សាស្ត្រាចារ្យ Michael Spence ដែលធ្លាប់ទទួលបានពានរង្វាន់ Nobel សេដ្ឋកិច្ច យល់ថា ឥទ្ធិពលរបស់ Covid-19 ទៅលើសេដ្ឋកិច្ចចិន គ្រាន់តែកើតឡើងមួយរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ ចំណែករយៈពេលវែងវិញ វាហាក់មិនអាចទៅរួចនោះទេ។
រោគរាតត្បាត Covid-19 មកដល់បច្ចុប្បន្ន បានសម្លាប់មនុស្សរាប់ពាន់នាក់ និងធ្វើឱ្យមនុស្សរាប់រយលាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោក ត្រូវរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ដោយសារតែអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់រកឃើញថ្នាំ ឬវិធីពិសេសដែលអាចទប់ស្កាត់ ឬព្យាបាលមេរោគនេះ ដូច្នេះមិនមានអ្នកណាម្នាក់ហ៊ានអះអាងថា ពេលណារោគរាតត្បាតនេះត្រូវបានគេគ្រប់គ្រងទាំងស្រុងនោះទេ កុំថាឡើយនិយាយដល់រឿងសេដ្ឋកិច្ចនឹងល្អប្រសើរឡើងវិញក្នុងរយៈពេលខ្លី។
ក៏ប៉ុន្តែ ប្រការខាងលើនេះ មិនមែនមានន័យថា គេមិនអាចព្យាករអ្វីបានទាំងអស់នោះទេ។ កាលពីអតីតកាល បទពិសោធប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងរោគរាតត្បាតកូរ៉ូណា Covid-19នេះ បានបង្ហាញថា ការខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលខ្លី អាចមានច្រើន ហើយវិស័យដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ច្រើនជាងគេនោះគឺ វិស័យដឹកជញ្ជូន ទេសចរណ៍ រថយន្ត និងផលិតផលប្រណិត។
ការព្យាករមួយចំនួនដែលអាចជឿទុកចិត្តបាន ក៏បានបង្ហាញថា កំណើន GDP របស់ចិន អាចថយចុះពី 2-4ពិន្ទុភាគរយរៀងរាល់ត្រីមាស រហូតដល់រោគរាតត្បាតនេះបានកើនឡើងដល់កំពូល។ ផលិតផលនាំចេញនាំចូល សុទ្ធតែមានការថយចុះ ដោយសារមានការកាត់បន្ថយសកម្មភាពផលិត ការបញ្ជាទិញ និងការដឹកជញ្ជូន ទាំងស្ម័គ្រចិត្ត ទាំងត្រូវបង្ខំ។ កត្តាជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងទៅលើរដូវកាលបុណ្យចូលឆ្នាំចិនឆ្នាំនេះក៏មិនបានកើនឡើង។
សំណួរសួរថា តើពេលណារោគរាតត្បាតនេះឡើងដល់កម្រិតកំពូល? ការព្យាករប្រកបដោយភាពជឿជាក់ យល់ថា សេដ្ឋកិច្ចមួយផ្នែកនឹងងើបឡើងវិញនៅក្នុងត្រីមាសទី2។ លោក Michael Spence អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដែលទទួលបានពានរង្វាន់ Nobel សេដ្ឋកិច្ច និងជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចមកពីសាលាសេដ្ឋកិច្ច Stern របស់សកលវិទ្យាល័យ New York និងជាសមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃវិទ្យាស្ថាន Hoover យល់ថា វានឹងឃើញជាក់ស្ដែងជាងនេះ បើសិនគេរង់ចាំការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចនៅត្រីមាសទី3។
ប៉ុន្តែ លោក Michael Spence ក៏បានថ្លែងថា គេនឹងមិនអាចទាត់ចោលនូវលទ្ធភាពដែល Covid-19 ក្លាយជាមហារោគរាតត្បាត ដែលអុកឡុកពិភពលោករយៈពេលវែង ដែលបង្ករការខាតបង់ច្រើនជាងនេះ ចំពោះសេដ្ឋកិច្ច ព្រោះថាអ្នកជំនួញកាន់តែពិបាករកស៊ី ចំនួនអ្នកធ្វើការក៏ត្រូវបានកាត់បន្ថយច្រើនឡើង អ្នកវិនិយោគមានការរារែកកាន់តែខ្លាំង។ល។
អ្នជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចខាងលើបានអះអាងថា ជារួម ឥទ្ធិពលរយៈពេលវែងរបស់ Covid-19 ទៅលើសេដ្ឋកិច្ចចិន គឺមានតិចតួច។ សេដ្ឋកិច្ចរបស់មហាអំណាចចិនបច្ចុប្បន្ន គេមិនអាចប្រើពាក្យថា “ទន់ខ្សោយ” បានទៀតទេ។ ជាការពិត ប្រទេសនេះលែងពឹងផ្អែកច្រើនទៅលើការនាំចេញ បើធៀបនឹងឆ្នាំ2003 ដែលពេលនោះអាសន្នរោគ SARS កំពុងកើតឡើង។ សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសចិន ក៏មានកត្តាជាច្រើនដើម្បីងើបឡើងវិញយ៉ាងលឿន ចេញពីវិបត្តិសុខភាពនេះ។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ Michael Spence យល់ថា ប្រភពកម្លាំងដែលកន្លងមកត្រូវបានគេវាយតម្លៃទាបនោះគឺការពង្រីកខ្លួនយ៉ាងលឿនរបស់សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលនៃប្រទេសចិន។ ការលក់រាយតាមអនឡាញនៅប្រទេសចិន បានកើនឡើងរហូតដល់ 35,3% ឬ 25% (តាមស្ថិតិមួយផ្សេងទៀត)។ ការរកស៊ីតាមអនឡាញនៅប្រទេសចិន ពេលនេះកំពុងតែមានកំណើនខ្ពស់។
កត្តាខាងលើនេះ ក៏ជាជំនួយមួយផ្នែកធំដែលជំរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចចិន ងើបឡើងវិញបានឆាប់រហ័ស ពិសេសគឺនៅចំពោះមុខវិបត្តិមួយដែលកាត់បន្ថយលទ្ធភាពនៃការធ្វើដំណើរ។ វិស័យបច្ចេកវិទ្យារីកចម្រើនខ្លាំង ក៏មានន័យថា បុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនអាចធ្វើការឱ្យក្រុមហ៊ុនពេលដែលពួកគេនៅឯផ្ទះ ឬកន្លែងណាមួយដែលនៅខាងក្រៅក្រុមហ៊ុន សូម្បីតែពេលពួកគេត្រូវបង្ខាំងដើម្បីការពារការឆ្លងមេរោគក៏ដោយ។ ចំណែកវិស័យអប់រំក៏មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានដែរ ដោយសារគ្រូ និងសិស្សអាចបង្រៀន និងទទួលចំណេះដឹងដោយប្រើអ៊ីនធើណិត។
ក្រុមហ៊ុនដែលជួបបញ្ហាទាក់ទិននឹងលម្ហូរសាច់ប្រាក់ និងទុន នោះឥណទានអាចនឹងត្រូវបានពន្យាពេល និងផ្គត់ផ្គង់ពីចម្ងាយ។ ប្រការនេះនឹងជួយកាត់បន្ថយការខាតបង់ក្នុងរយៈពេលវែងសម្រាប់វិស័យទេសចរណ៍ ពិសេសគឺក្រុមហ៊ុនខ្នាតតូច និងមធ្យម។ ផលិតផល ឬសេវាកម្មធានារ៉ាប់រងតាមអនឡាញក៏អាចត្រូវបានពង្រីកទៅក្នុងវិស័យមួយចំនួន។ ការបញ្ជាទិញសម្ភារវេជ្ជសាស្ត្រតាមអនឡាញ ក៏អាចជួយបញ្ចៀសបញ្ហាខ្វះខាតដោយសារវិបត្តិសុខភាពនេះ ព្រោះថាកម្មវិធីកុំព្យូទ័រ មានសមត្ថភាពដឹង នឹងដោះស្រាយបញ្ហាបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស។
កម្មវិធី ផ្សារ ឬ App អនឡាញនានាក៏អាចការពារមិនឱ្យមានបញ្ហាឱកាសនិយម និងការពារអ្នកដែលងាយរងគ្រោះ។ ឧទាហរណ៍ ក្រុមហ៊ុនផ្សារអនឡាញ Amazon បានព្រមានមិនឱ្យ “ម្ចាស់តូប” នៅលើផ្សារអនឡាញនេះ ដាក់លក់ផលិតផលម៉ាស់ក្នុងតម្លៃខ្ពស់ បើសិនករណីនេះកើតឡើង “ម្ចាស់តូប” នោះនឹងត្រូវបានគេបិទចោល។
នៅពេលសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានដាក់នៅលើអនឡាញ ការតាមដានប្រសិទ្ធភាពរបស់វា បានក្លាយជារឿងងាយស្រួល លឿន និងសុក្រឹតជាងមុន។ ទិន្នន័យនេះ អាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីកែសម្រួលលើបញ្ហានានាដែលកើតមាន ព្រមទាំងអាចជួយកែលម្អសុក្រឹតភាពនៃការព្យាករ ជាហេតុធ្វើឱ្យមានទំនុកចិត្តទៅលើការរកស៊ី និងជំរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចអាចងើបឡើងបានឆាប់រហ័ស។
និយាយមួយ ការដាំក្បាលចុះដល់កម្រិតអាក្រក់បំផុតនៃសេដ្ឋកិច្ចចិន គឺពិតជាគួរឱ្យខ្លាច និងមានហានិភ័យខ្ពស់។ ប៉ុន្តែ បញ្ហានេះមិនងាយនឹងកើតឡើងនោះឡើយ ព្រោះថា ប្រទេសចិន និងពិភពលោកបាន និងកំពុងតែចាត់វិធានការយ៉ាងខ្លាំងក្លា ដើម្បីទប់ទល់នឹងបញ្ហានេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគេសោកស្ដាយនោះ គឺការបាត់បង់ជីវិតមនុស្ស៕
ប្រភព៖ សារព័ត៌មានបរទេស
