រន្ទះបាញ់​អាចជា​អ្នក​ដែល​បាន​បង្កើត​ជីវិត​នៅលើ​ផែនដី

ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​មួយ​បាន​បង្ហាញថា រន្ទះបាញ់​ដែល​បាញ់​ចុះមក​កាន់​ផ្ទៃដី​របស់​ភពផែនដី​កាលពី​យុគសម័យដំបូងៗ ទំនងជា​បានផ្ដល់​សារធាតុ​ផូស្វ័រ ( phosphorus) ចាំបាច់​ដើម្បី​បង្កបង្កើត​ជីវិត។

ផូស្វ័រ​គឺជា​សមាសធាតុ​ដ៏​សំខាន់​មួយ​នៅក្នុង​ម៉ូលេគុល​ដែល​បង្កបង្កើត​រចនាសម្ព័ន្ធ​របស់​កោសិកា​រាងកាយ និង​ម្នាស​របស់​កោសិកា ហើយ​ជាង​នេះ វា​ក៏បង្ក​បង្កើតបានជា​គ្រោង​សម្រាប់ DNA និង ARN ផងដែរ។ ប៉ុន្តែ ផូស្វ័រ​ពិតជា​ពិបាក​ត្រូវ​បាន​ចាប់​យក​​នៅលើ​ផែនដី​កាលពី​យុគសម័យ​ជាង 4ពាន់​លាន​ឆ្នាំមុន។

«ផូស្វ័រ​ស្ទើរតែ​ទាំងអស់​នៅលើ​ផែនដី​កាលពី​យុគសម័យ​ដំបូង ត្រូវ​ជាប់គាំង​នៅក្នុង​រ៉ែ​មិន​រលាយ និង​មិន​ដំណើរការ​ មាន​ន័យ​ថា​ វា​មិនអាច​ត្រូវបាន​ប្រើប្រាស់​ដើម្បី​បង្កើតជា​ម៉ូ​លី​គុល​ជីវសាស្ត្រ​ចាំបាច់​សម្រាប់​ជីវិត» នេះ​បើតាម​​ការ​ឱ្យ​ដឹង​ពី​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ Benjamin Hess មកពី​សាកលវិទ្យាល័យ Yale នៃ​សហរដ្ឋអាមេរិក។

កន្លងមក ក្រុម​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​យល់ថា អាចម៍ផ្កាយ​ដែល​ធ្លាក់​មកលើ​ផែនដី បាន​នាំមក​នូវ​កត្តាចាំបាច់​ស​ម្រា​ប់​ជីវិត​លើ​ពិភព​មួយ​នេះ។ ដុំថ្ម​អវកាស​ត្រូវបាន​គេ​ដឹងថា មាន​ផ្ទុក schreibersite ជា​សារធាតុ​ផូស្វ័រ​ដែល​អាច​រលាយ​ក្នុង​ទឹក។ បើសិន​ជាមាន​អាចម៍ផ្កាយ​ច្រើន​ធ្លាក់​មកលើ​ផែនដី នោះ​វា​គឺជា​ប្រភព​របស់​ផូស្វ័រ​ដ៏​សមស្រប​សម្រាប់​ការកកើត​ជីវិត។

ក៏ប៉ុន្តែ ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវថ្មីៗនេះ បាន​បង្ហាញថា ជីវិត​ចាប់ផ្ដើម​កកើត​លើ​ផែនដី​របស់​យើង​តាំងពី 3.5 ដល់ 4.5ពាន់​លាន​ឆ្នាំមុន ហើយ​ក្នុង​យុគសម័យ​នោះ ផែនដី​មិនសូវ​ទទួល​ឥទ្ធិពល​ពី​អាចម៍ផ្កាយ។ ដូច្នេះ បរិមាណ​ផូស្វ័​យ​ដែល​គាំទ្រ​ដល់​ជីវិត អាចមាន​ប្រភពពី​យន្តការ​ដទៃ។

រូប​ភាព​ឧទ្ទាហរណ៍​នៃ​រន្ទះបាញ់​​កាល​ពី​យុគ​សម័យ​ដំបូង​ៗ​របស់​ផែន​ដី​

នៅក្នុង​របាយការណ៍​ថ្មី​មួយ​នៅលើ​ទស្សនាវដ្ដី Nature Communication ដែល​បាន​ចុះផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី 16 មីនា 2021 អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ Hess រួម​នឹង​សហការី​របស់ខ្លួន​បាន​រកឃើញ​ភ័ស្ដុតាង​ដែល​អាច​អះអាង​បាន​ថា រន្ទះ​ដែល​បាញ់​ចុះមក​ផែនដី​កាលពី​អតីតកាល ទំនងជា​បាន «បើក​សោ» ឱ្យ​ផូស្វ័រ​ដែល​កំពុង​ជាប់​នៅក្នុង​រ៉ែផ្សេងៗអាច​ចេញមកក្រៅ។

កាលពី​ផែនដី​នៅ​ក្មេង រន្ទះបាញ់​កើតមាន​ច្រើនជាង​សព្វថ្ងៃ ព្រោះថា កាលណោះ​បរិយាកាស​មាន​ផ្ទុក​សារធាតុ carbon dioxide យ៉ាងច្រើន។ សព្វថ្ងៃ ផែនដី​មាន​រន្ទះបាញ់​ប្រមាណ 560លាន​ដង​ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ក្នុង​យុគសម័យ​ដំបូង តួលេខ​នេះ​គឺ ចាប់ពី 1 ដល់ 5ពាន់​លាន​ដង ក្នុងនោះ​មាន​ចាប់ពី 100 ទៅ 1ពាន់​លាន​ដង បាន​បាញ់​មកលើ​ដី។ ប្រការនេះ​មានន័យថា រន្ទះបាញ់​អាច​ផ្គត់​ផ្គង​សារធាតុ​ផូស្វ័រ​ដល់​ផែនដី​បាន​យ៉ាងច្រើន។

«ការយល់ដឹង​អំពី​តួនាទី​របស់​រន្ទះបាញ់​ដែល​ដូច​ទៅនឹង​យន្តការ​បង្កបង្កើត​ផូស្វ័រ​ដែល «អាច​ប្រតិកម្ម» គឺជា​រឿង​សំខាន់​ក្នុងការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​រក​ប្រភព​នៃ​ជីវិត​នៅលើ​ផែនដី ក៏ដូចជា​ប្រភព​នៃ​ជីវិត​នៅក្រៅ​ផែនដី។ ការរកឃើញ​របស់​យើង អាចអនុវត្ត​​នៅ​លើ​​គ្រប់​​ពិភព​ទាំងអស់​ដែលមាន​បរិយាកាស​អាច​បង្កើត​រន្ទះបាញ់» អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ Hess អះអាង​ដូច្នេះ៕

ប្រភព៖ CNN
ប្រែ​សម្រួល៖ បុត្រា

អត្ថបទពេញនិយម

អាការ​តាំង​គភ៌ថ្មីៗ និង14សញ្ញា​បញ្ជាក់ថាអ្នក​កំពុង​ជិត​ក្លាយជា​ម្តាយ​គេ​ហើយ

សម្រាប់​អាការ​របស់​អ្នក​តាំង​គភ៌​រយៈដំបូងៗ តើ​យើង​នឹង​ដឹង​យ៉ាងណា​បាន​ថា កំពុងតែ​មានគភ៌​ឬក៏​អត់? ព្រោះ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​1សប្តាហ៍​ដំបូង អាច​និយាយបានថា ជា​អំឡុង​ពេលដែល​មិនសូវ​បង្ហាញ​អាការ​ប៉ុន្មាន​ឡើយ ហើយ​បើ​អីុចឹង តើនារីៗយើង​នឹង​ដឹង ហើយ​ប្រាកដ​ក្នុង​ចិត្ត​យ៉ាងណា​បាន​ទៅ​ថា...

អាការ9យ៉ាង​នៃ​អ្នក​ចាប់ផ្តើម​មាន​ផ្ទៃពោះ ដែលនារីៗទាំងឡាយ​គួរ​ដឹង

សញ្ញា​នៃ​ការតាំង​គភ៌​មិន​មែនមាន​ត្រឹមតែ​ការ​ក្អួតចង្អោរ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ព្រោះ​អាការ​របស់​អ្នកមាន​ផ្ទៃពោះ​ក្នុង​រយៈ​ដំបូង​អាច​មិន​ដូចគ្នា​ទាំងអស់​នោះទេ អ្នកខ្លះ​ចាញ់​ខ្លាំង ឬ​អ្នកខ្លះ​សឹងតែ​គ្មាន​អាការ​ចាញ់កូន​សោះ​ក៏មាន ឯ​អ្នក​ខ្លះទៀត​កើត​អាការប្លែកៗដែល​ធ្វើឱ្យ​យល់ច្រឡំ​ថា ជា​អាការ​ជំងឺ​អ្វីមួយ​ទៅវិញ ដូច្នេះ​នៅពេលនេះ ឡា​រ៉ែ​ន សូម​រួបរួម​អាការ​របស់​អ្នកមាន​ផ្ទៃពោះ​ក្នុងលក្ខណៈផ្សេងៗមក​ជម្រាប​ជូនជ្រាប...

ត្រូវតែដឹង… អាការឈឺពោះផ្នែកខាងស្ដាំបញ្ជាក់ប្រាប់ពីជំងឺអ្វីខ្លះ?

នរ​ណាៗ​ក៏​ដឹង​ដែរ​ថា​ អាការ​ឈឺពោះ​នេះ​ នៅពេល​ដែល​វា​កើតឡើង​ហើយ​ តែងតែ​សាង​នូវ​ក្ដី​លំបាក​ដល់​រាងកាយ​របស់​យើង​ខ្លាំង​ណាស់​ មិនថា​តែ​ឈឺពោះ​ផ្នែក​ខាងឆ្វេង​ ឬផ្នែក​ខាងស្ដាំ​ឡើយ​។ បើសិនជា​អាការ​ឈឺ​ក្នុង​លក្ខណៈ​នោះ​កើតឡើង​ចំពោះ​យើង​ញឹកញាប់​ នោះ​វា​អាច​ជា​សញ្ញា​មួយ​ដែល​ប្រាប់​ឱ្យ​យើង​ដឹង​អំពី​បញ្ហា​សុខភាព​ដែល​កំពុង​ជិត​មកដល់​ ដូច្នេះ​សូម​ឱ្យ​នឹក​ឃើញ​ជាប់​ជានិច្ច​ថា​...

វិធីពន្លឿនការមករដូវប្រចាំខែ ឱ្យធ្លាក់លឿនជាងមុន មិនមានគ្រោះថ្នាក់ និងទទួលបានផលល្អ

ការមករដូវ គឺជារឿងធម្មតាសម្រាប់ស្ត្រី ប៉ុន្តែស្ត្រីមួយចំនួនអាចមានបញ្ហាមករដូវមិនប្រក្រតី ហើយមានស្ត្រីខ្លះឆាប់មករដូវ ខ្លះទៀតបាត់រដូវ រដូវមកមិនទៀងទាត់ ឬមករដូវយឺតជាដើម។ ស្ត្រីខ្លះអាចរាំងរដូវរហូតដល់គិតថា អ្នកមានផ្ទៃពោះម្តងទៀត...

ឈឺពោះខាងស្តាំ… អាការឈឺនេះបញ្ជាក់ពីជំងឺអ្វីបានខ្លះ?

ឈឺពោះខាងស្តាំញឹកញាប់ រហូតចាប់ផ្តើមនឹកចម្លែកចិត្តចំពោះខ្លួនឯង ថាអេះ៎? អាការឈឺពោះខាងស្តាំនេះកំពុងតែប្រាប់ពី ហេតុអ្វីម្យ៉ាងនៅក្នុងរាងកាយឱ្យយើងដឹងទេដឹង?។ អាការឈឺពោះខាងស្តាំ មិនថាតែផ្នែកខាងលើ ខាងក្រោម ឬឈឺពោះម្តុំក្រោមឆ្អឹងជំនីនោះឡើយ គ្រប់អាការឈឺពោះដែលកើតឡើងសុទ្ធតែមានដើមកំណើតរបស់វាទាំងអស់...

និស្សិត​ផ្នែកស្ថាបត្យកម្មមួយ​ក្រុម ​បង្ហាញ​គម្រោង​កែលម្អរសួនច្បារ​ផ្សារចាស់ ជា​តំបន់លំហ​បៃតង​សម្រាប់​សកម្មភាព​សហគមន៍ និង​ទាក់ទាញ​ទេសចរ

ភ្នំពេញ ៖ សួនច្បារ​ផ្សារ​ចាស់​មាន​ទីតាំង​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ ដោយ​លាត​សន្ធឹង​ពី​ផ្សារ​រាត្រី​ជិត​មាត់ទន្លេ រហូត​ដល់​ស្ថានីយ​អយស្ម័យយានកម្ពុជា, បច្ចុប្បន្ន​សួន​មួយ​នេះ មាន​បញ្ហា​ប្រឈម​មួយ​ចំនួន​ដូចជា​ការ​កកស្ទះ​ចរាចរណ៍​ដោយ​សារ​ចំណត បញ្ហា​បរិស្ថាន...

ថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ កៀរគរក្រុមហ៊ុនជប៉ុនឱ្យមកបណ្ដាក់ទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជាបន្ថែមទៀត

(ភ្នំពេញ)៖ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានទទួលជួបសម្ដែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារជាមួយសមាគមជប៉ុន-កម្ពុជា...

កម្ពុជាក្លាយជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកម្មវិធីប្រគល់ពាន​រង្វាន់​​អាស៊ានសម្រាប់​អាជីវកម្ម​ និងធុរកិច្ច​​ ឆ្នាំ២០២៤

ភ្នំពេញ ៖​  ពាន​រង្វាន់​​អាស៊ាន ​សម្រាប់​អាជីវកម្ម​ និងធុរកិច្ច​​ ដែល​បានជួយ​កិច្ច​ការ​សង្គម​ប្រចាំឆ្នាំ ២០២៤ ​ត្រូវ​បានរៀបចំឡើង​នៅរាជធានីភ្នំពេញ​ប្រទេស​កម្ពុជា កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី...

ពិព័រណ៍ពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា នឹងចាប់ផ្តើមនៅពាក់កណ្តាលខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤នេះហើយ

ជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមួយទៀត ដែលជាឱកាសដ៏ល្អសម្រាប់ភ្ញៀវជាតិ និងភ្ញៀវអន្តរជាតិ ដែលជាពាណិជ្ជករ ផលិតករ វិនិយោគិន និងសាធារណជន ដើម្បីមកជួបជុំគ្នា មានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាជាលក្ខណៈផ្លូវការ...

អត្ថបទស្រដៀងគ្នា