ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ឬ NBC បានឱ្យដឹងថា ខ្លួនកំពុងឃ្លាំមើលយ៉ាងដិតដល់នូវការអភិវឌ្ឍវិស័យអចលនទ្រព្យ និងសំណង់ ដោយសារតែវិស័យនេះមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយធនាគារទាក់ទងនឹងកំណើនឥណទាន។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់ឯកឧត្ដមទេសាភិបាលនៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។
ឯកឧត្តម ជា ចាន់តូ ទេសាភិបាលនៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បានថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំបិទសន្និបាត និងកំណត់គោលដៅរបស់ធនាគារកាលពីថ្ងៃទី17 ខែមករា ឆ្នាំ2020 ថា នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ វិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង និងបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ប៉ុន្តែវាអាចនឹងមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងដែរ។
ឯកឧត្តមបានមានប្រសាសន៍ថា៖“ដូច្នេះការរីកចម្រើននៃវិស័យសំណង់ទាមទារឱ្យមានការវាស់វែង និងគិតគូរយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្ន និងវាយតម្លៃយ៉ាងស៊ីជម្រៅដោយទីភ្នាក់ងារពាក់ព័ន្ធទាំងអស់របស់រដ្ឋាភិបាលទាក់ទងនឹងបញ្ហាដូចជាពន្ធលើការទិញអចលនទ្រព្យ ការជ្រើសរើសគម្រោងសាងសង់ដែលមានលក្ខណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ និងការកំណត់ប្រាក់កម្ចី”។
កំណើនក្នុងវិស័យសំណង់ គឺជារឿងល្អសម្រាប់ប្រជាជនយើង ជាពិសេសសម្រាប់ប្រជាជនដែលមានចំណូលទាប និងមធ្យម ព្រោះវាមានន័យថា ប្រជាជនរបស់យើងអាចមានផ្ទះសំបែងរស់នៅសមរម្យ។ វាជាបញ្ហាថ្មីសម្រាប់យើង ដូច្នេះយើងត្រូវប្រយ័ត្ន។ យើងត្រូវតែពិនិត្យ និងតាមដានកំណើននាពេលអនាគតរបស់វិស័យនេះ ហើយធានាថា នឹងមិនមានបញ្ហាអវិជ្ជមានទេ។ ដូច្នេះធនាគារកណ្តាលត្រូវតែប្រយ័ត្នប្រយែង ព្រោះវាជាកិច្ចការសំខាន់។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់ឯកឧត្ដមទេសាភិបាល។
ការិយាល័យឥណទានកម្ពុជា(CBC) បានរាយការណ៍ថា ប្រាក់កម្ចីរបស់អតិថិជន គិតត្រឹមខែកញ្ញាឆ្នាំ2019 មានចំនួនសរុប 7.65ពាន់លានដុល្លារ ហើយក្នុងនោះប្រាក់កម្ចីមានទ្រព្យបញ្ចាំ មានចំនួន 48.36%កាតឥណទាន 0.61% និងឥណទានបុគ្គលមានត្រឹមតែជាង 51%ប៉ុណ្ណោះ។
ការិយាល័យឥណទានកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា បំណុលបញ្ចាំដែលមិនបានបង់ក្នុងរយៈពេល 30ថ្ងៃ ឬច្រើនជាងនេះ គិតត្រឹមខែកញ្ញា ឆ្នាំ2019 មានតែ 0.57%នៃចំនួនសរុប ខណៈប្រាក់កម្ចីផ្ទាល់ខ្លួន ឬអតិថិជនមានចំនួន 1.75% និងបណ្ណឥណទានមានចំនួន 2.65%។ ទាំងអស់នេះត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាប្រាក់កម្ចីមិនដំណើរការ (NPLs) ដោយធនាគារ និងស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ទោះយ៉ាងណាក្ដី ធនាគារកណ្តាលបានព្រមានថា ប្រសិនបើអតិថិជនមិនចំណាយប្រាក់កម្ចីសម្រាប់គោលបំណងដែលត្រូវបានផ្តល់ឱ្យនោះ ការកើនឡើងនៃឥណទាន អាចក្លាយជាហានិភ័យផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។
NBC បានបង្ហាញនៅក្នុងរបាយការណ៍ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងធនាគារឆ្នាំ2019 និងទស្សនវិស័យសម្រាប់ឆ្នាំ2020 ថា កំណើនឥណទាននៅក្នុងវិស័យធនាគារបានងើបឡើងវិញ បន្ទាប់ពីវាបានធ្លាក់ចុះក្នុងរយៈពេល 3ឆ្នាំកន្លងមក។ ការកើនឡើងនេះ បណ្តាលមកពីកំណើនប្រាក់ចំណូលរបស់ប្រជាជន ការកើនឡើងនូវតម្រូវការ និងការធ្វើពិពិធកម្មសេវាកម្មក្នុងចំណោមស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុនានា។
NBC បានបន្ថែមទៀតថា ការងើបឡើងវិញនៃកំណើនឥណទាន ត្រូវបានគាំទ្រជាចម្បងដោយកំណើនប្រាក់កម្ចីសម្រាប់ការទិញអចលនទ្រព្យ សំណង់ ការប្រើប្រាស់ និងពាណិជ្ជកម្ម។ កំណើនឥណទានក្នុងឆ្នាំ2019 ភាគច្រើនពឹងផ្អែកលើប្រាក់កម្ចីមានទ្រព្យបញ្ចាំ និងអ្នកផលិតផលិតផលប្រើប្រាស់។
ឯកឧត្តមទេសាភិបាល បានមានប្រសាសន៍ថា៖“សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងហានិភ័យមួយចំនួននៅឆ្នាំនេះ ដោយសារតែសេដ្ឋកិច្ចចិនធ្លាក់ចុះនិងការឡើងថ្លៃប្រេងឆៅ ដោយសារតែនយោបាយភូមិសាស្ត្របច្ចុប្បន្ន និងការបាត់បង់នូវកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម “អ្វីគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ” ដែលអាចនឹងកើតឡើងដោយផ្ទាល់ និងប៉ះពាល់ដល់វិស័យកាត់ដេរ។ ដូចគ្នានេះផងដែរ មានហានិភ័យនៃការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការនៅក្នុងវិស័យសំណង់ ដែលអាចនាំឱ្យផ្ទះមានតម្លៃលក់ទាបជាងការចំណាយសម្រាប់ពួកគេ បណ្តាលឱ្យមានបញ្ហាឥណទាន។
ឯកឧត្តមបានមានប្រសាសន៍ថា ទោះជាយ៉ាងណាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា នឹងនៅតែ មានអត្រា7% ដដែល ដោយមានការចូលរួមចំណែកពីការនាំចេញ ការវិនិយោគបរទេស និងវិស័យទេសចរណ៍។
លោកឧកញ៉ាបណ្ឌិត គីម ហ៊ាង ស្ថាបនិកក្រុមហ៊ុន ខ្មែររៀល អុីស្ទេត និងជាប្រធាន KW Cambodia ត្រូវបានស្រង់សម្តីថា កំណើនឥណទានលើប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះជាមួយធនាគារ និងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ កាន់តែទូលំទូលាយនឹងល្អឡើង ព្រោះពួកគេអាចកត់ត្រាប្រតិបត្តិការប្រាក់កម្ចីលំនាំដើម ផ្គត់ផ្គង់ និងតម្រូវការ។
លោកឧកញ៉ា បានបញ្ជាក់ថា៖“ដូច្នេះអតិថិជនរបស់ពួកគេ ត្រូវបានចាត់ទុកថា អាចមានហានិភ័យខ្ពស់។ ខ្ញុំសូមជំរុញអតិថិជន កុំបង់ប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះទៅអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ដោយផ្ទាល់ ហើយអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ក៏គួរតែណែនាំអតិថិជនផងដែរ ឱ្យធ្វើការជាមួយធនាគារ”។
លោកឧកញ៉ា គីម ហ៊ាង បានមានប្រសាសន៍ថា៖“នៅពេលអតិថិជនប្រើធនាគារសម្រាប់ប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះ ពួកគេនឹងមិនចាំបាច់មានការទទួលខុសត្រូវទេ។ នៅពេលដែលពួកគេបង់ប្រាក់ តាមរយៈការបង់រំលស់ទៅឱ្យអ្នកអភិវឌ្ឍន៍បុរីនោះ ប្រាក់កម្ចីមានកម្រិតខ្ពស់ ពីព្រោះអ្នកអភិវឌ្ឍន៍មិនបានធ្វើការវិភាគឱ្យបានដិតដល់ថា តើអ្នកទិញអាចមានលទ្ធភាពសងប្រាក់កម្ចីដែរឬទេឡើយ”កាលពីត្រីមាសទី3 ឆ្នាំ2019 ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ឬ ADB ក៏បានចាត់ទុកកំណើនឥណទានដែលប្រមូលផ្តុំនៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ និងអាជីវកម្មដែលពាក់ព័ន្ធនៅកម្ពុជា គឺជាហានិភ័យមួយដែលអាចបង្អាក់ដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាផងដែរ។ យោងតាមរបាយការណ៍ ស្តីពីទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ ADB បានលើកឡើងពីការពូនគរកំណើនកម្ចីនៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យដែលអាចជាហានិភ័យក្នុងស្រុក។
អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចលោក ង៉ែត ជូ បានមានទស្សនៈថា៖“អតិថិជនខ្លះរំពឹងថា នៅពេលពួកគេទិញផ្ទះ ពួកគេអាចលក់វាបានប្រាក់ចំណេញ ឬរកលុយបានពីការជួលវា។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើការរំពឹងទុកនោះមិនត្រូវបានឆ្លើយតប អតិថិជនអាចនឹងមានបញ្ហាជាមួយនឹងលំហូរហិរញ្ញវត្ថុ។ បន្ទាប់មកគាត់អាចនឹងដាក់ទ្រព្យនោះសម្រាប់ការដេញថ្លៃ ដែលមានផលប៉ះពាល់ដល់ទីផ្សារទាំងមូល”។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖“វិធីល្អបំផុត គឺអតិថិជនមិនគួរប្រើប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះពីអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ទេ ព្រោះពួកគេមិនបានសិក្សាច្បាស់លាស់ពីសមត្ថភាពហិរញ្ញវត្ថុរបស់អតិថិជនទេ។ តែទោះយ៉ាងណាក្ដី ធនាគារនឹងសិក្សាពីចំណូលហិរញ្ញវត្ថុរបស់អតិថិជន និងធ្វើការវិនិច្ឆ័យលើហានិភ័យប្រាក់កម្ចី ក៏ដូចជាការផ្តល់អត្រាការប្រាក់ទាបជាងមុនជាដើម”។
ប៉ុន្តែអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ខ្លះ មិនមែនជាស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ ពួកគេជាអ្នកសាងសង់ ដូច្នេះពួកគេគ្មានសិទ្ធិត្រួតពិនិត្យសុខភាពហិរញ្ញវត្ថុរបស់អតិថិជនទេ។ ការដំឡើងការប្រាក់របស់អ្នកអភិវឌ្ឍន៍បានបង្ហាញនូវហានិភ័យខ្ពស់ដល់ស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច ពីព្រោះបច្ចុប្បន្នមិនមានការត្រួតពិនិត្យត្រឹមត្រូវលើប្រតិបត្តិការជាមួយអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ទេ។
ប្រសិនបើគ្មានការត្រួតពិនិត្យពីអាជ្ញាធរទេ ហានិភ័យនឹងកើនឡើង។ វាមិនមែនជាបញ្ហាតូចទេពីព្រោះមានអ្នកអភិវឌ្ឍន៍បុរី និងសាងសង់លំនៅឋានជាច្រើន ដូច្នេះប្រសិនបើមានវិបត្តិ វានឹងប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចទាំងមូល”៕
