រកឃើញ​កាឡាក់ស៊ី​មួយ​​ដែល​មាន​អាយុ​កាល​ចាស់​ជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចក្រវាល(វីដេអូ)

ក្រុមអ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ទើប​តែ​បាន​រកឃើញ​កាឡាក់ស៊ី​ដែល​មាន​រូប​រាង​ដូច​ថាសមួយ​ និង​មាន​ចម្ងាយ​ពី​ផែន​ដី​ប្រមាណ​ជា12.5​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ ដែល​នេះ​ជិត​ស្មើ​នឹង​សម័យ​ដំបូង​នៃ​ការ​កកើត​ចក្រវាល​​។

នៅក្នុង​លម្ហ​អវកាស​​ដែល​មាន​អាយុ​កាល​​13.8​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ កាឡាក់ស៊ី​ស្ទើរ​តែ​ទាំង​អស់​បាន​កកើត​ឡើង​បន្តិច​ម្ដង​ៗ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​រាប់​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ និង​បានពង្រីក​​មាឌ​រហូត​ដូច​បច្ចុប្បន្ន គឺ​វា​ហាក់​បាន​ហួស​ពេល​បន្តិច​ហើយ​។ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ កាឡាក់ស៊ី​​ Milky Way របស់​មនុស្ស​ វា​បាន​ឆ្លង​កាត់​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​ “ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​” ជា​ច្រើន​លើកមក​ហើយ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​6​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ដំបូង​រាប់​ចាប់​ពី​ការផ្ទុះ​ Big Bang (Big Bang គឺ​ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ផ្ទុះ​​​ដ៏មហិមាក្នុង​លម្ហ​អវកាស​​ ដែលជា​យុគសម័យ​ដំបូង​បំផុត​នៃ​ការ​ចាប់​កំណើត​របស់​ចក្រវាល)។

ក៏ប៉ុន្តែ របក​គំហើញ​ថ្មី​មួយ​ត្រូវ​បា​នធ្វើ​ឡើង​នៅ​ឯ Atacama Large Millimiter Array (ALMA) ដែល​ជា​ស្ថានីយ​សង្កេត​តារា​ដោយ​រលក​វិទ្យុ​ធំបំផុត​ក្នុង​ពិភពលោក​ ក្នុង​ប្រទេស​ឈីលី​ បានធ្វើ​ឱ្យ​របក​គំហើញ​កាលពី​អតីត​​កាល​ស្ដីអំពី​ការ​ចាប់់កំណើត​របស់​កាឡាក់ស៊ី ហាក់ងាក​ចេញ​ពី​ភាព​ជាក់​ស្ដែង​​បន្តិច​។ នៅក្នុង​របាយការណ៍​ដែល​ត្រូវ​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​នៅ​លើ​ទស្សនាវដ្ដី​​ Nature កាលពីថ្ងៃ​ទី​20​ឧសភា​កន្លង​ទៅ​​ ក្រុម​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ពួកគេ​បាន​រកឃើញ​កាឡាក់ស៊ី​មួយ​ដែល​មាន​រូប​រាង​ដូច​ថាស​​ និង​ត្រូវបាន​ដាក់​ឈ្មោះឱ្យ​ថា DLA0817g ឬ Wolfe Disk ដែល​វា​បាន​ចាប់​កំណើត​តាំង​ពី​ដំណាក់​កាល​ដំបូង​នៃ​ការ​ចាប់​កំណើត​របស់​ចក្រវាល​​។

“ដោយ​មាន​ ALMA ពេល​នេះ​យើង​រក​ឃើញ​ភ័ស្ដុតាង​យ៉ាង​ច្បាស់​ដែល​បង្ហាញ​ថា កាឡាក់ស៊ី DLA0817g មាន​វត្តមាន​តាំង​ពី​ 1.5​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​មុន បន្ទាប់​ពី​ការ​ផ្ទុះ​ Big Bang” នេះ​បើតាម Marcel Neeleman ដែលជា​​​ប្រធាន​ក្រុម​អ្នកវិទ្យា​សាស្ត្រ​នៃ​វិទ្យាស្ថាន​តារាសាស្ត្រ​ Max Planck នៅ​ក្នុង​តំបន់ Heidelberg ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់។​ នេះ​គឺជា​កាឡាក់ស៊ី​រូប​ថាស​​​មាន​វ័យ​ចំណាស់​បំផុត​ដែល​មិន​ធ្លាប់​បាន​រកឃើញ​ពី​មុន​មក​។

កាឡាក់ស៊ី DLA0817g មាន​ចម្ងាយ​12.5​ពាន់​លាន​ឆ្នាំ​ពន្លឺ​ពី​ភព​ផែន​ដី​ និង​មាន​ទម្ងន់​ ឬ​ម៉ាស់​ធ្ងន់​ជាង​ព្រះអាទិត្យ​ចំនួន​72​ពាន់​លាន​ដង​។ ការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​បាន​បញ្ជាក់​ថា កាឡាក់ស៊ី​នេះ​កំពុង​តែ​វិល​ក្នុង​ល្បឿន​​272​គីឡូម៉ែត្រ​ក្នុង​1វិនាទី​ ពោល​គឺ​ប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​ល្បឿន​របស់​កាឡាក់ស៊ី​ Milky Way​ របស់​យើង​។

រកឃើញ​កាឡាក់ស៊ី​មួយ​​ដែល​មាន​អាយុ​កាល​ចាស់​ជាង​គេ​បង្អស់​ក្នុង​ចក្រវាល

លោក Neeleman ថ្លែង​ថា “ស្ទើរ​តែ​ទាំង​អស់​នៃ​កាឡាក់ស៊ី​វ័យ​ចំណាស់​ដែល​យើង​បាន​រកឃើញ​​កន្លង​មក សុទ្ធ​តែ​កកើត​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​​ការ​ “ច្របាច់​បញ្ចូល​គ្នា​” ដ៏ខ្លាំង​ក្លា​រវាង​បណ្ដា​កាឡាក់ស៊ី​តូច​ៗ និង​ពពក​ឧស្ម័ន​យក្ស​នានា​។ នោះ​គឺជា​ក្រុម​ដ៏​ច្របូកច្របល់​។ រូបមន្ត​នេះ​មិន​អាច​បង្កើត​បាន​ជា​ “ថាស​វិល​ត្រជាក់” និង​មាន​របៀបរៀប​រយ​​ដូច​អ្វី​ដែល​យើង​បាន​ឃើញ​នៅ​ក្នុង​កាឡាក់ស៊ី DLA0817g នោះ​ទេ​”។

យោង​ទៅ​តាម​ការ​វិភាគ​នៅលើ​កុំព្យូទ័រ​ ក្រុម​អ្នកវិទ្យា​សាស្ត្រ​យល់​ថា ប្រព័ន្ធ​វត្ថុ​ធាតុ​ងងឹត​ដ៏​មហិមា​ក្នុង​អវកាស​ នា​សម័យ​កកើត​ដំបូង​ អាច​ជាអ្នក​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​កាឡាក់ស៊ី​ត្រជាក់​នានា​។

“យើង​គិត​ថា​ Wolfe Disk មាន​ការ​វិវឌ្ឍន៍​តាម​រយៈ​ការ​ប្រមូល​ផ្ដុំ​នៃ​ឧស្ម័ន​ត្រជាក់​​ដែល​កើត​មាន​ឡើង​ពី​​បណ្ដាញ​វត្ថុ​ធាតុ​ងងឹត។ ប៉ុន្តែ សំណួរ​សួរ​ថា​ តើ​ធ្វើ​បែប​ណា​ទើប​​ផ្ទាំង​ឧស្ម័ន​ដ៏មហិមា​ដូច្នេះ​អាច​កើត​ឡើង​បាន​ ខណៈ​ដែល​វា​នៅ​តែ​អាច​រក្សា​ថាស​យក្ស​ឱ្យ​​វិល​ក្នុងល្បឿន​ប្រកប​ដោយ​ស្ថិរ​ភាព​បែប​នេះ​?​”។

Neeleman និង​ក្រុម​ការ​ងារ​បាន​រកឃើញ​កាឡាក់ស៊ី​ DLA0817g នេះ​ នៅ​ពេល​ពួក​គេ​ពិនិត្យ​ទៅលើ​ពន្លឺ​នានា​នៃ​វត្ថុ​អវកាស​ដែល​នៅ​​សែន​ឆ្ងាយ​ និង​ភ្លឺ​ខ្លាំង​ (quasar)។ ពន្លឺពី​ quasar ត្រូវ​បាន​ស្រូប​យក​នៅ​ពេល​វា​ធ្វើ​ដំណើរ​ឆ្លង​កាត់​ “ផ្ទាំង​ឧស្ម័នអ៊ីដ្រូសែន​យក្ស” ដែល​ព័ន្ធ​ជុំ​វិញ​កាឡាក់ស៊ី​។ នោះ​គឺជា​វិធី​ប្រយោល​​ដែល​​ជួយ​ឱ្យ​អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​រកឃើញ​កាឡាក់ស៊ី​ដែល​នៅ​សែន​ឆ្ងាយ​ពី​ភព​ផែន​ដី​៕

ប្រភព​៖ សារ​ព័ត៌មានបរទេស

អត្ថបទពេញនិយម

អាការ​តាំង​គភ៌ថ្មីៗ និង14សញ្ញា​បញ្ជាក់ថាអ្នក​កំពុង​ជិត​ក្លាយជា​ម្តាយ​គេ​ហើយ

សម្រាប់​អាការ​របស់​អ្នក​តាំង​គភ៌​រយៈដំបូងៗ តើ​យើង​នឹង​ដឹង​យ៉ាងណា​បាន​ថា កំពុងតែ​មានគភ៌​ឬក៏​អត់? ព្រោះ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​1សប្តាហ៍​ដំបូង អាច​និយាយបានថា ជា​អំឡុង​ពេលដែល​មិនសូវ​បង្ហាញ​អាការ​ប៉ុន្មាន​ឡើយ ហើយ​បើ​អីុចឹង តើនារីៗយើង​នឹង​ដឹង ហើយ​ប្រាកដ​ក្នុង​ចិត្ត​យ៉ាងណា​បាន​ទៅ​ថា...

អាការ9យ៉ាង​នៃ​អ្នក​ចាប់ផ្តើម​មាន​ផ្ទៃពោះ ដែលនារីៗទាំងឡាយ​គួរ​ដឹង

សញ្ញា​នៃ​ការតាំង​គភ៌​មិន​មែនមាន​ត្រឹមតែ​ការ​ក្អួតចង្អោរ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ព្រោះ​អាការ​របស់​អ្នកមាន​ផ្ទៃពោះ​ក្នុង​រយៈ​ដំបូង​អាច​មិន​ដូចគ្នា​ទាំងអស់​នោះទេ អ្នកខ្លះ​ចាញ់​ខ្លាំង ឬ​អ្នកខ្លះ​សឹងតែ​គ្មាន​អាការ​ចាញ់កូន​សោះ​ក៏មាន ឯ​អ្នក​ខ្លះទៀត​កើត​អាការប្លែកៗដែល​ធ្វើឱ្យ​យល់ច្រឡំ​ថា ជា​អាការ​ជំងឺ​អ្វីមួយ​ទៅវិញ ដូច្នេះ​នៅពេលនេះ ឡា​រ៉ែ​ន សូម​រួបរួម​អាការ​របស់​អ្នកមាន​ផ្ទៃពោះ​ក្នុងលក្ខណៈផ្សេងៗមក​ជម្រាប​ជូនជ្រាប...

ត្រូវតែដឹង… អាការឈឺពោះផ្នែកខាងស្ដាំបញ្ជាក់ប្រាប់ពីជំងឺអ្វីខ្លះ?

នរ​ណាៗ​ក៏​ដឹង​ដែរ​ថា​ អាការ​ឈឺពោះ​នេះ​ នៅពេល​ដែល​វា​កើតឡើង​ហើយ​ តែងតែ​សាង​នូវ​ក្ដី​លំបាក​ដល់​រាងកាយ​របស់​យើង​ខ្លាំង​ណាស់​ មិនថា​តែ​ឈឺពោះ​ផ្នែក​ខាងឆ្វេង​ ឬផ្នែក​ខាងស្ដាំ​ឡើយ​។ បើសិនជា​អាការ​ឈឺ​ក្នុង​លក្ខណៈ​នោះ​កើតឡើង​ចំពោះ​យើង​ញឹកញាប់​ នោះ​វា​អាច​ជា​សញ្ញា​មួយ​ដែល​ប្រាប់​ឱ្យ​យើង​ដឹង​អំពី​បញ្ហា​សុខភាព​ដែល​កំពុង​ជិត​មកដល់​ ដូច្នេះ​សូម​ឱ្យ​នឹក​ឃើញ​ជាប់​ជានិច្ច​ថា​...

វិធីពន្លឿនការមករដូវប្រចាំខែ ឱ្យធ្លាក់លឿនជាងមុន មិនមានគ្រោះថ្នាក់ និងទទួលបានផលល្អ

ការមករដូវ គឺជារឿងធម្មតាសម្រាប់ស្ត្រី ប៉ុន្តែស្ត្រីមួយចំនួនអាចមានបញ្ហាមករដូវមិនប្រក្រតី ហើយមានស្ត្រីខ្លះឆាប់មករដូវ ខ្លះទៀតបាត់រដូវ រដូវមកមិនទៀងទាត់ ឬមករដូវយឺតជាដើម។ ស្ត្រីខ្លះអាចរាំងរដូវរហូតដល់គិតថា អ្នកមានផ្ទៃពោះម្តងទៀត...

ឈឺពោះខាងស្តាំ… អាការឈឺនេះបញ្ជាក់ពីជំងឺអ្វីបានខ្លះ?

ឈឺពោះខាងស្តាំញឹកញាប់ រហូតចាប់ផ្តើមនឹកចម្លែកចិត្តចំពោះខ្លួនឯង ថាអេះ៎? អាការឈឺពោះខាងស្តាំនេះកំពុងតែប្រាប់ពី ហេតុអ្វីម្យ៉ាងនៅក្នុងរាងកាយឱ្យយើងដឹងទេដឹង?។ អាការឈឺពោះខាងស្តាំ មិនថាតែផ្នែកខាងលើ ខាងក្រោម ឬឈឺពោះម្តុំក្រោមឆ្អឹងជំនីនោះឡើយ គ្រប់អាការឈឺពោះដែលកើតឡើងសុទ្ធតែមានដើមកំណើតរបស់វាទាំងអស់...

និស្សិត​ផ្នែកស្ថាបត្យកម្មមួយ​ក្រុម ​បង្ហាញ​គម្រោង​កែលម្អរសួនច្បារ​ផ្សារចាស់ ជា​តំបន់លំហ​បៃតង​សម្រាប់​សកម្មភាព​សហគមន៍ និង​ទាក់ទាញ​ទេសចរ

ភ្នំពេញ ៖ សួនច្បារ​ផ្សារ​ចាស់​មាន​ទីតាំង​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ ដោយ​លាត​សន្ធឹង​ពី​ផ្សារ​រាត្រី​ជិត​មាត់ទន្លេ រហូត​ដល់​ស្ថានីយ​អយស្ម័យយានកម្ពុជា, បច្ចុប្បន្ន​សួន​មួយ​នេះ មាន​បញ្ហា​ប្រឈម​មួយ​ចំនួន​ដូចជា​ការ​កកស្ទះ​ចរាចរណ៍​ដោយ​សារ​ចំណត បញ្ហា​បរិស្ថាន...

ថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ កៀរគរក្រុមហ៊ុនជប៉ុនឱ្យមកបណ្ដាក់ទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជាបន្ថែមទៀត

(ភ្នំពេញ)៖ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានទទួលជួបសម្ដែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារជាមួយសមាគមជប៉ុន-កម្ពុជា...

កម្ពុជាក្លាយជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកម្មវិធីប្រគល់ពាន​រង្វាន់​​អាស៊ានសម្រាប់​អាជីវកម្ម​ និងធុរកិច្ច​​ ឆ្នាំ២០២៤

ភ្នំពេញ ៖​  ពាន​រង្វាន់​​អាស៊ាន ​សម្រាប់​អាជីវកម្ម​ និងធុរកិច្ច​​ ដែល​បានជួយ​កិច្ច​ការ​សង្គម​ប្រចាំឆ្នាំ ២០២៤ ​ត្រូវ​បានរៀបចំឡើង​នៅរាជធានីភ្នំពេញ​ប្រទេស​កម្ពុជា កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី...

ពិព័រណ៍ពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា នឹងចាប់ផ្តើមនៅពាក់កណ្តាលខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤នេះហើយ

ជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមួយទៀត ដែលជាឱកាសដ៏ល្អសម្រាប់ភ្ញៀវជាតិ និងភ្ញៀវអន្តរជាតិ ដែលជាពាណិជ្ជករ ផលិតករ វិនិយោគិន និងសាធារណជន ដើម្បីមកជួបជុំគ្នា មានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាជាលក្ខណៈផ្លូវការ...

អត្ថបទស្រដៀងគ្នា