ទោបង់ទាំងធំ និងតូចដោយខ្លួនឯងបាន ដែលឪពុកម្ដាយអាចបង្ហាត់កូនតូចបានតាំងពីអាយុ 2 – 3ឆ្នាំ។ សម្រាប់ការញ៉ាំបាយខ្លួនឯង នឹងជួយឱ្យក្មេងបានអភិវឌ្ឍគ្រប់យ៉ាងជារួម បើឪពុកម្ដាយនៅតែចាំបញ្ចុកបាយឱ្យកូនតូចញ៉ាំ ក៏នឹងធ្វើក្មេងមិនក្លាយជា EF

    – ការមើលថែទាំជុំវិញរាងកាយរបស់ខ្លួន ៈ អាចចាប់ផ្ដើមជាមួយកូនតូចដែលមានអាយុ 3 – 5ឆ្នាំ ដូចជាការប្រមូលទុកដាក់របស់លេងនៅពេលលេងរួច ការរៀបចំកន្លែងគេងឱ្យស្អាតរៀបរយបន្ទាប់ភ្ញាក់ពីគេង។

    – ការមើលថែទាំការងារផ្ទះ ៈ ឪពុកម្ដាយអាចចាប់ផ្ដើមបង្ហាត់កូនតូចតាំងពីអាយុ 6 – 7ឆ្នាំឡើងទៅ ដូចជាលាងចាន ហាលខោអាវ ប្រមូលសំរាម បោសផ្ទះ ជូតផ្ទះ ដែលមូលដ្ឋានគ្រឹះរបស់ការធ្វើការងារផ្ទះបែប EF នេះជាការធ្វើឱ្យក្មេងបានកម្រើកម្រាមដៃ កម្រើកខួរក្បាលខ្លាំងជាងការធ្វើឱ្យផ្ទះស្អាត។

    – ការមើលថែទាំនៅក្រៅផ្ទះ ៈ ឬការធ្វើតាមច្បាប់របស់សង្គម ដូចជាញ៉ាំបាយនៅក្នុងហាងលក់បាយ ការរត់លេងនៅក្នុងហាង និងការឈរតម្រង់ជួររង់ចាំទិញឥវ៉ាន់ ជាដើម។

    2 . ការចេះដោះខ្លួនរួចពីស្ថានការណ៍ប្រថុយនឹងគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ

    ដូចជា គោលដៅគឺ ចង់ជិះជ្រែម៉ូតូ ដូច្នេះ EF គឺការគិតឱ្យបានល្អិតល្អន់ថា តើត្រូវជិះម៉ូតូយ៉ាងណាឱ្យមានសុវត្ថិភាព ត្រូវគ្រប់គ្រងការគិត អារម្មណ៍ ទង្វើដែលល្អ ឬគោលដៅ គឺការចង់ធ្វើអ្វីមួយ តែត្រូវឆ្លងកាត់ការគិត អារម្មណ៍ និងទីបំផុត គឺការបង្ហាញទង្វើដែលល្អហ្នឹងឯង។

    3 . មានអនាគតដែលអាចសាងឡើងបានដោយខ្លួនឯង

    – សម្លឹងទៅខាងមុខ ការមានកម្លាំងជំរុញចិត្ត មានភាពមានះព្យាយាម ភាពស្រឡាញ់ឈ្លក់ក្នុងអំពើល្អ។

    – រៀបចំផែនការ

    – ចាប់ផ្ដើមធ្វើ

    – ទទួលខុសត្រូវ

    – បត់បែន កែសម្រួលគោលដៅ កែសម្រួលផែនការបានគ្រប់ពេលជានិច្ច មិនបន្ទោសខ្លួនឯង មិនបន្ទោសអ្នកដទៃ។

    ក្រៅពីនេះលោកវេជ្ជបណ្ឌិតនៅបានណែនាំពីកិច្ចការងាររបស់កូនតូចក្រោយពេលត្រឡប់មកពីសាលារៀនទៀតផង។ ដោយសារតែក្មេងភាគច្រើននឹងត្រឡប់មកដល់ផ្ទះវិញនៅម៉ាងប្រមាណ 17ៈ30(5ៈ30ល្ងាច) ធ្វើឱ្យកូនតូចមានពេលវេលាក្នុងការធ្វើកិច្ចការប្រចាំថ្ងៃឱ្យរួចស្រេច តាំងពីម៉ោង 18ៈ00 – 21ៈ00 សរុប 3 ម៉ោងតាមលំដាប់ដូចតទៅ។

    ការងារផ្ទះ ៈ ជាការងារដំបូងដែលឪពុកម្ដាយគួរប្រាប់ឱ្យកូនតូចបានធ្វើ ព្រោះការឱ្យកុមារតូចៗបានធ្វើការងារផ្ទះនេះ ជាការបណ្ដុះទម្លាប់ឱ្យក្មេងៗនឹកដល់ការងារសួនរួមខ្លាំងជាងបុគ្គលផ្ទាល់ខ្លួន។

    កិច្ចការផ្ទះ ៈ សម្រាប់ថ្ងៃណាដែលកូនតូចគ្មានកិច្ចការផ្ទះ ឪពុកម្ដាយអាចរកមេរៀនហ្វឹកហាត់បន្ថែមមកឱ្យកូនធ្វើក៏បាន។ រឿង 2 យ៉ាងនេះ ទាំងការងារផ្ទះ និងកិច្ចការផ្ទះ ត្រូវប្រាប់ឱ្យកូនធ្វើឱ្យរួចស្រេចមុនពេលចង់ចេញទៅលេង ដើម្បីជាការបង្វឹកភាពទទួលខុសត្រូវ ដោយសុខចិត្តលំបាកមុន សឹមសប្បាយជាក្រោយ។

    ការលេង ៈ ជារឿងដែលមិនអាចខ្វះបានឡើយក្នុងវ័យកុមារ ព្រោះគេនឹងបានមានអារម្មណ៍ដឹងពីភាពធូរស្រាលសប្បាយ។ ឪពុកម្ដាយអាចផ្ដល់ឱ្យនូវការលេងដែលកូនតូចចង់លេង ធ្វើជារង្វាន់ក្រោយពីគេយល់ព្រមខំទ្រាំធ្វើនូវអ្វីដែលគេមិនសប្បាយនោះចប់រួចរាល់ហើយ។

    អានរឿងនិទានមុនពេលគេង ៈ មុនពេលកូនចូលគេង ឪពុកម្ដាយអាចធ្វើកិច្ចការងារនេះ ជាការភ្ជាប់សម្ព័ន្ធភាពរវាងឪពុក ម្ដាយ និងកូនឱ្យកាន់តែស្អិតល្មួតឡើង និងថែមទាំងជាកិច្ចការងារដែលមិនសូវជារំភើបញាប់ញ័រប៉ុន្មានឡើយដើម្បីត្រៀមនាំកូនចូលគេង។

    បើឪពុកម្ដាយចង់ឱ្យកូនចេះគ្រប់គ្រងចាត់ចែងពេលវេលាធ្វើកិច្ចការងារប្រចាំថ្ងៃទាំងនេះដោយខ្លួនឯង ឪពុកម្ដាយត្រូវតែមិនចាំបាច់ប្រាប់ថា ពេលណាគួរធ្វើអ្វីនោះទេ បណ្ដោយឱ្យកូនបានចាត់ចែងពេលវេលាដោយខ្លួនឯង ដែលជាប្រក្រតីក្មេងៗច្រើនតែសម្រុកធ្វើការងារផ្ទះ និងកិច្ចការផ្ទះឱ្យរួចឆាប់ៗ ព្រោះដើម្បីឱ្យបានលេងយូរឡើង។ ជាធម្មតាក្មេងនឹងចាប់ផ្ដើមចេះគ្រប់គ្រងចាត់ចែងពេលវេលានៅពេលមានអាយុ 2 – 8 ឆ្នាំ៕

  • នៅពេលកូនតូចឈានចូលខែទី 10

    នៅពេលកូនតូចឈានចូលខែទី 10

    ខែទី 10

    លក្ខណៈរបស់កូនតូច

    រយៈនេះកូនច្រើនមានធ្មេញខាងមុខដុះឡើងគ្រប់ 4 គ្រាប់ហើយ តែនៅមិនទាន់ដល់ថ្នាក់ត្រូវដុសធ្មេញឱ្យបានទេ គ្រាន់តែយកក្រណាត់ស្អាតមកជូតឱ្យក៏គ្រប់គ្រាន់ហើយ។ ថ្ងៃនេះអត្រាកើនឡើងនៃទម្ងន់ខ្លួននឹងថយចុះប្រមាណជា 5 – 10ក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃជាមធ្យម។

    ខែនេះចាប់ផ្ដើមមានភាពជាខ្លួនឯងច្រើនឡើងហើយ ចេះតតាំងនឹងអ្វីដែលមិនចង់ធ្វើច្រើនឡើង ដូចជាមិនចូលចិត្តឱ្យគេចាប់ដាក់អង្គុយលើកន្ថោរដើម្បីជុះ ជាដើម។ អំឡុងពេលនេះអ្នកម្ដាយអាចនឹងបណ្ដោយកូនឱ្យលេងតែឯងខ្លះ ហើយការលេងកូននឹងបង្កប់ទៅដោយការចង់ដឹងចង់ឃើញ និងចងចាំជាបណ្ដើរៗហើយ។

    ដល់ពេលញ៉ាំអាហារបន្ថែម

    វ័យនេះ ញ៉ាំអាហារបរិមាណប៉ុនណា អាស្រ័យលើសេចក្ដីត្រូវការ មិនចាំបាច់ធ្វើទុកឱ្យញ៉ាំជាពិសេសនោះទេ អាចបែងពីអាហាររបស់មនុស្សធំមកញ៉ាំបាន។ បើអាហារដែលញ៉ាំមានទាំងម្សៅ បន្លែ សាច់ និងសណ្ដែកហើយ ក៏មិនចាំបាច់បារម្ភថា កូននឹងខ្វះសារជាតិអាហារនោះឡើយ។ ចំណែកកាលវិភាគអាហារបន្ថែមដែលថាកូនគួរតែបានទទួលប៉ុន្មានក្នុងមួយថ្ងៃ 2ពេល ឬ3ពេលនោះគ្រាន់តែជាគោលការណ៍ប៉ុណ្ណោះ។ បើញ៉ាំបាយអស់ក្នុងរយៈពេល 10 – 15 នាទីនោះ ចង់ឱ្យញ៉ាំមួយថ្ងៃ 3ពេលក៏បាន តែបើបញ្ចុកបាយម្ដងៗចំណាយពេលដល់ទៅ 1 ម៉ោងនោះ បើឱ្យញ៉ាំមួយថ្ងៃ 3ពេល កូននឹងគ្មានពេលចេញទៅលេងខាងក្រៅផ្ទះ ព្រោះយ៉ាងហោចណាស់ក៏ត្រូវឱ្យបានចេញទៅលេងនៅក្រៅផ្ទះនៅពេលព្រឹក និងពេលល្ងាចម្ដងៗពី 1ម៉ោង – 1ម៉ោងកន្លះដែរ ហើយពេលវេលានៅសល់ចូរទុកជាពេលវេលាគេង ពេលញ៉ាំបាយ តាមភាពស័ក្តិសមរបស់ក្មេងម្នាក់ៗវិញប្រសើរជាង។

    នំនែក ជារឿងដែលត្រូវតែបណ្ដោយខ្លះៗហើយ

    អ្នកខ្លះមិនព្រមឱ្យកូនញ៉ាំនំឡើយ ព្រោះខ្លាចឆ្អែតរហូតមិនញ៉ាំបាយ តែកូនក៏នៅតែចង់ញ៉ាំដដែលហ្នឹងឯង ដូច្នេះគួរអនុញ្ញាតឱ្យកូនបានញ៉ាំខ្លះចុះ ដូចជានំប៉័ងស្រួយៗ នំប៉ាវ នំបារាំង នំខេក នំចេក នំអាកោ ឬនំខ្មែរផ្សេងៗ តែគួរឱ្យស្អាតមានអនាម័យ រសជាតិផ្អែមល្មមៗ។ ចំណែកផ្លែឈើវិញ គួរឱ្យញ៉ាំជាចំណិតៗ មិនចាំបាច់កិនឱ្យម៉ដ្ឋទៀតទេ។ កំណត់ពេលឱ្យញ៉ាំមិនលើស 2 ដងក្នុងមួយថ្ងៃ ដូចជាឱ្យញ៉ាំទឹកដោះមុនពេលរសៀលជាដើម មិនមែនចេះតែឱ្យញ៉ាំពេញមួយថ្ងៃនោះទេ ព្រោះនឹងធ្វើឱ្យដល់ពេលញ៉ាំបាយ ញ៉ាំបានតិច។

    អាការរោគដែលអាចកើតឡើង

    – នឹកដល់ជំងឺរាតត្បាត

    . បើក្មេងណាមិនដែលគ្រុនក្ដៅខ្លួនពីមុនមក ពេលមិនស្រួលខ្លួនចូរនឹកដល់ជំងឺគ្រុនផ្ដាសាយ បើស្ថិតក្នុងរដូវដែលជំងឺគ្រុនឈាមរាតត្បាត ចូរនឹកដល់ជំងឺគ្រុនឈាម។ ព្យាយាមឱ្យកូនបានញ៉ាំទឹកឱ្យច្រើនក្នុងពេលគ្រុនក្ដៅខ្លួន។ ត្រូវប្រយ័ត្នកុំឱ្យកូនកើតជំងឺដែលឆ្លងមកពីក្មេងដែលលេងជាមួយគ្នា។

    . ចូរនាំកូនទៅចាក់ថ្នាំវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺផ្សេងៗតាមអំឡុងអាយុ និងកាលកំណត់របស់ពេទ្យ។

    – ខាងក្រោយត្រចៀកកូនមានដុំអ្វីម្យ៉ាងរឹងៗ

    . អ្នកម្ដាយអាចប្រទះឃើញមានដុំរឹងៗប៉ុនគ្រាប់សណ្ដែកនៅក្រោយស្លឹកត្រចៀក អាចមានតែម្ខាង ឬទាំងសងខាងក៏មាន ពេលចុច ឬសង្កត់ប៉ះ កូនមិនបានបង្ហាញអាការឈឺចាប់អ្វីឡើយ។ ការពិតដុំសាច់នេះគឺ ក្រពេញទឹករងៃដែលធំឡើងខ្លាំង ជាពិសេសបើមានបូសរមាស់នៅលើក្បាល ហើយកូនចូលចិត្តអេះផង មេរោគដែលជាប់នឹងក្រចកដៃនឹងចូលទៅក្នុងក្រោមស្បែកក្បាល ហើយក្រពេញទឹករងៃដែលធ្វើការទប់ស្កាត់នោះនឹងរីកធំឡើង តែក្រោយមកនឹងបាត់ទៅវិញដោយឯកឯង។ តែបើក្រពេញទឹករងៃរលាកក្លាយ បរិវេណនោះនឹងឡើងក្រហម ឈឺនៅពេលចុចចំ។ វិធីការពារ គឺកុំឱ្យកូនកើតបូសរមាស់នៅលើក្បាល កាត់ក្រចកដៃឱ្យខ្លី ហើយបើដុំរឹងៗនោះធំឡើង ត្រូវនាំកូនទៅឱ្យគ្រូពេទ្យពិនិត្យ។

    វិវឌ្ឍនាការរបស់កូនតូច

    – រាងកាយ

    . ចេះតោងតុ ឬឱ្យដឹកដៃ ហើយដើរទៅមកជុំវិញបានហើយ

    . ចាប់ផ្ដើមហាត់ឈរដោយមិនបាច់តោងអ្វីបានហើយ អាចឈរដោយខ្លួនឯងបានមួយភ្លែតៗ។

    . សម្រាប់ក្មេងដែលឆាប់ចេះដើរ អាចដើរបានហើយក្នុងអំឡុងពេលនេះ។

    .​ ចេះចង្អុលប្រាប់ពីអវយវៈរបស់ខ្លួនឯងបាន។

    . ចាប់ផ្ដើមចេះកាន់របស់ដោយដៃម្ខាងបានហើយ តែនៅមិនទាន់អាចបញ្ជាក់បានថា កូនថ្នឹកប្រើដៃខាងណាបាននៅឡើយ។

    . ចេះទាញមួកចេញពីក្បាលខ្លួនឯងបានហើយ។

    – សង្គមជុំវិញខ្លួន

    . ចេះភ្ជាប់ពាក្យសម្ដីជាមួយអាកប្បកិរិយា ដូចជា ការបញ្ជូនស្នាមថើប ញញឹមស្រស់ស្រាយជាដើម។

    . ញ៉ាំចំណីដោយខ្លួនឯងកាន់តែថ្នឹកឡើង និងលើកកែវទឹកញ៉ាំដោយខ្លួនឯងបាន។

    . ចេះធ្វើត្រាប់អាកប្បកិរិយា និងទឹកមុខរបស់អ្នកនៅជិតដិតនឹងខ្លួនបាន។

    . ចេះស្ដាប់បទចម្រៀង និងយោលខ្លួនតាមនៅពេលបានឮសំឡេងបទភ្លេង។

    ឧស្សាហ៍លេងជាមួយកូនផង

    . កូនចូលចិត្តលេងបិទភ្នែកវាក់អ៊ើ ធ្វើមាត់ចំបូញ ចូលចិត្តលេងបើក-បិទគម្របដបហើយចាក់ទឹកចោល ឬលេងជាមួយពពុះសាប៊ូពេលងូតទឹក ជាដើម។

    . គួរឱ្យកូនបានហាត់ប្រាណខ្លះ ដោយឱ្យតោងធុង ឬកេសធំៗដែលមានដាក់ឥវ៉ាន់ធ្ងន់ៗ ហើយរុញដើរ តែមិនគួរឱ្យដើររុញរទេះដែលមានកង់រអិលៗឡើយ ព្រោះរទេះនឹងរអិលទៅមុខលឿន តែបើកៅអីធ្ងន់ៗដែលមានកង់ អាចឱ្យក្មេងរុញលេងបាន តែឪពុកម្ដាយត្រូវនៅមើល នៅចាំជួយ និងប្រុងប្រយ័ត្ន។

    . វ័យនេះចូលចិត្តលេងអង្គុយអង្រឹង ដូច្នេះបើចង់ឱ្យលេង ឪពុកម្ដាយត្រូវអង្គុយជាមួយ ហើយរកបន្ទះអ្វីទន់ៗមកក្រាលពីក្រោម ឬមានដីខ្សាច់ពីក្រោមអង្រឹង ដើម្បីការពារពេលកូនធ្លាក់មកកុំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់។

    . កូនមិនទាន់ឈរបានមាំនៅឡើយ ដូច្នេះគួរជួយបង្ហាត់បន្ថែម ដោយឱ្យកូនចាប់ដៃឪពុកម្ដាយទាំងសងខាង ហើយជួយទាញឱ្យឈរឡើង។ បង្ហាត់បែបនេះមួយថ្ងៃ 2ដង មួយដង 5 – 6 នាទីបានហើយ។ បើជាក្មេងដែលមាឌធំ ខ្លួនធ្ងន់រហូតក្រោកឈរមិនរួច មិនគួរបង្ហាត់ឱ្យរៀនក្រោកឈរទេ តែគួរបណ្ដោយឱ្យទៅលេងនៅក្រៅផ្ទះ ឬហាត់ប្រាណលើទីធ្លា យ៉ាងហោចណាស់មួយថ្ងៃ 2 – 3 ម៉ោងប្រសើរជាង៕

  • ឈឺថ្កាត់ពេលមានគភ៌ ត្រូវទប់ទល់យ៉ាងណាឱ្យមានសុវត្ថិភាពទាំងម្ដាយ និងកូន?

    ឈឺថ្កាត់ពេលមានគភ៌ ត្រូវទប់ទល់យ៉ាងណាឱ្យមានសុវត្ថិភាពទាំងម្ដាយ និងកូន?

    អាការឈឺថ្កាត់បន្តិចបន្តួចសម្រាប់នារីៗទូទៅ ជារឿងដែលមិនមានគ្រោះថ្នាក់ ឬគួរឱ្យខ្លាចអ្វីនោះទេ គឺអាចមើលថែទាំខ្លួនឯងឱ្យជាឡើងវិញបានដោយការញ៉ាំថ្នាំបែបមិនចាំបាច់ពឹងគ្រូពេទ្យក៏បាន តែបើជានារីៗដែលកំពុងស្ថិតក្នុងអំឡុងពេលតាំងគភ៌ ហើយកើតមានអាការឈឺថ្កាត់ឡើងនោះ ការមើលថែទាំខ្លួននឹងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងល្អិតល្អន់ខ្លាំងជាងមនុស្សទូទៅច្រើនណាស់។

    ព្រោះកូនតូចនៅក្នុងគភ៌កំពុងស្ថិតក្នុងអំឡុងពេលដែលប្រព័ន្ធការពារជំងឺមិនទាន់ជារឹងមាំប៉ុន្មានឡើយ ខ្លាចក្រែងថា ទារកក្នុងផ្ទៃនឹងមិនពេញលក្ខណៈ មានវិវឌ្ឍនាការចម្រើនធំធាត់មិនបានល្អ ដោយសារតែស្រ្តីមានគភ៌មានឱកាសឈឺថ្កាត់បានដោយងាយ។

    អាការឈឺថ្កាត់ ឬគ្រុនក្ដៅផ្សេងៗដែលកើតឡើង មិនគួរទិញថ្នាំយកមកញ៉ាំដោយខ្លួនឯងនោះទេ តែគួរតែទៅជួបលោកគ្រូពេទ្យដើម្បីព្យាបាលអាការឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីឱ្យកូនតូចមានសុវត្ថិភាព និងព្យាបាលអាការជំងឺបានយ៉ាងចំចំណុចបំផុត។

    ការមើលថែទាំខ្លួនពេលស្រ្តីមានគភ៌កើតជំងឺគ្រុនក្ដៅ

    កម្រិតនៃប្រព័ន្ធការពារជំងឺក្នុងអំឡុងពេលតាំងគភ៌ធ្លាក់ចុះទាប រហូតធ្វើឱ្យកើតអាការងាយនឹងឈឺថ្កាត់។ មេរោគបាក់តេរីនៅក្នុងខ្យល់អាកាសដែលមើលមិនឃើញចូលមកប៉ះពាល់រាងកាយរហូតធ្វើឱ្យកើតអាការមិនស្រួលខ្លួន និងក្លាយជាជំងឺគ្រុនក្ដៅនៅទីបំផុត។ នៅពេលឈឺថ្កាត់ហើយ អាការនឹងធ្ងន់ធ្ងរ និងប្រើរយៈពេលយូរក្នុងការព្យាបាលច្រើនជាងប្រក្រតី។ ការព្យាបាលដោយថ្នាំដែលទិញដោយខ្លួនឯង ឡារ៉ែនសូមណែនាំថា ស្រ្តីមានគភ៌គួរចៀសវាងយ៉ាងដាច់ខាត ព្រោះអាចប្រថុយប្រថាននឹងផលបន្ទាប់បន្សំពីថ្នាំដែលអាចនឹងចូលទៅប៉ះពាល់ដល់កូនតូចនៅក្នុងគភ៌។ បើស្រ្តីមានគភ៌គ្រុនក្ដៅខ្លួនខ្លាំង អាចនឹងត្រូវរកឃើញទៀតថា មានផលប៉ះពាល់ធ្វើឱ្យបេះដូងរបស់ទារកក្នុងគភ៌លោតញាប់ខ្លាំងឡើង ហុចផលប៉ះពាល់ដល់កម្មវិធីនៃការចម្រើនធំធាត់របស់ទារក បើមិនប្រញាប់ធ្វើការរក្សាព្យាបាលយ៉ាងត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលាទេនោះ។

    ការព្យាបាលអាការគ្រុនក្ដៅខ្លួន ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះគួរមើលថែទាំខ្លួនឯង បញ្ចុះកម្ដៅមិនឱ្យសីតុណ្ហភាពរាងកាយឡើងខ្ពស់ដោយការជូតខ្លួនដោយជ្រើសរើសប្រើទឹកក្នុងសីតុណ្ហភាពធម្មតា ដោយធ្វើការជូតបញ្រ្ចាសរន្ធរោមឡើងមកលើ ដើម្បីឱ្យរាងកាយបន្្ថយកម្ដៅបានច្រើនបំផុត។ ចំណែកការថ្នាំលេបវិញ ចូរប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញដែលស្រ្តីមានគភ៌ទៅពិនិត្យផ្ទៃពោះនោះឯង។

    ការមើលថែទាំខ្លួន ពេលស្រ្តីមានផ្ទៃពោះកើតអាការរាករូស

    អាការរាករូសដែលប្រទះឃើញញឹកញាប់នៅលើស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ អាចបែងចែកជា 2 ក្រុមធំគឺ រាករូសដែលបណ្ដាលមកពីមេរោគបាក់តេរី និងមិនបានបណ្ដាលមកពីការឆ្លងមេរោគ។ ការរក្សាព្យាបាលគួរការពាររាងកាយកុំឱ្យកើតសភាវខ្វះជាតិទឹក។ គោលការណ៍គឺ រឹតតែរាងកាយបាត់បង់ជាតិទឹកច្រើនប៉ុន្មាន ចូរបន្ថែមជំនួសដោយជាតិទឹកច្រើនឡើងប៉ុននោះដែរ អាចនឹងតាមរយៈការញ៉ាំទឹកអំបិលរ៉ែ ឬទឹកស្អាតធម្មតា ដើម្បីបំពេញជាតិទឹកដែលបាត់បង់ទៅ។ ក្នុងសភាវរាករូស ពោះវៀនថែមទាំងមានអាការហើមទៀតផង ដូច្នេះគួរថែទាំខ្លួនឯងដោយការជ្រើសរើសញ៉ាំអាហារណាដែលងាយស្រួលរំលាយ និងមានប្រយោជន៍ ដូចជា បបរស បបរសាច់ត្រី និងសង្កត់ធ្ងន់លើអាហារប្រភេទស្ងោរ ចំហុយដែលរសជាតិមិនប្រៃខ្លាំង ហិរខ្លាំង ឬផ្អែមខ្លាំង យកបែបសាបៗជាចម្បង ដើម្បីឱ្យរាងកាយបានសម្របសម្រួលខ្លួនសន្សឹមៗ កូនក្នុងផ្ទៃនឹងមានសុវត្ថិភាព ថែមទាំងបានទទួលសារធាតុអាហារដែលមានប្រយោជន៍យ៉ាងពេញលេញទៀតផង។

    ក្រៅពីនេះ នៅមានអាការរោគផ្សេងៗទៀតដែលប្រទះឃើញនៅលើស្រ្តីមានគភ៌ ច្រើនតែជាអាការដែលជួបប្រទះទូទៅ ដោយសារតែប្រព័ន្ធប្រែប្រួលរបស់រាងកាយដែលខុសពីប្រក្រតី។ ការទទួលទានអាហារដែលមានប្រយោជន៍ ឧស្សាហ៍មើលថែទាំសុខភាពខ្លួនឯងមិនឱ្យប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ដែលបណ្ដាលមកពីថ្នាំនឹងហុចផលឱ្យវិវឌ្ឍនាការរបស់ទារកក្នុងគភ៌រឹងប៉ឹងធំធាត់ឡើងតាមប្រក្រតី៕

  • គោលការណ៍​រើស​គូស្រករក្នុងសង្គម​យុគសម័យ​ថ្មី

    គោលការណ៍​រើស​គូស្រករក្នុងសង្គម​យុគសម័យ​ថ្មី

    កាលពី​សម័យមុន​មនុស្ស​ចាស់​តែង​ចូលមក​មាន​តួនាទី​ច្រើន​ក្នុង​រឿង​ការជ្រើសរើស​គូគ្រង​ឱ្យ​កូនចៅដោយ​អាច​នឹង​ប្រើប្រាស់​បទពិសោធ​ជីវិត​ដែល​ធ្លាប់បាន​ឆ្លងកាត់​មក​ដើម្បី​ពិចារណា​ថា តើ​បុរស ឬ​ស្ត្រី​លក្ខណៈ​យ៉ាងណា​ដែល​នៅពេល​រៀបការ និង​រួម​រស់នៅ​ជាមួយគ្នា​ហើយនឹង​ធ្វើឱ្យ​កើតមាន​សេចក្ដីសុខ​ឡើង ប៉ុន្តែ​ទំនៀមទម្លាប់​បែបនេះ​ប្រហែលជា​ពិបាក​ប្រើ​ណាស់​ក្នុងពេល​បច្ចុប្បន្ន ព្រោះថា កំលោះ​ក្រមុំ​យុគសម័យ​ថ្មី​នេះ​ក៏មាន​ឥស្សរៈ​ សេរីភាព និង​រៀន​យល់ដឹង​ក្នុង​ការចេះ​សម្រេចចិត្ត​ដោយ​ខ្លួនឯង​ច្រើនឡើង​ដែរ។ បើ​ឱ្យចាស់ៗជា​អ្នកចាត់ការ​រឿង​ជីវិត​អាពាហ៍ពិពាហ៍ ដែល​ទោះជាចាស់ៗបានជ្រើសរើស​យ៉ាង​ល្អល្អះ​ហើយក៏​ដោយ តែ​ដោយ​ភាពជា​មនុស្ស​សម័យថ្មី​ដែល​ត្រូវការ​មាន​ឥស្សរៈ​សេរីភាព​លើ​ជីវិត​ខ្លួនឯង​ខ្លាំង អាចធ្វើឱ្យ​មិនអាច​ថែរក្សាអារម្មណ៍ល្អៗចំពោះ​គូគ្រង​ដែលចាស់ៗជ្រើសរើស​ឱ្យ​នោះបាន​ឡើយ។

    សម្រាប់​កំលោះ​ក្រមុំ… សេចក្ដីស្នេហា​គឺជា​រឿង​ដែលមាន​អត្ថន័យ​ធំធេង​ណាស់ ការសម្រេចចិត្ត​រៀបការ ក៏​គួរតែ​ឈរលើ​មូលដ្ឋាន​នៃ​សេចក្ដីស្រឡាញ់​ដែល​ពោរពេញ​ដោយ​ក្ដី​យល់ចិត្ត​យល់​ថ្លើម​គ្នា​យ៉ាងពិត​ប្រាកដ និង​ស្មោះស្ម័គ្រ ខ្លាំង​ជាង​ការសម្រេចចិត្ត​រៀបការ​ដោយ​សេចក្ដីស្នេហា​បែប​គ្រាន់តែ​ឃើញ​ភ្លាម​ស្រឡាញ់​ភ្លែត​នោះ។​ យ៉ាងណាក៏ដោយ មិនមែន​មានន័យថា សេចក្ដីស្នេហា​បែប​ឃើញ​ភ្លាម​ស្រឡាញ់​ភ្លែត​នោះ​មិនល្អ​នោះទេ តែ​វា​ជា​ចំណុច​ដែល​ប្រុងប្រយ័ត្ន​ថា“សេចក្ដីស្នេហា​បែប​ឃើញ​ភ្លាម​ស្រឡាញ់​ភ្លែត​តែ​ម្យ៉ាង​អាច​នឹងមិន​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុង​ការយកមក​សម្រេច​ចិត្ត​រហូត​នាំ​ឆ្ពោះទៅរក​ជីវិត​អាពាហ៍ពិពាហ៍​បានឡើយ” យើង​ត្រូវការ​ពេលវេលា​ក្នុង​ការរៀន​យល់ដឹង ស្គាល់ចិត្ត​ថ្លើម​គ្នា​ដែល​គូស្នេហ៍​ត្រូវការ​ពេលវេលា​មួយរយៈ។

    គោលការណ៍​ក្នុងការ​ជ្រើសរើស​គូគ្រង
    – សេចក្ដីស្នេហា​ត្រូវមាន​ភាព​ពាក់ព័ន្ធ ៈ ជា​ចំណុច​ដំបូង​ដែល​សំខាន់ យើង​គួរ​មានការ​យល់ដឹង​ក្នុង​រឿង​ស្នេហា​ដែល​ត្រឹមត្រូវ ៖ សេចក្ដីស្នេហាត្រូវមាន​ភាព​ពាក់ព័ន្ធ និង​សេចក្ដីប្រាថ្នា​ល្អ​ចំពោះ​គ្នា អារម្មណ៍​ក្នុងការ​កសាង​រឿង​ដែលល្អៗរួមគ្នាត្រូវ​សម្លឹង​មើលថា តើ​គូស្នេហ៍​របស់​យើង​ក្នុងខណៈ​នេះ​មាន​អារម្មណ៍​ចំពោះ​គ្នា​ដូចដែល​បាន​រៀបរាប់​មកនេះ​ឬទេ? ភាព​ពាក់ព័ន្ធ​នេះ​ត្រូវមាន​ច្រើន​គ្រប់គ្រាន់ ទើប​អាច​នាំ​ឆ្ពោះទៅរក​ការរស់នៅ​ក្នុង​ជីវិត​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ដែល​រួមសុខ​រួមទុក្ខ​រួមគ្នា​បាន។

    – សិក្សា យល់ដឹង​ពីគ្នា​ទៅវិញទៅមក ៈ ការ​មក​រស់នៅ មក​បំពេញ​តួនាទី​ជា​ឪពុកម្ដាយ មាន​ភាព​ទទួលខុសត្រូវ​ខ្លាំង​ជាង​គ្រាន់តែ​ស្រឡាញ់គ្នា​ទៅទៀត។ ការរៀប​ការ​ជា​រឿង​នៃ​ការដែល​ត្រូវ​ទទួលខុសត្រូវ​រួមគ្នា ចូលមក​រួមរស់​ជាមួយគ្នាកែ​បញ្ហា​ជាមួយគ្នា មិនមែន​ត្រឹម​តែម​កនៅ​ជាមួយគ្នាធម្មតាៗនោះទេ ដូច្នេះហើយ​ទើបត្រូវ​ព្យាយាម​សិក្សា​យល់ដឹង​រវាង​គ្នា​នឹង​គ្នា សាកល្បង​រៀន​យល់ដឹង​ពី​ជីវិត និង​លក្ខណៈ​របស់​ភាគីម្ខាងៗហើយ​សាកល្បង​ពិចារណា​មើលថា តើ​អ្នក​ស្រឡាញ់​ម្នាក់​នោះ​ប៉ុនណា មាន​ភាព​យល់ចិត្ត​គ្នាច្រើន​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុងការ​មក​រស់នៅ​រួមគ្នា​ហើយ​ឬ​នៅ? កុំ​តាំង​សេចក្ដី​សង្ឃឹមថា រៀបការ​រួចហើយអ្វីៗគ្រប់យ៉ាង​ប្រហែលជា​ល្អប្រសើរ​ឡើង​ដោយ​ឯកឯង ឬ​រៀបការ​រួចហើយ គេ​ប្រហែលជា​ផ្លាស់ប្ដូរ​ដូចដែល​យើង​ត្រូវការ​នោះ។ សុំឱ្យ​គិតថា បើសិនជា​គេ​មិន​ផ្លាស់ប្ដូរ និង​នៅតែ​ដូច​ពី​ដើម​តទៅ​រហូត​ពេញ​មួយជីវិត​អា​ពា​ហ៍ពិពាហ៍ តើ​យើង​នឹង​នៅតែ​ស្រឡាញ់​គេ ឬក៏​នៅតែ​រស់នៅ​ជាមួយ​គេ​បាន​តទៅទៀត​ដែរឬទេ?។

    – ភាព​អាចទៅរួច​ក្នុង​ការរស់នៅ​រួមគ្នា ៈ ប្រការ​បន្តទៅទៀត​ដែល​ត្រូវ​ពិនិត្យមើល​គឺ ភាព​អាច​ទៅ​ជាមួយគ្នា​បាន​ក្នុង​រឿង​ចរិត​និស្ស័យ​ចិត្តគំនិតបុគ្គលភាព ឬ​សភាវ​វុឌ្ឍីរបស់ម្នាក់ៗ ព្រោះ​នៅពេល​រស់នៅ​ជាមួយគ្នា ផ្នែក​ដែល​នឹង​នៅ​ជាមួយគ្នា​មែនទែន​ក៏​គឺ ចរិត​និស្ស័យ​ចិត្តថ្លើម​របស់​ភាគី​ទាំងពីរ បុគ្គលភាព​របស់ម្នាក់។ កុំទៅ​តាំង​ក្ដី​សង្ឃឹមថា ក្រោយពី​រៀបការ​ហើយ គេ​នឹង​ផ្លាស់ប្ដូរ​ចរិត​និស្ស័យ​ដូចដែល​យើង​ត្រូវការ ឬ​អាច​នឹងមាន​ច្រើនយ៉ាង​ទៀត​ដែល​យើង​មិនទាន់​ឃើញ​ក្នុងអំឡុងពេល​នៅ​ជា​គូស្នេហ៍​នឹង​គ្នា ជាពិសេស​គូ​ដែល​ស្គាល់គ្នា​ក្នុង​រយៈពេល​ខ្លី​ត្រឹមតែ​ប៉ុន្មាន​ខែ​ក៏​រៀបការ។

    – ស្ថានភាព​ជុំវិញខ្លួន​របស់​ភាគី​ទាំងពីរ ៈ ជា​រឿង​ដែល​អាច​នឹងត្រូវ​លើក​យកមក​ពិចារណា​ដែរ ដូចជា រឿង​ចំណេះដឹង និង​ការសិក្សា អាជីពស្ថានភាព​សេដ្ឋកិច្ច ឋានៈ​ខាង​សង្គម និង​វប្បធម៌។ល។ រឿង​ទាំងអស់នេះ សម្រាប់​កំលោះ​ក្រមុំ​សម័យថ្មី​អាច​នឹង​សម្លឹង​មើលថា ស្រឡាញ់​តែ​រូបគាត់​ម្នាក់​ក៏​គ្រប់គ្រាន់ អ្វីដែល​នៅ​ជុំវិញខ្លួន​គាត់​មិនចាំបាច់​ទៅ​ចាប់អារម្មណ៍​ទេ។ ការពិតទៅ រឿង​ទាំងអស់នោះ បើ​ចាប់អារម្មណ៍​បន្តិច​ក៏​ជាការ​ល្អ​ដែរ ដើម្បី​បាន​នាំ​ឆ្ពោះទៅរក​វិធី​ការកែ​បញ្ហា​រួមគ្នា​នៅ​ថ្ងៃ​ខាងមុខ​នៃ​ជីវិត​អាពាហ៍ពិពាហ៍ ដូចជា រឿង​ឋានៈ​ខាង​សង្គម​ជាដើម។ ទោះជា​ភាពខុសប្លែក​គ្នា​របស់​ឋានៈ​មិនបាន​កំណត់​ពី​ភាពជោគជ័យ​ក្នុង​ជីវិត​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ក៏ពិតមែន តែ​ជា​ច្រើនដង អាច​នឹងត្រូវ​រង​សម្ពាធ​ពី​មនុស្ស​ជុំវិញខ្លួន ត្រូវគេ​សម្លក់សម្លឹង ត្រូវ​ទិតៀន​ជាប់​ជានិច្ច រហូត​អាចធ្វើឱ្យ​កើតក្ដី​វិតក្ក​កង្វល់ ឬ​ទើសទាល់​ក្នុង​ចិត្ត​ឡើង​បាន។ ដូច្នេះ​ចូរ​សួរ​ចិត្ត​ខ្លួនឯង​ថា តើ​មាន​ភាពរឹងមាំ ឬ​ភាព​ត្រៀមខ្លួន​ជាស្រេច​ក្នុង​ការកែ​បញ្ហា​នេះដែរ​ឬទេ? ឬ​ស្ថិតក្រោម​សភាវ​ដែល​ខុសប្លែកគ្នា​ខ្លាំង នឹង​នាំ​ឆ្ពោះទៅរក​ភាព​យកចិត្តទុកដាក់​ដែល​ខុសគ្នា ឬ​កើតមាន​អារម្មណ៍​ដែល​មិន​ផ្ដល់​កិត្តិយស​រវាង​គ្នា​នឹង​គ្នា អាច​នឹង​ភ្លេចខ្លួន​និយាយ​គ្នា​ចុះ​និយាយ​គ្នា​ឡើង​ក្លាយជា​ការប៉ះពាល់​គ្នា​ក៏មាន។ ដូច្នេះ​ប្រហែលជា​ត្រូវ​ផ្ដល់​កិត្តិយស​ដល់​គ្នា​ទៅវិញទៅមក អាច​នឹងត្រូវ​ព្រម​បត់បែន ឬ​ទទួលយក​តួនាទី​ខ្លះ និង​កុំភ្លេចថា ក្នុង​យុគសម័យ​ថ្មី​បែបនេះ ត្រូវ​បើក​ចិត្ត​ឱ្យ​ទូលាយ​ឡើង៕

  • គោលការសំខាន់ចំនួន២ ក្នុងការដំណើរការអាជីវកម្ម

    គោលការសំខាន់ចំនួន២ ក្នុងការដំណើរការអាជីវកម្ម

    មានវិធីសាស្ត្រច្រើនណាស់ក្នុងការទទួលបានជោគជ័យក្នុងការធ្វើអាជីវកម្ម ហើយវាអាស្រ័យទៅលើវិធីសាស្ត្រ និងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់បុគ្គលម្នាក់ៗក្នុងការគ្រប់គ្រងជីវកម្មរបស់ពួកគេ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ខាងក្រោមនេះគឺជាគោលការដ៏សំខាន់ក្នុងការដំណើរការអាជីវកម្មឱ្យទទួលបានជោគជ័យ។

    ១) ច្បាប់សំខាន់ទី១៖ អ្នកត្រូវតែមានបំពង់នាំការលក់ចេញ ដែលមានសក្ដានុពលមួយ។ ការមានបំពង់នាំការលក់ដែលមានសក្ដានុពលមួយនៅទីនេះ គឺមានន័យថាអ្នកត្រូវតែមានក្រុមការងារ ដែលពូកែខាងផ្នែកលក់។ ក្រុមនេះគឺជាក្រុមដែលអាចស្វែងរក និងរក្សារអតិថិជនដែលមានសក្ដានុពលឱ្យបានច្រើនតាមតែអាចធ្វើទៅបាន ដើម្បីអាចឱ្យក្រុមហ៊ុនលក់ផលិតផល ឬផ្ដល់សេវាកម្មបានកាន់តែច្រើនទៅដល់អតិថិជន។ ក្រុមមួយនេះគឺជាដង្ហើមរបស់ក្រុមក្រុមហ៊ុន ព្រោះថាក្រុមហ៊ុនអាចរីកចម្រើនក៏ដោយសារតែមានការចូលរួម និងសហការបានយ៉ាងល្អពីក្រុមនេះផងដែរ។ ហេតុដូច្នេះហើយ អ្នកត្រូវតែពង្រឹង និងបណ្ដុំបណ្ដាលក្រុមផ្នែកលក់របស់អ្នកឱ្យបានពូកែថែមទៀតដើម្បីអាចផ្គត់ផ្គងទៅដល់អតិថិជនឱ្យបានកាន់តែច្រើនថែមទៀត។

    ២) ច្បាប់សំខាន់ទី២៖ «កុំពឹងតែទៅលើអតិថិជនម្នាក់» គន្លឹះសំខាន់ដទៃមួយផ្សេងទៀតក្នុងការគ្រប់គ្រង និងដំណើរការក្រុមហ៊ុន។ កុំពឹងតែទៅលើអតិថិជនតែម្នាក់ ប្រសិនបើអតិថិជនតែម្នាក់ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវទៅលើផ្នែកដ៏ធំនៃក្រុមហ៊ុនរបស់អ្នក នោះអ្នកកំពុងតែស្ថិតនៅក្នុងបញ្ហាហើយ។ អ្នកប្រាកដជាមិនមានបញ្ហានៅថ្ងៃនេះ ប៉ុន្ដែអ្នកនឹងមានបញ្ហានៅថ្ងៃក្រោយ។ ប្រសិនបើអតិថិជនរូបនោះ សម្រេចចិត្តក្នុងការលុបចោលកុងត្រាក្រុមហ៊ុនរបស់អ្នកចោល តើនឹងមានអ្វីកើតឡើង? ហេតុដូច្នេះហើយអ្នកត្រូវតែមានអតិថិជនដែលមានសក្ដានុពលឱ្យបានច្រើននៅក្នុងដៃ ក្នុងការជៀសវាងក្នុងការធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុនរបស់អ្នកដួលរលំបាន៕