របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែលបានចុះផ្សាយនៅខែធ្នូ ឆ្នាំ2019 បានបង្ហាញថា ការនាំចេញពីកម្ពុជា រយៈពេល 10ខែ នៅឆ្នាំ2019 មានចំនួនជិត 11ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ធៀបនឹងចំនួនជាង 10ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានៅឆ្នាំ2018។
ផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ នៅតែជាទំនិញនាំមុខសម្រាប់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជា ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង 6,406លានដុល្លារអាមេរិក បន្តដោយផ្នែកស្បែកជើង និងវាយនភណ្ឌក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ជាង 905លានដុល្លារអាមេរិក និងជាង 40លានដុល្លារអាមេរិក រៀងគ្នាតាមលំដាប់។ ការនាំចេញអង្ករមានជាង 286លានដុល្លារ និងផលិតផលផ្សេងៗទៀតជាង 3,174លានដុល្លារអាមេរិក។
ឯកឧត្តម សៀង ថៃ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានថ្លែងប្រាប់ថា នាពេលបច្ចុប្បន្នរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងធ្វើ
កំណែទម្រង់មុតស្រួចក្នុងផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម ដែលនឹងជួយឱ្យធុរជននៅកម្ពុជា មានភាពប្រកួតប្រជែងប្រសើរជាងមុន ដែលអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសនានា លើទីផ្សារពិភពលោកបាន។
លោកឧកញ៉ា លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្ម បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ឡារ៉ែន ពាណិជ្ជតាមទូរស័ព្ទថា៖“ចំពោះគោលដៅនៃការធ្វើពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់ឆ្នាំ2020 យើងមានការអនុវត្តបន្តនូវទិសដៅដែលបានអនុវត្តកន្លងមក ដូចជាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី FTA រវាងបណ្តា ប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមនឹងការអនុវត្តភាពជាដៃគូវិនិយោគជាសាធារណៈ ដែលជាការទាក់ទាញការវិនិយោគបន្ថែមទៀត ជាមួយនឹង FTA រវាងកម្ពុជា-កូរ៉េ កម្ពុជា-ជប៉ុន ក៏នៅតែមានបន្ត និង FTA កម្ពុជា-ចិន ក្នុងគម្រោងផ្លូវ1 ខ្សែក្រវាត់1 បាននិងកំពុងបន្ត ដែលមិនមានការថយចុះទេមានតែបង្កើនបន្ថែម”។
សូមបញ្ជាក់ថា គំនិតផ្តួចផ្តើម “ខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ”របស់ចិន បានផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើន ខណៈដែលចិនបានចាត់ទុកកម្ពុជា ជាចំណុចស្នូលរបស់គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ ដើម្បីសហការក្នុងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងក្រៅពីកិច្ចពង្រឹងចំណងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំង2 កម្ពុជា-ចិន ក៏មានការជំរុញកំណើនពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគផងដែរ។
គួរជម្រាបថា ជាក់ស្ដែងនៅឆ្នាំ2018 ទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបទ្វេភាគីមានចំនួន 6.5ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង 15% បើធៀបនឹងឆ្នាំ2017 ដែលមានតម្លៃត្រឹមតែ 5.6ពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងឆ្នាំ 2019 ទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបបានកើនឡើងដល់ចំនួន 8.2ពាន់លានដុល្លារ ស្មើនឹងកំណើន ចំនួន 27% ធៀបនឹងឆ្នាំ2018។ វឌ្ឍនភាពទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីកម្ពុជា និងចិន ព្រមទាំងមានផែនការបង្កើនឱ្យបានដល់ 10ប៊ីលានដុល្លារនៅត្រឹមឆ្នាំ2023 ទៀតផង។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។
ដោយឡែកពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-កូរ៉េ ឆ្នាំ2018 មានទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណជិត 1,000លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយរយៈពេល 9ខែ ឆ្នាំ2019កន្លងទៅ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង2មានចំនួនជិត 700លានដុល្លារ។
ទំហំវិនិយោគទ្វេភាគី កម្ពុជា-កូរ៉ ចាប់ពីឆ្នាំ1996 មកដល់ឆ្នាំ2019 មានទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ 4.47ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ កម្ពុជា និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ មានគោលបំណងជំរុញពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីដោយបង្កើនការផ្លាស់ប្ដូរពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង2 ឱ្យបាន 1,000លានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ2020 នេះ។
ដោយឡែកការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយភាគីជប៉ុន របាយការណ៍បានឱ្យដឹងថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបរវាងកម្ពុជា-ជប៉ុន មានចំនួន 2.1ពាន់លានដុល្លារ គិតចាប់ពីខែមករា ដល់ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ2019 កើនឡើង 12.95% បើប្រៀបធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ2018 ដែលមានទំហំពាណិជ្ជកម្ម 1.86 ពាន់លានដុល្លារ។
ទំនិញនាំចេញពីកម្ពុជាទៅជប៉ុន មានតម្លៃជិត 1.60ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង 7.7% ពី 1.48ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ2018។ ការនាំចូលពីជប៉ុនមានតម្លៃ 502.88លានដុល្លារ កើនឡើង 33.9% ខណៈដែលឆ្នាំ2018 មានត្រឹមតែ 375.70លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យពីអង្គការពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសរបស់ជប៉ុន Jetro។
លោកឧកញ៉ា លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបានឱ្យដឹងទៀតថា៖“ភាពល្អប្រសើរនៃទំនាក់ទំនង បានធ្វើឱ្យទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងជប៉ុន កើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ លោកបានបនុ្តថា កំណើននេះនឹងកាន់តែខ្ពស់ឡើងបន្ថែមទៀតក្នុងឆ្នាំ2020 នេះ”។
លោកឧកញ៉ា ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា៖“ជាការងាររបស់សភាពាណិជ្ជកម្ម ជាមួយក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនក្នុងឆ្នាំ2020នេះដែរ យើងកំពុងសិក្សាលើចំណុចមួយចំនួន ដែលពិភាក្សាអំពីការកាត់បន្ថយថ្លៃដើមនៃការដឹកជញ្ជូន ព្រោះតម្លៃការដឹកជញ្ជូននៅប្រទេសយើង នៅតែមានតម្លៃថ្លៃជាងប្រទេសជិតខាងឆ្ងាយណាស់”។
លោកឧកញ៉ា លឹម ហេង បានបន្ថែមថា៖“ជាមួយគ្នានេះដែរ នៅឆ្នាំ2020 នេះ យើងក៏នឹងជជែកពិភាក្សាលើថ្លៃភ្លើងផងដែរ ដែលវានឹងជួយទៅដល់វិស័យកសិកម្ម ដែលជារួមបញ្ហាទាំង2 នេះ(ដឹកជញ្ជូន និងអគ្គិសនី) គឺជាចំណុចសំខាន់ ដោយសារការកាត់បន្ថយថ្លៃដើមនៃបញ្ហាទាំង2 នេះ នឹងធ្វើឱ្យយើងអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយគេបាន”។
ឯកឧត្តម ស៊ុន ចាន់ថុល ទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ធ្លាប់បានឱ្យដឹងថា ការអភិវឌ្ឍ និងធ្វើទំនើបកម្មប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូន និងកំពង់ផែ ជាបន្តបន្ទាប់ ធ្វើឡើងស្របតាមការកើនឡើងនៃពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចជាឱ្យស្របតាមផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ ចតុកោណ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ឆ្ពោះទៅរកចក្ខុវិស័យកម្ពុជាឆ្នាំ2050។
ឯកឧត្តម ស៊ុន ចាន់ថុល បានបន្ដថា ការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនៃប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូន ការប្រើប្រាស់ ថាមពល និងការតភ្ជាប់ឌីជីថល សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល និងបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម4.0 ការអភិវឌ្ឍផែនការមេជាតិដឹកជញ្ជូន ការអភិវឌ្ឍផែនការមេជាតិកំពង់ផែ និងផែនការមេជាតិភ័ស្តុភារកម្ម ការពង្រីក និងធ្វើទំនើបកម្មកំពង់ផែសំខាន់ៗដូចជា កំពង់ផែភ្នំពេញ និងកំពង់ផែព្រះសីហនុ ការស្ថាបនាកំពង់ផែភ្នំពេញថ្មី ជាដើម។
លោកឧកញ៉ា លឹម ហេង បានបន្តឱ្យដឹងទៀតថា៖“តាមរយៈនៃកិច្ចការនេះ ខ្ញុំគិតថា នៅក្នុងការពង្រីក និងពង្រឹងវិស័យពាណិជ្ជកម្មក្នុងឆ្នាំ2020 នេះនឹងកាន់តែមានភាពល្អប្រសើរឡើង ជាពិសេសនឹងទាក់ទាញបានការវិនិយោគបន្ថែមទៀត ខណៈដែលសក្ដានុពល និងឱកាសវិនិយោគយើងបានសិក្សាស្វែងយល់រួចហើយ នោះគឺកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី កម្ពុជា-សហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប-អាស៊ី (Cambodia-EurasianEconomic Union FTACEFTA) ដែលបានបង្ហាញពីកាលានុវត្តភាពឈ្នះឈ្នះ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅទៅក្នុងខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្មពិភពលោក និងការធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនជាមួយបណ្តាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីកណ្តាល និងជាមួយប្រទេសរុស្ស៊ី”។
តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនេះ ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងបង្កើនឱកាសក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគទៅវិញទៅមក ជាពិសេសកម្ពុជាអាចបង្កើនការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ និងវាយន-ភណ្ឌ ផលិតផលកសិកម្ម និងទំនិញដទៃទៀត ខណៈដែលសហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប-អាស៊ី ក៏អាចជ្រៀតចូលទីផ្សារកម្ពុជាកាន់តែទូលំទូលាយជាងមុន ជាពិសេសលើវិស័យថាមពល។
ស្របគ្នានេះដែរ ពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាងវៀតណាម កាលឆ្នាំ2018 សម្រេចបានប្រមាណ 4.7ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក កើនឡើង 24% បើធៀបនឹងឆ្នាំ2017។ តាមការប៉ាន់ស្មាន ក្នុងឆ្នាំ2019 កន្លងទៅ ពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-វៀតណាម មានប្រមាណ 5.2ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ពោលគឺ សម្រេចបានលើសពីទំហំពាណិជ្ជកម្មដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសទាំង2 ដាក់ចេញ ក្នុងគោលដៅត្រឹម 5ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ2020 នេះ។
ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាង កម្ពុជា និង ថៃ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានថ្លែងថា ទំនាក់ទំនង ក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម មានការកើនឡើងជាលំដាប់ ជាពិសេសទំហំពាណិជ្ជកម្ម រវាងប្រទេសទាំង2បានកើនឡើងពី 2,786 លានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ2017 ដល់ 3,632 លានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ2018។
ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងថៃ កាលពីឆ្នាំ2019 កើនឡើង 7.14% រហូតដល់ជាង 9 ពាន់លានដុល្លារ បើធៀបនឹងឆ្នាំ2018។ កាលពីឆ្នាំ2018 ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំង2 សម្រេចបាន 8.4ពាន់លានដុល្លារ។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យពីស្ថានទូតថៃប្រចាំនៅកម្ពុជា។
មេដឹកនាំប្រទេសទាំង2 បានប្តេជ្ញាបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីឱ្យដល់ 15ពាន់លានដុល្លារត្រឹមចុងឆ្នាំ2020 នេះ។ នៅលើឆាកអន្តរជាតិ កម្ពុជា និងថៃបានគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក ជាពិសេសនៅក្នុងអាស៊ានដើម្បីកសាងសហគមន៍អាស៊ានមួយដ៏រឹងមាំ៕
