Tag: កូន

ឪពុកម្ដាយមួយចំនួនចង់ឱ្យកូនតូចៗពូកែភាសាអង់គ្លេស(ឬភាសាផ្សេងទៀត)មួយទៀត តែក៏នឹកភ័យបារម្ភ(គិតតែខ្លួនឯង)ថា តិចលោនិយាយអង់គ្លេសផង និយាយខ្មែរផង នឹងធ្វើឱ្យកូនវិលវល់យល់ច្រឡំ និងក្លាយជាការក្រចេះនិយាយ ឬមិនយល់ពីភាសា ជាដើម-ល- តែ ឡារ៉ែនសូមឱ្យលោកឪពុកអ្នកម្ដាយទាំងអស់យល់ដឹងជាថ្មីឡើងវិញថា ទារកចាប់ពីពេលកើតដំបូងរហូតដល់អាយុ 3ឆ្នាំនឹងមានការសាងកោសិកាខួរក្បាល និងវិវឌ្ឍនាការផ្នែកខួរក្បាលឆាប់រហ័សណាស់ ដូច្នេះបើយើងចង់បង្ហាត់កូន ក៏ត្រូវតែបង្ហាត់ក្នុងអំឡុងពេលនេះ ព្រោះនឹងងាយស្រួលបង្ហាត់ និងឆាប់មើលឃើញលទ្ធផលបំផុត។

តើកូនស្រីប្រើប្រាស់ភាសាបានល្អជាងកូនប្រុសមែនឬ?

ជាទូទៅ ក្មេងស្រីនឹងប្រើប្រាស់ភាសាបានល្អ និងចំណានជាងក្មេងប្រុស(បើប្រៀបធៀបអាយុប៉ុនគ្នា) ដោយសារតែថា ខួរក្បាលផ្នែកឆ្វេង(ដែលមានតួនាទីគ្រប់គ្រងលើការប្រើភាសា)របស់ក្មេងស្រីនឹងចាប់ផ្ដើមធ្វើការបានលឿនជាងក្មេងប្រុស ធ្វើឱ្យកូនស្រីច្រើនតែនិយាយបានលឿនជាងកូនប្រុស តែទាំងអស់នេះមិនមែនមានន័យថា យើងនឹងមិនអាចចិញ្ចឹមកូនប្រុសឱ្យពូកែ 2ភាសា(ឬច្រើនជាងហ្នឹង)បាននោះឡើយ គ្រាន់តែឪពុកម្ដាយត្រូវយល់ដឹងលើផ្នែកនេះផងតែប៉ុណ្ណោះ។

ចិញ្ចឹមកូនឱ្យពូកែ 2ភាសា(ឬច្រើនជាងហ្នឹង) ឪពុកម្ដាយត្រូវធ្វើយ៉ាងណា?

នៅពេលឪពុកម្ដាយតាំងចិត្តឱ្យកូនពូកែ 2ភាសា(ឬច្រើនជាងនោះ)ហើយ គួរតែចាប់ផ្ដើមភ្លាមតែម្ដង ដោយចាប់ផ្ដើមតាំងពីអំឡុងពេលកើតដំបូងរហូតដល់អាយុ 3ឆ្នាំ ដោយឪពុក និងម្ដាយគួរតែឯកភាពគ្នាជាមុនសិនថា នឹងឱ្យអ្នកណានិយាយភាសាមួយណា ដូចជាឪពុកនិយាយភាសាខ្មែរ ម្ដាយនិយាយភាសាអង់គ្លេសជាដើម។ ពេលចិញ្ចឹមកូនក៏គួរតែនិយាយជាមួយកូនតាមភាសាដែលខ្លួនឯងបានឯកភាពគ្នារួចហើយនោះ។ បន្ទាប់ពីនោះ គួរត្រៀមវត្ថុផ្សេងៗដែលបង្ហាញពី 2ភាសា ដូចជាសៀវភៅដែលនឹងអានឱ្យកូនស្ដាប់ របស់លេងផ្សេងៗដែលមានទាំងអក្សរខ្មែរ និងអង់គ្លេសជាដើម។ល។ ការរស់នៅបច្ចុប្បន្នក៏នៅតែដំណើការទៅមុខ តែរឿងដែលសំខាន់បំផុតនោះគឺ ការជជែកនិយាយជាមួយកូនដោយភាសាដែលបានឯកភាពគ្នានោះ ឪពុកម្ដាយមិនគួរនឹកកង្វល់ថា តើកូននឹងយល់ពីអ្វីដែលខ្លួនឯងកំពុងទំនាក់ទំនងជាមួយកូនឬក៏អត់?នោះទេ តែរឿងដែលគួរផ្ដល់ភាពសំខាន់នោះគឺ ភាពច្បាស់លាស់របស់ពាក្យ និងសំនៀងសូរស័ព្ទដែលនិយាយចេញទៅ ព្រោះកូននឹងចងចាំពីអ្វីដែលគេបានឮនោះឯង។

ការចង់ជំរុញឱ្យកូនមានជំនាញផ្នែកភាសា មិនមែនត្រឹមតែការចាក់បទចម្រៀង ឬខ្សែភាពយន្តភាសាអង់គ្លេសឱ្យកូនមើលនោះទេ តែអ្វីដែលបានផលល្អខ្លាំងជាងគឺ ការជជែកនិយាយ ការឆ្លើយឆ្លងទៅមកផ្សេងៗ ព្រោះជាការទំនាក់ទំនងបែប 2ផ្លូវ។ ក្មេងនឹងអាចរៀនយល់ដឹង និងអភិវឌ្ឍជំនាញផ្នែកភាសាបានលឿនជាងការទំនាក់ទំនងតែមួយផ្លូវ(ស្ដាប់បទចម្រៀង មើលកុន អាចរាប់បានថាជាការទំនាក់ទំនងតែមួយផ្លូវ)។

ការនឹងចិញ្ចឹមកូនឱ្យពូកែច្រើនភាសា ឪពុកម្ដាយត្រូវប្រើភាពអត់ធន់ខ្ពស់បន្តិច ព្រោះថា បើឪពុកម្ដាយមិនមែនជាម្ចាស់ភាសានោះពិតប្រាកដ(ជនបរទេស) ដូចជា ឪពុកម្ដាយជាជនជាតិខ្មែរទាំងពីរនាក់ តែមានម្នាក់ត្រូវនិយាយភាសាបរទេសនោះ គឺអាចជារឿងមួយដែលទាមទារឱ្យទាំងពីរនាក់អត់ធន់គួរសមដែរ៕

ការតាំងឮគភ៌ក្រៅស្បូន ឬមានកូនក្រៅស្បូនមានគ្រោះថ្នាក់ចំពោះទារកក្នុងផ្ទៃខ្លាំងណាស់ និងឱកាសស្លាប់បាត់បង់ជីវិតមានខ្ពស់ ព្រោះសភាពជុំវិញខ្លួននៅក្នុងផ្នែករបស់ដៃស្បូន ឬប្រអប់ពោះមិនស័ក្តិសមសម្រាប់ទារកយ៉ាងប្រាកដ។ ភាគច្រើន ទារកមានឱកាសស្លាប់បាត់បង់ជីវិតតាំងពីត្រីមាសទី2 ម្ល៉េះ បើម្ដាយមិនយកចិត្តទុកដាក់ ក៏នឹងមិនដឹងថា ខ្លួនឯងមានគភ៌ដែរ។

ការការពារ និងថែទាំខ្លួនពីសភាវតាំងគភ៌ក្រៅស្បូន

1. មិនមានដៃគូរួមភេទច្រើន រួមទាំងការមានភេទសម្ព័ន្ធដោយសុវត្ថិភាពដោយការប្រើស្រោមអនាម័យដើម្បីជាការជួយកាត់បន្ថយភាពប្រថុយប្រថានក្នុងការឆ្លងរោគតាមការមានភេទសម្ព័ន្ធ(នៅពេលមិនបានត្រៀមខ្លួនក្នុងការមានបុត្រ)។
2. បើកើតជំងឺរលាកបំពង់បញ្ជូនស៊ុត ឬប្រអប់ឆ្អឹងត្រគាក គួរទៅជួបគ្រូពេទ្យជំនាញ និងព្យាបាលឱ្យជាដាច់។ មិនគួរទិញថ្នាំមកទទួលទានដោយខ្លួនឯងទេ ព្រោះអាចកើតការឆ្លងមេរោគរ៉ាំរ៉ៃ និងធ្វើឱ្យកើតស្បែកភ្នាសស្ដើងៗជាច្រើននៅក្នុងប្រអប់ឆ្អឹងត្រគាក។
3. ពិនិត្យសុខភាពយ៉ាងជាប់លាប់ បើរកឃើញថា មានឆ្លងមេរោគខាងភេទសម្ព័ន្ធ ចូរប្រញាប់ព្យាបាលភ្លាមៗកុំបង្អង់យូរ។
4. ហាត់ប្រាណជាប់ជានិច្ច ដើម្បីឱ្យរាងកាយរឹងប៉ឹង។
5. មិនគួរញ៉ាំស្រា និងជក់បារីឡើយ។
6. មើលថែទាំសុខភាពឱ្យរឹងប៉ឹងជាប់ជានិច្ច។

ការព្យាបាលនៅពេលកើតការតាំងគភ៌ក្រៅស្បូន

ព្យាបាលដោយថ្នាំ ដែលបច្ចុប្បន្នការព្យាបាលដោយថ្នាំនេះបានកើនឡើងជារឿយៗ អាចប្រើបានក្នុងករណីដែលអ្នកជំងឺនៅមិនទាន់មានការបែករបស់បំពង់ទម្លាក់ស៊ុត ឬបែកបន្តិចបន្តួច និងឈាមធ្លាក់មកតិចតួច ឬបាត់ទៅវិញ និងការព្យាបាលដោយការវះកាត់ គឺជាវិធីព្យាបាលដែលត្រូវចំចំណុចបំផុត។

បើអ្នកធ្លាប់តាំងគភ៌ក្រៅស្បូនហើយ បើមិនធ្វើការព្យាបាលដោយបកស្បែកភ្នាសស្ដើងៗទាំងនោះចេញ ឬព្យាបាលដោយការវះកាត់ទេនោះ ឱកាសប្រថុយក្នុងការតាំងគភ៌ក្រៅស្បូនក៏នឹងកើតឡើងម្ដងទៀតបាន៕

ការមើលថែទាំគភ៌ឱ្យមានសុខភាពល្អ មិនមែនជារឿងងាយឡើយ ព្រោះក្នុងអំឡុងដែលមានផ្ទៃពោះនោះ ស្រ្តីៗយើងត្រូវជ្រើសរើសអាហារដែលល្អ មានប្រយោជន៍ដល់ខ្លួនឯង និងកូនក្នុងផ្ទៃ ស្រ្តីមានគភ៌ខ្លះដល់ថ្នាក់ផ្លាស់ប្ដូររសជាតិអាហារទៀតផងក៏មាន។ ប្រាកដណាស់ យើងដឹងហើយថា ការញ៉ាំផ្អែមក្នុងចំនួនដ៏ច្រើនខណៈពេលតាំងគភ៌ប្រាកដជាធ្វើឱ្យប្រថុយប្រថាននឹងការកើតរោគទឹកនោមផ្អែម ចុះរសជាតិប្រៃវិញ?…តើស្រ្តីមានគភ៌ញ៉ាំប្រៃបានឬទេ? និងបើសិនញ៉ាំច្រើនជ្រុលពេកនឹងហុចផលអាក្រក់ដល់ខ្លួនឯង និងកូនក្នុងផ្ទៃឬទេ? យើងនាំគ្នាទៅមើលចម្លើយទាំងអស់គ្នា…។

ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះញ៉ាំប្រៃនឹងមានគ្រោះថ្នាក់ដល់កូនក្នុងគភ៌ឬទេ?

ការពិតទៅ ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះអាចញ៉ាំប្រៃបាន និងមានប្រយោជន៍ដល់ការតាំងគភ៌ទៀតផង។ ដែលប្រាប់យ៉ាងដូច្នេះ ក៏ព្រោះថា “អំបិល” មានចំណែកសំខាន់ដល់ការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធប្រសាទ ប្រព័ន្ធដកដង្ហើម ប្រព័ន្ធបេះដូង និងសរសៃឈាម តែការទទួលទានអាហារដែលមានរសជាតិប្រៃខ្លាំងហួសហេតុពេក ប្រាកដជាធ្វើឱ្យសូដ្យូមក្នុងរាងកាយកើនឡើងខ្ពស់ នៅពេលសូដ្យូមក្នុងរាងកាយឡើងខ្ពស់ ប្រាកដជាធ្វើឱ្យកើតសម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់ ហុចផលអាក្រក់ដល់សរសៃឈាមក្នុងអវយវៈផ្សេងៗ ដូចជាបេះដូង និងខួរក្បាល កើតសភាវសរសៃឈាមបេះដូងត្បៀតតូច អាចនឹងពិការមួយកំណាត់ ឬមួយចំហៀងខ្លួន និងដែលសំខាន់ គឺស្រ្តីមានគភ៌នឹងប្រថុយក្នុងការកើតសភាវគភ៌មានជាតិពុល។

តើស្រ្តីមានគភ៌ ញ៉ាំប្រៃប៉ុនណាទើបមានសុវត្ថិភាពចំពោះខ្លួនឯង និងកូន?

ជាប្រក្រតី មនុស្សទូទៅ ឬស្រ្តីដែលមិនមានផ្ទៃពោះ គួរបានទទួលសូដ្យូមមិនលើស 2,300មីល្លីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ ឬទទួលទានអំបិលមិនលើស 1ស្លាបព្រាកាហ្វេក្នុងមួយថ្ងៃ ដែលអាចគណនាតាមតម្រូវការរបស់អំឡុងអាយុបានតាមតារាងខាងក្រោមនេះ…។

ស្រ្តីមានគភ៌អាចគណនាបានតាមអាយុ និងបន្ថែមបរិមាណសូដ្យូម 50 – 200មីល្លីក្រាម។ បើទទួលទានក្នុងបរិមាណដែលបានបញ្ជាក់ក្នុងតារាងខាងលើ ធានាថា មានសុវត្ថិភាពទាំងម្ដាយ និងកូនយ៉ាងពិតប្រាកដ។

ស្រ្តីមានគភ៌ដែលញ៉ាំប្រៃ ចង់បន្ថយប្រៃ តើត្រូវធ្វើយ៉ាងណា?

នៅពេលស្រ្តីមានផ្ទៃពោះចង់បន្ថយប្រៃ អាចធ្វើបានយ៉ាងងាយៗដូចខាងក្រោម…

• ទទួលទានអាហារដែលមានរសជាតិមិនខ្លាំង មិនប្រៃខ្លាំង ដូចជាកាពិ ស៊ុតប្រៃ ឬផ្លាស់ប្ដូរមកទទួលទានអាហារដែលមានរសជាតិសាបបន្តិចវិញ។
• ចៀសវាងការញ៉ាំនំផ្សេងៗ ដូចជានំបេឃើរី ចំណីជ្រក់ត្រាំ អាហារកំប៉ុង រួបទាំងអាហារសម្រេចផ្សេងទៀតផងដែរ។
• ចៀសវាងការផ្សំរសជាតិរបស់ម្ហូបអាហារដែលចម្អិនស្រេចហើយ ដូចជាថែមអំបិល ទឹកត្រី ប៊ីចេង ឬទឹកស៊ីអ៊ីវ។ល។
• ចម្អិនម្ហូបអាហារទទួលទានដោយខ្លួនឯង ព្រោះយើងមិនអាចដឹងបានថា អាហារដែលទិញមកនោះមានការបន្ថែមអំបិល ទឹកត្រី ឬគ្រឿងគ្រៅផ្សេងៗច្រើន ឬតិចប៉ុនណាឡើយ។

ស្រ្តីមានគភ៌អាចញ៉ាំប្រៃបាន តែគួរញ៉ាំក្នុងបរិមាណដែលសមរម្យ ដូចដែលបានដឹងនៅក្នុងតារាងខាងលើស្រាប់។ ការកែសម្រួលរសជាតិអាហារ ការបន្ថយប្រៃក្នុងគ្រានេះ នឹងមានផលល្អដល់ខ្លួនឯង និងកូនក្នុងផ្ទៃ រួមទាំងក្រុមគ្រួសារក្នុងរយៈពេលវែងយ៉ាងពិតប្រាកដ។

សុខភាពគភ៌ដ៏ល្អអាចធ្វើបានតាំងពីថ្ងៃនេះ និងធ្វើបានយ៉ាងងាយដោយការបន្ថយប្រៃ…ដោយក្ដីបារម្ភពី ទស្សនាវដ្ដី ឡារ៉ែន៕

សេចក្ដីត្រូវការផ្នែកផ្លូវចិត្តរបស់កុមារ មានភាពខុសប្លែកពីគ្នាខ្លះៗទៅតាមវ័យរបស់ពួកគេ តែអាចសរុបបែបត្រួសៗបានថា រឿងតទៅនេះមានភាពចាំបាច់ និងជាតម្រូវការសម្រាប់កុមារគ្រប់រូប។

1 . សេចក្ដីស្រឡាញ់ ភាពកក់ក្ដៅ

កុមារមានអារម្មណ៍ចង់ឱ្យឪពុកម្ដាយ ឬអ្នកចិញ្ចឹមមើលថែស្រឡាញ់រូបគេ មានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនឯងគឺជាសេចក្ដីត្រូវការ និងមានតម្លៃសម្រាប់ឪពុកម្ដាយ មានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនឯងត្រូវបានទទួលស្គាល់។ អាណាព្យាបាលមិនគួរធ្វើឱ្យកុមារមានអារម្មណ៍ថា ឪពុកម្ដាយស្អប់រូបគេ មិនចូលចិត្តរូបគេ ស្រឡាញ់លម្អៀង បដិសេធ ឬមិនត្រូវការ ជាចំណែកដែលលើស បង្ខំចិត្តចិញ្ចឹមរូបគេ និងមិនគួរធ្វើឱ្យមានអារម្មណ៍ថា រូបគេមានចំណុចខ្សោយ ឬតូចចិត្តតូចថ្លើមឡើយ។ អាកប្បកិរិយារបស់មនុស្សធំមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងលើផ្លូវចិត្តរបស់កុមារ ដូច្នេះរឿងសំខាន់ដែលចង់និយាយដល់នោះគឺ កុមារត្រូវការសេចក្ដីស្រឡាញ់យ៉ាងស័ក្តិសម មិនមែនស្រឡាញ់ខ្លាំងយ៉ាងគ្មានព្រំដែន ដូចជា តាមចិត្តគ្រប់បែបយ៉ាងដោយគ្មានហេតុផល រហូតធ្វើឱ្យក្លាយជាមនុស្សតាមតែចិត្តខ្លួនឯងគ្រប់ពេលវេលា មិនអាចអត់ធន់ជាមួយសភាវដែលមនុស្សប្រក្រតីធម្មតាអត់ធន់បាន រហូតក្លាយជាចំណុចមិនល្អខាងបុគ្គលភាពនោះទេ។

2 . ជំរុញវិវឌ្ឍនាការយ៉ាងស័ក្តិសម

ការជំរុញវិវឌ្ឍនាការដែលស័ក្តិសមនេះ អាស្រ័យលើវ័យរបស់កុមារ ដូចជា វ័យទារកកើតដំបូងត្រូវការ ការព បី ការប៉ះពាល់ ការញញឹម ការជជែកនិយាយជាមួយដើម្បីឱ្យបានឮសំឡេង។ ដល់ធំឡើងក៏ត្រូវការថែមឡើង ដូចជា ការលេង ការជជែកនិយាយ របស់លេងដែលស័ក្តិសមនឹងវ័យ ក៏នឹងជួយជំរុញបានល្អដែរ។ សម្រាប់ក្មេងក្នុងខួប 1ឆ្នាំដំបូង ដើម្បីជំរុញការបានឮ ការប្រើខ្សែភ្នែក គួរប្រើរបស់លេងដែលមានចលនា និងមានពណ៌ស្រស់ៗ និងមានសំឡេង។ លុះធំឡើងទៀត កុមារនឹងត្រូវការការជំរុញដើម្បីបង្កើនការធ្វើចលនា គួរប្រើប្រាស់សាច់ដុំផ្នែកផ្សេងៗ ដូចជាការប្រើម្រាមដៃ ការប្រើម្រាមជើង និងផ្សេងៗទៀត។ ការជំរុញផ្សេងៗនេះមានលទ្ធផលខាងផ្លូវចិត្តដែលទទួលបាន គឺកុមារនឹងមានអារម្មណ៍បានទទួលសេចក្ដីស្រឡាញ់ ការចាប់អារម្មណ៍ និងដែលសំខាន់គឺ បានជំរុញអារម្មណ៍ចង់ដឹងចង់ឃើញ ចាប់អារម្មណ៍ចំពោះបរិស្ថានជុំវិញ មានអារម្មណ៍សប្បាយ ចង់ពិសោធ ចង់សាកល្បងធ្វើ ធ្វើឱ្យមានអារម្មណ៍ថាមានភាពជឿជាក់ក្នុងចិត្ត ហ៊ានសម្ដែងចេញតាមនោះដែរ។

3 . អារម្មណ៍កក់ក្ដៅ និងសុវត្ថិភាព

អារម្មណ៍កក់ក្ដៅ និងសុវត្ថិភាពរបស់កុមារបានមកពីបរិស្ថានជុំវិញខ្លួន ជាពិសេសឪពុកម្ដាយ។ បើឪពុកម្ដាយមានសម្ព័ន្ធភាពល្អចំពោះគ្នា គ្រួសារមានសេចក្ដីសុខស្ងប់ស្ងាត់ កុមារនឹងមិនមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចថា នឹងត្រូវបោះបង់ចោលឡើយ។ ជាញឹកញាប់គេរកឃើញថា ក្មេងមានអាការខាងផ្លូវកាយ ដូចជាឈឺក្បាល ឈឺពោះដោយគ្មានជំងឺខាងរាងកាយជាមូលហេតុឡើយ តែបែរជាពាក់ព័ន្ធនឹងពេលដែលកុមារកើតមានអារម្មណ៍ធុញថប់តានតឹង មានអារម្មណ៍ខ្លាចពេលដែលឃើញឪពុកម្ដាយឈ្លោះគ្នា វាយតប់គ្នា ឬកំពុងជិតលែងលះគ្នា។ ក្រៅពីនោះ កុមារនៅត្រូវការមានអារម្មណ៍ថា មនុស្សធំអាចការពាររូបគេបាន មិនបណ្ដោយឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់លើរូបគេ។ កុមារគួរតែបានទទួលការការពារពីគ្រោះថ្នាក់ខាងរាងកាយ ដូចជាឧប្បត្តិហេតុផ្សេងៗ និងគួរតែបានទទួលការការពារមិនឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជា ទិដ្ឋភាពគ្រោះថ្នាក់ដែលគួរឱ្យភ័យរន្ធត់ខ្លាំង ទិដ្ឋភាពពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងផ្លូវភេទដែលមិនសមរម្យ ជាដើម និងគួរត្រៀមកាយ ត្រៀមចិត្តដល់កុមារសម្រាប់ហេតុការណ៍សំខាន់ៗ ដូចជា ការមានប្អូន ឬការវះកាត់ ជាដើម។

4 . ពាក្យណែនាំ និងការគាំទ្រ

កុមារត្រូវការពាក្យណែនាំ ឬការចង្អុលបង្ហាញអំពីមនុស្សធំថា អ្វីជាអ្វី ដូចជា តួនាទីដែលស័ក្តិសមតាមភេទរបស់ក្មេងប្រុស ឬក្មេងស្រី ការប្រតិបត្តិខ្លួនក្នុងសង្គម តម្លៃនៃការនិយម រហូតទៅដល់វប្បធម៌ប្រពៃណីផ្សេងៗ និងគួរផ្ដល់ការគាំទ្រជួយយកអាសាក្នុងរឿងផ្សេងៗដែលមើលឃើញថាសមរម្យ ដូចជា កិច្ចការងារដែលកុមារត្រូវការបំពេញ អាចជួយលើផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ឬជួយរកវត្ថុឧបករណ៍ជួយក្នុងការប្រើគំនិត ជាដើម។

5 . ភាពជាបលាប់ជានិរន្តរ៍ និងការមានព្រំដែន

ទាំង 2យ៉ាងមានភាពសំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យកុមាររៀនយល់ដឹងថា អ្វីត្រូវ អ្វីខុស អ្វីធ្វើបាន ឬមិនបាន មិនច្របូកច្របល់ខាងការគិត និងការប្រតិបត្តិ។ ច្បាប់ទម្លាប់ដែលប្រើ គួរតែមានហេតុផល និងមានការប្រតិបត្តិយ៉ាងជាប់លាប់តាំងពីដើមដល់ចប់ ដូចជា មិនឱ្យពាក់ស្បែកជើងចូលផ្ទះ ព្រោះនឹងធ្វើឱ្យផ្ទះកខ្វក់ ជាដើម ក៏គួរតែធ្វើបែបហ្នឹងជារៀងរហូត មិនមែនពេលមានអ្នកបម្រើក្នុងផ្ទះក៏ពាក់បាន ឬពេលម្ដាយជូតសម្អាតផ្ទះដោយខ្លួនឯង ក៏ពាក់មិនបាន ឬដូចជា ថ្ងៃមួយ មិនព្រមអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើរឿងអ្វីមួយ តែដល់ថ្ងៃក្រោយមកទៀត បែរជាអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើទៅវិញ ជាដើម។

មនុស្សធំមួយចំនួនមិនប្រាកដនៅក្នុងចិត្តថា អ្វីដែលគួរហាមក្មេង អ្វីមិនគួរហាម ខ្លាចបណ្ដោយតាមចិត្តពេក ឬតឹងរ៉ឹងខ្លាំងជ្រុលពេក ជាដើម ដូច្នេះចូរប្រកាន់យកគោលការណ៍ងាយៗ 3យ៉ាងដែលកុមារមិនអាចធ្វើបានយ៉ាងពិតប្រាកដគឺ ៈ

• ការធ្វើបាបខ្លួន(វាយតប់ខ្លួនឯង) រួមទាំងការលេងដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ ដូចជាលេងវត្ថុមុតស្រួចជាដើម។
• ការធ្វើបាប(វាយតប់)អ្នកដទៃ។
• ការបំផ្លាញវត្ថុរបស់របរ។

6 . ផ្ដល់ឱកាសឱ្យប្រើថាមពលក្នុងការច្នៃបង្កើត

វ័យកុមារ ជាវ័យដែលមានកម្លាំងថាមពលក្នុងខ្លួនខ្លាំង កុមារត្រូវការបានទទួលឱកាសឱ្យប្រើប្រាស់ថាមពលទៅលើការច្នៃបង្កើត ដូចជាការលេង ការហាត់ប្រាណក្នុងការលេងកីឡាផ្សេងៗ មានមានកិច្ចការងារផ្សេងៗដែលស័ក្តិសម។ បើមនុស្សធំមើលមិន

ឃើញភាពសំខាន់ពីចំណុចនេះ អាចត្រូវការឱ្យកុមារនៅយ៉ាងស្ងប់ស្ងាត់រៀបរយជាប់រហូតនោះ អាចនឹងធ្វើឱ្យកុមារក្លាយជាក្មេងមានសម្ពាធក្នុងចិត្ត មិនហ៊ានបង្ហាញចេញ ស្ពឹកស្រពន់ ខ្ជិលច្រអូស មិនរួសរាយស្រស់ថ្លា គ្មានគំនិតចាប់ផ្ដើមល្អៗក្នុងការច្នៃបង្កើត៕

បច្ចុប្បន្ន ខាងវេជ្ជសាស្រ្តបានពិសោធ និងបានទទួលស្គាល់ហើយថា ទារកនៅក្នុងផ្ទៃមានសមត្ថភាពក្នុងការទទួលដឹងអ្វីៗដែលនៅជុំវិញខ្លួនគេបានតាំងពីនៅក្នុងគភ៌របស់ម្ដាយម្ល៉េះ ដោយកម្រិតនៃការបានដឹងនោះ នឹងអភិវឌ្ឍជាសន្សឹមៗតាមអាយុគភ៌ ហើយការបានដឹងចម្បងៗដែលទារកអាចទទួលបាននោះគឺ ពន្លឺ សំឡេង ការធ្វើចលនា និងការប៉ះពាល់ផ្សេងៗ។

ការបានដឹងពីពន្លឺ

ពេលទារកនៅក្នុងគភ៌ដែលមានអាយុ 29សប្ដាហ៍ ទារកនឹងអាចបើកភ្នែក និងមើលឃើញជញ្ជាំងស្បូនដែលឱបក្រសោបខ្លួនគេ។ តមក នៅពេលអាយុគភ៌ច្រើនឡើងជារឿយៗ ជញ្ជាំងស្បូនក៏នឹងស្ដើងទៅជារឿយៗដែរ ពន្លឺពីខាងក្រៅក៏អាចឆ្លងកាត់ចូលមកខាងក្នុងស្បូនបាន។ ពន្លឺដែលឆ្លុះភ្លឺចូលមក នឹងជំរុញការទទួលដឹងរបស់ទារក ធ្វើឱ្យទារកបានស្គាល់ពីភាពផ្សេងគ្នារវាងពេលថ្ងៃ និងពេលយប់ ដែលព័ត៌មាននេះកើតឡើងពីការពិសោធខាងវេជ្ជសាស្រ្ត ដោយការសាកល្បងបញ្ចាំងពន្លឺភ្លើងចូលទៅបរិវេណស្បូន បន្ទាប់ពីនោះក៏ប្រើអេកូសាស្រ្តឆ្លុះពិសោធន៍មើលប្រតិកម្មរបស់ទារកនៅក្នុងគភ៌ និងបានរកឃើញថា ពេលបញ្ចាំងពន្លឺចូលទៅ ទារកបានលើកដៃឡើងបាំងថ្ងាសក្នុងលក្ខណៈបាំងពន្លឺ និងកម្រិតការលោតរបស់បេះដូងទារកក៏កើនឡើងខ្ពស់ជាងប្រក្រតីដែរ។

ការបានដឹងផ្នែកសំឡេង

ទារកដែលនៅក្នុងគភ៌មានអាយុ 16សប្ដាហ៍ ចាប់ផ្ដើមបានឮសំឡេងផ្សេងៗហើយ ទាំងសំឡេងបេះដូងលោតរបស់ម្ដាយ សំឡេងការហូរវិលរបស់ចរន្តឈាមរត់ ឬសូម្បីតែសំឡេងដែលលាន់ឮមកពីខាងក្រៅស្បូន ដូចជាសំឡេងជជែកគ្នារបស់ឪពុកម្ដាយ សំឡេងភ្លេង ឬសំឡេងឮខ្លាំងៗពីខ្សែភាពយន្តដែលម្ដាយកំពុងមើលទៀតផង។ ធ្លាប់មានឧទាហរណ៍ពេលដែលស្រ្តីមានគភ៌ទៅមើលខ្សែភាពយន្តដែលមានឆាកត្រូវមានសំឡេងឮខ្លាំងៗ ឬសំឡេងស្រែកឮៗ ទារកនៅក្នុងគភ៌នឹងរើទធាក់ជើងឡើង ព្រោះទារកក្នុងគភ៌បានតបស្នងនឹងសំឡេងដែលគេបានឮនោះ រួមទាំងសំឡេងនិយាយរបស់ឪពុកម្ដាយផងដែរ។ មានការពិសោធ និងអះអាងលទ្ធផលរួចហើយ អំពីអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តថា បើឪពុកម្ដាយបាននិយាយលេងជាមួយកូនតាំងពីនៅក្នុងគភ៌យ៉ាងជាប់លាប់ នៅពេលកូនប្រសូតចេញមក ទារកនឹងអាចចងចាំសំឡេងឪពុក និងម្ដាយបានភ្លាមតែម្ដង និងអាចឆ្លើយតបដោយការព្យាយាមបែរទៅរកប្រភពសំឡេងរបស់ឪពុក និងម្ដាយ ដោយទារកនឹងមានប្រតិកម្ម និងញែកសំឡេងរបស់ឪពុកម្ដាយ ពីសំឡេងរបស់អ្នកដទៃបានភ្លាមៗក្រោយពីប្រសូតចេញមក និងអាចចងចាំឪពុកម្ដាយបានក្នុងអំឡុងពេល 4ថ្ងៃបន្ទាប់ពីប្រសូតចេញមក ទោះជាខ្សែភ្នែកអាចមើលឃើញក្នុងរយៈចម្ងាយត្រឹមតែ 1អ៊ិញក្ដី។

ក្រៅពីនោះ បើសិនជាក្នុងអំឡុងពេលដែលតាំងគភ៌ ស្រ្តីជាម្ដាយបានចាក់បទភ្លេងដែលមានបរិយាកាសបែបកក់ក្ដៅស្រទន់ មានអារម្មណ៍ត្រជាក់ ដូចជាភ្លេងក្លាសស៊ិក ព្រមជាមួយនឹងការនិយាយជាមួយកូនយ៉ាងជាប់លាប់ផងនោះ ពេលកូនប្រសូតចេញមក និងស្រែកយំ ការចាកបទភ្លេងដដែលដែលធ្លាប់បានបើកឱ្យកូនស្ដាប់ បែរជាមានផលធ្វើឱ្យទារកមានអារម្មណ៍ស្ងប់ទៅវិញបានយ៉ាងគួរឱ្យចម្លែកចិត្ត។ ទាំងអស់នេះ ដោយសារតែទារកអាចចងចាំសំឡេងបទភ្លេងដែលគេធ្លាប់បានឮកាលពីពេលនៅក្នុងគភ៌ ដែលសភាវនេះ ទារកនឹងមានអារម្មណ៍ថាមានសុវត្ថិភាព និងស្ងប់ស្ងាត់ទៅវិញ។

ការបានដឹងពីការប៉ះពាល់ និងការធ្វើចលនា

ដោយសារតែទារកកាលពីពេលនៅក្នុងគភ៌ត្រូវអណ្ដែតទៅមក និងរឹតតែស្រ្តីជាម្ដាយធ្វើចលនាផងនោះ រាងកាយរបស់ទារកនៅក្នុងគភ៌ក៏នឹងមានចលនាទៅមកដូចគ្នាដែរ។ ការមានចលនាក្នុងលក្ខណៈអណ្ដែតទៅមកនេះ ទារកនឹងប៉ះពាល់ជាមួយស្រទាប់ផ្នែកខាងក្នុងរបស់ស្បូនគ្រប់ពេល ដែលមានផលល្អដល់ការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធប្រសាទទទួលអារម្មណ៍របស់ទារក។ ក្រៅពីនេះ ទារកនៅបានស្គាល់ពីការសម្របខ្លួន និងស្គាល់ពីការរក្សាលំនឹងរបស់រាងកាយទៀតផង។

ដូច្នេះយើងឃើញថា ទារកនៅក្នុងគភ៌មានសមត្ថភាពក្នុងការទទួលដឹង និងចងចាំអារម្មណ៍ផ្សេងៗពីសភាពជុំវិញខ្លួនបាន ដូច្នេះហើយទើបឪពុកម្ដាយគួរប្រយ័ត្នប្រយែងឱ្យខ្លាំងជាមួយសភាពបរិស្ថានដែលនៅជុំវិញខ្លួនក្នុងអំឡុងពេលតាំងគភ៌ ព្រោះរឿងទាំងអស់នោះ អាចហុចផលប៉ះពាល់ដល់ទារកក្នុងគភ៌បាន។ បើយើងចេះនាំយករឿងទាំងអស់នេះមកកែច្នៃប្រើដើម្បីបង្កើនការរៀនយល់ដឹងរបស់ទារកក្នុងគភ៌ផងនោះ វានឹងធ្វើឱ្យកើតផលល្អៗចំពោះកូនមិនខាន៕

ឪពុកម្ដាយគ្រប់រូបតែងប្រាថ្នាចង់ឱ្យកូនជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្លួនក្លាយជាក្មេងអច្ឆរិយៈ មានភាពឆ្លាតវាងវៃ រហ័សរហួន អារម្មណ៍ល្អ អាចរៀនយល់ដឹងបានឆាប់រហ័ស និងអាចសម្របសម្រួលខ្លួនចូលក្នុងសង្គមមនុស្សបាន តែ តើយើងនឹងធ្វើឱ្យទារកដែលប្រសូតចេញមកក្លាយជាក្មេងអច្ឆរិយៈយ៉ាងម៉េចបានទៅ?

ដោយតិចណូឡូជីខាងវេជ្ជសាស្រ្តក្នុងពេលច្ចុប្បន្ននេះ ធ្វើឱ្យយើងដឹងថា មានបច្ច័យចម្បង 3យ៉ាងដែលបើសិនជាយើងអាចត្រៀមឱ្យរួចជាស្រេចមុននឹងចាប់តាំងគភ៌នោះ ទារកដែលប្រសូតចេញមកក៏នឹងមានគុណភាពល្អ និងមានឱកាសក្លាយជាក្មេងពូកែអច្ឆរិយៈដូចដែលឪពុកម្ដាយរំពឹងប្រាថ្នាបានមិនខាន។

1 . ពូជកំណើតពីឪពុក និងម្ដាយ

ទារកកើតចេញពីការរួមបញ្ចូលគ្នារវាងកោសិការបស់ខាងឪពុក និងម្ដាយ ដោយកោសិកាប្រកបទៅដោយ ក្រូម៉ូហ្សូម(Chromozome) ដែលមានលក្ខណៈជាសរសៃ 2ខ្សែដែលតម្រៀបគ្នាជាគូៗ តោងគ្នាជាប់ណែនដូចជាជណ្ដើរវិល និងនៅលើសរសៃក្រូម៉ូហ្សូមនឹងមានហ្ស៊ែន ដែលហ្ស៊ែននេះបានមកពីការផ្សំចូលគ្នារវាងខាងឪពុក និងខាងម្ដាយម្នាក់ពាក់កណ្ដាល។ ហ្ស៊ែនជាអង្គភាពគ្រប់គ្រងគុណភាព និងលក្ខណៈផ្សេងៗរបស់មនុស្ស មិនថាតែមុខមាត់ រូបរាង កម្ពស់ ពណ៌សម្បុរ ភាពឆ្លាត-ល-ហើយដែលហ្ស៊ែននៅក្នុងផ្នែករបស់អវយវៈខួរក្បាលនេះឯងដែលបានទទួលមកពីហ្ស៊ែនរបស់ឪពុក និងម្ដាយម្នាក់ពាក់កណ្ដាល ដែលមានផលធ្វើឱ្យទារកនៅពេលធំធាត់ឡើងនឹងមានលក្ខណៈស្រដៀងនឹងឪពុក និងម្ដាយ។

ដូច្នេះហើយទើបពូជកំណើតពីឪពុក និងម្ដាយគឺជាផ្នែកមួយដែលមានភាពសំខាន់ចំពោះគុណភាពរបស់ទារក ព្រោះថា ទារកនឹងឆ្លាតវាងវៃប៉ុនណា ហ្ស៊ែនដែលបានទទួលពីឪពុក និងម្ដាយនោះមានចំណែកពាក់ព័ន្ធគ្នាយ៉ាងខ្លាំង។ ក្រៅពីហ្ស៊ែនដែលបានទទួលពីឪពុក និងម្ដាយហើយ នៅមានបច្ច័យផ្សេងទៀតក៏មានផលចំពោះទារកដែរ។

2 . អាហារការហូបចុក

ចំណីអាហារដែលយើងញ៉ាំចូលទៅក្នុងមួយថ្ងៃៗនឹងត្រូវបំប្លែងឱ្យក្លាយជាសារធាតុអាហារ ដែលក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នពិភពវេជ្ជសាស្រ្តបានផ្ដល់នូវការទទួលស្គាល់ហើយថា បើទារកតាំងពីនៅក្នុងគភ៌បានទទួលសារធាតុអាហារដែលល្អ និងសមរម្យនោះ នឹងជួយឱ្យរាងកាយរបស់ទារកអាចអភិវឌ្ឍ និងធំធាត់ឡើងក្លាយជាក្មេងអច្ឆរិយៈបានដូចគ្នា ព្រោះសារធាតុអាហារជាច្រើនប្រភេទមានផលល្អក្នុងការកសាងរាងកាយរបស់ទារកតាំងពីនៅក្នុងគភ៌ ដូចជា ប្រូតេអ៊ីនជាសារធាតុអាហារដែលរាងកាយត្រូវប្រើដើម្បីបង្កើនទំហំ និងគុណភាពរបស់ខួរក្បាល។ បើទារកបានទទួលសារធាតុអាហារដែលគ្រប់គ្រាន់ រាងកាយរបស់ទារកក៏នឹងអាចអភិវឌ្ឍខួរក្បាលបានយ៉ាងល្អពេញលេញ។ នៅពេលខួរក្បាលល្អពេញលេញ ការធ្វើការងាររបស់ខួរក្បាលក៏នឹងដំណើរការទៅបានយ៉ាងពេញលេញល្អដូចគ្នា។

ខួរក្បាលជាអវយវៈដែលសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ហើយខួរក្បាលក៏ប្រកបទៅដោយកោសិកាក្នុងចំនួនដ៏ច្រើនដូចគ្នា។ បើស្រ្តីមានគភ៌បានទទួលសារធាតុអាហារជាប្រូតេអ៊ីនតិចជ្រុលពេក កោសិកាខួរក្បាលរបស់កូនក្នុងផ្ទៃក៏នឹងមានទំហំតូច និងធ្វើឱ្យទារកដែលប្រសូតចេញមកមានកម្រិតសតិបញ្ញាទាបជាងក្មេងដទៃទៀត។ ក្រៅពីប្រូតេអ៊ីនហើយ នៅមានសារធាតុអាហារផ្សេងៗទៀត ដូចជា ក្រុមវីតាមីនប្រភេទខ្លះក៏មានផលល្អដល់ប្រព័ន្ធប្រសាទរបស់ទារកដែរ ដូច្នេះហើយទើបអាហារដែលស្រ្តីមានគភ៌បានទទួលចូលទៅនោះ មានផលល្អយ៉ាងខ្លាំងដល់ទារកក្នុងគភ៌។

3 . សភាពបរិស្ថាន

សភាពបរិស្ថាននៅក្នុងទីនេះនឹងមានផលប៉ះពាល់តាំងពីស្រ្តីចាប់ផ្ដើមតាំងគភ៌ម្ល៉េះ។ លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវខាងវេជ្ជសាស្រ្តបានបញ្ជាក់ថា បើស្រ្តីដែលមានគភ៌ត្រូវទ្រាំទ្រនៅជាមួយសភាពបរិស្ថានដែលមិនល្អ ទាំងរឿងសំឡេងដែលឮខ្លាំងហួសហេតុ មានក្លិនដែលមិនគួរឱ្យប៉ងប្រាថ្នា ឬធ្វើឱ្យស្រ្តីមានគភ៌មានអារម្មណ៍មួម៉ៅ ឬធុញថប់នោះ ទារកក៏នឹងបានទទួលផលប៉ះពាល់ពីសភាពបរិស្ថានទាំងនោះដូចគ្នា ដូចជា នៅពេលប្រសូតចេញមកហើយ ទម្ងន់ខ្លួននឹងតិចជាងប្រក្រតី ឬត្រូវប្រសូតចេញមកមុនកំណត់ ទារកងាយភ្ញាក់ផ្អើល ពិបាកចិញ្ចឹម ឬប៉ឹនយំ ជាដើម។

បើចង់ឱ្យប្រសូតទារកចេញមកក្លាយជាក្មេងអច្ឆរិយៈ តើត្រូវធ្វើយ៉ាងណា?

យើងមើលឃើញថា ពូជកំណើតពីឪពុក និងម្ដាយគ្រាន់តែជាចំណែក 1ភាគ3 នៃបច្ច័យប៉ុណ្ណោះ ដែលនឹងធ្វើឱ្យកូនក្លាយជាក្មេងដែលមានគុណភាព ជាក្មេងអច្ឆរិយៈ និងបច្ច័យ 2ផ្នែកទៀត គឺរឿងអាហារការហូបចុក និងសភាពបរិស្ថានក៏ជារឿងដែលឪពុកម្ដាយគ្រប់រូបអាចកំណត់ និងកែខៃបានដែរ ដូច្នេះមិនចាំបាច់ទៅនឹកកង្វល់ថា ពូជកំណើតរបស់យើងមិនល្អគ្រប់គ្រាន់ទេដឹងនោះឡើយ។

គោលការណ៍ក្នុងការប្រតិបត្តិខ្លួនរបស់ស្រ្តីក្នុងអំឡុងពេលមានគភ៌យ៉ាងងាយៗនោះគឺ ទទួលទានអាហារឱ្យបានគ្រប់ប្រភេទក្រុមនៃអាហារ សង្កត់ធ្ងន់លើអាហារដែលមានប្រូតេអ៊ីនឱ្យច្រើនបន្តិច អាចនឹងញ៉ាំទឹកដោះគោក្នុងមួយថ្ងៃ 3-4កែវ ស៊ុតមាន់ 1គ្រាប់ ទទួលទានត្រីឱ្យបានច្រើន បន្លែផ្លែឈើ រួមទាំងថ្នាំបំប៉នដែលបានទទួលពីគ្រូពេទ្យដែលពិនិត្យគភ៌ រួមទាំងគួររស់នៅក្នុងទីកន្លែងដែលគ្មានសំឡេងខ្លាំងៗរំខាន មានខ្យល់អាកាសចេញចូលល្អ និងថែរក្សាអារម្មណ៍របស់ខ្លួនឱ្យស្រស់ថ្លាជាប់ជានិច្ច…តែប៉ុណ្ណឹង ទារកនៅក្នុងផ្ទៃក៏នឹងល្អឥតខ្ចោះ រឹងមាំទាំងរាងកាយ និងចិត្តគំនិត និងត្រៀមជាស្រេចក្នុងការធំធាត់ឡើងក្លាយជាក្មេងដែលឆ្លាតវាងវៃ អច្ឆរិយៈបានបាត់ទៅហើយ៕

“ឪពុក-ម្ដាយ” ព្រឹកឡើងត្រូវត្រៀមខ្លួនទៅធ្វើការ និងក្រៅពីត្រូវត្រៀមរឿងរបស់ខ្លួនឯងហើយ មុនអ្វីៗទាំងអស់ គឺត្រូវបែងពេលវេលាមើលថែកូនៗ…ដាស់ឱ្យក្រោកពីគេង ដុសសម្អាតធ្មេញ ងូតទឹក ញ៉ាំអាហារ ត្រៀមខ្លួនទៅសាលារៀន។ រៀងរាល់ព្រឹក ជីវិតនឹងរវល់វីវក់ជាមួយនឹងភារកិច្ចទាំងនេះ។

នៅពេលកូនចាប់ផ្ដើមធំឡើង ការចិញ្ចឹមមើលថែក៏នឹងត្រូវកែសម្រួលទៅតាមវ័យរបស់កូនផងដែរ។ ពេលមើលត្រឡប់ទៅក្រោយវិញ មនុស្សដែលជាម្ដាយដូចរូបយើង មានអារម្មណ៍ថា អំឡុងពេលដែលល្អបំផុត និងសប្បាយបំផុតគឺ អំឡុងពេលដែលកូននៅតូចក្នុងវ័យតេះតះ ព្រោះកូនត្រូវការត្រឹមតែសេចក្ដីស្រឡាញ់ និងអាហារប៉ុណ្ណោះ…អ្វីដែលសំខាន់គឺ កូននៅមិនទាន់ចេះតបតមកវិញ មិនទាន់មានពាក្យសម្ដី ដូច្នេះយើងគ្រាន់តែនឿយកាយ បានគេងសម្រាកហើយក៏ស្រួលខ្លួនឡើងវិញ និងទោះជានឿយប៉ុនណា ដើម្បីកូន ម្ដាយធ្វើបាន…។

តើលោកអ្នកធ្លាប់សង្កេតដែរឬទេ? ទោះជាក្មេងស្ថិតនៅក្នុងសភាពបរិស្ថានតែមួយដូចគ្នា ឪពុកម្ដាយផ្ដល់នូវការចិញ្ចឹមមើលថែដូចគ្នា តែហេតុអីលទ្ធផលចេញមកខុសគ្នា? តើអ្វីដែលមានផលដល់ទង្វើរបស់ក្មេង និងមានផលដល់ផ្នត់គំនិតរបស់គេ? ប្រាកដណាស់ថា ធម្មជាតិរបស់ក្មេងម្នាក់ៗមានភាពខុសប្លែកផ្សេងពីគ្នា លក្ខណៈចរិតនិស្ស័យ ចំណង់ចំណូលចិត្ត និងមើលឱ្យជ្រៅទៅដល់រឿងរបស់ចិត្តគំនិតក៏មិនដូចគ្នា…ព្រោះគ្រប់គ្នាមានភាពខុសប្លែកពីគ្នា។

យើងមិនចាំបាច់ត្រូវធ្វើឱ្យគ្រប់គ្នាដូចគ្នានោះទេ…គិតតែត្រឹមថា តើយើងនឹងរស់នៅរួមគ្នាយ៉ាងណាឱ្យមានសេចក្ដីសុខ?

ឫសគល់សំខាន់ដែលគួរឱ្យដល់កូនតាំងពីនៅតូច

“ឱ្យសេចក្ដីស្រឡាញ់ មុនឱ្យចំណេះដឹង”

អ្នកគ្រូម្នាក់ដែលនាងខ្ញុំគោរព អ្នកគ្រូបានរៀបរាប់ប្រាប់តាមរយៈការឱ្យរៀនយល់ដឹងដោយការសង្កេតអំពីវិធីការបង្ហាត់បង្រៀនរបស់កសិករដែលធ្វើចម្ការដូង ដែលយកសត្វស្វាមកចិញ្ចឹម និងបង្ហាត់ឱ្យចេះរហូតអាចប្រើឱ្យឡើងបេះផ្លែដូងបាន។ គោលការណ៍ក៏គឺ “ឱ្យសេចក្ដីស្រឡាញ់ មុនឱ្យចំណេះដឹង”” នាងខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា រឿងនេះគឺជារឿងត្រឹមត្រូវណាស់ ព្រោះខ្នាតសត្វស្វាដែលជាសត្វព្រៃម៉េច យើងនៅយកមកបង្ហាត់បង្រៀនបាន ចុះទម្រាំមនុស្ស តើយើងបង្ហាត់បង្រៀនមិនបានឬ? មែនអត់?

(សូមរង់ចាំអាននៅលេខបន្ត)