នៅពេលកើតមានបាតុភូតសូរ្យគ្រាសកូនកាត់ ព្រះអាទិត្យនឹងមាន «រូបរាងពីរ» ផ្សេងគ្នានៅពេលមើលពីតំបន់ផ្សេងគ្នានៅលើផែនដី។
សូរ្យគ្រាសនៅថ្ងៃទី 20 មេសា 2023 គឺជាសូរ្យគ្រាសកូនកាត់ (hybrid solar eclipse) ដ៏សែនកម្រ ដោយសារវាមានតែ 3.1% ប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងចំណោមបាតុភូតសូរ្យគ្រាសទាំងឡាយក្នុងសតវត្សរ៍ទី 21 នេះ។
សូរ្យគ្រាសលើកនេះនឹងចាប់ផ្ដើមពីភាគខាងត្បូងនៃមហាសមុទ្រឥណ្ឌា ឆ្លងកាត់ទ្វីបអូសេអានី អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងបញ្ចប់ត្រង់មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក។ ប៉ុន្តែតំបន់ដែលមនុស្សអាចមើលឃើញសូរ្យគ្រាសរាងចិញ្ចៀន និងសូរ្យគ្រាសពេញលេញគឺមានតិចតួច ដោយភាគច្រើនកើតឡើងនៅលើសមុទ្រ។
នៅពេលបាតុភូតសូរ្យគ្រាសកើតឡើង តំបន់មួយចំនួននៅលើផែនដីនឹងមើលឃើញសូរគ្រាសពេញលេញ គ្រាដែលតំបន់ខ្លះទៀតនឹងមើលឃើញសូរ្យគ្រាសរាងចិញ្ចៀន ចំណែកតំបន់ខ្លះក៏មើលឃើញតែមួយផ្នែក។
សូរ្យគ្រាសពេញលេញលើកនេះនឹងមើលឃើញពីឧបទ្វីប North West Cape និងកោះ Barrow នៅអូស្ត្រាលីខាងលិច តំបន់ភាគខាងកើតរបស់ទីម័រខាងកើត កោះ Damar និងមួយផ្នែករបស់ខេត្ត Papua នៅឥណ្ឌូណេស៊ី។
យោងតាមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ នៅពេលតាមដានបាតុភូតសូរ្យក្រាស អ្នកទស្សនាមិនត្រូវមើលដោយភ្នែកទទេ ឬពាក់វ៉ែនតាខ្មៅ ព្រោះមិនអាចទប់កាំរស្មីអាក្រក់ពីព្រះអាទិត្យ។ ល្អបំផុត អ្នកមើលគួរពាក់វ៉ែនតាពិសេសដែលអាចទប់រស្មី UV ឬវ៉ែនតាពិសេសសម្រាប់មើលបាតុភូតសូរ្យគ្រាស។
យើងក៏អាចមើលបាតុភូតសូរ្យគ្រាសដោយប្រយោល ដោយការចោះប្រហោងតូចលើប្រអប់កាតុង រួចដាក់ប្រហោងនោះឱ្យបែរចំថ្ងៃដើម្បីឱ្យពន្លឺព្រះអាទិត្យចាំងឆ្លងកាត់ប្រហោង និងជះទៅលើដី ដូច្នេះយើងអាចមើលរូបរាងសូរ្យគ្រាសនៅលើដីនោះដោយផ្ទាល់ និងដោយសុវត្ថិភាព។
សូរ្យគ្រាសកូនកាត់គឺជាការរួមផ្សំរបស់បាតុភូតសូរ្យគ្រាសពេញលេញ និងសូរ្យគ្រាសរាងចិញ្ចៀន។ សូរ្យគ្រាសកើតឡើងនៅពេលព្រះចន្ទស្ថិតនៅត្រង់ចន្លោះផែនដី និងព្រះអាទិត្យ និងបាំងពន្លឺមួយផ្នែកដែលជះពីព្រះអាទិត្យមកកាន់ផែនដី។ ពេលនោះ ស្រមោលរបស់ព្រះចន្ទនឹងជះមកលើផែនដី។ នៅតំបន់ដែលមានស្រមោលព្រះចន្ទឆ្លងកាត់ មនុស្សម្នានឹងមើលឃើញព្រះអាទិត្យត្រូវព្រះចន្ទបាំងបិទមួយផ្នែក (សូរ្យគ្រាសមួយផ្នែក) ឬបាំងបិទទាំងស្រុង (សូរ្យគ្រាសពេញលេញ)។
នៅពេលផែនដី និងព្រះចន្ទមានគម្លាតឆ្ងាយពីគ្នាជាងធម្មតា ទំហំព្រះចន្ទដែលមនុស្សមើលឃើញគឺមានទម្រង់តូចជាងទំហំនៃរូបរាងរបស់ព្រះអាទិត្យ នាំឱ្យព្រះចន្ទមិនអាចបិទបាំងព្រះអាទិត្យបានទាំងស្រុង ដោយបន្សល់ទុកពន្លឺជារង្វង់មូលត្រង់ជាយខាងក្រៅដែលដូចទៅនឹងចិញ្ចៀន ដែលនោះគេហៅថា សូរ្យគ្រាសរាងចិញ្ចៀន៕
