ក្រោយបញ្ចប់ព្រឹត្តិការណ៍ប្រឡងមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ សិស្សជាច្រើនបានចំណាយពេលវេលារបស់ពួកគេដើម្បីកម្សាន្ត ដើម្បីសម្រាក និងដើម្បីយកកម្លាំងប្រយុទ្ធបន្តទៀត។
សិស្សនៅរាជធានីភ្នំពេញមិនសូវបារម្ភពេកនោះទេពីដំណើរបន្តបន្ទាប់ទៅទៀតនៅមហាវិទ្យាល័យ តែសិស្សនៅតាមបណ្តាខេត្តជាច្រើនកំពុងបារម្ភពីការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងធំមួយក្នុងដំណើរជីវិត។ ការផ្លាស់ទីលំនៅមកសិក្សានៅទីក្រុងជាដំណាក់កាលមួយដែលសិស្សនៅតាមបណ្តាខេត្តជាច្រើនមានការភ័យខ្លាច ហើយបារម្ភខ្លាំងពីឧបសគ្គដែលនឹងជួបដូចជាការចំណាយ បារម្ភពីស្ថានភាពនៃការរស់នៅ ការមិនស្គាល់ទីតាំង កត្តាសុវត្ថិភាព រួមទាំងបញ្ហាជាច្រើនផ្សេងទៀត ដោយអ្នកខ្លះថែមទាំងបោះបង់ក្តីស្រមៃដើម្បីរៀនបន្តមុនពេលប្រយុទ្ធថែមទៀតផង។
តាមពិតទៅ ការសិក្សានៅទីក្រុង មិនអាក្រក់ដូចអ្វីដែលសិស្សវិទ្យាល័យ និងអាណាព្យាបាលមួយចំនួនគិតនោះទេ លោក លក្ខ វិបុល បុគ្គលិកជាន់ខ្ពស់នៃក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយនៅកម្ពុជា បានលើកឡើងថា នៅពេលដែលលោកបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅវិទ្យាល័យ លោកមានការបារម្ភខ្លាំងពីជីវិតនៅទីក្រុង។ លោកបានគិតគូរច្រើនពីទីកន្លែងស្នាក់នៅ ពីការចំណាយ និងបារម្ភពីការប្រថុយប្រថានមួយដែលខ្លួនហាក់នៅឆ្ងាយពីផ្លែផ្កានៃការអប់រំ ព្រោះជីវិតនៅឆ្នាំទី1 ឬជីវិតនៃការចាប់ផ្តើមថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យ រឿងដែលខ្វល់មុនគេនោះគឺ មិនទុកចិត្តខ្លួនឯងថាអាចរកការងារល្អបានធ្វើឬមិនបាន។
លោក វិបុល បាននិយាយថា៖ «មុនពេលចូលរៀនមហាវិទ្យាល័យ កាន់តែគិត កាន់តែខ្វល់ ហើយម្តងម្កាលក៏ចង់បោះបង់ក្តីស្រមៃនោះព្រោះមិនទាន់មានទំនុកចិត្តថាអាចដណ្តើមការងារល្អ តែនៅពេលដែលចាប់ផ្តើមឈានជើងចូលមហាវិទ្យាល័យ ស្ថានភាពទាំងអស់គឺខុសគ្នាដាច់ពីការស្មានទុក»។
បុគ្គលិកជាន់ខ្ពស់ខាងលើបានលើកឡើងថា ជីវិតនៅមហាវិទ្យាល័យជាជីវិតដែលពោរពេញទៅដោយភាពស្វាហាប់ ព្រោះវាជាពេលដែលខ្លួនឯងមានសេរីភាពពេញទីដើម្បីសម្រេចវាសនាខ្លួនឯង តាមរយៈការខិតខំប្រឹងប្រែង ហើយចាប់យកការងារ ឬការចាប់ផ្តើមដ៏ល្អមួយក្នុងអាជីព។ យុវជនមិនគួរអស់សង្ឃឹមមុនឈានជើងចូលមហាវិទ្យាល័យនោះទេ សូមកុំបោះបង់ក្តីស្រមៃរបស់ខ្លួន ព្រោះលោកផ្ទាល់ក៏មិនមែនជាសិស្សពូកែផុតលេខដែរ ឱ្យតែមានការខិតខំប្រឹងប្រែងពិតប្រាកដ ស្ថាប័នការងារសំខាន់ៗ រួមទាំងស្ថាប័នអន្តរជាតិមួយចំនួនផងនឹងផ្តល់ឱកាសការងារឱ្យ ព្រោះក្រុមហ៊ុន និងស្ថាប័ននានាគឺកើតឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ វិស្វករមួយរូបដែលចេញពីខេត្តកំពង់ធំ លោក លី សុភារិទ្ធ បានលើកឡើងថា មុនចូលមហាវិទ្យាល័យ អ្នកណាក៏បារម្ភដែរ ជាពិសេសកូនអ្នកដែលរៀននៅខេត្ត តែពេលចាប់ផ្តើមជីវិតជានិស្សិតពិតប្រាកដ យើងនឹងជួបជីវិតដែលរីករាយជាងការគិតរបស់យើងឆ្ងាយណាស់ បើយើងពិតជាស្រឡាញ់ការសិក្សា ហើយមិនបណ្តោយខ្លួនឱ្យបត់បែនទៅតាមការអូសទាញរបស់សង្គម។ លោកបានលើកឡើងផងដែរថា មានមនុស្សមួយចំនួនបារម្ភពីបញ្ហាសុវត្ថិភាព ដោយលើកឡើងថា ភ្នំពេញបែបនេះ ឬបែបនោះ គួរឱ្យខ្លាច តែតាមពិតទៅវាមិនដូចអ្វីដែលយើងគិត ហើយបារម្ភនោះទេ។ អ្នកនិយាយទាំងអស់នោះ គ្រាន់តែនិយាយបែបឮគេថា ហើយមិនព្រមវិនិយោគខ្លួនឯងជាមួយនឹងការអប់រំ ឬមិនព្រមជម្នះស្ថានភាពលំបាកដើម្បីទទួលយកចំណេះដឹងពិតប្រាកដ។ ការសិក្សានៅមហាវិទ្យាល័យ ទោះបីពូកែខ្លាំងក៏ដោយ មធ្យមក៏ដោយ ឱ្យតែចេះចាប់យកឱកាស និងមានទឹកចិត្តប្រឹងប្រែងពិតប្រាកដ យើងប្រាកដជាមានឱកាសការងារ តែមុននឹងសម្រេចចិត្តសូមសិក្សាពីខ្លួនឯងផង ចៀសវាងរៀនតាមគ្នា ហើយខកចិត្តនៅពេលដែលទីផ្សារការងារចង្អៀត ហើយមិនអាចប្រកួតឈ្នះគេ៕
