Tag: ក្មេង

  • ចំណុចល្អ 4 យ៉ាងរបស់ការឧស្សាហ៍ឱបកូន

    ចំណុចល្អ 4 យ៉ាងរបស់ការឧស្សាហ៍ឱបកូន

    គ្រួសារជាច្រើន(ជាពិសេសគ្រួសារខ្មែរកាត់ចិន)ច្រើនតែមិនសូវបង្ហាញចេញនូវសេចក្ដីស្រឡាញ់ដែលឪពុកម្ដាយមានចំពោះកូនដោយការឱបរឹតប៉ុន្មានឡើយ តែបច្ចុប្បន្ន ឪពុកម្ដាយជំនាន់ថ្មីចាប់ផ្ដើមបង្ហាញពីសេចក្ដីស្រឡាញ់ដែលមានចំពោះកូនដោយការឱបរឹតច្រើនឡើងហើយ។ តើការឧស្សាហ៍ឱបរឹតកូនយ៉ាងជាប់លាប់តាំងពីកូនស្ថិតក្នុងវ័យទើបនឹងកើត រហូតដល់ពេលគេធំ នឹងហុចផលល្អឱ្យគេធំធាត់ឡើងក្លាយជាមនុស្សបែបណានោះ យើងនាំគ្នាមកមើលពីចម្លើយដូចតទៅ។

    1 . ឱបកូនតាំងពីវិនាទីដំបូងដែលគេបើកភ្នែកមើលពិភពលោក

    ចាប់តាំងពីកូនតូចប្រសូតចេញមកបើកភ្នែកមើលពិភពលោក គេត្រូវជួបនឹងការផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងធំធេងរវាងពិភពដែលគេរស់នៅមក 9 ខែ(នៅក្នុងផ្ទៃម្ដាយ)ជាមួយនឹងពិភពខាងក្រៅដែលទាំងភ្លឺ ទាំងសីតុណ្ហភាពដែលមិនស្ថិតស្ថេរ ឬត្រជាក់ខ្លាំង និងធ្វើឱ្យទារកភ័យខ្លាច ដែលរឿងទាំងអស់នេះហើយជាហេតុផលថា ហេតុអីបានជាទារកដែលកើតមកភ្លាម ស្រែកយំខ្លាំងៗ និងស្ងាត់ទៅវិញនៅពេលបានទទួលភាពកក់ក្ដៅ និងការឱបបីពអំពីអ្នកម្ដាយនោះ។

    ការឱបកូន និងប៉ះពាល់កូនតាំងពីពេលកើតមកភ្លាម ទោះជាកូននៅមិនទាន់ដឹងថា នរណាជាអ្នកឱបរូបគេក៏ដោយ តែការឱបកូនគឺជាការជួយឱ្យទារកមានអារម្មណ៍កក់ក្ដៅសប្បាយ និងមានសុវត្ថិភាព មានភាពនឹងនរក្នុងចិត្តកាន់តែខ្លាំងឡើងបន្ទាប់ពីបានជួបនឹងការផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងឆាប់រហ័សខណៈពេលប្រសូតរួច។

    2 . ការឱបកូនក្នុងអំឡុង 6 ខែដំបូង

    ក្នុងអំឡុងខែដំបូងៗ ខ្សែសម្ព័នភាពរវាងកូនជាមួយឪពុកម្ដាយនឹងចាប់ផ្ដើមវេញត្បាញចូលគ្នាច្រើនឡើង រឹតតែជាកូនដំបូងផងនោះ លោកឪពុកអ្នកម្ដាយថ្មោងថ្មីជឿចុះថា លោកអ្នកប្រហែលជាត្រេកអរ និងស្រឡាញ់កូនខ្លាំងណាស់ រឿងនេះគឺជារឿងដែលកើតឡើងតាមធម្មជាតិ ជារូបបែបសម្ព័ន្ធភាពខាងអារម្មណ៍រវាងម្ដាយ និងកូន ដែលបើក្មេងបានទទួលសម្ព័ន្ធភាពខាងអារម្មណ៍យ៉ាងល្អតាំងពីពេលកើតមកដំបូង នឹងហុចផលដល់ការអភិវឌ្ឍខាងអារម្មណ៍របស់កូននៅពេលដែលគេធំឡើង។

    ក្មេងដែលមានសម្ព័ន្ធភាពខាងអារម្មណ៍ដែលល្អជាមួយអ្នកម្ដាយតាំងពីពេលកើតដំបូង នៅពេលគេធំឡើង វិវឌ្ឍនាការខាងផ្នែកអារម្មណ៍របស់គេនឹងល្អប្រសើរ គេនឹងក្លាយជាក្មេងរួសរាយសប្បាយ និងមានសភាវខាងអារម្មណ៍ដែលកាន់តែល្អឡើង។

    ការឱបរឹតកូនក្នុងអំឡុងពេលកើតមកភ្លាមរហូតដល់ 6 ខែដំបូងនេះ អ្នកម្ដាយនឹងឱបកូនរៀងរាល់ថ្ងៃ មួយថ្ងៃច្រើនៗដងតាមរយៈការបំបៅដោះកូន។ ចូរចងចាំទុកជានិច្ចថា គ្រប់ពេលដែលកូនតូចកំពុងបឺតជញ្ជក់ទឹកដោះចេញពីដើមទ្រូងរបស់អ្នក បើអ្នកនិយាយ និងប៉ះពាល់ខ្លួនប្រាណគេ វានឹងបង្ហាញឱ្យដឹងថា អ្នកស្រឡាញ់គេខ្លាំងប៉ុនណា។ ទារកតូចនឹងបានដឹង និងជ្រួតជ្រាបពីអ្វីទាំងអស់នោះ ហើយខ្សែសម្ព័ន្ធភាពរបស់ម្ដាយ និងកូននឹងរឹតណែនទ្វេឡើង និងហុចផលឱ្យវិវឌ្ឍនាការផ្នែកអារម្មណ៍របស់កូនរឹតតែល្អខ្លាំងឡើងទៀតផង។

    3 . ការឱបកូនក្នុងអំឡុងវ័យ 7 ខែរហូតដល់ 1 ខួបកន្លះ

    ក្នុងអំឡុងពេលដែលកូនអាយុ 7 ខែឡើងទៅ អ្វីគ្រប់យ៉ាងជុំវិញខ្លួនរបស់គេនឹងក្លាយជាកត្តាជំរុញចំណាប់អារម្មណ៍របស់គេបានយ៉ាងល្អ។ កូននឹងព្យាយាមស្រវាចាប់កាន់នេះ ចាប់កាន់នោះគ្រប់យ៉ាងដើម្បីរៀនយល់ដឹងដោយខ្លួនឯង និងប្រាកដណាស់ គេនឹងចាប់ផ្ដើមលេង ញញឹម សើចជាមួយលោកឪពុកអ្នកម្ដាយច្រើនឡើង រឹតតែដល់វ័យដែលគេចាប់ផ្ដើមចេះអង្គុយ ក្រោកឡើងដើរផងនោះ គ្រប់ជំហាននៃវិវឌ្ឍនាការរបស់គេ បើលោកឪពុកអ្នកម្ដាយស្ថិតនៅក្បែរៗគេ ឱបរឹតកូនយ៉ាងជាប់លាប់ ផ្ដល់កម្លាំងចិត្ត និងកោតសរសើរលើភាពចម្រើនទៅមុខរបស់ការរៀនយល់ដឹងរបស់កូនផងនោះ កូននឹងធំធាត់ឡើងក្លាយជាកុមារដែលមានភាពជឿជាក់ក្នុងចិត្ត និងសម្លឹងពិភពលោកក្នុងន័យល្អ ជាក្មេងដែលមានសភាវអារម្មណ៍ដ៏ល្អ។

    ក្មេងដែលបានទទួលការឱបរឹត បានទទួលការស្រឡាញ់យ៉ាងជាប់លាប់ នឹងមានវិវឌ្ឍនាការខាងផ្នែករាងកាយ និងសភាវខាងអារម្មណ៍ល្អប្រសើរជាងក្មេងដេលត្រូវបានចិញ្ចឹមមើលថែដោយអ្នកដទៃ(ដូចជាមេដោះ)ដែលជាញឹកញាប់គេមើលឃើញថា ក្មេងដែលចិញ្ចឹមដោយអ្នកដទៃដែលមិនមែនជាឪពុកម្ដាយច្រើនតែមានសភាវខាងអារម្មណ៍មិនសូវជាល្អប្រសើរប៉ុន្មានឡើយ។

    4 . ការឱបកូនក្រោយអាយុ 1 ឆ្នាំកន្លះ – 3ឆ្នាំ

    បើអ្នកមានទម្លាប់ឱបរឹតកូនយ៉ាងជាប់លាប់តាំងពីពេលកើតដំបូងមក នៅពេលកូនចូលមកដល់វ័យនេះ គេក៏នៅតែចង់ឱ្យអ្នកឱបរឹត ចង់ឱ្យអ្នកថើបគេដដែល តែបើសិនជាគ្រប់ពេលរហូតមកអ្នកស្ទើរតែមិនដែលធ្លាប់ឱបរឹតគេ មិនដែលថើបគេ ហើយមកចង់ឱបរឹតគេនៅពេលនេះ គេអាចនឹងមិនព្រមឱ្យអ្នកឱបថើបគេឡើយ ដោយសារតែក្មេងក្នុងវ័យនេះនឹងចាប់ផ្ដើមចាប់អារម្មណ៍ពីពិភពខាងក្រៅច្រើនឡើង និងរូបគេក៏មិនធ្លាប់ដែលទទួលបានសម្ព័ន្ធភាពដែលល្អអំពីឪពុកម្ដាយផងនោះ ទើបគេចាប់អារម្មណ៍ពីអ្វីជុំវិញខ្លួនខ្លាំងជាងឪពុកម្ដាយ។ តែបើសិនជាកូនធំធាត់ឡើងមកព្រមជាមួយនឹងសម្ពន្ធភាពដ៏ល្អ ការឱបថើប និងសេចក្ដីស្រឡាញ់ដែលឪពុកម្ដាយមានចំពោះគេវិញនោះ ប្រាកដណាស់ថា គេនឹងក្លាយជាក្មេងដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍លើអ្វីជុំវិញខ្លួនដូចគ្នា តែគេនឹងក្លាយជាក្មេងដែលមានភាពជឿជាក់ ព្រោះដឹងថា អ្នកនៅក្បែររូបគេជានិច្ច ទើបកូនធំឡើងក្លាយជាក្មេងដែលមានទស្សនគតិល្អ អារម្មណ៍ល្អ និងមានភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯងខ្ពស់។

    នៅពេលកូនមានអាយុ 3ឆ្នាំឡើងទៅ

    ក្រោយពី 3 ឆ្នាំឡើងទៅ ពិភពរបស់គេនឹងលែងមានត្រឹមតែលោកឪពុក និងអ្នកម្ដាយទៀតហើយ គេនឹងជួបរឿងថ្មីៗ មិត្តភ័ក្តិថ្មីៗ សង្គមថ្មីៗ ដែលមនុស្សជាច្រើនតែងតែមើលឃើញថា នៅពេលដែលក្មេងៗមកពីគ្រួសារផ្សេងៗគ្នាមកនៅរួមគ្នាជាក្រុមនោះ ក្មេងខ្លះនឹងអៀនច្រើន និងចូលចិត្តនៅតែឯងៗ ក្មេងខ្លះនឹងរីករាយ រួសរាយសប្បាយ និងហ៊ានបង្ហាញចេញ ខណៈដែលក្មេងខ្លះទៀតនឹងឌឺរឹង ច្រងេងច្រងាង ឬមានអារម្មណ៍ដែលឆេវឆាវមួម៉ៅគ្រប់ពេលវេលា។

    នៅពេលកូនរបស់យើងធំឡើង ការចង់ចូលទៅឱបគេនៅពេលក្រោយ ទាំងកាលពីពេលមុនៗយើងមិនដែលធ្លាប់ឱបរឹតគេ មិនដែលយកចិត្តទុកដាក់លើការឱបផងនោះ វានឹងក្លាយជារឿងដែលពិបាកទៅហើយ។ កូនរបស់យើងអាចនឹងមានអារម្មណ៍ចម្លែក ឬអៀនខ្មាស់នៅពេលត្រូវឪពុកម្ដាយឱប តែបើយើងធ្លាប់បានឱបថើបរូបគេតាំងតែពីក្មេងមក កូននឹងគ្មានអារម្មណ៍អៀនបន្តិចណាឡើយនៅពេលឪពុកម្ដាយបង្ហាញពីសេចក្ដីស្រឡាញ់ចំពោះគេ។ ដូច្នេះបើយើងមិនបានឱបថើបគេឱ្យបានច្រើនក្នុងអំឡុង 3ឆ្នាំដំបូងមកហើយនោះ ក្រៅពីនឹងធ្វើឱ្យគេធំឡើងក្លាយជាក្មេងដែលមានវិវឌ្ឍនាការផ្នែកអារម្មណ៍មិនល្អហើយ ការគិតចង់មកឱបរឹតគេនៅពេលក្រោយ(នៅពេលដែលគេធំឡើងហើយ) វាអាចក្លាយជារឿងដែលពិបាកធ្វើមួយ និងធ្វើឱ្យគេមានអារម្មណ៍អៀនខ្មាស់។

    ចុះបើយើងមិនបានឱបថើបគេតាំងពីដំបូង…ហើយចង់ឱបថើបកូនថ្ងៃនេះ តើនៅមិនទាន់យឺតពេលទេ ឬយ៉ាងណា?

    យ៉ាងណាៗការឱបថើបកូន មិនថាតែនៅពេលកើតដំបូង ឬធំហើយក៏ដោយ វាជាការបង្ហាញចេញនូវសេចក្ដីស្រឡាញ់ដែលឪពុកម្ដាយមានចំពោះកូន ដូច្នេះ ចូរកុំអាលអស់កម្លាំងចិត្តអី បើអ្នកមិនបានមើលថែទាំគេ មិនបានឱបថើបគេតាំងពីពេលកើតដំបូង ហើយថ្ងៃនេះគេក្លាយជាក្មេងឆាប់ខឹងមួម៉ៅ ឌឺរឹង និងអាត្មានិយមនោះ ចូរចាប់ផ្ដើមឱបកូន និយាយ និងសម្ដែងចេញឱ្យគេដឹងថា លោកអ្នកស្រឡាញ់គេ ព្រួយបារម្ភពីគេខ្លាំងប៉ុនណា។ ដួងចិត្តរបស់កូនយ៉ាងណាៗក៏គេនៅតែត្រូវការការទទួលស្គាល់ពីឪពុកម្ដាយដែរ និង ទោះជាការចាប់ផ្ដើមឱបថើបកូននៅពេលដែលគេធំហើយ អាចដូចជារាងប្លែកៗក្នុងអំឡុងពេលចាប់ផ្ដើមដំបូងៗក្ដី តែនៅពេលដែលអ្នកបានធ្វើវាយ៉ាងជាប់លាប់ កូននឹងចាប់ផ្ដើមបានដឹង និងកែសម្រួលទង្វើឥរិយាបថ រួមទាំងសភាវផ្នែកអារម្មណ៍បានល្អឡើងជាបណ្ដើរៗមិនខាន៕

    អ្នកគ្រូ ឆវីសូមជូនពរឱ្យសង្គមគ្រួសារខ្មែរពោរពេញដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់ ប្រាសចាកអំពើហិង្សា និងកុំឱ្យមានការព្រាត់ប្រាស ហើយបើលោកអ្នកភ្លេច ឬខកខានមិនបានឱបថើបកូនៗរបស់លោកអ្នកយូរមកហើយនោះ ថ្ងៃនេះចូរកុំឱ្យខកខានទៀតឱ្យសោះ…ប្រាប់កូនៗថា លោកអ្នកស្រឡាញ់ពួកគេស្មើនឹងជីវិត

  • នៅពេលកូនតូចឈានចូលខែទី 9

    នៅពេលកូនតូចឈានចូលខែទី 9

    ខែទី 9

    លក្ខណៈរបស់កូនតូច

    កូនច្រើនតែគេងនៅពេលព្រឹក និងអំឡុងពេលរសៀល ក្នុងមួយពេលៗប្រមាណជា 1 – 2.5 ម៉ោង តែក្មេងខ្លះអាចមិនគេងនៅពេលព្រឹកក៏មាន។ ក្មេងដែលភ្ញាក់នៅពេលកណ្ដាលយប់ហើយ នឹងពិបាកគេងលក់ទៅវិញ ហើយក្មេងដែលកំពុងបៅទឹកដោះគោស្រាប់ហើយ លុះដល់វ័យនេះ មានតិចនាក់ណាស់ដែលនៅតែមឹមទឹកដោះគោនៅពេលយប់នោះ តែបើសិនជាភ្ញាក់យំរំខាននៅពេលកណ្ដាលយប់ ពេលឱ្យបៅទឹកដោះគោហើយ ក៏នឹងគេងលក់ទៅវិញយ៉ាងងាយស្រួល ដូច្នេះអ្នកម្ដាយអាចឱ្យមឹមទឹកដោះគោពេលយប់តទៅទៀតខ្លះៗក៏បាន។

    ចំណែករឿងការបន្ទោបង់របស់កូនវិញនោះ នៅពេលកូនបានទទួលអាហារបន្ថែមច្រើនឡើង លាមកនឹងមានក្លិនកាន់តែស្អុយឡើង ឯពណ៌ក៏ប្រែប្រួលដែរ។ កូននឹងជុះមួយថ្ងៃ 1 – 2ដង ឬ2ថ្ងៃមួយដង សម្រាប់នោមវិញ នៅតែនោមប្រមាណមួយថ្ងៃ 10 ដងដដែល។ ចំនួនដងដែលនោមនៅពេលកណ្ដាលយប់នឹងខុសប្លែកពីគ្នា ក្មេងដែលញ៉ាំតិច នឹងនោមតិចដែរ ក្មេងខ្លះថែមទាំងមិននោមផងរហូតដល់ព្រឹក។ ក្មេងដែលញ៉ាំទឹកដោះគោ 1ដបមុនគេង ច្រើនតែនោមនៅពេលកណ្ដាលយប់ប្រហែល 1 – 2ដង និងក្មេងណាដែលគេងសើមខ្លួន នឹងភ្ញាក់ឡើងយំរំខាន តែពេលផ្លាស់ខោអាវ ឬកន្ទបឱ្យហើយ ក៏នៅតែមិនព្រមគេងលក់ទៅវិញនោះ អ្នកម្ដាយអាចបង្ខិតពេលឱ្យបៅទឹកដោះគោឱ្យឆាប់ជាងមុនបន្តិចក៏បាន និងមុនពេលដែលអ្នកម្ដាយចូលគេង គួរចាប់លើកកូនមកឱ្យនោមចេញបានម្ដង ក៏ជួយកាត់បន្ថយការភ្ញាក់យំរំខាននៅពេលកណ្ដាលយប់បានដែរ។

    ល្មមឱ្យឈប់បៀបបាយបានហើយ

    កាលពីអាយុមិនលើស 8ខែ កូននឹងចាប់ផ្ដើមលែងចូលចិត្តអាហារម៉ដ្ឋៗខ្ទេចៗហើយ ច្រើនតែចូលចិត្តញ៉ាំរបស់ដែលត្រូវទំពាដូចជា ផ្លែឈើត្រូវហាន់ចែកជាបំណែកតូចៗ ដូចជា ផ្លែត្របែក ជម្ពូ ប៉ោម ស្វាយ និងឱ្យកាន់ខាំញ៉ាំខ្លួនឯង។ វ័យនេះមិនសូវនៅស្ងៀមទេ បើឱ្យអង្គុយនៅលើកម្រាលឥដ្ឋ ប្រហែលជាត្រូវរត់ដេញតាមបញ្ចុកអាហារហើយ ដូច្នេះគួរឱ្យអង្គុយនៅក្នុងតុបាយសម្រាប់កុមារ ឬក្នុងកៅអីហាត់ដើរ ចំណែកការបញ្ចុកឱ្យញ៉ាំបាយវិញ អាស្រ័យលើទម្លាប់ និងនិស្ស័យរបស់ក្មេង ក្មេងខ្លះចូលចិត្តញ៉ាំយឺតៗ ក្មេងខ្លះញ៉ាំលឿន តែបើសិនជាញ៉ាំយឺតជ្រុលពេក ដូចជាទម្រាំតែញ៉ាំអស់បបរមួយកូនចាន ត្រូវខាតពេលបញ្ចុកដល់ទៅជិតមួយម៉ោងនោះ បញ្ជាក់ថា កូនតូចមិនចូលចិត្តអាហារនោះទេ នឹងបៀមក្នុងមាត់មិនព្រមលេប ព្រោះតែមានអារម្មណ៍ថាមិនឆ្ងាញ់ ដូច្នេះអ្នកម្ដាយមិនចាំបាច់ខាតពេលបញ្ចុកទៀតទេ គួរឱ្យកូនញ៉ាំអ្វីផ្សេងវិញប្រសើរជាង។

    ជាក្មេងដែលរើសច្រើន

    កូនក្នុងវ័យនេះ អ្នកម្ដាយនឹងមើលឃើញបានកាន់តែច្បាស់ឡើងហើយថា កូនចូលចិត្តញ៉ាំអ្វី? ក្មេងខ្លះមិនចូលចិត្តញ៉ាំបន្លែ អ្នកម្ដាយក៏គួរឱ្យញ៉ាំរួមជាមួយរបស់ដទៃទៀត ដូចជា ចិញ្ច្រាំបន្លែដាក់លាយនៅក្នុងបបរ ដាក់លាយនៅក្នុងស៊ុតក្រឡុកចៀន ជាដើម ឬបើមិនចូលចិត្តញ៉ាំបន្លែប្រភេទណាមួយ ក៏ប្ដូរទៅញ៉ាំបន្លែប្រភេទផ្សេងទៀត។ បើមិនចូលចិត្តញ៉ាំបន្លែសោះ ក៏ឱ្យញ៉ាំផ្លែឈើជំនួសវិញក៏បាន បើកូនតូចនៅតែញ៉ាំបបរ នំប៉័ង ឬទឹកដោះគោបានដដែលនោះ។ ទោះជាមិនសូវញ៉ាំ និងរើសច្រើនក្ដី ក៏មិនធ្វើឱ្យកូនខ្វះសារធាតុអាហារដែរ បើកូនមិនចូលចិត្តញ៉ាំស៊ុត ក៏ឱ្យញ៉ាំសាច់មាន់ជំនួសវិញ បើមិនចូលចិត្តញ៉ាំទាំងស៊ុត និងសាច់មាន់ ក៏ឱ្យញ៉ាំសាច់ត្រីជំនួសវិញ។ កូនដែលរើសអាហារ ច្រើនតែឆាប់ដឹងរសជាតិ បើប្រាកដក្នុងចិត្តថា កូនមិនបានញ៉ាំបានតិចរហូតដល់ថ្នាក់ខ្វះសារធាតុអាហារទេនោះ ក៏មិនគួរបង្ខំខ្លាំងពេកដែរ។

    អាការដែលអាចកើតឡើង

    – ប្រយ័ត្នហើមសួត

    នៅពេលកូនមានអាការគ្រុនក្ដៅខ្លាំង នឹងពិបាកដកដង្ហើម ពេលក្អកច្រើនតែឈឺចាប់ តែបច្ចុប្បន្នកុមារលែងមានគ្រោះថ្នាក់ដោយសារជំងឺនេះហើយ បើបណ្ដាលមកពីមេរោគវីរុសនឹងច្រើនតែជាទៅវិញដោយឯកឯង ហើយគ្រូពេទ្យនឹងឱ្យញ៉ាំថ្នាំបដិបក្ខប្រាណ(Antibiotic)។ បើកូននៅញ៉ាំអាហារបាន ក៏ឱ្យញ៉ាំអាហារបន្ថែមតទៅទៀត ញ៉ាំទឹកផ្លែឈើស្រស់ឱ្យបានច្រើន បើក្អក ចូរលើកពឱ្យទ្រោបលើស្មា ហើយទះអង្អែលខ្នងថ្នមៗ នឹងជួយឱ្យស្លេស្មធ្លាក់ចេញមកស្រួលជាងដាក់ឱ្យគេងរាមនៅលើគ្រែ។ តែបើសិនជាកើតអាការគ្រុនក្ដៅខ្លាំងយូរថ្ងៃ និងហើមសួតដែលបណ្ដាលមកពីឆ្លងមេរោគផ្ដាសាយពីមនុស្សធំ ត្រូវតែនាំទៅមន្ទីរពេទ្យ។

    វិវឌ្ឍនាការរបស់កូន

    . រាងកាយ

    . ក្មេងខ្លះអាចវារឡើងកាំជណ្ដើរបានហើយ។

    . ពេលវារ ដៃម្ខាងអាចកាន់របស់លេងបានទៀតផង។

    . ក្មេងខ្លះអាចអង្គុយចុះពីឥរិយាបថឈរដោយខ្លួនឯងបានហើយ។

    . ចេះអង្គុយមួយកន្លែងបានយូរហើយ។

    . ចូលចិត្តទះដៃ យករបស់លេងគោះគ្នា និងបោះរបស់លេងទៅលើឥដ្ឋជាដើម។

    . ចូលចិត្តយកម្រាមដៃលូកចូលរន្ធផ្សេងៗ(ចំណុចនេះ ឪពុកម្ដាយត្រូវប្រយ័ត្ន ព្រោះកូនតូចអាចលូកចូលរន្ធព្រីភ្លើង)។

    សង្គមជុំវិញខ្លួន

    . ក្មេងខ្លះចេះនិយាយពាក្យដែលមានអត្ថន័យបានហើយ ដូចជា ម៉ស់ ញ៉ាំៗ និងចូលចិត្តនិយាយដដែល។

    . ចេះធ្វើតាមបញ្ជាស្រួលៗបានហើយ ដូចជា ឱ្យទៅយករបស់លេង ជាដើម។

    . ខ្លាចមនុស្សដែលមិនធ្លាប់ស្គាល់មុខ និងពេលឃើញក្មេងដទៃយំ អាចនឹងយំតាម។

    . ចេះរើសរបស់លេងដែលខ្លួនឯងចូលចិត្តបានហើយ។

    . ចំណាំហ្គេមដែលខ្លួនឯងធ្លាប់លេងបានហើយ។

    ឧស្សាហ៍លេងជាមួយកូនផង

    . បង្ហាត់ឱ្យកូនឈរ ៈ ការបង្ហាត់ឱ្យចេះឈរ ឬឈានជើងដើរនេះ កូនអាចយកដៃចាប់ដៃម្ដាយ ឬម្ដាយជួយចាប់លើកឱ្យកូនឈានជើងដើរទៅខាងមុខ ក្នុងមួយថ្ងៃឱ្យបានមួយដង ឬ2ដង ម្ដងៗមិនគួរមិនលើស 5 នាទី។ ពេលបង្ហាត់គួរបង្ហាត់នៅខាងក្រៅផ្ទះក្នុងអំឡុងពេលដែលធាតុអាកាសល្អត្រជាក់ស្រួល។ ឪពុកម្ដាយគួរតែសប្បាយរីករាយជាមួយនឹងការបង្ហាត់នេះ បើកូនល្មមអាចឈរដោយខ្លួនឯងបាន ចូរស្រែកលើកទឹកចិត្តកូនថា “ឈានជើងដើរកូន! ឈានជើងដើរកូន!” កូននឹងបានសប្បាយ មានកម្លាំងចិត្ត ដែលទោះជាដួល ក៏នឹងព្យាយាមក្រោកឡើងវិញបានដែរ៕

  • អាណាព្យាបាលគួរកុំកំណត់ស្តង់ដាក្មេងថា ពូកែ ឬមិនពូកែដោយផ្អែកតែលើពិន្ទុក្នុងសាលា

    អាណាព្យាបាលគួរកុំកំណត់ស្តង់ដាក្មេងថា ពូកែ ឬមិនពូកែដោយផ្អែកតែលើពិន្ទុក្នុងសាលា

    អាណាព្យាបាល និងមនុស្សជាច្រើននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះតែងតែយល់ថា ចំណាត់ថ្នាក់ក្នុងសាលា ឬពិន្ទុដែលបានមកពីការប្រឡងនៅក្នុងសាលាជាចំណុចកំណត់សមត្ថភាពជាក់ស្តែងរបស់មនុស្សថា ពូកែ ឬខ្សោយ។ ជាធម្មតា គេតែងតែកំណត់ស្តង់ដាបែបនេះ ដើម្បីបញ្ជាក់ ឬប្រមើលមើលលើវាសនារបស់មនុស្ស ឬសិស្ស ដែលតាមពិតទៅវាមិនមែនជារឿងត្រឹមត្រូវទាំងស្រុងនោះទេ។

    ពិតជាក់ស្តែងណាស់ថា សិស្សដែលពូកែនៅក្នុងសាលាភាគច្រើនជាមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពសិក្សាខ្ពស់ តែស្ថានភាពជាក់ស្តែងសិស្សដែលមិនបានទទួលពិន្ទុ ឬលេខល្អក៏មិនប្រាកដថាអន់ដែរ ព្រោះមនុស្សម្នាក់ៗមានសមត្ថភាព និងភាពប៉ិនប្រសប់ខុសៗគ្នា។ ជាក់ស្តែងដូចយើងបានឃើញហើយថា មនុស្សដែលបានពិន្ទុល្អៗនៅក្នុងសាលាខ្លះ មិនទទួលបានជោគជ័យក្នុងការរស់នៅនោះទេ ខណៈអ្នកល្មមៗមួយចំនួន បែរជាអាចទទួលបានការអភិវឌ្ឍជីវិតយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ បញ្ហានេះ បញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា ភាពរីកចម្រើនក្នុងការធ្វើការងារ ឬការរស់នៅវាមិនអាស្រ័យលើការដណ្តើមយកពិន្ទុនោះទេ តែវាអាស្រ័យការអភិវឌ្ឍទេពកោសល្យ និងសក្តានុពលផ្ទាល់ខ្លួនសម្រាប់ខ្លួនឯងទៅវិញទេ។

    ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ លោក Haward Gardner ដែលមនុស្សជាច្រើនស្គាល់ថា ជាអ្នកចិត្តសាស្ត្រដែលបង្កើតទ្រឹស្តីពហុបញ្ញា បានលើកឡើងថា មនុស្សម្នាក់ៗមានសមត្ថភាពមិនដូចគ្នាទេ ហើយយើងក៏មិនអាចកំណត់ថា មនុស្សណាម្នាក់ដែលបានពិន្ទុខ្ពស់ផ្នែកគណិតវិទ្យា ឬអក្សរសាស្ត្រជាមនុស្សពូកែគ្រប់រឿងបានដែរ។ តាមពិតទៅ លើពិភពលោកយើងនេះមានអាជីពច្រើនណាស់ ដែលមិនមែនត្រូវការតែមុខវិជ្ជាប៉ុន្មានមុខក្នុងកម្មវិធីសិក្សាជារួមនោះទេ ហេតុនេះការរកឱ្យឃើញនូវទេពកោសល្យពិតប្រាកដ ហើយអភិវឌ្ឍវាទើបជាចំណុចសំខាន់ដែលអាចធ្វើឱ្យយើងអាចដុសខាត់សមត្ថ-ភាពបានយ៉ាងល្អប្រសើរ។

    តាមទ្រឹស្តីពហុបញ្ញា (Multiple Intelligence) បានបញ្ជាក់ថា មនុស្សទាំងអស់លើពិភពលោកមានភាពខ្លាំង 8ប្រភេទ គឺទី1មនុស្សមានទេពកោសល្យផ្នែកភាសា ទី2 មនុស្សពូកែផ្នែកតក្កវិទ្យា និងគណិតវិទ្យា ទី3 មនុស្សពូកែផ្នែកតន្ត្រី ទី4 មនុស្សពូកែផ្នែកចលនារាងកាយ ទី5 មនុស្សពូកែប្រមើលមើលពីលម្ហ ឬស្មានពីទ្រង់ទ្រាយក្នុងលម្ហ ទី6 មនុស្សពូកែទំនាក់ទំនង និងស្គាល់ពីមនុស្សដទៃ ទី7 មនុស្សពូកែពិចារណាពីខ្លួនឯង និងទី8 គឺមនុស្សពូកែផ្នែកធម្មជាតិ។ ហេតុនេះបើយោងតាមទ្រឹស្តីពហុបញ្ញានេះ មនុស្សម្នាក់ៗអាចមានសមត្ថភាពផ្ទាល់ៗខ្លួន និងល្អដូចៗគ្នាទៅតាមអាជីព និងលក្ខខណ្ឌនៃការរស់នៅ។ ជាក់ស្តែងប្រសិនបើមនុស្សម្នាក់គាត់ពូកែផ្នែកគណិតវិទ្យា គាត់អាចនឹងក្លាយជាវិស្វករ គណនេយ្យករ ឬអ្នកធ្វើការងារដែលត្រូវការគិតលេខ តែប្រសិនបើឱ្យគាត់ទៅលេងតន្ត្រី គាត់មិនប្រាកដថាធ្វើបានល្អនោះទេ តែផ្ទុយមកវិញ មានមនុស្សម្នាក់មិនពូកែផ្នែកគណិតវិទ្យា ឬមិនពូកែផ្នែកប្រវត្តិសាស្រ្តនោះទេ តែគាត់អាចលេងតន្ត្រីបានយ៉ាងប៉ិនប្រសប់។ សម្រាប់អាជីពនៅថ្ងៃអនាគត គាត់អាចនឹងក្លាយជាតន្ត្រីករ ឬអ្នកនិពន្ធបទភ្លេងដ៏ល្បីល្បាញក៏អាចថាបានដែរ។ ហេតុនេះប្រសិនបើយោងលើពិន្ទុនៅក្នុងសាលាទាំងស្រុង នោះយើងនឹងមិនអាចវាយតម្លៃលើមនុស្សណាម្នាក់បានទេ។

    រូបភាពបង្ហាញពីការបែងចែកភាពឆ្លាតវៃរបស់មនុស្ស

    ចំណុចនេះជាចំណុចដ៏សំខាន់មួយដែលអាណាព្យាបាលនានា ជាពិសេសនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាគួរតែយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការស្វែងយល់ ព្រោះប្រសិនបើគាត់មិនយល់ពីចំណុចនេះទេ គាត់អាចនឹងស្តាយក្រោយ។ កន្លងមកមានអាណាព្យាបាលជាច្រើនបានដាក់សម្ពាធឱ្យកូន ឬអស់សង្ឃឹមដោយយល់ថា កូនរបស់គាត់នឹងមិនមានអនាគតល្អទេ ព្រោះកូនរបស់គាត់រៀនមិនបានចំណាត់ថ្នាក់ល្អនៅក្នុងសាលា។

    ការបារម្ភនេះ មិនប្រាកដថាខុសទេ តែជាដំណោះស្រាយ គាត់គួរស្វែងយល់ពីកូនៗឱ្យបានច្បាស់ជាមុនសិន ថាតើកូនរបស់គាត់ជាមនុស្សពូកែផ្នែកអ្វីខ្លះ ដើម្បីឱ្យគាត់ងាយតម្រង់ទិសដៅ និងជួយគាត់ឱ្យសម្រេចក្តីស្រមៃទៅតាមទេពកោសល្យពីធម្មជាតិ។

    កាលណាមនុស្សអាចមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការដុសខាត់សមត្ថភាពពីធម្មជាតិ គាត់អាចនឹងក្លាយជាមនុស្សម្នាក់ដែលមានថាមពលនៃការផ្តោតខ្ពស់ ព្រោះគាត់អាចធ្វើការសិក្សា ធ្វើការងារ និងរស់នៅជាមួយអ្វីដែលគាត់ស្រឡាញ់។ ហេតុនេះរាល់ពេលជួបឧបសគ្គនានា គាត់តែងតែមានភាពឆ្លាតវៃក្នុងការដោះស្រាយ និងអភិវឌ្ឍជំនាញនោះរហូតក្លាយជាអ្នកជំនាញដែលមនុស្សទូទៅទទួលស្គាល់។ ហេតុនេះជាជាងការវាយតម្លៃជារួមលើពិន្ទុក្នុងសាលា មនុស្សគួរចាប់ផ្តើមងាកមកផ្តល់តម្លៃលើភាពល្អប្លែកគេ (Unique) របស់មនុស្សវិញ ទើបអាចទាញយកប្រយោជន៍ ឬជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សជាវិជ្ជមានបាន៕

  • អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តរកឃើញថា ការនិយាយជាមួយក្មេងតូចច្រើន អាចជួយឱ្យគេរៀនឆាប់ចេះ

    អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តរកឃើញថា ការនិយាយជាមួយក្មេងតូចច្រើន អាចជួយឱ្យគេរៀនឆាប់ចេះ

    មនុស្សធំជាច្រើនយល់ថា ក្មេងតូចដែលមិនទាន់ចេះនិយាយ ប្រហែលជាមិនទាន់ចេះស្តាប់ និងមិនទាន់យល់ពីអ្វីដែលមនុស្សធំនិយាយទេមើលទៅ។

    ហេតុនេះហើយទើបគេមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់រវីរវល់ជាមួយក្មេងតូចប៉ុន្មានទេ នៅពេលដែលក្មេងតូចស្ថិតក្នុងវ័យដែលមិនទាន់អាចឆ្លើយតបឬមិនទាន់ចេះនិយាយ។ សកម្មភាពនេះត្រូវបានគេរកឃើញថា មិនមែនជារឿងល្អសម្រាប់កុមារតូចនោះទេ ព្រោះថ្មីៗនេះអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តខាងការអភិវឌ្ឍកុមារតូច បានរកឃើញថា ក្មេងតូចៗអាចចេះស្តាប់ និងចេះគិតតាំងពីពួកគេនៅតូចៗម៉្លេះ។

    យោងតាមការបញ្ជាក់របស់វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកបានលើកឡើងថា អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តកុមារបានរកឃើញថា ការនិយាយជាមួយកុមារតូចៗ អាចជួយឱ្យពួកគេចំណាំពាក្យបានច្រើន និងរៀនឆាប់ចេះទាំងការនិយាយ និងការចងចាំលើផ្នែកផ្សេងៗទៀតនៅពេលពួកគេធំឡើង។ តាមការបញ្ជាក់របស់ស្ថាប័នវិទ្យាសាស្ត្រអប់រំអាមេរិក PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America) បានឱ្យដឹងថា ការព្យាយាមនិយាយមិនច្បាស់តាមកុមារ ឬបញ្ចេញសំឡេងតាមកុមារតូចមិនមែនជាវិធីល្អនោះទេសម្រាប់កុមារក្នុងការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព តែអាណាព្យាបាលគួរនិយាយពាក្យច្បាស់ៗ និងព្យាយាមទំនាក់ទំនងឱ្យបានច្រើនដោយការនិយាយជាមួយពួកគេបើទោះបីជាទារក ឬកុមារតូចមិនទាន់ចេះនិយាយតបមកយើងក៏ដោយ។

    អ្នកអប់រំក្នុងស្ថាប័នខាងលើបានណែនាំថាអាណាព្យាបាលអាចព្យាយាមសាកល្បងនិយាយជាមួយកុមារតូចនូវពាក្យយឺតៗដដែលៗ ឬពាក្យទាំងឡាយណាដែលពួកគេងាយចងចាំដើម្បីពិនិត្យមើលពីការឆ្លើយតបរបស់ពួកគេ។

    ច្បាស់ណាស់កុមារនឹងចងចាំ ឬយល់នូវអត្ថន័យដែលយើងកំពុងនិយាយ ព្រោះពួកគេពួកគេអាចមានសមត្ថភាពចាប់បាននូវអ្វីដែលមនុស្សធំចង់ឱ្យគេធ្វើ។

    ម្យ៉ាងវិញទៀត ទន្ទឹមនឹងការព្យាយាមនិយាយជាមួយពួកគេ យើងក៏គួរទុកឱកាសឱ្យពួកគេធ្វើតាម រៀនបញ្ចេញសំឡេងតាម ឬឆ្លើយតបតាមដំណាក់កាល។

    នៅពេលដែលពួកគេមិនទាន់ចេះនិយាយ យ៉ាងហោចណាស់ក៏អាចធ្វើឱ្យពួកគេឆ្លើយតបដោយកាយវិការ ដូចជាការណែនាំឱ្យគេសើច ឬឱ្យគេធ្វើសកម្មភាពណាងាយៗដើម្បីដឹងថា ពួកគេអាចយល់ ឬមិនទាន់យល់នូវអ្វីដែលមនុស្សធំកំពុងទំនាក់ទំនងជាមួយគេ។

    ការទំនាក់ទំនងជាមួយកូនជួយអភិវឌ្ឍការចងចាំបានល្អ​​​​​​

    អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តរកឃើញថា កុមារតូច ដែលមានអាណាព្យាបាលភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងល្អ ឬមានវិធីសាស្រ្តក្នុងការទំនាក់ទំនង និងបង្រៀនបានល្អ ភាគច្រើនជាក្មេងដែលមានសមត្ថភាពឆាប់ចេះនិយាយមុនអាយុ និងអាចចងចាំពាក្យបានល្អជាងក្មេងដទៃ2ដង។

    នៅពេលពួកគេចូលសាលារៀន ការចងចាំពីភាសា​ និងការយល់ពីអត្ថន័យនៃពាក្យនីមួយៗមានភាពឆាប់រហ័ស ហើយគេអាចនឹងរៀនបានលឿនជាងកុមារដែលអាណាព្យាបាលមិនបានហ្វឹកហាត់ ឬនិយាយជាមួយពួកគេពេលពួកគេនៅតូច។

    ការចាប់ឱកាសអភិវឌ្ឍន៍សមត្ថភាពក្នុងការអភិវឌ្ឍភាសានៅវ័យក្មេងនេះ ត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអប់រំរកឃើញថា មានប្រយោជន៍ខ្លាំងណាស់​សម្រាប់ពេញមួយជីវិតតែម្តងព្រោះពួកគេអាចនឹងឈានទៅអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពផ្នែកដទៃទៀតលឿនជាងកុមារទូទៅ។

    ជាឧទាហរណ៍ កុមារម្នាក់មានសមត្ថភាពចងចាំផ្នែកភាសាល្អ ពួកគេក៏នឹងមានសមត្ថភាពអាន ឬចូលចិត្តអានផងដែរនៅពេលពួកគេធំឡើង។ ហេតុនេះហើយទើបធ្វើឱ្យពួកគេមានប្រភពព័ត៌មានច្រើនជាងក្មេងដទៃទៀត ឬមានកម្រិតបញ្ញា (IQ) ខ្ពស់ជាងក្មេងផ្សេងៗដែលទទួលបានព័ត៌មានតិចតួចពីការអាន ឬពីការស្តាប់ជាដើម។

    តាមការបញ្ជាក់របស់ស្ថាប័នអប់រំ Sutton Trust នៅឆ្នាំ2010 បានបញ្ជាក់ថាកុមារអាយុ 5ឆ្នាំ មកពីគ្រួសារដែលមិនបានអប់រំល្អ ឬមិនបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងល្អរវាងអាណាព្យាបាល និងកូនតូច មានកម្រិតយល់ដឹងផ្នែកពាក្យយឺតជាងកុមារដែលទទួលបានការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងល្អជាមួយមនុស្សធំដល់ទៅ 16ខែ។

    ហេតុនេះអាណាព្យាបាលគួរចាប់ឱកាសនេះឱ្យបានប្រសិនបើកំពុងមានកូនតូចនៅក្នុងផ្ទះ​កុំឱ្យឱកាសនៃការអប់រំដ៏ល្អនេះរំលងផុត ដោយការយល់ឃើញថាកុមារមិនយល់អ្វីទាំងអស់៕

  • កុមារជាវ័យពូកែស្រមើស្រមៃ បើចេះបំផុសក្តីស្រមៃឱ្យត្រឹមត្រូវ ក្មេងនឹងខ្លាំងនៅថ្ងៃអនាគត

    កុមារជាវ័យពូកែស្រមើស្រមៃ បើចេះបំផុសក្តីស្រមៃឱ្យត្រឹមត្រូវ ក្មេងនឹងខ្លាំងនៅថ្ងៃអនាគត

    កុមារជាវ័យដែលពូកែស្រមើស្រមៃបំផុត ហើយវ័យនេះជាវ័យដែលគិតថា គ្រប់យ៉ាងសុទ្ធតែអាចទៅរួច ហេតុនេះគ្មានអ្វីជាឧបសគ្គសម្រាប់ការគិតរបស់ពួកគេនោះទេ។ នៅដំណាក់កាលនេះ ជាដំណាក់កាលល្អក្នុងការបំផុស និងជំរុញឱ្យពួកគេមានការអភិវឌ្ឍបានលឿន ប្រសិនបើយើងចេះតម្រង់ទិស និងជំរុញភាពស្រមើស្រមៃនេះបានល្អ ប្រកបដោយភាពវិជ្ជមាន។

    ជាធម្មតាគេតែងសង្កេតឃើញថា កុមារតូចៗតែងលេងម្នាក់ឯង និយាយម្នាក់ឯង គូររូបម្នាក់ឯង ឬស្រមើស្រមៃបង្កើតអ្វីៗប្លែកៗដោយខ្លួនឯង។ បើទោះបីជាកុមារមួយក្រុមលេងជុំគ្នា ឬមើលទៅដូចជានិយាយគ្នា តែពេលខ្លះប្រសិនបើយើងទៅឱ្យជិតបន្តិច យើងនឹងឃើញថា ពួកគេនិយាយរឿងផ្សេងៗពីគ្នា និងលេងដាច់ដោយឡែកពីគ្នាក៏មាន។

    ស្ថានភាពបែបនេះជាស្ថានភាពទូទៅនៃធម្មជាតិ
    របស់ក្មេងដែលកំពុងមានការវិវឌ្ឍបន្តិចម្តងៗក្លាយជាមនុស្សធំ។ ហេតុនេះប្រសិនបើអាណាព្យាបាលបានបណ្តុះបណ្តាលល្អលើដំណាក់កាលដំបូង ឬដំណាក់កាលគ្រឹះនៃជីវិតរបស់ក្មេងនេះ ពួកគេអាចនឹងអភិវឌ្ឍខ្លួនក្លាយជាមនុស្សខ្លាំងនាថ្ងៃអនាគតបាន។ ហេតុនេះហើយទើបយើងឃើញថា នៅបណ្តាប្រទេសនានា រួមទាំងកម្ពុជាយើងផង នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះគេកំពុងយកចិត្តទុកដាក់លើការអភិវឌ្ឍកុមារតូច ខ្លាំងជាងផ្នែកផ្សេងៗ។

    លោកស្រី យឹម រ៉ាដែត នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌល Global Art Cambodia បានលើកឡើងថា កុមារតូចជាវ័យដែលមានភាពស្រមើស្រមៃខ្ពស់ តែពេលខ្លះភាពស្រមើស្រមៃរបស់គេនោះពួកគេមិនអាចធ្វើឱ្យមនុស្សធំយល់ ឬមិនមានវិធីសាស្រ្តក្នុងការបង្ហាញឱ្យមនុស្សធំយល់បាន។ ហេតុនេះហើយទើបជាទូទៅគេឃើញថា កុមារតូចៗភាគច្រើនចូលចិត្តគូសវាស ឬគូររូបភាពដើម្បីបង្ហាញទៅមនុស្សធំ ដើម្បីចង់ឱ្យយើងយល់ពីអារម្មណ៍របស់ពួកគាត់។

    ក្នុងវ័យនេះប្រសិនបើយើងបានអភិវឌ្ឍគំនិតច្នៃប្រឌិតរបស់គាត់ ឬបង្រៀនគាត់បន្ថែម ឱ្យគាត់យល់ដឹងពីវិធីសាស្ត្រក្នុងការកែច្នៃភាពស្រមើស្រមៃរបស់គាត់ទៅជាគំនិតច្នៃប្រឌិត គាត់អាចនឹងក្លាយជាមនុស្សម្នាក់ដែលពោរពេញដោយសមត្ថភាពក្នុងការបង្កើតអ្វីដែលថ្មីៗបាននាពេលអនាគត។

    លោកស្រី យឹម រ៉ាដែត បាននិយាយថា៖ «ជាចំណុចល្អ អាណាព្យាបាលគួរយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការបំផុសឱ្យក្មេងតូចៗចេះគិតឱ្យបានច្រើន រួមជាមួយពេលដែលគេអាចកម្សាន្តប្រកបដោយភាពវិជ្ជមាន។ ជាក់ស្តែង ការគូររូប ឬការគូរគំនូរច្នៃប្រឌិត អាចជាជម្រើសល្អមួយដែលអាណាព្យាបាលគួរពិចារណា ដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលក្តីស្រមៃរបស់ក្មេងឱ្យកាន់តែមានថាមពលឡើង»។

    លោកស្រីនាយិកាបានបញ្ជាក់ថា អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងសុទ្ធតែកើតចេញពីការស្រមើស្រមៃ និងការគិតរបស់មនុស្ស។ បន្ទាប់ពីបានបង្កើតគំនិតហើយ គេជំរុញភាពច្នៃប្រឌិតនោះឱ្យក្លាយជាគំរូតាមរយៈការគូសចេញជាគំរូម៉ូដែល ឬប្លង់គម្រោងជាដើម។

    ហេតុនេះប្រសិនបើក្មេងតូចៗមានសមត្ថភាពខ្ពស់ក្នុងការប្រើប្រាស់គំនិតច្នៃប្រឌិតរបស់ខ្លួន អនាគតទៅ ពួកគេនឹងក្លាយជាមនុស្សដែលពិភពលោកត្រូវការ ខណៈអ្នកជំនាញសំខាន់ៗ ឬអ្នកដែលមានសមត្ថភាពក្នុងការរិះរកគំហើញថ្មីៗ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាបុគ្គលសំខាន់លើពិភពលោកនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ៕

  • ភាពយន្តតុក្កតាមួយចំនួនកំពុងបំផ្លាញក្មេងៗ ដែលអាណាព្យាបាលនឹកស្មានមិនដល់

    ភាពយន្តតុក្កតាមួយចំនួនកំពុងបំផ្លាញក្មេងៗ ដែលអាណាព្យាបាលនឹកស្មានមិនដល់

    អាណាព្យាបាល​មួយចំនួន​ធំ​បាន​បណ្តោយ​ឱ្យ​កូន​តូច​ៗនៅជា​មួយ​ឧបករណ៍​អេឡិចត្រូនិក​ ឬបណ្តោយ​កុមា​រតូចៗ​ឱ្យ​មើល​រឿង​តុក្កតា​ដោយ​រំពឹង​ថា​ អាច​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ពួកគេ​ឆ្លាត​ជាង​មុន​ តែ​ថ្មី​ៗនេះ​មាន​អ្នកជំនាញ​ខាង​ចិត្តវិទ្យា​កុមារ​បាន​រក​ឃើញថា​ មានរឿង​តុក្កតា​មួយចំនួន​កំពុង​បំផ្លាញ​ក្មេង​ៗទៅវិញ​។

    យោង​តាម​គេហទំព័រ​ novakdjokovicfoundation.org​ ដែល​ជា​គេហទំព័រ​និយាយ​អំពី​ការអប់រំ​ និង​អំពើ​ហិង្សា​បាន​បង្ហាញថា​ ក្មេង​ៗជាច្រើន​លើ​ពិភពលោក​ កំ​ពុង​ងប់​ងល់​ជាមួយនឹង​រឿង​តុក្កតា​ខណៈ​រឿង​តុ​ក្ត​តា​ទាំងអស់​នោះ​មាន​បង្កប់​ដោយ​អំពើ​ហិង្សា​ និង​គំរូ​អាក្រក់​ជាច្រើន​ដល់​ពួកគេ​។ ខាងក្រោម​នេះ​ជា​រឿង​តុក្កតា​មួយចំនួន​ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​រក​ឃើញ​ភាព​អវិជ្ជមាន​ជាច្រើន​។

    ១. រឿងឆ្មា និងកណ្តុរ (Tom and Jerry)

    អាណាព្យាបាល​ជាច្រើន​ប្រហែលជា​មិន​នឹកស្មាន​ដល់​ទេ​ថា​ រឿង​តុក្កតា​កំប្លុក​កំប្លែង​ Tom​ and​ Jerry​ ដែល​សូម្បីតែ​មនុស្ស​ធំ​ក៏​ចូលចិត្ត​ដែរ​នោះ​ ជា​រឿង​ដែល​បង្កប់​ដោយ​ហិង្សា​។ ក្នុង​វគ្គ​ជាច្រើន​របស់​រឿង​ឆ្មា​ និង​កណ្តុរ​បាន​បង្ហាញ​ពី​ឈុត​ឆាក​វាយប្រហារ​ រួម​ទាំង​ការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ដោយ​ការសងសឹក​គ្នា​ទៅវិញទៅមក​។

    នៅពេល​ដែ​លក្មេងៗ​បាន​មើល​រឿង​នេះ​ហើយ​ ពួកគេ​អាច​នឹង​យក​គំរូ​តាម​ ដោយ​ប្រើប្រាស់​ហិង្សា​ដើម្បី​ទាមទារ​នូវ​អ្វី​ដែលគេ​ចង់បាន​ ឬដើម្បី​យកឈ្នះ​លើ​ក្មេង​ដទៃទៀត​ដែល​មានគំនិត​មិន​ស្រប​ជាមួយនឹង​ខ្លួន​។

    ២. រឿង Pokemon

    Pokemon​ ជា​រឿង​ដែល​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​ផលិតករ​ Satoshi​ Tajiri​ នៅក្នុង​ឆ្នាំ​ 1995​។ តាមពិត​ទៅ​រឿង​នេះ​មាន​ចំណងជើង​ពី​ដំបូង​គឺ​ “Pocket​ Monster​” តែ​ក្រោយមក​គឺ​ត្រូវ​បាន​ហៅ​កាត់​មក​ត្រឹម​ Pokemon​ វិញ​។

    រឿង​មួយ​នេះ​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន​បញ្ឈប់​ការ​ចាក់​ផ្សាយ​ បន្ទាប់ពី​មា​នក្មេងៗ​ជាច្រើន​ត្រូវ​ចូល​មន្ទីរពេទ្យ​នៅក្នុង​ឆ្នាំ​ 1997​ ដោយសារតែ​បញ្ហា​ភ្លើង​ Flash​ ពណ៌ក្រហម​ និង​ពណ៌ខៀវ​នៅក្នុង​វគ្គ​ខ្លះ​របស់​រឿង​តុក្កតា​នេះ​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ក្មេង​ៗមាន​បញ្ហា​ភ្នែក​។

    ទូរទស្សន៍​ជាច្រើន​បាន​បញ្ឈប់​ការ​ចាក់​ផ្សាយ​រឿង​មួយ​នេះ​បន្ទាប់ពី​មានការ​ប្រកាស​អាសន្ន​ថា​បាន​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​ភ្នែក​របស់​ក្មេង​ៗ តែ​នៅ​កម្ពុជា​ រឿង​តុក្កតា​មួយ​នេះ​នៅតែ​មាន​វត្តមាន​នៅឡើយ​ក្នុង​បណ្តាញ​ YouTube​ និង​បណ្តាញ​សង្គម​ ដែល​អ្នកខ្លះ​បាន​យក​មក​បង្ហោះ​សាឡើងវិញ​។

    ៣. រឿង Oggy and the Cockroaches

    Oggy​ and​ the​ Cockroaches​ ជា​ប្រភេទ​រឿង​តុក្កតា​ភាគ​ថ្មី​មួយទៀត​ដ៏​មាន​ប្រជាប្រិយ​ភាព​ដែល​គ្រប់គ្នា​សុទ្ធតែ​ដឹង​ថា​ មាន​លក្ខណៈ​ស្រដៀងនឹង​រឿង​ឆ្មា​ និង​កណ្តុរ​ដែរ​។

    រឿង​មួយ​នេះ​ វគ្គ​ខ្លះ​ក៏បាន​បង្ហាញ​ដល់​ក្មេង​ៗនូវ​គុណវិបត្តិ​ផង​ដែរ​ តាមរយៈ​ឈុត​ឆាក​អវិជ្ជមាន​មួយចំនួន​ដែ​លក្មេងៗ​មិន​គួរ​ធ្វើតាម​ ឬធ្វើ​ឱ្យ​ក្មេង​ៗក្លាយជា​មនុស្សខូច​ ហើយ​ទន្ទឹម​នឹង​នោះ​ នៅ​មាន​វគ្គ​ខ្លះទៀត​សុទ្ធសឹងតែ​ជាសកម្ម​ភាព​ហិង្សា​ ដែល​អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​គិត​របស់​កុមារ​។

    រឿង​មួយ​នេះ​បាន​បង្ហាញ​ផង​ដែរ​អំពី​ការ​ពួនស្ទាក់​ដើម្បី​ដណ្តើម​របស់របរ​គ្នា​ រួម​ជាមួយនឹង​ការប្រើ​ល្បិច​ជាច្រើន​ដើម្បី​បំផ្លាញ​គ្នា​។ ហេតុនេះ​អាណាព្យាបាល​គួរ​ពិចារណា​ឱ្យ​បាន​ច្បាស់​មុននឹង​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​កូន​ៗមើល​រឿង​តុក្កតា​ណាមួយ​នោះ​៕

  • វិវឌ្ឍនាការ​របស់​ក្មេង​អាយុ17ខែ​យ៉ាងណាខ្លះ… អ្នក​ម្ដាយ​ត្រូវតែ​ដឹង!

    វិវឌ្ឍនាការ​របស់​ក្មេង​អាយុ17ខែ​យ៉ាងណាខ្លះ… អ្នក​ម្ដាយ​ត្រូវតែ​ដឹង!

    វិវឌ្ឍនាការ​របស់​ក្មេង​អាយុ17ខែ គួរតែ​រីកចម្រើន​យ៉ាងណាខ្លះ លោកឪពុក​អ្នក​ម្ដាយ​ត្រូវតែ​ដឹង… ដូច្នេះ​ពេលនេះ យើង​នាំគ្នា​មក​តាមដាន​មើល​ពី​វិវឌ្ឍនាការ​របស់​ក្មេង​ពេល​ចូលមក​ដល់​វ័យ17ខែ ​អំពី​អ្វីដែល​គេ​គួរតែ​ធ្វើបាន​ក្នុង​វិវឌ្ឍនាការ​លើ​ផ្នែក​នីមួយៗ​ ជាមួយ​​ ឡា​រ៉ែ​ន​ ទាំងអស់គ្នា​ជា​បន្ត​ដូចតទៅ។

    វិវឌ្ឍនាការ​របស់​ក្មេង​អាយុ17ខែ ខាង​ផ្នែក​រាងកាយ និង​ការធ្វើ​ចលនា
    ក្មេង​មកដល់​វ័យ​នេះ ចាប់ផ្ដើម​ដើរ​បាន​យ៉ាង​ចំណាប់​ហើយ ចាប់ផ្ដើម​ចេះ​តោង​ឡើងទៅ​កាន់​ទី​កាន់តែ​ខ្ពស់​ឡើង ដូចជា ចូលចិត្ត​តោង​ឡើង​គ្រែ ឡើង​កៅអី និង​កាំជណ្ដើរ​ជាដើម។ ពេល​អ្នកម្ដាយ​បើក​បទ​ភ្លេង​ឱ្យគេ​ស្ដាប់ គេ​នឹង​ចូលចិត្ត​រាំ​តាម​ចង្វាក់ភ្លេង និង​រឿង​ដែល​គេ​ចូលចិត្ត​បំផុត​នោះ គឺ​មួល​កុងតាក់ផ្សេងៗរបស់​វិទ្យុ ទូរទស្សន៍​ចុះឡើង​តាម​ដែល​គេ​អាច​មួល​បាន ជាពិសេស​បណ្ដា​កុងតាក់​ទាំងឡាយណា​ដែល​ពេល​មួល​ហើយនឹងមាន​សំឡេង ឬ​រូបភាព​ផ្លាស់ប្ដូរ​ឱ្យគេ​ឃើញ។ ដោយសារតែ​អំឡុង​ពេលនេះ សាច់ដុំ​ចង្កោមតូចៗរបស់​ក្មេង​មាន​ការវិវឌ្ឍ​ដ៏​ល្អ ធ្វើ​ឱ្យគេ​អាច​ចាប់ កាន់ ឬ​សង្កត់ ចុច​វត្ថុ​ដែលមាន​ទំហំតូចៗបាន។

    វិវឌ្ឍនាការ​របស់​ក្មេង​អាយុ17ខែ ខាង​ផ្នែក​សតិបញ្ញា និង​ការរៀន​យល់ដឹង
    កូនតូច​ក្នុង​វ័យ​នេះ ពេល​បង្ហាត់បង្រៀន​អ្វី គេ​នឹង​ធ្វើបាន​ទាំងអស់ ដូចជា បង្រៀន​ឱ្យ​ចេះ​ស្លៀកខោ បង្រៀន​ឱ្យ​ចេះ​ប្រមូលរបស់​លេង​ទុកដាក់​ក្នុង​កន្ត្រកជាដើម។ កូន​ចាប់ផ្ដើម​ចេះ​ប្រើពាក្យខ្លីៗដើម្បី​ចង់​ប្រាប់ថា គេ​ត្រូវការ​អ្វី ដូចជា​ប្រើពាក្យ​ថា “ម៉ាំ” ឬ “ញ៉ាំ” ដើម្បី​ប្រាប់​ឱ្យ​ឪពុកម្ដាយ​បានដឹងថា គេ​ឃ្លាន​ហើយ​ជាដើម។ ក្មេង​វ័យ​នេះ ជា​វ័យ​ដែល​កំពុង​រៀន​យល់ដឹង ចូលចិត្ត​ក្នុងការ​ស្ទាប ឬ​ប៉ះពាល់​របស់ ឬ​វត្ថុផ្សេងៗជុំវិញខ្លួន ដូច្នេះ​ឪពុកម្ដាយ​គួរប្រើ​ឱកាស​នេះ​ក្នុង​ការជំរុញ បង្កើន​វិវឌ្ឍនាការល្អៗដល់​កូន ដោយ​បបួល​កូនចាប់​កាន់ និង​ពិនិត្យមើល​វត្ថុ​របស់របរផ្សេងៗដែលមាន​នៅក្នុង​ផ្ទះ ដើម្បីឱ្យ​កូន​បាន​រៀន​យល់ដឹង និង​ស្គាល់​ភាពខុសគ្នា​ម្នាក់​មួយបែប​នៃ​របស់​ទាំងនោះ និង​អ្វីដែល​សំខាន់ ក្មេង​វ័យ​នេះ នៅតែ​ចូលចិត្ត​ធ្វើ​ត្រាប់​តាម​កាយវិការ​របស់​ម​នុស្ស​ធំមិនថាតែ​ឥរិយាបថ​អង្គុយ​ញុាំអាហារ ការនិយាយ​ទូរស័ព្ទ​ជាដើម ដូច្នេះ​លោកឪពុក​អ្នក​ម្ដាយ​ចាំបាច់​ត្រូវតែ​ធ្វើជា​គំរូ​ដ៏​ល្អ​ដល់​កូន។

    វិវឌ្ឍនាការ​របស់​ក្មេង​អាយុ17ឆ្នាំ ខាង​ផ្នែក​ភាសា និង​ការទំនាក់ទំនង
    ក្មេង​វ័យ​នេះ​នឹង​ចេះ​និយាយ​ពាក្យផ្សេងៗបានល្អ​ច្រើនជាង​មុន​ហើយ និង​ចាប់ផ្ដើម​ចេះ​រួម​ពាក្យ​ឱ្យ​ក្លាយជា​ប្រយោគងាយៗ ខ្លីៗ ដូចជា “អត់​ទៅ” “ដើរលេង” ឬ “ចាប់​ចាប” ជាដើម។ ឪពុកម្ដាយ​ត្រូវ​និយាយ​ជាមួយ​កូន​ឱ្យបាន​ច្រើន នាំ​កូន​និយាយ​ពាក្យផ្សេងៗ ថ្មីៗ ដោយ​ចាប់ផ្ដើម​ពី​ពាក្យ 2ព្យាង្គ បន្ថែម​ឡើងជារឿយៗ។ ការហៅ​ឈ្មោះ​កូន​ឱ្យបាន​ញឹកញាប់ ក៏​ជាការ​ជំរុញ និង​បង្កើន​វិវឌ្ឍនាការខាង​ផ្នែក​ភាសា​ដ៏​ល្អ​យ៉ាង​គ្រប់
    ផ្នែក​របស់​កូនតូច​ដែរ។

    លោកឪពុក អ្នក​ម្ដាយ​កុំ​ភ្លេច​បំពេញបន្ថែម​បទពិសោធន៏ថ្មីៗទៅ​កូន ដើម្បីឱ្យ​កូន​បាន​រៀន​យល់ដឹង និង​ប្រមូល​សន្សំ​បទពិសោធន៍ ដើម្បី​វិវឌ្ឍនាការ​ដ៏​ល្អ​គ្រប់ផ្នែក​របស់​កូនតូច៕

  • គំនិត​អវិជ្ជមាន​មួយចំនួន​ដែល​អាចធ្វើឱ្យ​ក្មេង​មាន​ភាព​អសកម្ម​ដោយ​មិនដឹង​ខ្លួន

    គំនិត​អវិជ្ជមាន​មួយចំនួន​ដែល​អាចធ្វើឱ្យ​ក្មេង​មាន​ភាព​អសកម្ម​ដោយ​មិនដឹង​ខ្លួន

    ប្រទេស​កម្ពុជា ជា​ប្រទេស​ដែលមាន​វប្បធម៌ និង​ប្រពៃណីល្អ​ប្រកបដោយ​គុណ​តម្លៃ​អប់រំ​ខ្ពស់ ដែលធ្វើឱ្យ​ប្រជាជន​ជាច្រើន​ជំនាន់​ទទួលបាន​នូវចំណេះដឹង និង​មានការ​រីកចម្រើន​ទាំង​ផ្នែក​ចិត្តគំនិតស្មារតី និងស្នាដៃ​ស្ថាបត្យកម្ម។ ទន្ទឹមនឹង​ការរស់នៅ​ក្នុង​បរិបទ​វប្បធម៌​ប្រកបដោយ​ភាពវិជ្ជមាន ប្រជាជន​ខ្មែរ​យើង​ក៏មាន​ទម្លាប់​អវិជ្ជមាន​មួយចំនួន​ផងដែរ ដែល​ត្រូវបាន​គេធ្វើតៗគ្នា ដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​គំនិត​អប់រំ​ក្នុង​គ្រួសារនីមួយ។

    គំនិត​ទាំងអស់នោះ ពេលខ្លះ​អាចធ្វើឱ្យ​ក្មេង​បាត់បង់​ភាព​ស្រមើស្រមៃ និង​មិន​ហ៊ានកំណត់​គោលដៅ​ក្នុងការ​សម្រេចបាន​សមិទ្ធ​ផលថ្មីៗ ឬ​អភិវឌ្ឍ …តទៅទំព័រខ្លួនឯង​ឱ្យ​ហួស​ពី​អ្វីដែល​មនុស្ស​ធំ​ធ្លាប់ធ្វើ។ ទម្លាប់​មួយចំនួន​ដែល​ឪពុកម្តាយ​ខ្លះ​ធ្វើ​ដោយ​មិនដឹង​ខ្លួន​នោះ មានដូចជា៖

    1. កុំ​និយាយ​មុន ក្រែង​ធ្វើ​មិនបាន​ខ្មាស់​គេ
    ចំណុច​នេះ​ជា​គំនិតល្អ​មួយ​ដែល​បង្ហាញ​ពី​ការចេះ​ដាក់ខ្លួន និង​ប្រឹងប្រែង​ដោយ​ផ្តោត​សំខាន់​លើ​លទ្ធផល​ជាធំ មិនមែន​គ្រាន់តែ​និយាយ​ទេ តែ​វា​ក៏​អាច​ជះឥទ្ធិពល​អវិជ្ជមាន​ដែរ ប្រសិនបើ​មិន​ពន្យល់​ឱ្យបានច្បាស់លាស់។ ជាធម្មតា កុមារ​ជា​វ័យ​ដែល​គិតថា​មនុស្ស​ធំ​និយាយ​អ្វី​ក៏ត្រូវ​ដែរ ហេតុនេះ​រាល់​ដំបូន្មាន​របស់​មនុស្ស​ធំ​ត្រូវបាន​គេ​យកទៅ​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​ជីវិត​ដោយ​គ្មាន​ការសង្ស័យ។ នៅពេល​យើង​បង្រៀន​កូនក្មេង​បែបនេះ វា​អាចធ្វើឱ្យ​ពួកគេ​មិន​ហ៊ាន​បង្ហាញ​ក្តី​ស្រមៃ ឬ​មាន​ទម្លាប់​លាក់ទុក​គំនិត​ច្នៃប្រឌិត​ព្រោះ​ខ្លាច​ធ្វើ​មិនបាន​ ហើយ​ត្រូវ​ខ្មាស់​គេ។

    សម្រាប់​គំនិត​អប់រំ​សម័យថ្មី​លើ​ពិភពលោក គេ​តែងតែ​បង្រៀនក្មេងៗឱ្យ​ចេះ​ច្នៃប្រឌិត ហើយ​ហ៊ាន​បង្ហាញ​គោលបំណង​របស់ខ្លួន​ឱ្យ​កាន់តែ​ទូលំទូលាយដើម្បីឱ្យ​អ្នកដទៃ​ងាយស្រួល​ជួយ និង​ជំរុញ​លើកទឹកចិត្ត។ គំនិត​អប់រំ​បច្ចុប្បន្ន​គឺ “និយាយ​មុន​ហើយ ត្រូវតែ​ធ្វើឱ្យបាន ហេតុនេះ​ត្រូវ​ស្វែងរក​ដំណោះស្រាយ​បើ​មិន​ចង់​ខ្មាស់​គេ”។ គំនិត​នេះ​អាចធ្វើឱ្យ​កុមារ ឬក្មេងៗហ៊ាន​បង្ហាញ​ក្តីសង្ឃឹម និង​ទេពកោសល្យ​របស់ខ្លួន​ដើម្បី​បង្កើត​អ្វីដែល​គេច​ង់​បង្កើត ហើយ​មាន​ភាពក្លាហាន​ក្នុងការ​ពឹងពាក់​មនុស្ស​ធំ ឬ​ស្វែងរក​គ្រប់​ជំនួយ​ដើម្បី​សម្រេចគោលដៅ​ដែល​គេ​ចង់បាន។ ប្រសិនបើ​កុមារ​មាន​ភាពក្លាហាន មាន​សេរីភាព​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុង​ការគិត នោះ​ពួកគេ​នឹង​អាច​ក្លាយជា​មនុស្ស​ធំ​ដែលមាន​សមត្ថភាព។

    2. កុំ​គិត​ដូច​ចៅ​ចាក់ស្មុគ
    គំនិត​ចៅ​ចាក់ស្មុគ ត្រូវបាន​គេ​ជឿថា ជា​គំនិត​បែកខ្ញែក​រវើរវាយ គ្មាន​ប្រយោជន៍​ដែលនាំឱ្យ​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​ខ្លួនឯង តែ​វា​ក៏​ជា​មូលដ្ឋានគ្រឹះ​ក្នុងការ​បង្កើត​ក្តីសង្ឃឹម​សម្រាប់​មនុស្ស​ដែរ។

    លោក សោម សុធា នាយករង​ផ្នែក​បណ្តុះបណ្តាល​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ធានារ៉ាប់រង AIA បាន​លើកឡើងថា​មនុស្ស​ធំ​ភាគច្រើន តែង​ឃាត់​ក្មេង​មិនឱ្យ​គិត​តាម​ចៅ​ចាក់ស្មុគ តែ​សម្រាប់​លោក​វិញ លោក​គិត​ផ្ទុយ​ពី​ហ្នឹង។ អ្វី​គ្រប់យ៉ាង​ដែល​លោក​មាន​រហូតមកដល់​ពេលនេះ​គឺ​កើតចេញពី​គំនិត​ចៅ​ចាក់ស្មុគ។ លោក​រៀបរាប់ថា កាល​នៅ​ក្មេង លោក​តែងតែមាន​ក្តី​ស្រមៃ​ច្រើនណាស់ ហើយ​រាល់ពេល​លោក​ស្រមើស្រមៃលោក​ចាប់ផ្តើម​មាន​ក្តីសង្ឃឹម​កាន់តែខ្លាំង​ក្នុងការធ្វើអ្វីៗដែល​ខ្លួន​ចង់​ធ្វើ មិន​ថា​ការងារ​នោះ​តូច ឬ​ធំ​ប៉ុនណា​នោះទេ។ ក្រោយមក​ក្តី​ស្រមៃ​របស់លោក​កាន់តែ​ធំឡើងៗ ស្រប​ពេលដែល​សកម្មភាព​ឆ្ពោះទៅ​រកក្តី​ស្រមៃ​នោះ​ក៏​កាន់តែ​រីក​លឿនឡើងៗទៅតាម​នោះដែរ។ មនុស្ស​ដែលមាន​ក្តី​ស្រមៃ បើទោះជា​សម្រេចបាន​ច្រើន ឬ​តិច ក៏​គ្រាន់បើ​ជាង​អ្នក​ដែល​គ្មាន​ក្តី​ស្រមៃ​ដែរ។

    ហេតុនេះ​អាណាព្យាបាល​គួរ​លើកទឹកចិត្ត​កូន​ឱ្យ​ហ៊ាន​គិត ហ៊ាន​ស្រមៃ ហ៊ាន​បង្ហាញ​ពីអ្វី​ដែល​ខ្លួន​ចង់បានហើយ​ជំរុញ​ឱ្យ​រីករាយ​ជាមួយនឹង​ការអភិវឌ្ឍ​បន្តិចម្តងៗក្រោយពេល​សម្រេចបាន​រឿងរ៉ាវតូចៗជា​បន្តបន្ទាប់​នៃ​ក្តី​ស្រមៃ​របស់គេ​ហើយ។ ប្រសិនបើ​កូន​ចង់​គូររូប ឬ​ចង់​សរសេរ បើទោះជា​វ័យ​មិនទាន់​ដល់ ឬ​មិនអាច​ក្លាយជា​វិចិត្រករ​ខ្លាំង​ម្នាក់​ក៏ដោយ ក៏​យើង​អាច​លើកទឹកចិត្ត​ដើម្បី​បណ្តុះ​ក្តី​ស្រឡាញ់​នោះ​រហូត​ពួកគេ​អាច​អភិវឌ្ឍ​បាន​ប្រកបដោយ​ថាមពល​ខ្លាំង​ដែរ។

    3. ស្លឹកឈើ​ជ្រុះ​មិន​ឆ្ងាយ​ពី​គល់
    ពាក្យ​នេះ​ត្រូវបាន​គេ​ជឿតៗគ្នា​ថា វា​ជា​រឿង​ពិតព្រោះ​ទម្លាប់​នៃ​ការរស់នៅ បរិយាកាស​គ្រួសារ ការយល់ដឹង និង​ឥរិយាបថ​របស់​អាណាព្យាបាល​ជះ​ឥទ្ធិពល​ខ្លាំងណាស់​ដល់​កុមារ​តូច តែ​ពេលខ្លះ​ក្នុង​ពាក្យ​នេះ​ក៏​អាច​បំបាក់ទឹកចិត្ត​ក្មេង​បានដែរ​ប្រសិនបើ​ពួកគេ​ស្ថិតក្នុង​គ្រួសារ​ដែលមាន​អាណាព្យាបាល​មិនមែនជា​មនុស្ស​ខ្លាំង។

    ក្មេង​អាច​គិតថា ពួកគេ​នឹងមិន​អាចធ្វើ​អ្វី​ឱ្យ​ហួស​ពី​ឪពុកម្តាយ​របស់​ពួកគេ​បាន​នោះទេ ដូចជា​ប្រសិនបើ​ឪពុកម្តាយ​ធ្វើស្រែ ពួកគេ​ក៏​ប្រហែលជា​នឹងមាន​អនាគតស្រដៀងៗគ្នា​ហ្នឹង​ដែរ។ ហេតុនេះ​ពេលខ្លះមុន​បង្រៀន​កូនតូច​ពី​ពាក្យ​នេះ អាណាព្យាបាល​ចាំបាច់​ត្រូវ​គិតគូរ​ឱ្យបាន​ល្អិតល្អន់។ សង្គម​បច្ចុប្បន្ន​មិន​ប្រាកដថា​ត្រូវ​ទាំងស្រុង​នោះទេ​ចំពោះ​ឃ្លា​ដ៏​មាន​ប្រជាប្រិយភាព​មួយ​នេះ ព្រោះ​បច្ចុប្បន្នក្មេងៗអាចធ្វើអ្វីៗបាន​ច្រើនណាស់ លើសពី​មនុស្ស​ធំ​គិត​ទៅទៀតហើយ​បើ​គិត​ក្នុង​ន័យធៀប​វិញ ខ្យល់​ដែល​អាច​បក់បោក​ឱ្យ​ក្មេង​ខុស​ឆ្ងាយ​ពី​អាណាព្យាបាល​ក៏មាន​មិនតិច​ដែរ ដូចជា​បច្ចេកវិទ្យា បរិបទ​សង្គម និង​ឱកាស​សម្រាប់​ពួកគេ​ក្នុង​ការធ្វើ​រឿងល្អៗជាច្រើន ហេតុនេះហើយ​ទើប​យុវជន​កម្ពុជា​ខ្លះ​អាច​ចាក​ចេញពី​គ្រួសារ​ដែល​មិន​ដែលមាន​អ្នក​រៀនសូត្រ​ទាល់តែសោះ​ដើម្បី​បន្ត​ការសិក្សា​នៅ​បរទេស​រហូត​ទទួលបាន​ជោគជ័យ៕

  • វិវឌ្ឍនាការរបស់ក្មេងអាយុ13ខែយ៉ាងណាខ្លះ ដែលអ្នកម្ដាយត្រូវដឹង!

    វិវឌ្ឍនាការរបស់ក្មេងអាយុ13ខែយ៉ាងណាខ្លះ ដែលអ្នកម្ដាយត្រូវដឹង!

    ការចិញ្ចឹមកូនអាចជារឿងពិបាកសម្រាប់លោកឪពុកអ្នកម្ដាយថ្មោងថ្មី ព្រោះការមានកូនគឺជាចំណុចចាប់ផ្ដើមនៃការរស់នៅបែបក្រុមគ្រួសារដែលគ្រប់បរិបូរណ៍ ដូច្នេះរឿងដែលលោកឪពុកអ្នកម្ដាយត្រូវប្រតិបត្តិនោះគឺ ការយកចិត្តទុកដាក់ និងតាមដានវិវឌ្ឍនាការរបស់កូនក្នុងគ្រប់អំឡុងវ័យ ដើម្បីជំរុញ និងបង្កើនវិវឌ្ឍនាការគ្រប់ផ្នែកដល់កូនតូច។ ថ្ងៃនេះ យើងនាំគ្នាមកពិនិត្យមើលពីវិវឌ្ឍនាការរបស់កូនតូចអាយុ 13ខែជាមួយ ឡារ៉ែន ទាំងអស់គ្នា។

    វិវឌ្ឍនាការរបស់ក្មេងអាយុ13ខែ ផ្នែកសតិបញ្ញា និងការរៀនយល់ដឹង
    ការដែលកូនចាប់ផ្ដើមធ្វើដោយខ្លួនឯង មិនត្រូវការឱ្យអ្នកណាមកបី-ពរូបគេទៅកន្លែងផ្សេងៗដូចកាលពីមុននោះ មានន័យថា គេមានភាពត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ហើយក្នុងការឈានឆ្ពោះទៅកាន់ពិភពលោកដ៏ធំទូលាយដោយខ្លួនឯងហើយ។ កូននឹងចាប់ផ្ដើមពិនិត្យមើលវត្ថុផ្សេងៗ ចាប់ផ្ដើមចាប់កាន់របស់របរ ក្មេងខ្លះអាចនឹងចាប់ផ្ដើមគូរជារាងខ្សែវែងដោយខ្មៅដៃដែលនៅក្នុងដៃ តែគ្រាន់តែជាការគូសវាសទូទៅប៉ុណ្ណោះ មិនមែនជារូបរាងអ្វីមួយនោះទេ។ ក្មេងខ្លះទៀតអាចនឹងចាប់កាន់ស្លាបព្រាញ៉ាំបាយបាន តែក៏នៅមិនទាន់អាចបញ្ចុកចូលមាត់ខ្លួនឯងបាននៅឡើយ។

    វិវឌ្ឍនាការរបស់ក្មេងអាយុ13ខែ ផ្នែកភាសា និងការទំនាក់ទំនង
    ការទំនាក់ទំនងឆ្លើយឆ្លងជាមួយមនុស្សដទៃរបស់ក្មេងវ័យនេះ ក្មេងនឹងចាប់ផ្ដើមមានពាក្យសម្ដីមួយម៉ាត់ៗដែលមានអត្ថន័យ ដូចជា ម៉ាក់ម៉ាក់ ឬប៉ាប៉ា ជាដើមបានហើយ និងទោះជាកូនតូចទើបនឹងចេះនិយាយបានតែប៉ុន្មានម៉ាត់មែន តែក៏នឹងមានវិធីក្នុងការប្រាប់ឱ្យលោកឪពុកអ្នកម្ដាយបានដឹងថា គេត្រូវការអ្វី ដូចជា ចង្អុលឱ្យដាក់គេចុះទៅដីនៅពេលត្រូវការចុះដី ឬទាញដៃ ទាញអាវឪពុកម្ដាយនៅពេលគេត្រូវការឱ្យឪពុកម្ដាយងាកមកចាប់អារម្មណ៍រូបគេ និងមើលទៅហាក់ដូចជាគេស្ដាប់យល់ពីអ្វីដែលឪពុកម្ដាយនិយាយបានល្មមសមគួរហើយ ដូចជាពេលលោកអ្នកលេងជាមួយគេ ឬប្រាប់ឱ្យគេធ្វើអ្វីជាដើម។ នៅពេលប្រើពាក្យសម្ដីងាយៗជាមួយគេ ដូចជា “អ៊ើ…ចាំមើលមើល៍ វានឹងយ៉ាងម៉េចវិញ បើ…”​ កូនតូចនឹងមើលទៅប្រៀបដូចជាអ្នកសាកល្បងតូចមួយ គេកំពុងរៀនយល់ដឹង មើលប្រតិកម្មតបស្នងរបស់វត្ថុផ្សេងៗ ឬមនុស្សជុំវិញខ្លួនមើលថា តើនឹងទៅជាយ៉ាងម៉េចវិញ…បើ…ដូចជាសាកល្បងយកកូនពែងទម្លាក់ទៅលើដី ឬសាកល្បងយកដៃទៅប្រឡូកប៉ូកប៉ាកជាមួយចំណីអាហារដែលនៅក្នុងចានខាងមុខខ្លួន…កូននឹងចាំសង្កេតមើលថា តើនឹងមានអ្វីកើតឡើងនៅពេលដែលគេធ្វើបែបហ្នឹង ហើយដោយសារតែការចងចាំរបស់កូនតូចនៅមិនទាន់អភិវឌ្ឍពេញទំហឹង ទើបកូនចូលចិត្តធ្វើរឿងមួយនោះដដែលៗ។

    សម្រាប់ក្មេងវ័យនេះ មានរឿងមួយទៀតដែលអ្នកម្ដាយនឹងត្រូវផ្ដល់ភាពសំខាន់ដែរនោះគឺ រឿងការទទួលយកវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺរបស់កូនតូចដែលនឹងមានវ៉ាក់សាំងសំខាន់ៗជាច្រើនមុខ​ដែលនឹងត្រូវចាក់នៅក្នុងអំឡុងពេលនេះ ដូចជា វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺគ្រុនរលាកស្រោមខួរ នឹងវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងជាដើម។

    លោកឪពុកអ្នកម្ដាយទាំងឡាយសូមកុំភ្លេចតាមដានវិវឌ្ឍនាការរបស់កូនតូចក្នុងគ្រប់អំឡុងវ័យ ព្រមទាំងបង្កើនវិវឌ្ឍនាការរបស់កូនតូចឱ្យបានជាប់លាប់ផង។ ដោយក្ដីស្រឡាញ់ និងបារម្ភពី ទស្សនាវដ្ដី ឡារ៉ែន៕

  • រឿងតុក្កតាមួយចំនួនកំពុងបំផ្លាញក្មេងៗដែលអាណាព្យាបាលនឹកស្មានមិនដល់

    រឿងតុក្កតាមួយចំនួនកំពុងបំផ្លាញក្មេងៗដែលអាណាព្យាបាលនឹកស្មានមិនដល់

    អាណាព្យាបាលមួយចំនួនធំបានបណ្តោយឱ្យកូនតូចៗនៅជាមួយឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក ឬបណ្តោយកុមារតូចៗឱ្យមើលរឿងតុក្កតាដោយរំពឹងថា អាចនឹងធ្វើឱ្យពួកគេឆ្លាតជាងមុន តែថ្មីៗនេះមានអ្នកជំនាញខាងចិត្តវិទ្យាកុមារបានរកឃើញថា មានរឿងតុក្កតាមួយចំនួនកំពុងបំផ្លាញក្មេងៗទៅវិញ។

    យោងតាមគេហទំព័រ novakdjokovicfoundation.org ដែលជាគេហទំព័រនិយាយអំពីការអប់រំ និងអំពើហិង្សាបានបង្ហាញថា ក្មេងៗជាច្រើនលើពិភពលោក កំពុងងប់ងល់ជាមួយនឹងរឿងតុក្កតាខណៈរឿងតុក្តតាទាំងអស់នោះមានបង្កប់ដោយអំពើហិង្សា និងគំរូអាក្រក់ជាច្រើនដល់ពួកគេ។ ខាងក្រោមនេះជារឿងតុក្កតាមួយចំនួនដែលត្រូវបានគេរកឃើញភាពអវិជ្ជមានជាច្រើន។

    ១. រឿងឆ្មា និងកណ្តុរ (Tom and Jerry)


    អាណាព្យាបាលជាច្រើនប្រហែលជាមិននឹកស្មានដល់ទេថា រឿងតុក្កតាកំប្លុកកំប្លែង Tom and Jerry ដែលសូម្បីតែមនុស្សធំក៏ចូលចិត្តដែរនោះ ជារឿងដែលបង្កប់ដោយហិង្សា។ ក្នុងវគ្គជាច្រើនរបស់រឿងឆ្មា និងកណ្តុរបានបង្ហាញពីឈុតឆាកវាយប្រហារ រួមទាំងការដោះស្រាយបញ្ហាដោយការសងសឹកគ្នាទៅវិញទៅមក។ នៅពេលដែលក្មេងៗបានមើលរឿងនេះហើយ ពួកគេអាចនឹងយកគំរូតាម ដោយប្រើប្រាស់ហិង្សាដើម្បីទាមទារនូវអ្វីដែលគេចង់បាន ឬដើម្បីយកឈ្នះលើក្មេងដទៃទៀតដែលមានគំនិតមិនស្របជាមួយនឹងខ្លួន។

    ២. រឿង Pokemon


    Pokemon ជារឿងដែលបានបង្កើតឡើងដោយផលិតករ Satoshi Tajiri នៅក្នុងឆ្នាំ 1995។ តាមពិតទៅរឿងនេះមានចំណងជើងពីដំបូងគឺ “Pocket Monster” តែក្រោយមកគឺត្រូវបានហៅកាត់មកត្រឹម Pokemon វិញ។
    រឿងមួយនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបញ្ឈប់ការចាក់ផ្សាយ បន្ទាប់ពីមានក្មេងៗជាច្រើនត្រូវចូលមន្ទីរពេទ្យនៅក្នុងឆ្នាំ 1997 ដោយសារតែបញ្ហាភ្លើង Flash ពណ៌ក្រហម និងពណ៌ខៀវនៅក្នុងវគ្គខ្លះរបស់រឿងតុក្កតានេះដែលធ្វើឱ្យក្មេងៗមានបញ្ហាភ្នែក។ ទូរទស្សន៍ជាច្រើនបានបញ្ឈប់ការចាក់ផ្សាយរឿងមួយនេះបន្ទាប់ពីមានការប្រកាសអាសន្នថាបានប៉ះពាល់ដល់សុខភាពភ្នែករបស់ក្មេងៗ តែនៅកម្ពុជា រឿងតុក្កតាមួយនេះនៅតែមានវត្តមាននៅឡើយក្នុងបណ្តាញ YouTube និងបណ្តាញសង្គម ដែលអ្នកខ្លះបានយកមកបង្ហោះសាឡើងវិញ។

    ៣. រឿង Oggy and the Cockroaches


    Oggy and the Cockroaches ជាប្រភេទរឿងតុក្កតាភាគថ្មីមួយទៀតដ៏មានប្រជាប្រិយភាពដែលគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែដឹងថា មានលក្ខណៈស្រដៀងនឹងរឿងឆ្មា និងកណ្តុរដែរ។ រឿងមួយនេះ វគ្គខ្លះក៏បានបង្ហាញដល់ក្មេងៗនូវគុណវិបត្តិផងដែរ តាមរយៈឈុតឆាកអវិជ្ជមានមួយចំនួនដែលក្មេងៗមិនគួរធ្វើតាម ឬធ្វើឱ្យក្មេងៗក្លាយជាមនុស្សខូច ហើយទន្ទឹមនឹងនោះ នៅមានវគ្គខ្លះទៀតសុទ្ធសឹងតែជាសកម្មភាពហិង្សា ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ការគិតរបស់កុមារ។ រឿងមួយនេះបានបង្ហាញផងដែរអំពីការពួនស្ទាក់ដើម្បីដណ្តើមរបស់របរគ្នា រួមជាមួយនឹងការប្រើល្បិចជាច្រើនដើម្បីបំផ្លាញគ្នា។ ហេតុនេះអាណាព្យាបាលគួរពិចារណាឱ្យបានច្បាស់មុននឹងអនុញ្ញាតឱ្យកូនៗមើលរឿងតុក្កតាណាមួយនោះ៕